DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux? PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
DONDERDAG 28 JANUARI 1937
No. 8634
9F ABONNEMENTSPRIJS bedraagt by voonrittetalbi:
V oor Luiden 19 cent pei week 2-50 per kwartaal
By onze Agenten 20 rent per week i 2.60 per kwartaal
Franco per post J 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver»
krygLaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I!
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT;
Gewose Advertenties 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur &x
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen,
■I
De conductrices
In het maafidblad voor het personeel der
N Z. H. T. M. wordt door een lid van het
personeel verdedigd de maatregel van de
directie, om conductrices aan te stellen..
De schrijver van dit artikel houdt daar
bij o.m. den stelregel voor: „Niemand mag
critiek oefenen, of hij r.oet tevens een be
teren weg kunnen aanwijzen".
Deze stelregel past volkomen in het kader
van wat wij zelf eergisteren schreven over
critiek.
En toch tóch hebben wij de directie
der N. Z. H. T. M. becritiseerd, zonder aan
te geven, hoe 't dan wel moest? Neen,
dat is niet waar. Wij hebben geschreven,
dat bezuinigingen op alle mogelijke
moreel geoorloofde wijze moesten over
wogen en ingevoerd worden, voordat men
er ook maar over dacht, om conductrices
aan te stellen.
Natuurlijk kan van ons niet verlangd
worden, dat wij die bezuinigingen in con-
creten vorm zouden aangeven.
Wel mag van de directie der N. Z. II.
T. M. of van dengene, die de directie ten
deze verdedigt, worden verwacht, dat wordt
aangetoond of althans medegedeeld, dat in
derdaad alle andere bezuinigingsmaatrege
len zijn beproefd.
Maar in die verwachting worden we te
leurgesteld!
In bedoeld artikel worden genoemd: sala
risverlaging en tariefsverhoóging; beide be
zuinigingsmiddelen zijn uitgeput. Maar zijn
dat nu de eenige manieren om te bezuini
gen!
Als dat waar is, dan kan iedereen, die op
de lagere school heeft leeren rekenen, ge
plaatst wórden in de directie van een be
drijf, welk dan ook, met de speciale op
dracht, om in dat bedrijf te bezuinigen,, en
het aldus te.... saneeren!
Neen, hier wordt ingevoerd een maatre
gel, die de directie der N. Z. H. T. M. zelf
„beroerd" vindt (zoo staat 't in bedoeld ar
tikel). De directie zal zich dus levendig
kunnen indenken, dat het publiek ook niet
sympathiek staat tegenover dezen maatregel!
En dat ^irom.een meer uitvoerige
motiveering op haar plaats is, van belang
is. Of die eventueele moti-eering ons en
andere critici bevredigen zal, weten wij na
tuurlijk niet. Maar dat er alle reden voor
is, haar te geven hierover moeten
de directie en wij het o.i. wel volkomen
eens zijn.
De schoolstrijd in
Duitschland
Kardinaal Faulhaber aan
de ouders
„In Regensburg is den Katholieken
kinderen het Kruisteeken en het
handen vouwen bij het gebed ver
boden."
De volgende verklaring, die op Zondag
j.l in alle kerken Man de hoofdstad van
Beieren is voorgelezen, werpt een schril
licht op de toestand van de Katholieke
Kerk in Duitschland. Deze verklaringen
zijn van groote beteekenis, omdat het nog
de eenige mogelijkheid is, om zich nader te
oriënteeren over den toestand der Katho
lieken in het Derde Rijk.
De een te verklaring heeft betrekking op
de strijd tegen de Christelijke school, die
in Beieren in vollen gang is en die naar
aanleiding van het inschrijven der leerlin
gen voor de scholen op 31 Januari zeer
heftig woedt.
Zij luidt als volgt:
„Aan de Katholieke ouder, van Mun-
chen! Aanstaanden Zondag is het te Mun-
chen de inschrijving voor het aanstaande
schooljaar. In de afgeloopen week heeft
men de leerkrachten van ambtswege ge
dwongen, propaganda te maken voor de
gemeenschapsschool. Te dien >inde werden
de ouders naar de school genoodigd, of in
hun huizen bezocht. Dc partij stelde zich
eveneens in dienst van deze propaganda en
zelfs de kinderen werden op onverantwoor
delijke wijze in den schoolstrijd betrok
ken.
