KING
DE ONTRUIMING VAN BILBAO
PEPERMUNT
DINSDAG 4 MEI 1937
INVHflOD 3H3SQI33 3d
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Verzet tegen Britsch ingrijpen
WAAROM FRANCO MEDEWERKING
WEIGERT.
Bereid tot aanwijzing van neutraal
gebied.
De voornaamste punten van de nota van
Franco aan de Engelsche regeering inzake
de ontruiming van Bilbao zijn thans bekend
gemaakt:
Ter motiveering van zijn weigering, om
bij de uitvoering van de Britsche evacuatie
plannen zijn medewerking te verleenen,
brengt generaal Franco de volgende ar
gumenten naar voren: Het is in de eerste
plaats ontoelaatbaar, dat de autoriteiten
van een provincie, „die zich heeft schuldig
gemaakt aan zooveel misdrijven tegen het
volkerenrecht, de vloot van een buiten-
landsche mogendheid verzoeken, tusschen-
beide te komen ten nadeele van een sou-
vereinen staat."
Franco kent geen buitenlandsche sche
pen, welke dan ook, hex recht toe, de blok
kade om een of andere reden te forceeren
en herinnert eraan, dat de veiligheid van
schepen, die de uitvoering van de evacua
tie zullen verzekeren, niet kan gewaar
borgd worden, gezien de noodzakelijkheid,
waarin de nationalistische luchtstrijd
krachten verkeeren, om de operaties tegen
schepen en strategische punten voort te
zetten.
Een nota van .de regeerinfe van Valen
cia wees onlangs een door het internatio
nale Roode Kruis gedaan voorstel van de
hand, dat de evacuatie beoogde van non
combattanten, die hun toevlucht gezocht
hadden in het heiligdom van de Virgen de
la Cabeza, onder het voorwendsel, dat een
dergelijke maatregel den weerstand van
de belegerden zou verlengen. In het huidi
ge geval, dat een zekere analogie vertoont
met dat van Virgen de la Cabeza, kan dit
zelfde argument worden aangevoerd tegen
de Baskische regeering met des te meer
klem, wijl het tegenwoordige evacuatie
plan veel omvangrijker is en de mede
werking impliceert van een buitenlandsche
mogendheid.
Generaal Franco merkt voorts op, dat
het ook niet noodig is, de burgerbevolking
naar buitenlandsch grondgebied te bren
gen. Zij zou kunnen worden ondergebracht
in het gebied tusschen Bilbao en Santan
der, waar een veiligheidszone zou kunnen
worden geschapen onder garantie, dat deze
zone niet zou benut worden voor strategi
sche militaire doeleinden.
Franco verklaart zich verder bereid, alle
vrouwen en kinderen van Bilbao toe te la
ten op het gebied, dat onder controle van
de regeering van Salamanca staat, met uit
zondering van hen, die zich hebben schul
dig gemaakt aan misdrijven.
Het ontruimingsplan is een list van de
Russen, die in Bilbao het bevel voeren,
en heeft ten doel, de totale vernieling mo
gelijk te maken van alles wat in deze
streek eenige waarde heeft.
Tenslotte deelt hij nog mede, dat ook de
veiligheid van de zöne. waar buitenland
sche consulaten zijn gevestigd, niet kan
gegarandeerd worden wegens de voortzet
ting van de militaires operaties en hij stelt
daarom voor, dat de consulaire autoritei
ten zich zullen terugtrekken uit de zóne,
waar zich de havens, opslagplaatsen en fa
brieken bevinden.
Engeland zet toch door.
Van Britsche zijde verklaart men hier
tegenover, dat Salamanca slechts op de
hoogte is gesteld van de evacualieplannen
bij wijze van beleefdheid en dat de door de
nationalistische autoriteiten geopperde be
zwaren de uitvoering ervan niet kunnen
verhinderen. De evacuatiemaatregelen zijn
voor het meerendeel reeds getroffen en
een eerste contingent van ongeveer vijf
duizend personen hoofdzakelijk kinde
ren zal de stad onverwijld verlaten.
De Baskische regereing organiseert de
ontruiming, doch Britsche koopvaardij
schepen en schepen van alle nationalitei
ten, die zich in de haven van Bilbao be
vinden, zullen hun medewerking verlee
nen, echter op voorwaarde, dat geenerlei
discriminatie wordt gemaakt tusschen de
verschillende elemerten der niet-strijden-
de bevolking oip politieke of andere rede
nen.
