De Spaansche
burgeroorlog
ZWANENBERG
DONDERDAG 15 APRIL 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
ENGELAND EN DE
SPAANSCHE KWESTIE
De bescherming der Britsche
vloot voor Bilbao
DE MOTIE VAN AFKEURING VAN
LABOUR.
In een geheel bezet Lagerhuis heeft
Attlee, de leider der Labouroppositie, gis
termiddag het woord genomen om een be
gin te maken met de debatten over de mo
tie van afkeuring, die door de arbeiders-
fractie is ingediend ter veroordeeling van
de regeeringspolitiek ten aanzien van de
bescherming van Britsche schepen bij Bil
bao. De motie luidt: „Het Lagerhuis kennis
nemende van de verklaring van den eer
sten-minister over den toestand bij Bilbao
betreurt het in gebreke blijven der regee
ring bij de bescherming van de Britsche
koopvaardijschepen".
Alle leden van het kabinet hadden plaats
genomen op de regeeringsbank.
In zijn motiveering trachtte Attlee aan
te toonen, dat het niet-inmengingsaccoord
den onderteekenaars niet verbiedt handel
te drijven met Spanje, mits hun schepen
geen wapenen of munitie vervoeren.
„Aan den anderen kant", aldus Attlee,
„heeft het bewind van Franco naar het
internationale recht geen status. Het zijn
troepen, die in opstand zijn gekomen tegen
de regeering van hun land en wij hebben
hen niet als belligerenten erkend.
„Wij blijven van meening, dat de regee
ring met haar waarschuwing aan de Brit
sche schepen Bilbao niet binnen te loopen,
afstand heeft gedaan van de rechten, die
Groot-Brittannië altijd gehandhaafd heeft
ten behoeve van de Britsche koopvaardij.
Ik ben van meening, dat het optreden der
regeering door het Huis moet worden ver
oordeeld".
Vervolgens nam Sir John Simon namens
de regeering het woord. Hij verklaarde, dat
Attlee in zijn overzicht een zeker aantal
overwegingen buiten beschouwing gelaten
had. De minister acht het mogelijk aan te
toonen, dat het optreden der regeering ge
heel gerechtvaardigd is en dat de motie
van wantrouwen terstond moet worden ver
worpen.
Sir John Simon herinnerde eraan, dat
Engeland tot de non-interventie was toege
treden teneinde een internationale compli
catie te voorkomen en de inmenging in
Spanje te vermijden. Spreker wees er op,
dat in Augutus en September van het vo
rige jaar de regeering eveneens de Britsche
schepen had gewaarschuwd om enkele
Spaansche havens niet aan te doen. Destijds
had de Spaansche regeering nog de over
macht op zee. Zij trachte een blokkade te
leggen voor Ceuta en Melilla.
Niemand heeft toen het denkbeeld ge
opperd, dat Engeland hierdoor de non-in
terventie wilde schenden ten gunste van
een der partijen. Hoe kan men nu beweren,
dat de regeering ten aanzien van den toe
stand bij Bilbao een geheel andere hou
ding aanneemt en de tradities van Groot-
Brittannië verraadt? aldus de minister.
Sir John Simon werd herhaalde malen
in de rede gevallen en terwijl hij het woord
voerde, begon het lid der arbeiderspartij
Jack Jones te zingen. Er werd onmiddel
lijk „orde, orde", geroepen, waarop Jones
zich tot Simon richtte en uitriep: Op wiens
hand is u? Wat voert de Britsche vloot uit?
De speaker diende hierop Jones een repri
mande toe.
Het woord hernemend, gaf de minister
een beschrijving van den toestand bij Bil
bao.
Het geheele gebied bij Bilbao en Santan
der is met mijnen bezaaid en de minister
ziet niet in, waarom daar geen rekening
mede zou worden gehouden.
De Britsche vloot zou zich een weg kun
nen banen naar elke haven van Spanje,
maar alleen met een groote vloot van
mijnenvegers en dat zou het opgeven van
de niet-inmenging beteekenen.
Op een vraag van Lloyd George verklaar
de Simon, dat de Britsche regeering zeker
de Britsche schepen in volle zee zou be
schermen.
Felle critlek van Archibald Sinclair.
