28ste Jaargang
VRIJDAG 5 MAART 1937
No. 8665
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoon: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Geest en streven van het
Bolsjewisme
Het Comité van Katholieke Actie „Voor
God" zendt ons een in opdracht van dit
comité door de Uitgeverij Het Spectrum
te Utrecht uitgegeven brochure, waarin dr.
J. H. E. J. Hoogveld een vrije bewerking
levert van de nimmer gepubliceerde confe
renties van den grondigen Ruslandkennel
dr. Iwan de Kologriwof. In deze conferen
ties wordt allereerst een psychologische
ontleding gegeven van den geest van het
bolsjewisme. In een tweede uiteenzetting
wordt het sovjet-Russische streven naar
de wereldmacht beschouwd, terwijl het ge
schrift besluit met, een beantwoording van
de steeds klemmender wordende vraag
hoe wij het bolsjewisme, in zijn duizend
vormen en onder zijn duizend namen in
derdaad een „mysterie van boosheid", te
gemoet moeten treden.
In het bijzonder dit laatste deel zal niet
nalaten een diepen indruk te maken op den
lezer, en hem zeker zichzelven ernstig te
doen afvragen, of hij voldoende sterk is
om te doen, wat de auteur van hem vraagt,
en tweedens, of hij in de titanenstrijd te
gen het duivelsche communisme heeft inge
zet, wat hij inzetten kon.
De samensteller van de brochure om
schrijft het bolsjewisme aldus: „Een poli
tiek en sociaal begrippen-bouwsel, dat ver
bonden is met een misdadige ontleding van
de laagste instincten en hartstochten, waar
door alle cultuur onverbiddellijk ten gronde
wordt gericht". v
't Is héél krachtig en héél scherp ge
zegd. Maar in de brochure worden bewij
zen gegeven voor wat beweerd wordt. Vele
en velerlei bewijzen.
Zooals gezegd, is het laatste deel van de
brochure een soort gewetensonderzoek. Wij
willen er hier een gedeelte aan ontleenen.
„Het gaat hier om een felle phase van
den ouden strijd, ons o.a. scherp geteekend
door Sint Augustinus in zijn Stad Gods en
door Ignatius voorgesteld in zijn beroemde
meditatie over de twee Standaards. De
strijd.tegen God, Zijn Gezalfde moeten
wij kennen, de gevaren onder oogen zien,
maar wij moeten den strijd voor Christus
strijden.
Er is maar één middel tot redding, zoo
als er maar één naam is, waarin wij ons
heil kunnen bereiken: zelf een volwaar
dig christelijk leven leiden, indi
vidueel en sociaal, en de wereld met alle
krachtsinspanning voor Christus
trachten te winnen.
Staan talloozen, die zich christenen
noemen, niet mede schuldig aan den we-
reldvloek, die over onze samenleving is
neergekomen? Hoe is het evangelie der
liefde een spot geworden en hoe verbreid
zijn hemelergende toestanden!"
Aldus de schrijver, die hierin erkent de
droeve werkelijkheid, dat, hoe slecht het
bolsjewisme ook inderdaad is, er toch ve
len zijn, die, zelf niet slecht, zich tot het
bolsjewisme voelen aangetrokken, omdat
toestanden in de huidige maatschappij bij
hen weerzin en ergernis opwekken. Zij re
deneeren dan niet, geprikkeld door dien
weerzin en verblind door die ergernis
zij redeneeren dan niet, maar draven door
van den met veel onkruid begroeiden vas
ten bodem der huidige maatschappijin
den afgrond van het communisme.
In de brochure wordt zoo juist geschre
ven:
„Neen, verwondert u niet, als een verbit
terde hoogheidswaan en een tergende goud
dorst de massa in oproerig verzet doen los
barsten. Hartelooze zelfzucht heeft de bom
gevuld, die nu boven de hoofden der
egoïsten losbarst. Maar het bolsjewisme
kan dit alles nooit of nimmer verbeteren;
met een volslagen materialistische levens-
Grieksch tankschip vergaan
DRAMA IN DE MIDDELLANDS CHE ZEE
Verscheidene slachtoffers.
De „Paris Soir" meldt in zijn laatste
editie, dat de Grieksche tankboot „Loukia"
in de Middellandsche Zee, niet ver van Ro
sas, op een mijn geloopen is.
Het schip was gisterochtend tegen drie
uur, ondanks hevig stormweer, uit de ha
ven van Vendres vertrokken, met een la
ding van drie duizend ton benzine.
Het ongeluk moet tegen vier uur gister
ochtend hebben plaats gehad. De schok
had een ontzettende benzine-explosie tot
gevolg.
