X Kruiswoord-raadsel. ZATERDAG 24 APRIL 1937 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD - PAG. 10 Af DEELING LEIDEN R K. DIOC. VROUWENBOND. Onderstaande zeer interessante beschrij ving over het leven der missionarissen in Boven-Digoel, Md. Nieuw-Guinea, werd als dank gezonden aan de Missie-naaivereeni- ging Sint Franciscus Xaverius, die haar welwillend afstond voor deze Rubriek. Waar we zoo telken male over de Missie hooren preeken en over het groote belang, de Missie ook geldelijk te steunen, is het wel goed eens iets te hooren over de vele moeilijkheden die de Missionarissen te overwinnen hebben. NINATI, 19 November 1930. Men zegt wel eens dat een missionaris, die een aantal jaren achtereen in de echte „rimboe" gezeten heeft, wel verbaasd zal staan kijken, als hij weer eens in de „be schaafde" wereld terugkomt. Het moet wel een eigenaardig gevoel geven, weer trei nen en auto's te zien 1 an ts vliegen, en bo ven zich vliegtuigen te hooren brommen, al weet men door kranten en tijdschrif ten natuurlijk wel iets van de vooruitgang op dat gebied. Maar van den anderen kant zou iemand "it de beschaafde wereld zich hier misschien niet minder verbazen over wat op het gebied van loopen gepresteerd wordt. Als ik in de kranten lees, dat een groep menschen, die vier dagen geloopen heeft „in overwinningsroes, met gejuich en bloe men ontvangen wordt",", maak ik me al tijd vroolijk, want vier dagen loopen is hier maar een kleinigheidje, al moeten we dan ook over smalle, glibberige bosch paadjes, die bezaaid zijn met boomwortels en voortdurend stijgen en dalen. De laatste maanden zijn er al verschillende malen Pa poea's voor me naar Tanah-Merah getip peld (5 dagen enkele reis) om vivres te halen, daar sinds Juli de vivres-toevoer per gouvernementsmotorboot stop staat, en we nog geen eigen motor rijk zijn. Die menschen dragen dan op den terug weg ongeveer 20 Kilo in een blik aan hun hoofd. Diezelfde -eis moet ik ook onge veer om de drie maanden maken, behalve dan een enkele maal, dat ik van de motor boot kan gebruik maken. Om een indruk te geven van een, voor hier bijzondere „afstandsmarsch", wil ik eens een tocht beschrijven, die ik, enkele maanden geleden, gemaakt heb naar mijn „buurman"-missionaris. Tusschen het Moejoe-district en dat van Boven-Bian en Fly (Gap 2) ligt een strook, zoo goed als onbekend, land, waarvan we niet wisten of er dorpen lagen die ooit voor bezetting in aanmerking zouden kunnen komen. Het plan, om eens door dat gebied te trekken, had ik al lang gemaakt, maar tot dan toe nooit kunnen uitvoeren. Met de pastoor van Gap 2, P. Verschueren, die dat gebied vanuit Merauke bedient, had ik per brief afgesproken, dat hij van 20 tot 30 Juni in één van de Gap2-dorpen zou zijn, om me te ontmoeten; dat bespaarde me dan meteen een reis naar Langgoer (7 da gen enkele reis per gouvernementsstoomer vanaf Tanah-Merah) waar ik anders ééns of tweemaal per jaar heenga, om een an dere pater te ontmoeten, totdat er een twee de in Boven-Digoel komt, wat binnenkort zal gebeuren. Heenreis. 2 3 J u n i. Uit een groote troep jongelui, die zich aanbieden om mee te gaan naar het, voor hen ook onbekend gebied, kies ik er 16 uit, want daar ik niet weet, of we kampongs zullen passeeren, waar voeding te ruilen valt, moet een voorraad rijst en sago meegenomen worden. Ook al beperkt men zich tot het noodzakelijke, iets wat men bij doorloopend tournée-maken wel leert, dan nog wordt het voor een langere tocht een aardige stapel bagage: Misbenoo- digdheden, slaapspuller (tandoe, deken, klamboe), kleeren, keukenspul, lectuur, conserven, ruilartikelen, lantaarn met olie etc. De dragers mogen ook niet te zwaar afgeladen worden, want ik wil zoo vlug mogelijk de Alice-rivier (zijriver van de Fly) bereiken, om per prauw naar Gap2 af te zakken. Na de H. Mis stappen we op, in flink tempo, om vandaag zoo ver mogelijk te komen. In 8 uur bereiken we Metem, waar we overnachten. 