GRATIS ONGEVALLEN VERZEKERING.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
VRIJDAG 19 FE3XUARI 1937
No. 8653
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetafing:
Voor Leiden li» cent pei week i 2.ö0 per k.wartaal
Bij onze Agenten 20 cent pei week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnè's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Heden keerden wij aan Mej.de Wed. C. MANK te Langeraar,
wegens het ongeval haar man op 9 Februari l.l. over
komen, en dat den dood tengevolge had, de som uit van
BRIE HONDERD GULDEN.
Directie N.V. „De Leidsche Courant".
Een paar opmerkingen in
een liberaal blad
De „N. R. Crt." merkt in een artikel
„Vrijheid of dwang" op:
„Rome wil en beoefent, waar zij kan,
de dictatuur; tegen die overheersching
van Rome komen wij op", verklaarde,
evenals ds. Lingbeek en evenals de
heer Mussert in zijn vermaarde „bloed-
raad"-artikel, ook ds. Kersten. Maar
Lingbeek of Mussert of Kersten het
zijn allen vossen, die de passie pree-
ken, zoolang zij hun kans voor de eigen
dictatuur niet krijgen.
Dat laatste is niet slecht gezegd!
Intusschen trekken die passie-prediken
de vossen méér publiek uit ons nuchter
volk, dan men verwachten zou!
In datzelfde artikel schrijft het Rotter-
damsche liberaal orgaan ook nog:
Verdeeldheid is nu eenmaal de kan
ker van het godsdienstig leven van on
zen tijd, de eenige, diepste grond wel
licht van al onze kwalen. Moet in die
verdeeldheid dan ook het staatkundige
leven worden betrokken?
Wat hier wordt opgemerkt, is niet heele-
maal juist.
„De diepste grond wellicht van alle kwa
len" is niet de verdeeldheid in het gods
dienstige, maar is de godsdienstloosheid:
de bestrijding van, de haat tegen den Gods
dienst de onverschilligheid, waarmede
men in liberale en neutrale kringen den
Godsdienst buiten beschouwing laat, als
niets beteekenend, zelfs bij de meest be
langrijke vraagstukken in het publieke le
ven. Die onverschilligheid vooral is, naar
onze overtuiging, de diepste grond van al
onze kwalen! Al beschouwen ook wij
vanzelfsprekend de verdeeldheid in het
godsdienstige als een kwaad.
Als de „N. R. Crt." constateert, dat ver
deeldheid „nu eenmaal de kanker van het
godsdienstig leven van onzen tijd" is, dan
zal zij wel willen erkennen, dat het Ka
tholicisme onder die verdeeldheid, dien
„kanker" niet lijdtDe Katholieken zijn
één in het Geloof, in den Godsdienst.
Die godsdienstige eenheid der Katholie
ken moet ook zeker in ons vaderland, in
de omstandigheden, waaronder wij hier
leven voor alle Katholieken een stuw-i
kracht zijn, om, ondanks verschillen van
meening, óók een te zijn in de politiek
wij bedoelen: één in een organisato
rische eenheid.
Organisatorische verdeeldheid in de po
litiek moet voor ons katholieke leven zeker
als een „kanker" worden beschouwd.
NIEUW HEIDENDOM
Een wolfsangel dragen
't Is een feit, dat de N.S.B. hier te lan
de het Nationaal-Socialisme in Duitschland
in heel veel navolgt, slaafs navolgt.
Ook in het invoeren van heidensche ge
bruiken. Dit is geen bewering zonder meer.
Het is een feit. Een feit, dat wij vandaag
willen bewijzen uit een circulaire, met in
structies voor den komenden verkiezings
strijd, welke heden aan de leden is ver
strekt.
„Zoodra wij de macht in den staat
hebben overgenomen, zullen wij het
Parelmentarisme, het uitvloeisel van
de Fransche Revolutie, met al zijn uit
wassen opdoeken!!"
„En allen hebben tot taak onzen
wolfsangel te verspreiden. Vraagt uw
blokleiders om wolfsangels en brengt
ze overal, want de wolfsangel is het
strijdteeken van de N.S.B. en in het
teeken van den wolfsangel zal onze ge-
heele actie worden gevoerd.
Waarom is de wolfsangel ons strijd
teeken?
De wolfsangel is het teeken (ver
moedelijk ontstaan uit een verbinding
van de runen, zege, overwinning en
nood, gevaar) waarmede de Germaan-
sohe volken, die plaatsen plachten te
kenmerken, waar wolven zich hadden
vertoond.
De wolsangel diende tegelijk als
waarschuwing voor wie ter plaatse
mocht komen en als magisch teeken
ter bescherming in gevaar. Daarom is
de wolfsangel het strijdteeken van de
N. S. B.".
„In runen en symbolen school daar
om een geheimzinnige kracht, die de
ziel versterkte in ongeluk en nood.