Na de uiteenzettingen van Simon nam
de leider der liberalen, Archibald Sinclair,
het woord. Hij zeide, dat de rede van Sir
John Simon neerkwam op een „Handen af
van Franco en zijn Spaansche patriotten".
De niet-inmengingspolitiek, aldus vervolg
de hjj, heeft de Italiaansche en Duitsche
interventie nog niet tot staan gebracht,
maar wel iedere Franse he en Britsche in
menging gestuit. Men stelt zich thans voor
den Spaanschen en Baskischen regeeringen
het vitale recht te ontnemen levensmidde
len te koopen, om te beletten dat haar bur
gerbevolking van honger omkomt. Het op
treden der Britsche regeering vormt een
inmenging in de binnenlandsche zaken van
Spanje. Het is hetzelfde als bij Abessinië,
zoo zeide Sinclair. Wij trekken ons stap
voor stap terug voor de dictatoren.
Uiteenzetting van Eden.
Ook de minister van buitenlandsche za
ken Eden heeft gisteravond het woord ge
voerd. Hy zeide, dat de Engelsche regeering
de strijdende partijen in Spanje niet zou
erkennen als oorlogvoerenden, want dan
zouden beide partijen het recht hebben
Britsche schepen, die de blokkade zouden
trachten te breken, aan te houden, niet al
leen binnen de territoriale wateren, doch
ook op volle zee, zonder dat de Britsche
oorlogschepen hieraan iets zouden kunnen
MEDEDEELINGEN VAN DE
NATIONALISTEN.
Het groote hoofdkwartier van de troe
pen van Franco deelt mede, dat de vijfde
divisie aan het Noordelijk front voortgaat
met het verzamelen van dooden en oorlogs-
materieel, dat de regeeringstroepen in den
sector Almudevar Huesca hebben achter
gelaten.
In den sector Santa Luteria verloren de
regeeringstroepen 407 man, waaronder de
commandant van het bataljon Traponsky,
een kapitein en verscheidene luitenants.
Een luitenant, twee sergeants en zes
tien soldaten meldden zich bij de linies der
rechtschen. De zesde divisie heeft in den
sector Urquiola een aanval van den vijand
afgeslagen.
Van de achtste divisie en de divisies
Avila en Soria valt niets te melden.
De legergroep voor Madrid leverde lich
te vuurgevechten. Het hoofdkwartier ont
kent, dat de regeeringstroepen hun stellin
gen hebben verbeterd, zij hebben integen
deel verliezen geleden; de verbindingen met
de rechtsche troepen in de universiteitswijk
blijven gehandhaafd en het moreel van de
troepen is uitmuntend. In het Zuiden is
een aanval op Sierra dela Grana in den
sector Cordova afgeslagen.
In de overige sectoren werden vuurge
vechten geleverd.
Communiqué van den verdedigingsraad van
Madrid.
De verdedigingsraad van Madrid heeft
gisteravond het volgende officieele commu
niqué verspreid. De dag verliep zonder in
cidenten. De vijand heeft zelfs niet ge
probeerd de verloren stellingen terug te
winnen, terwijl zijn projectielen midden in
de stad terecht kwamen zonder dat deze
wijze van beschieten militair gerechtvaar
digd was.
Wjj hebben onze onlangs veroverde stel
lingen versterkt. Verder is niets te vermel
den.
HET ZES-JARIG BESTAAN VAN DE
REPUBLIEK.
Het was gisteren zes jaar geleden, dat
de Spaansche republiek werd uitgeroepen.
De regeering, de politieke organisaties en
de vakbonden waren van meening, dat on
der de bestaande omstandigheden van een
viering door schitterende feesten geen spra
ke kon zijn. Ieder werkte zooals op andere
dagen en de kantoren en bedrijven waren
niet gesloten. De arbeiders hebben beslo
ten een deel van hun loon af te staan ten
behoeve der ziekenhuizen.
Azana heeft de ministers, den voorzitter
van het bureau der Cortes, het diplomatieke
corps, delegaties van leger en vloot enz.
ontvangen. De minister van oorlog, ma
rine en luchtvaart hebben dagorders tot
de troepen gericht.
SPAANSCHE NOTA OVER NIEUWE
ITALIAANSCHE TROEPEN.
