NIEUWS
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
HOE WORDT HET WEER
WEINIG VERANDERING.
DE BILT SEINT:
Meest matige wind uit Noordelijke rich
tingen, half tot zwaar bewolkt of betrok
ken, regen of sneeuwbuien, temperatuur
om het vriespunt des nachts, overdag wei
nig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerst.: 765.2 te Kuopio
Finland
Laagste barometerst.: 729.7 te Reykjavik.
De depressie op de Noordzee vult op en
verplaatst zich naar het Zuiden. Het ge
bied van hoogen luchtdruk boven Finland
begint zich naar het Zuiden uit te breiden.
De Oceaan-depressie trok naar het Noor
den en deed in den nacht in het Noord-
Westen den barometer snel dalen en de
temperatuur sterk stijgen. In Ierland ging
de wind naar Zuid terug en steeg de tem
peratuur eveneens, terwijl het in Enge
land en Schotland dezen nacht vroor. In
geheel Europa zijn de temperaturen, be
houdens langs de kust van de Golf van
Biscaye, slechts weinig boven het vries
punt en in het Oosten begint de vorst weer
toe te nemen tot matig en streng. De bo
venlucht is nog steeds arctisch koud en
in het niveau van 5500 meter is de tempe
ratuur onder minus 40 graden Celsius. Ook
in de Alpen heerscht groote koude en Saen-
tis en Zugspitze melden thans minus vijf
tien en minus negentien graden Celsius
met nog steeds sneeuw en mist. In de Oos
telijke middelgebergten ligt de sneeuw
70 cm. hoog. In Midden- en Oost-Duitsch-
land valt voortdurend sneeuw. De veran
deringen in den toestand worden thans
gunstig voor uitbreiding van het gebied
van koude uit het NoordOosten naar Cen-
traal-Europa en ook naar onze omgeving.
LUCHTTEMPERATUUR.
4.7 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e. a.
Van Vrijdagnamiddag 5.36 uur tot
Zaterdagmorgen 6.52 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 13 Febr.
voorm. 4.00 en nam. 4.24 uur.
ACADEMIENIEUWS
LEIDEN. Geslaagd:
Doctoraal examen geneeskunde mej. J.
H. Moes, Den Haag;
Artsexamen le gedeelte de heeren W J.
Kolff. Beekbergen en W. J. Wissema, te
Oegstgeest;
Candidaats-examen wis- en natuurkun
de letter F, de heer D. Hoegen, Den Haag.
Bevorderd: tot arts de heeren A. J.
Bouwman, Den Haag en Que Keng Lead,
Leiden.
RECHTZAKEN
UIT EEN TRAMWAGEN GESTOLEN
GELDKIST.
Nog twee vonnissen.
De rechtbank heeft gisteren uitspraak
gedaan in nog twee strafzaken tegen twee
mannen, die worden verdacht, betrokken
te zijn geweest bij den op 1 October 1936
op klaarlichten dag gepleegden diefstal van
een kist met bijna zevenduizend gulden uit
den goederenwagen van de Rotterdamsche
A. van der *E., 34 jaar, beiden gedetineerd
Tramweg Maatschappij, welke stond-op het
terrein van de gemeenetlijke handelsin
richtingen aan de Rosestraat.
Het geld was bestemd voor de Coöpera
tieve Suikerfabriek te Puttershoek en af
komstig van de incassobank te Rotterdam,
de benadeelde.
Veroordeeld zijn nu J. J. E. van BI., 35
jaar, los werkman en de spoorlijnarbeider
te Rotterdam, wegens diefstal in vereeni-
-ing tot twee jaar en zes maanden gevan-
gennisstraf. De derde verdachte is, zooals
men zich zal herinneren, veroordeeld tot
anderhalf jaar gevangenisstraf.
BELEEDIGING VAN DE POLITIE TE
WINTERSWIJK.
