P0NTSCH00L
4H
BALANS-OPRUIMING
BALAVOND S. P. WIELINGA
TYPEN
STENO-TYPEN
PAKHUIS
BOVENWONING
tralt
HET HAARDENHUIS
JAN DE NIE ZONEN
ROUWBRIEVEN
BIDPRENTJES
H. VESSEUR
LIEFDEWERK
BERICHT VAN INZET
BESTELBON
ZATERDAG 9 JANUARI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 8
Thomas AIva Edison
1931 18 OCT. 1936
GROOTSTE UIVINDERSGENIE VAN
ALLE TIJDEN!
Arbeidend tot zijn dood.
Het was den 18en October j.l.
vijf jaar geleden, dat de beroemde
uitvinder, Thomas Alva Edison, in
den ouderdom van 84 jaar op zijn
landgoed te West Orange, over
leed. De wereld, die zooveel te
danken heeft aan dit uitvinders-
genie, houdt zijn naam door de
eeuwen heen in hooge eere.
De groote uitvinder werd geboren op 11
februari 1847, in de kleine plaats Milan,
in den staat Ohio. Zijn vader was de af
stammeling van een Hollandsch molenaars-
gezin, dat zich omstreeks 1737 in Noord-
Amerika had gevestigd en welks nazaten
gedurende den onafhankelijkheidsoorlog,
omdat zij trouw gebitven aan het moeder
land, naar Nieuw-Schotland moesten uit
wijken.
De ouders van Edison waren beide van
Schotsche afkomst, want ook zijn moeder
werd uit Schotsche ouders geboren. Toen
Edison zeven jaar was, kreeg hij school
onderwijs te Port Hunon in den Staat
Michigan, waarheen zijn vader in 1854 was
verhuisd. Edison's moeder was voor haar
huwelijk onderwijzeres geweest en daar het
schoolgeld duur was, bleef de jongen ten
slotte maar thuis, waar hij zoo nu en dan
iets van moeder kon leeren. Al spoedig
moest de knaap meehelpen in het onder
houd van het gezin te voorzien.
Hij werd op 12-jarigen leeftijd kranten
jongen, zooals nu eenmaal iedere Ameri-
kaansche grootheid in zijn jonge jaren
kranten schijnt te hebben verkocht. Toch
vond hij nog wel gelegenheid en tijd, om
zijn leergierigheid te bevredigen. In Detroit
was een Volksbibliotheek en hier verslond
de knaap boeken van allerlei sport. Dik
wijls reisde de jongen mee in de goederen
wagens der spoorwegen. Dan had hij tijd om
zich aan zijn „experimenten" te wijden.
Hij verdiepte zich dan in scheikundige
proefnemingen en hier kwam Edison's
eerste „courant" tot stand, die den wijd-
schen naam kreeg van „Grand Trunk
Herald". Deze krant drukte hij zelf en zelf
zorgde hij ook voor de copie, die doorgaans
vrij sensationeel was Het denkbeeld van
een spoorwegkrant vond in Amerika veel
bijval en het nieuwe zaakje bleek zoo druk
en winstgevend, dat de jongeman al spoe
dig een aantal helpers moest aanstellen,
omdat de krant steeds grooter en uitgebrei
der werd.
Naar New York.
Tot zijn 16e jaar was Edison nu werk
zaam als telegrafist in Canada. Deze be
trekking verloor Edison evenwel, omdat hij
zijn chef vertelde een uitvinding te hebben
gedaan, die aanmerkelijk veel tijd zou be
sparen. Zijn chef dacht echter, dat de jon
geman te lui was om te werken en ontsloeg
jongeman, bleef hardnekkig volhouden, dat
hij inderdaad een belangrijke ontdekking
had gedaan. Ontmoedigd ging hij naar
hem. Edison was evenwel een koppige
New York en kwam er in het najaar van
1869 aan. In die jaren woedde er in deze
wereld de goudkoorts, waaraan geen en
kelen jongeman scheen te kunnen ont
komen.
In New York kreeg Edison zijn eerste,
behoorlijk betaalde baantje. En wel door
een toeval. Op de beurs, waar de goudspe
culanten elkaar verdrongen, ging het in
die dagen rumoerig toe. Op zekeren dag
weigerae het koersbord, dat van een bij-
zonder-moderne constructie was, zijn diens
ten. Groote verwarring onder de toch reeds
zoo opgewonden zakenlieden. Men weet
geen raad, totdat een armoedig uitziende
jongeman naar de directie gaat en belooft
het kapotte koersbord binnen enkele uren
te repareeren. Men neemt het aanbod aan
en inderdaad slaagt Edison er in het koers
bord in orde te maken Den volgenden dag
wordt Edison aangesteld als bedrijfsleider
van de Gold Reporting Cy., waarvoor hij
een maandsalaris ontvangt var 300. Nu
gaat Edison's roem snel omhoog.
