De Spaansche burgeroorlog BUITENLAND LUCHTVAART BINNENLAND VRIJDAG 5 MAART 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 GISTEREN EEN KALME DAG. Aan het geheele front was het gisteren kalm, op verscheidene punten bemerkte men evenwel een zekere activiteit, welke het voorspel is voor nieuwe operaties. In de provincie Guadalajara zijn klei nere afdeelingen van de regeeringstroepen er in geslaagd op enkele plaatsen de na tionalisten uit hun loopgraven te verdrij ven. In den sector Valdemaqueda ten Zuidoosten van het Escoriaal werd een levendig artillerievuur onderhouden. Naar de radiozender Tetouan meldt, is de regeeringsvloot, die tot dusver in Car tagena lag, naar Valencia vertrokken, daar men aldaar vreest voor een aanval door de rechtsche oorlogsschepen. Volgens een bericht van de „Echo de Paris" uit Barcelona, is aldaar een eskader van zes Sovjet-Russische onderzeebooten aange komen. De strijd in Asturië. Een van de bizondere correspondenten van Havas bij het leger der nationalisten deelt mede, dat aan het front in Asturië nog fel wordt gestreden. De regeerings troepen bestoken zonder ophouden de achtste divisie van de nationalisten, doch deze divisie behoudt haar stellingen, niet tegenstaande de aanvallen van de regee ringstroepen en het trommelvuur van de artillerie. De verliezen van de regeerings troepen bij deze aanvallen zijn zeer groot. De regeeringstroepen brengen hier vele troepen in het vuur, van het front bij Santander zijn vijf bataljons naar Oviedo gedirigeerd. Men weet nog niet, of de re geeringstroepen het offensief nog langen tijd zullen kunnen voortzetten aan het Noordelijk front. Gisteren is de dag zonder groote bedrij vigheid aan het front van Oviedo ver- loopen. De bevelvoering bestudeert aan dachtig de acties, die thans zullen wor den ondernomen. Bij Toledo. Queipo de Llano heeft verklaard, dat de berichten van regeeringszijde, volgens welke de linksche troepen Toledo zouden zijn binnengedrongen, volkomen onwaar zijn. Dezelfde berichten zijn ten aanzien van Oviedo de wereld ingestuurd doch, aldus de generaal, in werkelijkheid is er van deze fronten niets nieuws te melden. De Llano voegde hier nog aan toe, dat zich gisteren aan de andere fronten niets belangrijks heeft voorgedaan. DE NIET-INMENGING. Valencia zou vrijwilligers het land willen zien verlaten. Na den. ministerraad, welke gisteren te Valencia is gehouden, heeft de regeering medegedeeld, dat zij ervoor is, dat alle buitenlanders, die aan beide zijden van den burgeroorlog deelnemen, het land weder verlaten. Zij verklaart zich bereid mede te werken tot de verwezenlijking van dit denkbeeld, zoodra de onmisbare wederkeerigheid verzekerd zal zijn. Tweehonderd gijzelaars in Barcelona terechtgesteld. Van een vluchtelinge uit Barcelona ver neemt de K. W. P. de navolgende bijzon derheden over het leven in de Catalaan- sche hoofdstad. Het gebrek aan levensmiddelen doet zich steeds nijpender gevoelen. Zelfs het personeel van de vreemde legaties en consulaten is verplicht om in de rijen der wachtenden aan te sluiten, die men voor de levensmiddelenbedrijven ziet staan.- Reeds vanaf drie uur 's morgens moet men bij de bakker voor de deur staan. De slechte kwaliteit van het voedsel heeft zeer veel schade toegebracht aan de ge zondheid der vreemdelingen die vanaf het begin van den burgeroorlog door hun ambtsbezigheden gedwongen werden om in Barcelona te verblijven. Er heerscht een buitengewoon zenuwachtige stem ming in de stad. Iedere keer als vlieg machines of schepen de stad bombardee ren worden door de Rooden een aantal gijzelaars terechtgesteld. Na het bombardement dat enkele weken geleden plaats had, werden meer dan 200 