DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Dankbetuiging
van
H M de Koningin
De nood van S.P.L.
28ste Jaargang
ZATERDAG 16 JANUARI 1937
No. 8624
S)e £cicbeli£(3ou/fca/rit
OF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt b§ vooruitbetaling:
Voor Lelden 19 cent pei week J 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 rent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Hei Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnè's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V Een program van actie.
Verschenen is het ontwerp program van
actie-1937, dat moet worden behandeld en
vastgesteld m een Partijraadsvergadering.
Dit ontwerp is samengesteld door een
Commissie, bestaande uit de heeren rar.
Bach, mr. dr. Beaufort O.F.M., ir. H. Be-
meimans, H. J. Kuiper, mr. Steenberghe.
De Commissie heeft, onder leiding van
dien voorzitter van het Partijbestuur en met
assistentie van den len en den 2en secreta
ris, in een vijftal vergaderingen, waarin
steeds alle leden aanwezig waren, een voor
ontwerp in gereedheid gebracht. Dit voor
ontwerp is de grondslag geweest van de
beraadslagingen van.de Commissi met het
volledige Partijbestuur in een bijeenkomst
op 9 Januari 1937. Onmiddellijk daarna
heeft het Partijbestuur in zijn vergadering
op denselfden datum het ontwerp vastge
steld.
Formeel is de gang van zaken anders
dan voorheen. De Kringen hebben niet
meer het recht amendementen op het ont
werp in te dienen. Zij hebben nu van te
voren hun verlangens kenbaar gemaakt.
Die verlangens zijn in de vergadering van
den Partijraad van 14 November 1936 be
sproken, in welke vergadering bovenge
noemde program-commissie is benoemd.
Dit program van actie staat naast het
Algemeen Staatkundig Program.
In laatstgenoemd program worden de be
ginselen beschreven. En ook de richtlijnen
welke de Partij, in overeenstemming met
de beginselen, in dat program voor haar
staatkundige werkzaamheidheeft aanvaard,
zijn uiteraard meer algemeen en beoogen
leiding te geven aan de werkzaamheid over
het geheele breede terrein. Het Algemeen
Staatkundig Program blijft dus de grond
slag.
Het bijzonder program van actie wordt
met het oog op een bepaalde legislatieve
periode opgesteld. Wie, juist in dezen tijd,
de positie en de taak van een waarlijk con
structief staatkundige partij scherp ziet,
kan omtrent strekking en beteekenis van
zulk een program van actie niet in twijfel
verkeeren. Het moet de richting aangeven,
nauwer en scherper begrensd dan het alge
meen program; het moet vooral perspectief
wijzen. Wanneer het zou .worden tot een
opsomming van daden van wetgevenden,
en sterker nog, van besturenden aard, zou
het in langgérektheid zichzelf ontkrachten
en zijn ware beteekenis vernietigen. Het
zou bovendien, vooral in dezen tijd het bij
zonder groote gevaar oproepen, dat het de
eenig juiste verhouding verstoort tusschen
het volk en zijn afgevaardigden, èn tus
schen het Parlement en de Regeering.
Bovenstaande opmerkingen welker
juistheid o.i. niet betwijfeld kan worden
zijn ontleend aan de bij het ontwerp pro
gram van actie-1937 gevoegde inleiding.
Het program laat een klaar en forsch ge
luid hooren.
Wie er kennis van heeft genomen weet
wat de R.K. Staatspartij wil.
Mij leze het 'ns met aandacht over.
Er is heusch wel minder belangrijke lec
tuur, waarvoor tijd wordt gegeven!
Duidelijke taal, die' niet kan worden
misverstaan, is b.v.:
„In overeenstemming met zijn karak
ter, geschiedenis en beschaving, moet
aan het Nederlandsche volk zijn staat
kundige medezeggenschap door mid
del van een in vrijheid gekozen volks
vertegenwoordiging blijven verzekerd".
Duidelijk is ook in zijn kortheid:
„Bescherming van de ontwikkelings
mogelijkheid van het. levensvatbare
kleine bedrijf".
Wij zullen zeker aan dit zoo sympathie
ke program-punt nog wel 'ns herinneren...
