28ste Jaargang
MAANDAG 3 MEI 1937
No. 8714
S)e £clcboKc(5oii^<Mit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Joannes Petrus Huibers,
DOOR DE GENADE GODS EN DE
GUNST VAN DEN
APOSTOLISCHEN STOEL
Bisschop van Haarlem
Aan de Geestelijkheid en de
Geloovigen van Ons Bisdom
ZALIGHEID IN DEN HEERI
Dierbare Diocesanen.
Wederom komen Wij tot U met een bede
om milddadige hulp voor de aflosing der
schuld van de noodlijdende parochies van
ons Bisdom. Op Zondag 9 Mei zal in alle
kerken onder alle H.H. Missen voor dat doel
de halfjaarlijksche collecte gehouden wor
den.
Men zegt: de tijd is zoo ongunstig. Er
wordt zoo weinig verdiend en zooveel ge
vraagd.
Maar wij, Uw Bisschop en Uw Herder,
Wij durven zeggen: voor ons Katholieken,
voor ons, kinderen Gods, is iedere tijd goed
en is deze tjjd zelfs bij uitstek gunstig.
Welk een bijzondere gelegenheid wordt
ons geschonken om geheel onbaatzuchtig
dat eerste gbod te vervullen: Gij zult den
Heer Uw God liefhebben uit geheel uw hart
en uit al uwe krachten.
Meer dan ooit wordt in onze dagen de
liefde Gods gekwetst en beleedigd. Ja,
zelfs de haat tegen God wordt stelselma
tig aangekweekt. Zijn huis wordt onthei
ligd en verwoest. Vele zielen worden
hem ontrukt. En, wat in onzen tijd ook
heel verschrikkelijk is velen hebben
hun vertrouwen in zijn Voorzienigheid ver
loren en geven zich over aan verfoeilijke
practijken die Hem diep grieven, en ver
trouwen alleen op hun geld en hun ver
nuft.
Maar wij, kinderen Gods, wij zullen die
smaad herstellen. Wij zullen Hem toonen,
dat we Hem liefhebben, meer dan wat wij
bezitten, ook al beproeft Hij ons nog zoo
zwaar. Wij zullen ons vertrouwen stel
len niet op ons geld en ons goed maar op
Hem, die onze Vader is, die onze goede wer
ken ziet en zijn kinderen zegent. Wij zul
len zijn huis in stand houden en Hem onze
liefde toonen, al kost het ons nog zoo veel.
Daar is nog meer. Ook de onderlinge
haat van mensch tegen mensch wordt aan
gewakkerd als nooit te voren en groeit met
den dag. De massa wordt opgezweept te
gen de bezitters, waarvan zij meent, dat
die gelukkiger zijn, en een brandende drift
om macht en om geld dreigt de volkeren
te verscheuren.
Wij, kinderen Gods, zullen nu vooral ons
het woord herinneren, dat onze Heer Jezus
sprak bij het laatste Avondmaal: Dit is
„mijn" gebod, dat gij elkander liefhebt,
zooals Ik u heb liefgehad.
Welnu, wij zullen elkander die liefde be-
toonen: wij zullen geven, om niet, en vrij
willig, ook van ons schaarsch bezit. Wij zul
len de schulden betalen, die anderen ge
maakt hebben al deden ze dit dan ook
ter goeder trouw wij zullen te hulp ko
men aan menschen, die schade leden, wij
zullen den nood verlichten van hen, die
wij niet eens kennen met geen ander
doel dan om onze liefde te toonen aan on
zen Heer Jezus Christus en om Zijn gebod
te volbrengen en om Zijn voorbeeld te vol
gen.
Is dit geen schoon werk van Christelijke
liefde en is deze tijd daartoe niet bij uit
stek geschikt?
Dierbare Diocesanen, Wij weten nu
reeds wat uw antwoord op deze smeekbede
wezen zal.... een milde gift a.s. Zondag
voor de arme kerken van ons Bisdom. En
Wij zullen den goeden God danken, dat ge
niet moede wordt het goede te doen, als
echte kinderen Gods. Wij smeeken Hem,
dat Zijn Zegen in de ruimte mate moge
nederdalen over U en de Uwen en dat de
Allerheiligste Moeder des Heeren U, die
ook hare kinderen zijt, voortdurend haar
machtigen bijstand doet gevoelen, opdat ge
voor uw goede werken honderdvoudige
belooning vindt in tijd en eeuwigheid.
