Wat de Jezuiten in Spanje op sociaal
gebied presteerden
MAANDAG 1 MAART 1937
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 13
Bij de beoordeeling van de oor
zaken van den burgeroorlog in
Spanje wordt maar al te vaak de
schuld van de wantoestanden op
sociaal gebied op rekening van de
Kerk geschreven.
Uit onderstaand artikel blijkt
duidelijk wat alleen reeds de Je-
zuieten in Spanje op sociaal ge
bied hebben gepresteerd.
Teneinde een overzicht te krijgen over
het sociale streven der Jezuieten in Spanje
is het noodig dat men enkele jaren in de
geschiedenis teruggaat, want sedert de op
heffing en verdrijving der Jezuietenorde
uit Spanje in Maart 1932 hebben de Je
zuiten practisch geen invloed kunnen uit
oefenen. Bovendien staan de nieuwe ne
derzettingen der Jezuieten, die bij decreet
van de regeering van Burgos weer in
Spanje zijn toegelaten, nog al te zeer in
hun kinderschoenen, en houden deze zich
thans hoofdzakelijk bezig met het beoefe
nen van werken van liefdadigheid, die
door de oorlogstoestand bijzonder drin
gend zijn geworden. Daarom moet een
onderzoek naar de sociale actie der Je
zuieten in Spanje zich tot de jaren der
Monarchie beperken en tot het eerste jaar
na de invoering van de Republiek.
Om het werk dat de Jezuieten destijds
op sociaal gebied voor Spanje hebben
verricht in een helder daglicht te stellen,
moet men nog op een bij zonderen trek van
het Spaansche karakter wijzen: de groote
afkeer van iedere organisatie.
De Katholieken doch evenmin de
Socialisten zijn er nooit in geslaagd om
voor heel het land één groote, uniforme
organisatie te vestigen. Men kan derhalve
geen parallel trekken met de streng ge
organiseerde sociale instellingen der Hol-
landsche of Belgische Katholieken.
Wanneer men met bovenstaande feiten
rekening houdt blijkt weldra dat het werk
der Jezuieten toch wel rijke vruchten
heeft gedragen. Want zij waren de eigen
lijke grondleggers van de katholieke so
ciale actie. De namen van de Paters No-
guer, Palan en Novares hebben dan ook
een zeer goeden klank.
Een der. eerste sociale instellingen van
de Jezuieten was een Spaarkas en de
Voorschotbank van Orihuela in Alicante,
gesticht door den Jezuietenpater Bartho-
lome Arbona. Deze instelling had vooral
ten doel de woeker te bestrijden waai--
door de noodlijdende klasse volledig aan'
de ellende werd prijsgegeven.
Voor dat de Spaarkas van Orihuela be
stond. moesten de menschen vaak tot 50
procent rente betalen en meer. De Voor
schotbank van Orihuela begon onmiddel
lijk met.de rente van opgenomen gelden
tot 6 procent te verlagen. De winst, die
door deze gecombineerde Spaar- en Voor
schotbank werd gemaakt, werd, na afschrij
vingen en reserves, besteed voor andére
sociale "doeleinden: In 1909 b.v. werd een
..goedkoope keuken" ingericht, waar de
huisvrouwen onderricht ontvingen om op
zoo voordeelig mogelijke wijze de huis
houding te verzorgen. Later werd voor de
boeren een Landbouwcentrale gesticht
voor de collectieve verkoop van land
bouwproducten en de aankoop van zaai
goed.
Der-gelijke Spaarkassen voor Arbeiders
en Noodlijdenden werden door Pater Cor-
los Ferris S.J. opgericht o.m. in San Fran
cisco de Borja.
De instellingen der Jezuieten op Mal-
lorca kwamen in zeer korten tijd tot groo-
ten bloei. „El Patronato obrero de Mal-
lorca" oorspronkelijk als kindertuin be
doeld breidde zich buitengewoon snel uit.
