NIEUWS
VRIJDAG 2 APRIL 1937
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 3
STADS
EEN LITURGISCHE HOOGMIS:
DRIE IDEALEN NAGESTREEFD.
Ter introduceering eener nieuwigheid(!)
in Leiden, n.l. een liturgische Hoogmis,
diene het volgende.
Wat is liturgie: de officieele, openbare
eeredienst der H. Kerk, of ook het geheel
der voorschriften, dat dien eeredienst re
gelt. Openbare eeredienst: dus die eere
dienst, welke namens allen aan God wordt
gebracht, en daarom ook, voorzoover mo
gelijk, door allen. Dat is al zeer belangrijk:
het liturgisch ideaal is, dat allen, voorzoover
mogelijk, meedoen, in gebed b.v. en in hou
ding. Een bekend voorbeeld: onder het
Evangelie gaan wij allen staan!
Wat is de H. Mis: dat is de voornaamste
plechtigheid van de liturgie: natuurlijk: het
offer, waarin Christus Zich voor ons allen
opdraagt aan den Hemelschen Vader. Het
reeds vermelde liturgische ideaal van mee
doen door allen komt dus in de H. Mis het
meeste tot uiting. Daarom nog een voor
beeld: iedereen weet toch, dat het ideaal
is, te Communie te gaan na de Communie
van den priester en dat het ideaal zou zijn,
wanneer allen (alweer!) daarbij aan de H.
Communie zouden deelnemen. Nu nog het
antwoord op deze vraag: wat is de Zondag-
sche Hoogmis: dat is het hoogtepunt van
openbaren eeredienst der parochieele ge
meenschap gedurende de geheele week, en
dus ook het hoogtepunt van den Zondag-
schen eeredienst. Daarom noemen de ker
kelijke voorschriften die Hoogmis het Sum
mum Sacrum het Allerhoogste Heilige! Nu
is het merkwaardige, dat hierbij aanstonds
de muziek ter sprake komt: de kerkmuziek
(in het algemeen genomen) is een integree
rend deel der liturgie, d.w.z. geen liturgi
sche plechtigheid is compleet, wordt voluit
gevierd, wanneer daarbij niet wordt gezon
gen. Merkwaardig: daarom is die voor
naamste H. Mis der parochie op Zondag
juist de gezongen H. Mis! Het boven reeds
meermalen aangeduid ideaal der liturgie,
nJ. dat allen zooveel mogelijk meedoen,
vraagt dus, (en dat is weer zeer belangrijk),
dat alle aanwezigen bij de Zondagsche
Hoogmis zooveel mogelijk meedoen, dus.
ook juist meezingen.
Ziet daar dus een eerste ideaal der litur
gie: allereerst in de Zondagsche Hoogmis
na te streven: de Volkszang!
Daaraan verbindt zich een tweede, en
wel een ideaal betreffende het kerkkoor.
Het spreekt vanzelf, dat niet alle gezangen
door alle geloovigen kunnen worden gezon
gen: vandaar dat van ouds een gedeelte er
van, de meer ingewikkelde, bleef voorbe
houden aan het koor: dat bestond langen
tijd uit geestelijken, die dan ook als zoo
danig, d.w.z. op een eereplaats van de ge
wone geloovigen afgescheiden, zoo dicht
mogelijk verbonden met óffer en altaar,
hun functie uitoefenden, dus zongen. Later
werd hun functie, evenals b.v. die der
assisteerenden bij de H. Mis, overgenomen
door leeken, onze kerkzangers, maar die
dus, strikt liturgisch bekekén, nog altijd
een functie van geestelijken vervullen, zoo
dat een tweede ideaal der liturgie is, dat
de zangers, het koor in geestelijk gewaad,
dus toog en superplis, en zoo dicht moge
lijk bij het altaar (de Kerk staat hun daar
voor het betreden van het priesterkoor offi
cieel toe!) optreden.
