De Spaansche burgeroorlog x BUITENLAND NED. OOST-INDIE WUtNSÜAG 17 MAART 1937 Ut LE1D5CHK CUUKANl rtttUt BLAU PAG. 6 DE STRIJD AAN DE JARAMA. Bij den gisteren voortgezetten opmarsch der nationalisten in den sector der Jarama, moesten de regeeringstroepen, hoewel zij aanvankelijk zwaren tegenstand boden, him posities verlaten. Hun verliezen zou den hierbij aanzienlijk grooter geweest zijn dan die der rechtschen. De nationalis ten maakten talrijke gevangenen en ver wierven bovendien groote hoeveelheden wapenen en munitie. De onrust in de hoofdstad wordt groo ter, naar mate de rechtschen hun aanval op twee fronten verder ten uitvoer leggen. Daar de autoriteiten niet weten, waar de hoofdaanval te verwachten is. worden on afgebroken troepen naar de fronten ge stuurd. In een per radio verspreiden op roep worden alle beschikbare burgers ver zocht mede te werken aan de instandhou ding der verdedigingswerken van Madrid. De groot-vizier van Spaansch Marokko, Sidi Mohamed ben Ali, is gisteren in het hoofdkwartier der troepen van Franco aan gekomen. Hij wilde kennis maken met de politie ke leiders van het „nationale Spanje", wien hij de groeten overbracht van Marokko, dat een groot aandeel in den strijd heeft. Mededeeling van generaal Miaja. Generaal Miaja heeft gistermiddag den journalisten medegedeeld, dat de lucht macht der regeering Brihuega en de sec toren bij Guadalajara met succes heeft ge bombardeerd. Miaja stelde er prijs op te verklaren, dat te Madrid niet gedood of moord wordt, wat ook de radiomededeelin- gen der opstandelingen, die in het plotse ling overlijden van den diplomatieken ver tegenwoordiger van Cuba een moord zien, daarvan zeggen^ De Cuöaansche zaakgelas tigde Estadella, zal daarover een mededee ling publiceeren. De ministers van open bare werken en onderwijs hebben kunnen opmerken, dat te Madrid orde heerscht. Zij hebben daarover hun tevredenheid uitge sproken, aldus Miaja. De verdedigingsraad heeft medegedeeld, dat sedert 24 uur zich geen belangrijke ge beurtenissen aan de fronten van Madrid Guadalajara en de Jarama hebben voorge daan. De regeeringstroepen gaan voort met het verzamelen van het materiaal, dat de vijand bij Triujeque Brihuega heeft achter gelaten. Bij de gevechten van den 14den zijn 92 Italianen gevangen genomen. Luchtgevecht boven Guadalajara. Vliegtuigen der nationalisten hebben Al- cala en Henares en Guadalajara gebombar deerd. Toestellen der regeering zetten een achtervolging in en slaagden er in, drie rechtsche vliegtuigen neer te schieten. Het bombardement op Barcelona. Gisterochtend zijn bij het bombardement op Barcelona door vliegtuigen der natio nalisten zeven personen gedood en 34 ge wond. DE NIET-INMENGINGSBESPREKENGEN De financieele hulp. Reuter verneemt, dat in de vergadering van de subcommissie de kwestie van de financieele hulp is besproken. Een nota van de Sovjet Unie aan lord Plymouth werd voorgelezen, waarin de Sovjet-Unie weigert te spreken over de beschikbare gelden van de Spaansche regeering, hierbij inbegrepen het goud van de Spaansch bank. Een langdurige discussie volgde, welke tot geen oplossing leidde. De verte genwoordigers van Italië en Duitschland verklaarden vervolgens niet bereid te zijn over eenige andere kwestie te spreken, hierbij inbegrepen het terugroepen van de vrijwilligers, dan over het toepassen van het controleplan: BUITENLANDSCHE BERICHTEN DE HONGERSNOOD IN CHINA. Honderdduizenden aau den hongersdood prijs gegeven. De hongersnood in de provincie Setsjoean neemt een verschrikkelyken omvang aan. Volgens te Nanking opgestelde ramingen zien in deze provincie verscheidene hon derdduizenden ongelukkigen den hongers