In het Lagerhuis heeft de minister van
buitenlandsche zaken, Eden, gistermiddag
verklaard, dat een nota is ontvangen van
de Spaansche ambassade, waarin wordt me
degedeeld, aan het Foreign Office, dat te
Cadiz 10.000 Italianen op 23, 24 en 25 Maart
aan land zijn gezet.
De minister voegde hieraan toe, dat een
onderzoek geopend is naar de in deze nota
vermelde feiten. Toen hierop de conserva
tieve afgevaardigde Belienger de vraag
stelde, of het hier niet ging om een klaar
blijkelijke schending van de niet-inmen-
gingsovereenkomsten. antwoordde Eden:
„Ja zeker, wanneer dat waar is".
SCHIP MET NEDERLANDSCHE
BEMANNING NAAR CEUTA
OPGEBRACHT.
Bij het Nederlandsche bevrachtingskan
toor is bericht van den kapitein ingekomen,
dat het ss. Janu, varende onder Panamee-
sche vlag, door schepen van Franco is aan
gehouden en opgebracht naar Ceuta. De
bemanning van de Janu bestaat voor het
grootste deel uit Nederlanders. De kapitein
heeft geschreven, dat de opvarenden door
de autoriteiten in Ceuta correct worden
behandeld.
De aanhouding van de Janu is reeds op
den 14en Maart geschied; over vrijgeven
van het schip of van verlof aan de beman
ning om huiswaarts te keeren, kon de ka
pitein echter nog niets mededeelen.
doen. Eden achtte het zijn plicht, de Brit
sche schepen te waarschuwen, aangezien
hij uit de rapporten van den Britschen con
sul te Bilbao vernomen had, dat de stad
sedert veertien dagen met succes werd ge
bombardeerd. Wat betreft de mijnen bui
ten de territoriale wateren is de regeering
zeker bereid, de mogelijkheid te bestudee-
ren deze te verwijderen, indien dit noodig
is voor de veiligheid van de Britsche koop>
vaardijvloot. Doch als de regeering mijnen
vegers zou zenden om de mijnen te ver
wijderen teneinde het mogelijk te maken
een geblokkeerde stad te bereiken, dan zou
men dit als interventie kunnen beschou
wen.
De motie verworpen.
Onder applaus van de meerderheid in het
Huis werd hierop de motie van de opposi
tie verworpen met 345 tegen 130 stem
men.
BUITENLAND
VAN HET VATICAAN
BERLIJNS ANTWOORD AAN DEN
PAUS.
De H. Stoel zal een wederantwoord geven.
De pauselijke staatssecretaris, Z. H. Em.
kardinaal Pacelli, heeft, zooals reeds ge
meld, den H. Vader de antwoord-nota der
Berlijnsche regeering op de pauselijke en
cycliek overhandigd.
Omtrent den inhoud van de Duitsche no
ta verluidt in Vaticaansche kringen nog
niets. Zeker is evenwel, dat de H. Stoel
op de nota zal antwoorden.
BELGIE
HET BEZOEK VAN SCHACHT.
Verklaring aan de pers.
De president van de Duitsche Rijksbank
heeft gisteren de vertegenwoordigers van
de pers ontvangen en tegenover hen o.a.
verklaard:
Men heeft over het doel van mijn reis
veronderstelilingen geuit. Zoo zou ik zijn
komen onderhandelen over de uitwisseling
van grondstoffen tegen voor de haven van
Antwerpen gewaarborgde voordeelen, of
over een nieuw handelsverdrag tusschen
België en Duitschland. Dat alles is vreemd
aan de reden van mijn bezoek. Het betreft
een eenvoudig beleefdheids-bezoek aan den
gouverneur der Nationale Bank, en alge-
meene besprekingen over den toestand,
waarin wij ons in Europa en in de wereld
bevinden. Wij hebben geen ander doel dan
de betrekkingen tusschen onze beide lan
den te verbeteren.
Vervolgens sprekende over de verbete
ring der betrekkingen in de wereld, zeide
Schacht: „Ik geloof, dat een verbetering
slechts na een politiek accoord zal kunnen
worden verkregen. De groote mogendhe
den moeten onder elkander en met de
kleine mogendheden tot overeenstemming
komen. Wat den vredï betreft ben ik er van
overtuigd, dat niemand in Europa den oor
log wil.
