Rechtschen vallen aan in Biscaje
BUITENLAND
VRIJDAG 2 APRIL 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Valencia beschuldigt Italië
VAN HET VATICAAN
UIT HET RECHTSCHE HOOFD-
KWARTIER.
Het groote hoofdkwartier van de troepen
van Franco deelde mede, dat de toestand
gisteravond acht uur als volgt was:
Noordelijke legers: Licht geweer- en ge
schutvuur aan het front van de vijfde di
visie. De zesde divisie zette de operaties,
welke den vorigen dag aan het front van
Biskaje waren begonnen met succes voort.
De troepen rukten verder op en bezetten
San Marcial, Gurumendi en andere belang
rijke stellingen. De vijand liet een groot
aantal doodeji achter, verder maakten de
rechtschen zich meester van vele krijgsge
vangenen en 'n groote hoeveelheid oorlogs
materiaal, wapenen en munitie. Vele ge
itenen meldden zich bij de linies der Fran
co-troepen. De divisie Soria verbeterde aan
het front van Guadalajara haar voorposten-
linie en.verdreef den vijand uit verschei-
derie stellingen.
Divisie Avila en legergroep vior Madrid:
Niets te melden. Licht geweervuur aan het
front van de achtste divisie. Zeven man van
de regeeringsmilitie meldden zich met hun
wapenen bij de rechtsche linies.
Zuidelijke legers: Nabij Cordova werd
een aanval van de regeeringstroepen afge
slagen. De luchtmacht van de regeering
bombardeerde de stad Cordova, in het bij
zonder het militaire hospitaal, waardoor
enkele slachtoffers vielen. Aan verscheidene
sectoren in Andalusië werden kleinere
vuurgevechten gevoerd.
HET OFFENSIEF VAN DE RECHTSCHEN
IN BISKAJE.
Radio-Salam anca geeft bizonderheden
over de operaties aan het front in Biskaje
van gisteren. Het bezetten van den Mont
Jarinto en van Ascenciomendi is een onbe
twistbaar succes, want hierdoor werd het
front van de regeeringstroepen tusschen
Mondragon Escorita en Villareal door
broken. Nadat de regeeringstroepen gedu
rende den nacht versterkingen hadden ont
vangen, gingen zij gisteren in den middag
over tot een tegenaanval, doch zij moesten
zich spoedig weer terugtrekken.
Het resultaat van de operaties is, dat de
troepen van Franco alles hebben bereikt,
wat zij wilden bereiken, de geheele pro
vincie Avala is gezuiverd van de regee
ringstroepen. Ook zijn belangrijke stellin
gen in het gebergte bezet.
Een speciale verslaggever van Havas
imeldt:
Een volkomen stilzwijgen was in acht ge
nomen ter zake van voorbereidingen voor
een aanval der rechtsche troepen in Biscaye
en de uitwerking der verrassing was vol
komen. Een batterij artillerie opende om
drie uur 's morgens een hevig vuur op de
lijn van Villa Real (op 12 K.M. ten Noor
den van Vittoria) naar de kust.
Deze linie loopt langs Mondragon, El-
goibar en Ondarroa.
Het bombardement op Villa Real en Mon
dragon was zeer hevig.
Om tien uur zwegen de kanonnen, maar
toen kwamen de vliegtuigen in actie. In
de eerste middaguren gingen de troepen tot
den aanval over. Zij ondervonden niet veel
tegenstand.
De operaties werden door generaal Mola
persoonlijk geleid.
AANVAL VAN DE NATIONALISTEN
IN GUADARRAMA.
Een van de correspondenten van Havas
bericht, dat het commando van de rechtsche
troepen verscheidene concentraties van de
regeeringstroepen had ontdekt op de wegen
naar Guadarrama en, wetend dat-deze troe
pen bestemd waren voor een aanval in
dezen sector, besloot het den vijand vóór
te zijn en gaf het zijn troepen bevel over
te gaan tot den aanval. In den ochtend vie
len de troepen van Franco de linies van de
regeeringstroepen aan, waar zij aanzien
lijke verwarring stichtten. De loopgraven
waren vol manschappen, die wachtten op
bet teeken aan te vallen, zoodat het voor
bereidende artillerievuur van de rechtschen
een ware slachting aanrichtte. -Vervolgens
dreven de regulares de regeeringstroepen
met de bajonet uit hun stellingen, waarna
ook de regulares weer terugtrokken. Slechts
speciale afdeelingen, belast met het vernie
len van de voorbereidingen van den aanval,
bleven achter.