gijzelaars, zonder vorm van proces doch zuiver als repressaillemaatregelen, ver moord. Het lot der Paters Augustijnen in Spanje. De Osservatore Romano bevat een uit voerig bericht over het lot der Paters Augustijnen in Spanje, die daar talrijke kloosters bezitten. In die gebieden van Spanje die door de troepen van Generaal Franco bezet zijn kunnen de Augustijnen ongehinderd hun werk voortzetten, doch in de streken waar de Marxisten hun ter reur uitoefenen is de positie der Orde al lerbedroevendst. Van verschillende kloos ters in de provincies Callela en Eybar heeft men niets meer vernomen. In Ma drid is de Augustijnerkerk alsook het klooster verwoest, doch op een enkele uit zondering na zijn alle paters nog in leven. Het klooster te Barcelona moesten de Pa ters Augustijnen eind November 1936 in overhaaste vlucht verlaten. In Bilbao kunnen in één kerk nog godsdienstoefe ningen gehouden worden: het klooster daarentegen is ontruimd en de paters moesten bij goede menschen worden on dergebracht. De voornaamste nederzetting van de Augustijnen bevindt zich in het beroemde Escurial. De 133 monnikken van dit klooster werden in Augustus 1936 naar Madrid overgebracht en in het Sint Antoniuscollege van de Broeders der Christelijke scholen dat tot gevangenis was ingericht, opgesloten. In November werden de Paters naar FRANKRIJK Nieuwe monetaire koers? HEDENOCHTEND MINISTERRAAD. Geruchten inzake wettige stabilisatie van den franc. Hedenochtend is de Fransche minister raad bijeengeroepen, wat in politieke krin gen tot de meest uiteenloopende geruchten aanleiding heeft gegeven. In de wandelgangen der Kamer verze kerden verscheidens afgevaardigden, dat de regeering voornemens zou zijn in deze bijeenkomst te besluiten tot wettige stabi lisatie van den franc. De Muntwet van 1 October 1936 machtigt de regeering bij decreet over te gaan tot vastlegging van de wettelijke waarde van den franc tus- schen minstens 43 milligram en ten hoog ste 49 milligram goud. Op het oogenblik is de franc gestabiliseerd op ongeveer 46 milligram goud. Enkele parlementsleden verzekerden zelfs, dat de wettige stabilisatie van den franc met ingang van heden zou kunnen worden vastgesteld op een gehalte, dat het midden houdt tusschen het huidige en het minimum-gehalte, dus b.v. op een basis van 44 y, milligram goud. Het agentschap Havas kon daarentegen gisteren in den loop van den avond nader preciseeren, dat de wettige stabilisatie, zoo deze vandaag, naar men vrij algemeen in financieele kringen schijnt te gelooven, tot stand zou moeten komen, niet beneden de tegenwoordige pariteit van den franc zou geschieden. J0EG0-SLAVIE. TEGEN HERSTEL DER HABSBURGERS De buitenlandsche politiek van Belgrado De Joego-Slavische minister-president Stojadinowitsj heeft gisteren in het parle ment een rede over de buitenlandsche po litiek gehouden. Hij stelde vast, dat Zuid- Slavië met alle groote en kleine Europee- sche Staten vriendschappelijke betrekkin- geen onderhoudt. Na het uit den weg rui men der misverstanden is de verhouding Alcala di Henares getransporteerd en daar in de gevangenis gewdrpen: daar bevin den zij zich thans nog. In Madrid zelf hadden de Augustijnen drie colleges: van de 45 professoren die daaraan verbonden waren, zijn er 3 ge dood. Ook in het klooster van Leganes bij Madrid is een martelaar gevallen. De Na tionale troepen hebben het dorp intus- schen weer heroverd en de paters weer aanstonds, in de gelegenheid gesteld om hun werkzaamheden te hervatten. Het klooster van Malaga werd in 1934 reeds tegelijk met de Kerk en het Gymnasium door de Rooden in brand gestoken, thans heeft het convent opnieuw een verlies van twee leden te betreuren. Van 