A
A
M
STADS
NIEUWS
1523
28ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
uit
WOORDEINDE 34
DONDERDAG 31 DECEMBER 1936
No. 8611
Ste £eid&efie(5oii/Y<Mit
ÏF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pei week 2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop: 0-SO
Dit nummer bestaat
zes bladen.
VERHEUGT IJ
„Verheugt u in den Heer te allen tijde!
Ik herhaal het: verheugt u". Is dit woord,
dat de heilige Paulus aan de Philippensen
schreef, ook gericht tot ons, die nu leven,
die hopen, straks het jaar 1937 in te
gaan?
Tot ons, die leven in een oeconomische
crisis, waarin, gelukkig, wel enkele licht
punten verschijnen, maar welke toch, over
het geheel beschouwd, nog egaal-donker is
die leven in een nog véél erger crisis
van geestelijke verwarring, overal rondom
ons heen.
Tot ons, onder wie er zoo velen zijn, die
gebrek hebben of staan aan den rand van
den duisteren afgrond, die armoe heet.
Tot ons, onder wie zoo vele ouders zijn,
die voor de toekomst hunner kinderen geen
enkel perspectief zien geopend; en zoo
vele jongeren, die, terwijl zij in zich voe
len kroppen een drang naar arbeid en hun
werk-grage handen élke mogelijkheid
willen aangrijpen, om zich een zelfstandig
bestaan te bouwen, dag-in, dag-uit moeten
n iets-doen!
Tot ons, wien zoo wij niet zelf moe
ten torsen het kruis van steeds maar ver
deren achteruitgang in zaken en maar al
door voortdurende werkloosheid het
Ynede-lijden met anderen rondom ons heen
op het hart drukt en zoo vaak benauwt.
Tot ons, die getuigen zijn van een we-
reld-verdwazing, welke zoo velen, die ons
dierbaar zijn, losscheurt van de Kerk, en
dus van Christus, hun éénig heil een
wereld-verdwazing, die in de Staten de
waarde aller dingen satanisch ten onder
ste boven wil gooien een wereld-verdwa
zing, die als God 't niet verhoedt tot
de ontzettende verschrikkelijkheid van een
wereld-oorlog móet voeren.
Is ook tot ons gezegd, dat wij ons moeten
verheugen?
Ja ook tot ons!
De boven-natuur ontneemt niet aan den
mensch zijn natuurlijke strevingen, ver
langens en gevoelens. Paulus bedoelt dus
niet, als hij zegt, dat wij ons moeten ver
heugen óók de menschheid in dezen
tijd dat wij niet bedroefd en bezorgd
zouden mogen zijn om het lijden, dat ons
treft en pijn doet, en dat wij dreigend op
ons zien afkomen.
Er is verschil in vreugde. De ziel kan op-
jubelen in de verrukking van vreugde; de
ziel kan glimlachen door haar tranen heen
in de vreugde van een stille berusting
een stille berusting, stevig en vast gegrond
in de wetenschap, dat wie zijn plicht doet
door God niet zal verlaten worden, ook niet
zal verlaten worden op deze wereld; in
de wetenschap, dat er is een eeuwigheid,
om het goede te loonen, zóó onmetelijk-
rijk, zóó goddelijk-overvloedig, dat wij er
ons geen voorstelling van kunnen vor
men. Dat kan zijn ons aller perspec
tief: de eeuwige hemel.... Och, wij we
ten het wel, dat wij dat perspectief niet
altijd vóór ons kunnen hebben, als de,
vaak venijnige, zorgen van eiken dag, ons
willen deprimeeren, ons willen neerdruk
ken. Maar nu, vandaag, toch wel, nu moet
het! En, schouwend in dat grandiose pers
pectief, zullen wij vanavond, recht-staan-
de voor het aanschijn Gods, zingen en ju
belen en bidden en schreien, als kinderen,
van dankbaarheid: Te Deum laud.a-
mus, U, o God, loven wij....
kunnen verheugen in den Heer, geeft
Paulus in denzelfden brief aan de Philip
pensen dezen raad, die goud en schatten
waard is: dat in alles door gebed en smee
king met dankzegging uw begeerten ge
openbaard worden aan God. Wie dezen
raad opvolgt heeft zich reeds verze
kerd: een zalig Nieuwjaar. God schenke
het ons allen!
Het belangrijk jaar 1937
Wij weten met zekerheid, dat in 1937
van de houding der Katholieken heel veel
zal afhangen voor de toekomst van ons
vaderland.
Dat is een feit.
Dat is a 11 ij d een feit dat n.l. van de
houding der Katholieken heel veel afhangt
maar nu toch op zeer bijzondere
w ij z e waar!
