WYBERT
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
DINSDAG 2 FEBRUARI 1937
DE LE'DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
GELDEN BESCHIKBAAR GESTELD TER UITBREIDING VAN DE
„ZIJL" EEN CENTRALE WERKPLAATS VOOR JEUGDIGE WERK-
LOOZEN LANGDURIGE DEBATTEN OVER DE REORGANISA
TIE VAN DE STEDELIJKE WERKINRICHTING HET PRINCIPE
BESLUIT AANGEHOUDEN. INTERPELLATIES.
Militair oefenterrein.
13o. Voorstel:
a. tot het beschikbaarstellen van gelden
ten behoeve van den aanleg van een mili
tair oefenterrein met sportveld op de gron
den nabij den Haagweg ten zuiden van de
Toussaintkade;
b. tot het verhuren van het sub a ge
noemde oefenterrein met sportveld aan
den Staat der Nederlanden.
De heer v. Eek (SD.A.P.) heeft het vol
gende voorstel ingediend:
De Raad verzoekt B en W. er bij den Mi
nister van Defensie op aan te dringen, dat
in de overeenkomst oetreffencie de verhu
ring van het nieuwe militaire oefenterrein
met sporiterrein de volgende wijzigingen
worden gebracht:
lo. dat de beschikt:aarstelling van die
terreinen aan de gemeente zich niet be
perkt tot openbare volksfeesten en andere
volksvermakelijkhederx doch wordt uitge
breid tot alle openbare bijeenkomsten;
2o. dat de voorwaarde voor het gebruik
van die terreinen aldus luidende: dat de
betreffende f eestelij kneden en vermakelijk
heden niei worden gehouden met een re-,
Volutionair doel of propaganda tegen de
weermacht, op die terrein worden toege
laten, komt te vervallen
Spr. licht zijn voorstel nader toe. Er be
staan in Leiden geen terreinen, waarop
groote bijeenkomsten gehouden kunnen
worden. Vandaar zijn voorstel onder no 1.
Tegen de beperking voor revolutionaire
propaganda heeft spr. bezwaai. Het woord
„revolutionair" karv tot verkeerde gevolg
trekkingen leiden. Wat wordt hier onder
„revolutionair" verstaan? Wordt eronder
verslaan: propaganda tot onwettige daden,
dan moet de justitie ingrijpen. Verstaat
men er onder „streven naar algeheele om
mekeer", dan vallen zelfs de meestf vreed
zame vereenigingen daaronder.
De heer Coster (R.K dringt erop
aan, de 3-Octoberfeeotelijkheden zoo lang
als mogelijk is op het Schuttersveld te laten.
Den heer v. W e 1 z e n (C.P.) valt het
tegen, dat het departement van Defensie
beknibbeld heeft op den huurprijs die zeer*
gering is in verband met de hooge eischen,
welke aan het cerrein gesteld worden. Hij
vindt het jammer, dat het terrein slechts
bij hooge uitzondering voor de burgerij ge
bruikt zal kunnen worden. Met den term
„revolutionair" kan men naar willekeur
groote groepen der bevolking uitschakelen.
Spr e;scht ook voor ae communistische par
tij het recht op gebruik te maken van het
militair oefenterrein.
De heer v. d. L a a n (V.B.) is niet gunstig
gestemd jegens het voorstel. Hij beziet de
zaak van den kant der 3-October-vereeni-
ging. die groote kosten zal moeten maken
bij verandering van terrein en daarvan
groote schade zal ondervinden. Hij sluit
zich aan bij het verzoek van den heer Cos-
ter. Voorts verklaart spr. zich tegen de
voorstellen v. Eek.
De heer Beekenkam p (A.R.) ge
looft niet dat net voorstel-v. Eek erg tac
tisch is, omdat de S.D.A.P. bezig is, den in
druk te wekken dat zij haar revolutionair
karakter heeft afgelegd.