Een goede werkkracht.
De Gold Cy had aan den jongen Edison
een voortreffelijke werkkracht en tevens
ook een voordeelige. Want voor deze maat
schappij verbeterde Edison alle seintoestel-
ien en slaagde er tevens in een nieuwe,
telegrafische „stock printer" te vervaar
digen. Voor het „copy right" betaalde de
firma hem 40.000 dollars. Dit was Edison's
eerste „kapitaal", waarmede hij een eigen
laboratorium wilde bouwen /oor zijn vele
proefnemingen, welke hij nog van plan
was te doen. Edison sloot latei contracten
af met de grootste telegraaf-mijen in de
Vereenigde Staten, en dat stelde hem in
staat te verhuizen naar de andere zijde
van den Hudson, waar hij een eigen land
goed aanschafte. Hier werd tevens zijn
laboratorium naar overgebracht.
Zijn gramofoon.
Een Edison-uitvinding, welke tot de
grootsten behoort, is de uitvinding van de
fonograaf. Maandenlang heeft Edison aan
de totstandkoming van dit apparaat ge
werkt, die duidelijk en helder de op een
wasplaat vastgelegde menschelijke stem
evenals muziek of ander geluid, weergeeft.
Dagenlang rekende Edison en vergat hij
zelfs te eten en te slapen. Eindelijk riep hij
uit „Hij is klaar! Hij is klaar!" Zijn vrien
den wilden dit evenwel niet gelooven en
Edison nam hen mede naar zijn laborato
rium. Hij begint aan een zonderlinge
machine te draaien en zingt tegelijk het
indertijd zeer bekendt kinderliedje „Mary
had a little lamb....". De vrienden zien
verbaasd toe en volgen met 'n beetje wan
trouwendheid de bewegingen van den
grooten uitvinder, die daar zoo'n kinder
achtig versje staat op „e zeggen. Dan is het
stilte. Edison verstelt iets aan de machine,
draait opnieuw de schijf af en daar klinkt
het, nog ietwat onduidelijk door het ver
trek: „Mary had a little lamb...." De
vrienden staan verbluft en drukken den
grooten uitvinder zwijgend de hand. Edi
son heeft de eerste gramofoonplaat ge
maakt, die door millioenen en millioenen
in enkele jaren tijds vou gevolgd worden.
Voornaamste uitvindingen.
Van de voornaamste onder de tallooze
uitvindingen, welke door Edison zijn ge
daan, en die een kostbare nalatenschap
vormen voor heel het nageslacht, moeten
worden genoemd: zijn zelfwerkende sein-
inriohting, 1862; de druktelegraaf voor
beurskoersen, 1870; de electrische gloei
lamp met .kooldraad, 1879; insturmenten
voor het registreeren van kleine warmte-
uitstralingen en vochtigheidsgehalte, 1880
'88; de fonograaf en de megafoon, 1888;
ae cinematograaf, 189i, de dictafoon, 1905;
de verreschrijver, 1914 en zijn tijdens de
oorlogsjaren gedane uitvindingen: instru
menten vooi het ontdekken van duikbooten
door gemidsopvanging, zeeankers voor het
snel draaien van oorlogsschepen en che
mische producten die voorheen door
Duitschland waren vervaardigd.
Jules Verne.
Jules Verne de beroemde schrijver van
„De reis om de wereld in 80 dagen!" heeft
de armoede gekend, vóór hij rijk was ge
worden, na de uitgave zijner boeken.
Hij schreef eens aan zijn moeder den
volgenden brief:
„Wat mijn kousen betreft, lieve moeder,
de wollen zijn al lang overleden en met
alle eer ter aarde besteld. De katoenen, die
ik thans draag, doen denken aan een spin-
neweb, waarin gedurem e enkele dagen een
nijlpaard heeft gewoond. Mijn oom, die op
dit gebied toch ook geen vreemde is, heeft
het tot zulke knollen n'g nooit kunnen
brengen. Nóg ben ik omgeven door zactte
werkelijkheid, maar ik voel nu al het groo
te niets rond mijn voeten!"
Uitgegaan.
„Is meneer thuis?" vroeg iemand aan
het dienstmeisje.
