28ste Jaargang
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1937
No. 8659
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Verhooging van Ieerlingenminimum
voor de stichting van
bijz. scholen.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
STADS
NIEUWS
DE NIEUWSTE AANWINST
DER LEIDSCHE BRANDWEER
3)e£ek
OE 4BONNFMENTSPR1JS bedraagt bij Toonnt^et-'fag:
v^ooi Liuid^xi l* oen» pei «veek J 2^>ü pei «twartaal
Bij onze Agenten 20 cent pei veek S 2.60 pet kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS FEDRAACT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES »an ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Het noodzakelijke en het fu
neste van partij-vorming
Wij hebben dezer dagen weer 'ns gecon
stateerd, dat voor de vrijheid, de redelijke
vrijheid in ons land de vorming van pu
blieke partijen noo4zakeli..k is.
Als er geen partijen mogen zijn ten
zij de ééne partij, die de dictatuur in han
den heeft is de vrijheid .n ons land voor
een zeer groot deel vermoord.
Wij willen vandaag op bedoeld betoog de
aanvulling geven, dat wij natuurlijk
niet alle partij-vorming goedkeuren of
billijken.
Een partij-vorming, welke beoogt ter be
reiking van het doel der bedoelde partij
andere dan grondwettelijke middelen te
gebruiken, is in ons land zeker ontoelaat
baar.
Wie de grondwet gewijzigd wil zien, kan
naar dat doel streven met de door de
grondwet zelf gegeven middelen.
Onze Nederlandsche grondwet is basis
en leiddraad voor politieke actie; is de
rem, om de vrijheid zóó te beperken, dat
deze niet tot bandeloosheid overslaat.
De eisch, dat de regeering krachtig
optreedt tegen die partijen, die klaarblij
kelijk de grondwet opzij willen schuiven,"
is een alleszins redelijke eisch!
Er is ook nog een andere party-vorming,
die uit den booze is al is het niet in die
mate, als de hier-voren bedoelde.
De vorming van partijen, zonder een
eigen groot doel, zo.jder ïoodzaak, voort
vloeiende uit beginselen of belangrijke ge
volgtrekkingen uit beginselen, is een nood
lottig kwaad dat, helaas, ook in ons
land tiert!
Er zijn in ons land partyen, die zyn op
gericht meer uit zucht aar afscheiding of
naar een soort van zelfstandigheid of uit
vereering voor personen dan om waar
lijk achtenswaardige princlpieele redenen.
Eén van deze partijen is b.v. de partij
van „Nationaal HerstelEr is vaak ge
dacht en beweerd, dat deze partij een aan-
hang-wagen is van de N. S. B. Door leiden
de personen in „Nationaal Herstel" wordt
dit pertinent tegengesproken. Zij verba
ren, afkeerig te staan tegenover het doel
van de N.S.B. zoowel als tegenover vele
middelen, welke de N.S.B. ter bereiking van
dat doel bezigt. Miar wj zoekwi tever
geefs naar het positieve, dat „Natio-
naar Herstel" nastreeft.
Wij kunnen, volstrekt niet inzien, dat er
voor één lid van „Nationaal Herstel" een
afdoende reden kan zijn, om zich niet
bij een der andere ja tyen aan te sluiten.
Het funeste van onnoodige en nuttelooze
partij-formatie moet doordringen in alle
kringen van het Nederlandsche volk, die
een gezonde parlementaire democratie
voorstaan.
Gelukkig zijn de Nederlandsche Katho
lieken t jver-grootfc meerderheid van het
funeste in onnoodige en nuttelooze partij-
splitsing doordrongen. Om redenen, ont
leend aan het inzicht, dat aldus de belan
gen der Kerk en Godsdienst groot gevaar
zouden loopen. Maar ook en evenzeer om
redenen, ontleend aan het belang van den
Staat Het belang van den Staat is gediend
met ééne groote Katholieke Staatsparty!
RAAK.
De philosophische faculteit van de Hooge-
school te Bonn heeft Thomas Mann, den
naar Engeland uitgewekene, geschrapt als
eere-doctor.
Daarop heeft de Harvard-Universiteit
hem den titel harerzijds verleend. De om
schrijving luidt:
hebben wij, Rector en Senaat, met
instemming der achtbare senatoren, in een
plechtige zitting, Thomas Mann, den wijd-
beroemden schrijver, die, terwijl hij vei en
onzer medeburgers den zin van het leven
onthulde, tezamen met slechts weinig tijd-
genooten de verheven waardigheid der
Duitsche cultuur hoog houdt, tot Doctor in
de Philosofie honoris causa benoemd en uit
geroepen".
