Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
ZATERDAG 23 JANUARI 1937
No. 8630
S)e Ccld^clveSoii^cmt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ÏF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pel week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post S 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
*t' De eerbied voor gezagdragers
Wij kunnen in den eerbied voor gezag en
gezagsdragers, voor autoriteiten misdoen
door een tekort en door een teveel.
In onzen tijd dient voor beide te worden
gewaarschuwd hoewel de fout van een
tekort veireweg het meest wordt bedre
ven. Vooral kan die fout, helaas, worden
geconstateerd, als die eerbied offers vraagt,
offers van eigen inzicht. Dan missen maar
al te veel menschen de geestelijke groot
heid en de zedelijke kracht, om een over
winning op zichzelf te behalen!
Wij willen een paar voorbeelden geven
van een tekort en een teveel aan eerbied
voor
Een tekort aan dien eerbied moet onge
twijfeld worden verweten aan de N.S.B.,
die hardnekkig heeft geweigerd te vol
doen aan den uitgesproken wensch van
Prinses Juliana klaarblijkelijk óók de
wensch van H. M. de Koningin om mee
te doen aan het nationaal geschenk en niet
een afzonderlijke inzameling te houden!
Een te veel aan eerbied voor gezagsdra
gers heeft dezer dagen getoond het blad
.Nationaal Herstel" van het „Verbond" van
dien naam, waarin de omstandigheid, dat
bij de verloving en bij het huwelijk der
Kroonprinses de zon scheen, als „teeken des
hemels" aangewezen werd, als bewijs, hoe
zeer het Oranjehuis in de Goddelijke gunst
staat.
De christelijk-historische „Nederlander"
heeft reeds terecht deze uiting aangeduid
als profaneerentl, als een beoordeeling van
Goddelijke bestieringen naar klein-men-
schelijke gezichtspunten.
Tot een dergelijke profanatie is genoemd
blad gekomen door een overdreven
vereering voor het Koninklijk Huis, door
wat geheeten wordt: byzantinisme!
Wie zich, in nuchterheid, ook maar even
bedenkt, komt er niet toe, om zoo iets neer
te schrijven! Al dankt hij ook den Gever
aller goede dingen voor de gave van een
mooien dag, toen héél het volk zoo daar
naar verlangde.... Die dankbaarheid is
even redelijk en passend, als de gewraakte
uitdrukking onpassend en onstichtend is.
V Een oproep aan alle
democraten I
Neen wij hebben niet de minste vrees,
dat één onzer lezers er in zal loopen. Nie
mand achte ons tot een dergelijke belee-
digende veronderstelling in staat!
Wij wijzen er op curiositeitshalve! Al
geven wij toe, dat het hier betreft een ge
vaarlijke curiositeit voor menschen, die
niet principieel onderlegd zijn, niet ge
woon zijn te denken, of, anders gezegd:
gewoon zijn niet te denken.
De communistische partij roept alle de
mocraten op, om zich achter haar te scha
ren ter bescherming van de vrijheid in
Nederland! Zij houdt voor dat doel ook
een vergadering in Leiden, waarvoor een
strooibiljet is verspreid.
Communisme èn democratie! Com
munisme èn vrijheid!
Wie niet ziende blind is ziet onmiddel
lijk de tegenstelling in deze begrippen.
Neen dan was bijvoorbeeld de com
munist dr. Knuttel in den Leidschen Raad
eerlijker, toen hij daar ronduit verklaar
de wij herinneren 't ons heel leven
dig dat het communisme streeft naar
de dictatuur de dictatuur van het
proletariaat!
Zoo is 't ook.
Het communisme wil wat het noemt de
„dictatuur van het proletariaat" wat
practisch neerkomt op de dictatuur van
enkele lieden, die zich beschouwen als de
vertegenwoordigers van het proletariaat,
wat dus m.a.w. practisch neerkomt op een
over-heersching van het proletariaat, nu
niet door het oude kapitalisme, maar door
een „consortium" van andere lieden!