De heer Würtz (Nat. Herstel) vindt het
dwaasheid om revolutionaire en anti-mili-
tairistische propaganda toe te laten op een
militair oefenterrein Het voorstel-v. Eek
bevreemdt spr., omdat de gevoelens der
S.D. A P. ten opzichte van de weermacht en
zelfs van ons Oranjeauis gewijzigd heeten.
Dit voorstel is daarmee in strijd en spr.
vraagt zich af, welke van de twee op
recht is.
De heer G o s 1 i n g a (A.R betreurt de
nieuwe uitgaven voor het exercitie-veld en
in verband daarmee vraagt spr. of het uit
breidingsplan door Geo. Staten reeds goed
gekeurd is. Voor de houdersr van volks
tuintjes vraagt spr. eenige vergoeding en
tegemoetkoming.
De heer H e s s i n g (S.D A.P.) vraagt
naar aanleiding van dt redactie der voor
waarden of vergaderingen van politieke
partijen zullen worden toegelaten. In tegen
stelling met den heer Würtz is spr. voor
vrije meemngsuiting. Hij meent, dat hij een
betere vaderlander is, dan de heer Würtz,
die nauwe relaties onderhout met een be
weging, die instructies heeft af te wachten
uit het buitenland.
De voorzitter wijst erop, dat de ge
meente net terrein verhuurt aan het Rijk,
dat dan natuurlijk niet geneigd is om zijn
gehuurd terrein aan iedereen at te staan.
Toch is het Rij a zoo welwillend om het bij
uitzondering af te staan; maar dat moet
een uitzondering blijven, omdat het be
schikbaar moet zijn voor het garnizoen. Het
spreekt vanzelf, dat op dit terrein geen pro
paganda tegen de weermacht gemaakt mag
worden. Er is niet het minste bezwaar tegen
om de 3 October-vereeniging zoo lang mo
gelijk op het SchutteisveH te houden. In
antwoord aan den heei Goslinga zegt spr.
dat het uitbreidingsplan inzake het Schut
tersveld nog niet is goedgekeurd. Met de
belangen der 3-October-vereen iging zal zoo
veel mogelijk rekening worder. gehouden,
evenals met de houders van volkstuintjes.
De heer v. Eek (S.D.A.P.) verklaart, dat
de S D.A P., inderdaad zich op nationaal
standpunt heeft gesteld, maar daarmee is
niet in strijd dat zij voorstandster is van
de vrije meeningsuiting en daarom verzet
spr zich tegen de gemaakt beperkende be
paling. De beoordeeling wat al of niet re
volutionair is, wil spr. niet in handen leg
gen van militairen. Deze beperkende bepa
ling is z i. onnoodig en ongewenscht. is on
duidelijk en geeft aanleiding tot willekeu
rige toepassing.
Het voorstel-v Eek le gedeelte wordt
verworpen met 17 tegen 15 stemmen.
Voor: dt S.D.A.P. en de heer v Weizen.
Het tweede gedeelte wordt eveneens ver
worpen met 17 tegen i!t stemmen. (Dezelfde
verhouding).
Het voorstel van B. en W. wordt z.h.st.
aangenomen.
14o. Voorstel tot het verkoopen aan den
Staat der Nederlanden van het vischrecht
op de z.g. Vroonwateren, gelegen onder de
gemeenten Warmond, Alkemade Rijnsa-
terwoude en Woubrugge.
De heer Co s t e r (R.K.) ontkent het
recht van de gemeente om recognities te
heffen, zooals tot nu toe geschied is. Spr.
zou de loopende aanslagen ingetrokken wil
len zien.
De voorzitter bestrijdt deze op
vatting.
Goedgekeurd.
(De heer Coster (RK.) wenscht geacht te
worden te hebben tegengestemd).
15o. Praeadvies op het verzoek van de
N.V. Leidsche Duinwater Maatschappij om
toestemming tot het verkoopen van eenige
perceelen duingrond gelegen onder de ge
meente Katwijk aan die gemeente.
Goedgekeurd.
