28ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Het diepste wezen van het
communisme
NIEUWS
VRIJDAG 23 APRIL 1937
No. 8706
Sk Êeid&eh^Goii/ïatit
9F ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruit Vet-5 ling:
voor Leaden 19 cent pei week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 rent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Hei Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0£0
De Katholieken en
klassenstrijd
In de socialistische pers lazen we gister
avond dezen zin:
Zoolang de roomsche vakbeweging
aan een staking deelneemt, zal zij
klassenstrijd voeren. Ziedaar, in zijn
eenvoudigsten vorm, het antwoord, dat
„De Volkskrant" ter verheldering
moge dienen op haar vragen omtrent
sociaal-democratie en volksverbonden
heid.
De schijnbare eenvoud van deze
bewering is hier klaarblijkelijk niet het
kenmerk van de waarheid.
Maar wat hier beweerd wordt is in we
zen niet eenvoudig, doch oppervlakkig.
In het leven wordt oppervlakkigheid wel
'ns meer gesierd met den schooneri titel
van eenvoud!
't Is niet waar, dat, als een vakver-
eeniging deelneemt aan een staking, zij
zich stelt op het standpunt van den klas
senstrijd.
Als er in een familie een keer ruzie is,
dan ligt daarin niet opgesloten, dat die
menschen bij voorkeur meeningsver-
schillen uitvechten of zelfs van oor
deel zijn, dat meeningsverschillen niet
anders dan door een beslissing van
het recht van den sterkste kunnen worden
uitgemaakt.
Als een katholieke vakvereeniging aan
een staking deelneemt of dat gebeurt
ook! een staking proclameert en propa
geert, dan stelt zij zich daardoor niet op
het standpunt van den klassenstrijd, wan
neer en inzoover zij die staking beschouwt
als een uiterste middel, aangewend
omdat alle middelen van overleg vruchte
loos zijn beproefd.
Een katholieke vakvereeniging staat
als zoodanig op het standpunt, dat met
alle kracht gestreefd moet worden naar
een toestand, naar verhoudingen, waarin
stakingen niet meer als strijdmiddelen be
hoeven gehanteerd te worden.
Geheel anders staat het socialisme te
genover de stakingen. Het echte socialisme
ziet in strijd het eenige, noodzakelijke
middel, waardoor de eene klasse haar rech
ten op de andere veroveren kan. Dat is de
socialistische klassenstrijd-theorie, de „ech
te" klassenstrijd. En de katholieken staan
principieel tegenover dezen klassen
strijd-leer.
Bemodderd
Typeerend!
Wij ontvingen naar aanleiding van een
artikeltje, dat wij gisteren publiceerden, een
artikeltje over gruwelijke gebeurtenissen
in Spanje, een mededeeling van een lezer,
dat zulks „modder-journalistiek" is.
Nu was bedoeld artikeltje ons toegezon
den door de K. W. P., die over heel de
wereld zijn uitstekende agentschappen en
betrouwbare nieuwsbronnen heeft. En bo
vendien, iedereen weet, dat het ontegen
zeggelijk vast staat, helaas, dat er onder
rood bewind in Spanje allerverschrikke
lijkste gruwelen plaats hebben. Men
heeft dat b.v. onlangs nog op diep-tref-
fende wijze kunnen hooren uiteenzetten in
de Stadsgehoorzaal te Leiden door iemand,
die er betrekkelijk langen tijd in Spanje
zelf ooggetuige van geweest is.
Modder-journalistiek, waardoor, helaas,
de hersenen van zoovelen bemodderd zijn,
is de journalistiek in de bladen, die derge
lijke gruwelen trachten goed te praten.
't Is typeerend, dat ook behoorlijke lie
den door de hier door ons bedoelde jour
nalistiek bemodderd worden.
MADRID VANDAAG WEER
GEBOMBARDEERD.
MADRID, 23 April( A.N.P.) Vanochtend
vijf uur is het bombardement van Madrid
hervat. Talrijke bommen en granaten ko
men op de binnenstad neer. Het aantal
slachtoffers is nog niet bekend.
WORDT HET MARXISTISCH
PROGRAMMA PRIJSGEGEVEN?
HET WEZEN VAN HET BOLSJEWISME
IS HETZELFDE GEBLEVEN.