2 4 J u n i. Na een ongeveer even lange tocht als gisteren, komen we in Aran, be woond door menschen van de Alice-rivier. We vinden iemand, die twee groote prau wen voor 2 bijltjes wil verhuren, maar ze liggen in de monding van een kleine zij rivier van de Alice, enkele uren beneden strooms. Andere prauwen zijn hier niet, dus we zullen maar hopen, dat het werke lijk groote zijn en dat die „enkele uren" meevallen. 2 5 Juni. Heel vroeg vertrekken we en na 6 uur loopen bereiken we de plaats waar de prauwen moesten liggen. We zien alleen een klein, gammel ding, dat echter kan die nen voor de Aran-lui, om hun groote prau wen te gaan zoeken. Ik verwacht ze zeker niet terug voor morgenochtend, en laat dus maar aanstonds bivak maken. 2 6 Juni. Om twee uur komen de prau wen pas aan. Van tevoren hebben de dra gers hout, rotan en blaren verzameld om de prauwen aan mekaar te koppelen en er een afdak boven te bouwen. Pagaaien heb ben ze gemaakt van stukken stevige boom schors, die ze in het gespleten uiteinde van een stok schuiven i-n dan vastbinden. Ik heb de gelukkige inval gehad om een roer te laten kappen uit licht hout. Dat bleek later onmisbaar te wezen, want van de 16 dragers zijn er maar twee, die wat ver stand hebben van varen. Zonder roer zouden wy nooit zoo goed door de bochten van Alice- en Fly-rivier gekomen zijn, waar sterke stroom staat en flinken draéikolken zijn. Om vijf uur is de „woonschuit" klaar. Het heele gevalletje ligt wat scheef op het water, omdat de eene prauw iets kleiner j- dan de andere, maar door het goed plaatsen van bagage en pasagiers ,komt het wel weer zóó recht te liggen, dat we met een beetje oppassen bij de bochten, niet oang hoeven te zijn voor water scheppen. Zeven man krijgen een pagaai in handen, ik zelf neem het roer, er we starten. Gelukkig luistert de schuit goed naar het roer. Meer door de sterke stroom dan door het pagaaien, krijgen we een mooi vaartje, en juist vóór het inval len van het donker komen we nog op de Fly. We varen vannacht door, ook al heb ben we nog maar enkele uren maan. De rivier is breed genoeg om in het donker te varen. Om een uur of acht, zien we achter ons in de bocht een hoog huis. De roeiers zwij gen en vinden het niets prettig, dat ik pro beer de bewoners van het huis te beroepen. Voor vreemden zijn ze altijd nog wat bang. Een tijdje later geef ik het roer over aan één van de twee die kunnen varen, en na wat gegeten te hebben, sla ik een deken om en ga in een kleine ligstoel slapen. 2 7 Juni. Buiten het "ritiek moment, dat de schuit bijna op een in het water stekende boom liep, (waarvan ik in mijn slaap niets merkte) is alles goed gegaan vannacht. Om half zeven zien we menschen aan den wal. We leggen er aan om kennis te ma ken, ruilen sago, koken en bakken. De lui, waarvan enkele gevlucht waren, doch weer gauw terugkeerden, zijn van een Gap2- dorp, Dawo, en komen hier sago kloppen. Na een goed uur varen we door en om 9 uur passeeren we Dawo. Verder zien we vandaag niets meer van huizen of men schen. Het mooie van een riviertocht is er voor mij al lang af, en ik breng den tijd door met sturen, brevieren en