16o. Voorstel tot wijziging van de veror
dening regelende de heffing van leges- en
expeditiegelden ter Secretarie, bij het Oud-
Archief en aan het Bureau van den Bur
gerlijken Stand te Leiden.
Goedgekeurd.
Uitbreiding de Zijl.
17o. Voorstel tot het beschikbaarstellen
van gelden ten behoeve van het uitbrei
den van de zweminrichting „De Zijl".
De heer Goslings. (A.R.) heeft inder
tijd voorgesteld, de zwemsport niet onder
ae Sportstichting te .aten vallen. Dat is
verworpen Thans mist spr. in deze aan
gelegenheid het advies van de Sportstich
ting. Gaat deze aangelegenheid toch buiten
de Sportstichting om. Spr. stelt voor, als
nog dit punt aan te houden om het advies
van de Sportstichting in te winnen.
De heer v. d. K w a a k (C H.) zegt, dat
de Sportstichting weinig prijs erop zal stel
len om deze kwestie te gaan bezien, te
meer daar dit tot groote stagnatie aanleg
ding zou geven.
De heer Jon geleen (S.D.A.P.) sluit
zich daarbij aan.
De heer Lombert (RK) vindt deze
houding niet consequent. Het oordeel van
de Sportstichting had gevraagd moeten
'zijn.
De vo o r z i t t e r zegt dat deze zaak
reeds lang in de pen was en dat B. en W.
blij zijn, als de uitbreiding bij het aanbre
ken van het zwemseizuen gereed zal zijn.
De heer G o s 1 i n g a (A.R Ik heb niet
om de bemoeienis van de Sportstichting ge
vraagd, maar de raad en ook B. en W.
waren van een andere meening. Maar nu
moet ook het advies dezer Stichting ge
vraagd worden. Vertiaging is geen excuus.
Het advies kan cp korten termijn gegeven
gorden.
De v o o r z.: De Zijl is nog niet eens bij
de Sportstichting ingebracht. Een voorstel
daartoe moet nog in den Raad komen.
De heer Goslinga (A. R.): Daar be
grijp ik niets van.
De heer v. d. Kwaak (C. H.): De
Sportstichting hecht de grootste waarde
er aan, dat deze uitbreiding spoedig in
orde komt.
Het - voorstel-G o s 1 i n g a wordt ver
worpen met 28 tegen 4 stemmen.
Voor de hesren Eikerbout, Goslinga,
Lombert en Wilmer.
De heer J o n g e 1 e e n (S. D. A. P.)
vraagt de aandacht voor het zuiver houden
van het water.
De heer Goslinga (A. R.) heeft be
zwaar tegen de financiering door middel
van een leening met een looptijd van 40
jaar. Dat is z.i. te lang.
De v o o r z. zegt, dat proeven genomen
zijn om het euvel van het groen worden
van het water te bestrijden.
Wat de financiering betreft, zegt spr.,
dat het de gewoonte is om voor 40 jaren
te leenen bij bouwwerken.
De heer Goslinga (A. R.): Geen en
kele zweminrichting heeft ooit in Leiden
40 jaar bestaan. Het verschuiven van de
tegenwoordige lasten naar de toekomst is
een van de gevaarlijkste experimenten
van de huidige „democratie".
De heer de Reede (C. H.) herinnert
eraan, dat de heer Goslinga vroeger altijd
die 40 jaren heeft verdedigd. Hij zal daar
op bij de begrooting terugkomen.
De heer Goslinga (A. R.) ontkent
dat. Hij heeft vroeger ook altijd dezelfde
houding aangenomen. Het voorstel wordt
z. h. st. aangenomen.
Centrale Werkplaats.
18o. Voorstel:
a. inzake het ingebruikgeven van een
gedeelte van de fabrieksgebouwen aan de
le Looierstraat aan de Commissie voor
Ontwikkeling en Ontspanning van Werk-
loozen, voor het daarin oprichten en ex-
ploiteeren van een centrale werkplaats
voor jeugdige werkloczen;
b. tot het beschikbaarstellen van gelden
ten behoeve van de op- en inrichting van
de sub a bedoelde werkplaats en de ex
ploitatie daarvan gedurende 1937.