„Neen, meneer is uitgegaan", was het
antwoord.
„Mevrouw dan?"
„Mevrouw is ook uitgegaan."
„Nu, dan zal ik mij maar wat warmen
bij de kachel en op hen wachten, ik heb het
koud."
„Dat gaat niet meneer; de achel is ook
uitgegaan."
Begrafenisstoeten hebben nu officieel
voorrang, 't Getuigt van weinig eer
bied bij sommige weggebruikers voor
's menschen lé&tsten gang, dat dit
voorschrift in de wet moest komen!
En omdat samenwerking en beleefd
heid langs den weg voor veilig ver
keer onmisbaar zijn, rekent de
A. N. W. B. op üw medewerking
en op üw goede voorbeeld!
Het postwezen in
vroeger tijden
Het postverkeer van tegenwoordig is een
instelling op zich, zonder hetwelk wij ons
leven niet zouden kunnen voorstellen. In
onzen tijd van telegrafie, radio en tele
visie is het interessant terug te zien op de
ontwikkeling van het postwezen, dat reeds
bijna zoo oud is als de menschheid zelf.
Pharao las alle brieven!
De Grieksche geschiedschrijver Herodo
tus vertelt, dat de dagelijksche bezigheden
van een Egyptischen Pharao aanvingen
met het doorlezen van brieven uit alle
deelen des lands. Zelfs de brieven van
zijn hofhouding wilde hij eerst zelf lezen,
alvorens ze door te geven. Door deze me-
dedeeling is bewezen, dat reeds het oude
Egypte een soort van, hoewel primitief,
postverkeer kende. Papyrusrollen, uit den
jare 1400 vóór Christus stammend, staven
dit bewijs. De Pharao's onderhielden in
dien tijd een levendige briefwisseling met
de Babylonische heerschers. Deze brief
wisseling droeg een particulier en zeer fa
miliaar karakter.
Van een postwezen in den huidigen zin
kon evenwel in Egypte geen sprake zijn.
Want om den koning van Babyion een
brief te zenden, moest men zich bedienen
van een bij zonderen bode, zooals de be-
heerscher in Thebe zulks deed. De lagere
bevolking kon zich echter niet van koe
riers bedienen: zoodoende bleef de brief
wisseling altijd tusschen de hoven en hoog
geplaatste personen.
De „beenen des konings".
In het Oud-Perzische Rijk was het post
wezen reeds veel verder. De Perzische sa
trapen lieten in het geheele land een net
van kleine torentjes bouwen, die zoover
van elkaar verwijderd stonden, dat men
vanaf het eene torentje naar den man op
het volgende torentje kon roepen. Op die
wijze werden alle belangrijke nieuwtjes
via de torentjes door het geheele land ver
spreid en sneller dan een aantal koeriers
dit zouden kunnen doen. Koning Cyrus
reorganiseerde het postwezen; hij voerde
een systeem van loopers in, die hij langs
de voornaamste wegen liet posteeren. Deze
menschen moesten elk oogenblik van den
dag en den nacht bereid zijn 's vorsten be
richten door het land te verspreiden. De
loopers werden de „Beenen des konings"
genoemd.
De eigenlijke oprichter van het Oud-
Perzische postwezen was Koning Darius I.
Hij liet een aantal paardenstallen bouwen,
welke voor postkantoor moesten dienen.
De paarden kregen allen een vasten be
rijder. De overbrenging der berichten en
brieven geschiedde per bereden bode.
Het postverkeer gold wegens zijn belang
rijkheid zoowel in tijden van vrede als
van oorlog, als een der gewichtigste staats
instellingen. Het ambt van „opperste lei
der van het koninklijk postwezen" werd
slechts uitgeoefend door de favorieten des
konings. Darius III was voor zijn troons
bestijging directeur-generaal van het post
wezen in het Koninklijk Perzië!
Romeinsche legionnairen als postboden
In China existeerde vele eeuwen vooi
Christus een postorganisatie, gelijk aan die
der Oud-Perzen. In het Oosten bediende
men zich eveneens van bereden boden. In
het oude Griekenland kende men de z.g.
„homorodromi", ofwel „dagloopers". De
Grieksche kroniekschrijvers vertellen, hoe
zekere Philippidos in twee dagen een af
stand van 270 K.M. aflegde om de Laco-
domoniërs een boodschap over te brengen
van het Perzische Hof. De looper van
Alexander den Groote, de Macedoniër Phi-
lodines, liep in negen uren 340 K.M.