DE REGEERINGSTROEPEN MELDEN
SUCCESSEN BIJ POZO BLANCO.
Een speciale verslaggever van Havas
meldt:
De opmarsch der regeeringstroepen ten
Zuiden van Pozo Blanco duurt voort. De
twee weken geleden prijsgegeven stellin
gen werden opnieuw bezet. Ieder oogenblik
kan Ovejo, op 27 K.M. ten Zuiden van Pozo
Blanco worden bezet.
De opmarsch der regeeringstroepen ten
Westen van Pozo Blanco naar Penna Roya
en Belmez duurt voort, hoewel het tempo
vertraagd is.
DE SCHENDING DER
NON-INTERVENTIE.
Kabinetsraad te Valencia.
Tijdens den kabinetsraad van gisteren
heeft de Spaansche minister van buiten-
landsche zaken zijn collega's op de hoogte
gesteld van den internationalen toestand
De „Java" treedt met
succes op
Een Nederlandsch koopvaardij
schip heeft draadloos geseind, dat het door
treilers werd aangehouden. De commandant
van Hr. Ms. „Java" heeft daarop den Spaan-
schen marine-autoriteiten geseind, dat hij
alleen het recht heeft de visitatie van het
schip uit te voeren. Het Nederland
se h e koopvaardijschip kon daarop onge
hinderd zijn reis voortzetten.
met het oog op het probleem der niet-in-
menging en de onweerlegbare bewijzen
aangaande de daarop door Italië gemaakte
inbreuken.
Na zijn uiteenzetting kreeg de minister
opdracht een nota op te stellen, welke aan
de commissie te Londen zal worden voor
gelegd in haar volgende bijeenkomst.
De nota gaat vergezeld van tal van do
cumenten, welke zijn achtergelaten door
den Italiaanschen opperbevelhebber op het
oogenblik, dat de troepen der opstandelin
gen aan het front van Guadalajara moesten
terugtrekken.
Een nota aan Londen en Parijs.
Voorts heeft de Spaansche regeering een
nota gericht tot de regeeringen van Londen
en Parijs, waarin eveneens gewezen wordt
op de schending der non-interventie-over
eenkomst door Italië. Bij deze nota zijn
bewijsstukken gevoegd, waaruit zou
blijken:
1) de aanwezigheid op het Spaansche
grondgebied van volledige eenheden van
het Italiaansche leger, waarvan personeel,
materiaal, de verbindingsorganen en het
kader van het commando Italiaansche zijn;
2) de eenheden van het Italiaansche leger
treden in het haar toegewezen gebied op
als een waar bezettingsleger;
3) de Italiaansche regeering heeft op het
Spaansche grondgebied eigen openbare
diensten ingesteld, bestemd voor haar mi
litaire eenheden;
4) de meest vooraanstaande persoonlijk
heden van het Italiaansche regiem nemen
actief deel aan de actie der Italiaansche
strijdkrachten in Spanje, leiden deze en
moedigen ze aan;
5) al het voorafgaande staat gelijk met
een invasie in Spanje door Italië, hetgeen
ernstig het vertrouwen aan het wankelen
brengt, dat plechtig gesloten overeenkom
sten moeten inboezemen, en tast ernstig de
veiligheid in West-Europa aan evenals de
algemeene taal van den vrede.
FRANKRIJK EN HET AANHOUDEN
VAN FRANSCHE SCHEPEN.
In verhand met de incidenten, die ont
staan zijn door het optreden van schepen
der Spaansche nationalisten, publiceert het
Ffansche ministerie van marine een com
muniqué van den volgenden inhoud:
„Aangezien op het recht van belligerentie
(oorlogvoering) onder de huidige omstan
digheden geen beroep kan worden gedaan,
zijn en blijven aanhouding en uit de koers
drijven van Fransche koopvaardijschepen,
die op meer dan drie mijl van de kust varen,
door Spaansche oorlogsschepen in strijd met
het volkerenrecht en met het beginsel van
de vrijheid der zeeën. Alle Fransche oor
logsschepen hebben bijgevolg instructies
gekregen bijstand te verleenen aan Fran
sche koopvaardijschepen, die op volle zee
zouden worden aangehouden en, zoo noo-
dig met geweld, verzet te bieden aan iedere
visitatie of uit de koersdrijving.
