DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN LUCHTSTRIJDMACHTEN De voorbereiding van een toekomstigen oorlog Het nieuwe parool van Moskou 28ste Jaargang VRIJDAG 22 JANUARI 1937 No. 8629 S)e Ccki6clie(Soii^<3mt DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bïj vooruitbetaling; Voor Leideo 19 cent pei week 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 Voor de meeste Staten stond het afgeloopen jaar in het tee- ken van de uitbreiding der luchtvloot. Overal werd met koortsachtige haast gewerkt Wij vermelden hier, wat verschillende landen op dit gebied praesteeren! De „splendid isolation" waarin Enge land zich zoolang heeft veilig gewaand, is van geen waarde meer sinds den dag, dat de vliegmachines het luchtruim doorklie ven en de luchtvloten in de beslissing van den krijg een rol spelen, welke met den dag grooter en gewichtiger wordt. Zoo min als op het vasteland is men veilig in Engeland, dat over het 33 K.M. breede Kanaal in enkele minuten bereikbaar is. De technische vooruitgang bij den bouw der luchtvloten is nog steeds van dien aard dat een machine, die voor een jaar geleden als het toppunt van volmaaktheid bewonderd werd, thans reed£ als ver ouderd wordt beschouwd. Met welk een angstwekkende snelheid de omvang van de luchtstrijdmachten in 1936 zijn toege nomen, moge blijken uit het sobere over zicht, dat hier volgt. Met een aantal van 5400 vliegmachines, die voor militaire doeleinden bruikbaar zijn heeft Frankrijk tot nu toe de leiding. Zijn luchtleger be staat uit 3157 officieren en 51.484 man schappen. Over het jaar 1935 werd aan de luchtmacht uitgegeven 1492.52 millioen franc. Sindsdien werd 2000 millioen franc besteed alleen voor den aanbouw van nieuwe vliegtuigen. Het gewone luchtver keer wordt door 3 groote maatschappijen onderhouden. Zevenentwintig fabrieken houden zich bezig met den bouw van vliegtuigen, zestien met het vervaardigen van motoren voor vliegmachines. Op de tweede plaats komt dan: Rusland met 4136 militaire vliegmachines. Het aantal der manschappen houdt men ge heim, doch dit moet meer dan 50.000 be dragen. De Russische luchtmacht is onder verdeeld in 116 vloten met 90 afzonderlij ke bases. Vijf fabrieken van grooten om vang werken dag en nacht aan den bouw van vliegtuigen, twee aan den bouw van motoren. Daar Rusland de sterkte van zijn strijdmacht zooveel mogelijk verheime lijkt, wordt niet ten onrechte vermoed, dat zijn luchtvloot veel grooter is dan wordt opgegeven. Italië beschikte aan het einde van 1936 over 3300 bruikbare militaire vliegtuigen en een luchtleger van ongeveer 44.000 man. Het burgerlijke Luchtverkeer is in handen van zes groote ondernemingen. Negentien fa brieken bouwen vliegtuigen, zes fabrieken vliegtuigmotoren. Duitschland verstrekt geen opgave van den amvang zijner luchtmacht. Men schat dat deze thans met die van Italië minstens op de zelfde lijn kan worden gesteld. Met koorts achtige haast werkt men in 19 vliegtuig fabrieken en 7 motorenfabrieken aan de verdere uitbreiding van de luchtmacht. De Duitsche machines zijn van de beste kwaliteit. De Vereenigde Staten spannen al hun krachten in om met hun luchtvloot niet achter te geraken. Thans beschikt men over 2700 machines, doch volgens het in uitvoering zijnde plan zal dit aantal in 1938 tot 4230 zijn opgevoerd. Het luchtverkeer bestaat uit 31.251 man. De gewone luchtvaart wordt onderhouden door 34 verschillende maatschappijen. Amerika telt 81 fabrieken voor vliegtui gen en 20 voor vliegtuigmotoren. Engeland neemt met zijn 2050 