De koopvaardijschepen, die de evacua
tie zullen uitvoeren, zullen varen onder
de hospitaalvlag en in volle zee beschermd
worden door de Britsche vloot. Aangezien
de kustbatterijen van de Baskische regee
ring de territoriale zóne gemakkelijk kun
nen bestrijken, ziet men niet in, waarom
de vluchtelingen-transporten eenig gevaar
zouden loopen.
In Britsche kringen wordt tenslotte er
op gewezen, dat de Britsche regeering
voortdurend overleg pleegt met de Fran-
sche omtrent de te treffen maatregelen
voor de evacuatie en herbeging van de
vluchtelingen.
TEGENOFFENSIEF DER BASKEN.
Mededeelingen van de zijde der regeering.
Gisteren zijn de Baskische regeerings-
troepen er in geslaagd, een brug van de
weg tusschen Bermeo en Mundaca op te
blazen, waardoor de gemengde Italiaansch-
Spaansche brigade van het Zuiden is afge
sloten.
De rechtsche troepen te Bermeo ten ge
tale van twee duizend man, hebben ver
sterking ontvangen van het schip „Ga-
lerna" een batterij licht geschut, mitrail
leurs en munitie werden aan land ge
bracht.
De verdedigingslinie van ie Basken in
de sectoren Armorabieta en Rigoitia houdt
nog stand, niettegenstaande de hevige aan
vallen van de rechtschen, die gesteund
worden door zes zware vechtwagens en
bombardementsvliegtuigen.
Havas meldt verder, dat het bombarde
ment van Madrid door de artillerie van
Franco is gestaakt.
Radio Bilbao deelt mede, dat de regee-
ringstroepen aan het Noordelijk front in
Biscaye hun offensief voortzetten. Zij heb
ben den vijand zware verliezen toege
bracht. Deze verliezen gelden vooral de
Italiaansche troepen, die in dezen sector
opereeren.
EDEN OVER HET BOMBARDEMENT
VAN GUERNICA.
In het Lagerhuis heeft minister Eden
in antwoord op een viertal vragen betref
fende het bombardement van Guernica
verklaard, dat op 30 April een telegram
is gezonden aan den Britschen ambassa
deur en den Britschen consul te Bilbao,
waarin hun verzocht wordt, zoo spoedig
mogelijk alle inlichtingen te verstrekken,
met behulp waarvan de feiten ten aan
zien van de verwoesting van Guernica
zouden kunnen worden vastgesteld. De
antwoorden komen nog steeds binnen, zoo
zeide Eden, en mijn gegevens zijn nog niet
volledig, zoodat ik thans nog geen verkla
ring kan afleggen. De Britsche regeering
heeft reeds in het algemeen haar stand
punt medegedeeld ten aanzien van het bom
bardement van burgerbevolkingen, waar
van de verwoesting van Guernica zulk
een betreurenswaardig voorbeeld is. Eden
herhaalde tenslotte dat de Britsche regee
ring bezig is met de bestudeering van
maatregelen, die in samenwerking met an
dere landen zouden kunnen worden ge-
nomene, om een herhaling van soortgelijke
gebeurtenissen te voorkomen.
DE „PHALANX" WORDT ONDERDRUKT
Het groote hoofdkwartier te Salamanca
heeft met grooten nadruk last gegeven,
in het geheele door de rechtschen bezette
deel van Spanje krachtig op te treden tot
het onderdrukken van de Spaansche Pha
lanx.
De nationale en de provinciale leiders
worden bedreigd met gevangenisstraf.
Naar verluidt, is deze politiek aanbe
volen door een zwager van Franco, Ra
mon Serrano Suner, oud-lid van de Cor
tes van de „Accion Popular".
Meer dan tweehonderd provinciale lei
ders van de Phalanx bevinden zich in
hechtenis; ook de nationale leicür van de
Phalanx, Manuel Hedilla, vertoeft nog in
de gevangenis.
BUITENLAND
VAN HET VATICAAN
's PAUSEN GEZONDHEIDSTOESTAND.
Men seint uit Rome aan de „Msbd.":
Z,H." de Paus maakte Zondagnamiddag,
ondanks het slechte weer, per auto een
ritje van een half uur door het park te
Castel Gandolfo.
Gisteren werden door Zijne Heiligheid
geen audiënties verleend, zooals dit tegen-
woordwig eiken Maandag regel is.
De Paus zou weinig mogen loopen.
Wanneer prof. Milani niet in 's Pausen
zomerverblijf aanwezig is, zal dr. Folchi-
to van den Vaticaanschen gezondheids
dienst daar vertoeven.