dood tegemoet. In ongeveer 100 van de 148 districten, waarin dit gebied verdeeld is, zijn de voorraden levensmiddelen uitgeput. Reeds zijn honderden van honger gestor ven. Deze hongersnood is het gevolg van de vrijwel algeheele mislukking van den oogst. Het provinciale leger, dat mede onder den nijpenden toestand te lijden heeft, steunt de door het provinciaal bestuur aan Tsjang Kai Sjek gestelde eischen om onmiddellijke hulpverleening. Het is begonnen met uit gebreide „manoeuvres", waaraan door alle troepen wordt deelgenomen. NOORSCH STOOMSCHIP OP EEN RIF GELOOPEN. Uit Bermuda wordt gemeld: Het Noor- sche 1821 ton metende stoomschip „Aristo" is gisteren gezonken, nadat het op een rif was geloopen. Er zijn geen menschenlevens te betreuren. DUITSCHLAND DE JEUGDOPVOEDING. De Osservatore Romano over de schending van het Concordaat. In een lang artikel over den kerkelijken toestand in Duitschland wijst de „Osser vatore Romano" op schendingen van het Concordaat. Het blad beschuldigt de Duitsche regee ring de bepalingen inzake het onderwijs te overtreden en wijst hierbij op Beieren, waar 80 procent van de leerplichtige jeugd op Katholieke scholen ging en waar sedert Kerstmis 48 confessioneele scholen gesloten zijn, terwijl omstreeks Paschen 103 anderen zullen volgen. Het blad wijst verder op de verklaring van minister Wagner, die heeft gezegd, dat tot eiken pry's de eenheidsschool verwe zenlijkt zal worden en de „Osservatore" voegt hieraan toe, dat de schoolstrijd een openlijk conflict is. Niet alleen het onder wijs en de jeugdbonden, doch het geheele opvoedende leven van het land wordt op deze wijze behandeld. Steeds weer ziet men aanduidingen, welke erop wijzen, dat men, indien het mogelijk ware. het Christendom wil vernietigen. SAMENZWERING TEGEN NATIONAAL - SOCIALISTISCHE REGEERING. De „Petit Parïsien" meldt uit Mulhausen, dat volgens berichten afkomstig van de Duitsch-Zwitsersche grens, de nationaal- socialistische politie in Duitschland samen zweringen zou hebben ontdekt van leiders van den Stahlhelm en van monarchistische kringen, en dat ie leden van den Stahlhelm overal onder strenge bewaking zijn gesteld. Er zijn verscheidene arrestaties verricht. De Gestapo (geheime staatspolitie) zoekt naar een korte-golfzender, die zich in het gebied van Loerrach of Weil moet bevin den, en die iedere avond redevoeringen te gen het Hitler-bewind uitzendt. Arrestaties worden ontkend. In officieuse Duitsche kringen verklaart, men niets te weten van arrestaties, die, zooals het gerucht ging, verricht zouden zijn in leidende kringen van den vroegeren Stahlhelm, in verband met de anti-natio- naal-socialistische activiteit. DE VOOGDIJ OVER DE PERS. Een vrijmoedige critiek. Opmerkelijke critiek op de Duitsche pers en met name op de voogdij, waaronder zij gebukt gaat, werd eehoord op een vergade ring van de Duitsche perskamer te Dessau. De criticus was kapitein Wilhelm Weiss, plaatsvervangend hoofdredacteur van de „Völkische Beobachter". „Bij alle politieke concentratie, welke de pers in het derde rijk sterk heeft gemaakt, mag toch niet vergeten worden", zoo begon hij, „dat het geestelijk peil van de Duitsche krant wordt bepaald door het journalistie ke initiatief, het meest waardevolle, dat voer de pers behouden moet blijven. Dit initiatief wordt naar het oordeel van Weiss bij de huidige toestanden vaak ge fnuikt. Immers, zoo zeide hij, wij hebben te veel perschefs in het Duitsche rijk. En de gevolgen daarvan zijn omgekeerd even redig aan hetgeen het lezerspubliek noodig heeft en deze toestand vergt ook meer aan materiaal en personeel dan noodig zou zijn. Met grooten nadruk keerde kapitein Weiss