Aangezien dezelfde bijstandsactie normaal
niet gegeven kan worden in de territoriale
Spaansche wateren' is, om praaien of visi
tatie te voorkomen, aan onze koopvaardij
schepen aanbevolen ver buiten dezè wate-
1 ren te varen.
In de territoriale Fransche wateren wordt
geen enkel oorlogs- of politieoptreden door
een Spaanseh oorlogsschip geduld, noch kan
geduld worden, welke vlag het schip, dat
er het voorwerp van is, ook moge voeren.
Ieder optreden van dien aard, dat het in
ternationale recht schendt, zou hem, die
zich daaraan schuldig zou maken, blootstel
len aan de aanvallen van onze oorlogssche
pen of van onze kustverdediging, die er
mede belast is, zoo nooaig met geweld, onze
algeheel© soevereiniteit in deze wateren te
doen eerbiedigen".
NED. 00ST-1NDIE
TIJDENS HEVIG ONWEER
VIER PERSONEN GEDOOD.
Aneta seint uit Buitenzorg:
De resident van Djambi seinde, dat
tijdens een hevig onweer te Tandjoengge-
dang bij Moearaboengo een boom, waar
onder een autobus schuilde, door den blik
sem is getroffen.
De bus werd totaal vernield, terwijl vier
personen werden gedood.
's Pausen veroordeeling van
het communisme
VERSTOORDE ZIJ EEN KENTERING
TEN GOEDE?
„Neen", zegt kardinaal Pacelli.
Naar de Romeinsche correspondent van
de Oostenrijksche Reichspost verneemt,
heeft de bij den H. Stoel geaccrediteerde
gezant van een met Rusland bevrienden
staat in verband met de Pauselijke ency
cliek tegen het communisme, den Kardi
naal-Staatssecretaris Pacelli gevraagd, „of
de nieuwe, fel anti-communistische Ency
cliek van den H. Vader niet de hoop ver
nietigt, welke de geloovige Orthodoxen in
Rusland na de nieuwe Sovjet-grond wet
koesterden".
Kardinaal Pacelli heeft hierop het vol
gende geantwoord:
„Zeker zullen de Grieksch Orthodoxen
en Roomsch Katholieken hun godsdiensti
ge verwachtingen alleen op God en niet op
de grondwet der Sovjets stellen.
Bovendien is er in het Vaticaan niets van
bekend, dat in de praktijk de vrije uitoefe
ning van den godsdienst in Rusland ver
gemakkelijkt is, integendeel komen steeds
meer berichten binnen, waarin melding
wordt gemaakt van nieuwe onderdruk
king door wettelijke voorschriften tegen
het vieren van het Paaschfeest en van her
nieuwde activiteit der Russische godloozen-
beweging onder bescherming der Sovjet
autoriteiten
De Encycliek tegen het communisme is
gebaseerd op de eeuwige waarheden van
het Christendom, dat het communisme in
al zijn gevolgen en theorieën verwerpt, zoo
dat utiliteitsmotieven ook dan geen invloed
op den H. Vader zouden uitoefenen, wan
neer het in de kraam der Sovjets zou te
pas komen, zoogenaamde verzachtingen in
Rusland in te voeren, zoolang op sociaal,
cultureel en ethisch gebied de dwaling
blijft bestaan".
Dit onderhoud bewijst opnieuw, dat het
Vaticaan niet in de verste verte er aan
denkt, het communisme, hetzij in Rusland
zelf of in andere landen, te tolereeren, zelfs
wanneer communistische instanties zich
willen „verplichten", de vrijheid van gods
dienstuitoefening niet te hinderen, zooals
dit bijvoorbeeld onlangs in Frankrijk door
enkele Kamerleden aan den Kardinaal-
Aaartsbisschop van Parijs werd voorgesteld.