En zoo zijn er meer punten, die alle aan
dacht verdienen om hun kernachtige, juiste
formuleering. Men oordeéle zelf! Men-leze
en onthoude!
Diep getroffen en erkentelijk voor de groote belangstelling en de tref'
fende wijze, waarop Mijn Volk in alle zijn geledingen in alle deelen van het
Rijk heeft blijk gegeven mede te leven met het groote geluk Mijner kinderen
bij gelegenheid van hun huwelijk, wensch Ik op deze wijze, waar afzonder
lijke beantwoording niet mogelijk is, allen hartelijk dank te betuigen voor de
Mij toegezonden gelukwenschen.
WILHELMINA.
H. M. de Koningin
naar Igls
Uit den Haag wordt gemeld: Gister
avond om half zes is H. M. de Koningin
van het paleis Noordeinde per auto naar
Rotterdam vertrokken, van waar zjj per
treip verder zal reizen naar het buiten
land.
Om vijf uur reeds had zich voor het, na
de helle verlichting van de feestdagen zoo
donker lijkende, paleis eenig publiek ver
zameld om onze vorstin een afscheidsgroet
te brengen.
Even voor half zes reden drie glanzende
hofauto's voor den ingang en met drie hof
dames nam H. M. in den eersten auto
plaats.
In den tweeden stapten de adjudant van
H. M. de Koningin generaal-majoor D. G.
C. T. de Jonge van der Halen en de or
donnans-officier A. J. F. Egter van Wisse-
kerke.
De stoet werd gesloten door een politie
wagen en snel verdwenen de auto's in den
donkeren avond, nagewuifd door de wach
tende menigte. De derde hofauto werd naar
de garage5 teruggereden.
Uit Rotterdam wordt gemeld:
H.M. de Koningin is gisteravond met
den trein van 18.11 nor van het sta
tion Delftsche Poort te Rotterdam naar
Innsbruck vertrokken, vanwaar zij
zich naar Igls zal begeven voor een
verblijf van eenige weken.
Het uur van vertrek was zorgvuldig ge
heim gehouden, zoodat er kort tevoren op
het station niets bijzonders te zien was.
Toen men evenwel te ruim half zes een
deel van het perron afzette en loopers uit
legde, terwijl ook op het Stationsplein de
politie onder leiding van hoofdinspecteur
Bontenbal den toegang tot het station vrij
hield, werden de gaande en komende rei
zigers weldra opmerkzaam gemaakt op het
feit, dat er iets bijzonders aan de gang was.
Inmiddels waren op het afgezette gedeel
te van het perron verschenen de burge
meester van Rotterdam, mr. P. Drooglee-
ver Fortuyn, de hoofdcommissaris van po
litie mr. L. Einthoven, de commissaris van
den actieven dienst, de heer L. van de
Pol, ir. Breukelman van de afdeeling ver
voer der Nederlandsche Spoorwegen, die
de reis tot Geldermalsen zou meemaken,
alsmede nog enkele leden van het höogere
personeel der Nederlandsche Spoorwegen.
Om even over zessen vermoedde men
ten onrechte, toen een roode auto met een
motorrijwiel naderden, dat de Koningin in
aantocht was, doch de drie hofauto's uit
den Haag arriveerden pas eenige minuten
later.
Toegejuicht door het publiek, verliet de
Koningin den wagen, waarop zij werd wel
kom geheeten door den burgemeester, met
wien zij zich voor het vertrek nog eenigen
tijd op het perron onderhield.
Daarna begaven de Koningin en haar
gevolg, zich in den speciaal achter de lo
comotief gehaakten Mitropa-wagen, waar
op de trein precies op tijd het station ver
liet.
Prinselijk Paar naar
Londen
Ingevolge een uitnoodiging van Zijne
Britsche Majesteit zal krachtens beschik
king van H.M. de Koningin het prinselijk
echtpaar tegenwoordig zijn bij de kroning
van Z. M. George VI.
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Ju
liana der Nederlanden zal daarbij Hare
Majesteit vertegenwoordigen.
Maandag 18 Januari, de eerste dag der
Internationale Bidweek, viert de H. Kerk de
dankbare herinnering aan de instelling van
het Pausschap: Sint Petrus' Stoel te Rome.