zich tegen de vele gevoeligheden, waarmede de Duitsche journalist rekening moet houden, en met het gebrek aan humor van velen, die zich verantwoordelijk ach ten voor de pers. Er worden allerlei eischen gesteld, door officieele en niet-officieele instanties en organisaties, eischen welke men misschien niet al te tragisch moet ne men, maar die toch bedenkelijk worden, zoodra ze gekoppeld worden aan het drei gement, dat eventueel de machtsmiddelen van partij en staat zullen worden gebruikt. Er moet in de Duitsche pers niet een toestand komen, waarbij het gewoonte wordt, dat de dagbladen hun werk ver richten zonder critisohe zin en zonder ini tiatief en waarbij zij alleen maar moeten handelen overeenkomstig de aanwijzingen, welke eiken dag van vele en velerlei in stanties op de tafel van den hoofdredacteur worden gedeponeerd. De tijd op een dag blad-bureau is kostbaar. De ochtendtreinen wachten nu eenmaal niet tot 'n ambtenaar klaar is met de zesde versie van een rede voering, welke doör een officieel persoon is gehouden." „Tel." GEVAARLIJKE LIEDEN. Gisteren werd de echtgenoote van den vroegeren secretaris-generaal van de vak- vereenigingen Theodor Leipart, veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf, omdat zij tegen een collectant van de Winterhilfe heeft gezegd: „Hoe kan ik u iets geven, pu gij ons de mogelijkheid om te werken hebt ontnomen. Mevrouw Leipart is 55 jaar oud en haar echtgenoot is thans 70 jaar. 'RANKRIJK Relletjes te Clichy VIER DOODEN. Barricades in de straten. Te Clichy in Frankrijk hebben zich gis teren politieke relletjes voorgedaan, welke ernstige gevolgen hebben gehad en den dood van vier personen veroorzaakt heb ben. De ongeregeldheden deden zich voor op het raadhuisplein nabij de bioscoop „Olym- pia", waar een galavoorstelling gegeven werd door de Parti Social Frangais. Er wa ren uitgebreide ordemaatregelen genomen en tegenbetoogers, ongeveer zes tot zeven duizend man, trachtten herhaaldelijk de af zettingen te verbreken. Om 10 uur onge veer werd medegedeeld, dat een dertigtal agenten of manschappen van de mobiele garde gewond waren door naar hen gewor pen flessohen, brokstukken van kapotgesla gen hekken, en verschillende andere voor werpen. Aan den kant van de betoogers waren toen reeds ongeveer 10 personen getroffen. Plotseling weerklonken tijdens deze vechtpartijen schoten. Een dezer schoten heeft den kabinetschef van Blum getroffen, welke zich in gezelschap van den minister van binnenlandsche zaken, d'Or- moy, en den prefect van politie herwaarts had begeven. Als voorzorgsmaatregel had de politie de bioscoop doen ontruimen en de bezoekers een veiligen aftocht verschaft. De betoo gers echter hadden het plaveisel van een deel van het raadhuisplein opgebroken en drie baricades opgeworpen, vanwaar zij de politie, die drie malen trachtte de mani festanten uiteen te drijven, met steenen bekogelden. Er volgde een uiterst verwar de toestand. Sommige ooggetuigen bewe ren, dat burgers, staande achter de mo biele garde, schoten gelost hebben. Andere schoten weerklonken van een caféterras nabij het raadhuis. Onmiddellijk hierop liet de comman dant der mobiele garde drie maal de trom pet steken als sommatie, dat de ramen ge sloten moesten worden, want dat anders gevuurd zou worden. Op dit moment was het negen uur veertig. Even werd het wat kalmer, maar toen klonken opnieuw scho ten, opnieuw werden projectielen naar de ordebewaarders geworpen, en feller nog dan eerst barstten de relletjes los. De be toogers slaagden er echter in hun gewon den weg te dragen naar het raadhuis, van waar ze naar de ziekenhuizen werden overgebracht. Tijdens al deze verwarring