Z.H. Em. kardinaal Pacelli zal zich drie
of viermaal in de week naar den Paus be
geven. Voor het overige zijn Mgr. Pizzardo
en Mgr. Tardini voor dienstbezoeken bij
den H. Vader aangewezen.
Eiken Woensdag' zal er audiëntie wor
den verleend aan jonggehuwden.
De Paus blijft nog met onverflauwde be-
langsteling de zaken dei Kerk volgen. Zoo
gaf hij den kardinaal-staatssecretaris last
aan den generaal der Dominicanen een
schrijven te zenden, waarin Hij zijn vreug
de uitspreekt over de inwijding van het
nieuwe generalaat, alsmede over de oprich
ting van het historisch instituut voor onder
zoek op het gebied der geschiedenis van de
Dominicaner-orde.
De H. Vader spreekt in het schrijven de
hoop uit, dat de stichting van Santa Sa-
bina groote geloofsverdedigers zal voort
brengen om de Kerk temidden van de
zwaarste stormen door de heiligheid van
eigen leven en geleerdheid in dienst der
waarheid te verdedigen.
De inwijding heeft op 5 Mei plaats, den
feestdag van den Heiligen Dominicaner
Paus, Pius V.
BUITSSHLAHD
ALLES VOOR DE PROPAGANDA.
Rijksminister Goebbels heeft bepaald, dat
de hooge ambtenaren van het rijkspropa-
gandaministerie elk twee maanden als hulp
arbeiders in verschillende bedrijven werk
zaam moeten zijn. Op 5 Mei zullen de eer
sten veertien, waaronder twee Ministerial-
raete en twee Regierungsraete, hun ar
beid aan den schrijftafel voor die als ar
beider in een groot bedrijf verwisselen. Zij
zullen dienst doen als arbeiders bij den
aanleg van auto-wegen, als hulpmonteurs,
als steenkloppers, als tegelsjouwers, als ko-
lentremmers op zeeschepen, of als landar
beiders.
De betreffende ambtenaren moeten in
deze periode van hun arbeidslooon rondko
men en zij genieten tijdens hun werkzaam
heden geenerlei voordeelen. De wijze,
waarop zij zich van de voor hen ongewone
taak kwijten, zal later in -anmerking wor
den genomen bij het geven van groote po
litieke opdracht en bij bevorderingen.
ENGELAND
DE AUTOBUSSTAKING IN LONDEN.
De derde dag van de Londensche auto
busstaking is even kalm verloopen als de
beide eerste. Trams en ondergrondsche zijn
meer dan vol des morgen en des avonds.
Op de uren, waarop kantoren, enz. geslo
ten worden heeft men in de wijk der groo
te magazijnen tijdelijk eenige ingangen
van de ondergrondsche stations moeten
sluiten, aangezien zich reeds lange files er
voor gevormd hadden.
Het hof van onderzoek zal naar men
hoopt zijn werkzaamheden versnellen ten
einde een voorloopig rapport Donderdag of
Vrijdag aan den minister voor het trans
portwezen uit te brengen, waarna nieuwe
pogingen voor een regeling onmiddellijk
hervat zullen worden.
ITAL6E
HET BEZOEK VAN v. NEURATH.
Geen verrassingen te wachten.
De Romeinsche pers verwelkomt den
Duitschen minister van buitenlandsche za
ken von Neurath met woorden, die te har
telijker zijn, omdat von Neurath te Rome
een goede bekende is en an 1924 tot 1929
ambassadeur in Italië is geweest. De bla
den schrijven, dat de besprekingen tus
schen de staatslieden geen verrassende re
sultaten zullen hebben. Het bezoek van von
Neurath brengt evenmin als dat van Goe-
ring iets nieuws aldus de „Giornale
'Italia" alles is reeds vastgesteld vol
gens de gemeenschap van belangen en po
litieke lijn tusschen Berlijn en Rome. Niet
temin zoo vervolgt het blad bewijst
het bezoek meer eens te meer, dat die ge
meenschap bestaat, functioneert en hechter
wil worden. Dit is een feit van beteekenis
in verbrand met de gerucvten, die in eeni
ge Europeesche hoofdsteden de ronde doen
en een reden zoeken om het gewicht van
de spil RomeBerlijn te verkleinen.