De heer Wilmer (R. K.) verwacht
goede resultaten van dit' foorstel, wan
neer de jeugdige werkloozen van deze
werkplaats gebruik zullen en kunnen ma
ken. Spr. vertrouwt, dat de leiding" een
goede sfeer zal weten te scheppen, zoodat
iedereen daar komen kan. De jeugdige
werkloozen moeten daar hun vak beter
leeren kennen, de werkplaats moet een
soort ambachtsschool worden. Maar dan
verwondert spr. zich over het salaris van
de leiders, dat voor goede vakkundigen
veel te laag is.
De heer v. d. Kwaak (C. H.) vraagt,
hoe B. en W. denken over de circulaire
van den minister van eind December.
Door v/ie wordt de leiding aangewezen?
De heer Hessin g (S. D. A. P.) meent,
dat de centrale werkplaats juist niet een
soort ambachtsschool moet worden. Zij zal
niets meer of minder dan een fabriek moe
ten zijn. Vakkennis bijbrengen ligt niet in
de bedoeling, wel het bijhouden van vak
kennis. Het loon der bazen is niet hoog,
doch wij zijn volkomen afhankelijk van
den minister.
Wethouder v. Stralen (S. D. A. P)
is het met den heer Wilmer eens, dat er
een zoodanige sfeer moet heerschen, dat
iedereen daar kan komen zonder gevaar
van kwetsing van gevoelens. De leiding
heeft een zeer verantwoordelijke taak,
maar het kan niet de bedoeling zijn, van
de werkplaats een ambachtsschool te ma
ken. De vergoeding is niet hoog, doch de
salarieering hangt niet van de gemeente
af. De werktijd in de werkolaats zal hoog
stens 35 uur per week bedragen.
De ministerieele circulaire heeft reeds
de aandacht van B. en W. gehad. De lei
ders zullen worden aangesteld door de
Commissie voor Ontwikkeling en Ont-
spanning in overleg met den directeur van
den Arbeidsdienst.
De heer Wilmer (R. K verklaart na
der wat hii verslaat onder een „soort am
bachtsschool". Z.i. moet gestreefd worden
naar het b'ibren"en van meer vakkennis.
De heer Tobé (R. K.) ze^t dat in die
richtmg gestreefd wordt blijkenc de be
grooting van de Commissie.
De heer Hessin g (S. D. A. P.): Dat
gaat over de cursussen-afdeeling van de
Commissie, maar geldt niet voor de Cen
tred Werkplaats.
Het voorstel wordt daarna z. h. st. aan
genomen.
De vergadering wordt verdaagd tot 's
avonds 8 uur.
AVONDZITTING.
Na hervatting der zitting wordt aan de
orde gesteld een
Voorstel tot het verkoooen van een per
ceel bouwterrein op den hoek van de Co-
betstraat en de Fruin'aan. kad. bekend ge
meente Leiden, Sectie M No. 5551 (ged.)
aan J. W. Reyneveld q.q., te Leiden.
Z. h. st. goedgekeurd.
REORGANISATIE S^FDEL. WERK
INRICHTING.
19o. Voorstel inzake reorganisatie van de
St-deliike Werkinrichting.
De heer Coster (R.K.) meent, dat het
cijfer in de Stnkksn aangegeven als subsi
die voor de Stad el. Werkinrichting, niet
juist is. Deze inrichting kost geen 16.000.
Kan men niet beter het voorstel aanhouden
en een waarnemend directeur benoemen?
Mevr. B r a g g a a r-d e D o e s (S.D.A.P.)
heeft steeds op verbetering van de Sted.