Nu nog een derde ideaal: en wel een be
treffende den zang! De ideale zang van de
Katholieke Kerk is ontegenzeggelijk het
Gregoriaansch! Waarom? Omdat deze zang
in de hoogste mate de eigenschappen der
kerkmuziek bezit: heiligheid, schoonheid en
algemeenheid. Hiermede wordt geenszins
goede „moderne" kerkmuziek en nog veel
minder de z.g. klassieke polyphonie van
onze kerken uitgesloten, maar: het ideaal
is en blijft het Gregoriaansch: dat is dus
ook de meest liturgische muziek! Nu wü
zoo ver zijn, kunnen wij op de oorspronke
lijk gestelde vraag, wat een liturgische
Hoogmis is, als volgt, dunkt mij, antwoor
den:
Een liturgische Hoogmis, waarin de idea
len der liturgie zooveel mogelijk worden
nagestreefd, is die Zondagsche Hoogmis,
waarbij een aantal zangers in toog en su
perplis op het priesterkoor de moeilijkere
gezangen, (de z.g. veranderlijke gezangen
als Introitus enz.) zoo goed mogelijk uit
voeren, terwijl het gansclie volk de andere,
de z.g. vaste gezangen als Kyrie enz. mee
zingt!
Het spreekt vanzelf, dat daarbij aller
houding ook zooveel mogelijk aan de voor
schriften der liturgie moet beantwoorden.
Welnu: deze nieuwigheid (waarvan
iedereen, die het bovenstaande aandachtig
heeft doorgelezen, begrijpt, dat het eigen
lijk heelemaal geen nieuwigheid is!) wordt
in Leiden a.s. Zondag in de Hoogmis in de
parochiekerk van O. L. Vr. Hem. en St.
Jozef ingevoerd; nieuw voor Leiden niet
zoozeer in dit opzicht, dat daarbij alle aan
wezigen medezingen, want dat bestaat in
deze kerk en in de Hartebrugkerk reeds
langer, maar vooral nieuw voor Leiden met
betrekking tot de daarbij op het priester
koor op te stellen zangers in toog en su
perplie
Voor wie dat nog zou willen vragen, vol
gen hier eenige aanhalingen uit de wetge
ving van Pius X betreffende de kerkmu
ziek: de Gregoriaansche zang werd altoos
als het hoogste model van gewijde muziek
beschouwd, het is de eigen zang der Kerk,
een ieder moet ervan overtuigd zijn, dat
een kerkelijke godsdienstoefening niets van
hare plechtigheid verliest, wanneer zij door
gen andere muziek wordt begeleid dan door
dezen zang alleen: bijzonderlijk zorge men
ervoor, dat de Gregoriaansche zang weer
in het gebruik des volks worde gesteld: de
zangers bekleeden in de Kerk een waar
lijk liturgisch ambt, en het verdient aan
beveling, dat de zangers, zoolang zij in de
kerk in functie zijn, in kerkelijk gewaad ge
kleed zijn een koorhemd dragen!
Er is dus geen sprake van, dat bevorde
raars van dit alles, verblinde doordravers
zijn of maniakken: zij doen niets anders,
dan de bevelen der Pausen uitvoeren! Wil
dat zeggen, dat het altijd zoo moet geschie
den? Immers neen: maar nog veel minder,
dat het heelemaal niet zou moeten geschie
den, daar, waar het mogelijk is! Tenslotte
kan dan iemand vragen: is zoo iets moge
lijk? Ik vraag mij af: waarom «iet? Zouden
de meesten van onze geloovigen de eenvou
dige Gregoriaansche gezangen, die voor
volkszang worden uitgezocht, met wat oefe
ning en volharding niet kunnen zingen?