De bemanning bestond uit vier en twin
tig koppen. Er zijn talrijke dooden en ge
wonden.
Er was geen draadlooze aan boord. Sche
pen, die zich in de nabijheid bevonden,
snelden nog te hulp, maar de „Loukia"
was reeds een en al vlam en het dek één
vuurzee, waarin de overlevenden een ho
pe! oozen strijd voerden met den dood.
Naar Lloyds r eldt is de geheele beman
ning omgekomen. Het schip is gezonken.
Naar echter.uit Perpignan vernomen
wordt zouden bewoners van de Spaansche
kust twee lijken en verscheidene gewon
den aan land hebben gebracht.
Verondersteld wordt, dat de overige le
den der bemanning verdrenken zijn.
De wereld
in vogelvlucht
Na Italië heeft zich thans ook Joego
slavië ten sterkste verzet tegen het voor
genomen herstel van de Habsburgers. Bel
grado is nog niet zoo lang geleden goede
vrienden geworden met Rome (pas na den
moord op koning Alexander te Marseille)
en wenscht blijkbaar met Italië in de pas
te blijven. Het ziet er niet naar uit, dat
Oostenrijk veel steun zal krijgen voor zijn
legitimistisch streven. Het denkbeeld van
een nieuw hersteld koninkrijk zal vermoe
delijk nog wel even moeten worden opge
borgen in de dikke map van de onvervul
de wenschen.
In Duitschland is heftige verontwaardi
ging gewekt door een redevoering van den
burgemeester van New York, die zich op
een Joodsch congres niet al te loffelijk
over Duitschland en den „fanaticus in het
bruine hemd, die den wereldvrede in ge
vaar brengt" heeft uitgelaten. Berlijn
heeft zelfs gemeend daartegen officieel te
moeten protesteeren en een felle campagne
te moeten ontketenen in de gelijkgescha
kelde pers. Blijkbaar wil men er politieke
munt uit slaan, want anders is er met een
protest weinig te bereiken. Washington be
tuigt formeel zijn leedwezen, maar legt het
protest overigens rustig naast zich neer;
men kan geen censuur uitoefenen op Ame-
rikaansche staatsburgers, ook al zijn ze
burgemeester.
Uit Spanje komt vandaag weinig nieuws.
Aan alle fronten schijnt de activiteit weer
te zijn vastgeloopen. Wel spreekt men van
voorbereidingen, welke zouden zijn waar
te nemen, voor nieuwe krijgsoperaties,
maar tot nog toe hebben wij van nieuwe
gevechten niets vernomen.
beschouwing, die juist het kwaad te voor
schijn riep, kan men geen edeler samen
leving scheppen. De Russische proletariërs
zijn er dan ook erger aan toe, dan welke
anderen ook; zij zijn op de meest meedoo-
genlooze wijze vernederd tot proleten".
Hoe moeten wij het bolsjewisme tege-
moettreden bestrijden?
De brochure maakt op ons diepen in
druk met zijn antwoord. Lees maar: „Te
midden van een verwekelijkt geslacht
moeten wij de mannelijken, sterken levens-
eenvoud aandurven. Te midden van eer- en
geldzucht moeten wij een nederige dienst
baarheid uitstralen en een liefdevolle me
dedeelzaamheid voor alle broeders aan de
levensdisch".
Wij willen volstaan met deze citaten uit
de frissche, overtuigende brochure.
VOOR IN NOOD VERKEERENDE
MISSIE VAN MGR. P. VERRIET
OP CURApAO
DIERBARE LANDGENOOTEN,
Opnieuw mijn oprechten dank aan alle
gevers. Velen doen hun girobiljetje verge
zeld gaan van een briefje, waarin zij voor
een speciale intentie om gebed vragen. Ik
beschouw het als een plicht van dankbaar
heid om voor de aanbevolen intenties te
bidden, niet alleen hier iederen morgen on
der mijn H. Mis, maar ook in de missie.
Daarom bewaar ik ook al deze intenties en
zal ze den gelukkigen pastoor Hofhuis
overhandigen, die mij nog niet lang gele
den schreef: pater de Bruijn stel toch alles
in 't werk opdat O. L. Heer een betere
woonplaats krijgt, l'ater Hofhuis is de
pastoor van de houten schuurkerk op Jan
Doret, die verteerd wordt door den hout-»
worm. U kunt zich voorstellen met welk
een belangstelling niet alleen onze bemin
de Bisschop maar ook pastoor Hofhuis on
ze bedelcampagne volgen. Langzaam aan
gaat hun verwachting in vervulling.
't Geld komt er voor een steenen kerk
op Jan Doret. St. Jozef zal er in zijn maand
voor zorgen.