De Rechtbank te Zutphen veroordeelde
heden den Winters wij'.cschen koopman H.
P., die op 11 December jl. aldaar een ge
schrift der N. S. N. A. P. (partij majoor
Kruyt) had verspreid met beleedigenden
inhoud voor de politie te winterswijk, con
form den eisch tot een maand gevangenis
straf.
VAN ONZE ADVERTEERDERS.
DE RECORD-DAS.
Wij verwijzen naar een aankondiging in
ons nummer van heden van den heer Her
man Trossel betreffende een sensatie in
de stropdassenwereld.
Tot en met morgen wordt in de zaak
Hoogewoerd 109 de Recorddas gedemon
streerd. We twijfelen er niet aan, of velen
zullen het stropdassenvraagstuk tot het
verleden doen behooren.
HAARLEMSCHE POLITIERECHTER.
Ter zake van diefstal van een heerenrij
wiel stond terecht de gedetineerde losar-
beider C. M. B. uit Haarlemmermeer. Ver
dachte had op 23 Januari j.l. te H i 11 e-
gom een onbeheerd staand rijwiel toebe-
hoorende aan de 17-jarige kantoorbedien
de J. v. d. Sch., hetwelk voor een perceel
daar stond, weggenomen en er mede naar
zijn woning gereden. Op een vraag van
den politierechter, waarom verdachte dit
toch gedaan had, daar verd. met een rij
wiel naar Hillegom was gereden en het
daar had gestald, deelde hij mede, dat hij
ruzie had gehad met zijn vrouw en zijn
kop in den wind had gegooid.
Het strafblad van verdachte is ook niet
erg fraai, gezien zijn reeds eerdere ver
oordeelingen en een nog loópende voor
waardelijke straf van 2 maanden. -Gezien
de ernst van het feit en alles in aanmer
king nemende, eischte de officier van Jus
titie tegen verdachte 6 maanden gevan
genisstraf, met aftrek van voorarrest.
De politierechter veroordeelde verdachte
overeenkomstig den eisch met aftrek van
voorarrest tot en met heden.
Terzake van verduistering van een bak
fiets welke verdachte in huurkoop had,
stond terecht de 30-jai-ige bloemenkoop-
man W. de J. uit Hillegom. Verdachte
had van een zekere P. C. W. aldaar een
bakfiets in huurkoop en de fiets verkocht
aan een zekere P. H. te Bennebroek, daar
deze nog een vordering op verdachte had,
en wel voor een bedrag van f 30.Ver
dachte is reeds 3 maal veroordeeld. Gezien
het gunstig reclasseeringsrapport over ver
dachte uitgebracht eischte de officier van
Justitie tegen verdachte 3 maanden ge
vangenisstraf voorwaardelijk met een
proeftijd van 3 jaar en onder toezichtstel-
ling van het Leger des Heils.
De politierechter veroordeelde verdach
te tot 2 maanden gevangenisstraf voor
waardelijk met een proeftijd van 2 jaar en
onder de zelfde voorwaarden.
DOODELIJK ONGEVAL IN GEMEENTE
GASFABRIEK TE AMSTERDAM.
Arbeider tusschen muur en lorrie bekneld
geraakt.
Een ernstig ongeval heeft zich hedenmor
gen in de vroegte te ruim zes uur
voorgedaan in de gemeentegasfabriek aan
den Haarlemmerweg te Amsterdam.
In de stokerij van de gasfabriek bevindt
zich een lorriebaan, waarop gloeiende co
kes door middel van lorries vanuit ovens
naar de bluschinrichting van de fabriek
wordt gereden. De wagens worden auto
matisch in beweging gezet door op een
knop te drukken. Door nog niet opgeloste
oorzaak is plotseling de stroom ingescha
keld, waardoor de lorries in werking zijn
gekomen. Een 43-jarig arbeider, die zich
in de nabijheid van de rails bevond, werd
door een der wagens gegrepen en tegen een
muur gedrukt. Onmiddellijk werd de
stroom uitgeschakeld, doch het was toen
reeds te laat. De ongelukkige bleek te zijn
overleden.
