EEN PAUZE IN FRANCO'S OFFENSIEF Welke rol zal Duitschland spelen? Een nieuwe Britsche stap Duitsche hulp aan Spanje MAANDAG 11 JANUARI 1937 DE LEIDSCHE COURANT .füEDE BLAD - PAG. 5 HET OFFENSIEF VERSLAPT. De krachtige druk, die de nationalisten Donderdag en Vrijdag op Madrid hebben uitgeoefend, begon Zaterdag in intensiteit te verminderen. De strijd duurde welis waar voort, maar de hardnekkige tegen stand der regeeringstroepen aldus meldt Madrid die zonder terrein te verliezen de aanvallen der opstandelingen in het Noordwesten van Madrid hebben door staan, heeft eindelijk het offensief ver langzaamd. De talrijke verliezen der na tionalisten zijn hoofdzakelijk het gevolg van hun tactiek van massale aanvallen en doen thans vermoedelijk hun invloed gel den. Den geheelen morgen hebben de vliegtuigen der regeering de stellingen der opstandelingen bestookt. De opstandelin gen stuurden zestien jachtvliegtuigen om hen tegen te houden, maar deze konden hen niet verhinderen hun zending te vol brengen. Van de zijde der nationalisten wordt verklaard: Na het eerste offensief der rechtschen ten Westen van Madrid kan men thans zeggen, dat dit met besliste suc cessen werd bekroond. Men kan het aantal gewonden aan regeeringszijde aangeven met meer dan 4000. De troepen zijn opgerukt over een ge bied van 20 K.M. lengte, waar de stellin gen 20 tot 25 K.M. werden vooruitgescho ven. Gedurende den geheelen Zondag is het kalm geweest en het geschut heeft zich niet doen hooren. Volgens inlichtingen, afkom stig der voorposten schijnt het, dat hier slechts van een rustpauze sprake is, en dat men binnenkort een nieuwen aanval op de hoofdstad kan verwachten. Uit Avila wordt gemeld, dat de aanval len, welke het leger van generaal Mola ten Westen van de hoofdstad heeft onder nomen, het begin beteekenen van een langdurig offensief, dat niet slechts ten- doel heeft verschillende punten v&n se cundair belang, zooals het Escurial, in te nemen, maar berekend is op de inneming van Madrid, zonder over te gaan tot een volledig beleg of een hevig bombardement. De bij de tegenwoordige krijgsverrichtin gen direct betrokken troepen vormen on geveer de helft van de legermacht der op standelingen. Het is waarschijnlijk, dat zij binnen enkele dagen allen in het vuur moeten. Men schrijft aan generaal Franco de bedoeling toe, het offensief onverbid- dellijk voort te zetten, teneinde den vijand niet den tijd te laten zich te herstellen of zijn troepen te hervormen. BURGERBEVOLKING MOET MADRID ONTRUIMEN. De verdedigingsjunta van Madrid publi ceert de volgende bekendmaking: „Met ingang van 9 Januari is de evacua tie van de burgerbevolking verplichtend gesteld. Deze maatregel geldt niet voor mannen ouder dan 20 jaar en. jonger dan 45 jaar. Zij, die in strijd met deze bepaling han delen, zullen als opstandelingen beschouwd worden en zich voor de volksrechtbanken te verantwoorden hebben". BOERENOPSTAND IN ALICANTE? Mededeelingen der nationalisten. De „Radioclub" van Teneriffe deelt mede, dat volgens daar ontvangen berich ten de boeren in de provincie Alicante in opstand zouden zijn gekomen tegen de linksche regeering. De opstand zou zich hebben uitgebreid langs de kust tot Va lencia. De regeering zou militietroepen hebben gezonden, die het vuur op de op roerlingen zouden hebben geopend, waar bij vele dooden zouden zijn gevallen. DRIEDUIZEND JAPANSCHE VRIJWILLIGERS NAAR CADIX? Volgens berichten uit Gibraltar zouden 3000 Japansche vrijwilligers binnenkort te Cadix en Jerez verwacht worden. Deze vrijwilligers zouden naar het front van Madrid gezonden worden, waar zich de 10.000 Italianen bij hen