Nederlandsche Franciscanen naar Nieuw-Guinea MAANDAG 28 DECEMBER 1936 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 1 SALARISSEN EN LOONEN BIJ PHILIPS. Oude verlaging ingetrokken, nieuwe gaat niet door. Naar de „Iviaasb." uit de beste bron ver neemt, zal de tweede loons- en salarisverla ging bij de N.V. Philips, welke op 1 Ja nuari zou van kracht worden, niet door gaan. Voorts zal de 3 pCt. loons- en 5 pCt sa larisverlaging, welke reeds op 1 Septem ber was ingevoerd, worden ingetrokken en zal het volledig bedrag van deze verlagin gen aan de betrokkenen worden terugbe taald. Ook de voorgenomen korting van 10 pCt. op de gebruikelijke tantièmes gaat niet door. BEPERKING VAN HET AANTAL WINKELS. Raadsbesluit vernietigd. Bij Kon. Besluit van 24 December nr. 16 is vernietigd de door den raad der gemeente Maartensdijk vastgestelde verordening tot beperking van het aantal winkels. RESTITUTIE OP GRAANVOORRADEN. Naar men ons van bevoegde zijde mee deelt, zal in den loop van de volgende maand een regeling in werking treden krachtens welke onder zekere voorwaarden restitutie wordt verleend op voorraden tarwe, rogge, mais, gerst en haver, indien de monopolieprijsverschillen op deze gra nen worden verlaagd. De restitutie wordt verleend aan daartoe bij ministerieele be schikking aangewezen importeurs van die granen. Tegelijkertijd wordt een regeling getrof fen door restitutie aan bepaalde hoogmolen- bedrijven op hun voorraden tarwe, tarwe bloem, tarwemeel en tarwe-afvallen, indien de monopoliewinst op tarwe of de prijs van vita-tarwe wordt verlaagd, voorzoover deze verlaging niet samenhangt met een ophef fing van de zgn. bonificatieregeling met de hoogmolens. Belanghebbenden kunnen zich voor na dere bijzonderheden wenden tot de Ne derlandsche Akkerbouw-Centrale te 's-Gra- venhage. Tevens vernemen wij, dat het in het voor nemen ligt, de restitutie-regeling op voor raden geleidelijk uit te breiden tot andere groepen van belanghebbenden en eventueel tot andere producten. Te gelegenertijd zullen daarover nadere mededeelingen worden gedaan. DE SPOORBAAN VAN DE VOOR MALIGE HAARLEMMERMEERLIJN Op 30 dezer een bespreking over de mogelijkheid een weg voor het snelle verkeer daarop aan te leggen Naar wij vernemen, beginnen de plan nen om te komen tot den aanleg van een weg voor het snelle verkeer op de spoor baan van de voormalige Haarlemmermeer lijn (gedeelte Alphen a. d. Rijnö Nieuwkoop) thans vasteren vorm aan te nemen. De betrokken gemeentebesturen zijn tegen den 30sten van deze maand door Ged. Staten van Zuid-Holland van deze maand door Ged. Staten van Zuid-Hol land uitgenoodigd tot het houden van be sprekingen, waaruit zal moeten blijken, of de gemeenten bereid zijn de gebruike- tyke jaarlijksche onderhoudskosten van den weg voor haar rekening te nemen. ONDERWIJZERS-EXAMENS EN DE BUIGINGS-N Aan de directeuren van Rijks- en Bij zondere Kweekscholen is, naar „De Stan daard" bericht, de mededeeling verstrekt, dat bij de a.s. Kweekschoolexamens en de examens ter verkrijging van de hoofdacte bfj de toepassing van de regels 5b en 6 van het Kon. Besluit van 16 Juli 1936 zoolang nog niet de lijst van de kenne lijk mannelijke zelfstandige naamwoorden is vastgesteld de schrijfwijze overeenkom stig de Vries en Te Winkel moet worden gevolgd. Dit houdt in, dat de faciliteiten van de spelling-Marchant wat het schrijven van de buigings-n betreft voor genoemde exa mens zijn ter zijde gezet en bedoelde exa menkandidaten zich nu weer hebben te houden aan de geslachtslijsten. BELANGRIJKE ORDER VOOR NEDERL. SCHEEPSBOUWINDUSTRIE. Gouvernement van Rio Grande Do Sul bestelt vijf dubbelschroef-motorschepen. Door het Gouvernement van Rio Gran de Do Sul is aan de N.V. Industrieele Maat schappij „De Noord" te Alblasserdam, N.V. Boele's Scheepswerven en Machinefabriek te Bolnes, N.V. Scheepswerf en Machinefa briek „De Klop" te Sliedrecht en de N.V. Scheepswerf „De Merwede" te Neder-Har- dinxveld, het maken van vijf dubbel- schroefmotorschepen van ruim 4000 ton D.W. elk, opgedragen. Deze belangrijke order heeft de Neder landsche scheepsbouwindustrie eerrt ge kregen na en scherpe concurrentie met Ja- pansche, Deensche, Duitsche en Fransche scheepswerven. In