In verschillende landen tracht het
Communisme den schijn te wek
ken, dat het Marxisme een wezen
lijk deel van haar programma
heeft prijsgegeven. In onderstaand
artikel toont Prof. Dr. Friedrich I
Muckermann S.J. duidelijk aan,
dat het Communisme ook heden
ten dage nog hetzelfde gezicht ver- j
toont, zooals het in de jongste
Pauselijke Encycliek „Divini Re- j
demptoris" staat afgeschilderd.
Op klare wijze heeft Paus Pius XI het
diepste wezen van het godloos Bolsjewisme
zooals het thans tot uiting komt, gekarak
teriseerd in de Encycliek „Divini Redemp
tions". Deze duidelijke taal van den H. Va
der staat wel lijnrecht in tegenstelling met
de talrijke pogingen van de meest uiteen
loopenden aard, om het Bolsjewistisch ver
schijnsel onzer dagen anders uit te leggen.
Men tracht de eigenlijke kern, zooals de
Paus haar in zijn Encycliek duidelijk om
schrijft, te verbergen achter alle mogelijke
wendingen en verschijningsvormen. Som
migen beweren dat het Bolsiewisme een
zuivere economische aangelegenheid zou
zijn en in zekeren zin een uitvloeisel van
de machtige ontwikkeling der techniek in
Soviet-Rusland. Au-'^en zijn weer van
oordeel, dat het Marxisme heeft afgedaan
en dat in Rusland onmiskenbaar een nieuw
n?•Penaal gevoel ontwaakt. Weer anderen
verkondigen, dat het Bolsjewisme zijn ma-
teriali'-Penhe pnondsla^en zou hebben nrijs
gegeven en dat men thans m°er aandacht
erhenVt aan ?ePcV;ike nroblemen. aan
kunst en cultuur Wij zullen in onderstaan
de rebels on al dezo onwerningen een kort
antwoord geven.
7ii. die mee"°n. dat Rusla^ï de gedachte
aan een wereldrevolutie heeft laten varen,
om zich geheel aan de oplossing van eco
nomische nr. b'emer» te kunnen wiiden en
Rusland te m^ustrialïseeren, behoeven
slechts de woonden te herlezen, die Stalin
gesnroken heeft in ziin slotwoord voor de
voltaii'«e ver«adering van het Centraal
Comité der Communistische Partij van
Soviet-Rusland. Over de verhouding tus-
schen economie en politiek heeft Stalin
toen woordelijk gezegd:
Zij, die in onze practische politiek de
economie willen losmaken van het streven
om den economisch en arbeid te versterken
ten koste van de politieke activiteit, of om
gekeerd, die de politieke activiteit willen
verhoogen ten koste van een beperking van
den economisch en arbeid, zullen vast en
zeker vas+loopen.
Daarmee is door de hoogste autoriteit in
het land te kennen gegeven, dat ook in
de toekomst de economie in dienst van
het partijprogram zal blijven staan. Dat
wil dus zeggen, dat ook thans nog de her
opbouw van Sovjet-Rusland zal worden
voortgezet volgens het leidirggevend be
ginsel der wereldrevolutie.
Hierin is het Communisme eerlijker, dan
velen zijner beoordeelaars: het is precies
zooals de Encycliek het afschildert.
Wat de nationalistische gedachte betreft,
heeft zich werkelijk in Rusland een ken
tering voltrokken. Er wordt weer openlijk
gesproken over vaderlandsliefde. Men mag
zich niet meer spottenderwijze of met min
achting uitlaten over de groote waarde
van het Russische verleden. De plicht om
het vaderland te verdedigen wordt in de
grondwet klaar en duidelijk tot uitdruk
king gebracht in dusdanige termen, dat
zij evengoed in het program konden
prijken van een West-Europeesche mogend
heid.
Dagenlang stonden de bladen vol van de
Pouschkinfeesten. Met woorden vol lof en
trots werd de „triumf der Sovjets" te Brus
sel gevierd. Men mag gerust zeggen, dat
het huidige Rusland zich door geen enkel
fascistisch geregeerd land in nationalis
tische gevoelens laat overtreffen.