zouden voegen, die onlangs te Cadix ontscheept zouden zijn en zich thans nog te Sevilla moeten bevinden. Officieele Japansche kringen spreken formeel het bericht tegen, dat Japansche vrijwilligers op weg naar Spanje zouden zijn. Men wijst er op, dat de Japansche re geering zich sinds den aanvang der vijan delijkheden steeds zeer nauwgezet heeft gehouden aan de neutraliteitsbepalingen en men herinnert er in dit verband aan, dat de Japansche regeering geldinzamelin gen ten behoeve der stijdende partijen in Spanje heeft verboden, terwijl de Japan sche regeering de regeering van Burgos niet heeft erkend. NIEUWE STAPPEN DER BRITSCHE REGEERING. Inzake de vrijwilligerskwestie. De Britsche regeering heeft aan haar di plomatieke vertegenwoordigers te Parijs, Rome, Berlijn, Lissabon en Moskou in structies gezonden om vandaag bij de re geeringen in de genoemde hoofdsteden nieuwe diplomatieke stappen te onderne men ten aanzien van de gebeurtenissen in Spanje. Blijkens deze instructies stelt de Britsche regeering voor, het plan der non-interven tiecommissie inzake het uitoefenen van toezicht op de haven en grenzen van Span je uit te bréïden in dien zin, dat eveneens toezicht wordt uitgeoefend op de aankomst van vrijwilligers militair personeel en oor logsmateriaal. De Britsche regeering is bereid met spoed alle voorstellen te overwegen, welke beoogen de instelling van een stelsel van strenge controle op de aankomst in Spanje van alles wat dient om de strijdende par tijen te steunen, alsook alle gedetailleerde voorstellen voor het uitoefenen van toe zicht op andere vormen van indirecte in terventie. Intusschen wordt in de nota voorgesteld, dat iedere regeering voor wat haar grond gebied betreft maatregelen neemt om het vertrek van vrijwilligers en militair per soneel naar Spanje te verbieden. Tenslotte wordt in de nota nog medege deeld dat de Britsche regeering ter kennis van het publiek heeft gebracht, dat het krachtens de „foreign enlistment act" aan Britsche onderdanen verboden is, in vreem den krijgsdienst te treden. Instemming der Fransche regeering. De Fransche regeering heeft haar in stemming betuigd met de nieuwe stappen, die de Britsche regeering heeft genomen met betrekking tot het vraagstuk der non interventie in Spanje. Zij heeft de Britsche regeering medege deeld, dat zij na hiertoe door het parle ment te zijn gemachtigd, bereid is op den datum waarover door de betrokken regee ringen overeenstemming mocht worden bereikt, direct alle maatregelen van kracht te doen zijn welke beoogen, het vertrek van vrijwilligers te beletten. DUITSCHE PERSCAMPAGNE. Het officieuze Duitsche Nieuws Bureau publiceert drie telegrammen uit Parijs: Volgens het eerste zou het kunnen beves tigen, dat uit betrouwbare uit Perpignan ontvangen inlichtingen blijkt, dat in Zuid- Frank -ijk een Sovjet republiek in voorbe reiding zou zijn met de stad Perpignan als hoofdstad. In het tweede telegram verklaart de cor respondent van het Duitsche Nieuws Bu reau uit kringen der Fransche rechterzijde te hebben vernomen, dat de Fransche generale staf geheime plannen zou hebben uitgewerkt voor de verovering en an nexatie van Spaansch Marokko. Het derde telegram getiteld: „Panter- sprong van Leon Blum op Ceuta" aarzelt niet, den Fianschen minister-president het heroieke gebaar toe te kennen dat Wil helm II heeft gemaakt toen hij in 1911 den kruiser ..Panther' naar Agadir heeft gezonden. Deze .berichten" zijn door alle Duitsche radiozenders voor binnen- en buitenland verspieid. Het officieuze Duitsche pers agentschap heeft deze berichten te mid dernacht van den dag dat de Führei en Göbbeis