Het stoffelijk overschot is naar het Bin
nengasthuis vervoerd.
HET OFENSIEF DER RECHTSCHEN
BIJ MADRID.
Gaat men in Madrid het hoofd verliezen?
AVILLA, 12 Febr. (A.N.P.) Een spe
ciale correspondent meldt: Gisteravond
hebben de rechtsche colonnes van gene
raal Varela onder leiding van generaal
Mola, na den rechteroever van de Jarama
geheel te hebben „gezuiverd" en San Mar
tin de la Vega te hebben bezet, waar een
kern van tegenstanders nog weerstand
bood, haar voorhoede opgeschoven tot
voorbij den weg van Chinchon, die dienst
doet als verbinding met Valencia tusschen
Vaciamadrid en Arganda. Sinds den aan
vang van het nieuwe offensief zijn de
rechtschen nu opgerukt over een diepte
van 20 K.M. en een breedte van 12 tot 15
K.M. De rechtsche colonnes zijn met haar
eerste afdeelingen in het Noorden bij Ar
ganda aangekomen en in het Zuiden voor
Morata de Ta j una. De regeeringstroepen
zijn volkomen uit het veld geslagen door
den aanval en bieden slechts schoksgewijze
tegenstand. In de nabijheid van de hoofd
stad worden de teekenen veelvuldiger, dat
men het hoofd gaat verliezen.
De strijd in het Noorden.
BILBAO, 12 Febr. (A.N.P.) Een offi
cieel communiqué van den Baskischen
verdedigingsraad meldt, dat aan alle fron
ten rust heerscht. Regen en nevel hebben
alle militaire operaties belet.
STADS 2
SWAMMERDAM
1637-1937
De Leidsche Universiteit
herdenkt een beroemd
natuurkundige
Jan Swammerdam werd den 12den Fe
bruari 1637 te Amsterdam geboren. Hij
studeerde te Leiden in de geneeskunde en
wijdde zich vooral aan de ontleedkunde.
Na Parijs bezocht te hebben en in 1667
tot doctor in de geneeskunde te Leiden
bevorderd te zijn, wijdde hij zich te Am
sterdam aan anatomische en zoölogische
studiën.
Hij deed de voor de ontleedkunde be
langrijke ontdekking, om de vaten met een
harsachtige, door het vuur vloeibaar ge
maakte stof te vullen, die, wanneer zij
koud wordt, deze nu uitgezette vaten voor
bederf bewaart.
Bovendien heeft men aan hem de uit
vinding van een thermometer te danken,
ter onderzoeking van den graad van warm
te bij de dieren.
Tot zijn eerste geschriften behcoren:
„Historia Insectorum generalis" ofte Alge-
meene verhandeling van de bloedelooze
Dierkens; en „Miraculum naturae seu uteri
muliebris fabrica".
Wonderbaarlijk mogen we de resultaten
noemen welke Swammerdam bij zijn diep
gaande studies heeft bereikt.
Hij bracht leven en inzicht in de tot dan
toevrijwel onbekende wonderen der in
sectenontwikkeling. Hij was het b.v., die
door het ijverig bestudeeren van het bijen
volkje tot de ontdekking kwam, dat de ko
ningin den bijenstaat bijeen houdt en niet
een koning, zooals aanvankelijk werd ver
ondersteld.
Zijn proeven voor ontleedkunde gingen
zoo ver, dat hij een luis ontleedde en daar
in een bewijs wist aan te voeren voor de
almacht Gods. Dat een leeuw forsch ge
bouwd was en in staat om zijn kracht te
toonen, dat was voor hem niets vergeleken
bij een diertje als een luis, dat teer en fijn
vein samenstelling veel meer en veel beter
getuigenis aflegde van de grootheid des
Scheppers.