Beteekent dit dan het Marxistisch pro
gramma wordt prijsgegeven? Geen sprake
van! Want vooreerst was dit nationaal-ge-
voel van begin af aan voorTianden, hoezeer
het ook achter internationale leuzen schuil
ging. Verder wordt de nadruk gelegd op het
feit dat men weer nationaal mag zijn, wijl
de roem van de zegevierend doorgevoerde
revolutie een rechtvaardiging is voor een
nationalen trots. Onder deze voorwaarden
had ook Lenin zich reeds als voorstander
van een zeker nationaal gevoel uitgelaten,
zooals onlangs Lorenz Bauer in zijn bij
Beuzinger verschenen werk „Het einde van
het Marxisme?" nog heeft bemerkt.
Het is trouwens een naieve misleiding
wanneer men zou gelooven dat een mate
rialistisch systeem iedere belangstelling
voor hoogere idealen zou uitsluiten. Het
materialismel bestaat veel mee. daarin, hoe
men de voorhanden zijnde ideale waarden,
waarvan men het bestar.n niet kan ont
kennen, afleidt en verklaart.
Het is dan ook geen wonder, dat men in
de „Geschiedenis van het Materialisme"
van Friedrich Albert Lange, die zelf een
aanhanger is van dit systeem, zelfs wonder
baar treffende passages vindt over de
schoonheid van den godsdienst. Alleen zijn
deze waarden niet oorspronkelijk. In het
Marxisme zijn ze slechts een weerspiege
ling van de economische ontwikkeling; als
zoodanig vallen ze dan ook niet buiten het
systeem.
Wat men daarmee nu wil bereiken? Mis
schien is het bedoeld als een mooi scherm
voor de weinig fraaie Trotzkyisten-proces-
sen. Misschien wil men de bevolking tege
moet komen, die zich niet langer tevreden
laat stellen door een felle, doch saaie anti
godsdienstige propaganda.
Maar er is geen enkel werkelijk beletsel
om, nu het Comunistisch programma zoo
genaamd vervuld zou zijn, ook de cultu-
reele taak van het Communisme op den
voorgrond te schuiven.
Doch dit beteekent geenszins dat het
Marxistisch programma zou worden prijs
gegeven. Men zal echter goed doen om
achter al deze propaganda - voor verhooging
van het cultureele peil een reeks vraag-
teekens te zetten. Men wil immers bij de
Westersche democratie eenigszins in het
gevlei komen. Men voelt dat men zich
eenigszins bij de Europeesche beschaving
moet aanpassen, en de Rus, die thans zoo
ongeveer in het bezit van een tandenbor
stel is gekomen, zegt nu niet: ik heb een
tandenborstel, maar ik ben beschaafd.
De Encycliek heeft ie aandacht gecon
centreerd op het weien van het Commu-
nLme.
En de kern van het Bolsjewisme heeft
zich absoluut niet gewijzigd.
De wereld
in vogelvlucht
De besprekingen tusschen Mussolini en
Schuschnigg te Venetië zijn thans in vollen
gang. Waarover het gaat? Volgens de
„Giörnale d'Italia" over nagenoeg alle
Europeesche politieke problemen. Volgens
Reuter zou Oostenrijk bereid zijn, trouw te
blijven aan de protocollen van Rome, in
dien de Italiaansche buitenlandsche politiek
ook onveranderd blijft.
Oostenrijk wenscht zich Dij geen verbond
of blok aan te sluiten, noch bij een Duitsch-
Italiaansche, noch bij een anti-Duitsch
blok. De Oostenrijksche politiek wordt ge
kenmerkt door een gelijke vriendschappe
lijke houding tegenover alle buurstaten.
Schuschnigg, aldus meent men te weten,
is bereid het standpunt te aanvaarden, dat
de restauratie van het huis Habsburg op
het oogenblik inopportuum is, doch Mus-
solinie erkent dat de restauratie een kwes
tie van zuiver binnenlandsch politieken
aard en daarentegen de Anschluss een in
ternationaal vraagstuk -s.
Men gelooft, aldus Reuter, dat Schusch
nigg en Mussolini op deze wijze eenige
symptomen van vervreemding van den
laatsten tijd hebben verwijderd en hun
trouw aan de protocollen opnieuw beves
tigd..
Oostenrijk zal ophouden de Aschepoester
van de Europeesche politiek te zijn en
wenscht een eigen nauwkeurig bepaalde
politiek te voeren.