uit Berchteagaden terugkeerden, gepubliceerd De toon van deze berichten is even hef tig als die, welke de nationaal-socialistische partij gebruikt tegen Sovjet Rusland. Het lijdt geen twijfel of deze perscampagne is ontketend op bevel van den Führer en overeenkomstig de instructies van den mi nister van propaganda. De tekst van de telegrammen toont aan dat de nationaal- socialisten een dubbele manoeuvre be oogen, meent het Fransche persbureau Havas. Op de eerste plaats verheelden de na tionaal-socialistische ministers te Neuren berg niet hun antipathie tegen de regee ring van het Fransche Volksfront en keer den zij zich vooral tegen de Fransche re geering. De Duitsche regeering tracht een scheuring te brengen in de Fransche open-; bare meening door een onwaarschijnlijken eerbied voor Fransche rechtsche kringen te toonen in het tweede bericht. Bovendien beoogt men een diplomatieke manoeuvre. In officieuse commentaren wordt verklaard, dat Frankrijk bezig is met strategische operaties tot steun van de rooden om Gi braltar vanuit het Noorden te bedreigen. Het doel van dit fantastische plan wordt door het Duitsche Nieuwsbureau zelf uit eengezet door de vraag: „Wat denkt Enge land hiervan?.... Het is de vasal van Frankrijk en overgeleverd aan haar ge nade" De manoeuvre van Duitschland is het eerste antwoord op het aanhouden van de Britsche regeering om de kwestie der vrij willigers zoo spoedig mogelijk op te lossen. De perscampagne, welke te Berlijn is ge opend aan den vooravond van een nieuwe Britsche nota, tracht Frankrijk van Enge land te scheiden en Duitschland bij voor baat vrij te pleiten van schuld. Verdei wordt erop gewezen, dat de Duit sche regeermg in het binnenland geen of ficieel dementi heeft gepubliceerd op de berichten uit Parijs en Londen over de aan wezigheid van Duitsche troepen in Ma rokko. Dit is niets nieuws, aangezien alle berichten over de aanwezigheid van Duit sche vrijwilligers en Duitsch materieel in Spanje angstvallig verburgen werden ge houden voor de Duitsche openbare mee ning. De Duitsche pers -vergenoegde zich hedenochtend met een aantal beleedigingen te antwoorden op de nauwkeurige aandui dingen van de Fransche en Britsche bla den. Moet men nog verder gaan en zich af- BUITENLAND VAN HET_VATICAAN, DE TOESTAND VAN DEN PAUS Een onrustige nacht Z. H. de Paus heeft een onrustigen nacht gehad. Vanochtend heeft zijn toe stand aanleiding gegeven tot eenige on gerustheid. De verlichting, die de H. Vader de laat ste dagen had gevoeld, was het gevolg van de rust, die hij dank zij een aanmerkelijke vermindering van de pijnen in de beenen heeft kunnen nemen. De pijnen treden weliswaar van tijd tot tijd nog op, doch zij zijn minder veelvuldig en minder he vig. De Paus heeft Zaterdag kardinaal La- puma in audiëntie ontvangen, die ver klaarde, dat de zieke, dien hij voor het eerst sedert zijn ziekte heeft gezien, een uitstekenden indruk op hem maakte. DUITSSHLAND. LEVENDIGE BESPREKINGEN TE BERCHTESGADEN Volgt Hitier de adviezen van zijn militaire raadgevers? Naar Havas uit Berlijn mededeelt, zou Hitier Zondagavond uit Berchtesgaden te rugkomen. De „diplomatieke wapenstil stand", die naar het zeggen van de offi cieele verstrekkers van inlichtingen moest samenvallen met de afwezigheid van Hit- Ier, is niet gestreng in acht genomen ten gevolge van de ontwikkeling der gebeur tenissen met de „Palos". Gedurende dien tijd, in zijn teruggetrokken verblijf, be paalde Hitier nauwkeuriger zijn politiek in de Spaansche kwestie. Op 31 December werd admiraad Foer- ster, de commandant van de Duitsche Bal- tische vloot, officieel op pensioen gesteld. Het