Een brief aan Thevenot getuigde dan
ook zeer sterk van zijn godsdienstzin,
waar hij dezen aldus aanving: „Ik presen
teer Ued. alhier den Almachtigen Vinger
Gods, in de anatomie van een Luys, waar
in gij wonderen op wonderen opeengesta-
pelt suit vinden, en de Wijsheid Gods in
een kleen puncte klaarlijk sien ten toon-
gestelt".
Door zijn aanhoudend studeeren tot
zwaarmoedigheid vervallen, maakten de
dweepzuchtige geschriften van Antoinette
Bourignon een diepen indruk op hem, zoo
dat hij zijne werkzaamheden, als onwaar
dig voor de bemoeiingen van 'smenschen
geest, staakte en haar naar Holstein
volgde.
Door verdriet en gebrek ontzenuwd,
keerde hij naar Amsterdam terug, waar
hij in 1680 overleed.
Een deel zijner papieren, voor 'n baga
tel verkocht, kwam later Boerhaave voor
veel geld in handen, doch deze sorteerde
ze zorgvuldig en gaf ze in het Hollandsch
uit onder den titel: ,Bybel der nature, of
Historie der Insecten enz., en in het Latijn
Biblia Naturae sive Histcria Insectorum in
certas classes reducta". Bovendien heeft
men nog van Swammerdam een werk over
het haft, „Ephemeri vita enz." (Amster
dam 1675) en „Over het ademhalen en
het gebruik der longen" (Leiden 1735).
Vele van de merkwaardige werken van
dezen Nederlander, die als de beroemdste
entomoloog ter wereld beschouwd wordt,
hebben we dezer dagen mogen aanschou
wen in de tentoonstelling, welke te zijner
eere is ingericht in het Natuurhistorisch
Wetenschappelijke Museum, dat is geves
tigd in een gedeelte van het oude Boer-
haave-ziekenhuis aan de Steenstraat.
De volledige manuscripten van zijn Boek
der Nature, door Boerhaave aangekocht en
uitgegeven liggen hier achter glas verbor
gen en daarnaast zijn origineele teekenin-
gen over diverse onderwerpen.
Zijn dissertatie „De Respiratione", zijn
„Algemeene Verhandeling van de Bloed-
looze Dieren" met het origineele hand
schrift van den herdruk hiervan en zooveel
andere manuscripten liggen hier als de
stille getuigen van het wonderbaarlijke
werk van een man, wiens nagedachtenis
thans zoo roemvol geëerd wordt.
Noemen we verder nog een origineelen
brief van Antoinette Bourignon aan Swam
merdam en zijn portret, dat niet het zijne
is, aangezien de vervaardiger daarvan een
beeld gebruikte uit een Rembrandt-schil-
derij, dat vijf jaar voor Swammerdam's
geboorte was vervaardigd, dan hebben we
genoeg bewijzen aangevoerd, dat deze
kleine doch exquise tentoonstelling de be
zichtiging ten volle waard is.
DE HERDENKING
IN DE LEIDSCHE UNIVERSITEIT.
In een plechtige bijeenkomst m het groot-
autoditorium der Leidsche Universiteit, is
hedenmiddag het feit herdacht, dat 300 jaar
geleden de beroemde natuurkundige Jan
Swammerdam werd geboren.
Na een inleidend woord van den rector-
magnificus, prof. dr. J. van der Hoeve, en
een korte beschouwing over Swammerdam's
beteekenis voor de wetenschap door prof.
dr. J. Huizinga, voorzitter der Koninklijke
- -== ii
Akademie voor Wetenschappen, was het
woord aan dr. A. Schierbeek, privaat-do
cent in de geschiedenis en de didaktiek der
biologie aan de rijksuniversiteit te Leiden,
die de herdenkingsrede uitsprak.