Dan zou men hier in Leiden niet kunnen,
wat reeds jaren lang in veel andere kerken,
ook dorpskerken, met succes en tot aller
stichting gebeurt. Trouwens: de volkszang
zelf, reeds lang in gebruik, hèeft juist den
laatsten tijd veel aan populariteit gewon
nen, gezien het steeds vooruitgaande mee
zingen der geloovigen. Ik heb mij boven
dien tot versterking en tot steun van het
volk voorzien van een twintigtal jongens,
eveneens in toog en superplis op het pries
terkoor opgesteld, en van het resteerende
deel van het zangkoor, dat, hoewel onge
zien, een buitengewoon belangrijk aandeel
in het welslagen van het geheel kan heb
ben, door n.l. van achteruit de kerk het
geloovige volk in de volkszang te steunen.
Niemand stelle zich voor, dat het dadelijk
onverbeterlijk goed zal gaan, hoe zorgvul
dig en geleidelijk ook opgebouwd: dat be
hoeft ook niet, maar het opschrift van mijn
artikel is toch wel duidelijk: met zulk een
liturgische Hoogmis (die wij ons op eiken
eersten Zondag der maand voorstellen te
herhalen) worden drie idealen nagestreefd,
en krachtig nagestreefd en voor een groot
deel bereikt. Laat men komen, niet zoozeer
om te kijken en te hooren, maar om te zin
gen, dat is waarlijk te bidden, ja waarlijk
bidden: en daarin zal wel de verklaring
liggen van het overal geconstateerde feit,
dat juist de liturgische Hoogmis in de
hoogste mate bijdraagt tot steeds grootere
devotie der geloovigen, en zonder eenige
overdrijving genoemd wordt: een stuk ziel
zorg, en een onderdeel van de Katholieke
Actie. Moge het hier ook zoo zijn!
Kap. DORBECK.
HET GOUDEN FEEST DER ST. JOSEPHS-
GEZELLEN.
De jubileum-revue „We komen er wel".
Dat de Gezellen hun gouden feest gran
dioos weten te vieren, is al reeds geble
ken uit de zeer fraaie tentoonstelling in
Februari. Zondag a.s. wordt de feestvie
ring „in tweede instantie" voortgezet, o.m.
met de opvoering in de Stadsgehoorzaal
van de speciale jubileum-revue „We ko
men er wel", waaraan de onderafdeelingen
van zang, tooneel en muziek, alsmede een
aantal figuranten hun medewerking ver-,
leenen. Maandagavond vindt de 2de opvoe
ring plaats.
De indeeling van deze revue is als volgt:
1. In de Leidsche Hout.
2. We komen er wel.
3. De St. Jos. Gez. Ver.
4. Een onbekende naam.
5. Godsdienstzin.
6. Vergadering der Rapaljanen.
7. Arbeidszaamheid.
8. Een zilveren bruiloft.
9. Eensgezindheid.
10. Oud Leiden.
11. Vroolijkheid.
- 12. Fantasten.
13. Onder Kolpings Eik.
14. Metamorphose.
15. Adolf Kolping heilig.
De kaartverkoop is reeds in vollen gang,
zoodat we alle Katholieken kunnen aanra
den: Koopt spoedig kaarten en maakt van
dit feest één groot familie-feest.
LIEFDADIGHEIDSUITVOERING
Ten bate van de St. Vincentiusvereeni-
ging, hier ter stede zal' op Zondag 11 April
door de R.K. Gem. Zangvereeniging „Pul-
chri Studio" een uitvoering gegeven wor
den van de operette „De Visschersbruid".
waarvan reeds eerder een opvoering plaats
vond. Wij wekken de Katholieken uit Lei
den en omgeving op dezen avond voor de
St. Vincentiusvereeniging en „Pulchri Stu
dio" te reserveeren.
De uitvoering vindt plaats des avonds te
8 uur in de Stadsgehoorzaal.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen
we naar een advertentie in het nummer
van heden.