Wij zouden ons geweten zwaar belasten
indien wij in deze beslissende uren zouden
zwijgen. Daarom wenden wij ons tot u,
katholieke ouders, en vermanen u aan uw
verantwoording te denken, en uw kinderen
in de belijdenisschool te laten inschrijven.
Het is niet waar, indien beweerd wordt,
dat in de gemeenschapsschool het gods
dienstig onderricht evengoed gewaarborgd
is, als in de belijdenisschool. In een ge
meenschapsschool in Regensburg heeft men
den Katholieke kinderen verboden 't Kruis
teeken te maken »n hun handen bij het ge
bed te vouwen. In Regensburg heeft men
het Kruis uit de scholen verwijderd, en
werden door verantwoordelijke personen
tijdens een bijeenkomst van onderwijzers
te Munchen de grondwaarheden van het
Christendom in het belachelijke getrok
ken.
Het is der ouders recht en plicht, een
dam op te werpen tegen zulke gevaren. Het
is hun recht, want de belijdenisschool werd
door het staatsrecht gewaarborgd, en wie
zijn kind laat inschrijven voor de belijde
nisschool maakt slechts van zijn staatsbur
gerlijke rechten gebruik. Het is hun plicht,
want slechts in de belijdenisschool zijn alle
leerkrachten tot een sterke eenheid ver
enigd Daar alleen is het terrein voor een
werkelijke godsdienstige opvoeding.
Daarom, Katholieke ouders, laat u niet
in de war brengen in uw trouw jegens de
Belijdenisschool. Schoolfeesten, publieke
spelen en zelfs cadeautjes voor de kinderen
moeten u de ernst van uw beslissing niet
doen vergeten. Denkt aan uw verantwoor
ding voor de zielen van uwe kinderen, en
behoudt voor hen de Katholieke school, die
u en uwe ouders zulke trouwe diensten be
wezen heeft.
Meldt uw nieuwe schooljeugd aanstaande
Zaterdag aari voor de belijdenisschool.
Meldt de kinderen, die reeds de belijdenis
school bezoeken, weer aan in de belijdenis
school.
Meldt de kinderen, die de gemeenschaps
school eenigen tijd bezocht hebben, weer
aan voor de belijdenisschool! Handteeke-
ningen, die u voor de wettelijke inschrij
vingstermijn afgedwongen werden, zijn niet
geldig voor de wet.
Handelt als Katholieken, bewust van uw
verantwoordelijkheid. Wij weten, dat deze
trouw aan het geloof voor u in sommige
omstandigheden geen gering offer betee-
kent maar het zijn gezegende offers, geze
gend voor u en uwe kinderen, die u voor
deze mannelijke trouw eens zullen danken.
In het besef van onze verantwoording
-voor God en geleid door de liefde en de
zorg voor de Katholieke jeugd vermanen,
wij u dringend: behoudt voor uwe kinde
ren de belijdenisschool!
OOK DE PROTESTANTSCHE KERK
WAAKT VOOR DE OPVOEDING
DER JEUGD.
De voorzitter van het bestuur der Evan
gelische Kerk van de Oud-Pruisische Unie,
heeft ouders en opvoeders dringend ver
maand te waken tegen de anti-christelijke
strekkingen, die zich vertoonen bij de op
voeding der jeugd. Hij noodigt hen uit
trouw te blijven aan den geest van het
Christendom. Geen enkel gezag aldus
zegt hij kan den ouders hun verantwoor
delijkheid ontnemen.
WORDEN DE CONFESSIONEELE
SCHOLEN OPGEHEVEN?
Wet zou 30 Januari in Duitschland ingaan.
Naar een Un. Press-bericht in de „Msbd."
meldt, zou de Duitsche regeering in ver
band met de voor het nazi-regime gewich-
tigen herdenkingsdag van 30 Januari as.
besloten hebben, een wet uit te vaardigen,
waarbij in het geheele rijk de confessionee-
le scholen worden opgeheven en een enkel
type school wordt ingevoerd, dat zoowel
voor Katholieke als voor Protestantsche
leerlingen geldt.