En zal dit, Ons herderlijk schrijven op
Zondag 2 Mei a.s. in alle Kerken en in de
Kapellen, warover een Rector is aange
steld, op de gebruikelijke wijze worden
voorgelezen,
Gegeven te Haarlem 17 April 1937.
t JOANNES PETRUS,
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. H. Excellentie:
H. W. AGTEROF,
Secretaris.
„Het wordt angstig"
„Het wordt angstig", schrijft de (lib.)
„Avondpost" boven een artikeltje: „Wij be
ginnen, langzamerhand, een beetje bezorgd
te worden voor den toestand van hen, die
in het dagblad der N.S.B. schrijven".
Ja inderdaad is er aanleiding, om zich
eenigermate ongerust te maken over den
geestestoestand van scribenten in het offi-
cieele orgaan der N.S.B.
Is u het niet met ons eens?
Wie niet?
Och kom, wij durven een enquête aan,
dat geen tien van allen, die dit blad lezen,
ons in een onderteekend schrijven (naam
blijft geheim!) kunnen mededeelen, dat zij
niet van meening zijn, dat in de organen
der N.S.B. meermalen daverende nonsens
wordt geschreven!
Wij wezen Vrijdag op een citaat in een
artikel van het „Nationaal Dagblad", waar
in geschreven wordt over den Germaan,
die naar de grafheuvels zijner vaderen
gaat en daar zweert. De nieuwste nieu
wigheid is, dat wij, Nederlanders, ons Ger
manen noemen!
Nu weer iets in het nummer van het
„Nationale Dagblad", dat op dien zelfden
Vrijdag verscheen. Men leze.
Hoe komt het, dat de Oranjezon
onze wolken niet doorboort? Vanwaar
dan toch de mist, die over onze lan
den hangt als een zware sluier? Van
waar de sombere ,rek op menig ge
laat? Is dan onze Oranjeliefde niet
echt? Zijn wij dan zoo vergramd, dat
wij niet deelen kunnen in de vreugde
en de vroolijkheid, die toch ook ons
deel mag zijn? Of is er wat an
ders? Iets, dat zich niet uitspreken
laat? Iets, dat onze keel dichtknijpt,
nog vóór het Oranjelied over onze lip
pen komt? Hebben dan de pessimis
ten altijd gelijk in deze wereld? Is dan
alle licht valsch en is alleen de don
kerheid echt? Zeg mij dan toch, o
wachter: „Wat is er van den nacht?"
Is het dan eeuwig nacht voor Neer-
land's volk?"
Deze daverende nonsens staat op de
eerste pagina van het blad. En dan leest
men, als men dit bladzijde omslaat:
De verjaardag van H.K.H. Prinses
Juliana is vandaag overal in den lan
de met opgewektheid gevierd. In vele
steden en dorpen hebben Oranje-co-
mité's en Oranjevereenigingen zich
verdienstellijk gemaakt met het orga-
niseeren van volks- en kinderfeesten,
terwijl in bijna alle plaatsen optochten
georganiseerd werden.
Wat zegt men van zulke rammelende
woorden en Rammelende gedachten.
En wat zegt ge er van, als in het maand
blad „Vorming", onder redactie van ds.
Van Duyl, het afnemen van den hoed „een"
slavengebaar" wordt genoemd maar den
Hitlergroet „een goddelijk gebaar."
Neen zóó zal men het Nederlandsche
volk niet trekken! Dat is onzê besliste
overtuiging.
GEDWONGEN LID TE WORDEN VAN
DE NAT. SOC. PARTIJ.
DANZIG, 3 Mei (A.N.P.). Gedek, de
socialistische afgevaardigde in den Land
dag van Danzig, die kort geleden werd ge
arresteerd en eerst werd vrijgelaten, na
dat hij een verklaring had onderteekend,
dat hij lid van de nat.-soc. partij was ge
worden, heeft den voorzitter van den
landdag een schrijven gezonden, waarin
hij verklaart, af te treden als lid van den
landdag. De verklaring, dat hij lid is ge
worden van de nat. soc. partij is hem met
geweld ontrukt.
PROTEST VAN FRANCO TEGEN DE
EVACUATIE VAN BILBAO.