Daarom bracht men runen en symbolen
aan op huis en huisraad, op vaatwerk
en wapens, opdat, wie deze teekens
aanschouwde, uit hun aanblik ziels
kracht en verzekerheid van het eeuwig
bestel der wereld zou putten".
Zal nu niet ieder Christen zulk ge
doemisselijk vinden en er zich van
afwenden!
De actie van de N.S.B. zal gevoerd wor
den in het teeken.... van den wolfsangel!
Als bij een dergelijke actie een Katho
liek zich kan aansluiten is dat voor ons
teneenenmale en volkomen onbegrijpelijk.
Dat is onze eerlijke meening. Wie het wél
begrijpen kan, moge het ons duidelijk ma-
De wereld
in vogelvlucht
De gevechten, welke plaats hébben ten
Oosten van Madrid, leveren een wisselend
succes op. Nadat aanvankelijk de natio
nalisten erin geslaagd waren vooruit te
dringen en den weg MadridValencia af
te snijden, volgde een tegenaanval van de
roode verdedigers, waardoor de aanvallen
de witten wederom eenige kilometers wer
den teruggeworpen. Gisteren schijnt de
krijgskans echter wederom teruggedraaid
te zijn en moeten de nationale strijdkrach
ten successen hebben bereikt in de richting
van Alcala de Henares. Dit moet worden
toegeschreven aan de versterking, welke
de rechtsche troepen hebben verkregen uit
het Zuiden, waar sinds de inname van Ma
laga een bsla«*»riik troepencontingent vrij
kwam en naar het Jarama-front kon wor
den gestuurd.
In de niet-inmengingscommissie blijkt
de kwestie van het vrijwilligersverbod toch
nog niet heelemaal opgelost te zijn. Portu
gal blijft bezwaren houden tegen de con
troleering van zijn grenzen. Gisteren kan
men nog niet tot een vergelijk komen, doch
vandaag wordt een compromis verwacht.
Verschillende landen maken zich overi
gens reeds op, om verboden uit te vaardi
gen voor het vertrek en het aanwerven
van vrijwilligers voor Spanje. Dat betee-
keht een aanmerkelijke verbetering in de
politieke situatie van Europa, omdat een
groote bron van wantrouwen daarmee
wordt gestopt.
Zooals wij giseren reeds veronderstelden,
heeft het Britsche Lagerhuis inderdaad de
voorgestelde defensie-leening van 400 mil-
lioen pond sterling goedgekeurd. Minister
president Baldwin, die het debat sloot,
heeft de meerderheid van de Lagerhuis
leden ervan kunnen overtuigen, dat En
geland sterk moest zijn om zijn positie van
vredeshandhaver in Europa te kunnen be
houden. De wankelmoedige houding van
de laatste jaren was niet anders dan zwak
te en deze zwakte is Europa niet ten goede
gekomen.
De Kerkenstrijd in het
Derde Rijk
DE ZELFBESCHIKKING IN DE
PROTESTANTSCHE KERK.
Wat beteekent zij in de practijk?
LONDEN, 19 Februari (A.N.P.).
De Berlijnsche correspondent van de
„Times" doet belangwekkende mededee
lingen over de voorgeschiedenis van het
besluit der regeering waarbij de Protes-
tantsche Kerk in Duitschland zelfbeschik
king werd toegekend. De rijksminister voor
Kerkzaken, Kerrl, had reeds een decreet
uitgewerkt, toen de verrassende beslissing
bekend werd. Krachtens dit decreet zou de
staat het volledige beheer hebben gekregen
over de financiën van de kerk gouverneurs
zouden drastische volmachten hebben ge
kregen om de rechten der kerken te be
knotten, de „Duitsche Christenen" zouden
opnieuw in een bevoorrechte positie wor
den gebracht. Kerrl riep op zekeren dag
de leden der Rijkskerkcommissie en der
provinciale commissiën bijeen te Berlijn.
Hij zette zijn decreet in forsche bewoor
dingen uiteen en verklaarde, dat discussie
niet meer mogelijk was: het decreet was
reeds naar den drukker.
De volgenden dag werd Kerrl naar
Berchtesgaden ontboden, blijkbaar op aan
dringen van invloedrijke personen, die het
grootste belang hebber bij een vlotte ten
uitvoerlegging van het vier jaarsplan. Er
was hier uitsluitend politieke voorzichtig
heid in het spel, geen als zoodanig bedoel
de vriendelijkheid jegens de Kerk. Want
het was duidelijk, dat strenge maatregelen
slechts een verbitterden „Kulturkampf" tot
gevolg konden hebben, en zij die belast
waren met de verwezenlijking van het vier-
jaarsplan, waren er z:ch van bewust, dat
zij een zoo groot risico niet konden nemen
tijdens de uiterste" moeilijke voorjaars
maanden, waarin alles in het werk moet
worden gesteld om de ontevredenheid zoo
gering mogelijk te doen zijn. Men was
reeds genoeg gewaarschuwd. Bovendien
deden de Katholieke* betoogingen te Mün-
chen en Berlijn vreezen, dat een golf van
Roomsch-Katholiek verzet zou samenvallen
met Protestantsche ontevredenheid.