7 an dere kloosters van de Provincie Madrid weet men dat ze geplunderd zijn en dat de bewoners verjaagd zijn. In de Provin cie Cuenca is één klooster verwoest en werden 4 priesters gemarteld. In Tala- vera de la Rejna dat thans ook weer door de Nationalisten bezet is werden 2 paters op gruwzame wijze om het leven gebracht. De hand der H. Theresia. Toen de roode horden te Malaga zich bij de verovering dier stad door de nationa listen tot een overhaaste vlucht gedwon gen zagen, slaagde ook generaal Villalba, het hoofd der roode legermacht op het Malaga-front, er nog juist op het kantje af in, te ontsnappen. Alles ging echter zoo razend vlug in z*n werk, dat den generaal geen tijd meer overbleef, zijn koffers mee te nemen. Aan deze omstandigheid is het te dan ken, gelijk uit een relaas in het Fransche blad „Le Jour" blijkt, dat de witte troepen beslag hebben kuimen leggen op een kleinood van onschatbare waarde, dat zich in een reistasch van den gevluchten ge neraal bevond. Tusschen pakjes bankbiljetten ter waar de van bijna 100.000 peseta's, tusschen schitterende en kostbare juweelen en een prachtig kruisbeeld, dat uit de kathedraal van Malaga was geroofd, vonden de sol daten van Franco tot hun groote vreugde een schitterende zilveren relikwie in den vorm van een hand. In dit kunstvol bewerkt kleinood zat een fijn-gevormde hand verborgen, waarvan de vingers versierd waren met stralende diamanten, met smaragden, topazen en amethysten. Op de relikwie waren de woorden ge grift: „Teresa de Jesu" en wel in het hand schrift van de heilige Theresia van Avila zelf. Want in de zevende eeuw bestond de wegens de verminking van documen ten, die er het gevolg van was, wel eenigs- zins te bejammeren gewoonte, de lette ren, welke de namen van heiligen vorm den, uit de handschriften der heiligen uit te snijden en deze letters dan in hun reli kwieën te griffen. De soldaten hadden hier dus wel dege lijk de hand van de H. Theresia, welke in het Carmelitenklooster te Ronda bewaard was gebleven, totdat de rooden in Spanje aan het roer kwamen. In de relikwie is een kristallen ruitje aangebracht, waardoor men de palm, den rug en de onderscheiden leden van de fijn gevormde vingers kan zien. De hand van de heilige is op wonderbare wijze bewaard I gebleven; het dor gedroogde vleesch is I licht goudkleurig, net als een gouden ju weel dat eeuwen oud is. tot Italië uitstekend geworden. Tegenover de gebeurtenissen in Spanje zal het land de grootste neutraliteit in acht blijven ne men. De betrekkingen met Oostenrijk zijn goed, niettemin zal iedere propaganda voor de restauratie der Habsburgers al dus Stojadinowitsj in Zuid-Slavië een vijandige gezindheid ontmoeten. Hoewel zekere Ooatenrijksche kringen volharden bij hun propaganda voor den terugkeer der Habsburgers (protesten te gen de Habsburgers) hopen wij toch, dat de verantwoordelijke personen in Oosten rijk niets in dit opzicht zullen doen, dat ernstige provocaties in midden-Europa zou kunnen uitlokken. In het eerste en tweede geval blijft onze houding bijgevolg onveranderd: Wij zullen geen eenzijdige opzegging van verdragen toestaan en ten aanzien van de restauratie der Habsburgers is de houding der koninklijke regeering vastberaden negatief, zooals zij dat steeds was" (en thousiaste algemeene instemming). OOSTENRIJK DE REIS VAN SCHUSCHNIGG NAAR ROME. Waarschijnlijk zal de reis van Schusch- nigg naar Rome eind Maart geschieden. De voorgenomen reis haar Boedapest zal la ter ondernomen worden. DE „FRANKFURTER" IN OOSTENRIJK VERBODEN. Daar de Duitsche rijksregeering den in voer van de „Neue Freie Presse", het eeni- ge nog in Duitschland toegestane Oosten- rijksche blad heeft