MAANDAG 18 JANUARI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 7
HOE WORDT HET WEER
REGEN EN WIND.
DE BILT SEINT:
Krachtige tot matige Zuidoostelijke tot
Zuidelijke wind. Betrokken tot zwaar be
wolkt met tijdelijke opklaring. Regen of
sneeuw en temperatuur om het vriespunt
in het Noordoosten, in het Zuidwesten
tijdelijk regen met weinig verandering in
temperatuur.
Hoogste barometerst: 782.8 te Sortavala
in Finland.
Laagste barometerst.: 731.9 te Vestmanoer.
Het karakter der luchtdrukverdeeling
verandert niet van beteekenis. In Finland
blijft de luchtdruk bij voortduring zeer
hoog en het weer helder, met strenge tot
matige vorst.
Het stationnaire gebied van lagen lucht
druk is dichter naar onze omgeving ge
komen en de secundaire depressies, die over
de Britsche eilanden trekken, met snelle
doch kort durende barometer-dalingen,
doen haar invloed gevoelen aan de Oost
zijde van het Kanaal en de Noordzee.
Over het continent stormt het over een
breed gebied uit Zuidoost en wordt de
vorstlucht uit het binnenland naar de Oost
zee getransporteerd, die wel spoedig zal
dichtvriezen.
Op korte afstanden komen groote tem
peratuurverschillen voor. In Midden-
Duitschland is de temperatuur tot 3 graden
onder normaal, in Midden-Frankrijk en in
Bretagne 6 tot 7 graden boven normaal.
Het warme gebied bedekt nog het Zuid
westelijk deel van ons land. De regen bleef
beperkt tot het Westen.
Op het vasteland is de bovenlucht helder
en droog en valt geen sneeuw.
Het is te verwachten, dat de vorstlijn
dicht ten Oosten van ons land zal blijven
en het vorstgebied kan zich bij het ver
zwakken van de activiteit der depressies,
verder naar het Westen gaan uitbreiden en
ons land bedekken.
S tormwaarschuwingsdienst.
Geseind van de Bilt vanmiddag om 14 05
uur aan alle posten: „Wordt verwacht storm
uit het Zuidwesten".
LUC HTTEMPERATUUR.
5.5 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e. a.
Van Maandagnam. 4.41 uur tot Dinsdag
ochtend 7.30 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 19 Janu
ari voorm. 7.uur en nam. 7.24 uur.
De wereld
in vogelvlucht
De berichten uit Spanje maken melding
van nieuwe gevechten rondom Madrid en
van een herhaalden druk op Malaga. Suc
cessen worden overigens niet gemeld. Dat
is in 't kort alles wat omtrent de krijgs
verrichtingen te vermelden valt. Gewichti
ger blijft de vrij will igerskwestie. Op de
bekende Britsche nota hebben thans Rus
land en Frankrijk geantwoord. Frankrijk
is het mét Engeland eens, dat was reeds
bekend, maar nieuw is, dat Frankrijk al
leen voorloopig zijn toestemming heeft ge
geven. Het zal medewerken om de vrijwil-
ligerstroom af te dammen en daarmee
niet wachten totdat een bevredigend con
trole-systeem is gevonden. Maar wanneer
na eenigen tijd blijkt, dat de andere re
geeringen (speciaal natuurlijk Duitsch-
land en Italië) het Fransche voorbeeld
niet volgen en voortgaan met het zenden
van vrijwilligers, zal ook Frankrijk zich
niet meer gebonden achten.
Sovjet-Rusland zegt, reeds lang een te
genstander te zijn van het zenden van vrij
willigers en ook nu geen vrijwilligers te
zullen zenden. Maar zoolang de andere re
geeringen zich niet verbinden, gevoelt ook
de Sovjet-regeering er niets voor, zich een
zijdig vast te leggen.