Volgens den directeur van hetzelfde blad,
zullen de besprekingen tusschen von Neu
rath en Ciano betrekking hebben op den
algemeenen Europeeschen toestand en op
den weerslag, dien deze toestand en de
besprekingen van Ciano te Weenen en Boe
dapest, de Italiaansch-Zuid-Slavische over
eenkomsten en de besprekingen tusschen
Mussolini en Schuschnigg te Venetië op de
betrekkingen tusschen Duitschland en Ita
lië kunnen hebben.
JAPAN
Hayasji weigert heen te
gaan
GEEN ONTBINDING VAN DEN
LANDDAG.
Steun bij keizer en leger.
Het Japansohe kabinet-Hayasji heeft, on
danks den ongunstigen verkiezingsuitslag,
die zijn tegenstanders gelijkstellen met een
motie van afkeuring, besloten aan het be
wind te blijven en de medewerking te
eischen van den nieuwen rijksdag. De mi
nister-president heeft tijdens een audiën
tie met den keizer diens goedkeuring ont
vangen, zijn regeeringsprogram door te
voeren.
De militaire autoriteiten kwamen over
een het tegenwoori<'ge ministerie te steu
nen tegen het parlement en er de nieuwe
ontbinding van te aanvaarden.
Hayasji heeft inmiddels een verklaring
afgelegd aan de nieuwe volksvertegen
woordigers en er daarbij den nadruk op ge
legd, dat de regeering de medewerking van
het Japansche volk verwacht ten aanzien
van het hervormingsprogramma.
In politieke kringen verwacht men dat
de Landdag z' h in Augustus zal bezighou
den met voorstellen van de regeering, die
tot strekking hebben een sterk onafhanke
lijk staatsbeleid te verzekeren.
De door Hayasji afgelegde verklaring
heeft direct reacties ïitgêlokt van de zijde
der politieke partijen, die er fel tegen pro
testeeren.
De secretaris-generaal van de Seyoekai-
partij brandmerkt den schrijver der ver
klaring als een verrader van de constitutio-
neele regeering. Hij verklaart, dat het ka
binet-Hayasji onmiddellijk dient af te tre
den en zich moet neerleggen bij de uit
spraak van het volk.
De woordvoerder van de Minseito ver
klaart, dat het kabinet zich uitdagend tot
het land heeft gewend, doch dat het, nu
het volk zich tegen het kabinet heeft uit
gesproken, weigert zich aan deze uitspraak
te houden.
Hij dringt er op aan, dat het kabinet af
treedt ten gunste van een krachtig natio
naal kabinet, dat gebaseerd is op den wil
van het volk.
In de gisteren gehouden bijeenkomst van
de ondercommissie van den geheimen raad
beeft minister-president Hayasji catego
risch verklaard, dat de regeering voor het
oogenblik niet voornemens is, de bestaan
de kietswet door middel van een keizerlijk
decreet te wijzigen, of den nieuwen Land
dag te ontbinden.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
POLITIEKE BOTSING IN MEXIO
Tijdens de viering van den eersten Mei
is het te Jalapa (Vera Cruz) tot ernstige
gevechten tusschen politieke tegenstanders
gekomen, waarbij men elkaar met knup
pels en steenen te lijf ging. Talrijken wer
den gewond. Troepen en gendarmerie
hebben de orde hersteld.
EIGENAARDIG CONFLICT IN FRANSCH
DORPJE
In het Fransche plaatsje Scorbe-Clair-
vaux heerscht thans een kerkelijk con
flict.
De gemeenteraad heeft besloten den
huurprijs voor de pastorie te verhoogen.
De bisschop heeft daar geen genoegen
mee genomen en geweigerd een priester
voor deze gemeente aan te wijzen.
De Katholieken, ten getale van 200 per
sonen, hebben besloten het gemeentehuis
te bezetten totdat de gemeenteraad op
zijn besluit zal zijn teruggekomen.
In het dorp heerscht thans groote op
winding.
NIEUWE PETROLEUMBRON IN
RUSLAND ONTDEKT
In de nabijheid van Sysramj werd op
een diepte van 1000 meter een rijke pe-
troleumbron ontdekt.
Het eerste boorgat levert thans dage
lijks 50 ton petroleum. Het petroleumveld
ligt 5 kilometer verwijderd van een spoor
wegstation en in de nabijheid van de Wol-
ga. Men heeft reden om aan te nemen, dat
de petroleumbron bij Sysramj niet de
eenige in het Wolgagebied is.
