28ste Jaargang
ZATERDAG 1 MEI 1937
No. 8713
S)e £e!ebdxe(Bou/Ya/ut
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
IF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bïj vooruitbetaling:
V oor Leideo 10 cent pei week t 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal bij
vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur mi
verhuur, koop en verkoop: f OZO
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
*t" De beteekenis der
Katholieke pers
't Blijkt telkens weer opnieuw, van hoe
groot belang het is, dat wij vooral in deze
tijden prof. Verhaar zegt in de laatste
aflevering van „Het Schild" terecht: „in
deze verschrikkelijke en verwarrende tij
den, waarin vooral de geestelijke belangen
der Kerk aan alle kanten bedreigd en be
streden worden" de vragen van den dag
en het nieuws van den dag zien in een
klare belichting en juiste voorstelling.
Helaas, zijn er nog te veel katholieken,
die in onkunde leven betreffende de groote
vraagstukken van dezen tijd of die wat
vaak een gevolg is van onkunde op een
dwaalspoor geraken.
't Heeft den schijn, det wij pleiten „voor
eigen zaak" in beperkten zin, maar 't is toch
onze plicht te zeggen, wat nu en dan ge
zegd moet worden, en dat te zeggen dui
delijk en klaar, opdat iedereen het kan
verstaan, overwegen en er naar handelen!
De katholieken moeten hun voorlichting
zoeken en kunnen hun voorlichting vinden
in een goed-geredigeerd katholiek dagblad.
En wij, Katholieken van Nederland, zijn
in het bezit van katholieke dagbladen.
Landelijke en gewestelijke.
De beteekenis van landelijke Katholieke
dagbladen is van enorm grooten omvang!
Wat zou ons openbare katholieke leven in
Nederland zijn, als wij die dagbladen zou
den missen?
Maar aan de landelijke Katholieke dag
bladen hebben wij niet genoeg heeft
mgr. Aengenent z.g. eens geschreven
„en wel om de eenvoudige reden, dat zij het
plaatselijk of gewestelijk nieuws niet vol
doende kunnen verzorgen. En toch, juist
een nauwkeurige kennis van het plaatselijk
of gewestelijk nieuws is een allerbelang
rijkste factor voor den bloei van het Ka
tholiek leven".
Een gewestelijk Katholiek dagblad zal
bovendien voor vele lezers duidelijker spre
ken, dan een landelijk dagblad m.a.w.
vele lezers zullen zich gauwer gebonden
voelen aan, thuis voelen in een geweste
lijk, dan in een landelijk dagblad. Pater
Hyacinth Hermans, redacteur van de
„Maasbode" schreef: „De landelijke pers
is als een warenhuis, men raakt er spoedig
in verdwaald, men vindt er eigenlijk nooit
goed den weg, bij de massa artikelen ziet
men zoo vaak de beste qualiteiten nog over
't hoofd, maar de provinciale pers is meer
het speciaal Geschaft, waar men alles veel
gemakkelijker kan overzien, spoediger zijn
keus kan doen en meer naar wensch kan
slagen".
Men toetse een verklaring als de boven
staande aan eigen ervaring, en: men zal ze
onderschrijven.
De Katholieke pers in het Katholieke
gezin; de Katholieke pers, die is een vol
doend-volledige nieuwsbron voor het alge-
meene politieke en sociale gebeuren, en die
dat gebeuren plaats in het licht der Ka
tholieke beginselen!
Er zijn velen, die een ander dan hun
eigen katholiek dagblad lezen uit
sleur.... Moge „in deze verschrikkelijke
en verwarde tijden" deze sleur door hen
krachtdadig worden gebroken!
INTENTIE VAN DEN H. VADER VOOR
DE MAAND MEI.
De K.W.P. bericht:
Van officieel kerkelijke zijde wordt ons
medegedeeld, dat het den dringenden
wensch van den H. Vader is, dat bij de da
gelij ksche Mei-oefening en speciaal op een
drachtige en vertrouwvolle wijze gebeden
zal worden voor de godsdienstige belangen
der Katholieke Kerk in Duitschland.
Week van gebed en offer
voor de Koloniale Missies
Naast een week van „gebed" is deze
week er ook een van „offer". Offeren is
trouwens een vorm van bidden en zelfs een
voorname. Oefent Christus na Zijn verheer
lijking niet voor altijd Zijn Hoogepriester-
schap uit in den hemel, en wel doordat Hij
de oneindige verdiensten van Zijn Lijden
en Dood den Vader blijft aanbieden voor
de zaligneid der menschen.
Met Christus als Hoofd maken wij als
ledematen het mystieke Lichaam-Christi uit,
maar dan wordt ook door die levensge
meenschap ons lijden het lijden van Chris
tus. Zoo is dan ook te begrijpen, wat de H.