gerucht, deed toen de ronde in Ber lijn, dat Foerster geweigerd had de Duit sche vloot aan de Spaansche kusten te mengen in een actie, die de ernstigste conse quenties kon hebben. Admiraal Carls, die van den aanvang van het zenden van Duitsche oorlogsschepen naar Spanje af zich had doen opmerken door zijn energie, volgde Foerster op. In Berchtesgraden arri veerde korten tijd na Kerstmis generaal Faupel, de Duitsche vertegenwoordiger bij Franco, en bracht Hitier een eisch van Franco over. Deze vroeg om voor Madrid te kunnen winnen, het zenden van een expeditieleger van 60.000 man. Hitler, die Faupel opdracht had gegeven tot iederen prijs te overwinnen, legde dezen eisch onmiddellijk voor aan zijn militaire raad gevers. Generaal von Fritsch, de comman dant van het landleger, deed opmerken, dat noch het Duitsche rijk, noch het Duit sche leger op dit oogenblik een dusdanige actie op zich konden nemen, daar een oor log op korten termijn daaruit kon voort vloeien. Hij ging zelfs zoo ver te dreigen uit zijn functie te treden, wanneer men niet naar zijn gezaghebbende meening luis terde. Terzelfdertijd verklaarde een hoog geplaatst Duitsch militair openlijk in de Berlijnsche Society, dat „een oorlog, die met broodkaarten begonnen wordt, een verloren ooglng" is. De minister van oor log, von Blomberg, steunde met zijn ge- heele gezag en het geheele vertrouwen, dat hij bij Hitier geniet, de opvatting van ge neraal von Fritsch. Het gerucht van deze besprekingen, die, naar men zegt, storm achtig verliepen, drong tot Berlijn door. vragen of de campagne een ander doel heeft vraagt Havas vervolgens. In de ge schiedenis van het nationaal-socialistische regiem zijn reeas verscheiuene campagnes ontketend en steeds 'iepen deze uit op een coup de theatre" in de buitenlandsche po litiek. Zaj Duitschland thans onder voor wendsel van een overtreden van de niet- mmenging door Frankrijk een expeditie corps naar Spanje zenden, zooals Franco verlangt? HET PORTUGEESCHE ANTIVOORD BEKEND. De Portugeesche regeering heeft het ant woord van Portugal op den Britsch-Fran- schen stap ten aanzien van het vrijwilli- gersvraagstuk bekend gemaakt. De regee ring verklaart in beginsel beperkingen, die het dienstnemen door buitenlandsche vrij willigers kunnen verhinderen, te kunnen aanvaardt n, maar zij voegt hieraan toe, dat dit vraagstuk niet gescheiden kan wor den van de andere vormen van inmenging. Zij merkt op, dat voor de Spaansche vraag stukken reeds de commissie te Londen be staat, welker werkzaamheid nadeel zou kunnen ondervinden van het nieuwe plan. Tenslotte handhaaft de regeering geheel de voorbehouden, die zij gemaakt heeft in haar nota van 21 Augustus. HET INCIDENT MET DE „PALOS". Niets voor de non-interventie-commissie. In een onderhoud met den Spaanschen ambassadeur, heeft minister Eden er op ge wezen, dat het niet mogelijk is het incident met het s.s. „Palos" volgens het voorstel van de regeering te Valencia, voor te leg gen aan de niet-inmengingscommissie. (De Spaansche regeering heeft, naar men weet, voorgesteld, dat de niet-inmengings- commissie vertegenwoordigers zou aanwij zen, die tot taak zouden krijgen vast te steLen, of de in beslag genomen lading van de Palos" bestond uit oorlogsmateriaal of niet). DAT ZIJN ROGGEBROOD-BENGELS! Steeds haantje de voorste, zooyvel bij het spel als bij het boterham eten. Geet ook UW kind eiken dag TEN HOEVE's ROGGE BROOD. Het bevordert groei en weerstands vermogen en het gaat er in als koek. iVRAACT UW BAKKER/ QEBR. TEN HOEVE DEN HAAG ROTTERCUr-l TEL.333298 TEL.53949 In militaire kringen verwacht men zelfs het aftreden van von