Het blijkt wel, dat een resultaat niet ge
makkelijk verkregen zal worden. Berich
ten over het ontschepen van telkens nieu
we contingenten ftalianen te Cadiz doen
aan deze zaak natuurlijk ook allerminst
In Duitschland zijn de bisschoppen te
Fulda bijeen geweest en hebben zij den
toestand der Katholieke Kerk onder het
Hitler-regiem besproken. Wat het resultaat
van hun besprekingen is geweest, is na
tuurlijk niet bekend, maar vijf afgevaar
digden van het Duitsche episcopaat, drie
kardinalen en twee bisschoppen, zijn naar
Rome gereisd, waar zij in een audiëntie
met den Paus hebben gesproken. Men kan
wel vermoeden, welke kwestie hoofdzake
lijk besproken zal zijn, n.l. die over de op
voeding der Katholieke Duitsche jeugd,
waarvan het nationaal-socialisme het mo
nopolie voor zich opeischt.
BINNENLAND
HERZIENING DER GRONDWET.
DINSDAG 26 JANUARI IN DE TWEEDE
KAMER.
De Tweede Kamer is thans bijeengeroe
pen in openbare vergadering tegen Dinsdag
26 Januari.
Na het trekken der af deelingen staat een
regeling van werkzaamheden op de agen
da. Wat dit laatste punt betreft, zal de
voorzitter aan de Kamer voorstellen, in
deze vergadering een aanvang te maken
met de beraadslaging over de wetsontwer
pen in zake herziening van de Grondwet.
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING
VOOR K. TER LAAN.
Bij K.B. van 15 Januari 1937 is aan K.
ter Laan op zijn verzoek, met ingang van
8 Februari 1937 eervol ontslag verleend als
burgemeester der gemeente Zaandam, met
dankbetuiging voor de langdurige en be
langrijke diensten door hem als burge
meester bewezen, met benoeming tevens
tot Ridder in de Orde van den Nederland-
schen Leeuw,
TEGEN DE WERKLOOSHEID IN HET
BLOEiMBOLLENBEDRIJF.
De bedrijfsraad van het bloembollenbe-
drijf heeft aan de bèsturen van de werk:
geversorganisaties in het bloem bollen be
drijf een rondschrijven gezonden, waarin
wordt uiteengezet, dat alle bruikbare mid
delen moeten worden rangewend om de
werkloosheid te beperken.
Vast staat, dat er in het bedrijf nog heel
wat werk achterwege blijft, dat bij een be
tere bedrijfstcestand zeker zou worden ver
richt.
Indien de bedrijfsraad over de noodige
gegevens beschikt, ware door bespreking
met de voor werkverschaffing en werkver
ruiming aangewezen instanties overleg te
zoeken om voor dit extra werk, een sub
sidieregeling t.e verkrijgen. Indien vast
staat, dat werkelijk extra werk wordt ver
richt, dan kan dat aldus het rondschrij
ven nooit voor de openbare kassen kost
ten veroorzaken.
De bedrijfsraad verzoekt, daarom de be
sturen der werkgeversorganisaties deze aan
gelegenheid met haar leden en andère
werkgevers te bespreken en zijn streven
cm de werkloosheid zooveel mogelijk te
temperen, te steunen.
HEFFING OP BOTER.
De heffing op boter is voor de week van
17 t/m 23 Januari, behoudens tusschentijd-
sche wijziging, weder vastgesteld op 85
cent per kilogram.
WERELDJAMBOREE 1937.
De raadsman van kolonel Diemont deelt
ons het navolgende mede:
Toen het aan kolonel Diemont bleek, dat
de moeilijkheden in het bestuur der stich
ting „Wereldjamboree 1937" niet binnen
afzien baren tijd tot oplossing te brengen
waren, heeft hij gemeend, teneinde .de
Jamboice zelve niet in gevaar te brengen,
zich te moeten terugtrekken.
Aangezien op dat moment kolonel Die
mont het eenig overgebleven lid dei* stich
ting wereldjamboree 1937 was, heeft hij
in een brief d.d. 31 December j.l., gericht
aan den hoofdverkenner, vice-admiraal
Rambonnet, dezen tot voorzitter dier stich
ting benoemd en zelf ontslag genomen. Ko
lonel Diemont heeft dus tot een „jurictiscne
oplossing" medegewerkt. Onjuist is echter
het bericht, dat clit is geschied op initiatief
van vice-admiraal Rambonnet of diens
raadsman. Het voornemen hiertoe is zelf
standig bij kolonel Diemont opgekomen
en zander voorafgaand overleg met den
hoofdverkenner of zijn omgeving uitge
voerd. ty
DE SPELLING-KWESTIE.