Hiermede worden opnieuw de insinuaties
weerlegd, welke, ondanks de duidelijke -en
cycliek van den Paus in nationaal-socialis-
tische persstemmen tegen den H. Stoel wer
den geuit en waarin het heette, dat welis
waar het katholicisme religieus het com
munisme veroordeelt, dat Rome echter po
litiek met het communisme verdragen
sloot, een bewering, welke in het Derde
Rijk steeds weer tegen beter weten in op
duikt met het doel, de positieve christenen
van alle belijdenissen in de war te bren
gen en de vermanende en de volken on
derwijzende stem der Kerk te overstem
men.
DE PAUS WIJDT ZICH WEER AAN ZIJN
DAGTAAK.
Nadat de paus gisterochtend in zijn par
ticuliere kapel een H. Mis had opgedragen,
heeft hij zich voor de eerste maal sedert
vier maanden naar de tweede verdieping
van het paleis begeven en zich wederom
aan zijn gewone dagtaak gewijd. In zijn
particuliere bibliotheek ontving de paus de
kardinaals Pumasoni, Biondi en Mariani,
alsmede den bisschop Ottaviani.
MAANDAG PLECHTIGE
OVERHANDIGING VAN DEN
GOUDEN ROOS.
De plechtige overhandiging van den Gou
den Roos aan de koningin van Italië zal
Maandag in de Paulijnsche kapel geschie
den in tegenwoordigheid van den prins van
Piemont, prinses Maria van Savoye, prinses
Mafalda van Hessen en tal van autoritei
ten. Het is niet uitgesloten, dat de koning
en de koningin zich eenige dagen later naar
den Paus zullen begeven, om hem zijn
dank te betuigen en hem met het herstel
van zijn gezondheid geluk te wenschen.
Het koningspaar zou dan voor de tweede
maal een bezoek aan den Paus brengen:
de eerste ontmoeting had plaats na de ver
zoening, op 1 December 1929.
DUITSCHLAND
HET CONFLICT MET HET VATICAAN.
De heiden beroept zich op den Heer.
Gisteravond heeft Rudolf Hess op het
Hitler-plein te Hamburg een rede gehou
den ter gelegenheid van de feestelijkheden
naar aanleiding van de inwerking-treding
van de wet tot stichting van „Groot Ham
burg".
In deze rede maakte Hess toespelingen op
het conflict met het Vaticaan. Hoewel „ver
blinde" geesten hopen onze eenheid door
„kleingeestige" twisten te verstoren, en in
ternationale machten meenen tweedracht in
ons volk te kunnen zaaien zullen zij daarin
nit slagen, aldus Hess. Ons volk weet, dat
voorheen priesters-politici en partijleiders
onder een godsdienstig vernis, ertoe heb
ben bijgedragen Duitschland aan den af-
„JA ZEKER, ROOKT U ÜERUST,
HAAK DENK ER OH ALLÉÉN
RIJPE TABAK'
NIEMEUERs 5TERTABAK YAN STOT15 Ct R HUf OMS
grond van het bolsjewisme te brengen. Het
weet, dat men niet over het bolsjewisme
kan zegevieren door pamfletten met ver
vloekingen. Evenmin zal men daarin sla
gen door verklaringen vervat in termen,
waaruit bezorgdheid spreekt. Ons volk
weet, dat het welk van Hitier door den
Heer gezegend wordt. Het Duitsche volk zal
niet toestaan, dat men zijn zoo moeilijk
veroverde eenheid zal verstoren. Het blijve
voortgaan, als één man op te rukken.
De waarheid blijve buiten.
De Berlijnsche politie heeft eergisteren
41 en gisteren 25 buitenlandsche bladen in
beslag genomen. Men gelooft, dat de pu
blicatie van berichten over protesten van
het Duitsche episcopaat tegen schending
van het Concordaat tot dezen maatregel
aanleiding heeft gegeven.
ENGELAND
DE KANSEN VAN EEN NIEUW
WESTELIJK VERDRAG.
Kan men met Duitschland verdragen
sluiten?
De Yorkshire Post, die doorgaat voor
spreekbuis van Eden, wijdt een hoofdarti
kel aan de kansen van een nieuw Westelijk
Verdrag. De drie hoofdgedachten daarbij
zijn: het is misschien niet noodig dit nieu
we verdrag, evenals het oorspronkelijke
Locarnopact, te verbinden met het Volken
bondshandvest; het Italiaansche-Duitsche
voorstel, volgens hetwelk Rusland buiten
het nieuwe Europeesche stelsel zou moeten
worden gehouden, is onaanvaardbaar; en
ten derde: het voorstel, waarbij Groot-Brit-
tannië en Italië in plaats van den Volken
bond den aanvaller zouden aanwijzen,
vormt een „onduldbare gedachte".