Een niet genoeg te vreezen ramp voor
de Katholieke Kerk, maar ook voor de
vrijheid in onze samenleving, in maat
schappij en Staat,, is het communisme.
Daarvan z^jn wij allen overtuigd; die over
tuiging leeft welbewust en krachtig in ons
allen!
V De St. Josephs-Gezellen-
Vereeniging
Een oude, maar nog volop-jeugdige en
kern-gezonde organisatie is de St. Josephs-
Gezellen-V ereenigin g.
Dit is heusch! geen fanfare! Dit
schrijven we niet neer, om 'ns te toasten op
de St. Josephs-Gezellen-Vereeniging!
't Is onze, in den loop der jaren steeds
meer dieper doorgedrongen overtuiging,
dat de St. Josephs-Gezellen-Vereeniging in
haar opzet en werkwijze nog volkomen be
antwoordt aan de eischen van dezen tijd.
Zy heeft een program van karakter-vor
ming, van geestelijke ontwikkeling, dat ook
als speciaal voor onzen tijd schijnt ge
maakt te zijn.
Zij richt zich tot een categorie van jeug
dige personen, voor wie ook in onzen veel-
zijdigen organisatie-tijd geen andere of geen
even geschikte organisatie bestaat.
En daarom zijn wij er trotsch op, dat
Leiden z'n St. Josephs-Gezellen-Vereeni
ging bezit.
En daarom zijn wij er dankbaar voor,
dat er wordt gewerkt en geijverd, om die
vereeniging sterk te houden en steeds ver
der te vervolmaken.
En daarom is 't aller plicht, om, waar
mogelijk, deze sympathieke, nuttige en
noodige organisatie te steunen.
De overstroomingen
in de V.S.
NIET MINDER DAN 82 DOODEN.
Een stadswijk onder water gezet.
Uit Cincinnati wordt gemeld: Volgens de
jongste opgaven bedraagt het aantal per
sonen, dat bij de overstroomingen om het
leven is gekomen 82.
Men heeft de zakenwijk van Portsmouth
in den staat Ohio onder water laten loopen
om de rest van de stad te sparen. Men
vreesde dat de dijk, welke drie millioen
dollar heeft gekost, zou bezwijken en daar
om heeft men enkele sluizen geopend, zoo
dat de zakenwijk onder water kwam te
staan. Het spoorwegverkeer met Cincinnati
is lam gelegd.
De rivieren blijven wassen en beken
worden omgevormd in stortvloeden. Op
vele plaatsen zijn de dijken gebroken en
de zakenwijk van Pittsburg wordt bedreigd.
Vliegtuigen, treinen, booten en vracht
auto's zijn beschikbaar gesteld voor de hulp
verleening in de door de overstroomingen
geteisterde streken. Zij voeren vooral klee-
dingstukken en levensmiddelen aan.
Het aantal slachtoffers zal, naar men
vreest, nog toenemen, daar het zeer koud
is en het voortdurend sneeuwt. Ook maakt
men zich bezorgd over het mogelijke uit
breken van een typhus-epidemie. De Ohio-
rivier is reeds meer dan twintig meter ge
wassen en nog steeds stijgt het peil.
De meest bedreigde steden zijn Cincin
nati, Louisville (welke stad voor de helft
onder water staat), Pittsburg, waar de za
kenwijk blank staat en Portsmouth waar
43.000 inwoners geheel door water ingeslo
ten zijn.
President Roosevelt heeft bepaald, dat
militairen aan de hulpactie moeten mede
werken.
DRIE DOODEN BIJ
AUTOBOTSING
Tweepersoons-auto door
trailer gekraakt
Gisteravond is op den Rijksstraatweg
tusschen Renswoude en de Klomp een zeer
ernstig auto-ongeluk gebeurd, waarbij drie
dooden zijn te betreuren.