Ik hoop, dat de missie, die van Zeeland
op verzoek van Frankrijk en Engeland
aanvaard heeft, tot een algeheel succes zal
worden. Wanneer men het terrein op eco
nomisch gebied zal hebben voorbereid, zal
men dit ook moeten doen in politiek op
zicht."
Voorts verklaarde Schacht voorstander
te zijn van economische ontwapening en
van de pogingen, die in het werk gesteld
worden om te komen tot stabilisatie der
valuta's.
Ten aanzien van Oslo zeide Schacht, dat
dit een interessant geval vormt voor de re
geeringen. Duitschland heeft geen voor
stellen ontvangen. Wanneer men ons, al
dus de rijksbankpresident, voorstellen deed
met het oog op een vergrooting van onze
handel, zouden wij niet vijandig staan te
genover een verbreeding van deze over
eenstemming.
Schacht zeide nog voorstander te zijn van
een goederenruil tusschen de landen on
der de beste voorwaarden, maar op dit
oogenblik is dit nog een ideaal. Schacht
besloot met te preciseeren, dat hij de ko
loniale aangelegenheden mede begreep
onder de economische vraagstukken.
ITALIË
DE GERUCHTEN OVER EEN ONTMOE
TING HITLER—MUSSOLINI.
In een persconferentie te Rome is den
buitenlandschen journalisten medegedeeld,
dat aangaande een ontmoeting tusschen
Hitler en Mussolini niets vaststaat. Daaraan
werd toegevoegd, dat ieder bezoek een te
genbezoek onderstelt.
De Oostenrijksche bondskanselier
Schuschnigg zal op 22 April te Venetië den
Duce ontmoeten.
ENGELAND
DE AANSLAG TE ADDIS ABEBA.
De Engelsche arbeidersafgevaardigde
Henderson heeft den Britschen minister
van buitenlandsche zaken gevraagd „of
zijn aandacht was gevestigd op de Italiaan
sche beweringen, volgens welke de aanslag
tegen Graziani in Engeland was voorbe
reid en of hij maatregelen zou nemen om
aan een dergelijke propaganda een einde
te maken". Eden antwoordde: „Ik heb ge
hoord, dat een bewering van deze strek
king in een Italiaansch blad verschenen is.
Ik behoef niet te zeggen, dat het een be
lachelijk verzinsel is, dat in verantwoorde
lijke kringen geen geloof heeft gevonden."
Henderson vroeg toen, of geen stappen
zouden worden gedaan bij den Italiaan-
schen minister van buitenlandsche zaken,
gezien het feit, dat de Italiaansche regee
ring toezicht uitoefent op de pers.
Eden antwoordde daarop: „Ik geloof
niet, dat het blad eenige beteekenis heeft
en ik heb slechts verachting voor een der
gelijke bewering."
SPANJE
ANARCHISTEN KRUISIGEN EEN
SEMINARIST IN BARCELONA.
Men seint uit Rome aan de K. W. P.: Er
•heeft zich te Barcelona een tooneel afge
speeld, dat aan het krankzinnige grenst.
Een jonge man van ongeveer 18 jaar werd
door de straten der stad gesleurd. Toen de
stoet op de markt aankwam heeft het volk
een soort rechtbank gevormd; een parodie
op het vonnis van Pontius Pilatus tegen den
Verlosser.
Nadat men den priester-student in het
gezicht had geslagen en stompen had toe
gediend, werd hij op een tafel geheschen.
Toen vroeg men hem wie hij was. En
openhartig verklaarde hij dat hij student
was van het seminarie van Barbastro.
Het volk eischte zijn doodvonnis en na
dat de Commissaris van de F. A. I. (Fede-
racion Anarchista Iberica) zijn handen ge-
wasschen had, veroordeelde deze den pries
ter-student om den kruisdood te sterven.
Het slachtoffer werd aan een kruis gena
geld.
Na de woorden te hebben gesproken:
„Jesus uit liefde tot U en voor het heil van
Spanje!" gaf hij zijn ziel aan God terug.