Het is een reeds lang gekoesterde wensch
van de nazi-partij, dat het schooltype zal
zijn een vereenigde niet-confessioneele
school, ondanks het krachtig protest der
Katholieken, die op het behoud der confes-
sioneele scholen aandringen.
Een school-hervorming, in den geest, als
door de nazi-partij gewenscht, zou het con
flict tusschen de Kerk en het rijk ver
scherpen.
Niettemin blijft men, ondanks alles, in
Katholieke kringen hopen, dat de aange
kondigde onderhandelingen tusschen de
Katholieke bisschoppen en Je regeering, op
het laatste obgënblik de ramp vóór de con
fessioneele school nog zu^ier kunnen af
weiden.
De nieuwe Rijksweg
Amsterdam-Sassenheim
De steeds blijkende groote belangstelling
voor den nieuwen weg AmsterdamSas»
senheim door den Haarlemmermeerpclder
geelt aanleiding nog eens een kort over
zicht te geven van den stand der werk
zaamheden.
Het wegvak van den Sloterweg te Am
sterdam tot den Spaarnwouderawarsweg
(verbindingsweg met Schiphol) weed in
November 1935 voor het verkeer openge
steld. Het gedeelte hiervan ten Zuiden van
de Noordelijke ringvaart is slechts „voor-
loopig gereed", omdat hier een voorloopige
klinkerverharding is aangebracht, welke zal
worden vervangen door een aslaltverhar-
ding, zoodra de aardebaan geheel tot rust
zal zijn gekomen. In den loop van dit jaar
zullen, onvoorziene omstandigheden voor
behouden, gereed komen de wegvakken:
Spaarnwouderdwarsweg Vijfhuizer dwars
weg en KruiswegBennebroekerdwarsweg
—Venneperdwarsweg, terwijl het in de be
doeling ligt dat in het volgend jaar zullen
volgen de dan nog ontbrekende wegvakjten
Vein den Vijfhuizerdwarsweg naar den
Kruisweg, van den Venneperdwarsweg
Lisserdwarsweg naar de Ringvaart en het
in Zuid-Holland gelegen gedeelte van de
Zuidelijke Ringvaart tot Sassenheim.
De geheele weg wordt aangelegd met
twee 6 M. breede rijbanen voorzien van
een asfaltverharding, ter' weerszijden opge
sloten door 0.50 M. breede kantstrooken
van beton. De beide rijbanen zijn geschei
den door een middenberm. Ook op de brug
gen zijn of worden de rijbanen gescheiden.
Alleen op de brug over de Noordelijke
ringvaart en op het viaduct over den
Spaarnwouderdwarsweg is zulks niet het
geval omdat deze ku^twerken werden ge
bouwd op een tijdstip, dat op den weg een
viersporige rijbaan werd gedacht.
Langs de Zuidcostzyde van den weg
wordt een vrijliggend rijwielpad gemaakt;
op het gedeelte SloterwegSpaarnwouder
dwarsweg zijn twee rijwielpaden aange
legd. Het rijwielpad loopt over de viaduc
ten niet door; het rij wiel verkeer kruist het
verkeer op de dwarswegen gelijkvloers.
Alle dwarswegen worden door viaducten
overspannen. In den Haarlemmermeerpol
der zijn de kunstwerken voltooid met uit
zondering van de brug over de Hoofdvaart
en de hierlangs gelegen Hoofdwegen en
die over de Zuidelijke Ringvaart. Met de
uitvoering van deze kunstwerken zal spoe
dig worden begonnen. De opritten naar de
viaducten verkrijgen een helling van 1:50.
Tusschen de Ringvaart en de aansluiting
bij Oegstgeest (aansluiting aan den vier-
sporigen weg), het Zuid-Hollandsche ge
deelte van den totaal 30 K.M. langen weg,
worden een zestal viaducten, twee bruggen
en een tweetal groote duikers gebouwd.