vliegtuigen slechts de zesde plaats in, doch zal in Maart van dit jaar 2000 nieuwe machines ter beschik king hebben. De groote achterstand van Engeland zal vermoedelijk zeer binnen kort in een voorsprong op de andere Sta ten veranderd zijn. Het luchtverkeer is 50.400 man sterk. Engeland telt vijftien luchtvaartmaatschappijen, dertig vlieg tuig- en zestien vliegtuigmotarenfabrie- ken. De Engelsche machines zijn van uit stekende hoedanigheid. Japan heeft een luchtvloot van 2050 machines met een luchtleger van 22.000 man. Aan de uitbreiding wordt met snelheid ge werkt. Polen legt zich in den laatsten tijd groote offers op voor de zeer dringende uitbreiding zij ner luchtmacht. Aan het einde van 1936 bestond de luchtvloot uit 1510 vliegtuigen waarvoor 14.300 geoefende manschappen aanwezig waren. Van de Kleine Entente moet Tsjecho-Slowakije over 1398, Yoego- Slavië over 940 en Roemenië over 810 oorlogsvliegtuigen beschikken. Zeer inten sief wordt in deze Staten aan de uitbrei ding en verbeterig der luchtvloot gewerkt, vooral in Tsjecho-Slowakije dat zijn land van alle zijden door de luchtvloten der omringende landen bedreigt acht. Laten wij hopen en bidden, dat al deze voorbereidselen voor een wereld-oorlog niet tot den wereld-oorlog mogen leiden! Er mag geen Katholiek zijn, die niet bidt en smeekt, in offer en gebed, om die ontzettende ramp af te wenden. Intusschen moeten ook wij in Neder land wèl voorbereid zijn op de mogelijk heid dat werkelijkheid zal worden, waar toe al die voorbereidingen dienenOns land moet doen, wat het ter zelf-verdedi- ging in een eventueelen oorlog doen kan; en zich daarop voorbereiden. De wereld in vogelvlucht Er komen vandaa- ernstige berichten binnen uit verschillende deelen van de wereld. Zoo maken telegrammen uit Vaticaan stad melding van een ongunstige wending in den gezondheidstoestand van Z. H. den Paus. Er zouden zich verschijnselen van koud vuur voordoen wat een buitenge woon ernstige complicatie zou zijn. De vele audiënties, welke de Paus de laatste dagen heeft verleend en de moeilijkheden, welke in die audiënties zijn besproken, hebben den Paus geen goed gedaan. Toch stelt de Paus het op prijs om ondanks alles nog eenmaal met den Duitschen kardinaal v. Bertram te spreken, waaruit men kan afleiden hoe groot de bezorgdheid van den H. Vader is over den toestand der Kerk in Duitschland. Uit Japan komen berichten over qen zware crisis tussehen de regeering-Hirota en de oppositie in het parlement. Het is gisteren tot een botsing gekomen omtrent het regeeringsbeleid o.a. inzake de poli tiek in China. De zitting van het Japan- sche Lagerhuis is gedurende een paar da gen geschorst en men acht let niet on waarschijnlijk, dat het parlement ontbon den zal worden, als de regeering intusschen niet tot overeenstemming is gekomen met de partijen. Het is hier weer de oude span ning tussehen de militairen, die aansturen op een „stevige" politiek in China, en de burgerlijke elementen, dif een gematigd optreden vvenschen Een dei sprekers be schuldigde den minister van buitenland- sche zaken ervan, een even geheimzinnige als kleingeestige politiek gevoerd te heb ben. De buitenlandsche politiek van Japan heeft slechts tot mislukkingen geleid, niet alleen tegenover China ei. Sovjet-Rusland, maar ook tegenover Duitschland", zeide deze spreker. Uit Spanje komt, zooals de laatste dagen weer gebruikelijk is, weinig nieuws. Ten slotte wordt verteld, dat Hitler in zijn rede op 30 Januari op het voorbeeld van Engeland en Frankiijk een garantie zal aaqbieden