verboden, heeft de bondskanselarij den invoer in Oostenrijk verboden van de „Frankfurter Zejtung", het eenige Duitsche dagblad, dat nog in Oostenrijk mocht worden ingevoerd. AMERIKA NEW-YORKS BURGEMEESTER IS BELEEDIGEND Verontwaardiging in Duitschland De burgemeester van New-York, Laguar- dia, heeft dezer dagen voor de vrouwen- af deeling van het Ameri'kaansche Jodencon- gres een redevoering gehouden, waarin hij zich eenige minachtende opmerkingen aan het adres van Duitschland veroorloofde. Hij sprak o.a. over den fanaticus in het bruine hemd, die den wereldvrede be dreigt. In Duitschland is men heftig ver ontwaardigd over deze woorden, en de Duitsche gezantschapsraad dr. Thomson, heeft een protest van de Duitsche regee ring te Washington overhandigd. Het Amerikaansche staatsdepartement heeft zijn leedwezen betuigd, doch erop ge wezen, dat het geen controle kan uitoefe nen op de uitlatingen van individueele of- ficieele persoonlijkheden van staten en ste den in de Vereenigde Staten. FELLE AANVAL VAN ROOSEVELT OP HET HOOGGERECHTSHOF De Vereenigde Staten staan voor een crisis, die in den grond nog ernstiger is dan die van vier jaar geleden, aldus verklaar de president Roosevelt tijdens het „over winningsdiner" van de democratische partij Het succes der democratie in de Ver eenigde Staten werd, naar hij zeide, in ge vaar gebracht door de handelwijze van het hooggerechtshof, dat tal van maatregelen ongrondwettig had verklaard, „omdat de meerderheid van het hof zulks in verband met hun persoonlijke economische voor keuren beliefde". Roosevelt tartte ieder, de uitspraken van het hooggerechtshof waarbij New Deal- wetten ongeldig worden verklaard, te lezen en precies te zeggen of, en zoo ja, wat zij tijdens deze zitting van het congres zou den doen voor de arbeiders in den land bouw en in de industrie met een redelijke zekerheid, dat zij niet in strijd met den grondwet zouden worden verklaard. De president drong er op aan, dat zij dezen twijfel en deze moeilijkheden uit den weg zouden ruimen. Indien wij de democratie zouden willen doen overwinnen, moeten we thans handelen, zoo voegde hij eraan toe. De rede werd door de radio uitgezon den. MEXICO OPSTANDIGE DORPELINGEN TERECHTGESTELD Volgens de „Ultimas Noticias" zijn vijf personen in het dorp Jacatlaco in den Staat Mexico, gefusilleerd. Honderd andere in woners van dit dorp zouden zijn gevangen genomen. Deze executies en arrestaties zijn verricht in verband met de incidenten van Zondag j.l., toen achthonderd dorpelingen in opstand kwamen tegen een afdeeling federale politie, teneinde de kanalisatie- werkzaamheden te verhinderen, die naar zij geloofden, hen van water zouden verste ken. DE INDIE-RETOURVLUCHT VAN IR, DE KOE. Ir. J. E. F. de Kok, directeur-generaal van de Koninklijke, is gisteren te Cairo aangekomen. Alles is wel. BUITENLANDSCHE BERICHTEN HEVIGE SNEEUWVAL IN LITHAUEN. Geheel Lithauen as door een hevigen sneeuwval geteisterd. De wegen uit de provincie naar de hoofdstad zijn onbe gaanbaar en vele auto's zijn in de sneeuw blijven steken. De sneeuw bereikte een hoogte van anderhalf tot twee meter. LAWINES BIJ BOLZANO. Door talrijke lawines in de Alpen bij Bolzano zijn de verbindingen verbroken. Een arbeider is in een afgrond geworpen, waar hij den dood vond. Een tweede werk man wordt vermist; men vreest, dat ook hij door een lawine is meegesleurd. IJSGANG IN DE WEICHSEL. Tengevolge van den hevigen sneeuwval in het Tatragebergte, is de Weichsel sterk gewassen. De rivier is buiten de oevers ge treden en verscheidene dorpen zijn over stroomd, zoodat zij door de bewoners moes ten worden verlaten. Nabij Chemno, aan den benedenloop van de Weichsel, is een ijsdam