kwam hel,bericht, dat de minister van bin nenlandsche zaken en de prefect van po litie gearriveerd waren. Vrijwel tegelijker tijd vernam men, dat Blumel twee verwon dingen had opgeloopen en dat een officier der mobiele garde ernstig in het gelaat ge wond was door een stuk gietijzer. Er wa ren toen in het geheel reeds zooveel ge wonden gevallen, dat particuliere auto's in gebruik moesten worden genomen om de ziekenwagens bij te staan in het vervoeren naar de ziekenhuizen. Na verscheidene charges werden einde lijk de drie barricades één in de straat Villeneuve, één op de boulevard Jean Jau- res en één op de kruising van de Union- straat en het Raadhuisplein door de po litie genomen en opgeruimd. Volksrede naars spraken de betoogers toe en dezen trokken zich terug onder het zingen van de Internationale. Om 10 uur leek het, dat de botsingen vol komen geëindigd waren. Tegen kwart over twaalf echter, bij het aflossen der ordebe waarders, sloegen betoogers de ruiten van een café in. Een slagerswinkel werd ge plunderd en een bakkerij leeggehaald. We derom moest de politie tusschenbeide ko men en wederom vielen gewonden. De commandant der politie, die hier dienst deed, verklaart, dat zijn mannen in het ge heel geen gebruik hebben gemaakt van de vuurwapenen. Tegen één uur des nacht kwam dr. Paul, de politiearts, in he commissariaat van Clichy aan. Hij verklaarde, dat er toen 4 doodsn waren onder de betoogers en dat er nog twee dooden konden zijn onder de politiemannen. Om kwart voor twee rukte een deel der politie in. De meeste gewonden leden der linksche partijen. Volgens inlichtingen uit gezaghebbende kringen behoort het grootste aantal gewon den bij de incidenten van Clichy tot de linksche partijen. Er is trouwens opgemerkt, dat op het terrein der relletjes de secretaris-generaal der communistische partij, Thorez, begroet werd met de kreet: „Arbeidersmilities, ar beidersmilities". Dc verwonding van Blumel. De kogel, die den kabinetschef van Blüm, Blumel, getroffen had, is verwijderd. De toestand van den gewonde is zeer bevre digend. In den afgeloopen nacht om half drie deelde de prefectuur van politie mede, dat tijdens de relletjes in Clichy vier dooden zijn gevallen. 80 betoogers en 78 ordebe waarders zijn gewond. 5 politiemannen zijn in het ziekenhuis opgenomen. 13 personen zijn gearresteerd wegens het dragen van wapenen. Om kwart voor drie is minister d'Ormoy op het ministerie van binnenlandsche zaken te Parijs teruggekeerd. Hij verklaarde, dal een snel onderzoek zal worden ingesteld ter vaststelling van alle verantwoordelijk heden, zonder eenig onderscheid. „De re geering", zoo zeide hjj, „betreurt in de hoogste mate deze incidenten en ontbloot het hoofd voor de slachtoffers. Deze ge beurtenissen zijn buitengewoon smartelijk. De regeering vraagt een ieder zijn koel bloedigheid te bewaren". Ook moeilijkheden in Asnières. Gisteravond laat, aan het einde van een vergadering van de Parti Social Frangais werden de deelnemers aan deze vergade ring achtervolgd door een duizendtal tegen betoogers. Er vielen slagen. De politie kwam tusschenbeide en verrichtte drie ar restaties. ENGELAND Sir Austen Chamberlain overleden TENGEVOLGE VAN HARTVERLAMMING. Ontroering in het Lagerhuis. Sir Austen Chamberlain is gisteravond in zijn woning te Londen tengevolge van een hartverlamming overleden. Hij was eenige dagen door een aanval van lendenjicht gedwongen in huis te blij ven en toen hij zich gisteravond om zes uur naar zijn bibliotheek wilde begeven werd hij plotseling onwel en overleed in enkele minuten zonder nog tot bewust zijn te zijn gekomen. Het bericht van zijn dood heeft groote ontroering