In 1910, drie jaar na de oprichting, had
den reeds 4000 kinderen de school van
het Patronaat bezocht; bovendien hadden
de Jezuieten avondscholen opgericht die
door ongeveer een evengroot aantal leer
lingen bezocht werden. Ook hier werd
spoedig een Spaarkas gesticht en ver
schillende organisaties tot het nuttig be
steden van den vrijen tijd.
Na 1913 werd de werkingssfeer van het
Patronaat nog verder uitgebreid door ver
schillende vakorganisaties, waarvan de
„kniow ferro-viaria" wel de meest be
kende is.
Van meer beteekenis zijn de latere stich
tingen in Valladolid. De „Casa Social
telde 10.000 leden. Deze organisatie had
haar eigen Ziekenfonds, Steunfonds bij
bevallingen enz.
In deze stad waren de vakbeweging en
de jeugdvereenigingen, vooral de katho
lieke arbeidersjeugd goed georganiseerd.
Ook de Katholieke boerinnen hadden
een eigen organisatie. De vakbond der ka
tholieke landarbeiders telde 7000 leden.
De arbeidersbeweging in Valladolid had
door haar „Casa Social" de beschikking
over een eigen bioscoop, leesbibliotheek
en leeszalen, theater en concertgebouw
enz.
Naar het voorbeeld van Valladolid was
ook in Burgos de Katholieke Sociale Actie
georganiseerd in de „Circulo catolicoDe
grondlegger van deze geheele beweging
was de Jezuietenpater Salaverry. Deze af-
deeling der werkliedenbond telde 2000
leden. De Spaarkas dezer organisatie is
de oudste van heel Burgos, een bewijs dat
de Jezuieten zeker niet in de ontwikkeling
der dingen waren achtergebleven. Verder
heeft de Katholieke Sociale Actie van
Burgos zich speciaal toegelegd op het on
derwijs: zij stichtte scholen, waar aan de
kinderen der leden kosteloos onderwijs
werd verstrekt, alsmede huishoudscholen
voor. het arbeidende meisje en een Zon
dagsschool. Ter bestrijding van de woning
nood is door toedoen van deze „Circulo
Catolico" een heele nieuwe stadswijk
gebouwd met goedkoope gezinswoningen
waarvan de huurprijs slechts 10 Peseta's
per maand bedroeg.
Vooral in Baskenland, telde men talloo-
ze sociale instellingen die bijna uitslui
tend hun ontstaan te danken hebben aan
het initiatief, dat door de Jezuieten geno
men werd.
In Baskenland werd ook een zekere
centralisatie der bestaande organisaties
verkregen. De „Federacion catolica de sin-
dicatos de Vizcaya" waarin de katholieke
leden der vakbonden waren ondergebracht
telde meer dan 10.000 leden, de Federatie
van Baskische Ambtenaren ruim 2000 le
den. Baskenland had ook een eigen Ver
bruikscoöperatie met 120 winkels die
door toedoen van de Jezuieten waren opge
richt. Ook op dit gebied werd baanbre
kend werk verricht, want later werden
deze inrichtingen door de regeering zelf
gesteund, hetgeen bewijst da't ze nuttig
werden geacht.
De professoren van de Katholieke Uni
versiteit van Deusto hebben vooral veel
bijgedragen voor de verspreiding van de
katholieke leer omtrent de oplossing van
het maatschappelijk vraagstuk.
Pater Manuel Obeso stichtte de katho
lieke Werkliedenbond „Leo XIII", waarbij
een groot aantal sociale werken waren
ondergebracht. De Spaarkas dezer organi
satie had een reserve van ruim 120.000
Peseta's terwijl het vlotiend kapitaal
150.000 Peseta's bedroeg. De omzet der
Verbruikscoöperaties was gestegen tot
200.000 Peseta's, terwijl aan de leden 15
procent dividend werd uitgekeerd.
Voor de leden van deze „Circulo Cato
lico" bestond tevens gelegenheid om hoo-
ger onderwijs te volgen.