De Vries en Te Winkel op kweekschool-
eind-examens en hoofdakte-examens.
Zooals ons blad reeds meldde, heeft de
inspecteur voor de onderwijsopleiding op
last van den minister aan de directeuren
van rijks- en bijzondere kweekscholen
mededeeling gedaan, dat bij de kweek
schoolexamens en bij de examens tot ver
krijging van de hoofdakte de schrijfwijze
van De Vries en Te Winkel gevolgd moet
worden, wat betreft de buigings-n en de
voornaamwoordelijke aanduiding en ver-
vangings, zoolang de lijst van kennelijk
mannelijke woorden niet is vastgesteld.
Naar aanleiding van deze aanschrijving
heeft het Tweede-Kamerlid M o 11 e r zich
tot den minister van Onderwijs gewend met
cie vraag of deze meent dat in een Konink
lijk besluit, in dit geval dat van 18 Juli 1936,
wijziging kan worden gebracht door een
rondschrijven van een inspecteur al of niet
op tast van den minister.
De heer Moller wijst er voorts op, dat
dooi dit nieuwe voorschrift verwarring en
chaos op spellingsgebied wordt' veroorzaakt,
doordat binnen enkele jaren drie keer de
spelling van regeeringswege is gewijzigd,
en wederom vooi de vierde maai zal gewij
zigd worden, nadat bovengenoemde lijst zal
zijn vastgesteld.
Tensiotte vraagt het Kamerlid of de mi
nister voornemens is de mededeeling van
een inspecteur ten spoedigste te doen in
trekken.
Ook het Tweeed-Kamerlid T h ij s s e n
heeft zich over dezelfde aangelegenheid
met schriftelijke vragen tot minister Slote-
maker de Bruine gewend. Hij wenscht na
dere verklaringen van de strekking van het
rondschrijven Moet dit, vraagt hij, aldus
worden verstaan dat bij de aanstaande
kweekschooleindexamens en hoofdakte
examens:
a de naamvals-n zal moeten worden ge
schreven bij alle woorden, die in de woor
denlijst van De Vries en Te Winkel als
„mannelijk" worden opgegeven?
b. de voornaamwoordelijke aanduidingen
hij en zijn (met de verbuigingsvormen) en
zij en haar (met de verbuigingsvormen)
moeten worden gesenreven, al naar het
zelfstandigheden betreft, welke in de
woordenlijst van De Vries en Te Winkel als
mannelijk" of „vrouwelijk" worden op
gegeven?
Indien het antwoord op deze vraag ont
kennend luidt, wat is dan de bedoeling van
genoemd rondschrijven?
Indien het antwoord bevestigend luidt, is
cie minister dan van meening, dat het mo
gelijk zai zijn in de nog resteerende vijf
maanden den aanstaanden candidaten da
noodige gewenning bij te brengen aan zulk
een afwijking /an wat tot heden op alle
scholen onderwezen werd?
Indien het antwoord op deze laatste
vraag bevestigend luidt, is de minister dan
bereid mede te deelen. op welke adviezen
zijn oordeel berust?
Ten slotte vraagt de heer Thijssen of de
minister bereid is, indien nadere adviezen
hem daartoe aanleiding geven, voor de in
1937 af te nemen examens de vrijheid toe
te staan, bij het schriftelijk werx de regels
te volgen, die voor de examens in 1936 gol
den, subsidiair in 1937 bij het schriftelijk
werk de raadpleging van een woordenlijst
toe te staan.
DE ANTI-REVOLUTIONNAIRE PARTIJ.
Dr. Colijn zal in de verkiezingscampagne
dertig spreekbeurten vervullen.
Op het Centralen Convent der anti-revo-
iutionnairè partij verklaarde minister Co-
iijn te willen waarschuwen, om bij de ver
kiezingen niet met wenschen naar voren
te komen waarvan niet met volkomen ze
kerheid gezegd kan worden, dat ze voor in
williging in aanmerking komen.