De vrome en moedige stichteressen van
het Liefdewerk van den H. Petrus kozen
dit feest als titelfeest van haar werk voor
de opleiding der inlandsche geestelijkheid
in de Missiën.
De parochiale directeuren van S. P. L.
zullen dien dag of de daaropvolgende (of
dit jaar de voorafgaande) Zondag benut
ten om de belangstelling, de gebeden, de
offers der Geloovigen voor dit werk te
verlevendigen en te vermeerderen en het
H. Misoffer doen opdragen voor de leven
de en overleden leden en weldoeners.
Voor deze actie is dit' jaar wel zeer veel
reden.
Want: het werk lijdt grooten nood.
Het is iets ongewoons dit te lezen: het is
immers zulk een bloeiend werk.
Toch is er nood en groote nood, omdat
de bloei van het werk, hoe gelukkig ook,
geheel onevenredig is aan de uitgroei der
Priester-opleiding in de Missiën.
Op de laatste vergadering van den Al-
gemeenen Raad van het werk te Rome in
de vorige maand gehouden kwamen ter
tafel 111 (goed gelezen: honderd-en-elf)
aanvragen; 85 betroffen de oprichting of
uitbreiding van klein-seminaries: 23 voor
Afrika, 15 voor Indië, 8 voor Indo-China,
4 voor Amerika, 1 voor Europa, 2 voor
Japan, 27 voor China, 5 voor Oceanië; 26
aanvragen golden groot-seminaries: 8 voor
Afrika. 6 voor Indië, 2 voor Indo-China, 1
voor Europa, 1 voor Japan, 7 voor China,
1 voor Manschukwo.
Prachtig bewijs van groei der Missiën
en ondernemingsgeest der Missionarissen!
Maar, om aan deze aanvragen te voldoen
(en er waren zeer dringende onder) was
noodig 2.200.000.gulden (dus meer dan
twee-en-twintig ton), en er was
beschikbaar.... 30.000.— gulden: zegge en
schrijve DERTIG DUIZEND gulden, of
nog niet één-zeventigste deel.
Daarvan ontving het Centraal Groot
seminarie voor Manschukwo (het meest
noodzakelijke) 20.000.— gulden: Peramiho
kreeg 5000.Scandinavië 500.en
de paria's van Berwada in Eng. Indië
4500.—.
En de anderen kregen.niets.
Want om de toegezegde ondersteuningen
der Seminaristen op een zeer beperkte
wijze te kunnen volhouden heeft het werk
op zijn minst elk jaar noodig 900.000.—
gulden, en daarmede zijn de middelen
vrijwel uitgeput.
Is er dan niet een groote nood? Want
zonder seminaries is de vorming van een
inlandsche clerus volgens alle Missie
oversten het missieprobleem een on
mogelijkheid.
Daaróm grijpen wij de gelegenheid van
ons Titelfeest aan. om de noodklok te lui
den, en wjj smeeken alle parochiale di
recteuren allerdringendst in hun afdeeling
het ledental uit te breiden.
Wij smeeken de pastoors, in wier pa
rochie het werk nog niet werd georgani
seerd, daarmede een begin te maken.
Wij durven de Geloovigen opnieuw te
wijzen op de noodzakelijkheid van dit
werk opdat zij edelmoedig er aan bijdra
gen: wie 250.— per jaar offert onder
houdt de volledige opleiding van een se
minarist; wie (in eens of bij gedeelten)
ten minste f 2500.schenkt, sticht een
beurs welker rente voor de opleiding van
seminaristen wordt gebruikt.
De adressen der diocesane directeuren
zijn: voor Utrecht: Pastoor A. de Wit, As-
sendorperstraat 207," Zwolle, postr. 63879;
Breda: Mgr. J. M. van Oers, Vic.-Gen., Be
gijnhof, Breda, postr. 30119; Haarlem: Pas
toor W. Boin, Houtrakpolder, postr. 231858;
's-Bosch: Rector A. Yingerhoets, Lange
Nieuwstraat 191, Tilburg, postr. 63684;
Werkkamp te Egmond VOORNAAMSTE NIEUWS
VOOR EEN ZEER SYMPATHIEK DOEL!
Nu eens geen „speldjes" of „bloempjes",
maar 'n „Plaatsjesdag".