De „Juventud Obrera Catolica" die
eveneens onder leiding der Jezuieten stond
had reeds een eigen Arbeidsbeurs, die be
middelend optrad om de leden aan werk
te helpen.
Behalve boeren- en arbeidersbond had
men ook een afzonderlijke organisatie in
het leven kunnen roepen voor de vis-
schers. De Visschersbond in El Palo die
eveneens door de Jezuieten werd opge
richt heeft in den korten tijd van haar
bestaan reeds zeer veel tot stand gebracht,
om de vangst zoo economisch mogelijk te
organiseeren. De visschers hadden een
eigen fabriek voor de visch te conservee-
ren, terwijl ze ook over een eigen ver
koop-organisatie konden beschikken. Ook
hier hadden de Jezuieten voor de visschers
een eigen voorschotbank, spaarkas en zie
kenfonds.
Voor de vrouwelijke jeugd waren huis
houdscholen opgericht, cursussen werden
gegeven in ziekenverpleging, zuigelingen
zorg enz. Het werk der Meisjesbescher
ming had ook een afzonderlijke dienst
bodenorganisatie. Deze sociale voorzorg
voor meisjes had haar eigen secretariaat
in Santandei-, Valladolid, Orihuela, Jerez,
San Sebastian enz.
Deze cijfers zijn natuurlijk betrekkelijk
laag wanneer-men een vergelijking maakt
met het ledental der arbeidersorganisaties
in de industriegebieden.
Maar deze katholieke werkliedenorga-
nisaries stonden pas in haar öntwikkelings^
stadium en er was een sterke vooruitgang
waar te nemen. Ze waren in ieder geval
een factor in het openbare leven van
Spanje.
Misschien heeft de godsdienstlooze re
geering juist daarom de Jezuieten uit
Spanje verjaagd, omdat zij een einde wil
de maken aan het maatschappelijk werk
der Jezuieten, speciaal onder de arbeiders,
om deze daardoor gemakkelijker naar de
Roode Vakvereenigingen te drijven.
H.S.V.—FLUKS 4—1
Hoewel Fluks zich aanvankelijk geheel
op verdedigen moest toeleggen, wisten de
Leidenaars zich van dit zwakke begin zóó
goed te herstellen, dat zij na twintig mi
nuten door De Wolf de leiding namen (0
1). De thuisclub liet zich echter even
min onbetuigd, en binnen vijf minuten
had de oudste Storm de beide partijen op
kelijken voet gebracht (11). In volgen
de opstelling ging er van den Fluks-aan-
valt niet genoeg kracht uit om tot doelpun
ten te komen, hoewel verschillende indi-
vidueele pogingen van v. Nierop geens
zins van gevaar ontbloot waren. De H.S.
V -aanval vond in de Leidsche verdediging
een onoverkomelijk struikelblok, zoodat
in de eerste helft niet meer werd gescoord.
Hoewel de thuisclub de tweede helft in
zette mét een duidelijk overwicht in het
veld, hield ook nu de Fluks-verdediging
hardnekkig stand. Pas na een half uur
moest zij capituleeren voor een schot van
mej. Brizee (21). 'n Fout van de overigens
goed-werkende, verdediging werd Fluks
noodlottig want de Haagsche aanval trok
daarvan direct het volle profijt (31).
Fluks speelde toen een verloren strijd, en
in de laatste minuten werd het nog 41.
H.S.V. telde één, Fluks een viertal re
serves.
UIT DE OMGEVING
GEMENGDE FLORETWEDSTRIJD
K. N. A. S. B.
In het hotel de la Promenxade te 's-Gra-
venhage is gisteren een gemengde floret
wedstrijd voor dames en heeren gehou
den, uitgeschreven door den Kon. Ned.