van België's onafhankelijk heid. Men zou een dergelijke verklaring in België natuurlijk ten zeerste toejuichen, maar vooreerst is de verklaring nog niet afgelegd en vervolgens is het de vraag of België toch niet zal voortgaan met het versterken van zijn leger, in de meening dat naast al die verklaringen toch een dik ke stok ook een veilig gevoel geeft. Het Comité van Katholieke Actie „Voor God" schrijft ons: De bevelen van Moskou worden opge- volgt met een stiptheid, die zelfs de veel geroemde volgzaamheid der Nederland- sche Katholieken vér achter zich laat. Als het wereldcongres van de Communistische Internationale aanspoort tot voorzichtig heid, wordt de C.N.P. op slag zeer dege lijk en burgerlijk en zou zij zich, als dit niet al te opzichtig was, het liefst tooien met een oranje-kokarde, die immers het symbool is van de historische vrijheid der Nederlanden. De jeugd is iets minder volgzaam, heeft een uitgesproken afkeer van „Volksfronterij" en kan, ook onder de roode vaan maar moeilijk maar eer lijkheid bedwingen. Toch is de Communistische Jeugdbond gehoorzaam gebleven. In navolging van de Internationale van de Grown-up heeft de Communistische Jeugd-Internationale op haar wereldcongres van 1935 besloten, dat het onjuist is, de jeugd in gesloten communistische vereenigingen te organi- seeren. en heeft zij tevens vasteeleed. dat het in de toekomst de taak van de Inter nationale zal zijn haaf doe] te bereiken door middel van celvoóning in bureerlijk- democratische. fascistische en religieuse jeugdorganisaties. t| Ook in Nederlaijd heeft men het nieuwe parool opgevolgd en is men gekomen tot de oprichting van de Vereeniging" voor Cultuur. Ontwikke ling en Ontspanning (de V.C.O.O.). In Amsterdam blijkt deze nieuwe ver eeniging reeds succes gehad te heb ben. Volgens een oïficicuse opgave in het eigen orgaan „Wij Willen" be droeg het ledenaantal op het eind van het afgeloopen jaar 3000. Op de algemeene ledenvergadering van 27 November werd de volgende doelstel ling geformuleerd: „De jongeren te orga- niseeren en te vereenigen onder voortdu rende zorg vóór de alzijdige maatschap pelijke en cultureele belangen: haar door het verrichten van cultureel werk en het bevorderen van kennis en ontwikkeling op te voeden, daarbij steunende op de voor uitstrevende richtingen in het Nederland- sche volk, opdat zij gezamenlijk zullen werken voor een gelukkig leven, dat aan de materieele en geestelijke eischen be antwoordt, die hieraan gesteld mogen worden". Men vergeve ons het lange ci taat. voor wie tussehen de regels door kan lezen, is commentaar overbodig. Het programma dat de V.C.O.O. \an haar jeugdige leden voorlegt, is aantrek kelijker dan dat van welke jeugdvereeni- ging dan ook. Dansen, veel dansen (26 De cember was het „Kerstbal", 2 Januari het „Oliebollenbal") alle takken van sport, tot schermen en zweefvliegen toe, muziek, ton- neel, filmvoorstellingen, talenonderricht en ontwikkelingscursussen. Bij deze cursussen staan die in de poli tiek en de economie voorop. Van welken aard deze colleges zijn, kunnen we in het lijfblad van de Amsterdamsche vereeni ging lezen. Zoo sprak op 11 December Ko Beuzemaker over de Fransche revolutie; op 18 December hield een „deskundige" een voordracht over; „De jeugd en net huwelijk", enz. Ieder nummer is voor on geveer drie-wart gevuld met bijdragen over de verschrikkingen van het fascis me en met propaganda-artikelen voor de „hulp aan Spanje" actie. Een enkel stuk je over luchtvaart (dikwijls nog onder een opschrift als: Fokker