Werkinrichting aangedrongen. Daarom
juicht zij het toe, dat nu een ernstige po
ging ter verbetering wordt gedaan. Dit
mag echter niet geschieden ten koste van
alles. Er zijn goed willen den. die nu ge
dwongen worden te verblijven in de Sted.
Werkinrichting, ten nadeele van vele loge
menthouders. Vervolgens verzet spr. zich
tegen den dwang om Zondagsmorgens den
godsdienstoefening van het Leger des Heils
mee te maken.
De heer Wilmer (R.K.) merkt op, dat
niemand gedwongen wordt in de Werkin
richting te verblijven, tenzij dat noodzake
lijk is voor hemzelf of voor zijn omgeving.
Spr. kan zijn stem toch niet geven aan dit
voorstel. Spr. waardeert den socialen ar
beid van het Leger des Heils, doch hij heeft
principieel bezwaar tegen den dwang voor
allen om de godsdienstoefening op Zon
dagmorgen bij te wonen. Het is begrijpe-
lijk, dat het Leger des Heils in zijn eigen
huizen godsdienstoefeningen houdt. Begrij-
gelijk is ook, dat van degenen, die vrij
willig den steun inroepen van het Leger.
verlangd wordt, dat zij de godsdienstoefe-
ningen bijwonen. Zelfs kan spr. het begrij-
j pen, dat het Leger des Heils hen, die ge
dwongen zijn van de diensten van het Le
ger gebruik te maken, ook dwingt tot bij-
woning der godsdienstoefeningen, als zij
zelf niet verlangen een andere godsdienst
oefening bij te wonen. Spr. kan zich ech
ter niet vereenigen met een dwang voor die
personen, die de godsdienstoefeningen al
leen willen bijwonen in hun eigen kerk
gebouw. Nergens wordt een dergelijke eisch
gesteld. Het zou toe te juichen zijn als het
Leger des Heils allen aanspoorde om hun
eigen godsdienstoefeningen te gaan bijwo-
I nen. Spr.'s bezwaar kan niet weggenomen
j worden door de opmerking, dat de meesten
„er toch niets meer aan doen"; dat is geen
reden om mede te werken aan een verkeerd
principe. Het is ook mogelijk, dat bijv. te
Haarlem geen klachten naar boven zijn ge-
I komen. Maar dan is het nog heel wat an-
ders, om zich bij een bestaanden verkeer-
1 den toestand neer te leggen, dan om mee
te werken aan de schepping van een prin
cipieel verkeerden toestand. Daarom zal
spr. zijn stem aan het voorstel niet geven.
Verder gevoelt spr. er niets voor, om de
I verbintenis met het Leger des Heils voor
25 jaar vast te leggen.
De heer v. Eek (S.D.A.P.) staat met
gemengde gevoelens t.o.v. dit voorstel. Spr.
waardeert den voorbereidenden arbeid van
B. en W. en van het Leger des HeiLs. Ook
spr. heeft bewondering voor het optreden
van het Leger, maar toch zou hij er niet
aan denken zijn stepi aan dit voorstel te
geven, als^de gemeente niet in een finan-
sieelen noodtoestand verkeerde. Eigenlijk
had de Werkinrichting onder gemeentebe-
heer moeten blijven, doch het kan niet an
ders. Voorts heeft spr. hetzelfde bezwaar
als de heer Wilmer tegen den dwang om de
godsdienstoefening op Zondag bij te wo
nen. Wie dit voorstel aanvaardt, moet ook
het feit aanvaarden, dat de verpleegden
worden opgevoed in de sfeer van het Leger
des Heils. Spr. legt zich daarbij neer. maar
verder mag het Leger niet gaan. Wie niet
wil, mag niet gedwongen worden, om de
eigen godsdienstoefeningen van het Leger
bij te wonen. Spr. heeft in dien geest een
voorstel ingediend, aldus luidend:
De Raad verzoekt Burgemeester en Wet
houders er nogmaals bij het Leger des
Heils op aan te dringen, dat de verpleegden
in de onder het beheer van het Lager des
Heils komende werkinrichting zullen wor
den vrijgelaten de godsdienstoefeningen al
dan niet bij te wonen.
