Mogen Katholieken naar de
wapenen grijpen?
De Spaansche
burgeroorlog
MAANDAG 26 APRIL 1937
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 10
Een principieele beslissing van den H. Vader
Door Prof. Dr. FRIEDRICH MUCKERMANN S.J., Rome.
„Het is niet te tolereeren, dat katholieken in den Staat slechts de rol van
het weerlooze lam mogen spelen, terwijl anderen zich alle mogelijke
vrijheden aanmatigen en in het leven als roofdieren optreden".
Nu de katholieken in Duitschland, Mexi
co en Spanje meedoogenloos vervolgd wor
den. rijst bij velen de vraag: Moeten de
katholieken zich deze terreur en verdruk
king maar steeds lijdelijk laten welgeval
len, of mogen zy ter verdediging van hun
rechten naar de wapenen grijpen?
Dit hoogst actueele probleem wordt door
prof. dr. Muckermann S.J. op duidelijke
wijze in de „Deutsche Presse" behandeld.
Wij willen het volgende eraan ontleenen.
In de vele slapelooze uren, die de H. Va
der gedurende zijn laatste ziekte moest
doorworstelen, heeft Z. H. de Paus de
meest brandende problemen die onzen tijd
in beroering houden bemediteerd. In die
pijnlijke oogenblikken zijn ook de drie
jongste Encyclieken gegroeid en gerijpt, de
zendbrieven over het godlooze commu
nisme, over den toestand der Katholieke
Kerk in Duitschland en over de Kerkver
volging in Mexico. Zelf heeft de H. Va
der den tekst van deze historische docu
menten aan zijn particuliere secretarissen
gedicteerd. De Paus heeft gearbeid voor
ons, maar ook aan ons een taak opgedra
gen, n.l. de bestudeering van deze drie
Encyclieken, die zooveel waardevolle pu
blicaties bevatten.
Uit het laatst verschenen document, de
Encycliek over de kerkvervolging in Mexi
co, waaraan tot nog toe maar al te wei
nig aandacht werd besteed, willen wij
thans een punt van het grootste belang na
der beschouwen.
Uit de geschiedenis is het bekend, dat de
Mexicaansche katholieken reeds eerder
naar de wapens gegrepen hebben om hun
heiligste rechten te verdedigen. Van ver
schillende zijden werd dit gewapend verzet
afgekeurd en veroordeeld. De katholieke
Mexicanen legden daarop de wapens neer,
nadat zij met de regeering tot een vergelijk
waren gekomen. Doch de beloften door de
autoriteiten gedaan bleken ijdel en het
gevolg was, dat tal van vooraanstaande ka
tholieke leiders tegen den muur gezet en
gefusilleerd werden. De kerkvervolging
duurde voort en de toestand werd-nog on
dragelijker dan vóór het gewapend verzet
was uitgebroken. Opnieuw grepen de ka
tholieken naar de wapenen; in vele steden
werden de kerken met geweld geopend en
kon vrijheid van godsdienst worden afge
dwongen. Nu rijst de vraag: mochten de
Mexicaansche katholieken tot dat middel
van geweld hun toevlucht nemen?
Kan de Kerk tolereeren, dat de katholie
ken, evenals weleer ten tijde der Kruis
vaarders, met de wapens in Ie vuist hun
rechten veroveren?
Dit is een probleem, dat zich niet alleen
in Mexico opdringt, maar ook in Spanje en
dat zich straks ook in andere landen kan
voordoen.
Getuigt het niet van een buitengewone
moed, dat Paus Pius XI op dit vraagstuk,
dat zoo dringend om oplossing vroeg, een
principieele beslissing gegeven heeft?
De Paus begint dan met te verklaren,
dat de Katholieke.Kerk natuurlijk steeds
in het strijdperk treedt voor orde en vrede,
ook wanneer dit groote offers veigt, en dat
zij iedere onrechtmatige revolutie tegen de
bestaande regeering veroordeelt.
„Van den anderen kant", zoo ver
volgt de Paus, „heeft men in uw krin
gen overwogen, wat er te doen staat,
wanneer deze bestaande macht zoover
gaat bij het onderdrukken van recht
vaardigheid en waarheid, dat de funda
menten van het gezag zelf worden on
dermijnd. Men vraagt zich dan ook af,
waarom men de burgers zou veroor-
deelen, die zich aaneensluiten om met
geoorloofde en gepaste middelen zich
zelf en de natie te verdedigen tegen
de openbare macht die tot hun onder
gang wordt misbruikt".
