No. 8676
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Een algemeene staking van
een halven dag
Als waarschuwing der Parijsche arbeiders
DE BALANS DER VOORJAARSBEURS
28ste Jaargang
DONDERDAG 18 MAART 1937
ÊcidaeheSoii/fcci/iit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooroitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regd
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be«
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoon: 0.50
Nederlandsche schepen in
Spaansche wateren
DAAD VAN ZEEROOVERIJ.
Minister De Graeff bestempelt aldus de
aanhouding van Nederlandsche schepen.
In de vergadering van de Eerste Kamer
heeft de minister van Buitenlandsche Za
ken gistermiddag verklaard, dat hij de aan
houding van Nederlandsche schepen in de
Spaansche wateren zuiver een daad van
zeerooverij acht. Daar moest een daad
tegenover worden gesteld en die bestaat
In het zenden van oorlogsschepen.
DE „JAVA" IN DE ROODE ZEE.
De Nederlandsche kruiser „Java" is gis
teren te Aden aangekomen. Met volle kracht
heeft het schip zijn reis naar de Middel
zijn reis naar Sète vervolgd.
DE 0—16 NAAR DE SPAANSCHE
WATEREN?
Ter behartiging van de belangen der
Nederlandsche koopvaardij.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat de Ne
derlandsche onderzeeboot O16, die
de vorige week op de Taag is aangekomen,
van de Nederlandsche regeering op
dracht heeft gekergen, voorloopig in de
Spaansche wateren te blijven "ter beharti
ging van de belangen der Ne d e r 1 a n d-
sche koopvaardij.
DE „JONGE JOHANNA" WEER VRIJ.
Ook de lading vrij gegeven.
Het s.s. „Jonge Johanna", dat. gistermor
gen door een nationalistisch oorlogsschip
naar Ceuta werd opgebracht, is, na in deze
Noord-Afrikaansche haven te zijn onder
zocht, dadelijk weer vrijgegeven. In het
bezit van zijn geheele lading heeft het schip
zijn réis naar "Cette "vervolgd.
De „Triton" op weg naar huis.
De „Triton", welke vorige week in de
Spaansche wateren werd aangehouden en
eenige dagen later werd vrijgegeven, is
Woensdagmiddag 1 uur op weg naar Am
sterdam, Ouessant gepasseerd.
De wereld
in vogelvlucht
De onlusten te Clichy, de Parijsche voor
stad, waar demonstreerende Volksfronters
slaags zijn geraakt met de politie, heeft
vandaag een nasleep in den vorm van een
halfdaagsche algemeene staking te Parijs.
Men is in linksche kringen erg boos, dat
de demonstratie tegen de vergadering der
Parti Social Frangais zoo'n noodlottig ver
loop heeft gehad Maar ir. plaats van de
schuld aan zichzelf te geven, wordt de
schuld geschoven op de schouders van de
politie, die haar plicht heeft gedaan, en op
de Parti Social, wier vergadering pro-
voceerend zou zijn geweest. Er wordt thans
bij de regeering aangedrongen op een ont
binding van alle fascistische bonden, al
thans op een vergaderverbod voor die bon
den en bovendien op „zuivering" van het
politiecorps. Om aan deze eischen kracht
bij te zetten heeft men voor hedenochtend
een algemeene staking voor Parijs afge
kondigd. Wij begrijpen het, dat het Fran-
sche Volksfront een hekel heeft aan de
fascistische bonden, maar als het er te
gen protesteert, dat de fascistische metho
den van Hitier en Franco in Frankrijk
dreigen te warden ingevoerd, dan mogen
we toch wel opmerken, dat het Volksfront
zelf al aardig op weg ïs om deze metho
den tegen hun tegenstanders toe te passen.
Uit Madrid wordt gemeld, dat daar van
morgen een zwaar gevecht is ingezet met
hevig kanongebulder in het Westelijk ge
deelte van de stad. Zou dat het aangekon
digde nieuwe offensief zijn of een aflei
dingsmanoeuvre? Aan dien kant hebben
de nationalisten reeds en vaak aangeval
len, dat het nauwelijks denkbaar is, dat zij
nu eenig succes zullen behalen.
In het Noorden heeft de regeering een
aanval ondernomen bij Huesca. Daarbij is
een Nederlandsche vrijwilliger door de
troepen van Franco krijgsgevangen ge
maakt.