lezen. Tegen den avond komt er een geweldige bui aanzetten. Ik stuur gauw op de wal aan, en juist voor de regen hebben de lui een afdakje klaar, waaronder we kunnen schuilen en eten klaar maken. Het dak op de prauw is zoo lek is een mand. Om half negen klaart het weer wat op en gaan we verder. Waar Goeies ligt (de noodelijkste kampong met goeroe van P. Verschueren) staat niet op mijn kaart, evenmin als de meeste bochten van de Fly, maar ik ver moed, dat we er vóór den morgen wel zul len aankomen, en druk de roeiers op het hart goed uit te kijken naar buizen op den rechteroever. Om half vier schiet ik wakker. Eén van de roeiers beweert, dat we zoo juist huizen gepasseerd zijn. Op ons geroep wordt ge antwoord, dus laat ik aanstonds naar den wal sturen en met veel moeite gaan we tegen stroom terug tot aan de aanlegplaats, waar de goeroe en wat volk staat te wach ten. We zyn in Goeies. P. Verschueren wacht ons op in Asoer en heeft zijn groote prauw en enkele roeiers gestuurd om me te ha len. Daar we omzwermd worden door mus kieten, laat ik gauw in het goeroehuis mijn muskietennet spannen, om nog een paar uur te slapen. 2 8 Juni. Met zonsopgang vertrekken we weer. Prauw en roeiers van P. Ver schueren winnen het ohiterend van de Moejoe's. Bij de eerste bocht hebben we de woonschuit al eens stuk achter ons. De Cap- gappers brengen een groot deel van hun leven door op rivieren en rawa's, en ver staan dus de kunst van prauwen maken en roeien beter dan mijn boschmenschen. Twee en een hall uur varen en Asoer komt in zicht. Door het geschreeuw van de roeiers weten de kampon^lui al gauw, dat we in aantocht zijn en vanuit de verte zie ik de pastoor en een troep schoolkinderen al naar de aanlegplaats komen. Mijn opzet was eigenlijk tot hier te gaan en dan langs een andere weg te voet naar de Moejoe terug te keeren, maar ik hoor, dat een Broeder in Boepoel en de pastoor te Moeting er op rekenen, dat ik door kom, en daar ik er zelf ook veel "oor voel enkele confraters en mijn oun-parochianen weer eens te zien, besluit ik door te gaan en na een ontbijt stappen we op om vanavond Boveghaghe te kunnen bereiken. 2 .9 Juni. Na 7 uur varen en een paar uur loopen komen we te Bosset. Deze kam pong evenals de vorige, ken ik nog van '33, toen ik er goeroes gebracht heb. Veel men schen en schoolkinderen ken ik zelfs nog bij naam, omdat die van tevoren al dik wijls in Boepoel en Moeting kwamen. 3 0 Juni. Vandaag willen we naar Boe poel loopen, ofschoon P. Verschueren iets aan zijn voet mankeert. We zoeken een VOOR HET MENU AARDAPPELEN direct besteld »ij VLASVELD IMTERPAROCHIEELE OUDE /INGEl 150 ItL *9 DCEZQ/TBQQT 22 uutm LEIDEN paar flinke kerels uit om Ie bagage te dra gen, die ik vanavond nog noodig zal heb ben. De rest mag achterop komen en onder weg overnachten. (Wordt vervolgd). HULP IN DE HUISHOUDING EN DE BABY. Huismoeders luistert even!.... „Geen tijd", hoor ik al zeggen. „Druk aan de schoonmaak!" En toch.... voor „de Baby" heeft u wel een paar minuten. Uw linnenkast bergt misschien nog baby kleertjes of lappen, die no:; voor de klein tjes gebruikt kunnen worden. Onze maga- zijnmeesteresse: mevr. H. Colla—Hueber Mare 51, zal dit gaarne ontvangen. Heeft u soms alles al weggegeven en wilt u ons tóch helpen, dan is het gironummer van de penningmeesteresse: Mej. A. van Deene, Hooge Rijndijk 76, Giro No. 173307. Er is zooveel noodig en de aanvragen worden steeds meer. Hierbij past ons ook een woord van har- telijken dank aan degenen, die ons in den laatsten tijd zoo goed bedacht