Voorts heeft spr. het volgende voorsitel
ingediend:
De Raad besluit B. en W. te verzoeken
in onderhandeling te treden met het Le
ger des Heils ten einde de overeenkomst
tusschen de gemeente en het Lager des
Heils aldus aan te vullen, dat elk van de
beide partijen hst recht verkrijgt om na
verloop van vijf jaar, nadat de overeen
komst is tot stand gekomen, deze met een
opzegtermijn van een jaar geëindigd te
verklaren.
Een tijdvak van 25 jaar is te lang; nie
mand weet hoe de toestand over 25 jaar er
uit zal zien. Een band van 25 jaar is on
gewenscht zoowel voor de gemeente als
voor het Le°er des Heils.
De heer Bergers (R.K.) had liever
gezien, dat de gemeente zelf de Sted.
Werkinr. had gereorganiseerd. Doch dat
was onmogelijk. Spr. vraagt of de gemeen
te zich de controle op de financiën heeft
voorbehouden. Treedt het Leger des Heils
nog op als concurrent van den Midden
stand voor hetgeen daar gefabriceerd
wordt? Voorts gevoelt spr. het bezwaar van
de bewoners van de Oude Vest tegen een
ingang aldaar. Misschien zou aanhouden
van het voorstel nog wel het beste zijn.
De heer v. Wel zen (C.P.) meent, dat
door deze reorganisatie niet bereikt zal
worden, dat de maatschappelijke schiobreu-
kelingen weer gemaakt kunnen worden tot
volwaardige leden der maatschappij. Daar
om kan hij met dit voorstel niet meegaan.
Spr. geeft toe, dat een inrichting, als door
hem bedoeld, meer geld zou kosten, maar
zulke offers moeten gebracht worden. Spr.
steunt de voorstellen-v. Eek.
De heer de Reede (C.H.) zegt, dat de
Werkinrichting verouderd is. Jarenlang
heeft men getracht om tot verbetering te
komen, zonder dat het tot resultaten
kwam. Thans is een positieve toezegging
van het Leger des Heils gedaan en dat is
z.i. een gelukkige oplossing. De bezwaren
van den heer Wilmer deelt spr. niet, omdat
hij het godsdienstig werk van het Leger
waardeert. Spr. kan niet inzien, waarom
een korte godsdienstplechtigheid op zoo
veel bezwaren moet stuiten. Bezwaar kan
alleen ontstaan, wanneer dwang wordt uit
geoefend en dwang wordt z.i. slechts zeer
spaarzaam uitgeoefend. Latén wij over per
soonlijke bezwaren heen stappen.
De heer Beekenkamp (A.R.) be
spreekt eveneens de dwang tot het bijwo
nen van godsdienstoefeningen. Over hst
algemeen mag de „overheid" niet dwingen
tot het bijwonen van godsdienstoefeningen,
maar er zijn uitzonderingen. Zonder dwang
zou de orde in het huisgezin van het Leger
des Heils verstoord worden. Toch wil spr.
eenige consideratie in acht nemen tegen
over het standount van anderen en daarom
vraagt spr. vrijstelling van godsdienstoefe
ning voor hen, die gewetensbezwaren daar
tegen hebben of die aannemelijk maken,
dat zij de godsdienstoefeningen in hun
eigen kerk bij wonen. Spr. dient in dien
geest een voorstel in.
De heer Wilbrink (C.H.) prijst den
socialen arbeid van het Leger des Heils. Re
organisatie van de Sted. Werkinrichting
van gemeentewege is onmogelijk gebleken,
terwijl aan den anderen kant het Leger des
Heils het meest geschikte lichaam is ge
bleken voor zulk een arbeid. Zoo er eeni
ge kans is op opheffing van deze maat
schappelijk minderwaardigen, dan zal het
Leger erin slagen. Men heeft bezwaar te
gen de verplichte wijdingsstonde op Zon
dagochtend, maar is dat nu zoo erg? Men
hoeft daarom zijn overtuiging nog niet prijs
te geven. Het voordeel daarvan is, dat de
menschen tot nadenken worden gebracht.