WIENER SAENGERKNABEN IN DE
STADSGEHOORZAAL
Bij de a.s. voorstelling van de Wiener
Sangerknaben in de Stadsgehoorzaal al
hier op Donderdag 8 April, zal een voor
Leiden geheel nieuw programma ten ge-
hoore worden gebracht.
Uitgevoerd worden geestelijke liederen
van Nanninus, da Vittoria, e.a., volkslie
deren van Franz Schubert, Tiroler liederen
en walsen van Johann Strauss.
In een speciale bewerking voor de Wie
ner Sangerknaben zal een opera van Con-
radin Kreutzer, den beroemden componist
van Das Nachtlager von Granada, worden
uitgevoerd.
LEZING OVER KOELTECHNIEK.
Van Ir. J. F. II. Koopman voor
„Bouwkunst".
Voor de Vereeniging tot bevordering der
Bouwkunst hield gisteravond in de Jacoba-
zaal van „Den Burcht" ir. J. F. H. Koop
man uit den Haag een voordracht over
„Koeltechniek". Na door den voorzitter
der vereeniging, den heer C. Ponsen, te zijn
ingeleid, ving ir. Koopman voor een klein
aantal belangstellenden zijn uiteenzettin
gen aan met er op te wijzen, dat in de
koeltechniek (het voortbrengen van lage
temperaturen en het nuttig aanwenden
daarvan), verschillende modellen kunnen
worden gebruikt, zooals de gewone natuur
lijke middelen, de koudmakende mengsels
en de koelmachines. Het eerste patent
voor een koelmachine werd reeds in 1824
aangevraagd, maar het voornaamste jaar
tal in de geschiedenis der koeltechniek is
toch 1876 toen door den Duitscher, prof. dr.
Carl von Linden de eerste practische koel
machine werd gebouwd, de compressie-
machine, die van groote beteekenis is ge
worden, terwijl de andere systemen, zoo
als de luchtexpansiemachines en de va-
cuum-koelmachines nooit aan behoorlijke
economische eischen hebben kunnen vol
doen. De voornaamste machines zijn de
ammoniak-, de zwaveligzuur- en de kool-
zuur-oompressie-machines en onder deze
nemen de ammoniakmachines weer verre
weg de belangrijkste plaats in. In dit ver
band herinnerde spr. aan het merkwaar
dige feit, dat het juist heden (dus giste
ren) 150 jaar geleden was, dat twee Hol
landers, Marinus van Marum en de Lei-
denaar Paats van Troostwijk de ammo
niak vloeibaar maakten. De ammoniak is
geworden het middel, waarop de koeltech
niek voor 95 pet. berust.
Voor de gewone koeltechniek heeft men
noodig temperaturen van 50 gr., 60 gr.,
80 gr. en bij hoogè uitzondering 100 gr. C.
onder nul. Voor de volledigheid stond spr.
echter ook een oogenblik stil bij het be
reiken der lagere en de laagste tempera
turen door de bekende Leidsche hoog
leeraren Kamerlingh Onnes, Keesom en de
Haas. welke laatste door de magnetische
methode tenslotte een temperatuur van
1/40 gr. boven het absolute nulpunt (273
gr. onder nul) heeft bereikt. Aan de hand
van een groot aantal lichtbeelden zette
spr. vervolgens de systemen van de ver
schillende in practisch gebruik zijnde koel
machines en de toepassing daarvan, voor
namelijk in Slachthuizen enz., uiteen.
PAPOEA-POESPAS.
Een omzwerving door de binnenlanden
van Nieuw-Guinea.
Voor de tweede maal dezen winter heeft
„Geloof en Wetenschap" ons gevoerd naar
de achterbuurten van Indië. De bewoners
van deze achterbuurten zullen ons deze
betiteling wel niet kwalijk nemen, want
zij kunnen toch de krant niet lezen en de
overige deelen van de Indische archipel
zijn met deze benaming gerehabiliteerd.