Toen nam Hitier zijn besluit, waarbij de
Protestantsche Kerk zelfbeschikkingsrecht
werd toegekend. Maar er was blijkbaar
geen tijd geweest voor de bestudeering der
moeilijkheden, waartegenover Kerrl zich nu
plotseling geplaatst zag. Het is bijvoorbeeld
niet duidelijk, of mei. bij de bevoegd ver
klaring der kerkelijke bestuursorganen ook
de organen der Belijdenis Kerk op het oog
heeft of uitsluitend de formeele organen,
die benoemd zijn na de verkiezingen van
1933, welker geldigheid de Belijdende Kerk
altijd heeft betwist.
Blijven de organen der Belijdende Kerk
genegeerd, dan zal het besluit van Hit1.er
in het geheel geen gunstigen indruk maken.
Als de methode van 1933 wordt gevolgd bij
de verkiezing van een Generale Synode,
zullen dezelfde klachten rijzen: de aanhan
gers der Belijdende Kerk staan namelijk
op het standpunt, dat de „Duitsche Chris
tenen" in dat jaar de overwinning hebben
behaald, doordat talrijke kerkelijk onver
schilligen in het vuur werden gebracht, die
alleen nog als Evangelisch te boek stonden,
omdat zij niet formeel de Kerk hadden ver
laten.
Intusschen is door deze nieuwe ontwik
keling het vereenigde front der Belijdende
Beweging hersteld. De vertegenwoordigers
van de meer gematigde en voorzichtige
Luthersche kerken van Beieren en Würt-
temberg hebben deelgenomen aan bespre
kingen met de vertegenwoordigers der
strijdbare Pruisische Belijdende Kerk, on
der leiding van dr. Niemöller. Tezamen
werkt men aan de opstelling van eischen,
die ten doel hebben, een redelijk eerlijke
verkiezing te waarborgen. Indien die
eischen niet worden ingewilligd, zal men,
naai thans verklaard is, niets met de ver
kiezingen van doen willen hebben.
SPORT-TRIDUUM.
Gisteravond is- het groote Triduum be
gonnen voor de Katholieke Sportvereni
gingen van de stad.
De verschillende afdeelingen van Docos,
Actief en Groen-Wit waren door hun le
den zeer goed vertegenwoordigd; onge
veer vier honderd sporters vulden het voor
ste gedeelte der kerk.
De algemeene Sportadviseur kondigde
aan, in dit Triduum te behandelen de
vraag: waarom katholiek georganiseerd
ook in de sport en te zullen spreken over
de gevaren en over de deugden der sport.
Gisteravond werd de vraag: waarom ka
tholiek georganiseerd ook in de sport voor
eerst beantwoord mst te verwijzen naar het
geloof, dat elk levensterrein en elke uiting
van menschelijk handelen moet doordee-
semen; vervolgens door het feit, dat de
ziel zooveel meer waarde heeft dan het
lichaam en dus de lichamelijke opvoeding
nimmer de ziel mag schaden, maar inte
gendeel moet zorgen, dat het lichaam des
te beter de ziel kan dienen.
Vanavond heeft te half negen weer in de
Hartebrugskerk de tweede oefening plaats,
terwijl de derde gehouden wordt door een
gezamenlijke H. Mis met gemeenschappe
lijke H. Communie op Zondagmorgen,
waarna voor wie dit wenschen een geza
menlijk ontbijt genomen wordt.
GEEN LOF MET DUITSCHE PREEK.
Het Lof met Duitsche preek, dat heden
avond zou worden gehouden in de Harte
brugskerk, gaat niet door vanwege het
sport-triduum. Het zal gehouden worden
volgende week Vrijdag 8.30 uur.
HET GOUDEN FEEST DER
ST. JOSEPH S GEZELLENVEREENIGING
De bloemen- en huisvlijttentoonslelling
in Den Burcht.
Er is al veel en door velen geschreven
over d e tentoonstelling, welke den inzet
moet vormen van de herdenking van het
gouden feest der St. Josephs Gezellenver-
eeniging.
Thans is de beurt aan ons om hierover
een en ander mede te deelen en mochten
vorige berichten gewag maken van een
veelbelovende expositie, welke de moeite
van een bezichtiging waard zou zijn, het
waren alle maar gissingen over hetgeen
zou komen.
Nu echter kunnen wij na de exposi
tie van bloemen en huisvlijt, te hebben aan
schouwd met een gerust hart zeggen
dat wie verzuimt deze tentoonstelling te
bezoeken, zeer veel zal missen.
