Dat
maakt
Uw dag
goed!
Wat denkt U er van
Lichtfabrieken - Leiden
TENTOONSTELLING der
MISSIE-N A AIKRANS
Leidsche
Spaarbank
DONDERDAG 1 APRIL 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 8
Algemeene vergadering
Christelijk-Historische Unie
Rede van Jhr. mr. D. J. de Geer
De Christelijk-Historische Unie heeft
heden in „Bellevue" te Amsterdam haar
jaarlijksche algemeene vergadering ge
houden.
De voorzitter, jhr. mr. D. J. de Geer,
heeft de bijeenkomst geopend met een
rede, waarin hij de politieke situatie be
lichtte en de taak der partij uiteenzette.
Spr. wees op de bijzondere beteeken is
der vergadering in verband met het feit,
dat binnen enkele weken de beide Kamers
der Staten-Generaal zullen worden ont
bonden, terwijl kort daarna de kiezers zul
len worden opgeroepen, zoowel om over
de aanhangige grondwetsherziening te oor-
deelen als om de samenstelling der Twee
de Kamer weder voor vier jaren vast te
leggen.
Het laatste zal in de gegeven omstan
digheden méér op den voorgrond treden
den het eerste.
Het tijdsgewricht, waarin de verkiezin
gen plaats hebben, verhoogt den ernst
van de taak, waartoe wij geroepen worden
Na zeven jaren economische depressie
staan wij op dit oogenblik voor een onmis
kenbare opleving in een groot deel der
wereld. Deze wereldopleving vindt ten
deele echter haar oorzaak in een bewape
ningswedstrijd, die nooit duurzame wel
vaart kan brengen.
Er is spanning ingetreden in de inter
nationale verhoudingen.
Alle groote mogendheden berei
den zich thans voor op een nieu
wen wereldoorlog, een, waarbij die
van 1914 kinderspel zou zijn. Zij
doen dit allen defensief, maar zij
weten dit niet met zekerheid van
elkander: daardoor dreigt het ge
vaar, dat zij op een bepaald mo
ment zich gaan verdedigen tegen
den onderstelden aanval van een
ander, zooals dit ook vroeger reeds
gebeurd is. De uiterlijke bereid
heid hiertoe neemt dagelijks toe.
Ontzaggelijke voorraden worden opge
slagen. De wapenfabrieken werken dagen
nacht. Met koortsachtigen ijver wordt
overal zoogenaamde achterstand ingehaald,
een werk waar men nooit mee klaarkomt,
omdat inmiddels de tegenpartij ook ach
terstand inhaalt. De technische weten
schap viert triomfen in het uitdenken van
steeds radicaler verdelgingsmiddelen.
Men kan zeggen, dat de wereld
met een sneltreinvaart naar het
verderf ijlt. Inmiddels verkondigt
iedere natie geestdriftig, dat zij nu
op den goeden weg is en eerlang
op alle gebeurlijkheden zal zijn
voorbereid. Het geheel maakt den
indruk van den gemeenschappen j-
ken bouw aan een groot lijkenhuis,
met een enthousiasme, alsof een
feestgebouw gesticht wordt.
Het ziet er dus, alles te zamen geno
men, ondanks de opleving nog niet heel
zonnig uit in de wereld.
Te meer reden voor ons om de
hand aan de ploeg te slaap en elk
op de plaats waarop God ons ge
steld heeft, getrouw en volhardend
het werk te doen dat Hij ons op
draagt.
Wij kunnen soms wel eens moedeloos
worden en twijfelen aan de vrucht van
onzen arbeid. Maar dit is dan toch een
stemming van ongeloof, waaraan wij niet
mogen toegeven. In een kortgeleden ver
schenen boekje wordt het zoo mooi ge
zegd in deze woorden: „Wij moeten wer
ken en strijden alsof de nieuwe wereld van
ons werken en strijden afhankelijk was:
en tegelijk in het besef, dat die nieuwe
wereld nooit door onzen arbeid komt, maar
alleen door de gave van Christus".
In dit teeken willen wij voortgaan ook
op dit oogenblik, nu wij minder dan ooit
weten wat de dag vqn morgen brengen
zal, en willen wij ook onze taak van voor
lichting vervullen bij de a.s. verkiezingen.
Spr. wees in dit verband op het ont-
werp-manifest dat, na de vaststelling, een
leiddraad zal kunnen bieden aan sprekers
en schrijvers, en, naar vertrouwd mag
worden, ook rechtsstreeks velen zal kun
nen dienen bij het uitbrengen van hun
stem.