Amateur Schermbond en waarvan de uit
slag luidt als volgt:
1. N. Nederpeld (den Haag) met 15 gew.
partijen, 31 ontv. en 65 gegeven treffers;
2. mej. F. v. d. Klaauw -(den Haag) met
153364; 3. J. van Eijkern (den Haag)
met 153768; 4. J. Schuitmaker (den
Haag) met 144361; 5. J. L. Kuipers
LEIDSCHENDAM
Volksbond. Dezer dagen hield de
R.K. Volksbond onder voorzitterschap van
den heer Th. Blokland haar maandelijk-
sche ledenvergadering. Door den heer J.
van Veen werd verslag uitgebracht van
het nazien van de boeken van den Bond,
door den heer W. de Korte van het
Moederfonds en door den heer Fr.
van Eeden van „Hulp in Nood"; al
len verklaren alles ;in de beste orde be
vonden te hebben. Wegens het bedanken
van den heer Romijn wordt de heer J.
Tempels gekozen in het comité van Her
wonen Levensekracht.
Het woord is dan aan den heer v. d.
Akker, die op geestdriftige wijze zijn on
derwerp behandeld, waarin hij zeer dui
delijk de gevaren van het communisme
schetst, en allen aanspoort door een trou
we en ijverige medewerking met de ka
tholieke organisatie deze gevaren het
hoofd te bieden.
Na beantwoording van vragen, volgde
sluiting met gebed.
OEGSTGEEST.
„Stille Omgang". Men verzoekt ons te
willen mededeelen, dat de vergadering van
den Stillen Omgang van hedenavond niet
om 7 uur begint maat na het Lof.
STOMPWUK.
Onbewoonbaarverklaring. B. en W.
van Stompwijk deelen den Raad mede, dat
de woningen gelegen Achterweg Nos. 14,
18, 22, 35„ 37, 39, 41 te Stompwijk, allen
toebehoorende aan mej. e. Mulder, Veene-
straat, alhier zeer vele gebreken vertoonen,
welke door B. en W. worden opgesomd en
zij geven den Raad in overweging, gezien
ook het advies van den inspecteur van de
Volkshuisvesting en de desbetreffende rap
porten van den gemeente-opzichter, te be
sluiten: le. de woningen bovengenoemd on
bewoonbaar te verklaren en 2e te gelas
ten, dat deze woningen moeten zijn ont
ruimd binnen den termijn van zes maan
den, te rekenen van den dag, waarop de
tijd tot voorziening is verstreken of dit
besluit is gehandhaafd.
Overleden: Cornelia v. d. Bosch 64
jaar.
VEUR
Geboren: Johannes Jacobus Maria z.
van J. H. Heemkerk en vJi M. Oomen.
Ondertrouwd: S.'P. Visser en- M.
Dijselhoff.
SASSENBEIM
Huvato. Gisterenmiddag fèT2 üurhad
onder grooté belangstelling der genoodig-
den de officieele opening plaats der ten
toonstelling van huisbrbei en huisvlijt van
de K.J.C. en St. Joseph's Gezellen. De di
recteur, kapelaan Redéker, heette alle ge-
noodigden welkom, infrhet bijzonder den
pastoor en den burgemeester, welke deze
tentoonstelling met een enkel woord offi
cieel zal openen. Spr. dringt er bij de
ouders op aan de jongens aan te sporen in
de wintermaanden niet bij de pakken neer
te zitten, doch dezen tijd productief te ma
ken. Tenslotte bracht spreker dank aan
de schenkers van de bloemen, alsmede aan
hen. welke zich belast hebben met de ver
zorging dezer tentoonstelling.
Het woord was daarna aan den burge
meester, die allereerst aan compliment gaf
aan den directeur voor datgene wat is be
reikt met deze tentoonstelling. Spr. onder
schrijft gaarne wat hij zeide, dat de jon
gelui niet bij de pakken moeten neerzit
ten, ook niet als zij grooter zijn. Daar
van getuigen de vele mooie tentoonstel
lingen hier in de bollenstreek gehouden.
Verbaasd staan we welerom op deze ten
toonstelling, welke bewondering afdwingt.
Wij lezen in onze streek reeds weken
lang over huisbroei-tentoonstelling. Het
bollenvak is de levensadem van de bollen
streek. Reeds in de prilste jeugd staat men
in het gareel om zich in het mooie vak te
bekwamen. Zooals de kapelaan zei: O. L.