Het Nederlandsche schip „De Jonge
Johanna", dat gisteren door de rechtschen
in de Spaansche wateren is aangehouden,
is weer vrijgelaten. De aankomst van de
„Java" in. deze wateren wordt nu toch wel
dringend gewenscht.
Fascistenbonden moeten verboden worden
ZUIVERING VAN DE POLITIE
GEEISCHT.
Het stakingscommtwiqué.
De bond van vakvereenigingen in het
district Parijs heeft het volgende commu
niqué gepubliceerd:
„De bond van vakvereenigingen is ten
aanzien van de bloedige gebeurtenissen te
Clichy, welke een gevolg zijn van de
voortdurende provocatie van de fascisti
sche. bonden van oordeel, dat het thans
genoeg is en dat reeds teveel bloed van
arbeiders heeft gevloeid en met het oog
op de spontane stakingsbeweging, welke
Woensdag uitbrak als normale reactie op
de vreeselijke provocatie van Clichy, kon
digt zij voor Donderdagochtend een alge
meene staking van een halven dag af. Het
werk moet overal hervat worden op het
gewone uur van aanvang van den middag
werktijd.
Dit neerleggen van den arbeid moet het
karakter hebben van een waarschuwing,
teneinde uiteindelijk te verkrijgen, dat de
fascistische bonden onmiddellijk en geheel
worden ontbonden en dat kolonel de la
Rocque wordt "gearresteerd, verder dat
krachtige maatregelen wórdën gériomen
tegen hèn, die verantWóordelijk zijri Voor
het schieten en dat het politieleger en de
bestuursorganen gezuiverd worden, ten
einde hef republikeinsch gevoel te her
nieuwen en te versterken.
De bond verklaart, dat de demonstratie
van Donderdag verre van gericht te zijn
tegen de regeering van het Volksfront, wel
ke aan het bewind moet blijven, bedoelt de
regeering te helpen den tegenstand te
overwinnen, welke zich verzet tegen de
toepassing van de maatregelen, welke ten
doel hebben de orde te ..andhaven.
Om dit nauwkeurig duidelijk te maken,
beperkt de bond de staking tot den ochtend
geheel vrijwillig, teneinde de interpellan-
ten van de oppositie, welke Donderdag
middag in de Kamer zullen trachten de re
geering in moeilijkheden te brengen, on
mogelijk te maken deze beweging uit te
buiten tegen de regeering.
De bestuurscommissie der C. G. T. heeft
in den afgeloopen nacht om 2 uur een
communiqué uitgegeven, waarin wordt
medegedeeld, dat de volgende besluiten
zijn genomen:
1. De afgekondigde algemeene staking
zal beperkt blijven tot den ochtend van
Donderdag.
2. De hervatting der werkzaamheden zal
normaal om 12 uur geschieden.
3. De arbeiders der openbare diensten en
functionarissen, uitsluitend der gemeen
schappelijke transportdiensten, zullen blij
ven werken.
4. De arbeiders in het dagbladbedrijf en
in de verzendingsbedrijven voor dagbla
den zullen normaal aan het werk blijven.
5. Buiten het gebied van Parijs zal gee
nerlei staking ondernomen worden.
De permanente bestuurscommissie van
de socialistische partij heeft laat in den
nacht een communiqué uitgegeven, waar
in onwankelbaar vertrouwen in de regee
ring tot uitdrukking wordt gebracht. Zij
rekent op de regeering van het Volksfront
en op de republikeinsche meerderheid
voor het nemen van maatregelen tegen
iedere mogelijke herhaling van ongeluk
ken als in Clichy. Tevens rekent zij op de
kalmte, de koelbloedigheid en het zelf
vertrouwen, dat de Fransche arbeiders al
tijd op moeilijke oogenblikken aan den
dag hebben weten te leggen.
Verbod van vergadering der
fascistische partijen.
Het comité van samenwerking tusschen
de communistische partij en de federaties
van de Seine en Seine et Oise der socia
listische partij in het Parijsche gebied is in
buitengewone vergadering bijeengekomen.