Zoo oordeelt de Amerikaansche weten
schappelijke wereld over het huidige
Duilschland. En corrigeert de grofheid,
tegenover Thomas Mann begaan.
Raak! „Avondpost".
PERSOONS-VERGOD.NG
Als de graaf spreekt.
Verleden week Vrijdag heeft graaf d'An-
sembourg gesproken in de Eerste Kanier.
Het is bekend, dat de '/edevoeringen, van
dezen senator, die toch van hoogen stand is,
op laag peil staan; dat zij getuigen van wei
nig ontwikkeling en kennis van zaken en
daarom over 't algemeen den lachlust in de
Kamer wekken. „Gelach", „vrooiijkheid
„hilariteit", zoo vindt men geregeld in de
verslagen der dagbladen.
Maar hoor nu, hoe de verslaggever van
het Nationale Dagblad bralt:
„Ten overstaan van den Minister-Presi
dent en van de leden der Eerste Kamer
sprak graaf d'Ansembourg gisteren namens
de fractie der N.S.B. onder doodeiijke
stilte de beschuldiging tegen het rampbe
wind uit.
Naarmate zijn rede vo-derde, daalde over
de s.atige heeren de ijzige kilte van schuld
besef.
Den minister-president, die zich zoo lang
zamerhand als van God gezonden voelt,
werd het bang te moede.
Welk een zelfverwijt moet den grijzen
bewindsman kwellen
Onder de leden der Eerste Kamer zyn er,
die op dezen dag de éénheid door democra
tie in haar huiveringwekkende afstootelijk-
heid hebben moeten on.waren.
Het beroep van d'Ansembourg was zoo
sterk en machtig, dat deze enkelingen den
afschuw voelden opkomen.
De schimmen van Groen van Pinksterer
en Schaepman schenen bij d'Ansembourg's
woorden beschuldigend op te rijzen".
't Lijkt wel iets van een spiritistische
séance met die doodsche stilte en die schim
men!
Maar zouden de heeren nu werkelijk zelf
niet beseffen, hoe belachelijk zy zich met
dit gedaas maken? „Geld.'
CONCENTRATIE-VOORSTELLEN INGEDIEND.
De wereld
in vogelvlucht
Het groote werk tot isolatie van de
brandhaard in Spanje, teneinde te voorko
men dat de strijd tusschen witten en roo-
aen op het Iberische Schiereiland op de
een of andere wijze overslaat naar de rest
van Europa vordert thans goed.
Alle landen, die zich bij de niet-inmen-
gings-actie hebben aangesloten, hebben
reeds maatregelen genomen om het ver
trek van vrijwilligers tegen te gaan en
een doeltreffende controle wordt georgani
seerd langs de Spaansche grenzen, om te
voorkomen, dat deze maatregelen worden
ontdoken. Naar verluidt wilmen de lei
ding van deze controle toevertrouwen aan
Nederlanders, ten einde verzekerd te zijn
van een volkomen neutrale toepassing.
Dat de controle ter zee betreft, en dat is
de belangrijkste, is wederom gedacht aan
vice-admiraal de Graaff. Het is evenwel
de vraag, of de uitgencodigde Nederlan
ders de hun toegedachte rol zullen aan-
vaaren. Zooals men weet, wordt de Neder
landsche regeering niet graag gemoeid in
netelige internationale verwikkelingen.
Frankrijk is als steeds zeer ijverig voor
het welslagen van de non-interventies. Zoo
heeft minister Delbos gisteren verklaard,
dat hij den Franschen vertegenwoordiger
te Londen opdracht gegeven had, aan de
non-interventie-ccmmissie te vragen, de
vrijwilligers terug te roepen. Dat zal wel
niet zoo gemakkelijk gaan.
In een officieel rapport van maarschalk
Graziani wordt thans verklaard, dat Ras
Desta, de laatste felle vijand der Italianen
in Abessynië, gevangen genomen en ge
fusilleerd is. Van groote strategische be-
teekenis is het vellen van dezen tegenstan
der wel niet, want het is reeds lang dui
delijk dat elke militaire tegenstand abso
luut nutteloos is. Maar het verdwijnen van
Ras Desta zal ongetwijfeld veel bijdragen
tot de pacificatie van deze jongste Ita-
liaansche kolonie.
DE VLUCHT PARIJS—TOKIO.
Met het doel de stichting van bij
zondere scholen te beperken heeft
de regeering thans wijziging van
de Lager Onderwijswet aan de
Tweede Kamer voorgesteld. Het in
gediende wetsontwerp komt ge
heel overeen met het ontwerp, dat
de staatscommissie, die het vraag
stuk van de concentratie bij het
bijzonder onderwijs heeft bestu
deerd, bij haar rapport gevoegd
had. De voornaamste bepaling
hiervan is, dat de minimum-aan
tallen leerlingen voor de stichting
van bijzondere scholen met een
vierde verhoogd worden.