hebben. "God loone hen! ONS MOOIE LAND. Striemende regen, wintersche koude, te gen den wind optornende menschen, uitbot tende boomen, fijn jong groen, lentebloe men die alles schijnen „e trotseeren een re gelmatig weerkeerend beeld van het voor jaar. Ieder jaar meenen we dat het dit keer beter zal zijn, de zon warmer, de lucht milder, en ieder jaar ervaren we, dat alleen het uitbottende leven aan ons ver langen beantwoordt. Ongeacht koude en regen leeft en werkt alles in de natuur, zingen de vogels en bouwen ze hun nest, zwellen de knoppen en kernen de blaadjes en bloemen te voorschijn en doen ons in bewondering staan voor dit telkens terug- keerende leven. Een meesterhand, die dit alles regeert, Gods hand, overal merkbaar, ook in de bos- schen, die ons land rijk Wie, zooals ik, gezworven heeft in de omgeving van Arn hem en Oosterbeek, zou wel eens voor één uur de pen van Gulbrandsen willen bezit ten, om over onze eeuwig zingende bos- schen te schrijven, om zoo de liefde tot het eigen land aan te wakker* n. Het heuvelachtige terrein, de fluweel zachte boschpaden, de flonkerende licht plekken, naast duistere lanen met eeuwen oude boomen, de verrasende kijkjes over het wijde land, de groote uitgestrekte hei de geven een geluksgevoel, dat stil maakt. Onze gedachten gaan uit naar de dui zenden opeengehoopt in groote steden voor wie lente, zomer, herfst en winter slechts klanken zijn. Maar Leiden heeft zijn Leidsche hout en hoewel- daar alles nog jong is, is het toch een heerlijk stukje natuur voor wie niet in de gelegenheid is, ons land te doorkrui sen. Laten we het in eere houden, dan kun nen we na verloop van jaren ook hier spre ken van: „En eeuwig zingen de bosschen" RECHTZAKEN Ongeschiktheid voor den militairen dienst gesimuleerd. Twee dienstplichtigen moesten zich van morgen voor het Hoog Militair Gerechts hof te Den Haag verantwoorden, omdat zij bij de keuring slecht gezichtsvermogen hadden gesimuleerd om ongeschikt voor den militairen dienst te worden ver klaard. De 21-jarige J. T., soldaat by de 3e com pagnie geneeskundige troepen te Breda, was voor dit feit door den krijgsraad te 's-Hertogenbosch veroordeeld tot een ge vangenisstraf van tien dagen. Beklaagde zeide, dat zijn huisdokter 6 a7 jaar gele den zyn oogen gekeurd had en deze slecht had bevonden. Bovendien had hij last van aanvallen van zenuwachtigheid, waarbij zijn gezichtsvermogen sterk afnam. De arts, die T. gekeurd had, zond hem voor specialisten-onderzoek naar het hos pitaal te 's-Gravenhage, waar de specia list dr. Beernink de simulatie ontdekte. Van het vonnis van'den krijgsraad was de auditeur-militair in hooger beroep ge komen. De behandeling voor het hof bracht geen nieuwe feiten aan het licht. De ad vocaat-fiscaal mr. L. B. J. Vermeulen, vorderde een gevangenisstraf van een maand. Voor hetzelfde feit stond de 20-jarige dienstplichtige bij de 4e compagnie ge neeskundige troepen J. P. terecht. Hij bleef evenwel ontkennen gesimu leerd te hebben. Evenals op den vorigen beklaagde, had dr. Beernink op hem met succes de z.g. simulanten-nroef toegeoast. Door den krijgsraad was P. veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van tien dagen. De advocaat-fiscaal eischte thans een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van een maand. Behalve nieuwste verkeers- voorschriften moet u óók nog de oudste ongevallenoorzaken (roe keloosheid en drankmisbruik!) kennen! EEN POPULAIR BOEKJE. Het centraal verband heeft een nieuw werkje uitgegeven, getiteld: Voor God Met Kolping Door het