Na de vergadering is een communiqué uit
gegeven, waarin bevestigd wordt, dat er
een hechter eenheid dan ooit bestaat tus
schen de socialisten en communisten in
den strijd tegen hen, die in Frankrijk, de
methodes willen toepassen van Hitier en
Franco. Het comité heeft besloten een
schrijven te richten tot den minister van
binnenlandsche zaken om hem te vragen
in den vervolge een doelmatiger verband
in te stellen tusschen zijn diensten en de
leiders der organisaties van het Volks
front om te vermijden, dat gebeurtenissen
als te Clichy terugkeeren. Voorts vraagt
het comité de regeering, de leiders der par
tijen, die slechts hervormingen zijn van de
burgeroorlogsliga's, snel buiten staat te
stellen schade aan te richten, deze partijen
te ontwapenen en te ontbinden en de schul
digen aan de bloedige incidenten op te
sporen en te straffen.
Het secretariaat van het comité is gister
middag door Blum ontvangen en heeft van
hem verkregen, dat een verbod wordt uit
gevaardigd van alle openbare en besloten
vergaderingen der fascistische partijen in
het gebied van Parijs.
Ten slotte deelt het communiqué mede,
dat de text is opgesteld van een affiche,
dat aan alle muren te Parijs geplakt zal
worden en waarin o. m. onmiddellijke zui
vering gevraagd wordt van de politiekaders
„welker houding de misdaad van Clichy.
heeft aangemoedigd."
Hedenavond groote betooging in het
Velodrome d'Hiver.
In de „Humanité" w<ardt een oproep ge
publiceerd voor een betooging, welke he
denavond om half negen zal worden ge
houden in het Velodrome d'hiver en waar
o.m. als sprekers zullen optreden Maurice
Thorez en Jacques Dublos. Zij zullen de
ontwapening en ontbinding der strijdli-
ga's eischen, zoomede een zuivering van
het politiecorps en de republikeinsche
garde.
Proteststaking van 2500 arbeiders te
ArgenteuiL
Uit protest tegen de bloedige gebeurte
nissen te Clichy zijn 25ÜÖ arbeiders van de
motorenfabrieken van Lorraine Dietrich
tc Argenteuil in staking gegaan. De werk
lieden hebben de fabrieken bezet.
De „Parti Social" niet. verantwoordelijk,
zegt kolonel de la Rocque.
Tegenover persvertegenwoordigers heeft
kolonel de la Rocque gisteravond ver
klaard met betrekking tot de gebeurtenis
sen van Clichy, dat de deelnemers aan de
filmvoorstelling van gisteravond om
streeks tien uur op verzoek der politie de
zaal ontruimd hebben en dat eerst na hun
vertrek de zaak zulk een omvang heeft
genomen. Hij verklaarde verder: „De zaak
werd kunstmatig opgeblazen en wij heb
ben er geen enkele verantwoordelijkheid
Communiqué van den Ministerraad.
In de vergadering van den ministerraad
heeft de minister van binnenlandsche za
ken Marx d'Ormoy zijn collega's gisteren
op de hoogte gebracht met de droevige
gebeurtenissen van Clichy.
Na de bijeenkomst werd het volgende
communique gepubliceerd: „de Regeering
vertolkt het gevoel van het land en buigt
zich met droefheid neer voor de nagedach
tenis van de slachtoffers en geeft uiting
aan haar sympathie met de droefheid van
hun nabestaanden, alsook aan haar sym
pathie met de droefheid van hun nabe
staanden, alsook aan haar sympathie met
het te groot aantal Franschen, dat bij
deze betreurenswaardige botsing werd ge
wond. De regeering heeft besloten onver
wijld een onderzoek in te stellen en zon
der zwakheid hen te straffen, die de ver
antwoordelijkheid dragen voor deze droe
vige gebeurtenissen.
Ook zal de regeering maatregelen nemen
om het handhaven van de openbare orde
te verzekeren.
In dit wreede uur dat het land moet
doormaken, doet de regeering een dringend
beroep op alle burgers en alle partijen op
dat zij zich onthouden van alle daden of
demonstraties, welke het nationale leven
kunnen verontrusten. De regeering stelt
vertrouwen in .de arbeidersklasse, welke
haar gedurende tien maanden heeft ge
steund, dat zij zich zal onthouden van elk
provoceerend opetreden. De regeering be
waart haar koelbloedigheid."