Deze zijn thans alle in uitvoering; het via
duct nabij de Postbrug is zelfs al geruimen
tijd gereed.
De aardebaan van het in Noord-Holland
gelegen gedeelte van den nieuwen Rijks
weg is geheel voltooid. In Zuid-Holland is
de aardebaan in aanleg. Het hiervoor be-
noodigde zand wordt iets oostelijker ter
weerszijden van de spoorbaan Haarlem-
Leiden gevonden, waar groote zanddepots
zijn aangelegd.
De asfaltverharóingen op de wegvak
ken SpaarnwouderdwarswegVijfhuizer
dwarsweg, KruiswegBennebroekerdwars
weg en BennebroekerdwarswegVenneper
dwarsweg zijn in uitvoering; de verharding
op het laatstgenoèmde wegvak is nagenoeg
gereed.
Het ligt in de bedoeling in aansluiting op
het opengestelde wegvak Sloterweg
Spaarnwouderdwarsweg naar gelang van
de vordering van het werk achtereenvol
gens ook andere aansluitende wegvakken
open te stellen voor het verkeer.
Tenslotte kan worden medegeleeld, dat
de kruising van de „Blauwe tram" bij de
Postbrug te Oegstgeest een ongelijk vloer-
sche zal worden.
Komende van Oegstgeest gaat de tram
in de toekomst na de Postbrug rechts ter
zijde van den. snelverkeersweg mede om
hoog over het thans eenzaam in de" ruimte
staande v iaduct en over het volgende via
duct over den spoorweg LeidenHaarlem,
om vandaar af te dalen en even verder met
een viaduct onder den autoweg door, bij
de Klinkerbergerbrug weer op den ouden
weg uit te komen. Ook het snelverkeer van
'sGravenhage naar Sassenheim en de an
dere gemeenten ten Westen van den nieu
wen weg zal door dit viaduct plaats vin
den.
De wereld
in vogelvlucht
Wanneer de gezondheidstoestand van
Z. H. den Paus niet achteruitgaande is,
maar zelfs een verlichting van smart ver
oorlooft, dan is dat zeker niet toe te schrij
ven aan gunstige berichten over den Kul-
turkampf in Duitschland, Integendeel er
wordt zelfs gemeld, dat op 30 Januari de
algeheele afschaffing van de confessioneele
scholen zal worden afgekondigd en dat
overal de eenheidsschool zal worden inge
voerd. Gezien de heele ontwikkeling van
den strijd tusschen Kerk en Staat in
Duitschland, ligt een dergelijk besluit ge
heel in de lijn, zoodat de afschaffing van
de confessioneele school binnenkort al
of niet op 30 Januari -- wel een feit zal
worden. De strijd der Katholieken en ge-
loovige Protestanten in Duitschland wordt
wel heel zwaar.
Met de aanstelling van een nieuwen hoo-
gen commissaris voor Dantzig hebben de
nationaal-socialisten in deze Vrije Stad al
weer een voorsprong gekregen. Men heeft
te Genève nl. ee$ comprorpis berèikt, dat
hierop neerkomt, dat de nieuwe hooge
commissaris zich voortaan niet meer za!
mengen in de binnenlandsche aangelegen
heden van Dantzig en zich uitsluitend zal
bezig houden met de buitenlandsche poli
tiek van den Dantziger Senaat. Daarmee
hebben de nationaal-socialisten, die de
meerderheid hebben, de vrije hand gekre
gen om de oppositie rustig den nek om te
draaien. Of de Nederlandsche candidaat
voor dezen hoogen post, vice-admiraal de
Graaff, de benoeming zou aanvaarden, was
nog niet zeker. Zooals gisteren reeds bleek
uit een verklaring van den Nederlandschen
reggeringspersdienst, is de Nederlandsche
regeering over de benoeming van een
Nederlander niet bepaald enthousiast, om
dat zij moeilijkheden verwacht, wanneer
het den hoogen commissaris niet gelukken
zou steeds alles partijen tevreden ie stel
len. Naar thans blijkt, heeft vice-admiraal
de Graaff dan ook voor de eer bedankt.