In deze woorden wordt uitdrukkelijk on
derscheid gemaakt tusschen een onrecht
vaardige en rechtvaardige revolutie. Doch
tevens wordt er aan toegevoegd, dat het
recht van een vrij volk niet steeds bij het
bestaande gezag behoeft te berusten.
Het kan dus zijn, dat juist datgene wat
wij revolutie noemen niet van onderaf doch
van bovenaf wordt gemaakt; in dat geval
spreekt men gewoonlijk van een staats
greep.
Uit 's Pausen woorden blijkt op de eerste
plaats, dat men hoogachting moet hebben
voor een recht dat heilig moet zijn en dat
de mensch mag en moet verdedigen zoo
ver zijn krachten en de omstandigheden dit
toelaten.
Bij deze verdediging van het recht mag
niet alleen de overheid naar de wapens
grijpen, om de opstandige onderdanen te
bedwingen, maar ook mogen de onderda
nen hun toevlucht nemen tot geweld tegen
over een opstandige overheid.
Dit mag natuurlijk slechts gebeuren on
der bepaalde voorwaarden, die door den
H. Vader uitdrukkelijk worden genoemd.
Geweld is steeds slechts een middel tot
het doel en nooit mag men iets doen wat
op zich zelf slecht is.
Ook moet steeds in aanmerking worden
genomen of door het gebruiken van ge
weld niet meer nadeel wordt berokkend
dan men voordeel bereikt. In ieder geval
moet het algemeen welzijn steeds het hoog
ste doel zijn.
Verder wordt in de Encycliek nog de na-
druk gelegd op een bijzondere omstandig
heid.
De Kerk zelf en ook de Katholieke Ac
tie, die een kerkelijke instelling is, mogen
nooit naar de wapens grijpen. Dat is hun
taak niet en zou ook weinig passen bij de
zending van vrede en liefde, die de gods
dienst te vervullen heeft.
Wanneer de katholieken naar de wapens
grijpen om de rechten van den godsdienst
en de menschelijke rechten in het algemeen
ts beschermen, dan doen ze dat in hun hoe
danigheid van staatsburgers. Het feit, dat
iemand katholiek is kan men niet losma
ken van een ander feit, dat diezelfde katho
liek ook tevens staatsburger is. Uit zijn
staatsburgerschap kan hij bepaalde plich
ten en rechten afleiden, die eventueel tot
de noodzakelijkheid van een revolutie voe
ren.
Het is niet te tolereeren, dat de katholie
ken in den Staat slechts de rol van het
weerlooze lam mogen spelen, terwijl ande
ren zich alle mogelijke vrijheden aanmati
gen en in het leven als roofdieren optreden.
De katholieken kunnen in de wereldge
schiedenis niet slechts lijdelijk toezien om
zich daarna bij de voldongen feiten neer te
leggen. De katholieken willen opbou
wend werk verrichten, doch slechts alleen
op den grondslag van het recht en uitslui
tend met het doel om het algemeen wel
zijn te dienen.
In de katholieken is een nieuwe levens
kracht ontwaakt, waarvan de uitwerking
tot diep in het openbare leven ingrijpt. De
katholieken denken er niet aan om zich
terug te trekken in de sacristie, juist op het
moment wanneer alles-vernietigende krach
ten het land in gevaar brengen. Dan grij
pen ze nog liever naar het zwaard van Sint
Michael om onder de leuze: „Wie is als
God?" den strijd aan te binden voor God,
Kerk en Vaderland!
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
BRAND IN EEN ITALIAANSCUE KERK.
Vijftig gewonden.
Twee uur nadat een nieuwe kerk te Fog-
gia voor de geloovigen geopend was, raak
ten de papieren bloemen en exvoto's in
brand.
Het vuur verspreidde zich snel en ver
nielde een deel der kerk. Onder de geloo
vigen ontstond een paniek. Een vijftigtal
personen werd gewond. Vier hunner zijn
stervende.
DOCHTER VAN EEN GEZANT TE
WEENEN VERMOORD.
Vermoedelijk roofmoord.