De godsdienst van het Leger des Heils is
niet dogmatisch. Spr. kan zich niet inden
ken, dat iemand gewetensbezwaren kan
hebben tegen bijwoning van een dergelijke
wijdingsstonde. Wie niet wil, kan het ge
sprokene geheel naast zich heen laten g3an.
Een niet te accepteeren dwang zou het zijn,
als de menschen gedwongen werden om
de godsdienstoefeningen van het Leger des
Heils buitenshuis bij te wonen. Spr. heeft
geen bezwaar om te stemmen voor het
voorstel-v. Eek, doch hij moet constatee-
ren, dat het Leger des Heils geen afstand
kan doen van zijn vasitgestelden regel.
De heer Goslinga (A.R.) vraagt, of
het werk, dat nu in de Sted. Werkinrich
ting gedaan wordt, in z'n geheel zal worden
voortgezet? Of wordt dat beperkt tot een
aantal ongehuwde mannen? Wat moet dan
gebeuren met de anderen? Verder maakt
spr. eenige opmerkingen van financieelen
aard. O.a. vraagt spr. hoe het staat met
de uitkeering der legaten. Ontgaan ons deze
legaten niet, wanneer de Stede!. Werkin
richtingwordt opgeheven? Zou het niet
mogelijk zijn deze legaten te gelde te ma
ken? Omtrent het voorstel-v. Eek zegt spr.,
dat ook hij een periode van 25 jaar te lang
vindt; speciaal wenscht spr. een periodie
ke herziening van de vergoedingen.
Het antwoord van B. en W.
Thans ook
met menthol-smaak!
Wethouder v. Stralen (S.D.A.P.) her
innert aan de vele besprekingen tot reor- stem.
ganisatie van de Sted. Werkinrichting. Lei- 1
den is een van de weinige steden, die nog
zoo'n Werkinrichting „rijk" zijn. Men
heeft herhaaldelijk getracht, verbetering
aan te brengen, doch reorganisatie bleek
uiterst moeilijk. Thans is een oplossing
aan de hand gedaan. Daarnaast is een op
lossing gevonden voor het vraagstuk der
logementen. Persoonlijk had spr. een reor
ganisatie van gemeentewege geprefereerd,
doch dat was onmogelijk en daarom heeft
spr. van harte meegewerkt aan de oplos
sing, welke het aanbod van het Leger des
Heils bood. Het Leger des Heils is een in
stelling wier sociale arbeid aller waardee
ring verdient. Men verzet zich tegen de
onderdruking van de persoonlijke vrijheid,
maar deze toestand is in ieder geval te
prefereeren boven den bestaanden toe
stand. Dwang tot ooname wordt alleen op
gelegd wanneer dat noodzakelijk is. Hoofd
zakelijk verzet men zich echter tegen den
dwang tot bijwoning van de godsdienst
oefening op Zondag. Het college van B. en
W. feeft ook aan een andere regeling de
voorkeur, maar het Leger des Heils heeft
deze voorwaarde nu eenmaal gesteld, om
dat het p-*n algemeen aanvaarde gedrags
lijn betreft.
Het voorstel-v. Eek kan men aanvaar
den, maar het zal geen resultaat opleve
ren. Sor. weet niet of het Leger des Heils
ook bezwa°r heeft tegen het voorstel-Bee-
kenkamo. De termijn van 25 jaar vindt
men te lans. doch hierover kan de raad
vanavond ceen eindbeslissing nemen. Later
zal de raad zich nog nader hebben uit te
soreken over de voorwaarden. Spr. stelt
derive voor. he* desbetreffende voor*stel-
v. Fck in Drae-advies te nemen. Wat de
legaten bet-pft, de^e zullen de gemeente
ten goede blijden komen, ook na deze
reorganisatie. Den heer Goslinga ant
woordt sor., dat de gehuwden in den ge
wonen s+eun zuHen moeten warden ooge
nomen. omdat het Leger des Heils alleen
on gehuwden oonee^t. Oo de oomerkin-
gen van den he°r Bergers antwoordt spr.
dat nadere regel'**"en alsnog besproken
kunnen worden. Thans dient een princi-
pierie beslissing genomen te worden, de
z?°k traineert al lang genoeg.