Spr. begon met er aan te herinneren, dat
Jan Swammerdam opgroeide te midden van
door zijn vader verzamelde curiosa,
waaronder veel naturalia doch geen insec
ten waren. In 1661 werd hij student te
Leiden, waar hij onder leiding kwam van
bekwame hoogleeraren, terwijl hij kennis
maakte met Steno en Reynier de Graaf. Na
zijn candidaatsexamen trok hij naar Frank
rijk. waar hij o.a. bij Thevenot logeerde,
aan wien hij later zijn manuscripten ver
maakte.
Reeds in 1663 deed hij enkele ontdekkin
gen en in 1666 werd een deel van zijn ana
tomisch en physiologisch werk gepubli
ceerd door Blasius. Dit werk handelt o.a.
over de spieren van de kikvorschen en de
werking der zenuwen. Ook vindt men hier
zijn ontdekking van de bloedlichaampjes
die door Malpighi wel iets eerder gezien
waren, doch niet voor bloedlichaampjes ge
houden.
In 1667 kwam Swammerdam op de ge
dachte 'om de bloedvaten op te spuiten met
weeke was, een methode, die Fred. Ruys
tot in de perfectie zou uitwerken.
Toen Swammerdam met van Horne bezig
was met zijn onderzoek van de vrouwe
lijke organen verscheen het werk van R de
Graaf hierover zoodat e^ een ernstige twist
tusschen deze geleerden ontstond. Dit gaf
spr. aanleiding om wat nader in te gaan
op de psychologie van Swammerdam. Hij
meende op grond van wat wij van dezen
weten, hem te mogen teekenen als een ge
passioneerde, in den zin van Heymans, dus
als iemand gekenmerkt door groote activi
teit, groote emotionaliteit en groote secun
daire functie. Hiermee komt geheel over
een, dat Swammerdam gerekend moet wor
den tot het homogeen-veelzijdige type dat
dr. A. F. M. Reynders heeft gegeven en
tevens strookt Hiermede dat Swammerdam
in vele opzichten een querulant was en dat
nij later geheel onder invloed kwam van
de godsdienstige voorstellingen van An
toinette Bourignon.
Deze mengeling van onderzoekersneigin
gen en zich overgeven aan godsdienstiige
bespiegelingen komt prachtig uit in zijn
boek: Ephemeri Vita, een verhandeling
over de haften (Eendagsvliegen 1675).
In 1669 was reeds verschenen zijn boek:
algemeene verhandeling der bloedloose
dierkens, waarvan zijn latere groote werk:
Bijbel der Nature, in 1737 door Boerhaave
in het licht gegeven, feitelijk oen zeer ver
meerderde uitgave is.
Spr. wees er op, dat op vele plaatsen in
Swammerdam's werk de invloed van
Descartes bespeurbaar is, zoo o.a. bij zijn
opvatting van de instincten. Als men Swam
merdam's werk vergelijkt met dat van
Malpighi, dan ziet men, dat hij nog nauw
keuriger was, vergelijkt men hem met
Leeuwenhoeck, dan valt op, dat deze soms
nog scherper waarneemt, doch dat Swam
merdam, in overeenstemming met zijn
psychologisch type, de litteratuur veel beter
beheerscht en dat zijn onderzoekingen ge
dragen worden door enkele grootsche ge
dachten.
Hij was een der eersten, die lagere die
ren ontleedde (vooral de anatomie van de
luis, van de bij, van de slak en van de inkt-
visch werden door spr. genoemd) en hij
was zeker wel de eerste, die er op wees, dat
hier de verhoudingen zoo helder en klaar
zijn, dat zij ons den sleutel geven de hoo-
gere dieren betei te begrijpen.