Mej. Ingrid Wiendgreen, de dochter van
den gezant van Paraguay te Weenen, werd
bij Neunkirchen op weg naar den Sernme-
ring ernstig gewond aangetroffen in haar
auto. Zij was door drie revolverkogels ge
troffen. Mej. Wiendgreen werd overge
bracht naar het ziekenhuis te Neunkirchen,
waar zij inmiddels is overleedn.
Men veronderstelt, dat de auto door een
onbekende was aangehouden om de reizig
ster, die zelf chauffeerde, te berooven.
Van den aanrander ontbreekt nochtans
ieder spoor.
RAPPORT OVER HONGERSNOOD IN
CHINA.
De algemeen secretaris van de Chinee-
sche commissie tot leniging van den hon
gersnood heeft bij haar terugkeer van een
veertiendaagsche inspectiereis, door het
Noordoostelijke deel der provincie Sjets-
joean gerapporteerd, dat in de hooggelegen
deelen dezer provincie, waar sinds Augus
tus verleden jaar geen regen gevallen is,
een verschrikkelijke hongersnood heerscht,
waaronder 35 millioen menschen getrof
fen worden.
In Tsjoengkiang zijn 18.000 vluchtelingen
aangekomen, onder wie talrijke sterfgeval
len als gevolg van ziekten zijn ontstaan. De
toevoer van levensmiddelen uit andere ge
bieden gaat met de grootste moeilijkheden
gepaard, daar de rivier de Yangtze als ge
volg van den lagen waterstand slechts voor
kleine vaarutigen bevaarbaar is.
ONGEREGELDHEDEN IN ENGELANDS
STEENKOOLGEBIED.
Gisteravond zijn ongeregeldheden voor
gekomen in de mijnstad Harworth in het
graafschap Nottingham. Een aantal poli
tiemannen stelde een onderzoek in, toen
zij plotseling door de mijnwerkers werden
aangevallen.
Er ontwikkelde zich een waar straatge-
ft. K. Ver. v. Kraamverzcrging voor
alle gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 30,
voorheen Boerhaavestr.
verleent hulp dooi gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van 2—4 UUR tot het ver-
strekken van de gewenschte inlichtingen,
aanmelden van contribucerende teden en
aanvragen voor kraamhulp Telet. 3420.
Aanvragen (schriftelijk) adres 1ste Bin
nenvestgracht 30.
België bevrijd van Locarno-
verplichtingen
De Engelsche en Fransche
verklaring gepubliceerd
BELOFTEN VAN BIJSTAND
HERHAALD
Gepubliceerd is thans de gemeenschap
pelijke mededeeling der Fransche en En-
gt-lsche ambassadeurs aan den Belgischen
minister van buitenlandsche zaken. Daar
in wordt o.m. het volgende gezegd:
De beide regeeringen hebben kennis ge
nomen van de opvattingen der Belgische
regeering ten aanzien van de belangen van
België en meer in het bijzonder van:
1. De openlijk en meer dan eens door de
Belgische regeering tot uitdrukking ge
brachte vastbeslotenheid om de Belgische
grenzen te verdedigen met al haar krach
ten tegen een aanval, welken ook, of in
val en om te beletten, dat het Belgische
gebied gebruikt wordt voor aanvalsdoel
einden, gericht tegen een anderen staat in
den vorm van doortocht, of als basis voor
operaties te land, ter zee of in de lucht en
om de Belgische landsverdediging te or-
ganiseeren op een voor dit doelmatige
wijze.
2. De herhaalde door België gegeven ver
zekeringen aan trouw aan het Volken
bondshandvest en aan de verplichtingen,
dit voor de leden van den Volkenbond
daaruit voortvloeien.
Bijgevolg, rekenend op de reeds ge
noemde vastbeslotenheid en verzekeringen,
verklaren de Engelsche en Fransche re-
gecringen dat zij België thans beschouwen
als bevrijd van alle verplichtingen jegens
haar, welke voortvloeien, hetzij uit het
verdrag van Locarno, hetzij uit de regelin
gen, aangegaan te Londen op 19 Maart
1936 en dat zij jegens België de beloften
van bijstand handhaven, die zij op zich ge
nomen hebben te zijnen gunste bij de bo
vengenoemde overeenkomsten.
De Engelsche en Fransche regeeringen
komen overeen, dat de bevrijding van Bel
gië van de verplichtingen, zooals vastge
steld in de hierbovenstaande paragraaf
op geen enkele wijze afbreuk doet aan de
bestaande overeenkomsten tusschen Groot
Brittanje en Frankrijk".