Een tweepersoons auto, gemerkt M 48614,
is vermoedelijk in volle vaart door een trai
ler geraakt en daarna, naar men althans
veronderstelde, tegen een boom te pletter
gereden.
De twee inzittenden, een dame en een
heer, moeten op slag zijn gedood. Langs den
berm van den weg aan den overkant werd
nog een verminkt lichaam van een mans
persoon aangetroffen, bij wien eveneens
de dood werd geconstateerd. Hoogstwaar
schijnlijk bevond deze zich eveneens in de
auto.
De auto is totaal vernield. De politie te
Renswoude heeft zich onmiddellijk tele
fonisch in verbinding gesteld mbet de po
litie te Arnhem met het verzoek een vracht
auto, welke was doorgereden, aan te hou
den.
De verongelukte wagen was te Arnhem
gehuurd.
Nader wordt ons geseind, dat de veron
gelukte two-seater inderdaad drie perso
nen vervoerde, n.l. den heer Nieuwenhuis
uit Haarlem, den heer C. D. van de Garde
uit Utrecht en een dame, van Lieshout ge
naamd.
Merkwaardig is, dat op dezen, druk be
reden weg, de hoofdverbinding Utrecht
Arnhem, niemand het ongeluk heeft zien
gebeuren. Het geschiedde op een recht stuk
nabij de hoeve „Wolfshaar". Uit de kracht
waarmede de auto te pletter is geslagen,
maakt men op, dat men met groote snel
heid moet hebben gereden. De auto was
door een der inzittenden, den heer Nieu
wenhuis, die vertegenwoordiger was van
de firma Bruijnzeel te Zaandam, gehuurd
van de firma Riemer te Arnhem.
Dr. de Waard-uit de Klomp constateer
de bij de drie personen den dood, als ge
volg van een schedelbasisfractuur.
Het eerste onderzoek is ingesteld door de
marechaussee te Veenendaal, weldra ge
assisteerd door den commissaris van poli
tie te Ede, aangezien het ongeluk slechts op
enkele meters van de grens van Ede was
geschied. Kort daarna heeft de commissa
ris van politie het verder onderzoek over
gedragen aan de gemeentepolitie te Rens
woude.
Vastgesteld is, dat de auto niet tegen een
boom is gereden. Er was op dit stuk geen
boom beschadigd en de auto werd half op
den weg, half op den berm aangetroffen.
Omstreeks het tijdstip, dat het ongeluk
moet zijn geschied, is een vrachtauto bij de
plaats van het onheil gezien.
Men vermoedt, dat deze in aanrijding met
de tweezitter is geweest.
De politie van Renswoude heeft de lij
ken der slachtoffers in beslag genomen
en naar het lijkenhuisje te Renswoude
overgebracht. Ook de resten van de auto
zijn in beslag genomen.
De achterstelling
Meerdere bladen o.a. de „Gelderlander"
spreken er hun bevreemding over uit, dat
het voortreffelijk program van actie onzer
Katholieke Staatspartij geen zinsnede be
vat, betreffende de achterstelling der ka
tholieken bij de bekleeding van openbare
functies.
De „Utr. Crt." vestigt er de aandacht op,
dat er geen kieskring is geweest, waarin
dit punt niet met nadruk naar voren is ge
bracht.
„Ja, zelfs nu nog lezen we telkens van
afdeelingsvergaderingen, die ter zake mo
ties aannemen'.
En dan gaat het blad aldus voort:
We gelooven, dat een actie-program in
het jaar 1937 niet volledig is, als het daar
over zwijgt.
De katholieke fractie van straks zal,
meer dan in het verleden geschiedde,
werkzaam dienen te zijn ten aanzien van
deze aangelegenheid. Het katholieke volk
is zeer sterk gegriefd door die achterstel
ling. Ze vormt een gevaar voor de natio
nale saamhoorigheicL We doen er dan ook
een goed nationaal werk aan, als we
ter zake voortdurend voor recht en billijk
heid opkomen.