bewijst den vre de een slechten dienst), vertegenwoor digt de cultureele bezorgdheid van de re dactie terwijl een Denksport-pagina voor de beloofde ontspanning zorgt. In het Decembernumber van het vorig jaar heeft een medewerker het Dienstbo- denvraagstuk onder de loupe genomen. Aan de jeugdige lezeres wordt op bevatte lijke wijze verteld waarom de meisjes van tegenwoordig geen dienstbode willen wor den: Natuurlijk is een van de belangrijk ste oorzaken waarom het moderne meisje geen dienstbode wil woiden het feit dat de „mevrouw bij wie de meisjes in dienst zijn haar meestal behandelt als absoluut minderwaardig". In de keuken moeten zij eten theedrinken enz. en altijd met „ja" en „nee" en „astublieft mevrouw" klaar staan. Zij verliezen gauw haar gevoel van eigenwaarde en haar persoonlijkheid, als zy tenminste niet als „brutaal" op straat worden gezet., Het stukje besluit met een opwekking om te weerstaan aan de eischen van het Departement van Sociale Zaken dat het meisje wil dwingen een dienstbode-cursus te volgen. Van een jeugdig lid nam de verant woordelijke redactie in het laatstversche nen nummer een paedagogische bijdrage op onder het motto „Gekooid en mishan deld". „Tot mijn dertiende jaar, schrijft de jongen, ben ik van de eene Kerk in de andere gestopt, heb nooit mijn vrije ont wikkeling gehad. Ik hield veel van lezen, vooral van die geschiedenisboeken, die uitbeelden, hoe de menschen steeds voor de vrijheid gevochten hebben. Dan las ik van de Inquisitie en begon de Kerk te ha ten, omdat, zij steeds menschen in onwe tendheid hield, zooals bij ons thuis". Den laatsten tijd is de V.C.O.O. buiten Amsterdam haar actie begonnen. Ook de katholieke jeugd tracht zij met haar pro paganda te bereiken en er zijn reeds ver schillende gevallen bekend, dat katholie ke jongens en meisjes zich door het aan lokkelijke programma hebben laten ver leiden en zonder het zelf te weten onder den invloed van de verkapt-com munistische jeugdorganisatie zijn gekomen. Met dansen, filmvoorstellingen en zweefvliegen wordt de jeugd uit het huisgezin en uit de Kerk gelokt. Al leen de omzichtigheid en de toewijding van christelijke ouders en opvoeders kan haar voor beiden behouden! *r" Niet tegen het geweten handelen! 't Is zeer opvallend, hoe telkens door draai-redeneeringen wondt getracht, te be wijzen, dat Katholieken in ons land, die de N. S. B. steunen, én met al hun invloed, heel krachtig steunen, even goed Katho liek zijn, als wie ter wereld dan ook ondanks de bekende beslissing van het Episcopaat. In het laatste nummer van „Volk en Vaderland" wordt dit aldus beredeneerd: Wij katholieke N. S. B.'ers begrijpen niet, dat wij tegen de leer van Christus in gaan. Wij kunnen dus niet zondig in ge- v eten dwalen. En zoo wordt er dan ge vraagd houden wij dan toch op goed Katholiek te zijn? Tevoren is er gecon stateerd, dat „je nooit tegen je geweten mag handelen." Wij aanvaarden, dat een Katholiek nooit mag handelen tegen wat zijn geweten hem voorschrijft. Men lette er echter op, dat.... b.v. eigenwijsheden niet vereen zelvigd mogen worden met gewetensuit spraken! Volkomen waar is, dat een Katholiek die niet begrijpt, die niet weet, dat hij op een of ander punt van de leer van Chris tus afwijkt, niet zondig in geweten dwaalt. Men lette er echter op, dat.er óok een schuldig niet-begrijpen, niet-we ten bestaat! Maar uit dat alles volgt nog niet, dat een Katholiek, die, objectief be schouwd, lijnrecht ingaat tegen wat het wettig kerkelijk gezag verlangt en eisebt, goed Katholiek zou zijn. Natuurlijk niet. Als men zoo redeneert, dan zou ten slotte iedere in goeden trouw dwalende een goed Katholiek zijn!.... Kort en duidelijk: 't Is niet aan ons, om te beoordeelen, of en in hoeverre een Ka tholiek, die afwijkt van wat het wettige kerkelijk gezag verlangt en eischt, sub jectief verkeerd doet. 