Aan het eind van dit manifest wordt
gezegd, dat de Unie voor haar beginselen
den strijd zal voeren, onder iedere constel
latie die zich na de stembus zal voor
doen, onder alle politieke verhoudingen,
en welk bewind ook met de leiding van
's lands zaken zal worden belast.
Men heeft in deze zinsnede wil
len lezen een zekere bereidverkla
ring tot zittingnemen in een of an
der toekomstig kabinet. De zin
snede beteekent natuurlijk juist
het tegendeel. Zij wil zeggen, dat
niet de samenstelling van het ka
binet, maar het te voeren regee-
ringsbeleid beteekenis voor ons
heeft en beslissend zalözijn voor
onze houding. En in verband hier
mede wil zij zeggen, dat wij bij de
stembus ons bepalen tot onze
grondwettelijke taak om afgevaar
digden te kiezen: en ons niet zet
ten tot de ongrondwettelijke taak
om een kabinet te kiezen of de
samenstelling daarvan aan te dui
den.
De strijd gaat voor ons niet om regeer-
m ::it, maar om de goede beginselen, die,
onder welk bewind ook, in het parlement
moeten verkondigd en beleden worden.
Wij kiezen afgevaardigden van wie wij
vertrouwen, dat zij die beginselen zullen
belijden óók tegenover een kabinet waar
in bevriende elementen zitten, en óók,
indien daarvoor reden is tot steun van
een kabinet, waarin die elementen niet
zitten, aldus handelen wij tevens in den
geest van onzen grooten voorganger, mr.
de Savornin Lohman. Niet de vraag,
door wie, maar de vraag, hoe gere
geerd werd, gaf voor hem steeds den
doorslag. Daardoor heeft hij dan ook
meermalen in zijn parlementaire loopbaan
aan een andersdenkend kabinet, maar
dat met zijn gevoelens rekening hield,
loyalen steun verleend. Wanneer sommi
gen thans van de kiezers een uitspraak
vragen omtrent de toekomstige kabinets
formatie, dan is dit één dier uitwassen
van het parlementaire stelsel, die wij niet
zullen ophouden te bestrijden. Ook dit
eischt ons beginsel.
Na besproken te hebben de zwenking in
den Vrijheidsbond en de critiek, uit som
mige protestantsche groepen op het
beleid der Christ. Hist. Unie uitgeoefend,
wekte spr. op tot „eenheid in het noodige",
met daarnaast „vrijheid in het twijfelach
tige".
Die „Eenheid in het noodige" is op dit
oogenblik dringender dan ooit. Wij beleven
een tijd, waarin de meest waardevolle goe
deren, ons door het voorgeslacht overge
leverd, in gevaar zijn. Van twee zijden,
schijnbaar tegenovergesteld, maar nauw
verwant, worden zij bedreigd. Fascisme en
communisme, beide ontsproten aan geweld-
verheerlij kende geschriften als van den
schrijver Sorel en anderen, hebben beslo
ten, dat één van hen beiden de macht in
de wereld zal hebben.
Met de vrijheid van evangelie
verkondiging, van onderwijs, van
jeugdorganisatie, van vergadering
en drukpers, ja van meeningsuiting
tot in particuliere gesprekken toe,
zal het dan wie ook wint ge
daan zijn. Ieder wordt de spion van
zijn buurman, en de geheime politie
waakt over allen. Willen wij daar
heen?
In het begin dezer eeuw ging er een schok
door de wereld, toen de Fransche minister
Viviani in het parlement zeide: „Wij heb
ben de lichten des hemels gedoofd, en men
zal ze niet weer aansteken".
Het was een vreeselijke uiting, blijk
gevend van bittere vijandschap, maar ten
slotte bleef het oratorie. De vrije verkon
diging van het evangelie, ook door protes
tanten, bleef onaangetast.
Wat yvij thans zien gebeuren, is erger.
De beweging der „godloozen" is feitelijk
de staatskerk geworden in het tegenwoor
dige Rusland, en al wat daarnaast uit betere
tijden aan religie is overgebleven, verkom
mert en versmacht onder den druk van
steeds dreigende vervolging.
En ook wat in Duitschland bezig is zich
te ontwikkelen, wekt in toenemende mate
zorg. Het moderne heidendom geniet er on
beperkte vrijheid om de bevolking, en voor
al de jeugd, met zijn leer te besmetten,
terwijl de dienaren van het evangelie op
allerlei wyze in hun bewegingsvrijheid wor
den beknot.