Voorgesteld wordt de wet met ingang
van 1 Juli as. in werking te doen treden.
Die inwerkingtreding valt dan samen met
den dag, waarop de wet van 4 Augustus
1933 betreffende de concentratie bij het
openbaar onderwijs^ zal ophouden te gel
den.
De nu voorgestelde wetswijziging heeft
een lange voorgeschiedenis. Toen uit de
beraadslaging in de Tweede Kamer geble
ken was, dat in de Kamer geen meerder
heid aanwezig was-voor de aanvaarding
van paragraaf 12 van het ontwerp van wet
tot verlaging van de uitgaven voor het on
derwijs, heeft de regeering die paragraaf
teruggenomen. Het kabinet bleef echter
staan op het standpunt, dat een wettelijke
regeling moet worden getroffen om con
centratie van bijzondere'scholen te bevor
deren. De vraag, of die concentratie kan
worden verwezenlijkt op een wijze, die de
tegen paragraaf 12 ingebrachte bezwaren
ondervangt, werd ter onderzoek opgedragen
aan een staatscommissie, die onder leiding
der regeering zou werken.
Deze staatscommissie heeft, zooals men
weet, onlangs haar verslag uitgebracht en
minister Slotemaker de Bruine blijkt zich
nu met het bij dat versiag gevoegde ont
werp van wet met memorie van toelichting
te hebben vereenigd, behoudens enkele
aanvullingen en veranderingen van for-
meelen aard en eenige redactiewijzigingen.
Het wetsontwerp strekt vooreerst tot ver
hooging van de minimum-aantallen leer
lingen voor de stichting van bijzondere
scholen voor gewoon lager onderwijs,
waarvan de kosten geheel of gedeeltelijk
door de openbare kas worden gedragen.
Deze bepaling is .behalve dat de minima
slechts met één vierde worden verhoogd,
ontleend aan de wet van 4 Aug. 1933 be
treffende concentratie bij het openbaar on
derwijs. Daarmede correspondeert een
eveneens aan die wet ontleende bepaling
betreffende minimum-aantallen leerlingen
voor de stichting van openbare scholen
voor gewoon lager onderwijs.
Aan de bepaling omtrent het vereischte
aantal leerlingen voor de stichting van bij
zondere scholen sluiten aan bepalingen be
treffende de minimum-aantal leerlingen, bij
de bijzondere scholen voor gewoon 'lager
onderwijs vereischt voor de j a a r 1 ij k-
sche vergoedingen van rijk en ge
meenten, ontleend aan de ingetrokken pa
ragraaf 12 van het vroeger ingediende
wetsontwerp, waarmede weder correspon-
deeren overeenkomstige bepalingen ten
aanzien van de instandhouding van open
bare scholen voor gewoon lager onderwijs.
In deze bepalingen is vervat een
regeling voor de dispensatie, wel
ke met betrekking tot het behoud
der jaarlijksche vergoedingen zal
worden verleend voor bestaande
scholen, wier leerlingenaantal be
neden de nieuwe minima daalt.
Bovendien zijn nader omsdhreven
de reeds in- de wet voorkomende
bepalingen, volgens welke van de
minima dispensatie kan worden
verleend bij het stichten van nieu
we scholen en voor het behoud van
de vergoeding voor de bestaande.
Verder zyn in het ontwerp opgenomen
eenige voorschriften uit de wet van 4
Augustus 1933, waarvan het practisch nut
in die mate is gebleken, dat het raadzaam
werd geacht deze over te nemen.
Voor het overige bestaat de inhoud uit
wijzigingen, die ten gevolge van het opne
men van bovenbedoelde bepalingen nood
zakelijk werden geacht en overgangsbe
palingen, waarvan de betreffende de hand
having van bestaande rechten van reeds
opgerichte scholen de belangrijkste is.
DE EERSTE NEDERLANDSCHE
GESLOTEN AUTO-BRANDSPUIT
OP BALLON BANDEN.
De vliegers neergestort.
SJANGHAI, 26 Febr. (A.N.P.). De Fran-
sche vliegers Libert en Dennis, die een
tocht van Parijs naar Tokio hadden onder
nomen, zijn bij Thakhet in de provincie
Laos in Indo-China neergestort. Een der
beide piloten is gewond.
Zooals wij destijds bij de ingebruikname
van de nieuwe brandweerkazerne reeds be-
rich.ten was het wachten nog steeds op het
nieuwe brandweermateriaal in den vorm
van een nieuwen autobrandspuit.