LONDEN, 3 Mei. (A.N.P.) De regee
ring van Franco heeft naar de Engelsche
bladen melden, bij de Britsche ambassade
te Hendaye geprotesteerd tegen de be
slissing van de Britsche regeering om te
helpen bij de evacuatie van de vrouwen
en kinderen uit Bilbao. Dit protest tegen
een zuiver menschlievend optreden heeft
op het ministerie van buitenlandsche za
ken een onaangenamen indruk gemaakt.
Engelsch stoomschip
gezonken.
Na aanvaring in den mist
Slechts vier geredden, tien op
varenden verdronken
Omstreeks 3.50 uur Ned. tijd in den nacht
van Zaterdag op Zondag is op 8 of 9
mijl ten Westen van het lichtschip „Noord-
hinder" het Engelsche s.s. „Alecto" dat 919
ton meet en met een lading stukgoederen
op weg was van Swanzea naar Rotterdam,
in aanvaring gekomen met het Zuid-Slavi
sche s.s. „Plavnik". De aanvaring geschied
de in een dichten mist en de „Alecto" werd
zoo ernstig geramd, dat het schip binnen
vijf minuten zonk. Tien opvarenden, die
zich ter ruste hadden gelegd, zijn waar
schijnlijk om het leven gekomen.
De eerste stuurman kon op de „Plav
nik" overspringen, doch de eerste machi
nist en twee matrozen, die er nog in ge
slaagd waren aan dek te komen, geraakten
te water. Na ongeveer een half uur te heb
ben rondgezwommen, werden deze drie
mannen opgepikt door sloepen van het
Zuid-Slavische schip. De „Plavnik" had
slechts lichte schade aan den voorsteven
bekomen en men had. onmiddellijk twee
sloepen uitgezet om naar eventueele dren
kelingen te zoeken. Toen de mist optrok,
werd dit zoeken gestaakt, daar er van schip
of opvarenden niets te bespeuren was. De
„Plavnik", is doorgevaren naar Vlissingen,
waar het omstreeks drie uur in den middag
aankwam.
Wjj hebben ons onmiddellijk aan boord
van het schip begeven en vernomen, dat
de oorzaak van de ramp in den zwaren
mist gezocht moet worden. De geredden,
de eerste stuurman, May uit Bristol, de
eerste machinist White uit Bristol, en de
matrozen Andersen en Yates, beiden uit
Swansea, waren vol lof over de goede zor
gen der Zuid-Slavische bemanning. De eer
ste machinist was, vóór hij in het water te
recht kwam, nog bekneld geraakt, zoodat
hij hevige pijnen had geleden. Niettemin
had hij zich een half uur lang boven water
kunnen houden en bij aankomst in Vlis
singen was hij reeds e^n heel stuk opge
knapt.
De beide schepen hebben elkaar bij de
voorstevens geraakt, waarbij de „Plavnik"
aan stuurboordzijde en de „Aiecto" aan bak
boordzijde werden getroffen.
De geredden zijn in een hotel onder
dak gebracht. De machinist, die over in
wendige pijnen klaagde, is door dokter
Krul onderzocht, doch opneming in een
ziekenhuis achtte deze niet noodig. De over
levenden staan thans opder de hoede van
den Engelschen consul.
De tien opvarenden van de „Alecto", die
het leven bij de ramp hebben verloren, zijn
de kapitein Austin, gehuwd, wonende te
Swansea, de tweede stuurman Ellis, gehuwd
te Liverpool, de tweede machinist Bright,
gehuwd, Bristol, de kok Wixon, Bristol, de
matroos Neilson, gehuwd, Swansea, de ma
troos Harris, ongehuwd, Swansea, de sto
ker Smith, weduwnaar, Bristol, en drie
kleurlingen Engelsche onderdanen: de don
keyman Skaley, gehuwd, Bristol, de stoker
Patnely, gehuwd, Bristol en de stoker Char
les, ongehuwd, Swansea.
De „Plavnik" welke met een lading co
kes op weg was van Rotterdam naar Du-
brovnik, zal waarschijnlijk naar Antwer
pen doorstoomen om daar gerepareerd te
worden. Kapitein is de heer Schnoutz.
Omtrent de bemanning van de „Alecto"
kan nog worden gemeld, dat de eerste
stuurman en de twee matrozen vanuit
Vlissingen "naar Hoek van Holland zijn
vertrokken, waarvan zij nog hedennacht
zullen doorgaan naar Harwich. De eerste
machinist moet op doktersadvies het bed
houden. Hij ligt in het hotel „Goes" te
Vlissingen. Zijn toestand is bevredigend.