Paulus zegt: „Thans verheug ik mij, dat
ik voor U lijden mag en aanvullen in mijn
vleesch wat aan Christus' lijden ontbreekt,
ten bate van Zijn lichaam, de Kerk".
Die Kerk moet alle menschen omvatten
en ieder, die tot die Kerk behoort, heeft
de roeping, en dus ook den plicht, om et
aan mede te werken, dat die Kerk zich
uitbreidt. Is het te verwonderen, dat een
beroep wordt gedaan op de hulp van zie
ken en lijdenden? De missionaris moet de
hulp hebben van biddende handen, welke
zijn zwakke krachten sterken, van offeren
de zielen, die over zijn werken de genade
des hemels afsmeeken en het licht doen
opgaan in de donkere menschenzielen.
Welk smeeken en bidden zal meer en eer
verhoord worden door God dan het gedul
dig dragen en blijmoedig offeren van de
bitterheden en smarten, die zieken en lij
denden moeten ondergaan? Niet zonder
reden gaat dan ook de oproep uit tot alle
zieken van geheel de wereld om den Pink
sterdag te maken tot den Missiedag der
zieken.
In de week van 9 tot en met 16 Mei zul
len zeker de zieken gaarne iederen dag
hun lijden willen opdragen voor de bekee
ring van de 67 millioen, die in onze eigen
Overzeesche gebieden, in Oost- en West-
Indië den waren godsdienst nog niet ken
nen. Maar niet alleen de zieken kunnen
hun lijden offeren. Wie is er niet, die ge
zond van lichaam, toch moeilijkheden en
kruisen heeft? Hoevelen gaan, juist in on
ze dagen, niet gebukt onder bange, zware
tijdelijke zorgen, hoevelen worden niet
gedrukt door felle zielesmart? Door dat
alles geduldig te dragen, blijmoedig die
bitterheden en smarten te offeren wordt
dat lijden in en met Christus een voortzet
ting juist van Christus' werk: de uitbrei
ding van Zijn Rijk hier op aarde m.a.w. de
bekeering van heidenen en ongeloovigen.
En nog is er een manier om te offeren,
ook al zijt ge gezond naar lichaam en ziel
en kwellen u geen zorgen. Kan zoo iemand
in de week van 9 tot en met 16 Mei speciaal
voor onze Koloniale Missies geen vrijwilli
ge versterving zich eens opleggen? Het is
toch zoo moeilijk niet zoo nu en dan zich
van een of ander genotmiddel te onthou
den, zoo eens even zijn begeerten den teu
gel aan te leggen. Zouden wij voor de be
keering onzer medebroeders in Oost- en
West-Indië niet zoo'n kleinigheid over heb
ben als wij toch van den H. Paulus we
ten, dat hij zoo hartelijk verlangde naar
de bekeering van zijn volk, dat hij in zijn
Oostersche beeldspraak neerschreef: „ter-
wille van zijn broeders van Christus ge
scheiden te willen zijn". Hebben wij dan
niet, al is het van verre, na te volgen ons
groote voorbeeld Christus zelf, „die zich
heeft ontledigd" om wille van de menschen.
En laat het dan niet bij die vrijwillige
versterving, maar wat gij daardoor uit
spaart, doe het in het collectezakje, wat in
die week van 9 tot en met 16 Mei in ieder
gezin aanwezig is en wat onder de berus
ting van Moeder, of die haar plaats in
neemt, gesteld is. In die week verzamelt
Moeder daarin de gaven van een ieder uit
het gezin en op 16 Mei brengt zij het naar
de kerk om het neer te leggen in de bus
of kist „Voor de Koloniale Missies".
Geeft veel zoo gij veel hebt, maar hebt
gij dat niet, geeft toch iets, al is het nog
zoo weinig; een dubbeltje of kwartje kan
er wel af en die kleine zilveren geldstuk
ken zijn goud in Gods oog, als ze gegeven
worden van het weinige, ja het absoluut
noodzakelijke wat iemand bezit. Heeft
soms het kwartje van den werkelooze, de
spaar- en snoepcenten van het kind, niet
de waarde van juweelen en diamant?
Geeft dus iets voor onze Koloniale Mis
sies! Alle giften zijn welkom, groot of klein,
maar weet wel: van iedereen wat!
Het Nederlandsche Episco
paat over de R.K Filmactie
Het Centraal Bureau voor Katholieke
Filmactie mocht van het Hoogwaardig
Episcopaat het navolgende schrijven ont
vangen:
UTRECHT, den 29sten April 1937.
Aan de Interdiocesane Commissie ter
Concentratie der R.K. Filmactie.