.België thans in dezelfde positie als
Nederland"
De Brusselsche bieden spreken met vol
doening, over de FranschBritsche verkla
ring, waarbij België van zijn verplichtin
gen ten aanzien van het verdrag van Lo
carno ontheven is. Wat in de eerste plaats
door alle bladen naar voren wordt ge
bracht is dit: de internationale positie van
België is thans gelijk aan die van Neder
land.
DE NEUTRALITEIT VAN
LUXEMBURG
De staatsminister van het groothertog
dom Luxemburg, Bech, heeft Zateidag
avond een belangrijke redevoering uitge
sproken over het internationale statuut
van zijn land.
Sprekende over het ontstaan van de on
afhankelijkheid en neutraliteit van Luxem
burg, toonde Bech het belang aan van
het verdrag van Londen van 1867, waarin
Luxemburg voor altijd onder garantie der
mogendheden neutraal werd verklaard.
Het verdrag van Versailles heeft dit ver
drag niet opgeheven. Luxemburg was trou
wens niet vertegenwoordigd bij de onder-
teekening van het verdrag van Versailles.
Df neutraliteit van Luxemburg blijft dus
onaangetast. Later is Luxemburg toegela
ten als lid van van den Volkenbond, waar
het ncoit heeft opgehouden zijn neutrali
teitspolitiek te bevestigen. Het pact wordt
thans in dezen zin uitgelegd onder de nieu
we omstandigheden, die ontstaan zijn door
de opzegging van het verdrag van Lo
carno.
„Wij wenschen, aldus de minister, dat
een nieuw Westelijk pact duidelijk het
neutra liteits-statuut van hét groothertog
dom vaststelt".
Een in dezen zin opgestelde nota is naar
de ondei teekenaars van het verdrag van
Locarno gezonden.
vecht, dat eerst eindigde toen de politie na
middernacht versterking had ontvangen.
Talrijke personen werden gekwetst; de
politie verrichte verscheidene arrestaties.
GEWELDIGE WAS VAN DE DONAU.
Onafgebroken regens in Bulgarije heb
ben het peil van de Donau doen stijgen. De
watermassa's hebben een laag gelegen dee!
der Bulgaarsche stad Vidine overstroomd.
De bevolking is gevlucht. Er zijn geen
slachtoffers, maar de materieele schade is
aanzienlijk.
De ministers zijn gisteren in buitengewo
ne vergadering bijeen gekomen om te be
raadslagen over de te nemen maatregelen.
De strijd aan Spanje's
Noordkust
RECHTSCHEN RUKKEN OP IN
BISCAYE.
Linksclien vluchten naar Bilbao.
Het groote hoofdkwartier van de troepen
van Franco deelde gisteravond mede, dat
de toestand te tien uur in den avond als
volgt was:
Een kleine aanval van de regeeringstroe-
pen in den sector Aravaca aan het front
voor Madrid werd krachtig afgeslagen.
Aan het front in Biscaye werd de zege
vierende opmarsch van de rechtsche troe
pen voortgezet. De bres, welke Zaterdag in
de linies van den tegenstander werd gesla
gen, is vergroot. De troepen van Franco be
zetten het dorp Verriz en de hoogten van
Azconobieta. De vijand werd overal te
ruggeslagen, de rechtsche troepen beheer-
schen thans Armue en Eibar. De regee-
ringstroepen vluchten over den weg van
Durango naar Bilbao, vergezeld van dui
zenden mannen, vrouwen en kinderen, die
gedwongen werden hun woonsteden te ver
laten. Hierdoor is het voor de luchtmacht
der rechtschen onmogelijk de vluchtenden
te achtervolgen, zy zouden zeker onschul
dige slachtoffers maken.
De regeeringstroepen lieten een aanzien
lijke hoeveelheid materiaal achter. De troe
pen van Franco maakten verscheidene
krijgsgevangenen, o.a. de nationalistische
afgevaardigde van de Baskische regeering,
Lasarte, die gegrepen werd op het oogen-
blik, dat hy met zijn wapenen en munitie
het slagveld wilde verlaten.
Een honderdtal manschappen van de re
geering meldden zich met hun uitrusting
bij de rechtsche troepen.