Van de berichten, welke uit Spanje ko
men, is alleen vermeldenswaardig, dat Ma
drid gisteren opnieuw gebombardeerd is.
Behalve materieele schade en eenige doo-
den en gewonden leveren deze beschietin
gen oogenschijnlijk weinig voordeel op.
In België schijnt het Rexisme de les van
Brussel ter harte te hebben genomen. Het
wil zich reorganiseeren tot een meer ge
zonde democratische partij Men ziet dus
blijkbaar in, dat de dictatoriale geest min
der gezond, ietwat overspannen is en dat
terugkeer tot een gezonde volksinvloed ge
boden is Met het leidersbeginsel wordt ge
broken; als erkenning, dat het niet juist is,
wanneer de wil van één man allen on
voorwaardelijk beheerscht. Maar daarmee
is hst karakter van Rex als staande tegen
over alle andere partijen totaal gewijzigd
en is Rex een partij geworden temidden
van alle andere partijen.
STADS
TWEE-MEI DEMONSTRATIE
R.K. MEISJES VAN LEIDEN EN
OMGEVING
Parochie Kerk Heerensingel
Wij ontvingen van den Algemeen Secre
taris der Maria-Congregaties in Neder
land, Pater J. Mulders S.J., een enthou
siast briefje in antwoord op de toezending
van ons programma. Opdat zijn enthou
siasme al onze Congreganisten en alle
meisjes, die voor deelname in aanmerking
komen, eveneens beziele en tot deelname
cpwekke, drukken wij hier de indeeling
van het programma af:
Veni Creator.
Aanvang half vier. Vaandelhulde aan het
H. Sacrament.
Redevoering van Majoor Bangert.
Gemeenschappelijke vernieuwing der
Doopbeloften.
Credo.
Uitstelling van het H. Sacrament.
Ave Verum.
Magnificat.
Regina Coeli.
Tantum Ergo.
Zegen met het H. Sacrament.
Aan U, o Koning der eeuwen.
De vernieuwing der Doopbeloften wordt
door allen gedaan door massaal antwoor
den op de vragen, door de priesters te
stellen. Alle gezangen worden door allen
gezongen, het Credo en het Magnificat in
afwisseling met een koor.
Meisjes-Congreganisten: geeft u, indien
nog niet geschied, vóór vandaag over een
week op voor deelname bij het Secretari
aat uwer Congregatie; dan krijgen wij
overzicht over het aantal deelneemsters.
Kap. DORBECK.
VOLKSBOND-NIEUWS.
Maandelijksche H. Mis.
Maandag 26 April as. zal in de St. Lo-
dewijkskerk, des morgens te 9 uur, de
maandelijksche H. Mis voor de werkloozen
worden opgedragen, waarna de geestelijk
adviseur prof. A. Cleophas een predikatie
zal houden.
De geestelijk adviseur rekent erop, dat,
zooals bij vorige gelegenheden, allen ter
kerke zullen gaan.
NOTARIS A. D. VIJGH
Veertigarig ambtsjubileum
Morgen hoopt de heer A. D. Vijgh, nota
ris alhier, den dag te herdenken, waarop
hij voor veertig jaren werd benoemd tot
notaris hier ter stede.
De heer Vijgh, die een zeer bekende per
soonlijkheid hier ter stede is, werd den
Gden September 1861 te Nijmegen gebo
ren.
Na zijn schooljaren ging de heer Vijgh
studeeren voor het notariaat en reeds op
22-jarigen leeftijd werd hij candidaat-
notaris alhier, eerst bij notaris S. Crom-
melin, later bij notaris A. van- Leeuwen.
Den 24sten April 1897 werd de heer Vijgh
benoemd tot notaris hier ter stede en as
socieerde 'hij zich met notaris W. F. Kai
ser. Toen deze in 1916 overleed, bleef de
heer Vijgh zijn kantoor alleen voortzetten.
Meer nog dan als notaris, heeft de heer
Vijgh zich in andere functies voor het
maatschappelijk leven verdienstelijk en
bekend gemaakt.