Fritsch en zijn ver vanging door generail von Reichenau, gar nizoenscommandant van München en per sona grata bij Hitler en de Nat. Soc. Par tij. Het gerucht, dat een tweede dertigste Juni ophanden was, verspreidde zich. De S.S. zou door het geregelde leger worden ontwapend. Niets van dit alles gebeurde. Hitler wilde het niet op zich nemen den raad van zijn militaire raadslieden in den wind te slaan. Op dit oogenblik heeft Duitschland niet het door Franco gevraag de expeditieleger gezonden. Het heeft te München en in andere deelen van het Rijk S.S.-mannen aangeworven, die naar Span je gezonden zijn. Bovendien werden de zendingen speciale wapenen en technici voortgezet. De uiteindelijke houding van Duitschland ten aanzien van de niet-in- menging zal aan den eenen kant afhan kelijk zijn van de redactie der mogendhe den op het Duitsche antwoord van 7 Ja nuari, aan den anderen kant van het min of meer snelle succes der strijd verrichtin gen voor Madrid, waar Berlijn tot iede ren prijs Franco een algeheel succes wil verzekeren. INDUSTRIESPIONNAGE GELIJK GESTELD MET HOOGVERRAAD Industriespionnage zal in zekere omstan digheden beschouwd worden als hoogver raad en met den dood kunnen worden be straft. Deze bepaling zal opgenomen wor den in het nieuwe Wetboek van Straf recht. dat binnenkort zal worden afgekon digd. Als industriespionnage zal worden beschouwd: het uitleveren van economische geheimen aan een buitenlandsche mogend heid, verduistering van plannen en for mules en het bekend maken van kost prijzen. ITALIË. DE MINISTERRAAD BIJEEN Verschillende decreten goedgekeurd. De Italiaansche ministerraad is Zater dagmorgen in het paleis Viminale onder voorzitterschap van Mussolini bijeenge komen, en heeft o.a. de volgende decreten goedgekeurd: 1. De secretaris der fascistische partij krijgt den titel van minister van staats-se- cretaris; 2. elk Italiaan, die huwelijksbetrekkingen onderhoudt met onderdanen uit Italiaansch Oost-Afrika, stelt zich aan straffen bloot. De ministerraad hechtte zijn goedkeu ring aan de begrooting van het ministerie van financiën, welke een tekort vertoont, dat zijn oorzaak vindt in de groote uit gaven voor de ontwikkeling van Oost- Afrika, de reorganisatie van het leger, vooral van de marine-luchtmacht, de ver- hooging der ambtenaarssalarissen, e.a. Voorts heeft de ministerraad in begin sel goedgekeurd een „wetsontwerp, waar bij de regeering de bevoegdheid wordt ge geven regels vast te stellen voor het ge drag in tijd van oorlog en over den staat van neutraliteit". Geen enkele commentaar brengt licht in deze duistere mededeeling. Wel wordt verzekerd, dat de maatregel niets uitstaande heeft met den internatio nalen toestand. CHINA. UITERST LINKS AAN DE MACHT TE SIANFOE? Volgens officieele mededeelingen te Nan king hebben elementen van uiterst links, waaronder de communisten, zich meester gemaakt van de macht te Sianfoe en een van de punten van hun program is een anti-Japansche politiek. Op de ambassa des te Nanking is men ongerust over het lot der vreemdelingen, indien het tot vijandelijkheden mocht komen. sche regeering niet langer gewenscht werd, is Zaterdag per schip te Tampico in Mexi co aangekomen. Een groep grienden en een aantal jour nalisten wachtten hem daar op. Glimlachend en beminnelijk ontving Trotzky, wiens vrouw zich bij hem be vond, de journalisten toen hij voet zette aan land. Hij was gekleed in een elegant golfcostuum van donkergrijze kleur en zag er gezond uit. De autoriteiten hadden uitgebreide vei ligheidsmaatregelen genomen, maar geen enkel incident deed zich npor. Trotzki verklaarde, dat er naar zijn mee