Het ergste is daarbij de organ isa tied wang.
Deze noopt ook andersdenkenden in die gif
tige sfeer te admenen.
Wel wreed is de ontgoocheling
van tal van vrome Christenen, die
destijds het nationaal-socialisme in
Duitschland met gejuich hebben in
gehaald. En wel groot is de verdwa
zing van die belijdende protestan
ten hier te lande, die zich ook nu
nog door het zoet gefluit van den
vogelaar laten verlokken.
I
Gelukkig zijn het er slechts weinigen,
wat trouwens niet behoeft te verwonderen.
In tegenstelling met onze Oosterburen,
bij wie in het verleden het bederfwerend
zout van een Christelijk-gefundeerde staat
kunde helaas grootendeels heeft ontbro
ken, bezit ons volk in zijn staatkundige vor
ming, ook in die van de laatste eeuw, een
sterk schild tegen den waan van den dag.
Wij kunnen dan ook in dezen tijd niet dank
baar genoeg zijn voor de politieke scholing,
die mannen als Groen van Prinsterer en
zijn epigonen aan breede lagen van onze
bevolking gegeven hebben en waarvan de
invloed zich doet gevoelen tot ver buiten
hun engere geestverwanten. Wanneer hun
werk geen andere vrucht had gedragen
dan die wij thans plukken, dan nog zou het
op onze erkentelijkheid aanspraak hebben.
Maar juist dit legt dan ook op ons een
zware verantwoordelijkheid in deze dagen
van hoogspanning. De gevaren, die van
twee zijden tegelijk, in onderling samen
spel, onze Christelijke cultuur bedreigen,
mogen wij niet onderschatten. Een aanzien
lijk deel van ons volk staat helaas niet meer
op positief-Christelijken grondslag.
Het is vandaag de 365ste verjaardag van
de inneming van den Briel, het gedenk
waardige feit, dat aan het begin van onzen
vrijheidsstrijd staat als een opgericht teeken
van herleefden moed en vernieuwd ver
trouwen. Het bekende „In naam van Oranje
doe open de poort" is blijven voortleven in
onze volkspoëzie.
Het zijn andere dreigingen, die ons nu
omringen. En zij komen van andere zijde.
Maar wanneer wij thans, onder invloed van
buitenlandsche dwaalleer, de schennende
hand zien slaan aan het werk der Oranjes,
en aan de hooge goederen, die zij, met op
offering van wafde wereld hun bood, ja van
het leven zelf, onder Gods zegen voor ons
hebben verworven, dan gaan onze gedach
ten naar dien geuzenstrvjd terug en roepen
wij het den nieuwen aanvallers toe: „In
naam van Oranje, blijf af van dit volk, te
duur is zijn vrijheid j^.tocht".
BEZOEK VAN MINISTER GELISSEN
AAN VENLO.
Door Z.Exc. prof .dr. ir. Gelissen, minis
ter van economische zaken, werd heden
een officieel bezoek gebracht aan Venlo.
Om tien uur werd de minister door den
burgemeester ,mr. B. Berger, op het ge
meentehuis ontvangen, waar hij hem als
Venlonaar in zijn vaderstad begroette en
hem voorstelde aan het college van wet
houders en raadsleden.
Minister Gelissen sprak hierop een dank
woord, waarna hij nog eenigen tijd in de
burgemeesterskamer vertoefde en jnzage
nam van de stichtingsbrieven en oorkon
den der stad. Vervolgens bracht minister
Gelissen in gezelschap van den burgemees
ter een kort bezoek aan enkele industrieën
van Venlo.
Vanmiddag zal Z.Exc. ontvangen worden
door den kamer van koophandel van Noor
delij k-Limburg.
DUITSCHE REISMARKEN.
Het meng-percentage „vrije Marken"
verlaagd tot 20%.
De Minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart;
Gezien de artikelen 1, 2 en 3 van het
Koninklijk besluit van 17 Juni 1935 no. 13,
gewijzigd bij Koninklijk besluit van 19 Mei
1936 no. 42, alsmede artikel 3 van de Reis-
chèquebeschikking Duitschland;
Heeft goedgevonden:
lo. in te trekken zijn beschikking van 2
September 1935 no. 43083 B;
2o. het in artikel 3, onder 3o., van de
Reischèquebeschikking Duitschland be
doelde gedeelte van het bedrag aan Reichs-
marken, dat bij het Vereffeningsinstituut in
guldens moet worden gestort, met ingang
van 1 April 1937 te bepalen op 20 ten hon
derd. „St.crt."