Reeds in 1899 werd de heer Vijgh opge
nomen in het bestuur der Maatschappij
voor Toonkunst, welke teren in haar 65ste
levensjaar was. Na eerst penningmeester
en secretaris te zijn geweest, werd hij tot
voorzitter gekozen. Na 37 jaar, op 27 Maart
van het vorig jaar, trad de heer Vijgh als
voorzitter van Toonkunst af, bij welke ge-
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Rex gaat zich reorganiseeren. (2de blad).
Lansbury wil ook met Mussolini spreken.
(2de blad).
Schuschnigg en Mussolini confereeren.
(2de blad).
BINNENLAND.
Een rechtelijke beslissing inzake ver
late bloembollen. (L. en T., 2de blad).
LEIDEN.
VANAVOND OM 81/4 UUR SPREEKT
DE VOORZITTER DER R.-K. STAATS
PARTIJ MR. GOSELING IN DE STADS
GEHOORZAAL.
WIJ SCHRIJVEN OVER:
Wat het Communisme eigenlijk wil, niet
tegenstaande zijn taktiek anders kan doen
vermoeden. (1ste blad).
Hoe de Katholieken staan tegenover de
theorie en practijk van den klassenstrijd.
(lste blad).
legenheid hij benoemd werd tot eerelid en
eerevoorzitter.
De heer Vijgh was voorts secretaris van
de Mij. tot Nut van 't Algemeen van de.
Mij. tot bevordering der Visscherijbelan-
gen, commissaris van de voormalige Com
missie voor de Volksbijeenkomsten, be
stuurslid van den Leidschen Schouwburg,
en regent van het Jan van Lateranen-
hofje. In zijn ambtelijk werk is hij voorts
nog voorzitter van de Ver. van Leidsche
notarissen.
De heer Vijgh, die zich steeds door een
greote beminnelijkheid kenmerkte, heeft
zich in al die jaren van zijn veelzijdig
leven tal van vrienden verworven, welke
bij dit jubileum zeker van hun belangstel
ling zullen doen blijken.
HET NED. ROODE KRUIS IN ETHIOPIë.
Voordracht dr. Ch. Winckel.
De Vereeniging tot bevordering der Be
langen van Slechthoorenden hield Woens
dagavond haar laatste bijeenkomst in de
groote zaal van het Nutsgebouw aan de
Steenschuur.
Toen de presidente te ruim acht uur de
bijeenkomst opende met een welkomst
woord aan den spreker van dezen avond,
dr. Ch. W. F., Winckel, was de zaal stamp
vol.
Daaruit bleek de groote belangstelling
voor het onderwerp „Het Nederl. Roode
Kruis in Ethiopië" met toelichting door
lantaarnplaatjes naar opnamen van den
spreker. Aan de vertooning daarvan ging
vooraf een duidelijke uiteenzetting over
de aanleiding tot het uitzenden van de
Nederl. Roode Kruis-afdeeling, het schro
melijke tekort aan medische hulp niette-
slaande nog zes andere missies bijstand
verleenden. Spr. weidde uit over zeer ge
ringe geestelijke peil van den Ethiopiër,
de „opleiding" en de zeer primitieve uit
rusting van het leger van een millioen man
nen, de reusachtige afstanden, het bijna to
tale gemis aan gebaande wegen enz. enz.
Na de pauze werd het gesprokene aan
gevuld met prachtige lantaarnplaatjes,
welke o.a. een duidelijk beeld-gaven van
de zegenrijke werking van de Ned. ambu
lance, waarbij de bevolking voor het eerst
in haar 2500-jarig bestaan met dit bescha
vingsmiddel in aanraking kwam. Men zag
hoe vrij ernstig gewonden na 300 K.M. loo-
pen in de Holl. ambulance aankwamen om
behandeld te worden! Ook de uitwerking
van het verschrikkelijke mosterdgas werd
op het doek getoond.
Het was reeds elf uur geworden eer dr.
Winckel deze zeer interessante voordracht
eindigde en de presidente hem hartelijk
dank zegde voor het feit, dat de Leidsche
afdeeling niet alleen door deze lezing aan
hem verplicht was, maar ook door de zeer
duidelijke uitspraak, waardoor ruim 60
slechthoorenden in staat waren gesteld het
gesprokene van woord tot woord te volgen.
Deze avond vormde een uitnemend slot
van de seizoenbijeenkomsten.