Met groote voldoening mochten Wij van
u vernemen, dat het door uwe Commissie
voorgestelde en door Ons goedgekeurde plan
tot Concentratie der R.K. Filmactie aller
wegen instemming mocht ondervinden, zoo
dat, dank zij de volgzaamheid en medewer
king der verschillende vereenigingen op
het gebied der R.K. Filmactie, thans met
recht mag worden verhoopt, dat voor de
toekomst die krachtige éénheid in de R.K.
Filmbeweging is verzekerd, die noodig is,
om dit gewichtige onderdeel van Katholie
ke Actie te doen slagen.
Nu thans uwe propaganda-actie wordt
ingezet, willen Wij uwe bijzondere aan
dacht vragen voor het door den Paus voor
Nederland zoozeer aanbevolen „Werk voor
de Goede Film" waarvan een schrijven van
het Pauselijk Staatssecretariaat getuigt, dat
het geheel in overeenstemming is met de
verlangens van Z. H.
Volgens de Statuten van dit „Werk" zal
allereerst er naar gestreefd moeten wor
den, om: „Onder de katholieken te doen
ontwaken en te bevorderen het besef van
hun gewetensplicht om mede te werken
aan de oplossing van het vraagstuk van de
goede film".
Dit door Z. H. den Paus zoozeer aanbe
volen werk zal algemeen moeten worden
verspreid. Het verheugt Ons daarom, dat
uwe Commissie voor deze propaganda een
Nat. Comité van Actie heeft ingesteld, dat
tot taak heeft, deze gedachte onder de
breede massa der katholieken te propagee-
ren en te versterken.
Wij wenschen van harte, dat dit Nat. Co
mité van Actie in zijn opzet moge slagen,
en aiierwege daadwerkelijke medewerking
moge ondervinden bij zijn actie, die thans
wordt ondernomen door het propageeren
van een R.K. Filmblad als orgaan der R.K.
Filmbeweging, en het stichten van plaatse
lijke Actie-groepen, die met de ter plaat
se geëigende middelen actie zullen voeren
volgens de richtlijnen der Pauselijke En
cycliek „Vigilanti Cura".
Met bij zonderen nadruk heeft de H. Vader
de actie voor de goede film aanbevolen, en
een beroep gedaan op de medewerking van
alle katholieken, opdat „dit allergewich
tigste en krachtdadigste middel" - invloed
rijker nog dan de pers bij alle katholie
ken moge vinden een juist inzicht en een
edelmoedige medewerking, en een ieder het
zijne moge bijdragen om te bewerken, dat
dit machtige cultuurmiddel worde aange
wend tot de edelste doeelinden.
Wij zouden Ons ten zeerste er over ver
heugen, indien het uw Comité, onder Gods
zegen, mocht gelukken, de katholieken te
overtuigen, dat zij ten opzichte der oplos
sing van het vraagstuk van de goede film
een gewetensplicht te vervullen hebben,
en dat aller medewerking moet worden ver
kregen, opdat ook dit middel der moderne
techniek, volgens het woord van Onzen H.
Vader den Paus, worde aangewend tot Gods
eer, het heil der zielen, en de uitbreiding
van Gods Rijk.
Namens het Hoogwaardig Episcopaat,
w.g. t Dr. J. DE JONG,
Aartsbisschop van Utrecht.
LEIDSCH
GLAS IN LOOD BEDRIJF
Goed - Goedkoop en Vlug
ALLEEN
Hooigracht 42, Leiden, Tel. 3671
Ook levering van alle soorten Glas
De wensch der Kerkelijke
Overheid
Met. nadruk dient gezegd te worden
wat geloof ik ieder katholiek zal aanvoe
len dat het alle grenzen van voegzaam
heid te buiten gaat een openlijke actie te
voeren, die lijnrecht tegen een duidelij-
ken wensch der kerkelijke overheid in-
druischi
Mgr. Dr. C. VAN NOORT.
VOORNAAMSTE NIEUWS
De wereld
in vogelvlucht
Na de spannende dagen van de nationa
listische opmarsch in Baskenland is er
gisteren een rust ingetreden aan alle fron
ten in Spanje. Mola's troepen staan thans
voor Bilbao en voordat deze gewichtige
stad wordt aangevallen, worden alle krach
ten samengetrokken. Intusschen wordt
zoowel van Britsche als van Fransche zijde
moeite gedaan om de non-combattanten,
de vrouwen, kinderen en grijsaards, die
uit de veroverde gebieden gevlucht zijn,
uit het overvolle Bilbao te verschepen
naar Frankrijk
Een even felle, maar uiterlijk minder
aan den dag tredende strijd, zonder bloed
vergieten, wordt op het oogenblik gevoerd
in Duitschland. Langzaam maar zeker
wordt het allen duidelijk, waarheen de na-
tionaal-socialistische regeering drijft in
haar strijd met de Katholieke Kerk.