Wie ook aan het bewina zal komen, komt
voor de noodzakelijkheid te staan eener
zij ds om den achterstand in de geldmidde
len in te halen, en anderzijds, om de posi
tie van het land sterker te maken te mid
den van de internationale economische on
zekerheden. Als wij met beloften zouden
komen, die direct als onvervulbaar moeien
worden teruggenomen, dan doet dat af
breuk aan onzen zedelijken invloed op ons
volk, ook al komt die niet in de stembus-
cijfers tot uitdrukking. De beteekenis van
een partij wordt niet door die cijfers be
paald, maar wel door de zedelijke kracht,
welke van haar politiek uitgaat.
Minister de Wilde van zijn kant wees er
op, dat de komende parlementaire periode
zeer belangrijk belooft te worden. De in
ternationale -toestand blijft in hooge mate
precair, daarom is het weerbaar maken van
ons volk een primordiale eisch, die aan de
overheid gesteld kan worden.
Ook de economische toestand is in hooge
mate moeilijk. De regeering kan, in ver
band met het autarkische streven in het
buitenland, de toestand niet radicaal ver
beteren.
De sociale toestand is eveneens zeer
moeilijk. Het gevaar van een blijvend groot
aantal werkloozen bedreigt ons, mede door
de gewijzigde techniek.
Dan is er de drang naar nieuwe vormen
m het staatsleven. Van groote beteekenis
is het, dat wij, anti-revolutionnairen, daar
bij een rol spelen.
De voorzitter deelde mee, dat de beide
anti-revolutionnaire ministers bereid zijn,
na de officieele candidaatsteliing voor de
partij te gaan spreken. Dr Colijn stelde zich
voor 30 spreekbeurten beschikbaar.
COMMISSARIS VAN POLITIE TE GOUDA
Bij K. B. van 14 Januari is benoemd tot
commissaris van politie te Gouda de heer
C. rless, inspecteur van politie eerste klas
se te Rotterdam.
De heer C. Hess werd geboren te Rot
terdam in 1893. Op 1 November 1919 kwam
hij te Rotterdam bij het politiecorps als in
specteur-titularis; in 1921 werd hij inspec
teur 2de klasse en in 1930 inspecteur 1ste
klasse.
Sinds 1 Maart 1935 deed inspecteur Hess
dienst bij de Centrale Recherche te Rot
terdam.
Mr. H. M. G. Kloppenburg, f
In den ouderdom van 35 jaar is te 's-Gra-
venhage overleden mr. H. M. G. Kloppen
burg, oud-kantonrechter te Rotterdam. De
begrafenis van het stoffelijk overschot is
bepaald op Dinsdag a.s. om kwart voor 12
op Nieuw Eik en Duinen.
Mr. Kloppenburg werd 17 Juni 1851 te
Rijssen (Overijsel) geboren. Iiij studeerde
rechtswetenschappen aan de Leidsche Uni
versiteit en promoveerde op stellingen in
1874. Drie jaar later trad hij in dienst van
de rechterlijke macht en wel als griffier
van het kantongerecht in Terneuzen. In
1885 werd hij tot kantonrechter aldaar be
noemd en- in 1895 in dezelfde functie te
Schiedam. In 1900 werd mr. Kloppenburg
tot kantonrechter te L e i d e n benoemd en
in 1910 te Rotterdam, waar hij tot zijn 80ste
jaar als kantonrechter fungeerde. „Tel."
AGENDA
LEIDEN.
Maandag, R. K. Bakkerspatroonsvereen.
„St. Clemens", Hotel Central, 8 uur
Maandag, Fritz Hirsch Operette „Prinzen-
hochzeit", Schouwburg. 8.15 uur.
Maandag, 8—11 uur Beyersche Kermis in
het St. Antonius Clubhuis, Mare
43, tegenover Marekerk. Doorloo-
pende filmvoorstellingen. Vertoo
ning van de Huwelijksfilm. Af
scheid en vert-ek missionarissen
uitHartebrugskerk. Toegang 0.10,
ten bate Kath. Jeugdwerk.
Maandag, R.K. Bouwvakarbeidersbond „St.
Joseph", jaarfeest, Zomerlust, 8
uur.