Het blad zet voorts uiteen, dat het uittre
den van Japan en Duitschland en het prac-
tische uittreden van Italië de functionnee-
ring van het Volkenbondssysteem, dat theo
retisch een volmaakt systeem is en dit ook
practisch jarenlang is geweest, onuitvoer
baar hebben gemaakt. Onder deze omstan
digheden blijft men ten opzichte van den
geest van Genève niet in gebreke, integen
deel werkt men aan de redding daarvan,
wanneer men zooveel mogelijk de goede
harmonie herstelt tusschen de trouwe le
den en de dissidente leden, opdat het eens
mogelijk zal worden deze laatsten naar den
Volkenbond te doen terugkeeren. De ge
dachte aan een nieuw verdrag, waarvan de
uitvoeringsvoorwaarden niet van den Vol
kenbond alleen afhankelijk zouden zijn, is
dus niet onmogelijk. Alles wat echter zou
leiden tot grooter verval en grootere in
ternationale onveiligheid moet onverzette
lijk verworpen worden. Een Europeesch
systeem, dat weloverwogen Rusland zou
uitsluiten, zou even zeker tot mislukking
gedoemd zijn als een systeem, dat Duitsch
land of Italië zou uitsluiten. Waarop anders
dan op goeden trouw is het Handvest geba
seerd, vraagt het blad tenslotte, sprekende
over het aanwijzen van een eventueelen
aanvaller. Nu is het mogelijk te twijfelen
aan de oprechtheid van Duitschland en Ita
lië. Nog te zeer staan voor den geest de in
ternationale gebeurtenissen, die ongelukki
gerwijze het vertrouwen in, zooal niet de
hoop op succes der onderhandelingen over
een nieuw Locarno vernield hebben. Frank
rijk en Engeland kunnen met goed reoht
nadenken, alvorens zij hun politiek basee
ren op den goeden trouw van Duitschland.
De vrienden van Duitschland
kunnen verontschuldigingen vin
den voor de duidelijke schendingen
der Vredesverdragen, het zou hun
moeilijker zijn er te vinden voor de
schendingen van het Concordaat.
Want men kan niet beweren, dat
de Paus geweld gebruikt heeft om
het te doen onderteekenen. Het is
werkelijk hoog tijd, dat Duitsch
land uitgenoodigd wordt een of an
der pand te geven voor het ver
trouwen, dat men in zijn hand-
teekening kan stellen.
POLEN
DE STAKINGSBACIL.
Hongerstaking van mijnwerkers.
De mijnwerkers van de schacht „Geluk
van Louise" in Opper-Silezië zijn in hon
gerstaking gegaan, om te protesteeren te
gen het voornemen van de Duitsche eige
naars van de mijn deze te sluiten.
ITALIË
ITALIË EN DE MOHAMMEDAANSCHE
ONDERDANEN.
Zij zullen eigen vertegenwoordigers
hebben.
Een vertegenwoordiger van het minis
terie van pers en propaganda heeft met
betrekking tot de maatregelen die Musso
lini in zijn te Tripolis gehouden rede ten
aanzien van de Mohammedaansche onder
danen van Italië heeft aangekondigd, ver
klaard, dat op het oogenblik plannen in
studie zijn, welke beoogen, de Mohamme
danen in nog grootere mate aan het natio
nale leven te doen deelnemen. Hij zeide
woordelijk, dat de Mohammedanen hun
vertegenwoordigers zullen hebben in het
toekomstige corporatieve parlement.
RUSLAKD
WEER EEN COMPLOT TE MOSKOU?
Ook Rakofski zou gearresteerd zijn.
Opnieuw heeft de Gepoe, naar het D. N.
B. op grond van een bericht van het Pool-
sche persagentschap Ate meldt, een Trots
kistencomplot ontdekt, dat tegen Stalin,
den volkscommissaris voor de zware in
dustrie Kaganowitsj en den volkscommis
saris van Binnenlandsche Zaken, Jesjof,
gericht zou zijn. Een groot aantal officieren
zou gearresteerd zijn.