Wat wij hier constateeren is zóó duide
lijk, ligt zóó open en klaar vóór ons, dat.,
niemand van onze lezers ons zal vragen,
waarom beweert ge dat, op welke gronden
berust uw meening. Wij zijn het allen met
elkaar eens, volkomen eens: dat 1937 een
zeer belangrijk jaar zal zijn voor Neder
land, een zeer belangrijk jaar voor de
Katholieke Kerk in Nederland; dat in 1937
van ons, Katholieken, als staatsburgers en
als Katholieken, een zéér ernstige plichts
vervulling voor het openbare le
ven zal "worden geëischt.
Ook voor de Katholieke pers is 1937 een
zeer belangrijk jaar. Haar taak zal ook
op zeer bijzondere wijze moeten worden
uitgevoerd. Van haar zal worden gevraagd
héél wat voorlichting, positief en negatief:
bestrijding van alle onware en verkeerde
Wij wenschen u allen, dat het nieuwe
jaar u zal schenken vreugde in den Heer!
Dezen wensch zullen allen begrijpen, die
den Godsdienst begrijpen. Maar z ij zullen
óók begrijpen, dat we daaraan toevoegen
den wensch, dat de uiterlijke omstandighe
den, de „levensomstandigheden" voor u gun
stig mogen zijn, om die vreugde in u be
trekkelijk gemakkelijk levendig te houd-
den.
Om, ondanks ale bekommernis, ons te
Wij hopen deze taak te kunnen uitoefe
nen, waar en waardig tegenover alle te
genstanders. Ook in een politiekèn strijd
heiligt het doel nooit de middelen
Een onwaarheid, bewust geplaatst om tegen
standers te bestrijden, is leugen en laster,
en dus zedelijk kwaad, en dus een katho
liek volkomen onwaardig. Zooals in het
verleden wij meenen dit te mogen con
stateeren: zooals in het verleden,
zal ook in de toekomst onze strijd voor
wat wij waar en goed achten welke
strijd allereerst positief zal willen zijn,
möar ook negatief zal moeten wezen
zich door dezen regel van moraliteit laten
leiden.
En wij vertrouwen, dat onze courant alle
katholieken in het haar aangewezen ge
west zal mogen bereiken. Ons, ook in de
zen tijd stijgend, lezers-aantal geeft ons
alle reden tot tevredenheid en dankbaar
heid, maar't kan en 't moet dus nóg
grooter! Waarom niet in elk katholiek ge
zin in ons gewest letterlijk: in elk
het gewestelijk katholiek dagblad „De
Leidsche Courant"? Waarom niet?....
Wij durven deze gedachte voorleggen bij
den aanvang van het zoo belangrijke jaar
1937: dat allen, die daarop invloed kunnen
uitoefenen, niet mogen rusten, voordat in
elk katholiek gezin is binnengelaten het
aangewezen katholiek gewestelijk dagblad!
moeide, van wie verscheidenen naar
later bleek een zevental min of meer
ernstige verwondingen, vooral snij wonden
van de gebroken glasruiten, hadden opge-
loopen. Mede werd de geneeskundige
dienst gewaarschuwd, welke spoedig met
het noodige personeel en twee ambulance
auto's ter plaatse was. Met deze aüto's
werden resp. vier en drie passagiers, de
meesten vrouwen, naar het Wilhelmina-
gasthuis vervoerd. Vooraf had een Am-
sterdamsch geneesheer, dr. Mendels, die,
met zijn auto in de Beethovenstraat rij
dend, het ongeluk zag gebeuren, een aan
tal gewonden, die voorloopig het op den
hoek van de Apollolaan gelegen huis wa
ren binnengebracht, verbonden.
Van de auto was de zijkant gedeeltelijk
ingedrukt, van den motorwagen der tram,
welke door de botsing uit de rails was ge-
loopen, vertoonde het voorbalcon een
groote ravage. De bestuurder, die door
glasscherven licht gewond was en door het
gebeurde in hoogst nerveuzen toestand
verkeerde, moest zich naar huis begeven.
De trampassagiers kwamen met den schrik
vrij. Te half twaalf verschenen de foto
grafen van het hoofdbureau van politie
om de situatie voor het onderzoek vast te
leggen. Met dat al was het tramverkeer
op deze lijn zeer geruim en tijd ernstig ge
stagneerd. Het publiek, dat in grooten ge
tale was komen toestroomen, werd door
de politie op flinken afstand gehouden.
Omtrent de oorzaak hebben ooggetuigen
medegedeeld, dat de tram met groote snel
heid heeft gereden, als gevolg waarvan,"
toen de toeringcar op de rails was, de
trambestuurder zijn wagen niet bijtijds
tot stilstand kon brengen.