gezin Naar 'n nieuwen tijd. Centraal-Praeses Drost leidt het boekje in met een merkwgardig voorwoord en schrijft o.m „Dit woord zal iets in jullie losslaan. Je zut je tijd en je roeping beter begrijpen Je zult het leven niet willoos aanvaarden, zooals het op je afkomt, je zult je niet laten neerdrukken en misvor men door het onstuimige leven, maar je zult het leven aandurven, je zult zelf in stemmen op de toekomst en je boven het grillige leven verheffen, het eronder krij gen, om met Gods hulp van den nieuwen tijd te maken wat er van te maken is" En dan wordt door den schrijver een sublieme reeks van gedachten ontwikkeld, zooais de titel ze aangeeft. Een onmisbaar boekje voor onze jonge kerels, die straks de toekomst dragen van Kerk en Vader land. Het is voor den pry's van 10 cent ver krijgbaar in de zaal. LOUTER POLITIEKE GESTE? Zoo nu en dan hoort men rare mee ningen verkondigen. Zoo vernamen wij on langs de bewering, dat de tot stand geko men verzoening tusschen Ludendorff en Hitier heelemaal geen geestelijke achter grond had en slechts bezien mocht wor den als een politieke geste. Wie geen vreemdeling in Duitschland is en het sinds 1933 aan de regeering zijnde bewind heeft gevolgd, kan en zal beter weten, daar het systeem niet louter poli tiek is, doch zich opdient als een levens- en wereldbeschouwing. Juist daaruit moest het conflict met de Kerk voortkomen; daar was geen ontkomen aan. Toen we in '35 door Duitschland reis den, was de hetze tegen de Joden in vol len gang; in de steden, ja zelfs in de klein ste gehuchten hingen de plakkaten: „Die Juden sind unser Unglück". Op de winkel ramen der „Ariërs" stond geschreven .Deutsches Geschaft"; voor de winkels van de Joden werd volop gepost. Toen wij dit hatelijk gedoe met diverse katholieken bespraken was hun meening: Ook wy krijgen een beurt, wacht maar! En het is gekomen, eerst in het geheim, later meer openlijk, en nu in het volle daglicht. Moeten we ons daarover verwon deren? Ja maar, Hitier zei toch, dat hij katho liek was; hij sloot toch een concordaat en voorspelde een Duitschland op christely- ken grondslag. O zeker, Hitier heeft zooveel gezegd. Maar woorden alleen Zeer veel Duitschers hebben zich, en volkomen terecht, geërgerd aan zijn gesol met het woord „christlich". En wat zegt de Paus in zijn magistrale Encycliek? Leest: „Wie in heiligschennende misken ning der wezensverschillen, die gapen tus schen God en schepsel, tusschen den God- mensch en de kinderen der menschen, den een of anderen sterveling, ook al ware hij de grootste aller tijden, naast Christus zou durven te stellen, of zelfs boven Hem en tegen Hem, houde het zich voor gezegd, dat hij een valsche profeet is. op wien op schokkende wijze het wcord der H. Schrift van toepassing is: „Hij die in den hemel woont, lacht om dezulken". Ziedaar in één zin den afgod van het na- tionaal-socialisme veroordeeld. Werkelijk, de verzoening met Luden dorff heeft betrekking op het wezen van het nationaal-socialisme, op het ras- sisch heidendom. En het moet ons toch wel tot nadenken brengen, dat een aupstaat vrede sluit met een heiden, om met des te meer kracht het geloof van zijn jeugd te kunnen bestrijden in het volk, dat alles aan 't christendom te danken heeft. Wij weten, deze taal is hard, omdat de waardheid hard is. Doch in deze gewich tige tijden moeten wij daarvoor niet te rugdeinzen. Ook de tactiek van den leugen moest het nationaal-socialisme voeren in de ar men van Ludendorff, want slechts de waar heid voert tot Christus En de tactiek van