Zeven arrestanten voor den rechter van
instructie.
Zeven demonstranten, die na de gebeur
tenissen van Clichy ter beschikking van
de justitie werden gehouden, zijn gisteren
voor den rechter van instructie versche
nen, die hen aan een verhoor onderwierp.
Zij worden allen beschuldigd van het dra
gen van verboden wapens.
Bovendien houdt de jusstitie zich nog
bezig met de zaak van een onbekende, die
beschuldigd wordt van rebellie, moord en
poging tot moord.
De lijken der slachtoffers zullen worden
overgebracht naar het instituut, waar de
lijkschouwingen worden verricht. De toe
stand van Blumel is bevredigend.
Debat in de Kamer.
Het hoogtepunt van het debat in de Ka
mer vormde gisteren de interpellatie van
den radicaal-socialist Campinchi over de
gebeurtenissen te Clichy. Hij zeide o. a.,
dat indien de Parti Social een voortzetting
is van de Vuurkruisen, zooals de commu
nisten beweren, den minister van binnen
landsche zaken blaam treft, dat hij in de
afgeloopen tien maanden hiertegen niet
is opgetreden. Is evenwel deze partij op
wettige wijze tot stand gekomen, zooals
de andere partijen, dan moet zij ook ver
gaderingen kunnen houden. Verder wees
hij erop, dat het gevaarlijk is de ordebe
waarders te straffen; zij moeten integen
deel gesteund worden in het uitoefenen
van hun plicht. Tenslotte verklaarde' hij
stakingen te betreuren.
Nadat nog verscheidene anderen het
woord hadden gevoerd, werd besloten een
delegatie zenden naar minister-president
Blum, om hem te vragen, of hij erin toe
stemde voor het einde dezer week een de
bat te houden over het .vaststellen van een
datum in April voor de bespr eking .yan de
interpellatie van "Bergery 'over de politiek
vari de regeering. Deze delegatie zou h-e^
denochtend half twaalf worden ontvangen.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
'Een algemeene staking van een halven
dag te Parijs als nasleep van de onlusten
te Clichy. (1ste blad).
Chamberlain herdacht. (2de blad).
..Nieuwe terreurdaden te Jerusalem. (2de
blad).
Het Nederlandsche stoomschip „De Jon
ge Johanna" door de Spaansche nationa
listen weer vrij gegeven. (1ste blad).
BINNENLAND.
Drie ongelukken op onbewaakte over
wegen. (Gem. Ber., 3de blad).
Stoommachine in fabriek te Epe ge
sprongen; aanzienlijke materieele schade.
(Gem. Ber., 3de blad).
Smokkeldrama op de Nederlandsch
Belgische gTens.' (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
"De Zwaluwen boekten gisteravond een
verdiende 41 overwinning op de Roede
Duivels. (3de blad).
Het voorloopig Ned. elftal voor den
oefenwedstrijd samengesteld. (3de blad).
Fusie tusschen de Leidsche Wielerver-
eenigingen. (3de blad).
De secretaris-generaal Graadt van Roggen
voldaan over de resultaten
Detailhandel koopt weer voorraden
Op den laatsten dag van de jaarbeurs te
Utrecht hadden wij een onderhoud met
den secretaris-generaal, den heer W. Graadt
van Roggen, die, de balans opmakend van
de thans weer achter ons liggende beurs,
tot de conclusie kwam, dat de hoopvolle
verwachtingen, die hij bij den aanvang
dezer voorjaarsbeurs had gekoesterd, ten
volle zijn uitgekomen. Er was trouwens,
zoo zeide hij, gezien de algemeene teeke
nen van opleving, niet anders te verwach
ten, dan dat deze ook op de jaarbeurs tot
uiting zouden komen.
De stemming ter beurze was opgewekt
en het aantrekken der prijzen algemeen
als een aanwijzing beschouwd om te koo-
pen. In de achter ons liggende crisisjaren
kocht de detailhandel slechts mondjesmaat
zoo ongeveer wat men dacht noodig te
hebben of kwijt te kunnen raken. Thans
doet zich de behoefte voelen om voorra
den in te slaan en deze stemming wordt
gestimuleerd door het stijgen der prijzen,
waardoor men inkoopt in de verwachting,
dat de goederen over eenigen tijd weer
heger in prijs genoteerd zullen zijn.