Maar, vragen velen zich af, wat kunnen
de Leidsche Gezellen in dezen tijd van
een bloemententoonstelling terecht bren
gen?
Dat is te haastig geoordeeld, want het
zijn niet slechts de Leidsche Gezellen, die
hier gewerkt hebber, ook verschillende
afdeelingen uit de omgeving hebben aan
dit verrassend prachtige resultaat meege
werkt.
De groot Burchtzaal is in een bloemen
hof omgetooverd van de heerlijkste en wel-
riekenste bloemen, "re de kassen op het
oogenblik leveren.
Bij den ingang der groote zaal vinden
we de inzending van Roelofarendsveen,
een fraaie collectie tulpen, hyacinthen,
crocussen, alle keurig geordend en helder
afstekend tegen het bed van mos en gras,
dat den onder grond vormt.
Daarachter zien we hooger opge
bouwd de groep van Voorhout, waarvan
men ons speciaal verzocht te noemen de
fraaie dubbele tulpen der Gebroeders v. d.
Nouland en de collectie cactussen van A.
Vlasveld.
De derde groep in de middenzaal wordt
in beslaggenomen door de afd. Benne-
broek.
Daarachter tegen het tooneel opgebouwd
bevindt zich de zeldzaam prachtige voor-
jaarsgroep van den heer G. Lubbe uit
Oegstgeest, een inzending ter opluistering,
die een fraaien achtergrond vormt op dit
kleurig tafereel van bloemenschoonheid.
Tusschen lagere en hoogere boomen, tus-
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nieuwe krachtsinspanning bij Madrid.
(2de blad).
De Engelsche defensieleening van 400
millioen pond door Lagerhuis aangenomen.
(2de blad).
Volkscommissaris te Moskou plotseling
overleden. (2de blad).
BINNENLAND.
Jongen te IJsselmuiden slaat zijn zuster
dood met een klomp. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het voorloopig Ned. elftal tegen Crystal
Palace samengesteld. (3de blad).
DATUM VAN DE VERKIEZING VOOR
DE TWEEDE KAMER IS 26 MEI.
schen planten en dennengroen zijn hier de
narcissen van verschillende soorten in
pollen bijeengezet, hetgeen een fraai ar-
tistieken indruk maakt.
Aan den linkerwand bevinden zich de
inzendingen van de afdeelingen Oegst
geest, Lisse en Warmond, aan de rechter
zijde die van de afd. Sassenheim en een
inzending neesters ter opluistering van den
heer K. Ravensbergen uit Hazerswoude.
Verder zijn er nog kl-inerp inzendingen ter
opluistering van de heeren Oudshoorn uit
Oegstgeest en het jurylid, den heer Heems
kerk.
De opbouw van deze werkelijk fraaie
bloemenexpositie was in goede handen
van den heer J. Jonker, chef der afdeeling
Plantsoenen der gemeente.
Het geheel, omlijst met een kraag van
groen, maakt een hoogst verzorgden indruk.
De St. Josephsgezellen uit onze omgeving
hebben ongetwijfeld ee. van hun werk en
wij twijfelen er niet aan of zij zullen er
eer mee inleggen.
Alleen reeds om deze bloemenexpositie
durven we vanavond, morgen of Zondag
een bezoek aan Den Burcht aanbevelen.
Niemand zal er spijt van behoeven te heb
ben.
Maar er is nog meer. In de achter de
groote zaal gelegen kleinere zaal wordteen
huisvlijt- en vaktentoonstelling gehouden,
welke eveneens door ieder gezien mag
worden.
Bakkers, slagers en timmervaklieden le
verden voor deze expositie verschillende
voorwerpen, maar daarnaast toonden nij
vere gezellen, dat ook cp amateurgebied
veel te bereiken valt met houtsnij-, koper-
snij- of schilderwerk.
We kunnen kier niet alle geëxposeerde
voorwerpen opnoemen, doch wijzen d.v.
op den kunstig geconstrueerden windwa
termolen, lampekappen en ijzersmeedwerk,
een theemeubel en zoovele andere dingen,
die eigenlijk zeker vermeld moesten wor
den, maar waarvan een vermelding of een
beschrijving zelfs toch niet zoo nauwkeu
rig is als een persoonlijk bezoek ook aan
deze tentoonstelling zal doer zien.
De heer Bronsgeest zorgde op deze afdee
ling voor deskundig arrangement.
Wij kunnen niet bete.* doen dan een be
zoek aan den Burcht van harte aanbeve
len. De expositie is het tenvolle waard.
Zr. Maria Eusebia en Zr. Maria Christo phora uit het St. Eiisabeth-Ziekenhuis
te Leiden, die einde Maart naar de Missie in Medan zullen vertrekken.