Deze wagen is in den loop dezer week ge-
arirveerd. Wellicht hebben sommige stad-
genooten hem reeds door de stad zien
rijden. En zij zullen met ons tot de overtui
ging zijn gekomen, dat dit nieuwe veel lich
tere model sterk afwijkt van de tot nu toe
in gebruik zijnde au.ospuiten.
De nieuwe autospuit is gebouwd op Ford
V.-8 chassis, voorzien van vol ballon anti-
slipbanden, waardoor de kans op slippen
tot een minimum is gereduceerd.
De 8-cylinder Ford-motor is, teneinde de
bedrijfszekerheid zoo hoog mogelijk op te
voeren, voorzien van een dubbele ontste
king.
De pomp, welke door den automobiel
motor wordt aangedreven, is een „Magirus"
centrifugaal pomp met een capaciteit van
2000 liter per minuut bij een manometrische
opvoerhoogte van 80 Meter of respectieve
lijk ca. 2500 liter per minuut bij 55 Meter;
deze capaciteit is dus 500 liter per minuut
grooter dan die van de oude spuiten.
De pomp is voorzien van 4 zuigaanslui-
tingen, n.l. 2 voor het onttrekken van water
I aan grachten of brandputten en 2 afzonder
lijke voor het onttrekken van water aan de
waterleiding, terwijl 6 pers-aanslu.tlngen
zijn aangebracht. Het aantal stralen kan
evenwel door 2 verdeelstukken tot B, wor
den opgevoerd.
Teneinde bij brand, direct na aankomst
ter plaatse, water te kunnen geven, dus
reeds voordat de aansluiting van de zuig
stangen of het plaatsen van een standpijp
is geschied, is de autospuit voorzien van een
VOORNAAMSTE NIEUWS
EUITENLÊHD.
Rsxistische betocging te Gent tegen v.
Zeeland. (2de blad).
De dood van Ras Desta. (2de blad).
Gemeld wordt, dat men Nederlanders
de leiding wil geven bij de controle van
Spanje's grenzen. (2de blad).
BINNENLAND.
Thans is het wetsontwerp betreffende de
concentratie van bijzondere scholen inge
diend. (1ste blad).
De minister van financiën heeft geant
woord op de vragen van het lid van de
Eerste Kamer, den heer Pollema, inzake
de verleening van credieten aan het bui
tenland. (4de blad).
S70RT EN WEDSTRIJDEN.
De samenstelling der ploegen voor den
wedstrijd Nederlan'.Zwitserland. (3de
blad).
De tweede Zesdaagsche te Rotterdam
door BillietBuysse gewonnen. (3de blad).
reservoir, inhoudende. 350 liter water, welke
hoeveelheid water direct onder pompdruk
kan worden weggespoten.
In afwijking met de tot op heden veelal
gevolgde bouwwijze, waarbij de manschap
pen op twee aan de buitenzijde aangebrach
te langsbanken moeten plaats nemen, is op
de nieuwe autospuit een geheel gesloten
(dus ook overdekte) cabine aanwezig,
waarbinnen alle manschappen op dwars-
banken plaats vinden. De cabine is voor
zien van 4 portieren en aan voor- en zij
kanten van ruiten van splinter-vrij-gias.
De manschappen zitten dus geheel be
schut, terwijl zij ook bij een eveniueele aan
rijding minder gevaar loopen dan bij de
oude plaatsing der zitbanken.
Een dergelijke indeeling der zitplaatsen
wordt in het buitenland reeds veelvuldig
toegepast, doch in Nederland is deze nieuwe
autcspuit de eerste waarbij dit is geschied,
zoodat Leiden hiervan de primeur heeft
Onder de zitbanken en achter de cabine
zijn ruime bergkasten aangebracht, terwijl
bovendien 4 slangenhaspels en een groote
afneembare slangenhaspelwagen aanwezig
zijn.
Hoewel deze autospuit kleiner en lichter
is dan de aanwezige, (zij weegt volbelast
4650 K.G., tegen de aanwezige groote auto
spuit 8650 K.G.) k3n een grootere hoeveel
heid slangen en andere materialen worden
medegevoerd dan zelfs op de grootste der
beide aanwezigen spuiten.
Cp de reeds genoemde cabine is een af
neembaar zoeklicht gemonteerd, terwyl in
plaats van de up de oude spuit aanwezige
bel een krachtige electrische sirene is aan
gebracht.
Wij willen er het publiek nadrukkelijk op
wijzen, dat wanneer het signaal dezer sirene
weerklinkt, de rijweg, zoowel door voet
gangers als' door rij verkeer voor de nade
rende autospuit moet worden vrijgehouden
of -gemaakt.
De autospuit is geheel naar de inzichten
van den Inspecteur van Politie Couzy ge
bouwd dcor de firma Geesink te Weerp