Hitier heeft het vanmorgen nog gezegd,
in een toespraak tot de jeugd, dat er voor
taan maar één Duitsche jeugd is en één
opvoeding. Hij wenscht dus geen rekening
te houden met het in het concordaat vast
gelegde recht der Kerk om de katholieke
jeugd een katholieke opvoeding te geven.
En als de Kerk zich niet goedschiks neer
legt bij hetgeen Hitier gelieft te decre-
teeren, dan ligt de weg om de Kerk te
dwingen thans duidelijk open. Eerst zullen
duizenden „processen" worden gevoerd te
gen Duitsche geestelijken en religieusen,
waaraan een zoo eenzijdig mogelijke en
een zoo groot mogelijke ruchtbaarheid
zal worden gegeven. En na den geestelij
ken stand aldus te hebben onteerd, zullen
die Congregaties en Orden ontbonden wor
den, waarvan een groot aantal leden ver
oordeeld zijn. De Congregaties, die zich
aan deviezenovertredingen hebben „schul-
dag" gemaakt, zullen van hun bezittingen
beroofd worden. Een nieuwe wet op de
Congregaties is reeds in voorbereiding.
Aldus zijn de nazi-methoden.
BUITENLAND.
Een rustige dag aan de Spaansche fron
ten. (2de blad).
Z. H. de Paus heeft zijn vertrek naar
Castel Gandolfo vervroegd. (2de blad).
De strijd met de Kerk in Duitschland.
(2de blad).
Te Londen staakt het autobuspersoneel.
(2de blad).
Roosevelt zal het plan voor een wereld
conferentie bestudeeren. (2de blad).
EEN AARDIG DETAIL VAN HET GROOTE BLOEMENCORSO, DAT VRIJDAG
MIDDAG TE NOORDWIJK AAN ZEE ALS ONDERDEEL VAN HET TULPEN-
FEEST GEHOUDEN IS.
BINNENLAND.
Aan Prinses Juliana is gisteren door de
inwoners van Baarn en Soest een bloe
menhulde gebracht. (2de blad).
De ontvangsten der Spoorwegen zijn
over Januari toegenomen. (2de blad).
OMGEVING.
Branden te Zoetermeer en te Rijnsburg.
(3de blad).
Doodelijk auto-ongeluk te Zwammer-
dam. (1ste blad).
WIJ SCHRIJVEN OVER:
De gebeurtenissen in het buitenland ge
durende de afgeloopen week. (éde blad).
Onze plicht ten opzichte van de kolo
niale Missies. (1ste blad).
De as. Ned. Katholiekendag te Utrecht.
(2de blad).
Het bezit van een eigen Katholieke dag
bladpers in Nederland. (1ste blad).
ZWAMMERDAM.
CHAUFFEUR OVERREDEN EN GEDOOD
Terwijl hij zijn vrachtauto
repareerde.
Gisteravond omstreeks half elf heeft on
der de gemeente Zwammerdam een auto
ongeluk plaats gehad, waarbij een onge
veer 55-jarige chauffeur van een vracht
auto uit Delft het leven heeft verloren.
Deze stond naast een zeswieligen vracht
auto op den weg Zwammerdam-Leiden
een reparatie te verrichten. Zijn lichten
waren niet gedimd. Uit de richting Lei
den naderde een auto, bestuurd door den
26-jarigen M. uit Leiden.
M. werd verblind door de lichten van
den vrachtauto en zag hierdoor twee voor
hem rijdende wielrijders eerst op het laat
ste oogenblik. Hij haalde sterk naar links
uit, reed op den vrachtauto aan, waarna
zijn auto omgekeerd in de sloot terecht
kwam. M. wist zich, slechts licht gewond,
uit zijn benarde positie te bevrijden en
ontdekte toen tot zijn ontsteltenis den
chauffeur van den vrachtauto te hebben
aangereden, dien hij in het geheel niet had
zien staan.
Deze is bewusteloos een woning binnen
gedragen, waar dr. A. W. v. Beek, uit Bo
degraven een schedelbasisfractuur consta
teerde. Enkele oogenblikken later is het
slachtoffer overleden. Zijn zoontje dat in de
cabine van den vrachtauto zat, liep geen
letsel op.
DE EVACUATIE VAN BILBAO.
BORDEAUX, 1 Mei. (A. N. P.). De pre
fect van het departement van de Gironde
heeft de gemeentelijke autoriteiten van
Verdon en Pauillac medegedeeld, dat van
daag of morgen eenige duizenden Spaan-
sche vluchtelingen uit Bilbao zullen aanko
men. Maatregelen worden genomen om
deze menschenmassa te herbergen, totdat
zij verder kunnen worden vervoerd. Er is
voornamelijk sprake van vrouwen, kinderen
en ouden van dagen.