De Belgische kabinetscrisis is uitgeloo-
pen op een uittreden van den socialist
Vandervelde. Hij schijnt in de Spaansche
kwestie en in de kwestie met Italië over
het spreken van Dégrelle voor den Turyn-
schen zender 'n zoo onver .traagzaam stand
punt in te nemén, dat de premier v. .Zee
land het beter oordeelde hem uit het mi
nisterie te dringen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BliiTESLAND,
De nieuwe hooge commissaris voor Dant
zig. (2de blad).
De socialistische minister Vandervelde
uit het Belgische kabinet getreden. (2de
blad).
Zoon van Trotsky te Moskou gearres
teerd. (2de blad).
De overstroomingen in Amerika. (2de
blad.
De strijd om de confessioneele school in
Duitschland. (1ste blad).
BINNENLAND.
Herdenking -van het vorstelijk huwelijk
door de RJK. Universiteit. (2de blad).
De debatten over de grondwetsherziening
in de Tweede Kamer. (Ie blad).
De nieuwe weg AmsterdamSassenheim.
viste blad).
De contingenteering van basterd-suiker
zal binnenkort worden opgeheven. (1ste
blad).
Sedert 1 Januari j.l. is de regeling van
den uitvoer van onze zuivelproducten on
der werking van de landbouwcrisiswet ge
bracht. De zuivelorganisaties zijn weer in
geschakeld. (1ste blad).
Tariefsverlagingen bij telefoon en tele
graaf (2de blad).
De koude en de vorst doen zich thans in
ernstige mate gevoelen. Ameland en
Schiermonnikoog geïsoleerd. Verschil
lende schepen in het ijs. (3dé blad).
Het Ned. stoomschip „Jonge Jacobus" bij
de Portugeesche kust gezonken, (3de
blad).
BINNENLAND
ONZE ZUIVEL-EXPORT
Sedert 1 Januari 1.1. onder de
Landbouwcrisiswet
De zuivelorganisaties weder ingeschakeld
Ressorteerde de regeling van den uit
voer van onze zuivelproducten voorheen
onder het departement van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart op grond van de
Crisisuitvoerwet, sedert 1 Januari 1.1. is
daarin verandering gekomen en is de ex
portregeling onder werking van de Land
bouwcrisiswet gebracht en overgegaan naar
het departement van Landbouw en Vis-
scherij.
Aan deze overgang is voorafgegaan een
gemeenschappelijke vergadering van de
drie centrale landbouworganisaties met het
College van Regeeringscommissarissen, ge
volgd door een uitgebreid overleg van ge
noemd college met de organisaties van be
langhebbenden, zijnde de V.V.Z.M., de F.N.
Z. en de bond van kaashandelaren.
De zaak is nu zoo geregeld, dat door het
dagelijksch bestuur van de Ned. Zuivel-
centrale een exportcommissie is benoemd
bestaande uit vertegenwoordigers van de
drie organisaties van belanghebbenden, nl.
de heeren G. J. Blink, J. A. Geluk en A.
van Wijnen.
Aan de ambtenaren van het Landbouw-
crisibureau is onder dagelijksch toezicht
van bovengenoemde exportcommissie de
uitvoering van de exportmaatregelen opge
dragen.
Door deze regling zijn dus de belangheb
bende zuivelorganisaties wederom in de
uitvoering van den zuivelexport ingescha
keld.
VERLENGING VAN
CONTINGENTEERINGEN
Beperking invoer van basterdsuiker wordt
binnenkort opgeheven
De contingenteering van basterdsuiker
zal binnenkort worden opgeheven. De con-
tingenteeringen van de andere suikërsoór-
ten blijven voorloopig gehandhaafd.
Voorts zal de contingenteering van gres-
buizen per 1 Februari a.s. voor den duur
van 6 maanden worden verlengd. Als ba
sis-tijdvak is vastgesteld 1933/1934, het
percentage bedraagt 50 van het bruto-ge-
wicht.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
bovengenoemd percentage alleen betrek
king heeft op de autonome landencontin
genten, derhalve niet op de bij handels
verdrag verleende contingenten, welke in
vele gevallen hooger zyn.