Waarschijnlijk zal hij morgen naar Enge
land oversteken.
De „Plavnik" wacht op de reede van
Vlissingen op nadere orders.
Prinses en Prins naar Indië
BATAVIA, 3 Mei.
In een interview met Aneta heeft de
oud-Gouverneur-Generaal Graaf van Lim
burg Stirum, die een reis maakt door Ne-
derlandsch Indië, verklaard, dat het voor
nemen tot een bezoek van het Prinselijk
paar aan Indië thans vast staat, echter
nog niet het tijdstip, waarop dit bezoek
gebracht zal worden.
De wereld
in vogelvlucht
De 1-Mei-viering, die overal rustig is
verloopen, heeft in Duitschland twee rede
voeringen van Hitier te hooren gegeven,
één in het Olympisch Stadion voor de jeugd
en één in den Lustgarten te Berlijn. In
beide redevoeringen heeft Hitier te ken
nen gegeven, dat hij er niet aan £enkt om
te wijken voor de actie van de Katholieke
Kerk tegen de geleidelijke invoering van
de gemeenschapsschool. Met zooveel woor
den kondigde hij onder het applaus van
tienduizenden aan, dat hij de Kerk zou
nopen haar werkzaamheid te beperken tot
de eigenlijke zielzorg en er zich van te ont
houden in herderlijke brieven en pauselijke
encyclieken zich bezig te houden met din
gen, welke volgens de nationaal-socialisti-
sche opvatting staatszaken zijn.
Ook verzuimde hij niet toespelingen te
maken op de processen, die tegen katholie
ke geestelijken aan den gang zijn en die
de Duitsche regeering wil gebruiken als
pressie-middel. In het gewone leven noemt
men dat chantage.
In Japan, waar zooals men* weet, de re
geering met het leger achter zich, den laat-
sten tijd onrustbarende dictatoriale neigin
gen vertoonde, heeft de uitslag van de ge
houden parlementaire verkiezingen aange
toond, dat het Japansche volk daar niet van
gediend is. De regeering heeft een gevoelige
nederlaag geleden. De actie van het leger,
dat streeft naar een militaire dictatuur en
een „krachtiger" optreden tegenover Rus
land en China, heeft blijkens dezen verkie
zingsuitslag niet de goedkeuring van het
volk, dat van zijn parlement geen paskwil
gemaakt wil zien. Voorloopig zal de regee
ring wel aanblijven, om ad te groote schok
ken in het politieke leven van Japan te
voorkomen, maar over eenige maanden
verwacht men, dat deze regeering zal af
treden, zoodra de toestand zal zijn opge
klaard.
De stakingsziekte in Amerika heeft nu
ook Hollywood aangetast. Het technisch
personeel van de studio's heeft het werk
reeds neergelegd en waarschijnlijk zullen
wij het straks nog beleven, dat ook de
„sterren" gaan staken.
WOL UIT ONDERMELK
De bereiding in Nederland
Een consortium is gevormd tusschen de
Snia Viscosa te Milaan, comm. Antonio Fer-
retti te Milaan (de uitvinder van „Lani
tal"), N.V. „Lyempf" te Leeuwarden en de
N.V. Leo de Winter en Co. te Amsterdam,
met het doel de bereiding van textiel-
caseine in West-Europa, alsmede de fabri
catie van „Lanital" in Nederland door te
voeren. De beide laatste firma's zijn reeds
met de algemeene voorbereiding begonnen.
De bedoeling is bij de uitvoering in de
eerste plaats de Nederlandsche zuivelin-
industrie ten volle de gelegenheid te geven
zooveel mogelijk grondstoffen voor de
„Lanital" te leveren, tot welk doel reeds
contact is gezocht met en de medewerking
is verkregen van eenige belangrijke, zoowel
coöperatieve als particuliere, zuivelfabrie
ken.
Waar de afzet van zeer belangrijke hoe
veelheden textiel-caseme reeds verzekerd
is, zal deze nieuwe industrie de oplossing
kunnen zijn voor vele moeilijkheden, waar
onder onze zuivelindustrie gebukt gaat. In
het bjj zonder vanwege het feit, dat er in de
laatste jaren zoovele afzetgebieden voor
onze zuivel- en melkproducten verloren zijn
Van een en ander is reeds mededeel ing
gedaan aan de Nederlandsche re geer in gs-
autoriteiten.