(Zooals men weet, waren by het gebruik
van Reismarken volgens de vroegere be
schikking 75% register Marken en 25% z.g.
„vrije Marken" noodig. Blijkens het boven
staande besluit zullen deze percentages
thans worden 80% register-Marken en 20%
„vrije Marken").
ZWITSERSCH BEZOEK AAN
NEDERLAND.
Naar ons wordt medegedeeld, laten de
Zwitsersche Bondsspoorwegen in de periode
van 25 April tot 1 Mei a.s. éen extra-trein
naar België en Nederland rijden. De Zwit
sers, die aan deze reis deelnemen, zullen
van 27 April tot 1 Mei in Nederland ver
toeven. Een bezoek zal worden gebracht
aan Vlissingen, het eiland Walcheren, Rot
terdam, Scheveningen, den Haag, de bloem-
bollenvelden bij HillegomenLisse
en Amsterdam.
LUCHTVAART
TWAALF VIERMOTORIGE VLIEG
TUIGEN VOOR DE IMPERIAL AIRWAYS.
De Imperial Airways heeft twaalf vier
motorige eendekkers besteld voor de Euro-
peesche luchtlijnen en de verbindingen met
de verschillende deelen van het Britsche
rijk.
AANKOOP VAN BUITENLANDSCHE
VLIEGTUIGEN DOOR DE
K. L. M.
Op vragen van den heer Bongaerts in
verband met den aankoop van vliegtuigen
van buitenlandsch fabrikaat door de Ko
ninklijke Luchtvaart Maatschappij heeft
de regeering geantwoord:
De regeering heeft kennis genomen van
het besluit der directie van de Koninkl.
Luchtvaart Maatschappij andermaal vlieg
tuigen van buitenlandsch fabrikaat aan te
schaffen.
Aanschaffing van vliegtuigen door K. L.
M. behoeft de goedkeuring van den mi
nister van waterstaat.
Van einde 1935 af is gedurende eenige
maanden tusschen K. L. M. en de Neder-
landsche vliegtuigindustrie overleg ge
pleegd omtrent een ontwerp van een vlieg
tuigtype voor verkeer op korten afstand,
van bestelling waarvan door K. L. M. werd
afgezien. Naar aanleiding van een ver
zoek van K. L. M. aanvang 1937, tot goed
keuring van aanschaffing van een drietal
Lockhead super electra vliegtuigen, heeft
de minister van Waterstaat er op aange
drongen aan de Nederlandsche vliegtuig
industrie, een aanbieding te vragen voor
een vliegtuig met overeenkomstige eigen
schappen. Aan den door K. L. M. voor het
doen van een aanbieding gestelden termijn
kon door de fabrikanten niet worden vol
daan, tenzij mocht worden aangenomen,
dat de ontwerpen reeds voldoende voor
bereid waren. De minister van waterstaat
heeft met het oog op de dringende be
hoefte, welke aan deze vliegtuigen bleek
te bestaan, waardoor levering op korten
termijn geboden was, tenslotte zijn goed
keuring aan de bovenbedoelde aanschaf
fing niet onthouden, daarbij in aanmerking
nemende, dat, overeenkomstig zijn wensch
omtrent levering van vliegtuigen voor
verkeer op langen afstand met de Neder
landsche vliegtuigindustrie onderhandelin
gen worden gevoerd, waarbij voldoende
tijd van voorbereiding voor tijdige leve
ring beschikbaar is.
Maatregelen ten einde een goede samen
werking tusschen de K. L. M. en de Ne-
landsche vliegtuig-industrie te bevorde
ren worden nader overwogen, en voor le
vering van vliegtuigen op langen afstand
wordt thans een redelijke kans tot mede
dinging en een te verantwoorden voor
keur aan de Nederlandsche vliegtuigin
dustrie verzekerd.
LUCHTVERBINDING AMSTERDAM-
PARIJS GEHEEL MET DOUGLAS.
Air France krijgt beschikking over Douglas
D.S. 2 voor de luchtlijn AmsterdamParijs.
Naar wij vernemen heeft de Air France
de beschikking gekregen over een Douglas
vliegtuig van het type D.C. 2, die zij in het
a.s. zomerseizoen zal gebruiken voor de
luchtlijn AmsterdamParijs v.v., die zij
gezamenlijk met de K.L.M. vliegt en waar
op vier maal per dag gelegenheid zal zyn
van Amsterdam naar Parijs of omgekeerd
te vliegen.