Dierbare Landgenooten, als mijn dank
reeds zoo groot is, hoe innig zal de erken
telijkheid dan zijn van onzen Bisschop en
van pastoor Hofhuis. Ook zij zullen 't als
een plicht beschouwen te bidden voor de
intenties van de weldoeners in 't verre va
derland.
H. Jozef, ik vertrouw op U!
Uw dankbare in Christus:
Pater A. DE BRUIJN OP..
Pastorie Berg en Dalsche weg 40, Nijmegen
Giro 288575.
Giften worden gaarne aangenomen bij
de administratie van ons blad.
Wij ontvingen op o\ - bureau: van een
werklooze 0.50; van W. te Zoeterwoude
ƒ3, van N. N. ƒ5, van N. N. Stompwijk
2.50, N.N. 1, van een wijdeling 2.50.
Frankrijk volgt nieuwe
financieele koers
HERSTEL VAN VRIJEN GOUDHANDEL
IN BINNENLAND.
De Fransche ministerraad heeft besloten
de Bank van Frankrijk machtiging te
vragen tot het vrij doen invoeren in het
land van goud en tot den vrijen handel in
goud in het binnenland.
COMMUNIQUE OVER
MINISTERRAADSZITTING.
De Fransche ministers zijn vanmorgen
om tien uur in raadszitting bijeengekomen
in het Elysée, onder voorzitterschap van
president Lebrun.
Om 12 uur begaf minister president
Blum zich naar het ministerie van binnen-
landsche zaken, waar hij den journalisten
het volgende communiqué dicteerde:
„De ministerraad heeft den financieelen
toestand bestudeerd in zijn wezenlijke,
samenhangende elementen; de munt, de
begrooting en de schatkist. Op voorstel van
Vincent Auriol, den minister van financiën,
heeft de raad met algemeene stemmen de
volgende beslissingen genomen:
1. D e m u n t. De driehoekovereen
komst van 25 September j.l. met- de Ver-
eenigde Staten en Groot Brittanië, blijft de
basis voor de monetaire politie van Frank
rijk. Uitgesloten is dus een toevlucht-
nemen tot deviezencontrole.
De regeering vraagt de Bank van Frank
rijk algemeene machtiging te verleenen
voor vrijen invoer van en vrijen handel in
goud in het buitenland. Te rekenen vanaf
Maandag 8 Maart zal de Bank van Frank
rijk goud aankoopen tegen den koers van
den dag, zonder „identiteitsrecht vaardi
ging".
Een commissie zal een egalisatie-fonds
voor de valuta beheeren, dat volgens de
monetaire wet alle middelen zal hebben
voor de verdediging van den franc, met het
doel de veiligheid van den handel en de
stabiliteit der prijzen te verzekeren.
De bevoegdheid van deze commissie zal
zich uitstrekken tot de controle op de be-
leggingsmarkt, in overeenstemming met den
directeur-generaal van de „caisse des
depots".
2. De begrooting. De ontvang
sten gedurende de maand Januari en de
teek enen, die algemeen wijzen op een eco
nomische opleving geven reden te hopen,
dat het geringe tekort, dat op de begroo
ting geplaatst is, niet zal worden over
schreden en zelfs zeer belangrijk vermin
derd zal worden in tien loop van het belas
tingjaar. De regeering is vast besloten den
terugkeer tot een werkelijk evenwicht niet
te dwarsboomen door onvoorziene uitga
ven. De strengste instructies zijn gegeven
aan alle departementen om aanvullende
credieten tegen te gaan. De regeering be
sluit slechts met voorbehoud van een
noodzakelijke verbetering in de kleine sala
rissen bij het parlement geen nieuwe cre
dieten aan te vragen. Het streven naar den
stabilisatie dat wordt toegepast op de open
bare uitgaven zal tegelijkertijd uitgeoefend
worden op de prijzen, die reeds alle elemen
ten schijnen te bevatten voor toelaatbare
stijging en welker ongerechtvaardigde ver
hooging yoorkomen of onderdrukt zal wor
den.
3. D e schatkist: De verbetering
in den economischen toestand en het gelei
delijk weer in dienst nemen van werkloo-
zen in zekere industrieën stellen in staat
wijziging te brengen in het tempo van een
zeker aantal uitgaven vo_v beleggingen of
eerste oprichting te nlaste van den staat of
van openbare lichamen. Onder deze om
standigheden en rekening houdende met
den werkelij ken toestand der verplichtin
gen heeft de regeering geconstateerd dat
de betalingen ten laste van den schatkist
voor het loopende jaar 1937, verminderd
zouden kunnen worden met zes milliard.
Morgen radiorede van Blum.
Minister-president Blum zal Zaterdag
avond te half acht een radio-redevoering
uitspreken ter toelichting van de in de he
den gehouden ministerraadszitting genomen
besluiten.