Te veel is nog de meening verspreid
een meening, die door druk bezoek aan
Dajaks en Papoea's nog versterkt zou
worden dat de Indische archipel be
woond wordt door halve en heele wilden
en dat is toch geenszins het geval. Het
hoofdbestanddeel van de bevolking kan
bogeti op een oudere beschaving dan
Nederland.
Was het in de Dajaksche achterbuurt al
tamelijk primitief gesteld, de bewoners
van Nieuw-Guinea hebben nog geen en
kele stap gezet op de aanlokkelijke weg
van een hoogere beschaving. Over dit
achterlijke volk van de Papoea's heeft
gisteravond Broeder Antonius van de Mis
sionarissen van het Goddelijk Woord uit
Steyl een boekje opengedaan. Broeder
Antonius heeft 13 jaar lief en leed met de
Papoea's gedeeld, met Papoea's, welke
wel niet gerekend kunnen worden tot de
onderdanen van H. M. de Koningin
want zij leven onder Engelsch protecto
raat doch die in levenswijze niet of
nauwelijks verschillen van de Papoea's,
van wier verknochtheid aan het Huis van
Oranje.... nog nooit iets is gebleken.
Vooral nu Nieuw-Guinea in het middel
punt 'staat van de politieke belangstelling,
had deze lezing actueele beteekenis.
Broeder Antonius heeft uitvoerig ver
haald van zijn omzwervingen door de nog
onbekende gebieden van het groote, tro
pische eiland, gebieden waar nog nooit een
blanke was doorgedrongen, en waar de
missionarissen als eerste blanken de
Christelijke heilsleer kwamen verkondi
gen.
Er is aan deze Papoea's nog heel wat op
te knappen. Het volk leeft nog in het
steen en tijdperk, d.w.z., dat het gebruik
van ijzeren voorwerpen er onbekend is.
Het „mens sana in corpore sano" gaat bij
hen niet op, want. ofschoon gezond van
lichaam, is het met de moraal droevig ge
steld. Kinder-moord en vrouwen-moord
(als de echtgenoot op „natuurlijke" wijze
sterft) zijn volgens hun scheve zeden ge
oorloofd. Doodslag tusschen de verschillen
de stammen is aan de orde van den dag.
Ook de missionarissen zijn slechts zeker
van hun leven, indien zij goed gewapend
zijn. Het volk is dus zedelijk op het ver
keerde pad ondanks het feit, dat goud
dorst er onbekend is! Als ruilmiddel doen
schelpen, kralen en ook.... broeksknoo-
pen dienst. En toch kunnen deze wilde
inlanders door Gods genade en de toe
wijding der missionarissen gemaakt wor
den tot goed en goed-willende Christenen.
De missie in Nieuw-Guinea is moeilijk
ook door de primitieve levenswijze
maar het succes is groot.
Van het leven der missionarissen ver
telde Broeder Antonius interessante bij
zonderheden, verlucht met zeer mooie,
goed-gekleurde lichtbeelden. O.a. vertelde
spr. over de arbeid van Pater Crantzen.
wiens beschavingswerk door het Austra
lisch gouvernement met ondank en ver
guizing werd beloond.
Aan het einde van de causerie heeft de
heer Wilmink, die ook een inleidend woord
had gesproken, namens het vrij talrijke
gehoor, Broeder Antonius dank gezegd
voor het spénnend relaas van zijn om
zwervingen bij de Papoea's.
VAN ONZE ADVERTEERDERS.
HEROPENING „DE GROOTE VINK"
Er zijn vroeger aan den rand der groote
steden tal van z.g. uitspanningen verrezen,
waarheen de stedeling des Zondags gaar
ne een wandelingetje maakte, terwijl de
kinderen dan in den speeltuin verpoozing
konden zoeken. Vanwege 't toenemend groot
toerisme waren dergelijke gelegenheden
eenigszins in de verdrukking gekomen. Rede
nen waarom de bezitters of exploitanten
zich beijverden om met hun tijd mede te
gaan en zoo zien we thans de „Groote
Vink" aan den Haagweg in nieuwen staat
herrezen, gemoderniseerd en geriefelijker
gemaakt, zoodat zoowel de stedeling, die
op 'n mooien dag 'n wandeling naar buiten
maakt als de toerist, die op zijn tochten
den Haagweg passeert, hier een aangena
me verpoozing zullen vinden.