H. laat ze groeien, doch zij vereischen een
vakkundige behandeling. Spr. hoopt, dat
de lust voor het vak niet verflauwt, waar
aan hij ook niet twijfelde, omdat er teeke
nen zijn van beterschap op handelsgebied.
De burgemeester sprak zijn beste wen-
schen uit voor het welslagen van deze ten
toonstelling en hoopt dat deze onderne
ming eenige baten voor het jeugdwerk zal
opleveren. Spr. overhandigt een schilde
rij, dat onder de genoodigden werd ver
loot, en reeds aardige wat in het laadje
bracht.
Beschrijven we vervolgens de tentoon
stelling. dan kan men constateeren, dat het
gehalte veel beter is dan vorig jaar. Ook
de w|jze van inzendingen en de inzen
ding buiten mededinging waren keurig
(den Haag) met 13—39—69; 6. J. Swaan
(Leiden) met 1339—66.
De uitslag van de dames luidde:
1. Mej. F. v. d. Klaauw met 153364;
2. mej. v. d. Sluis met 134558; 3. mej.
Endenberg met 1150—59; 4. mej. van
Horst met 105549; 5. mevr. Montfoort
met 8—61—44.
De heeren Nederpfcld, van Eijkern on
Schuitmaker pfomoveeren naar de hoofd-
afdeeling, terwijl de dames Endenberg,
van Horst en Montfoort,. naar deze af dee
ling overgaan, daar de dames v. d. Klaauw
en v. d. Sluis reeds tot deze categorie be-
hooren.
verzorgd. De tentoonstelling, welke opge
luisterd werd door muziek van den heer
Zwart, is gisteren door velen bezocht. Elke
50e bezoeker ontving een surprise. Ter op
luistering waren er ook enkele vermakelijk
heden, alles ter dekking van de onkosten.
De bekroningen van de verplichte inzen-
dig luiden als volgt:
Groote kruisvaart: 1. P. v. d. Voort Jzn,
2. C. Kaptein, 3. J. Haver, 4. G. Sikking,
5. Tr. Zwetsloot, 6. E, Vink, 7. H. Ammer-
laan, 8. A. v. .d Plas, 9. J. Hoogmoed, 10.
Tr. Hooymans, 11. W. Caspers, 12 C. Krogt
13. C. v. d. Zwet.
Kleine kruisvaart verplicht: 1. L. v. d.
Voort Jzn., 2. C. Berg, 3. R. v. Dam,
4. J. Braun. 5. M. Hooymans, K. Zand
bergen. 7. R. Haver, 8. K. Kortekaas, 9.
J. Pracht, 10. Tr. Hooijmans, 11. P. Geer-
lings, 12. Jac. Haver, 13. M. "Baggen, 14.
Th. Homan Jzn. 15. H. Waasdorp, 16. N.
v. Reizen Lzn., 17. M. Zwaan, 18. H. v. d.
Slot, 19. H de Groot, 20. Chr. Homan Jnz.
Huisbroei vrij: 1. J. Haver, 2. H. Tm-
merlaan, 3. Gebr. Homan Tzn.,
St. Joseph's Gezellen: 1. Chr. de Zwart,
2. Th. Homan Thzn., 3. D. v. d. Meer.
Zaagwerk: 1. H. Ammerlaan, 2. H. Cas
pers en P. Wernincke, 3. M. Baggen, 4. P.
Paijens, 5. Leo Roozen en A. Berg, 6. K.
Zandbergen en P. v. d. Zwet, 7. Tr. v. Zeijl
Teekenen: 1. A. Wolvers, 2. W. v. Zelm.