't Is niet aan ons om dien Katholiek te veroordeelen. Maar wel mogen wij constateeren, dat hij o b- jectief afwijkt van de normen, die moeten worden gesteld voor het beleven der katholieke leer. Wij meenden, dit even kort, maar, naar wij hopen, duidelijk te hebben moeten zeg gen. En hieraan voegen wij nog toe, dat ieder onzer zich herinnere en daadwer kelijk beleve, dat in en boven alles heer- schen moet de liefde de liefde in onze verhouding tot al onze mede-menschen, de waarachtige liefde óók in de ver houding tussehen Katholieken en andere Katholieken, die N. S. B.'er zijn. Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. 's Pausen toestand wordt precair (2de blad). Geruchten, dat Hitier België's onschend baarheid wil garandeeren. (2de blad). Bomaanslagen tc Lissabon. (2de blad). Heftige botsingen in het Japansche La gerhuis tussehen regeering en oppositie. (2de blad). BINNENLAND. regeling van het autovervoer van personen; een onderhoud met ir. Th. iVL B. van Marle. (4de blad). Meisje op onbewaakten overweg bij Bunnik door trein overreden en gedood. (3de blad). Smokkelauto rijdt ambtenaar omver, die aan de bekomen verwondingen overleed. (3de en 1ste blad). Predikant uit Muntendam te water ge reden en verdronken. (1ste blad DE HEVIGE OVERFTROOMINGEN IN OHIO. Duizenden personen dakloos. CINCINNATI, 22 Jan. (A.N.P.) De over stroomingen in het dal van de Ohio heb ben reeds 80.000 personen uit hun huizen verdreven. Duizenden personen verkeeren in gevaar. Een stad moest geheel worden ontruimd, terwijl van andere plaatsen geheele buur ten moesten worden geëvacueerd. Het bedrijfsleven is in deze gebieden vol komen lamgeslagen. Er is niet voldoende drinkwater, hetgeen vreeselijke gevolgen heeft. De schade wordt reeds op millioenen dol lars geschat. In tien staten is aanzienlijke schade aan gericht wegens dooi en hevige regens. Uit Portsmouth (Ohio) wordt gemeld, dat om vier uur alarm werd geslagen om de 13.000 bewoners der lager gelegen stads- deelen te waarschuwen, dat het noodig was, dat zij vóór acht uur hun huizen zouden verlaten. Op dat uur zullen n.l. de riolen, welke uitmonden op de Ohio worden geopend om het water gelegenheid te geven de- lager gelegen stadsdeelen te overstroomen. Men acht dat beter dan de dijken bloot te stel len aan den ontzettenden druk der nog steeds wassende watermassa's. ZEVEN MIJNWERKERS OM HET LEVEN GEKOMEN. LONDEN. 22 Januari (A.N.P.). De di rectie van de mijn „Markham" bij Chest- terfield deelt mede, dat de zeven mijnwer kers omtrent wier lot men na de ontplof fing van gistermiddag in het onzekere ver keerde, dood zijn. Het ongeluk geschiedde tijdens de aflossing der ploegen. BOMAANSLAGEN IN PORTUGAL. Maatregelen van ministerraad. LISSABON, 22 Januari. (A.N.P.) De noodzakelijke en dringende maatregelen zullen worden genomen met het oog op de aanslagen, welke in het na afloop van de in de particuliere woning van Salazar ge houden kabinetsraad uitgegeven communi que een communistische manoeuvre worden genoemd. De aan het gebouw der radioclub aange richte schade is genoegzaam hersteld om de uitzendingen te kunnen hervatten. In het geheele 'land is het rustic.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1