LUCHTVAART
NIEUW RECORD AUSTRALIë—
ENGELAND
De Australische vlieger Broad bent is
gisteravond te Lympne geland. Hij heeft
een nieuw record AustraliëEngeland ge
vestigd in zes dagen tien uur en vijf en
vijftig minuten.
King verdrijft ver
moeidheid, houdt
U fris enmonter.
King... geurig, sma
kelijk en zuiver.
BINNENLAND
ZEVENDE NEDERLANDSCHE
KATHOLIEKENDAG TE UTRECHT
Het is aan het Uitvoerend Comité van
den op Tweeden en Derden Pinksterdag
te Utrecht te houden Zevenden Neder-
landschen Katholiekendag gebleken, dat
er in den lande misverstand heerscht over
de vraag, hoe men toegang verkrijgt tot
de verschillende plechtigheden en verga
deringen van den Katholiekendag.
Daar zijn vooreerst de goedkoope toe
gangskaarten, die via de groote stands-
organisaties, den R.K. Vrounwenbond,
Congregaties en Jeugdvereenigingen voor
de leden dier organisaties worden be
schikbaar gesteld.
Deze kaarten geven evenwel alleen
recht van toegang en een zitplaats (hoofd
zakelijk in de open lucht en slechts voor
een gedeelte op de overdekte tribune) bij
de pontificale H. Mis en bij de groote
openingsvergadering op het terrein aan
de Croeselaan.
Deze kaarten zijn niet verkrijgbaar aan
het secretariaat van den Zevenden Ne-
derlandschen Katholiekendag, doch wor
den uitsluitend via de secretariaten der
betreffende organisaties verstrekt. Tijdige
aanmelding aan de aangewezen adressen
is voor een goede verkoop zeer gewenscht
Daarnaast kan men echter toegang ver
krijgen op de beide volgende wijzen:
a. Door toe te treden als lid van den
Nederlandschen Katholiekendag tegen een
contributie van 3 per jaar. Dit lidmaat
schap geeft recht van toegang tot alle
plechtigheden en vergaderingen, zoowel op
het terrein aan de Croeselaan (waar men
recht heeft op een plaats op de overdekte
tribune) als bij de avondvergadering en
de reünie in Tivoli op Maandag 17 Mei,
de ochtendvergadering in Tivoli en het
Pontificale Sluitingslof in de parochiekerk
van O. L. Vr. Hemelvaart aan de Bilt-
straat op Dinsdag 18 Mei.
Tevens ontvangt men het Programma
boek en later het Verslagboek.
b. Door zich aan te schaffen een Con-
greskaart, waarvan de prijs is 1.25. Ook
deze kaart geeft recht van toegang tot alle
plechtigheden en vergaderingen op het ter
rein aan de Croeselaan, in Tivoli en in
de kerk aan de Biltstraat.
Deze kaarten geven echter geen recht
tot de overdekte tribune; dit recht ver- -
schaft men zich door een extra storting
van ƒ0.50.
Aanvragen van deze congreskaarten
zoowel als aanmeldingen van het lidmaat
schap dienen te geschieden aan het secre
tariaat van den Zevenden Nederland
schen Katholiekendag, Kromme Nieuwe
Gracht 25 te Utrecht of door storting van
het verschuldigde bedrag op de giroreke
ning van den penningmeester van den
Katholiekendag te Utrecht no. 297113.
Reductie op de Spoorwegbiljetten
Voor de leden van den Katholiekendag
en voor houders van congreskaarten heb
ben de Ned. Spoorwegen een belangrijke
reductie op den vervoerprijs naar en van
Utrecht toegestaan.
Deze reductie geldt zoowel voor de één-
daagsche retourkaarten (geldig op 17
Mei, Tweeden Pinksterdag) als voor de
meerdaagsche retourkaarten (geldig van
14 tot en met 18 Mei).
Zoowel op de reisbiljetten tweede als
derde klas wordt deze reductie toegestaan.
Aan de lidmaatschapkaarten en de Con
greskaarten zijn een tweetal strooken ge
hecht, tegen afgifte waarvan aan elk
spoorwegstation een dergelijke goedkoope
retourkaart verkrijgbaar is. Te voren
dient de „verzamelstrook" door den reizi
ger te worden ingevuld.
Bovengenoemde reductiebonds bevinden
zich ook aan de goedkoope deelnemers
kaarten die via de organisaties verstrekt
worden, tenzij gebruik gemaakt wordt van
een der zes op tweeden Pinksterdag inge
legde extra treinen waarvoor een nog
grootere reductie op den vervoerprijs ge
geven wordt.