veroorzaakt in het Lagerhuis. Alle leden van het Huis, ook zijn politie ke tegenstanders, achtten sir Austen hoog. In de wandelgangen zeide men, dat dit overlijden meer indruk heeft gemaakt dan sinds jaren het geval is geweest bij het sterven van een der leden van het Huis. Heden zullen minister-president Bald win, Attlee, Archibald Sinclair en waar schijnlijk ook Lloyd George in het Lager huis een lijkrede houden. Heden zal ook minister Eden voor de Britsche radio-omroep een herdenkings rede uitspreken. Naar uit Parijs wordt gemeld hebben Delbos en Flandin onmiddellijk na het be kend worden van het overlijden van sir Austen Chamberlain uitdrukking gegeven aan de deelneming van Frankrijk in de Engelsche rouw en tevens in herinnering gebracht, dat. deze een zeer groot vriend" van Frankrijk was. Zijn loopbaan als politicus. Austen Chamberlain, de Britsche poli ticus, werd in 1863 geboren als zoon van den Britschen staatsman Joseph Chamber lain. Hij genoot zijn opleiding te Rugby en Cambridge (Trinity College). Van 1892 tot 1914 was hij Lagerhuislid voor het dis trict East Worcestershire en sinds 1914 voor West Birmingham. Van 18951900 was hij civiel lord der admiraliteit en van 19001902 financieel secretaris van het ministerie van finan ciën. Austen Chamberlain was van 1903 1905 en van 19191921 minister van fi nanciën, van 19151917 minister van In- dië en van 19181919 lid van het oorlogs kabinet. Van 1921'22 was hij lord privy- seal en leider van het Lagerhuis. Van 1924'29 heeft hij zijn land gediend als minister van buitenlandsche zaken. Na de tot stand koming van het verdrag van Lo carno werd Austen Chamberlain tot Rid der in de Orde van den Kouseband be noemd. In de eerste nationale regeering (1931) werd sir Austen Chamberlain mi nister van marine. Wegens zijn hoogen leeftijd wenschte hij evenwel geen deel uit te maken van de tweede nationale re geering. KONINKLIJKE BOODSCHAP AAN PARLEMENT. Inzake zijn civiele lijst. In het Lagerhuis heeft de speaker een boodschap van den koning voorgelezen, waarin hij het Lagerhuis verzoekt de ci viele lijst van den koning te vernieuwen. De boodschap vraagt voorzieningen te treffen voor de koningin en de kinderen van het koninklijke paar, doch de koning is voornemens, zoolang hij de inkomsten uit het hertogdom Cornwall zal genieten, zelf voorzieningen te treffen voor prinses Elisabeth en den hertog van Gloucester. De boodschap brengt niet den hertog van Windsor ter sprake. DE INCIDENTEN TE ADDIS ABEBA IN HET HOOGERHUIS TER SPRAKE. In het Hoogerhuis heeft de aartsbis schop van Canterbury aan de regeering nadere inlichtingen gevraagd omtrent de incidenten, die zich na den aanslag op Graziani te Addis Abeba hebben afge speeld. Volgens de ontvangen berichten heeft in den nacht van den 19en Februari en twee daarop volgende dagen een alge- meene slachting plaats gevonden. Het schijnt, dat troepen met bommen, vlam menwerpers, geweren en revolver gewa pende zwarthemden als bezetenen door de inboorlingenwijken renden, de hutten in brand staken, en schoten op hen, die aan de vlammen trachtten te ontkomen. Men heeft ons medegedeeld, aldus de aartsbis schop, dat het geknetter der mitrailleurs en geweren niet van de lucht was. De ra ming van het aantal dooden, zoo besloot hij, loopen uiteen van 2000 tot 6000. In zijn antwoord zeide lord Plymouth, dat de regeering niet over meer inlich tingen beschikt, dan die welke lord Cran- borne op 8 dezer in het Lagerhuis heeft verstrekt. Het is zeker, aldus lord Ply mouth, dat zich ernstige ongeregeldheden hebben voorgedaan, waarbij Italiaansche soldaten strenge maatregelen tegen de plaatselijke inheemsche bevolking