In het definitieve program van actie der
„ware volkspartij" hopen we nog een en
kele alinea betreffende de benoemingen
aan te treffen.
In den zelfden geest schrijft ook „Ons
Noorden":
„Wij dringen er nogmaals op aan, dat
een zinsnede, zooals wij Dinsdag aangaven,
wordt opgenomen.
Wat voor bezwaar zou er kunnen zijn
tegen een opname van b.v. het volgende:
„Bevordering van de deelname van ons
volksdeel in de uitvoerende Staatstaak?"
Zoo opgevat, zou een dergelijk program
punt niet in bijzonderheden afdalen, maar
toch duidelijk den spijker op den kop tik
ken".
Arrogantie
Een staaltje van de arrogantie, waar
mede het dagblad van de N. S. B. durft
schrijven, is wel het volgende:
„Is het niet ontzettend dat Mussert
gedwongen werd een dagblad uit te
geven omdat vele christelijke ouders
zich niet langer verantwoord achtten
tegenover hun opgroeiend kroost als
de leugenpers, die zich nog christelijk
noemt, dagelijks in de huiskamer
kwam?"
Ja het is- ontstellend, als men met zoo
veel minachting oordeelt over anderen en
met zooveel zelfingenomenheid over zich
zelf!
VOORNAAMSTE NIEUWS
De wereld
Staatsabsolutisme
Zondag heeft Reichsleider Alfred Rosen
berg nogmaals met alle duidelijkheid uit
eengezet, wat het nationaal-socialisme in
Duitschland wil. Het was bij gelegenheid
van de vier-jarenfeesten der nationaal-
socialisten in Januari 1933 in Lippe-Det-
mold.
Hij zeide letterlijk:
„Wij hebben nooit om den halven mensch
gevraagd; wij hebben steeds den geheelen
mensch opgeëischtEen kardinaal punt,
waarvan de nationaal-socialistische bewe
ging nooit kan afwijken, is de eisch, dat de
opvoeding van het komende geslacht alleen
en uitsluitend door de nationaal-socialisti
sche beweging en den nationaal-socialis-
tischen staat zal geschieden".
Dit is duidelijke en klare taal. zonder
eenige ondubbelzinnigheid.
Maar duidelijk en onontkoombaar is dan
ook de conclusie, dat het Nationaal-Socia-
lisme van Rosenberg door geen katholiek,
door geen christen kan worden aanvaard.
Teekent de N. S. B. ten onzent protest
aan tegen deze verklaring van het Natio-
naal-Socialisme door Rosenberg?Zij
heeft het niet gedaan en zal het ook wel
niet doen.
in vogelvlucht
Het antwoord op de Engelsche nota in
zake de vrijwilligers voor Spanje schijnt
Duitschland en Italië heel wat hoofdbre
kens te kosten, want het wordt aldoor uit
gesteld. Naar vandaag'bekend wordt, had
Berlijn gisteren toegezegd, dat het Duit-
sche antwoord vandaag (Zaterdag) aan
den Britschen ambassadeur te Berlijn zou
worden overhandigd, maar op het laatste
oogenblik werd medegedeeld, dat de over
handiging van het antwoord nog een paar
dagen op zich zou laten wachten. Te Rome
verzekeren welingelichte kringen, dat de
vertraging veroorzaakt is door besprekin
gen, welke de Italiaansche regeering voert
met andere landen. Het Duitsche en Ita
liaansche antwoord zal samengesteld zijn
in denzelfden geest als het eerste Italiaan
sche antwoord: het zal dus aandringen op
een integrale non-interventie. Het zal wij
zen op de noodzakelijkheid ieder vertrek
van vrijwilligers naar Spanje te verbieden,
evenals iedere propaganda ten gunste van
een der beide partijen. Met voldoening zal
men constateeren, dat Engeland door zijn
houding deze poging tot verzoening heeft
mogelijk gemaakt. In dezelfde kringen ove
rigens, waarin men deze voorspellingen
over het Italiaansche antwoord doet, vreest
men dat Rusland een onoverkomelijk be
letsel zal vormen voor eentoekomstige in
ternationale samenwerking. Men heeft ech
ter goede hoop, dat de medewerking van
Frankrijk kan worden verkregen, want
men koestert waardeering voor den goeden
wil, waarvan Parijs den laatsten tijd heeft
blijk gegeven.