Na de H.H. Missen van a^. Zondag zal
men u wederom om een bijdrage vragen.
'n Enkel dubbeltje ten bate van de zorg
voor onze katholieke jeugdige
werkloozen.
En als bijzonder bewijs van dank en er
kentelijkheid, zal men u een zeer fraai
plaatje uitreiken, voorstellende de H. Ma
ria en de H. Joseph ten tijde, van hun ver
loving, speciaal voor dit doel ontworpen
door den bekenden kunstenaar Adr. v. d.
Plas.
Men rekent op de hulp van alle Katho
lieken van het Bisdom. En terecht, want
het geldt hier een zeer sympathiek doel:
ni. inrichting en onderhoud van een z.g.
„lang" Werkkamp te Egmond, alwaar elk
jeugdig werklooze gedurende 6 weken ge
heel kosteloos kan verblijven en bovendien
mede zal helpen aan een schoon werk, den
voorbereidenden arbeid voor de herop
bouw van de Egmonder Abdij. Reeds 800
jongeren staan ingeschreven.
Met uw bijdrage as. Zondag verricht ge
dus een dubbel goed werk: ge steunt het
werk voor onze duizenden werkloozen, en
ge helpt mede aan een groot cultureel goed:
de heropbouw van de Abdij te Egmond.
De grootste zorg van het ooganblik is
de bouw en de inrichting van een Kapel
in het Kamp te Egmond, waar onze jongens
dagelijks het H. Misoffer kunnen bijwo
nen.
Veel is mogelijk, veel zal er kunnen wor
den gedaan, indien velen dit werk zul
len willen steunen.
Waarvoor oprecht en hartelijk dank.
Mocht u tot een van de weinige Paro
chies behoor en, waar de Z.E. Pastoor geen
toestemming kon geven voor den Plaatjes
verkoop, stort dan uw bijdrage op giro
nummer 278960 t.n.v. penningmeester van
Diocesane Commissie Jeugdwerkloozenzorg,
Stadhouderskade 55, Amsterdam (Z.).
De katholieke dichter A. J. D. v. Oosten
beschrijft in volgende regels den toestand
van vele jeugdige werkloozen. God-zij
dank zijn er ook nog anderen, krachtig en
frisch. Maar met alle menschelijke midde
len moet worden gewerkt, om de gevalle
nen op te heffen, de verzwakten te verster
ken en de God-dank nog staanden en ster
ken zóó te houden.
Niet bitter Heer, en niet ontdaan
doch doelloos onder den nood
van hun onnut en traag bestaan
met handen zonder daad en brood
slachtoffers van den Booze
groeien zij op voor een langzamen dood
de jeugdige werkloozen.
Niet bitter, zoo lang hun laatste hoop
op U nog niet verging,
maar kleiner wordt de ploeg wier Doop
hen meer bleef dan een herinnering;
want wie beschermt het broze
geloof, in den verstooten kring
der jeugdige werkloozen?-
OPBRENGST RIJKSMIDDELEN 1936
SLECHTS HALF MILLIOEN
BENEDEN RAMING.
Ongeveer 4 1/2 milloen gulden
meer ontvangen dan
in 1935.
De directe belastingen hebben over het
jaar 1936 opgebracht ƒ102.383.819.63 (de
raming voor 1936 bedroeg 113.100.000) te
gen ƒ99.435.800.74 over 1935.
De overige middelen hebben opgebracht:
December 1936 ƒ33.684.921.32 (1/12 der ra
ming: 30.960.416.67) tegen December 1935
31.387.852.91 en over het geheele jaar
1936: ƒ370.925.387.91 (raming ƒ371.525.000)
tegen ƒ366.409.757.59 over 1935.
De inkomsten ten bate van het verkeers-
fonds hebben over 1936 bedragen: motor
rijtuigenbelasting ƒ20.983.122, en rijwielbe
lasting ƒ7.632.455, totaal ƒ28.615.577 (ra
ming resp. 22.500.000, 7.500.000 en
f30.000.000).
Roermond: Dr. Fr. Feron, President v. h.
Seminarie Roermond, postr. 136555.
Met een hoopvol hart zendt ondergetee-
kende deze noodkreet uit en stelt haar
met vertrouwen onder de bescherming
van de groote Patrones van het werk, St.