den leugen was ontstellend. Te verwonde ren b.v. behoeft ons niet de schoolstrijd met de daarbij gehouden stemmingen. Kort na de ja-en-neen-verkiezing van '34 waren we in Duitschland. In enkele dor pen was het aantal neen-stemmers circa 60 procent. En toen 's avonds de kranten uitkwamen waren de cijfers precies omge draaid! Tot groote ergernis van de voorzit ters der stembureaux. Zoo nu ook met de schoolstemming. Wat goed is voor den staat, is immers geoorloofd Nu zit het Duitsche volk met de stukken te kijken. En ze zijn er nog niet, want het gaat er vóór of tégen Christus. Niet louter politiek is de verzoening met Lu dendorff, maar de inzet van nieuwen strijd. Totdat God ingrijpt en de Kerk triom feert! SEVERUS. ONS GOUDEN FEEST Historie. 1807. Nadat was besloten tot aansluiting bij het Centraal-Verband werd kort daar na op feestelijke wijze het nieuwe huis be trokken, dat door de goede zorgen van Praeses Hageraats in perceel Ropenburg 52 was gevestigd. Het hoogtepunt van dien dag was de feestrede van Dr. Herman Schaepman, Nederlands groote staats man. 1912. Onder het toenmalig Praesidium van kap. v. d. Laar werd het zilveren feest grandioos gevierd. De feestrede werd ge houden door kap. P. P. H u i b er s van de Mon-Père parochie. 937. Thans Mgr. Huibers, onze Bis schop, zal als hoogtepunt van ons gouden feest, op Zondag 11 Juli, een Pontificale Hoogmis opdragen in de St. Petruskerk. HOUDT VRIJ ZONDAG 9 MEI- Want dan zullen de Gezellen van stad en omgeving mede getuigenis afleggen van hun dankbaarheid voor de groote Ency- cMeken „Rerum Novarum" en „Qudra- gesimo Anno". Op het Sportpark aan den Haagweg wordt dien Zondagmiddag de Encycliek meeting gehouden. Twee sprekers zullen aantoonen wat R. N. bracht en wat Q. A. wenscht en alzoo zal voor ons aangeduid worden onze specifiek katholieke roeping op sociaal terrein. Gezellen, houdt vry Zondag 9 Mei! Laat het woord van den Paus de wek roep zyn tot vuriger activiteit! WERKKAMP TE EGMOND Er komt nu schot in. Zoo om de drie weken kunnen er groepjes geplaatst wor den in het werkkamp „Vredesteijn" te Egmond. Gegadigden voor dit kamp kun nen zich ieder uur van den dag s c h r i f- t e 1 y k melden aan het gebouw der Gez. Ver., Rapenburg 52. Voor nadere bespre king is de Senior aldaar te spreken Zater dags van 8.30 uur tot 10 uur. Behalve gedurende zes acht weken werk, kost en inwoning, wordt bovendien f 1.75 zakgeld uitbetaald. Geen zorg wordt er ontzien. Daarom is het te hopen, dat èn de jon gere katholieke werkloozen èn de ouders dit kampwerk volkomen benutten. EEN HERINNERING. Muziek- en zangers-leden denken er aan Dinsdagavond 7 uur vanaf het sta tion te vertrekken naar Oegstgeest voor hun optreden in het gesticht Endegeest en Voorgeest. Dit is eigenlijk geen Kruiswoord, doch een „cellenraadsel". Om ieder nummer moet een woord van 6 letters ingevuld worden, dat bij het pijltje begint en loopt, zooals de wijzers van de klok. Opgave: 1. Werelddeel. 2. Sierplant. 3. Vrijgeborene; edele strijder. 4. 'n Spottend of schampend prijzen. 5. Laatvlijm. 6. Varen, zeilen. 7. Vastmaken. Oplossing, van het kruiswoord-raadsel van vorige week: horizontaal: 5. Palermo. 7. KRO. 8. Ede. 9. Sof. 11. The. 13. Net. 15. Acht. 17. Rhea. 18. Embargo. 21. Slee per. 24. Kees. 25. Erna. 27. Stang. 28. Smet. 29. Oven. Verticaal: 1. Apotheose. 2. Slee. 3. Aren. 4. Posthoorn. 6. Ed. 7. Kea. 10. Fra. 12. HTM. 14. Erg. 16. Ha! 19. Beest. 20. Ra pen. 22. Lest. 23. Ergo. 24. Kam. 26. Are.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 10