Te Londen toont men zich een weinig
BUITENLAND.
De Kultur-kampf in Duitschland neemt
steeds ernstiger vormen aan. (2de blad).
Het Japansche kabinet is afgetreden.
(2de blad).
Ras Desta verslagen. (2de blad).
Reeds 82 dooden bij de overstroomingen
in de V. S. (1ste blad).
BINNENLAND.
Op den weg Renswoude is gisteravond
een twee-persoonsauto door een treiler ge
kraakt, tengevolge waarvan de drie inzit
tenden werden gedood. (1ste blad).
Dame te Groningen door auto tegen
tram geworpen en gedood. (Gem. Ber„ 4ae
blad).
Te Anita Paulowna is een auto op een
on bewaakten overweg door een trein ge
grepen; de bestuurder werd gedood. (Gem.
Ber„ 4de blad).
Twee jongens uit Kcrkrade voor Spanje
geronseld? (Gem. Ber„ 4de blad).
optimistischer ten aanzien van de Duit
sche en Italiaansche antwoorden op de
Britsche nota.
Uit Afrika komt een naklank over
waaien van den Abessijnschen krijg.
Ras Desta, de laatste belangrijke Abes-
sijnsche veldheer, die, zich niet aan Italië
had ondeiworpen, is door een actie op
groote schaal onder leiding van maarschalk
Graziani op de vlucht gedreven. Toen ras
Desta zich op 18 Januari nog niet had over
gegeven, gingen de Italianen over tot den
aanval op de Abessijnsche schuilplaatsen.
De strijd der overgebleven Abessijnen is
hopeloos.
In Japan is thans een beslissing gevallen
in het conflict tusschen het parlement en
de regeering. Het Japansche kabinet is af
getreden. Of daarmee het conflict opge
lost zal zijn is een tweede vraag. Het leger
eischt ontbinding van het parlement en
nieuwe verkiezingen, waarvan het een be
langrijke verschuiving verwacht in de poli
tieke verhoudingen.
HET VLIEGONGELUK BIJ SENLIS.
Begrafenis van de slachtoffers.
Omtrent de ter aarde bestelling van de
bij het vliegongeluk in de omgeving van
Senlis omgekomen employé's van de N.V.
Nationale Luchtvaartschool vernemen wij,
dat de begrafenis van den heer J. Maltha,
werktuigkundige, op Woensdag 27 dezer
om 12 uur op de Algemeene Begraafplaats
te Schiedam zal geschieden.
Het stoffelijk overschot van den chef-
werktuigkundige A. Hoeven zal eveneens
op Woensdag 27'Januari, echter om 2 uur
op de begraafplaats Crooswijk bij Rotter
dam, ter aarde worden besteld.
Op Donderdag 28 Januari zal de begra
fenis geschieden van den bestuurder, den
heer A. R. Somers, in leven instructeur
van de N. L. S. op Ypenburg, op de be
graafplaats te Stadskanaal, 's middags om
2 uur.
Van de ter aardebestelling van den sport
vlieger Tissot is nog niets bekend.
HET DORP MOTRIL DOOR OPSTANDE
LINGEN UIT DE LUCHT
GEBOMBARDEERD.
MADRID, 23 Jan. (A.N.P.) Uit Mala
ga wordt gemeld, dat vliegtuigen der op
standelingen gisteren het dorp Motril heb
ben gebombardeerd. Verscheiden personen
zijn bij het bombardement gedood of ge
wond, terwijl eenige schade is aangericht.