Het woedende gepeupel beëindigde deze
gruwefijke vertooning met het lijk van den
martelaar te steenigen.
CHINA
INVAL VAN ONGEREGELDE TROEPEN
IN NOORD-CHINA?
Volgens berichten uit Noord-China, zijn
Mongoolsche en Mandsjoerijsche ongere
gelde troepen onder leiding van den on
langs uit Tokio teruggekeerden generaal
Li-SjoelSjin voornemens een inval te doen
in Noord-China.
AMERIKA
RELLETJES TE DETROIT.
Bij het doen ontruimen van een fabriek
te Detroit, welke door de stakers voor het
meerendeel vrouwen, bezet was, heeft de
politie gebruik gemaakt van traangasbom-
men.
Het kwam tot botsingen. De stakers vin
gen de bomm.en op vóór zij ontploft waren
en wierpen ze naar de politie terug. Ook
werd met stukken lood geworpen.
ONTPLOFFING IN JAPANSCHE
VUURWERKFABRIEK.
15 dooden, 5 zwaargewonden.
Tengevolge van een ontploffing in een
vuurwerkfabriek in Hanisjina, in de Ja-
pansche prefectuur Nagano, zijn gistermor
gen vijftien personen om het leven geko
men en vijf ernstig gewond. In het geheel
werkten in de fabriek 24 personen, onder
wie achttien meisjes.
VLOER VAN KATHEDRAAL
BEZWEKEN.
Zeventig gewonden.
Tijdens de installatie van den nieuwen
aartsbisschop van Mexico is de vloer van
de kathedraal van Mexico-Stad bezweken
onder het gewicht van duizenden geloovi-
gen. Zeventig personen werden gewond,
van wie velen ernstig.
GEWELDIGE BRAND VERNIELD
600 HUIZEN.
Gistermiddag heeft een geweldige brand
in de stad Matsoe aan de krist van de Ja-
pansche Zee in het Noordwestelijke deel
van het voornaamste eiland van Japan. Bij
benadering zijn 600 huizen in de asch ge
legd. Het vuur i somstreeks kwart voor
vier uitgebroken en greep tengevolge van
den krachtigen storm, die over dit gebied
woedt, uiterst snel om zich heen. Om zes
uur was de brandweer, ondanks hevige
inspanning, er nog niet in geslaagd dezen
enormen brand te blusschen. De stad Mat
soe heeft een bevolking van 52.000 zielen.
STORM IN NOORD-SERVTE.
In het Noorden van Servië woedt sedert
twee dagen een zeer heftige storm. Tien
menschen zijn verdronken bij een poging
tot het oversteken van de Donau. Twaalf
leden van de bemanning van een bagger
molen worden vermist.
ELF VISSCHERSSCHEPEN VERMIST.
Els Japansche visschersschepen, met ze
ventig visschers aan boord, worden ver
mist tengevolge van den storm, die sinds
gistermiddag woedt. De visschersschepen,
die gistermidag uit Foesan in zee gestoken
waren, zijn nuaar men gelooft, overvallen
door den storm, terwijl zij aan het vis-
schen waren nabij het eiland Kyoseito. Of
ficieel worden pogingen in het werk gesteld
de schepen op te sporen.
U hebt voorrang
Indien u op een voorrangs-
weg rijdt of bij Andere kruisingen
van rechts nadert. Wie denkt,
dat hij daarom alleenheerscher
Is op den weg, krijgt meestal in
*t ziekenhuis allen tijd om tot
kndere (voorzichtiger!) gedach
ten te komen!
•f +V+#^ A
maakt wat smaakt!
NED. OOST-INDIE
TUGERPLAAG IN INDIE.
Den laatsten tijd vier slachtoffers.
De „Sum. Post" meldt:
Te Batoesandar in 't Habinsaransche (Ba-
taklanden, Tapanoeli) verliet een oude
man circa 8 uur 's avonds het huis van een
buurman, waar hij een uurtje aan 't pra
ten was. Zoodra hij buiten was, werd hij
door een tijger bij den schouder gepakt
en het bosch in gesleurd. Zijn oudste zoon,
die den hartyerscheurenden kreet om hulp
van zijn vader hoorde, zette den tijger ach
terna. Het gelukte hem, zijn vader bij een
been te grijpen. Met alle macht trok hij
aan dit lichaamsdeel en schreeuwe steeds
om hulp. De tijger, hierdoor verschrikt, liet
zijn prooi los en verdween in de struiken.