Aangezien de K.L.M. op deze lijn uitslui
tend Douglas^machines van het genoemde
type gebruikt, heeft de Air France er de
voorkeur aan gegeven de eenige Douglas,
die zij bezit, op deze lijn in dienst te stel
len, waardoor men eenheid van materiaal
op dit traject krijgt.
Het Fransche Douglas-toestel, de eenige
D.C. 2 die zich in Frankrijk bevindt, is in
1935, toen mede door het succes der K.L.M.
tijdens de Melbourne-race in alle lucht
vaartkringen de aandacht op het nieuwe
Douglas-product werd gevestigd, voor stu
diedoeleinden door het Fransche luchtvaart-
ministerie aangekocht en is thans ter be
schikking van de Air France gesteld.
Deze, gebruik makende van de groote er
varing, die de technische dienst der K.L.M.
met Douglas-machines, waarop deze dienst
geheel is ingesteld, heeft, heeft thans de
K.L.M. opgedragen, het toestel in haar
eigen werkplaatsen geheel na te zien en in
den zelfden staat te brengen als de Dou-
glassen der K.L.M.
De Fransche Douglas zal op Schiphol ge-
stationneerd worden. Met het vliegtuig van
gisterochtend uit Parijs kwamen op Schip
hol aan de heeren Ploix en Lustin van den
technischen dienst der Air France, die hier
over een conferentie hadden met den heer
Guillonard, onder-directeur der K.L.M., en
den heer van Os van den technischen dienst
der K.L.M. Het resultaat hiervan was, dat
de Air France het geheele onderhoud en
de periodieke revisie van haar Douglas-
machine laat verrichten in de K.L.M.-werk-
plaatsen door K.L.M.-personeel. Men neemt
aan dat het moderniseeren van de Fransche
Douglas in de K.L.M.-werkplaatsen in de
tweede helft van April gereed is en dat de
Air France de machine dan op de lijn
ParijsAmsterdam in dienst kan stellen,
waar zij dagelijks tweemaal het traject zal
afleggen. Tot zoo lang zal de Air France bij
den aanvang van den zomerdienst op Am
sterdam vliegen met een Potez 62, die plaats
biedt aan 12 passagiers.
ALLE'E'M DEZE VLUCHTHEUVELS
en sierlijk en gemakkelijk han-
lor meubel, dat overal in Uw
tot zijn recht zal komen. En
belangrijker - een instrument
en fraaien, vollen toon, di®
sn klank van een kleinen vleu-
mken doet. Zoo'n piano, di®
st zorg kozen uit een groot
fabrikaten,is een begeerens-
ig en degelijk bezit.
nog
snt bij
O™
Heerlijk zoo'n bad, eiken morgen weef!
In 'n veel betere stemming begint
ge Uw dag en Uw werk vlot U béter
na zoo'n heerlijk verkwikkend och-
tendbad.
Dat is hét voordeel van gasl
Altijd klaai om U van dienst te zijn,
wanneer ge maar wilt en voor-
deeligi
Inderdaad: 'n gasgey3er op Uw bad-
51 kamer, 't is 'n weldaad voor Uw gezin!
ZINDELIJK - GOEDKOOP
om hier met de schoonmaak eens werk van te maken 1
Uw erkende gasinstallateur zal U gaarne zonder
verplichting kosteloos van advies dienen.
Een
schat
in Uw
huis
Oat^
teerba
kamer
- nóg
met e
aan di
gel d«
wij m<
aantal
waard
Zendonsond
bon of bi
kom het insf
ons hooren,
LEIDENt Hoogewaerd 90
Amsterdam - Rotterdam
Arnhem - Breda
BEZOEKT de..
„SINT TARCISIUS" (Onderaf! Maria-Congregatie)
TE OEGSTGEEST IN HET GEBOUW ST. WILIIBROIID
OPENING OP VRIJDAG 2 APRIL
DES AVONDS TE 8 UUR
Z AT E R D AG-middag geopend van 2-6 uur en
ZONDAG-middag vanaf 2 uur.
Opgericht 1818
Oude Rijn No. 56
GEOPEND:
Dagelijks van 9 tot 12 en van I tot 3 uur
Woensdag en Donderdag ook 'savonds van
7 tot 9 uur) Zaterdag alléén van 9 tot I2uur
Rentevergoeding 3°/o tot f3009
daarboven 2.04 O'o Aan de Spaar
bank is een Athaaldienst verbonden
waarop bijzonder de aandacht wordt ge
vestigd. inlichtingen worden te haren
kantoor verstrekt. 20_8
f360.-
af