De beste organisatie in het postwezen
van vroeger eeuwen vond men in het oude
Rome. Het woord „post" is afgeleid van
het Latijnsche „Posita"; Julius Caesar liet
op de voornaamste punten der wegen spe
ciale stations aanleggen, waar de Perzi
sche boden altijd gereed moesten zyn om
onmiddellijk met een boodschap op 't
paard te springen. Deze stations werden
„posita" genoemd en de boden „equites
positi".
Evenals in het Rijk van Darius stond de
oud-Romeinsche post slechts ter beschik
king van het Hof, den Senaat, de consuls
en de prefecten van de legioenen. De bur
gerbevolking, de meer aanzienlijke, kon
gebruik maken van slaven. Slechts diege
nen, die een bijzonder voorrecht van den
keizer of den Senaat genoten, mochten de
boden en de paarden van het Hof gebrui
ken. Een dergelijk privilege werd evenwel
in zeer uitzonderlijke gevallen verleend.
Correspondentie aan kettingen.
De eerste vorm van een postwezen, wel
ke niet voor de regeering, doch meer voor
de lagere bevolking was bestemd, schijnt
niet in Europa te zijn geboren. Het ge
boorteland van het postwezen in den meer
modernen zin des woords moet in het Oos
ten, n.l. in Japan, worden gezocht.
Reeds in oeroude tijden, in het begin
van den Japanschen cultuur, kon iedereen
in het land tegen een bepaalde vergoeding
den postbode een schriftelijke mededee-
ling meegeven. De Japansche postboden
liepen altijd met zijn tweeën. Dit met het
oog op eventueele overvallen, waarbij het
mogelijk zou zijn, dat een der twee de post
redde.
De Japansche postboden droegen de brie
ven in een zwart, houten kastje, aan een
lange stok bevestigd. Zij hadden tevens
een bel bij zich. Alle voorbijgangers dien
den den weg vrij te maken, zoodat zij de
postbel hoorden. Lang vóór de ontdekking
van Amerika door de Europeanen bezaten
de geciviliseerde volken der Azteken en
der Inka's een wijdvertakt postverkeer. De
postboden der Inka's voerden evenwel een
correspondentie mede, op een wel zeer zon
derlinge wijze. De brieven waren niet van
papier. Het waren bontgekleurde draden,
tot snoeren samengevlochten. Iedere kleur
en iedere knoop, die in de ketting lag, had
een bijzondere beteekenis.
Op die wijze plachten de oude Inka's
van het eene eind des lands naar het an
dere te loopen, om hun „brieven" te be
zorgen. Sommige postboden droegen tal
rijke kettingen, welke zij in alle deelen des
lands moesten bezorgen.
UITSLUITEND:
STEENSCHUUR 3.
leerlingen slaagden
3 Nov., 21 Dec. j.l. voor
in Ned. en Mod. Talen
(Lijst ter inzage).
Inschr. en Inl. dagel. ook voor
TACHOTYPEN,
TALEN, BOEKH.
(67 M-.) met geriefelijke
(afz. iugang) TE HUUR OF
TE KOOP. Centrum der stad
(Oude Vest 13). Te bevragen
Oude Yest 23, Tel, 3250.
VOORHOUT
Het Bestuur maakt bekend dat
ter rentebijschrijving eD contro
le v/d Spaarbank en Rekening-
courantbockies zitting zal ge
houden worden op Dinsdag 12
en Woensdag 13 Januari a.s. op
de daarvoor gestelde uren als in
de gezonden circulaire vermeld.
De Directeur,
206 L. VAN DER GEER.
GEZICHTSHAREN
worden afdoendverwijderd.Nwe,
vlugge methode Zrs. M. en A
Buis, Den Haag, A. Paulowna-
str. 50, Tel. 392097. Öpreeku. 2-3
Maandagmorgen 9 uur
begint onze bekende
met zijn HONDERDEN KOOPJES.
Kort Rapenburg 10, Tel. 25 hoek Boommarkt
VOOR:
EN
N.V. De Leidsche Courant
PAPEN6RACHT 32, LEIDEN
jUDfi WE1ERING
Abonnementen en Ad-
vertentiën worden aan
genomen door
WORDT LID VAN HET
voor de
ARME PAROCHIES
In het Bisdom Haarlem.
Contributie slechts EEN
Gulden per drie maanden
en U ontvangt GRATIS het
Tijdschrift SINT BAV0
ADRES:
Administratie „St. Bavn"
LEIDSGBEWEC103, VOORSCHOTEN
OUD A D E
Abonnementen en Ad-
vertentiën worden aan
genomen door
J. P. U L J E E
VAN HUIZEN TE
VOORSCHOTEN.