Theresia van Lisieux.
Voorschoten, St. Hilarius 1937.
TH. M. P. BEKKERS,
Postr. 8725. Nationaal Secretaris.
BUITENLAND.
De offensieven in Spanje hebben nog
geen succes gehad. Ontstellende cijfers
over de priestermoorden (2de blad).
De Fransche Kamer heeft gistermiddag
het wetsontwerp inzake het beletten van
het vertrek van vrijwilligers naar Spanje
met algemeeue stemmen aangenomen (2de
blad).
BINNENLAND.
Volgens het overzicht van den stand der
rijksmiddelen per uit. December j.l. be
droeg de opbrengst der „overige middelen"
over December 1936 ƒ33.684.921. (v.j.
ƒ31.387.852) en in 1936 ƒ370.925.387 (v.j.
ƒ366.409.757). (1ste blad).
H.M. de Koningin is voor eenige weken
met vacantie naar het buitenland vertrok
ken. (1ste blad).
Prinses Juliana en Prins Bernhard zul
len de kroningsplechtigheid van Koning
George VI van Engeland bijwonen, waarbij
de Prinses H.M. de Koningin zal vertegen
woordigen. (1ste blad).
Ontwerp program R. K. Staatspartij. (2de
blad).
De wereld
in vogelvlucht
De Fransche Kamer heeft gisteren het
regeeringswetsontwerp, inhoudende mach
tiging aan de regeering, om alle maatre
gelen te nemen noodig voor het beletten
van het vertrek van vrijwilligers naar
Spanje, met algemeene stemmen aange
nomen. Zelfs de communisten verzetten
zich er niet tegen. Hiermede heeft de re-
geering-Blum dus het voorbeeld gegeven
en een begin gemaakt met het werkelijk
efficient maken van de non-interventie.
Men hoopt waarschijnlijk, dat Duitschland
en Italië nu zullen volgen, maar wij kun
nen den indruk niet van ons afzetten, dat
speciaal deze beide landen alle middelen te
baat zullen nemen om de zaak te rekken.
Er zullen trouwens nog meer „vrijwil
ligers" voor Franco noodig zijn, want on
danks felle aanvallen op Madrid en Ma
laga komt hij nagenoeg niet vooruit. Het
jongste offensief op Madrid, waarbij het
de bedoeling der recbtschen geweest schijnt
te zijn om Madrid vanuit het Noorden bin
nen te dringen, is, volgens een bericht uit
Madrid definitief mislukt.
Het wordt thans meer en meer waar
schijnlijk, dat de Rijksdag toch op 30 Ja
nuari bijeen zal komen. Hitier zal dan een
overzicht geven van den binnenlandschen
toestand en van de resultaten, gehaald in'
de afgelóopen vier jaren. Men weet nog
wel niéts definitiefs, maar als de Rijksdag
bijeenkomt, kan men wel raden dat Hitier
spreken zal en kan men eveneens wel ra
den wat hij in groote strekken zeggen zal.'
PLAN YAN MINISTER COLIJN.
WEERKLANK IN ENGELAND.
De „Times" juicht ixt een artikel,-dat ge
titeld is „Breuk in de muren" de pogingen
toe van Scandinavië en de lage landen
langs de Noordzee om te komen tot een
verlaging der barrières van den wereld
handel.
Het blad is van meening, dat het thans,
als gevolg van bezoeken van ministers,
zeker schijnt, dat de conventie van Oslo
krachtig bevestigd en naar alle waar
schijnlijkheid uitgebreid is.
In een hoek van de wereld tusschen lan
den met een kleine bevolking, maar met
groote staatsmanswijsheid zal de handel
dan vlotter kunnen gaan, doch dat zal
slechts een begin zijn, daar Nederland en
Scandinavië afhankelijk zijn van afzetge
bieden in grootere landen.
Scandinavië, aldus de „Times" is onze
beste cliënt in Europa en Nederland wil
steeds meer van ons koopen.
Dit zijn alle belangrijke overwegingen,
welke in Britsche oogen de waardeering
moeten doen toenemen voor deze geste
na„ar een vrijer handelsverkeer.
„Times" brengt in het bijzonder hul
de aan dr. Colijn.