in de rivier ge vormd, waardoor gevaar voor overstroo ming ontstaat. Militairen trachten met ka nonschoten den dam te vernielen. ERNSTIGE STAKINGSRELLETJES IN TUNIS. Dertien dooden. Gistermiddag hebben zich ernstige inci denten voorgedaan in een mijn te Mat- lawi, in het Zuiden van Tunis, waar gen darmes en troepen, v ier hulp was ingeroe pen om de orde te herstellen in een door stakers bezette opslagplaats, het revolver schoten werden ontvangen. Een kapitein der gendarmerie en drie gendarmes werden gewond. Er ontstond daarop een verwoed gevecht, dat tien mi nuten duurde, en na afloop waarvan 13 stakers gedood en een twaalftal gewond bleken. De stakers trokken zich ten slotte in hun woningen terug, waarna de rust wederkeerde. VECHTPARTIJ IN DORP BIJ SMYRNA. Verscheidene dooden en gewonden. In het Turksche dorp Tekoli bij Smyrna is een bloedig conflict ontstaan tusschen de bewoners, die in twee vijandige kam pen zijn verdeeld we^^ra de verkiezing van een monthar (Jsoort van burgemees ter). Er zijn verscheidene dooden en ge wonden te betreuren. DE „PATRA" WEER VLOT. Het Grieksche schip „Patra", dat Woens dag aan de Duitsche kust aan den grond was geloopen, is gisteren weer vlot ge bracht. Het schip is naar Dantzig ge sleept om hersteld te worden. ACTIE „VOOR GOD". De medewerking van De Graal. Het Voor-God-Comité te Heemstede verzocht ons onderstaand bericht te pu- bliceeren: „Daar het terrein onzer werkzaamhe den zich steeds meer uitbreidt en het aan tal aanvragen om propagandamateriaal, brochures, sluitzegels e.d. voortdurend grooter wordt, bleek het ons niet langer mogelijk op een altijd even snelle wijze de bestellingen uit te voeren. Wij zochten hulpen hebben deze gevonden bij het Hoofdbestuur van de Vrouwelijke Jeugdbeweging voor Katho lieke Actie „De Graal", dat zich bereid verklaarde de distributie van onze sluit zegels in het Bisdom Haarlem op zich te nemen en hiervoor enkele harer hoofd leidsters in de voornaamste steden aan stelde. Door deze decentralisatie zal de verzending der zegels veel vlugger kunnen plaats hebben en is het tevens voor de in woners der steden mogelijk, de zegels di rect aan de depots te verkrijgen. Zij die de sluitzegels van het Voor-God- Comité wenschen te betrekken, wenden zich dus van nu af aan tot een der onder staande adressen: Voor Amsterdam en omstreken: mej. I. v. Groeningen, Vine. v. Goghstr. 43, Am sterdam. Voor Alkmaar en omstreken: mej. M. van Velsen, Westerweg 104, Alkmaar. Voor Den Haag en omstreken: mej. G. Hattink, Verhulststraat 88, Den Haag. Voor Leiden en omstreken: mej. A. van Noort, Cobetstraat 46, Leiden. Voor Rotterdam en omstreken: mej. L. Hilling, Schiekade 93, Rotterdam. Voor Gouda en omstreken, mej. J. Koch, de la Reylaan 26, Gouda. Voor Dordrecht en omstreken: mej. T. Lundgren, Bilderdijkstraat 28, Dordrecht. Voor Delft en omstreken: mej. M. Geers, Oosteinde 117, Delft. Voor Haarlem en omstreken: mej. A. Vollaerts, Anegang 12, Haarlem". //vader, hoe weet u nu of tabak rijp is »heel eenvoudig jongen rijpe tabak heeft immers een Ster op het pak/* IR. MUSSERT IN EIGEN PERSOON! Wij lezen in het „Nationale Dagblad", dat op een propagandavergadering der N.S.B. te Aalsmeer de Algemeen Secretaris der Beweging, de heer Van Geelkerken heeft medegedeeld, dat en nu citeeren wij let terlijk „ir. Mussert besloten heeft, nu de Roomsch Katholieke Staats (greep) Partij een partijen-dictatuur in ons land wil stichten, zichzelf als no. 1 op alle candi- datenlijsten» der N.S.B. voor de a.s. ver kiezingen te plaatsen en ook in eigen per soon zitting,te nemen in de Tweede Ka mer. Een besluit, dat ongetwijfeld in duizen den en nog" eens duizenden harten sponta- nen