3. N. Regter, 4. H. Wolvers, 5. K. Berg, 6'.
K. v. d Voort.
VOORSCHOTEN
„Stille Omgang". Vrijdagavond na den
Kruisweg, hield de af deeling Voorschoten
van het Genootschap de Stille Omgang
haar jaarvergadering. Na het openings
gebed sprak de voorziter eenige woorden
van welkom to e leden en in 't bijzon
der tot den spreker van dezen avond, Pa
ter Friedrichs, den kapelaan en de heeren
Schouten en Bergsma van het hoofdbe
stuur te Leiden.
De notulen, welke hierna werden gele
zen, werden onveranderd goedgekeurd. De
agendapunten: mededeelingen en bespre
king omgang werden op de bekende ma
nier afgehandeld.
Hierna kreeg pater Friedrichs het woord.
Spr. hield een door allen zeer gewaardeer
de uiteenzetting over de huidige crisis in
de geloofspraktijk. We moeten naar Am
sterdam gaan om daar bij Jezus in "t H.
Sacrament het wachtwoord te halen voor
den strijd voor ons geloof en 't behoud
v&n haar vrijheid.
Ziet naar andere landen, zoo vervolgde
spr. Onze broeders daar zijn helaas al ver
der en staan-reeds op het slagveld. Vanuit
bet Oosten breidt zich de godsdienstloos-,
beid uit als een prairiebrand over Europa.
Nog niet lang en er zal een geslacht zijn!
opgegroeid in. Rusland en Duitschland,_ dat
moét I-even zonder .een Moeder. Genève,_ 't
symbool van de samenwerking der volke
ren, noemt den naam God niet. In Frank
rijk maakt men zich op voor een groote
ihternationale tentoonstelling. Daar wordt
o.a - 'n Fransch dorp -gebouwd. Daarbij
heeft men behoefte aan iets wat dè-eento
nige, vlakke uitgestrektheid van dien bouw
breekt. Men richt 'n graansilo op! De "kerk
met haar toren is \iit VFransche" dorps
beeld verdwenen.
Al is 't in ons land nog geen slagveld,
toch zullen we een zwaren strijd moeten
voeren: Het buitenland vindt in zijn ver
derfelijke voorbeelden hier nog wel geen
navolging, doch er heerscht hier een soort
deftig bolsjewisme met ideeën als vrije
liefde, vrije opvoeding, moderne opvatting
over het huwelijk. We staan volop in een
crisis van de geloofspraktijk. En geloof
zonder praktijk, is dood. Geloofsbeleving
en geloofsdaad ontbreken ook hier. Uiter-
lijk worden de godsdienstplichten vervuld,
maar alles in en voor de kerk. En 't leven
thuis, op straat, in de samenleving, op bu
reaux en in zaken staat los daarvan. Za
ken zijn zaken en kerk is kerk. Groote
hedendaagsche gevaren zijn verstoffelij
king van het denken der menschheid, de
geldzucht en 't vereeren van nieuwe deug
den als record, topprestatie, roekelooze
waaghalzerij. Hier moeten wij katholieke
mannen tegenover stellen: de onderhou
ding, de verinnerlijking en de versterking
van ons geloofsleven. En dat zal strijd
kosten en de kracht daartoe kunnen we
zoo heerlijk putten bij Jezus, Dien
we in den nacht van den Stille Omgang
vaak zoo nabij komen.
De voorz. vertolkte ons aller gevoelens
door hartelijke woorden van dank te
spreken voor deze krachtig-opwekkende
woorden. Hij vond het jammer, dat zoo'n
gering percentage der leden opgekomen
waren om deze te hooren. De anderen
hebben wat gemist!
Bij de rondvraag spraken nog de heeren
Schouten en Bergsma, welke laatste sprak
met 'n sterk-propagandistischen inslag.
Na ook hen bedankt te hebben, sloot de
voorz. de vergadering.
Spoorkaarten zijn nog verkrijgbaar op
Woensdag 3 Maart bij den secretaris,
Leidscheweg 35.
Aanbesteding. Bij de gehouden on-
derhandsche aanbesteding voor de uit
breiding van het pensionaat O. L. Vrouwe
van Lourdes alhier, werd ingeschreven
door: A. Kokshoorn te Voorburg voor
118850; W. Meyer en G. A. Niersman
alhier voor 104950; Fennes, te Bussum
voor 99000; Evers te Bloemendaal voor
93400.