Leidscheweg 41 staat in bod
op slechts 5000.
Hofweg 11 op slechts 1050.
Hofweg 13 op slechts 1100.
Hofweg 15 op slechts 1000.
Toeslag blijft bepaald op
Dinsdag 12 Januari 1937, v.m.
11 uur in Hotel DEURLOO te
Voorschoten t. o. v. NOTARIS
CARON aldaar. 199
Vrijdag 15 Januari 1937, 7
uur nam. i. h. Not.huis te Lei
den AFSLAG van de n.v. per-
ceelen in bod gesteld a.v.:
Huis en erf Nieuwe Bees
tenmarkt 19 2200.Huis
en erf met afz. bovenwoning
Heerensingel 1010a 3500.
Huis en erf Morschstraat 45
1040.Huis en erf 2de
Looierstraat 53 810.
Mr. H. M A. COEBERGH,
225 Notaris, Leiden.
GELD TER LEEN.
Voor de le R. K. Kerk sinds
240 jaren te Aalsmeer, vraagt
ondergcteekende geld ter
leen tegen 4 pet. of lager, of
tegen lijfrente.
Pater H. M. C. HEGGELMAN
Pastoor te Aalsmeer.
Gironummer 53007.
ZATERDAG 16 JANUARI A.S., 9 UUR N.M.
IN DE STADSGEHOORZAAL
AV0N0KLEEDING VERPLICHT - TWEE ORKESTEN
Verzoeke vooral intijds aan te vragen introductie^ l||C||ll{p DIIM 70
in te leveren en aangevraagde kaarten af te halen: HILUviL illJli uU
Vanaf II Januari Maandag a.s.
Vele COUPONS STOFFEN en alle WITTE
GOEDEREN Tafel- en Servetgoed
Wollen Ondergoederen Lakens enSloopen
Alle stukgoederen met 15% korting!
De prijzen stijgen bij de fabrieken—
Profiteer dus van deze aanbieding.
C. Th. BREEBAART ZOON
LEIDEN-MARE 92 - TELEF. 544
De waarnemer van het vacante kantoor van Notaris A. J. C.
VAN DER HEYDEN te Leiden, en P. SCHABERG, Notaris
te Schiedam, zijn voornemens op Vrijdagen 15 en 22 Januari
1937, telkens des avonds 7 uur, in het Notarishuis te Leiden,
publiek te verkoopen: 58
Diverse perceelen BOUWTERREIN en STROOKJES GROND,
zeer gunstig liggende te Oegstgeest, aan den Warmonderweg,
de Boerhaavelaan, de Oudenhoflaan, de Hofbrouckerlaan, en
de Marelaan, ter totale grootte van 2 Hectaren 89 aren 26 cen
tiaren, te veilen in diverse perceelen, combinaties en massa,
en nader omschreven bij gedrukte notities met kaart, gratis
gratis verkrijgbaar bij genoemden waarn. notaris,
Hooigracht 76 Leiden, en genoemden Notaris SCHABERG,
Warande 125, Schiedam, die tevens nadere inlichtingen ver
strekken.
Voorts: HUIS en erf te Leiden, Geerestraat nr. 13, groot 57
centiaren, bevattende: gang, voor- en achterkamer, keuken,
plaatsje, boven zolder met 2 kamertjes, vliering.
Verhuurd voor 4.50 per week. Bezichtiging als gebruikelijk.
VERSCHENEN:
„DE HEILIGE PASTOOR
VAN ARS"
DOOR
HENRI GHEON
Uit het Fransch ver
taald door TANULO.
Eer» boek van meer dan 200
pagina's, boeiend van de eerste
tot de laatste bladzijde.
Prijs f 0.90, franco p. p. f 1.02
Verkrijgbaar aan ons Bureau
Papengracht 32 en bij onze
Agenten
N.V. DE LEIDSCHE COURANT
GIRO 103003 - LEIDEN
LANGS DEZE LIJN UITKNIPPEN EN
IN EEN ENVELOPPE TOEZENDEN
verzoekt toezending van
ex. „DE HEILIGE PASTOOR VAN ARS"
f 0.90
Het verschuldigde bedrag wordt op de girorekening 103003
van de N.V. „De Leidsche Courant" overgemaakt
U gelieve het boek onder rembours te zenden
Doorhalen wat niet wordt verlangd