Donderdag, Filmvoorstelling „naar het Oer-
land van de Dajaks", Stadsgehoor
zaal, 8 uur.
Donderdag, Genootschap van den Stillen
Omgang, Gebouw St. Jos. Gez. Ver.,
Rapenburg 52, 8.15 uur.
Donderdag, R.K. Reclasseeringsvereeniging
afd. Leiden. Zitting gebouw St.
Vine.-Ver., Hooglandsche Kerk-
gracht 32, 8—9 uur.
De avond-, nacht- en Zondagdienst dei-
apotheken wordt van Maandag 18 tot
en met Zondag 24 Jan. a.s. waargeno
men door de apotheken P. du Croix, Ra
penburg 9, telefoon 807 en E. B. de Metz,
Kamerl. Onnesl. 28, telef. 3553 en J. Doe-
dens, Wilhelminapark 8, Oegstgeest, tel.
274.
Toediening H. Vormsel
Gisteren heeft Z. H. Exc. de Bisschop
van Haarlem het H. Vormsel toegediend in
de kerk van O.L.Vr. Hemelvaart en den H.
Jozef. Mgr. arriveerde om ruim half vijf
aan de pastorie, waar gevormd was een
eerehaag van Graal. Kruisvaart en Ver
kenners, die zich later weer opstelde in
het middenpad der kerk.
Om vijf uur diende Mgr. het H. Vorm
sel toe aan 280 kinderen der parochie, 127
jongens en 153 meisjes.
Omstreeks zeven uur betrad de Bis
schop wederom, thans in groot or
naat met cappa magna en groot ge
volg, de kerk, die geheel gevuld met fa
milieleden en belangstellenden een ty
pisch beeld van de gezinseenheid, die de
leden der Katholieke Kerk verbindt! Voor
in hadden de vormelingen plaats genomen,
nu de volwassenen van Leiden en omgeving.
Na bekleed te zijn met de liturgische gewa
den, hield de Bisschop tot de vormelingen
een predikatie, waarin Mgr. den diepen
zin ontleedde en op de vormelingen toe
paste van de Sacramenteele formule van
het H. Vormsel: Ik teeken u met het tee-
ken des Kruises en sterk u met het Chrisma
des heils, in den Naam van den Vader en
den Zoon en den Heiligen Geest. Amen.
De Bisschop diende vervolgens het H.
Vormsel toe aan 62 volwassenen, n.l. 22
mannen en 40 vrouwen.
Bij deze plechtigheid fungeerden als
troondiakens deken A. H. J. M. Homulle en
pastoor Ign. Smeets O.F.M., diaken was
pastoor Th. Beukers, subdiaken rector R.
Reynen. De lagere assistenties' werden
waargenomen door verschillende eerw.
heeren der Leidsche geestelijkheid, ter
wijl de zeereerw. heer Bank, secretaris
van het Bisdom, als caeremoniaris fun
geerde.
Na afloop celebreerde de Bisschop een
Pontificaal Lof met dezelfde assistentie. Be
halve de voorgeschreven gezangen en ver
schillende gregoriaansche gezangen zong
het koor Jesu duicis memoria van Victoria
en Ave Maria van Arcadelt, beide uit de
zestiende eeuw, voor vierstemmig gemengd
koor.
Vanmorgen om 9 uur heeft de Bisschop
een stille H. Mis opgedragen in de Harte-
brug-kerk. Mgr. werd geassisteerd door
deken Homulle en pastoor Smilz. Daarna
heeft Mgr. het H. Vormsel toegediend aan
114 kinderen der parochie. 57 jongens en
57 meisjes.
Om 12 uur heeft Mgr. Huibers in de St.
Petruskerk het Heilig Sacrament van het
Vormsel geschonken aan 219 kinderen, 105
jongens en 114 meisjes.
Ten slotte heeftZ.H.Exc. om 2 uur in de
St. Leonarduskerk aan den Haagweg aan
85 kinderen, 47 jongens en 38 meisjes het
H. Vormsel toegediend.
MEJ. A. E. GROLL. t
In den ouderdom van 80 jaar is hier ter
stede overleden mej. Anna Elisabeth Groll,
penningmeesteresse van de Vereeniging
voor Misvormden, een trouw medewerkster
van wijlen dr. Murk Jansen en een der op
richtsters van de Anna-Kliniek voor Ortho-
paedie alhier.