Nader wordt gemeld, dat de rechtsche
troepen ook den spoorlijn San Sebastian
BilbaoSantander hebben doorgesneden,
evenals den weg van Durango naar Mar-
quina en Eibar. De Zuidelijke koionne be
vindt zich op vijf kilometer afstand van
Durango, de Oostelijke op zes kilometer.
Gistermiddag laat begonnen de troepen
van Franco van de hoogten van Azcono
bieta af te dalen in de richting van Bilbao.
De correspondent van Havas bericht, dat
de rechtsche troepen achtereenvolgens de
hoogten langs den weg van Elorrio naar
Verriz bestormden en innamen. Eibar is
thans vrijwel ingesloten, het kan alleen nog
langs enkele slechte secondaire wegen van
levensmiddelen en andere voorraden wor
den voorzien. De luchtmacht der rechtschen
heeft Eibar gebombardeerd.
Onder de buit, welke de rechtschen heb
ben gemaakt zijn o.a. drie volledige batte
rijen artillerie en meer dan vijftig zware
mitrailleurs.
Elorrio verlaten.
Toen de rechtsche troepen Elorrio bin
nenrukten, vonden zij de stad geheel ver
laten. De huizen zijn grootendeels onge
schonden en op het eerste gezicht schijnt
het dat de stad weinig van den oorlog heeft
geleden.
Van regeeringszijde wordt gemeld, dat in
het gebied van Elorrio de strijd wordt
voortgezet. De rechtschen vallen zonder
ophouden de stellingen van de regeering
aan en hun vliegtuigen bestoken de verster
kingen van de regeeringstroepen.
De beschieting van Madrid.
Tusschen vier en vijf uur gistermiddag
zijn vijftig granaten op Madrid terecht ge
komen. Met korter en langer tusschenpoo-
zen hebben zich vervolgens verscheiden
ontploffingen voorgedaan.
Om tien uur gisteravond waren vijf
personen gewond en een gedood. Dit ge
ringe aantal slachtoffèrs is toe te schrijven
aan de genomen voorzorgsmaatregelen.
Malaga door de regeeringsvliegtuigen
gebombardeerd.
Havas verneemt, dat regeeringsvliegtui
gen gistermiddag Malaga hebben gebom
bardeerd. Er zouden verscheiden dooden en
tal van gewonden zijn.
De „Jaime Primero" gestrand?
Generaal Queipo de Llano heeft in zijn
radiotoespraak medegedeeld, dat de na
tionalistische kruiser „Canarias" den regee-
ringsikruiser „Jaime Primero" gedwongen
heeft tot een stranding op ongeveer 1000
M. van de Zuidkust.
DE BLOKKADE BIJ BILBAO.
Reeds door negen schepen gebroken.
Drie met levensmiddelen geladen Brit
sche stoomschepen hebben gisteren de Bas
kische kust bereikt. Thans hebben in het ge
heel negen schepen de blokkade gebroken.
Protest der regeering van Burgos te
Londen.
Radio Nacional heeft gisteravond om tien
uur medegedeeld, dat de regeering van I
Burgos in zeer krachtige bewoordingen bij
de Britsche regeering heeft geprotesteerd
tegen het feit, dat Britsche oorlogschepen
zich op het oogenblik, dat Britsche koop
vaardijschepen zich naar Bilbao begaven
en daarbij de blokkade braken, tusschen
deze koopvaardijschepen en den recht
schen kruiser „Almirante Cervera" hebben
geplaatst, hetgeen een flagrante schending
beteekent van het neutraliteitsprincipe.
De regeering van Burgos eischt, dat
BUITENLAND
VAN HETVATICAAN
MASSA-AUDIENTIE BIJ DEN PAUS.
H. Vader richt het woord tot jonggehuwden
Z.H. de Paus heeft Zaterdag 1700 pas ge
trouwde echtparen ontvangen, alsmede
2.000 pelgrims uit Duitschland, België,
Zwitserland en Oostenrijk. In zijn toespraak
zeide de H. Vader, dat de wereld den zegen
Gods noodig heeft om uit de tegenwoordi
ge, zoo ernstige, zoo wreede en zoo waar
lijk smartelyke moeilijkheden te geraken,
waarin zij zich bevindt. Daarop gaf de
Paus zijn specialen zegen aan alle aanwe
zige geloovigen, opdat zy dien zegen zou
den meedragen naar hun huis en hun land.