WARMOND.
„Stille Omgang". De afd. Warmond
van het Genootschap van den Stillen Om
gang hield in Hotel „de Zon" een zeer druk
bezochte vergadering onder voorzitter
schap van den heer A. Burkcsen. Een bij
zonder woord van welkom richtte spreker
tot Rector L. Beune, den Pastoor en Kape
laan, Pater Frigge uit Leiden en de beide'
aanwezige hoofdbestuursleden. Spr. her
dacht het overlijden van vier trouwe leden
n.l. de heeren Verkolf, Koppers, Slinger
land en Piet, voor wier zielerust een ge
bed werd gestort. Nadat door het Pa
rochiaal zangkoor eenige liederen ten ge-
hoore waren gejbracht, deed de voorzitter
eenige mededeelingen. Het Lof vindt plaats
om 10.30 uur, terwijl de trein vertrekt om
11.49. Bij het bestellen der kaartjes be
hoort de contributiekaart medegebracht te
worden. De periodiek aftredende heeren
Weyers en Moerkerk werden met alg. st.
herkozen. Het woord was thans aan Rector
L. Beune uit*Leiden, die tot onderwerp van
zijn lezing had gekozen „God met ons".
Reeds meer dan 600 jaren is deze devote
Stille Omgang 'door onze voorvaderen en
ons in stand gehouden, doch niet alleen
in den nacht van den Stillen Omgang,
maar ons geheele leven moet gebaseerd zijn,
want wij zijn verankerd in God vanaf onze
schepping tot onzen dood. Ook in Neder
land wordt een-strijd gevoerd tegen God eu
hiertegen willen wij stellen een actie voor
God. Een hartelijk applaus beloonde spre
ker voor zijn met gloed voorgedragen rede.
Na rondvraag, sluiting met dankwoord.
WASSENAAR.
Gemeenteraad. Woensdagmorgen te 9
uur komt de Raad ter openbare vergade
ring bijeen. Behandeld wordt: 1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededeelingen.
3. Verordening .art. 223 der gemeentewet.
4. Intrekking rijwieltoelage. 5. Benoeming
onderwijzers O. L. School No. 1. 6. Subsi
die tuinbouwcursus. 7. Benoeming lid
Plaatselijke Commissie van Toezicht L. O.
8, Behoeming Commissie van toezicht
agentschap arbeidsbemiddeling. 9. Benoe
ming Commissie van advies Werkloosheids
verzekering. 10. Benoeming leden commis
sie tot wering van schoolverzuim. 11. Voor
schot vergoeding art. 101 L.O.-Wet 1920
over 1937. 12. Vergoeding art. 100 L.O.-
Wet 1920 over 1935. 13. Overname grond ter
bestemming als bouwweg. 14. Toepassing
bouwverordening. 15. Rioleering Persijn-
laan enz. 16. Wijziging instructie voor de
hulpkeurmeesters van vee en vleesch. 17.
Vaststelling capitulantenverordening. 18.
Aanvulling salaris- en loonverordening
1935. 19. Verkoop van bouwterrein aan P.
Elzerman. 20. Verkoop van bouwterrein
aan J. Hoogendoorn. 21. Overname van
grond ter bestemming als bouwweg. 22. Re
tributiekohier. 23. Kohier hondenbelasting.
24. Begrootingswijzigingen. 25. Bezwaar
schriften belastingen. 26. Recognitie aan
sluiting gemeenteriool. 27. Toepassing
bouwverordening. 28. Verkoop bouwterrein
Cornelis de Wittstraat. 29. Ruiling en ver
koop van effecten. 30. Conversie van geld-
leeningen. 31. Overname van wegen.