Als we schrijven, dat de Groote Vink
„heropend" is, dan is dit eigenlijk niet
juist, want het hotel-, café-restaurant is
niet gesloten geweest tijdens de verbou
wing.
De annonce in dit nummer herinnert er
voorts aan, dat voor partijen en bruiloften
hier 'n uitstekende gelegenheid te vin
den is.
Handelsrigster K. v. K.
Nieuwe inschr ij vingen: 6912. J.
A Uljee, Voorhout, Boerhaavestraat 26,
timmer-, metaal- en aannemersbedrijf. E.:
J. A. Uljee, Voorhout.
6913. N.V. Visscherij-Maatschappij Orion,
Katwijk-Zee, Sluisweg 85. Afkomstig uit:
IJmuiden.
Wijzigingen: 6492. Gebroeders Olivo,
Leiden, Boerhaavestraat 12, fabricatie en
handel in consumptie-ijs. N.-Venn.: M. Dall'
Asta, Leiden.
6676. N.V. Maatschappij tot Exploitatie
van Winkels in Consumptie-artikelen „Wi-
ca" (f.). Leiden, Haarlemmstraat 18,
hoofdz.: Oosterbeek. Oph. fil.: Alphen a. d.
Rijn, Bruggestraat 7.
In de jaarlijksche algemeene vergade
ring van aandeelhouders der N.V. Leidsche
Broodfabriek zijn de balans en winst- en
verliesrekening goedgekeurd. Besloten
werd geen dividend uit te keer en (vorig
jaar 10 pet.).
Tot commissaris in de vacature van wij
len den beer A. Couvee P.Jzn. werd geko
zen dr. J. J. van Eek, terwijl herkozen
werd mr. H. R. Goudsmit.
Bij kon. besluit is bepaald, dat de com
missie, aan welke in 1937 wordt opgedra
gen het afnemen van het examen, vermeld
in artikel 55, 2e lid der middelbaar-onder
wijswet, zitting zal houden te 's Graven-
hage.
Tot leden dezer commissie zijn o.m. b.e*
noemd: pater drs. C. M. N. de Goede, di
recteur der R.K, H.B.S. alhier, M. C. Je-
lier, leeraar aan de Chr. H.B.S. en J. H.
l'Ortije, leeraar aan de R.K. H.B.S alhier.
LAATSTE BERICHTEN
DE TEWATERLATING VAN DE
„NIEUW AMSTERDAM".
Er zullen 30.000 belangstellenden zijn!
De belangstelling voor de tewaterlating
j van het stoomschip „Nieuw Amsterdam",
dat in aanbouw is op de werf van de Rot-
i terdamsche Droogdokmaatschappij, blijkt
zeer groot te zijn. De directie deelt mede,
j dat de 25000 a 30000 plaatsen, waarover ze
te beschikken heeft reeds lang zijn uitge
geven, zoodat aan nog inkomende vragen
voor dezen van stapelloop op 10 April
niet kan worden voldaan.
De scheepvaart op den Nieuwen Water
weg zal tusschen de Keilehaven en de
Heyschehaven van een half uur voor tot
een kwartier na de te waterlating, welke
ongeveer te vier uur zal geschieden, zijn
gestremd.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD.
Vanmorgen tien uur is op den verkeers
weg 's HertogenboschTilburg, nabij den
viersprong te Helvoirt, het zesjarig zoontje
van den heer J. de Rooy uit Heilvoirt, door
een vrachtauto overreden.