weerklank zal vinden!" Aldus het „Nationale Dagblad". Mussert stelt zich candidaat en wil „in eigen persoon" zitting nemen in de Tweede Kamer. Werkelijk, een wereld-schokkend be sluit! De motiveering van dat besluit, n.l. om zich te stellen speciaal tegenover de R. K. Staatspartij, zal echter, niet slechts duizenden en nog eens duizenden, maar alle harten van Katholieken voor dezen staatsman sluiten! Dat mag worden ver langd en verwacht! DE VIJANDELIJKHEDEN IN SPANJE. Regeering vraagt volmacht, om de noodige maatregelen te treffen. Ingediend is een wetsontwerp tot het nemen van maatregelen met het oog op de vijandelijkheden in Spènje. De memorie van toelichting, welke is onderteekend door de ministers van bui tenlandsche zaken, justitie, financiën, de fensie, waterstaat, handel, nijverheid en scheepvaart, en koloniën, luidt als volgt: Terwijl de uitvoerverbodenwet 1935 en de sanctiewet 1935 voor een aantal door Nederland te nemen maatregelen, die zoo al niet tot bevordering der beëindiging van vijandelijkheden in Spanje, dan toch tot localiseering daarvan kunnen strek ken, een grondslag bieden, geven het over leg in de z.g. non-interventie-commissie te Londen, en de door deze commissie ge dane aanbevelingen aanleiding tot ver schillende andere maatregelen, waarvoor in onze wetgeving een grondslag ont breekt gedacht wordt hier in de eerste plaats aan een verbodsbepaling met be trekking tot het dienstnemen bij de strijdkrachten in Spanje wel werd zulk dienstnemen, voor zoover dit niet reeds wordt belemmerd door het bestaande ver bod tot aanwerving en door de sanctie van het verlies van het Nederlanderschap, reeds zooveel mogelijk tegengegaan door de gepubliceerde maatregelen inzake de afgifte van paspoorten voor reizen naar Spanje, een bepaald verbod met straf baarstelling van zoodangie dienstneming behoeft een wettelijke basis. Nu verder de in de non-interventiecommissie bereik te overeenstemming heeft geleid tot aan beveling van effectieve maatregelen van controle op den toevoer van wapentuig en vrijwilligers naar Spanje, kan Nederland niet achterblijven, voor zoover in zijn ver mogen ligt, er aan mede te werken dat het beoogde doel wordt bereikt. Een al gemeene maatregel van bestuur, strek kende tot het tegengaan van het vervoer met Nederlandsche schepen van wapen tuig en vrijwilligers naar Spanje, gegrond op de sanctiewet 1935, verkeert reeds in een vergevorderd stadium van voorberei ding. Het voortdurend overleg in de ge noemde commissie maakt het wenschelijk en noodlg, dat met bekwamen spoed on zerzijds telkens maatregelen kunnen wor den genomen, al naar mate over ver schillende onderwerpen in die commissie en tusschen de regeeringen overeenstem ming wordt bereikt. Het is niet wel mogelijk voor deze spoedeischende regelingen, die somwijlen voor een onderdeel vallen op het gebied van den wetgever, telkenmale de mede werking van de wetgevende macht in te roepen. Het is om die reden, dat bij dit wetsontwerp aan de kroon de bevoegd heid wordt verleend, om bij algemeenen maatregel van bestuur die maarregelen, welke door de omstandigheden mochten worden vereischt, te nemen. De bepalingen van art. 2 e.v. zijn in hoofdzaak gelijkluidend aan die van de uitvoerverboden- en sanctiewet. Met het oog op de wenschelijkheid bepaalde fei ten door Nederlanders ook in het buiten land gepleegd, te kunnen verbieden, is aan art. 4 een vijfde lid toegevoegd. Wegens den spoedeischenden aard van deze aangelegenheid is, overeenkomstig art. 71 van de wet op de staatsinrichting van Nederlandsch-Indië, afgezien van het hooren van den volksraad van Neder landsch-Indië.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 5