Er schijnen dan ook door de deelne
mers aan deze jaarbeurs goede zaken te
zijn gamaakt, vooral bij den verkoop van
verbruiksartikelen in den ruimsten zin
van het woord. Het percentage koopers
was aanmerkelijk gestegen, terwijl er op
vorige jaarbeurzen gewoonlijk meer kij
kers dan koopers zijn.
Dat het percentage zakenlieden, die uit
zakelijke bedoelingen op de jaarbeurs
komen, grooter was dan nog andere jal
reh, blijkt o.a. uit den grooteren verkoop
van den catalogus en uit de verschuiving
in den kaartenverkoop van de gewone
toegangskaarten a ƒ1 naar de gereduceer
de toegangskaarten a ƒ0.50, die de expo
santen hun zakenrelaties toezenden.
In het algemeen had de heer Graadt v.
Roggen den indruk, dat de detailhandel
nog niet zoo zeer de opleving in het eco
nomisch leven daadwerkelijk bemerkte,
doch deze vooral voor de naaste toekomst
verwachtte. Het is dan ook karakteristiek,
voor deze jaarbeur, dat zij gehouden wordt
op een moment, dat de opleving welis
waar is begonnen, doch zich nog niet over
de geheele linie heeft voortgeplant. De
stemming om voorraden in te slaan, die in
de komende maanden tcoh wel tot uiting
zijn gekomen, heeft zich als het ware rond
om deze jaarbeurs gekristalliseerd.
Ook op ander terrein waren er tal van
leekenen van opleving. Er was zeer groo
te belangstelling voor de machine-indus
trie en de bouwbedrijven.
Uiteraard wordt in deze bedrijven ter
jaarbeurs - weinig of niet gekocht, doch
wenden zich de belanghebbenden na in
Utrecht de inzendingen te hebben bezich
tigd, daarna tot de betrokken fabrikan
ten voor het sluiten van transacties. Alge
meen was de indruk, dat ook in die tak
ken van economisch leven, waarin kapi
taal geinvesteerd kan worden, nieuw le
ven is gekomen. De architecten krijgen,
zooals in de bedrijfsgroep voor de bouw
materialen is gebleken, weer opdrachten
en vooral schijnt men op tal van plaatsen
to nieuwen fabrieksbouw over te gaan.
De export-industrieën, waaronder voor
al de textiel-iridustrie zijn zeer tevreden,
al kan een deel van de opleving voor som
mige dezer industrieën helaas verklaard
worden geweldige uitbreiding der bewa
peningen allerwege.
De belangsteling in het buitenland voor
de Utrechtsche jaarbeurs blijft toenemen
en voor de eerste maal hebben dit jaar
verschillende exposanten transacties ge
sloten of onderhandelingen aangeknoopt
met groepen van buitenlandsche inkoopers,
die de jaarbeurs bezochten.
De heer Graadt van Roggen meende
dan ook uit de resultaten van deze jaar
beurs te mogen afleiden, dat we met goe
de hoop op het verder doorwerken van
het economisch herstel de toekomst tegel
moet mogen zien.
NEDERLANDSCH-DUITSCH
BETALINGSVERKEER.
De regeeringspersdienst meldt:
De in de betreffende verdragen voor
ziene Nederlandsche en ,Duitsche regee-
ringscommissies hebben dezer dagen te
Berlijn besprekingen gevoerd, welke in
hoofdzaak gewijd waren aan de vaststel
ling van de betalingscontingenten voor den
uitvoer naar Duitschland in het tweede
kwartaal van 1937. De ex-tra-korting, wel
ke in verband met de door de monetaire
maatregelen ontstane onzekerheid van de
betalingscontingenten werd toegepast kon
voor een groot gedeelte weder ongedaan
gemaakt worden, zulks in verband met
de sinds eenigen tijd gunstiger ontwikke
ling van de clearingcijfers
RUBBERFABRIEK UITGEBRAND.
Aneta seint uit Djocja: De rubberfabriek
„Tjikoekoer" van de firma Geo Wehry en
Co is geheel uitgebrand. Het vuur wérd
in de droogkamer ontdekt. De oorzaak van
den brand is onvoorzichtigheid van dên
stoker. De schade is belangrijk, doch wordt
door verzekering gedekt