Denzelfden nacht echter overleed de oude
man aan de bekomen verwondingen.
Te Hoetaradja begaf zich een jongeling
omstreeks 10 uur in den avond naar de
sopo (slaapplaats van ongehuwde jongelui).
Onverwachts werd hjj bij zijn rechterdij
gegrepen en men zag hem nooit meer. De
twee andere slachtoffers waren Nan Toeng-
kol en een zekere Parboesisa, die resp. in
hun koffietuinen werden aangevallen en
verscheurd.
KERKNIEUWS
EERWAARDE BROEDERS VAN BARM
HARTIGHEID TE HAARLEM.
Gouden vestigingsjubileum.
Gisteren hebben de Eerw. Broeders van
Barmhartigheid te Haarlem him gouden
vestigingsjubileum in het door hun Con
gregatie gestichte ziekenhuis St. Joannes
de Deo herdacht. Des morgens heeft de
Bisschop van Haarlem, Z. H. Exc. Mgr. J.
P. Huibers, in de kapel van het Zieken
huis een Pontificale H. Mis opgedragen,
welke plechtigheid o.a. werd bijgewoond
door vertegenwoordigers van het generaal
bestuur der Congregatie uit Duitschland,
den Vicaris van de Hollandsche provincie
en de oversten der vijf andere huizen in
Nederland. Het gemeentebestuur van
Haarlem was vertegenwoordigd door den
burgemeester, den heer C. Maarschalk van
Egmond en Rinnegom en wethouder W. J.
B. van Liemt.
Z. H. Exc. mgr. J. P. Huibers werd bij
het H. Offer geassisteerd door den hoog-
eerw. heer H. C. J. Sondaal, deken van
Haarlem, als presbyter-assistens, door
den oud-rector van „De Deo", pastoor P.
de Wolf, als diaken en door rector W. Ver-
steegen als sub-diaken. Als troondiakens
fungeerden de zeereerw. heeren pastoors
pater dr. C. Hentzen O.F.M., van de kerk
van het Allerh. Hart, en H. van Dijk, van
de kerk van de H.H. Elisabeth en Barbara.
De lagere assistenties werden door eerw.
broeders vervuld.
Na de H. Mis dankte de eerw. broeder
overste den burgemeester voor zijn aan
wezigheid en voor de groote medewerking,
welke het ziekenhuis steeds van de zijde
van het gemeentebestuur mocht ondervin
den.
In zijn dankwoord gaf de burgemeester
nogmaals uiting aan zijn waardeering en
gaf tevens de verzekering, dat ook in de
toekomst het gemeentebestuur de ontwik
keling van het ziekenhuis met belangstel
ling zal blijven gadeslaan.
In den refter van het klooster hield Z.
H. Exc. mgr. Huibers een toespraak tot
de communiteit, waarin hij vooral zijn
groote vreugde erover uitsprak, dat de
broeders van de Deo, die altijd te midden
van de wereld werken, toch volop kloos
terlingen zijn gebleven. Dit is het groote
geheim van hun succes en dit is ook de
kracht van hun echt christelijke charitas,
waardoor zij den eerbied afdwingen, zoo
wel van Katholieken als niet-Katholieken
Gistermiddag werd een officieele recep
tie gehouden, terwijl gisteravond om half
negen door niet minder dan 5 muziekkorp
sen een serenade werd gebracht.
Des middags zijn de Eerwaarde Broeders
officieel gehuldigd. Prof. dr. A. A. M. A,
Steger, voorzitter van het huldigingscomité
hield een van veel waardeering getuigende
toespraak en overhandigde een geschenk
onder enveloppe.
Voorts spraken de geneesheer-directeur
dr. J. M. A. van Schuylenburch, de eerw.
heer Henri de Greeve en de voorzitter van
de afdeeling Haarlem der Maatschappy tot
bevordering der Geneeskunde, Jhr. Dr.
C. C. J. von Winning.
De overste van het ziekenhuis, broed0"
Stefanus, sprak een dankwoord.