Met de fabricatie van „Lanital" zal hier
te lande worden begonnen, zoodra de grond-
stoffenvoorziening (caseine, dus ondermelk)
voldoende is
EINDELIJK BOLLENZONDAG.
Deze Zondag is eindelijk de lang verbei
de bollenzondag geworden. Ondanks de
voorspeling van de Bilt in het avondweer
bericht van Zaterdag, dat de vooruitzich
ten onzeker waren, straalde den geheelen
dag de zon uit een diepblauwe lucht en ve
le duizenden automobilisten en wielrijders,
die wekenlang op mooi weer hebben ge
wacht, waren er gisteren op uitgetrokken
om hun traditioneele tocht langs de bollen
velden te maken. Hoewel het wat laat in
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Z.H. de Paus is in zijn zomerresidentie
aangekomen. (2de blad).
Hitier geeft niet toe in den Kerk
strijd. (2de blad).
De staking van de Londensche autobus
sen. (2de blad).
De Japansche regeering lijdt een ernstige
nederlaag. (2de blad).
Hollywood staakt. (2de blad).
Het offensief in Baskenland hervat. (2de
blad).
BINNENLAND.
Prins en Prinses hebben het voornemen,
Indië te bezoeken. (1ste blad).
Vandaag heeft de candidaatstelling voor
de Eerste Kamer plaats gehad. (3de blad).
Het Engelsche s.s. „Alecto" door Joego-
Slavisch schip op de Noordzee aangeva
ren en gezonken, waarbij tien personen
verdronken. (1ste blad).
Bij Roermond is een kano omgeslagen,
waarbij een der inzittenden verdronk.
(Gem. Ber., 4de blad).
Auto bij Maasniel tegen een boom ge
reden, waardoor een der inzittenden werd
gedood en drie gewond. (Gem. Ber., 4de
blad).
Op den onhewaakten overweg bij Sloch-
teren werd een autobus door een trein ge
grepen. (Gem. Ber., 4de blad).
De bereiding in Nederland van wol uit
ondermelk. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: Het Ned. elftal nam gisteren
revanche voor de nederlaag te Antwerpen,
doch de 10 zege was wel heel weinig
overtuigend. Weinig succes in de steden-
wedstrijden met de Belgen. De eind
strijd om den Engelschen voetbalbeker door
Sunderland gewonnen. Duitschland be
haalde een 1—0 zege op Zwitserland. (2de
blad).
ZEILEN: De inzet van het zeilseizoen op
de Kaag. (2de blad)
ZWEMMEN: Nieuw werelrrecord 500 M.
schoolslag van Inge Soerensen. (d2 beblad).
LAWNTENNIS: De davisbekerwedstrijd
tegen Zuid-Afrika met 50 door Neder
land verloren. (2de blad).
WIJ SCHRIJVEN OVER:
De kerkvervolging in Duitschland. Pu
blicatie van een vertrouwelijk document.
(lste blad).
den tijd is geworden en de bloeiperiode van
narcissen en hyacinthen feitelijk reeds bij
na voorbij is, viel er toch nog veel te genie
ten van de rijke kleurschakeerinfg der tul
pen, nu die wel op haar mooist zijn.
Den geheelen dag is het in Haarlem en
de bollenstreek bijzonder druk geweest,
Er waren veel auto's uit t' buitenland, zelfs
uit Amerika, waarschijnlijk doordat vele
Amerikanen, die naar Engeland zijn geko
men voor de kroningsfeesten, even over
gestoken waren naar het continent en na
tuurlijk om de beroemde „Dutch bulbfiels"
te gaan bekijken. En dan waren er de tal-
looze autobussen en auto's met spor-
enthousiasten, die naar den internlandwed-
strijd in Rotterdam gingen en de drukte
in niet onbelangrijke mate vermeerderden.
In Haarlem en omgeving zijn veel ver
keersongelukken gebeurd, waarbij vooral
wielrijders betrokken waren, die in de ern
stigste gevallen pols- en beenbreuken op
liepen.
Het vervoer op de lijnen Leiden, Den
Haag, Katwijk en Noordwijk van de N. Z.
H. T. M. bedroeg op Zaterdag j.l. 22.262
personen (vori g jaar 20.296) en Zondag
33.302 (vorig jaar 23.411).
De cijfers voor de lijn LeidenHaarlem
kon men ons nog niet opgeven.