Wij vernemen nader dat in het geheel
zes personen naar het Wilhelmina-gasthuis
vervoerd zijn, van wie zich vijf, na daar
behandeld te zijn, naar huis konden be
geven. De gewonden zijn de 28-jarige
chauffeur P. Wind. dt? 57-jarige mejuffr.
C. Kelderman, de 16-jarige Arthur Briëtt,
de 40-jarige mevrouw A. DostPels, de 50-
jarige mevrouw A. de VriesBenjamins,
allen te Hilversum woonachtig en de 13-
jarige Paulina Gerritsen, wonende te
Amersfoort. Alleen de voorlaatst genoem
de is in het gasthuis opgenomen, aange
zien zij over pijn in de zijde klaagde.
Remproeven, welke de politie met den
tramwagen en met de touringcar heeft ge
nomen, hebben uitgewezen, dat de rem
men volkomen in orde waren. De plaats,
waar de botsing is gebeurd Beethoven-
straat hoek Apollolaan is een gevaar
lijk verkeerspunt. Kort geleden is daar
nog een wijkzuster, op een motorfiets ge
zeten, aangereden en aan de bekomen
verwondingen overleden.
Autobus te A'dam door
tram gegrepen
ZEVEN GEWONDEN
Vanmorgen te ruim half elf is te Am
sterdam een uit Hilversum komende tou
ringcar, welke gevuld was met feestgan
gers, die op weg naar den Haag waren
om daar de versieringen te bezichtigen, op
het oogenblik dat de chauffeur van den
wagen, uit de Apollolaan komende, den
rijweg van de Beethovenstraat wilde over
steken, door een in de richting van het
Roelof Hartplein rijdende tram van lijn 24
in de flank gegrepen. De slag van de bot
sing, die tot in verren omtrek hoorbaar
was, werd onmiddellijk gevolgd door het
gegil van de passagiers der bus, die in
wilde paniekstemming zoo spoedig moge
lijk uit den wagen trachtten te komen.
Weldra was politie ter plaatse, die zich
dadelijk met het lot der passagiers be-
De wereld
in vogelvlucht
Het oude jaar gaat uit als een nacht
kaars. Zijn laatste levensdagen zijn niet
sensationeel geweest en deze allerlaatste
dag wil geen uitzondering zijn.
Wanneer wij de wereld bezien, treffen
wij thans overal rust aan. Wij zullen niet
beweren, dat er overal vrede heerscht,
maar er is althans die rust, welke het ge
volg is van het uitblijven van schokkende
gebeurtenissen.
In Spanje kunnen wij de schieterij hier
en daar, welke in wederzijdsche telegram
men wat wordt aangedikt met cijfers over
groote verliezen (verliezen van de tegen
partij natuurlijk), nauwelijks gevechten
noemen. Op zichzelf is de toestand natuur
lijk erg genoeg, maar in dezen burgeroor
log zijn wij in den loop van het jaar aan
andere dingen gewend geraakt. De pogin
gen van de Engelsche en Fransche regee
ringen om de non-interventie-overeen-
komst' werkelijk doeltreffend te maken
door deze aan te vullen met een overeen
komst om ook geen „vrijwilligers" naar
Spanje te sturen, heeft in zooverre suc
ces, dat Sovjet-Rusland een toestemmend
antwoord heeft gegeven, mits er voldoen
de controle wordt uitgeoefend. Ook van
Duitschland en Italië wordt in principe
een toestemming verwacht. Er is evenwel
nog geen enkele reden om „hoera" te roe
pen, want de geschiedenis van het niet-
inmengings-accoord heeft wel bewezen,
dat alles aankomt op de wijze van uitvoe
ring.
In China heeft Tsjang Kai Sjek thans
voor de tweede maal bedankt en is zijn
ontslag voor de tweede maal niet aan
vaard. Het zou ons niets verwonderen als
dit spelletje nog eens wordt uitgehaald.
Driemaal is scheepsrecht.
De gezondheidstoestand van Z. H. den
Paus blijft bezorgdheid wekken. Welis
waar is gisteren de pijn verminderd maar
of dit een verbetering beteekent is nog
onzeker. Alarmeerende veronderstellingen
spreken van een dreigende amputatie van
het ontstoken been en dat een dergelijke
operatie voor den hoogbejaarden patiënt
uiterst gevaarlijk zou zijn, is licht te be
grijpen. Er doen evenwel wel meer ge
ruchten de ronde, welke later van geener
lei waarde blijken, zoodat wij vooralsnog
het ergste niet als waarschijnlijk behoeven
te accepteeren.
DE HEER A. P. A. ESKENS.
De heer A. P. A. Eskens, hoofdinspecteur
van politie te Leiden, die, na een 33-jarige
ambtsvervulling, den dienst met ingang van
morgen gaat verlaten.