Het jongetje stak plotseling den weg over
juist op het oogenblik, dat twee vracht
auto's elkaar passeerden, waardoor het den
chauffeur niet mogelijk was uit te wij
ken.
Het jongetje kreeg ernstige hoofdwonden
Hij is een half uur later overleden.
HIJ KWAM DE VERWARMING NAZIEN.
De monteur, die zoogenaamd gezonden
door den huiseigenaar, de centrale verwar
ming komt onderzoeken, is te Amsterdam
weer bezig geweest. In de Michel-Angelo-
straat meldde hij zich aan. De vrouw des
huizes heeft hem op zijn tocht door het huis
vergezeld en ondanks dit toezicht.... heeft"
hij kans gezien een paar sieraden bezet met
diamanten, terwaarde van ongeveer 500
mee te nemen.
Door de politie is aangehouden de 22-
jarige winkelbediende H. C. P., verdacht
van poging tot diefstal van 25 ten na-
deele van zijn patroon.
TELEGRAMMEN
HOE HET PALESTIJNSCH PROBLEEM
OP TE LOSSEN?
Stichting van een Joodsche Dominion
overwogen?
LONDEN, 2 April. (A. N. P.). De ko
ninklijke commissie van onderzoek inzake
Palestina, welke op het oogenblik te Lon
den vergadert, zou, naar de „Daily He
rald" bericht, overwegen het probleem van
BURGERLIJKE STAND
LEIDEN.
Geboren: Casparus, z. van P. Sloos en
J. Kling Helena, d. van M. A. Looijestein
en E. Spierenburg Johannes Cornelis, z.
van N. v. d. Hoek en M. C. de Ridder.
Ondertrouwd: H. Ravensbergen jm.
24 j. en J. Chrispijn jd. 22 j. A v. d. Sluis
gesch. 53 j. en G. Reijnders jd. 36 j. A.
M. Riebeek jm. 29 j. en M. H. v. d. Bos
jd. 21 j.
Overleden: A. M. Frank-Wetselaar
vr. 71 j. H. J. v. d. Kolk-Stakenburg vr.
67 j. J. C. Wijnbeek ongeh. vr. 53 j.
de betrekkingen tusschen Joden en Arabie
ren op te lossen door Palestina in twee dee
len te verdeelen, n.l.: een autonome Israë
litische Dominion, welke deel zou uitma
ken van het Britsche Imperium en een on
afhankelijke Arabische staat
De Joodsche bevolking zou dan het ge
heele gebied langs de kust tusschen de baai
Saint Jean dArce en' Gaza toegewezen
krijgen. Hier zou zich ongeveer een mil-
lioen Joodsche kolonisten kunnen vestigen,
terwijl op het oogenblik ongeveer 400.000
Joden in Palestina zijn.
De onafhankelijke Arabische staat zou
zich dan uitstrekken over het verdere deel
van het land en zou tezamen met Trans-
jordanië een staat vormen. De emir van
Transjordanië zou dan souverein van dezen
staat worden en zijn levensdroom, koning
van Arabië te worden, zou hiermede ver
vuld worden.
Jerusalem zou internationaal gebied
worden en onder Britsche mandaat blij
ven. De haven Haifa, het einde van de pe-
troleum-pijpleiding van Mossoel, zou neu
traal gebied worden en onder Britsche con
trole worden geplaatst.
Een ander voorstel, dat overwogen wordt
is Palestina te verdeelen in Joodsche en
Arabische kantons, die ieder autonoom zou
den zijn, naar Zwitsersch voorbeeld.
PATRICIA MAGUIRE SLAAPT REEDS
VIJF JAAR.
CHICAGO, 2 April. A. N. P.). Patricia
Maguire, die reeds vijf jaar in diepen slaap
is gedommeld, is gisteren 33 jaar gewor
den. Haar ouders hebben vergeefs ge
tracht haar te wekken. Het geval wordt
als een record in de annalen van de ge
neeskunde beschouwd.