hebben genomen en een groot aantal menschen werd gedood, terwijl op groote schaal ver nielingen werden aangericht. De regee ring betreurt deze gebeurtenissen ten zeerste. Wij betreuren, aldus besloot lord Plymouth, eveneens de onmiddellijke oor zaken, die ertoe hebben geleid. ITALIË MUSSOLINI TE TRIPOLIS. Gisteravond is Mussolini te paard om ringd door Arabische ruiters en vergezeld van twee ruiters, die als in de oudheid lictorenbundels droegen, Tripolis binnen getrokken. De stad was rijk versierd en een meta len toren van 120 meter hoog was opge richt, waarop in reusachtige lichtende let ters het woord „Dux" was aangebracht. De Duce werd welkom geheeten door prins Caramanli, een lid van de oudste Arabische familie in Tripolis. PALESTINA NIEUWE DADEN VAN TERREUR. Gisteravond hebben opnieuw twee aan slagen plaats gevonden. Te Safed in het Noorden van Palestina nabij Tiberias, werd een Jood met revolverschoten ge dood. Aan de Syrische grens hebben ter roristen een kudde gestolen, den herder gewond en een dorpeling, die dezen te hulp snelde gedood. Tengevolge van deze daden wint de protestbeweging der Joden veld. De pro paganda voor het recht van zelfverdedi ging heeft in extremistische Joodsche krin gen zelfs een zoodanigen omvang aange nomen, dat de politie moest ingrijpen en pakken vlugschriften in beslag nemen, waarin aangespoord werd tot directe actie en weerwraak tegen de terreur. In een bijeenkomst der Zionistische partij te Tel Aviv heeft Weizmann met klem op het goed recht der Joden gewe zen en in afwachting van een algemeene regeling der Palestijnsche kwestie, aange drongen op beslissend ingrijpen der mili taire autoriteiten en tenminste toestem ming tot zelfverdediging gevraagd. CHINA EEN OVERWINNING VAN DE NANKINGTROEPEN. De troepen van Nanking hebben bij Si- ning in het gebied van Kokonor een af- deeling roode troepen verslagen. 800 man 'van de rooden sneuvelden. AMERIKA DE STAKINGSTERREUR. Stakers weigeren Chryslerfabrieken te verlaten. De 6000 arbeiders, die de 8 werkplaat sen van de Chryslerfabrieken te Detroit bezet houden, bereiden zich, gewapend met stokken en ijzeren staven, voor op het plegen van verzet tegen het bevel tot ont ruiming. In de geheele stad heerscht dien tengevolge spanning. De taxi- en vrachtautochauffeurs, de tramconducteurs en winkelbedienden drei gen in staking te gaan. Uit vrees voor hef tige betoogingen verdringen de huisvrou wen zich in de winkels om voorraden in te slaan. Vier groote hotels in Detroit hebben de deuren gesloten om te voorkomen, dat het stakende personeel de gebouwen bezet. Ongeveer 2000 man van het hotelpersoneel is in staking gegaan. De directies van de hotels hebben hun gasten, ten getale van 2550 medegedeeld, dat zij niet langer in staat waren hen te bedienen. PEST IN HET TENGGER-GEBERGTE. Vier dooden. Aneta seint uit Malang: Op het Tengger- gebergte heerscht pest. Te Nongkodjodjar zijn vier personen aan pest overleden, ter wijl vijftig personen van de ziekte worden verdacht. De dienst der volksgezondheid is voortdurend diligent en neemt verschillen de maatregelen. INLANDER VERMOORDT ZIJN VROUW EN DRIE KINDEREN. Vijf personen zwaar gewond. Een te Sabang in het krankzinnigenge sticht in observatie geweest zynde inlan der vermoordde bij terugkomst in zijn woonplaats te Sidjoendjoeng bij Sawah- loento zijn vrouw en drie kinderen. Ver volgens verwondde hij vijf inwoners zwaar, waarna hij zijn huis in brand stak, en vluchtte. Hij meldde zich bij den con troleur. De gewonden zijn overgebracht naar het hospitaal te Sawahloento. KOOPT BIJ HEN, DIE IN U W DAGBLAD ADVERTEEREN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6