Een defensieleening.
Maandagmorgen zal de inschrijving open
gesteld worden op een nationale defensie
leening. Tevoren zal de president der re
publiek een radiorede uitspreken. Het tijd
stip voor deze rede is vastgesteld op Zon
dagavond zeven uur.
EERSTE KAMER
„Justitie" aangenomen
Vergadering van gisteren.
Na de pauze zegt MINISTER VAN
SCHAIK, dat de menschelijke vrijheid niet
dan uit noodzaak mag worden ontnomen.
De rechtsgoederen van de gemeenschap
ienen echter ook in acht genomen te wor
den. Een primordiale taak van de Over
heid is toepassing van het strafrecht; pre
ventieve ontneming van de vrijheid is dik
wijls noodzakelijk om klaarheid in een
misdrijf te brengen.. Soms wordt een in
hechtenis-gestelde niet veroordeeld, wat
echter niet altijd zeggen wil, dat hij on
schuldig is. Spr. heeft niet den indruk dat
de rechterlijke macht niet met de noodige
omzichtigheid optreedt.
Als het noodig is worden rechterlijke
colleges uitgebreid.
Het z.g. tarweschandaal heeft afmetin
gen aangenomen, die zeker niet overeen
komstig de feiten zijn. Als onschuldigen
daarbij werden betrokken zal spr. zeker
eerherstel bevorderen indien daartoe aan
leiding bestaat.
Na de replieken wordt de begrooting
aangenomen met aanteekening van tegen
stemmen door de N.S.B.
„Binnenlandsche zaken"
Aan de orde is de behandeling van de
begrooting van binnenlandsche zaken.
De heer HERMANS (S.D.) meent dat er
voor lof noch blaam over het werk van
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Wordt de Fransche franc vandaag gesta
biliseerd? (2de blad).
Joego-Slavië verzet zich tegen een her
stel der Habsburgers in Oostenrijk. (2de
blad).
Een Duitsch protest tegen een beleedi-
gende uitlating van New Yorks burgemees
ter. (2de blad).
Een tankboot vergaan op de Middelland
sche Zee (1ste blad).
BINNENLAND,
Nadat de Justitiebegrooting was aange
nomen, is de Eerste Kamer met Binnenland
sche Zaken begonnen. (1ste blad).
Wetsontwerp ingediend betreffende te
nemen maatregelen in verband met de vij
andelijkheden in Spanje. (2de blad).
Het wetsontwerp tot regeling der zieken,
verzorging is nader gewijzigd. (2de blad).
Landbouwersknecht te Groede doodge
schoten door een landbouwer met wien hij
een veete had. (Gem. Berichten, 3de blad).
Fabrieksbrand te Breda. (Gem. Berich
ten, 3de blad.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De samenstelling van het Ned. Elftal nog
onzeker. (3de blad).
Het Zwaluwen-elftal tegen de Roode
Duivels voorloopig samengesteld. (1ste
blad).
De zevende partij KeilerSpringer re
mise. Morgen de negende partij te Leiden.
(3de blad).
dezen minister thans veel reden is. Het
spijt spr. te moeten constateeren, dat bij
burgemeesters-benoemingen soc.-democra-
ten nog altijd worden achtergesteld. Ver
der keurt spr. het optreden van den bur
gemeester van Velzen af, die in het ge
meentelijk park jaagt en werkeloozen uit
maakt voor luie lammelingen. Een woord
van lof heeft spr. voor den burgemeester
van den Haag, die tegenover mr. Wester
man in den gemeenteraad de democratie
krachtig verdedigd heeft.
De heer KROPMAN (R.K.) spreekt
waardeerend over het werk van den mi
nister en van de Vereeniging van Neder-
landsche Gemeenten.
De vèr-doorgevoerde centralisatie t.o.v.
de gemeenten keurt spr. af.
De heer DE SAVORNIN LOHMAN (C.H.)
spreekt over de vlag-kwestie.
De vlag is symbool van de nationale ge
dachte; het oranje, wit blauw drukt de ver
houding uit tusschen Oranje en Nederland.
Intusschen is een Kon. besluit verschenen
waarbij het rood, wit en blauw als de na
tionale vlag wordt beschouwd.
De materie zal bij de wet geregeld wor
den, doch waartoe dient dan het Kon. be-
De Commandant van het Veldleger, Jhr. W. Roëll, met naast zich zijn adjudant, die
hedenmorgen op de Maaldrift afscheid nam van de troepen uit Leiden en Den Haag.
Jhr. Roëll in gesprek met de vertegenwoordigers van het Collegium van het Leidsch
Studentencorps.