EEN GRANAAT IS GEEN VOETBAL.
PARIJS. 2 April. (A. N. P.). Gisteravond
Schopte een Marokkaansch tirailleur in het
legerkamp Chalons tegen een granaat, met
het gevolg, dat het projectiel ontplofte. De
man werd gedood, zes andere tirailleurs
werden levensgevaarlijk gewond, zestien
•anderen werden ernstig gewond en zes
soldaten, waaronder een Fransch adjudant,
werden licht gewond.
DE REGEERINGSTROEPEN AAN HET
GUADALAJARAFRONT TERUG
GEWORPEN.
SIGUENZA, 2 April. (A. N. P). Gis
teren poogden de regeeringstroepen aan
het front van Guadalajara een aanval te
doen op den linkervleugel van de nationa
listen. Zij werden evenwel verrast door
een snelle en sterke reactie van de colon
ne Moscardo, die de regeeringstroepen vijf
kilometer terugdrong.
Na dezen aanval bemerkte men, dat de
batterijen van de regeering, opgesteld op
de bergen langs de Tajuna, overhaast te
rugtrokken.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN, 2 April. Vee. Totaal aanvoer:
812 runderen, 583 kalveren, 1384 schapen,
1086 varkens, 11 paarden, 9 bokken of gei
ten en 32 zeugen. Prijzen per stuk: 10 stie
ren 150260, schoon gewicht 5260 cent
handel stil; 244 kalf- en melkkoeien 150
270, handel tamelijk; 376 varekoeien e.a.
140190, handel mat; 182 vette koeien
160290, schoon gewicht 4374 cent,
handel tamelijk: fokkalveren f 916, han
del vlug: 26 vette kalveren 4090, schoon
gewicht 6492 cent handel stroef; 557
nuchtere kalveren 59, handel vlug; 100
vette schapen 2835, 800 vette lammeren
2232, 484 weideschapen 1624, 56
lammeren handel matig; 452 mestvarkens
f 1735 handel tamelijk; 602 biggen 10
14.50, handel tamelijk; 11 paarden 150
250 handel tamelijk; 9 bokken of geiten
312, handel vlug, 32 zeugen f 4365,
tamelijk.
Kaas. Aanvoer 56 pai-tijen waarvan
46 partijen Goudsche kaas le soort f 20
21, 2e soort 1819, 10 partijen Leidsche
kaas 1921. Handel traag.
ALKMAAR, 2 April. Kaas. Aangevoerd
41 stapels, zijnde 83000 kg.. Fabi-iekskaas
kleine 18.50 en* Boerenkaas kleine 17
per 50 kg. Handel matig.
LEEUWARDEN, 2 April. Vee. 43 Enter
stieren 115185, 79 Twen terstieren 185
3Ö0, 475 vette koeien 125250 per stuk
4466 cent per kg.; 1360 melk- en kalf-
koeiep 115245, 235 pinken 60145,
32 vette kalveren 2068, 1384 nuchtere
kalveren f 37.50, 396 vette schapen 14
34, 88 weideschapen f 1325. 330 vette
varkens 35125 per stuk, 4049 cent per
kg.; 31 magere varkens 154C, 69 kleine
biggen 7—14 per stuk, 44 bokken of gei
ten, 32 paarden. Totaal aanvoer 4598 stuks
Kaas. Sleutelkaas f 10, Goudakaas
2930, Edammerkaas 1629. Aanvoer
2C69 kg.
Boter. Mynboter 1.42, Veilingboter
1.321.21 per kg. Aanvoer 10 zesde va
ten. Commissie 0.65.
's HERTOGENBOSCH, 2 April. Boter.
Aanvoer 29.750 kg. Hoogste prijs f 1.48.
laagste prijs 1.44 'en middelprijs f 1.46
per kilogram.