Van de Anna-kliniek aan de Meezenstraat
waait dc vlag thans halfstok vanwege het
overlijden van deze bijzondere vrouw, die
de ziel en de stuwende kracht dezer inrich
ting was en tot op haar hoogen ouderdom
met ongekende vitaliteit haar belangstel
ling bleef toonen voor dit door haar en wij
len dr. Murk Janssen begonnen werk.
Het vorig jaar, op den 14en September,
toen zij onder overgroote belangstelling
haar tachtigsten verjaardag mocht herden
ken, was zij nog zoo fier en trotsch op de
haar verleende onderscheiding tot Ridder
in de Orde van Oranje Nassau, dat zij daar
over geen woorden genoeg kon vinden.
De thans overledene heeft een zeer werk
zaam leven achter den rug.
éis
V
Geboren te Batavia op 14 Sept. 1856,
kwam zij op jeugdigen leeftijd met haar
ouders naar Holland en vanaf 1866 woon
de zij te Leiden.
Gedurende zestien jaren had zij zitting in
het bestuur van het thans Kon. Genoot
schap „M. S. G." en vanaf 1904, toen zij
dr. Murk Jansen leerde kennen, wijdde zij
zich voornamelijk aan de belangen der Mis
vormden.
Aanvankelijk belast met zijn boekhou
ding en correspondentie, wijdde zij allengs
al haar zorgen aan zijn medische publica
ties en werd deelgenoote in- en onvermoeid
medewerkster aan zijn groote plannen: de
stichting van een Vereeniging voor Mis
vormden in Nederland en den bouw van
een moderne kliniek voor Orthopaedie.
Zij vond een nieuwe levenstaak in de
behartiging der belangen van de vele onge-
lukkigen, die door hun misvormingen zich
in de Maatschappij sterk achtergesteld voe
len en met dr. Murk Jansen is zij er in ge
slaagd deze Vereeniging, waarvan zij uit
den aard der zaak wederom de finantiën
beheerde, tot grooten bloei te brengen.
Als kroon op haar werk mocht zij ten
slotte mede leiding geven aan den bouw
en de inrichting van de naar haar genoem
de Anna Kliniek voor Orthopaedie in de
Meezenstraat, waaraan zij ook na den dood
van dr. Murk Jansen al haar krachten
wijdde.
De begrafenis van het stoffelijk overschot
zal Woensdagmiddag te 2 uur plaats heb
ben op de begraafplaats aan de Groene-
steeg alhier.
VER. VAN TAXI- EN LUXE AUTO
VERHUURINRICHTINGEN VOOR
RIJNLAND.
In een vorige week gehouden vergadering
van taxi-ondernemers uit Leiden en om
streken werd besloten tot oprichting van
de Vereeniging van taxi- en luxe automo-
bielverhuurinrichtingen voor Rijnland. De
vereeniging is gevestigd te Leiden. Het be
stuur bestaat uit de heeren H. Kanbier,
voorzitter, W. C. A. van Kerkhoff, pen
ningmeester, P. van Ulden, le secretaris
en Th. J. van der Heijden, secretaris-advi
seur. Het secretariaat van de /ereeniging
is gevestigd H. Rijndijk 105, Leiden. In ver
band met het komende Rijksvergunnings
stelsel stelt de vereeniging zich voor haar
wenschen zoo spoedig mogelijk aan de Ge
meentebesturen ter kennis te brengen. Zij
heeft zich daartoe o.m. in verbinding ge
stold met de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Rijnland en met de Hoofd
besturen van de Moderne-, R.K.- en Chr.
werknemers-organisaties in het transport
bedrijf.
Geslaagd voor het examen boekhouden
enz., „Vereeniging van leeraren in het
boekhouden" de heeren J. Kwaadgras, Lei
den; J. van Rijn, Katwijk aan Zee; J. P.
W. Scholtz. Leiden; j. M. Westen, Leiden;
allen leerlingen van den heer J. A. Jan
sen, Kamerlingh Onneslaan 15, alhier.