Harvey's boeken over den bloedsomloop
en over de voortplanting hadden deze pro
blemen weer in het centrum van de belang
stelling geplaatst en het is dan ook wel
duidelijk, dat Swammerdam een bepaald
standpunt moest innemen tegenover deze
problemen. Hij geloofde aan een praefor-
matie in het ei (hij was dus ook ovalist),
terwijl Leeuwenhoeck later aan een prae-
formatie in de zaaddiertjes geloofde (dus
animalist was) Spr. wees er op, dat de
zip: omne vivum ex ovo (alle leven uit een
ei) niet in Harvey's werk te vinden is, ter
wijl deze ook aan een spontane generatie
der lagere dieien geloofde. Swammerdam
spreekt echter duidelijk uit, dat alle plan
ten en alle dieren uit een zaad of ei ge
boren worden.
Wij danken aan Swammerdam verder een
juist inzicht in de verhoudingen in den
bijenstaat en dar. een eerste poging om or
dening te brengen in de chaotische massa
der insecten. Deze eerste poging v/as mees
terlijk, onze huidige indeeling is hierop nog
steeds gebaseerd.
Spr. memoreerde nog, dat Swammerdam
vrij veel gedichten heeft geschreven en hij
citeerde een, dat gewijd is aan de praefor-
matieleer. Hieruit blijkt, dat hij aannam,
dat de voor ons nog onzichtbare kiemen
door God in den loop der ontwikkeling „ge
stremd" werden uit de vochtigheid.
Spr. eindigde met te betoogen, dat de
Leidsche universiteit Swammerdam die
volgens beweren van zijn vader, zijn besten
tijd had verloren in het waarnemen van
zaken waarvan geen duit winst kwam
vormde en zijn werken voor den ondergang
behoedde en dat haar dit steeds tot eer zal
strekken.
Na afloop dezer plechtigheid begaven
vele der aanwezigen zich naar het Neder-
landsch Historisch Natuurwetenschappelijk
Museum, gevestigd in een vleugel van het
voormalig Academisch Ziekenhuis, waar
geheel uit het bezit der universiteitsbiblio
theek en van het museum voornoemd een
Swammerdam-tentoonstelling is ingericht.
De grootste attractie van deze expositie is
wel het origineele manuscript van de
„Bijbel der Nature" door Boerhaave voor
1500.— aangekocht, in druk uitgegeven
en na zijn dood aan de Leidsche Universi
teit vermaakt.
AGENDA
LEIDEN.
Vrijdag. Bijeenkomst afd. Jongeren Staats
partij, Jacobazaal, Den Burcht,
8.15 uur.
Vrijdag, Uitvoering O.G.A.V., Stadsgehoor
zaal, 7.45 uur.
Woensdag, jaarvergadering R.K. Bond van
Handels-, Kantoor- en Winkelbe
dienden, R.K. Volksbond, Steen-
schuur, 8.15 uur.
Donderdag, R.K. Metaalbewerkersbond,
jaarvergadering afd. Leiden, Bonds-
gebouw, 8 ur.
Donderdag, Genootschap van den Stil
len Omgang, afd. Leiden, le
denvergadering gebouw St. Jos.-
Gez.-Ver., 8.15 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 8 tot
en met Zondag 14 Febr. a.s. waarge
nomen door de apotheken: J. C. Pelle,
Kort Rapenburg 12, tel. 594, J. E. M. ten
Dijk, Haven 18 tel. 85 en mej. J. Doedens,
Wilhelminapark 8, Oegstgeest, tel 274.
JONGEREN-AFDEELING LEIDEN
R.K. STAATSPARTIJ
Wij herinneren de leden nog even aan
de vergadering van de Jongeren-af deeling,
welke gehouden wordt hedenavond te
kwart over acht in de Jacoba-zaal van
hotel „Den Burcht". Daar de agenda mel
ding maakt van stemming over het nieu
we reglement en verkiezing van een vast
bestuur is het alleszins van belang deze
vergadering bij te wonen.
Het voorloopig bestuur rekent op de
leden! De Jongeren zijn vanavond om
kwart over 8 aanwezig!
Komt allen!
Het voorloopig bestuur.