ning „minstens 75 pet. kans is, dat een oorlog in Europa uitbreekt". Op vragen omtrent de ontwikkeling van den toe stand in Spanje weigerde Trotzki te ant woorden, aangezien hij gedurende de 20 dagen, dat zijn reis geduurd heeft, geen berichten gelezen had. BUITENLANDSCHE BERICHTEN SLACHTOFFERS VAN DE WINTER SPORT. Negen toeristen door lawines gedood. Op den Brisen in het Kanton Unterwal- den is een lawine van 1900 meter omlaag gekomen. Een negental skiërs werd bedol ven. Een reddingskolonne heeft de lijken van zeven van hen geborgen, zoodat het ongeluk 7 slachtoffers heeft geëischt. Een ander ongeluk deed zich voor in het Kanton St. Gallen, waar vier skiërs door een lawine werden bede jven. Twee hun ner kwamen hierbij om het leven. FRANSCH SCHIP OP DE THEEMS GEZONKEN. J Zeven opvarenden verdronken. De Fransche Treiler „Notre Dame de Lourdes" is gisteren op de Theems in bot sing gekomen met het Britsche schip „Theems" en gezonken. Ze /en opvarenden van het Fransche schip zij 1 verdronken, de overige opvarenden werden door de „Theems" aan boord genomen. ERNSTIG ONGELUK BIJ WIELER WEDSTRIJD IN FRANKRIJK. Drie personen verdronken. Op het strand te Biarritz zijn Zondag wielerwedstrijden gehouden. Daar een ver keerde baan was uitgezet, moesten de ren ners een zeer gevaarlijk punt langs het strand passeeren. Zeven wielrenners wer den door de golven gegrepen. Vier konden zich nog redden, doch de overige drie zijn jammerlijk verdronken. TRAMWAGEN UIT DE RAILS GELOOrEN. Twee dooden, vijftig gewonden. Twee mannen verden gedood en vijftig gewond bij het uit de rails loopen van een tramwagen te Seattle. HET WINTERT IN DE V. S. Zware sneeuwstorm in Midden-Westen. In de Centrale en Midden-Westelijke Staten van Noord-Amerika woedt een sneeuwstorm, als men hier in geen vijftig jaar heeft meegemaakt, en welke direct of indirect den dood van elf personen heeft veroorzaakt terwijl de aangerichte schade verscheidene millioenen Jollars bedraagt. In zes staten zijn de luchtvaartdiensten volkomen gestaakt. SCHIJNDOODE TE LEUVEN. De Brusselsche correspondent van de ,Msb." meldt: In een hospitaal te Leuven werd dezer dagen een 78-jarige vrouw ter verpleging opgenomen Zij leed hevige pijnen en ten einde deze te stillen werden haar inspui tingen gegeven. Op een gegeven oogenblik gaf zij geen teeken van leven meer en geneesheeren en verplegers waren er van overtuigd, dat zij overleden was. De familie werd verwittigd en de noodige toebereidselen werden ge troffen. Reeds had men de vrouw een lijk kleed aangedaan en kaarsen bij haar bed ontstoken. Het was nu nog wachten op den fabrikant van doodkisten, die Ie maat moest komen nemen van de kist. Teen deze man in het ziekenhuis aankwam vond hij het „doods bed" leeg en de „doode" gezeten in een. leunstoel, maar thans springlevend. Niet zonder ontroering vertelde zij den man, dat, toen zij scnijndood was, zij alles had gehoord, wat om haar heen werd ver teld, doch dat het haai absóluut onmoge lijk was, een enkel woord te spreken, of ook maai één beweging te maken. Men kan zich de verwondering voorstel len, niet alleen van net personeel van het ziekenhuis, maar ook van de familie, die om oma kwam treuren en haar in haar zetel een babbeltje zag maken met den man. die haar een doodskist kwam aan meten. MEXICO. TROTZKI TE TAMPICO AANGEKOMEN „Minstens 75 pet. kans op oorlog in Europa" Trotzki, de Russische balling, wiens aanwezigheid in Noorwegen door de Noor- i Op 'n drogen weg moet uw auto bij 40 km per uur binnen 16 meter kunnen stoppen. Maar bij 80 km per uur is die remweg

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 5