Wij hebben reeds eerder op verzoek
van den betrokkene: heel sober melding
gemaakt van dit feit.
Moge den heer Eskens nog vele gelukkige
jaren geschonken worden!
Veel Heil en Zegen
met Domaniale.
WEGENS NIEUWJAARSDAG ZAL „DE
LEIDSCHE COURANT" MORGEN NIET
VERSCHIJNEN.
DE DIRECTIE.
Naar wij vernemen heeft dr. J. H. Hol-
werda, directeur van het Rijksmuseum van
Oudheden alhier, die in het Diaconessen-
huis een operatie heeft ondergaan, dezer
dagen het ziekenhuis kunnen verlaten.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Gisteren is eenige verlichting van pijn
ingetreden in de ziekte van den Paus.
(2de blad).
Politieke rust in Duitschland tot 11
Januari. (2de blad).
Het antwoord van Sovjet-Rusland op de
Britsch-Fransche voorstellen inzake het
zenden van vrijwilligers naar Spanje. (2de
blad).
BINNENLAND.
Aankoop van een groote hoeveelheid kaas
voor Duitschland in Bodegraven. (2de blad).
Vergadering van het R. K. Werklieden
verbond. (2de blad).
Vanmorgen is te A'dam een touringcar
dcor een tram gegrepen, waardoor zeven
personen werden gewond. (1ste blad).
Meubelfabriek afgebrand te Rotterdam.
(Gem. Ber. 6e blad).
Brand in een filmwasscherij te Diemen.
(Gem. Ber. 6e blad).
AFSCHEID G. L. DE GOEDEREN
Hoofdopzichter der Gemeentegebouwen.
Gisteravond heeft de heer G. L. de Goe
deren, chef van algemeene zaken en hoofd
opzichter der Gemeentegebouwen bij den
dienst van Gemeentewerken alhier, in een
feestelijke bijeenkomst in de kleine Stads-
zaal afscheid genomen van het personeel
van Gemeentewerken, welk afscheid plaats
vond naar aanleiding van het feit, dat hij
wegens het bereiken van den pensioenge
rechtigden leeftijd den dienst met ingang
van morgen gaat verlaten.
Op deze bijeenkomst waren behalve de
directie, ambtenaren en werklieden mede
aanwezig de oud-directeur, ir. G. L. Dries-
sen, de referendaris, chef van algemeene za
ken ter gemeentesecretarie, de heer G. P.
E. Weyer, die vroeger commies van Ge
meentewerken was, benevens verschillen
de oud-opzichters van Gemeentewerken.
De directeur van Gemeentewerken, ir. A.
M. de Blauw, wees er in zijn toespraak tot
den heer de Goederen op, dat hij na 41
jaar den gemeentedienst gaat verlaten,
waaraan hij zijn beste krachten heeft ge
wijd.
Namens de ambtenaren waaronder de
heer de Goederen gewerkt heeft en namens
de werklieden, wier chef hij was, meende
spr. te moeten wijzen op de uitstekende
verdiensten van den heer de Goederen
voor de gemeente.
Voor de ambtenaren was hij gedienstig
en kameraadschappelijk, voor zijn werk
lieden goed, humaan en rechtvaardig.
Op 24-jarigen leeftijd kwam de heer de
Goederen in dienst der Gemeente als bui
tengewoon opzichter bij den bouw van En-
clegeest, waarna hij als opzichter naar den
eigenlijken dienst overging.
In deze functie was hij echt in zijn ele
ment en heeft hij zijn groote werkkracht
en werklust tot ontplooiing kunnen bren
gen, waarbij vooral zijn practische kennis
van het bouwvak en zijn tact om met men-
schen van allerlei soort om te gaan, hem
van groot nut waren.
Van den ochtend tot den avond, zelfs bij
nacht en ontij stond de heèr de Goederen
voor de gemeente klaar, in verband waar
mee spr. herinnerde aan den stadhuisbrand,
waarbij hij nog het brandende gebouw in
wilde om te trachten te redden wat er te
tedden viel. Toen heeft men hem bepaald
moeten verbieden zich aan dat groote ge
vaar bloot te stellen.
Toen nu zes jaar geleden wijlen de heer
Verhoog als chef der afd. gebouwen en
Alg. Zaken den dienst verliet, was het geen
vraag wie zijn opvolger zou worden. De
Goederen was daarvoor de aangewezen
man en het was spr. een voldoening hem
daarvoor te kunnen voordragen. En ook in
die moeilijke en veelomvattende functie
heeft hij het in hem gestelde vertrouwen
nimmer beschaamd.
Persoonlijk dankte spr. den heer de Goe
deren voor de vele goede, weloverwogen