De Voorz. merkt oo, dat de gemeente
steeds de inkomsten van de legaten blijft
genieten. Ten gunste van het voorstel
merkt snr. oo. dat ds gemeente thans de
rre-i"'verkina, krii"t van pen sociale kracht
van den eersten rang. Het Le°er des Heils
is groot geworden d"or zijn beginselen en
nu mae men niet eischen, dat bet Leger
d*e be"'"selen oo zij zet. Daarom dient
men zich over esni"e bezwaren heen te
zetten. Soreker meent, dat de raad ten
onrechts in o«schuddin" is gebracht door
de mor?p"wiiding oo Zondag. De bedoe
ling is alleen een bepaalde stemming te
kv/eeken.
M-wr. Braggaarde Does (S.D.
A. P.) he°ft geen bezwaar tegen dwang,
wa*me®r Ma?*sch. Hulobetoon de men
schen maar niai eenvoudig naar de Werk-
ir>**:~Mïn«ï verwijst.
De heer v. E c k (S.D A P.) blijft tegen
stander van dwan" tot bijwonen der gods-
d!ens*p°*?r.;ngen. Waarom kan het Leger
ooen re^-erint houden met. onze bezwaren?
Mirsriii-m is het voo'^el-Bseke^Vamo voor
het Le"er aannemelijker en daarom ver
zoekt snr. ^den heer B^kenkamo zijn
voorst°l te beschouwen ?is een amende
ment en sor's voorstel. Ook zijn andere
Vp"**sM h-'-^haaft sor.
De h^en C s f Q r IRK 1 vraagt hoeveel
personen in de Werkinrichting en hoeveel
'o het logement zullen worden onderge
bracht.
De heer Wilmer (R.K.l kan zich ver
eenigen met het denkbeeld, het voorstel-
Be^ken'-^mo +e cnmb^eeren met het voor-
ste'-v. Fck. Doch wij kunnen pas een
principe-besluit neiren. als wij de houding
v?o bet I.p"er des He'ls kennen.
De heer Bergers (R K.l vraagt of de
gemeents-ambten!"-en. die thans verbon
den zün aan de Werkinrichting, nu onder
leid'rvr van het Leger des Heils zijn komen
te staan.
De heer Beekenkamp (A.R.) is tot
combmsMe van ziin voorstel met het voor-
st~"i-v. E"k bereid
De heer Goslinga (AR.) is weinig
tevreden over de oolossing van het vraag
stuk der gehuwden.
Wethouder v. Stralen (S. D. A. P.)
beantwoordt de diverse sorekers. De kwes
tie van den ingang van de Werkinrichting
zal nog nader onder de oogen worden ge-
i zien.
Wethouder Tepe (R.K.) verklaart, dat
i hij stemmen zal voor het voorstel-v. Eek
t Beekenkamp. Mocht dat voorstel geen ef-
fect sorteeren, dan zal spr. toch stemmen
voor het voorstel van B. en W. Het ka-
rakter van den wijdingsdienst en het uur
daarvan ziin zoodanig, dat spr. over zijn
princiDieele bezwaren kan heenstappen.
Wel dringt spr. er bij het Leger des Heils
op aan. gehoor te geven aan de bezwaren
en rekening te houden met het voorstel-
Beekenkamp.
Het voorste] v. E c kB eekenkamp
wordt daarna aangenomen met 31 tegen 1
Tegen de heer Goslinga.