De audiëntie was de grootste in aantal,
welke de Paus sinds zijn ziekte heeft ver
leend.
BELGIE
EDENS BEZOEK AAN BRUSSEL.
Vanmiddag ontvangst bij den koning.
De Engelsche minister Eden is gister
middag aan boord van een vliegtuig, dat
de Belgische regeering te zijner beschik
king had gesteld, naar Brussel vertrokken.
Bij hun aankomst op het vliegveld van
Haeren werden de Britsche minister van
buitenlandsche zaken en mevrouw Eden
verwelkomd door den Belgischen minister
van buitenlandsche zaken en mevrouw
Spaak.
Eden is afgestapt op de Britsche ambas
sade. waar hij tijdens zijn verblijf te Brus
sel zal logeeren.
Hedenochtend bracht Eden een bezoek
aan Spaak. Vanmiddag zal de koning den
Britschen staatsman op het kasteel te Lae-
ken ontvangen, terwijl minister Spaak des
avonds ter eere van Eden een diner zal
geven; er zullen vijftig gasten aanzitten,
o.w. de Luxemburgsche staatsminister
Bech.
Eden zal Dinsdagmiddag per vliegtuig
naar Londen terugkeeren.
CONGRES DER CHRISTELIJKE
WERKGEVERS.
Op- Zaterdag 1 en Zondag 2 Mei zal te
Mechelen het Vijfde Congres der Christe
lijke Werkgevers gehouden worden. Onder
de problemen die op dit Congres behandeld
zullen worden komt o.m. voor: „Hoe meer
zedelijkheid te brengen op de fabriek?" ter
wijl ook aan het vraagstuk der Bedrijfs
organisatie de noodige aandacht zal wor
den gesteed.
DUITSCHLAND
De wrijving met de Kerk
BISSCHOP BIJ HITLER.
Poging om verscherping van het conflict
tusschen kerk en staat te verhinderen.
Staatsraad dr. Berning, de katholieke
bisschop van Osnabruck, is door Hitier op
zijn landgoed „Berghof" bij Berchtesgaden
ontvangen. Bij die gelegenheid schijnt de
katholieke bisschop den Fuehrer in naam
van het Duitsche episcopaat een reeks pro
blemen op kerkelijk en geestelijk gebied te
hebben voorgelegd en den regeeringschef
te hebben verzocht, zijn invloed te doen
gelden ten einde een verdere verscherping
van de tegenstelling tusschen de katholieke
kerk en de nationaal-socialistische staats-
en party-instanties te vermyden.
„Tel*
VON NEURATH BEGIN MEI NAAR
ROME.
Politieke kringen te Berlijn zeggen, dat
rijksminister von Neurath begin Mei voor
een officieel bezoek naar Rome zal ver
trekken.
Deze reis, na die van Goering, bewijst,
aldus verklaart men te Berlijn, dat de po
litieke intimiteit der beide regeeringen
voortdurend inniger wordt en dat de as
BerlijnRome een belangrijke realiteit be
teekent in de Europeesche diplomatie.
maatregelen zullen worden genomen om
een herhaling van dergelijke feiten te voor
komen.
Ook de Duitsche pers protesteert in hefti
ge termen tegen de „verbreking van de
blokkade van Bilbao door Britsche oorlogs
schepen".
De „Angriff" schrijft in een geweldig
groot opschrift: „Het Engelsche reuzenschip
„Hood" helpt de blokkade te verbreken".
De Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft:
„Het is duidelijk, dal de verbreking van
de blokkade geslaagd is dank zij de actie
ve tusschenkomst van de Engelsche vloot".
ONZEKERHEID OVER DE „HORDENA".
Twintig Nederlanders aan boord.
Er is thans opnieuw ongerustheid over
het lot van de Nederlandsche bemanning
van een onder Panameensche vlag varend
schip, n.l. de „Hordena", groot 2677 bruto
ton, dat begin Maart te Gdynia oorlogsma
teriaal voor Spanje heeft geladen.
Dit schip staat onder commando van ka
pitein Barels en heeft een uit twintig Ne
derlanders bestaande bemanning aan boord.
Wat de Spaansche nationalisten met schip,
opvarenden en lading hebben gedaan, waar
het zich bevindt en de plaats waar de be
manning vertoeft, is tot nog toe niet be
kend geworden.