Naar de Londsche „Times" voorts ver
neemt, zou zich thans ook de gewezen Sov
jet-ambassadeur te Londen, Rakofski, in
hechtenis bevinden, onder beschuldiging,
aan de tegen Stalin gerichte Trotskisten-
beweging deelgenomen te hebben. De be
treffende geruchten schijnen bevestigd te
worden door een mededeeling van het
volkscommissariaat van Volksgezondheid,
waarin Rakofski een hooge functie be
kleedde. In deze mededeeling wordt de ge
wezen ambassadeur gebrandmerkt als „een
Trotskist, een vijand des volks en een sa
boteur".
Wat het beweerde officierencomplot be
treft, vernemt 't genoemde Poolsche pers
bureau nog, dat gebleken zou zijn, dat bij
de samenzwering ook officieren van de
Oostzee- en de Zwarte-Zeevloot betrokken
zijn.
In verband met deze ontdekking (die
reeds 20 Maart zou dateeren) zouden
vervolgt het bericht verleden week te
Moskou de officieren van den generalen
staf bijeengekomen zijn. Aan deze zitting
namen maarschalk Worosjilof, maarschalk
Jagorof en de opperofficieren der districten
Kief en Leningrad deel. Tijdens de be
sprekingen zou heftige critiek geoefend
zijn op den commandant van het district
Leningrad. Op grond van de rapporten van
het politiebureau zou geconstateerd zijn,
dat onder de jongere officieren sympathie
voor Trotski heerscht.
Over de graanvoorziening maakt men
zich thans ook weer ongerust. De Londen-
sche „Daily Telegraph" maakt in dit ver
band gewag van een bericht in de „Praw-
da", waarin de plaatselijke autoriteiten der
Zuid-Russische gr aangebieden gewaar-
sohuwd worden, dat elke verdere vertra
ging in het uitzaaien beschouwd zal wor
den als „een misdaad» tegen het staatsbe
lang". Het voorjaar is ditmaal zoo vroeg ge
komen, dat de uitzaaiing in de Oekraine
en Noord-Kaukasië reeds eind Maart vol
tooid had kunnen zijn. Tot dusver is dit
echter nog slechts met 25 pet van het
graangebied het geval, namelijk 2.200.000
van ruim 8.000.000 hectare. In het gebied
van Azof, van de Koesban- en van de Don-
kozakken is nog slechts één achtste deel
uitgezaaid.
AMERIKA
NIEUWE STAKINGEN IN AUTOMOBIEL
INDUSTRIE.
Gisteren zijn in de Amerikaansche auto
mobiel-industrie te Detroit weer nieuwe
stakingen uitgebroken. Zoo hebben o. a.
te Cleveland 18.000 arbeiders der Fisher-
fabrieken het werk neergelegd. Evenwel
hebben 7000 hunner het werk eenige uren
later hervat. Voorts hebben de Pontiac-
fabrieken, die deel uitmaken van het Ge
neral Motors Concern, en de fabrieken van
Fisher en Chevrolet te Flint in verband
met de stakingen hun poorten gesloten.
In den staat Michigan bedraagt het aan
tal stakers op het oogenblik 100.000. De
onderhandelingen tot bijlegging van het
conflict bij de Chryslerfabrieken zullen
hervat worden, in de hoop dat deze voor
5 April, waarop in den staat Michigan
verkiezingen zullen worden gehouden, re
sultaat zullen hebben.
Lewis in Canada met arrestatie bedreigd.
Nu de vakorganisatie van John Lewis
in Montreal ingang heeft gevonden, heeft
de Canadeesche justitie Lewis laten we
ten, dat hij gearresteerd zal /orden, in
dien hij zou trachten de in de Vereenigde
Staten gevolgde tactiek van „Sit-down"-
stakingen in Canada in te voeren.
JAPAN
OOK IN JAPAN STAKINGEN.
In de haven van Nagoya zijn vijfhonderd
havenwerkers in staking gegaan. Boven
dien staakt het personeel van de electri-
sche trams en autobussen tusschen Tokio
en Jokohama. De stakers eischen een loons-
verhooging van 25 procent in verband met
den hoogen levensstandaard. Men vreest,
dat ook het personeel van de trams en
autobussen van Tokio in staking zullen
gaan.