R.K. HANDELS-, KANTOOR- EN
WINKELBEDIENDEN.
Men verzoekt ons opname van het vol
gende:
Na het verzenden der convocatie ge
werd ons de mededeeling, dat mej. C. v. d,
Steen, zich niet meer herkiesbaar stelt.
Punt 4 van de agenda wordt dus als volgt:
„Verkiezing van twee bestuursleden, we
gens periodieke aftreding van C. J. v. d.
Meer, secretaris en mej. C. v. d. Steen. De
heer L. J. v. d. Meer stelt zich wel, mej.
C. v. d. Steen, stelt zich niet meer herkies
baar, enz.".
Wij wekken onze leden nadrukkelijk op
om Woendag, 17 Februari a.s. vrij te hou
den voor onze jaarvergadering en even-
tueele candidaten in te zenden voor het af-
deelingsbestuur en hoofdbestuur. Hoe meer
candidaten hoe beter.
In verband met de belangrijke zeer uit
gebreide agenda, verzoeken wij onzen le
den op tijd, dus uiterlijk kwart over acht,
aanwezig te zijn, zoodat wij vlot de agenda
kunnen afwerken.
U komt.... en op'tijd!
SUIDAFRIKAANS STUDENTE-
TONEELGESELSKAP.
Gelijk uit bekenmakingen in dit blad en
elders blijkt, zal cp Donderdag 18 Februari
a.s. in den Leidschen Schouwburg optre
den het tooneelgezelschap der Zuid-Afri-
kaansche studenten van Stellenbosch. Se
dert begin Januari bevinden deze studen
ten-stamverwanten zich in ons land. en zij
zijn reeds opgerteden te Antwerpen, Gent,
den Haag, Hilversum Ede, Amsterdam,
Almelo, Utrecht en Bergen. Ook hebben zij
hun' kunst als hoorspel opgevoerd voor de
radio te Hilversum en te Brussel.
Overal waar de Afrikaansche studenten
zijn opgetreden hebben zij welverdienden
bijval geoogst. Daar dit de eerste maal is,
dat een dergelijk ondernemen in Nederland
en Vlaanderen wordt uitgevoerd, mag
daarin een gunstig voorteeken voor de ver
werkelijking van hun verdere plannen wor
den gezien. Hun doel is namelijk in de eer
ste plaats cultureel; door hun optreden wil
len zij Nederland en Zuid-Afrika op cultu
reel gebied nader bij elkander brengen en
indien al hun plannen tot werkelijkheid ko
men, zullen zij in het vervolg om.de twee
jaar naar hier komen om dit even belang
rijke als sympathieke doel te verwezenlij
ken.
Dat te Leiden, welks universiteit vooral
door traditioneele banden met Zuid-Afri
ka verbonden is, een tooneelopvoering van
het gezelschap zal plaats vinden, is te dan
ken aan het initiatief van de Leidsche af-
deeling van het Algemeen Nederlandsch
Verbond, welke terstond bij de voornaam
ste studentenverenigingen en bij een aan
tal andere burger-vereenigingen (Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen, Maat
schappij der Nederlandsche Letterkunde,
Nationaal Jongeren Verbond, Nederlandsch
Zuid-Afrikaansche Vereeniging) vollen
steun en medewerking heeft mogen vin
den.
Het op te voeren stuk, „En hadde de lief
de niet....", geeft een blik in het Afri
kaansche familieleven en stelt den onder
gang voor oogen van een man, die afgewe
ken is van de oude Boerendeugden. Onge
twijfeld is dit de eerste maal, dat te Lei
den een stuk wordt opgevoerd in het Afri-
kaansch. Dat er hoegenaamd geen moeite
zal zijn den dialoog te volgen, zullen de
velen kunnen getuigen, die in het vorige
jaar de lezing van den Zuid-Afrikaanschen
gezant dr van Broekhuizen voor het Na
tionaal Jongeren Verbond hebben bijge
woond.