G e b oren: Marie Henmanus Adrianus,
z. v. G. J. ter Braak en G. J. van Noort
Joachim Adrianus Maria, z.v.. G. J. ter Braak
en G. J. van Noort Carel Frederik Marie,
z v. D. Bakker en F. M. Willebrands Jo
hannes;'! Wilhelmus JPetrus-,, z. v. P. J. van
der Hajjn en !M. vau'-Kóort.
O v r 1 e d e n Jacobus Reinders, 43 j.,
echtg. v. J. van Bentum Gijsbertus Maria
van Dijk, 85 j.. wedn. van E. T. van der
Dooren Bernard Johan Carolus Hoyng,
70 j., wedn. van M. E. Feldbrugge Lau-
rentius van der Zalm, 65 j., ongeh.
Ingekomen: A.M. van Berkel, R.K.,
dienstbode, uit Alkemade. Kerkstraat 22b
C. Besert, R.K., dienstbode, uit Eindho
ven, Duinweg 1 M. Boersma, G.K.,
dienstbode, uit Groningen, Hoogeweg 16
M. E. Bosch, R.K.. dienstbode, uit Den Haag,
Duinweg 9 A. M. Budel, R.K., zonder be
roep, uit Den Haag, Prins Alexanderlaan 1
A. L. K. Freeke, N.H., zonder beroep,
uit Den Haag, Rijksstraatweg 270 L.
Fröhlich, Ev.L., huishoudster, uit Den Haag,
v. Calcarlaan 38 N. de Groot en gezin,
R.K., stuurman K.P.M., uit Singapore, Mo
lenstraat 3a D. M. Hartmann, Ev.L.,
dienstbode, uit Zeist, Plein 18 M. E.
Hoogeweegen, R.K.. IJ. verpleegster, uit
Nijmegen, Gr. Hoefijzerlaan 27 L. L.
Kirchmann, D.E.. arts. uit Leiden, Meck-
lenburglaan 6 W. Kirrwald, D.G.. zonder
beroep, uit Den Haag, Burchtplein 17
N. Knol, geen, dagmeisje, uit Den Haag,
a/b Rijnaak „Petronella" C. M. Lange-
voort, N.H., Dir. „Sterhuis", uit Groningen,
Wavopark 11 E. P., v. Loenen, £J.H., zon
der beroep, uit Den Haag, Wittelaan 22
J. M. v. d. Mejjden, N.H, kinderverzorgster,
uit Den Haag, Eikenlaan 2 A. Pegrim,
R.K., vreemd, uit Terl'ach (Oostenr.). Mid
delweg 13 A. Stigter, G.K., huishoudster,
uit Voorburg, Eikenlaan 2 J. Troost,
N.H., dienstbode, uit Sommelsdijk, Duin-
voetlaan 16 W. P. Versluis, N.H., dienst
bode, uit Den Haag, Bremhorstlaan 4.
Vertrokken: W. A. L. Stift naar
Den Haag, Taxisstraat 51 G. H. M. Moree
naar Middelbrug, Branderij molen, gang 14
G. Hölzlen naar Den Haag, Galileï-
straat 136 G. Baardaa naar Rotterdam,
Schildst-raat 20a J. J. Enthoven naar
Woubrugge, Zuidhoek van Roelofarends-
veen J. C. J. Mustert naar Delft, Nassau-
laan 90 E. M. Thuran naar Duisburg-Ham-
born S. Zwart naar Leiden. Langebrug 5
P. Imanse naar Hillegom. Pr. Hendrik
straat 20 H. Schmidt naar Gastrop-Rau-
zel M. Kuzinger naar Den Haag, Nieuwe
Havenstraat 74 J. S. Stellwagen geb.
Tethof en zn„ naar Leiden. Stéenschuur 14
M. C. La Riviere naar Den Haag, Stuy-
vasantstraat 175 S. Mom naar Boskoop,
Voorkade 75
Wie op de pas ingestelde voorrang»
wegen rijdt, heeft bij kruisingen óók
voorrang boven het voor hem van
rechts komende verkeer (dat aan 'n
rooden driehoek met punt
naar beneden zien kan, dat het
n voorrangsweg nadert).