de betreffende gemeenten, waar de werkloosheid reeds zulk een geruimen tijd in meerdere of mindere mate heerscht, is het nieuws van de bestelling van vijf dub- belschroefschepen met groote vreugde be groet. >»Tel." BOTER De heffing op boter en de vervoerver- gunning voor buitenlandsche boter is voor de week van 27 dezer tot en met 2 Ja nuari vastgesteld cp 85 cent per kg., be houdens tusschentijdsche wijzigingen. NATIONAAL FONDS VOOR BIJZONDERE NOODEN Net Nationaal fonds voor bijzondere nooden deelt mede, dat op zijn prijsvraag reeds 90.000 oplossingen zijn binnengeko men. De gemiddelde opbrengst per brief kaart bedraagt belangrijk meer dan 25 cent, daar vele inzenders hoogere bedra gen, zelfs tot 10 aan postzegels bijplak ten. Wij herinneren er aan, dat de inzendin gen nog tot 30 December laatste buslich ting, kunnen worlen gepost. DE BLOEMENTENTOONSTELLING TE AALSMEER Een P.T.T.-kantoor op de tentoonstelling Op de bloemententoonstelling, die van 6 tot en met 11 Januari a.s. in het ge bouw van de Coop. Veilingsvereeniging tc Aalsmeer gehouden wordt, zal gelegen heid bestaan tot het koopen van post- waarden, het verzenden van telegram men en het voeren van locale, interlocale en internationale telefoongesprekken. De stukken, gepost op deze tentoonstel ling, zullen van een afdruk van een bij zonderen dagteekening-stempel worden voorzien. HULDIGING MR. J. LIMBURG Het comité, dat zich onder leiding van -prof. mr. A. Anema heeft gevormd om mr. J. Limburg op zijn 70sten geboortedag te huldigen, deelt ons mede, dat 'deze huldi ging op Dinsdag 29 December des namid dags te 4.15 uur in de zalen van Pulchri Studio, Lange Voorhout te 's«Gravenhage, zal plaats hebben. Nadat de heer Limburg door prof. Ane ma zal zijn toegesproken, is er tot 6 uur dien namiddag gelegenheid den jubilaris te complimenteeren. POSTKANTOOR TE LAREN Staten-Generaal gepasseerd In de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer inzake het ontwerp van wet tot goedkeuring van de onderhand- sche overdracht door ruiling van percee- len kadastraal gelegen in de gemeente La ren (N.H.) met de gemeente Laren, dee- ien de ministers van Financiën en Bin- nenlandsche Zaken mede, dat inderdaad 't nieuwe Post- en Telegraafkantoor te La ren reeds grootendeels afgebouwd is. Deze bouw was urgent en is daardoor met zooveel voortvarendheid geschied, dat n.en over het hoofd zag, dat op de akte van ruiling nog de goedkeuring van de wetgevende macht was vereischt. De mi nisters betreurden, dat door dezen op zichzelf prijzenswaardigen ijver niet de vereischte deferentie tegenover de Sta ten-Generaal is betracht en zullen maat regelen nemen, waardoor een herhaling van het gebeurde zal worden voorkomen. POSTCHEQUE- en GIRODIENST BIJ DE JAARWISSELING De directeur van den postchèque- en girodienst brengt onder de aandacht van de rekeninghouderas, dat zich telken jare het verschijnsel voordoet, dat het aantal opdrachten, hetwelk ten centraal girokan- tore wordt ontvangen de eerste dagen na de jaarswisseling tot een buitengewone hoogte stijgt. Aan gezien als algemeene regel geldt, dat de berichten, die op een bepaalden dag worden ontvangen op den dag van ont vangst alle moeten worden uitgevoerd en het derhalve uitgesloten is, een gedeelte tot een volgenden dag aan te houden, be hoeft het wel geen betoog, dat de admi nistratie op dergelijke abnormaal drukke dagen buitengewoon veel zorg vereischt en een eenigszins tijdige afloop ook met de uiterste inspanning vrijwel buitenge- s'oten moet worden geacht. Het aantal ambtenaren kan begrijpelij- kt-rwijze met worden vastgesteld naar de hoeveelheid op dergelijke topdagen, terwijl een tijdelijke versterking door buiten staanders niet mogelijk is, omdat de ar beid die fen deele machinaal geschiedt, van hen, die dezen moeten verrichten, een groote mate van routine vereischt. In verband met een en ander meent hij een beroep te mogen doen op de welwil lendheid van de postrekeninghouders om de opdrachtn betreffende betalingen, wel ke niet aan een bepaalden dag zijn gebon den en die bijvoorbeeld evengoed in de tweede als in de eerste week van Januari kunnen worden verricht, eenige dagen aan te houden of, wanneer daaraan de voorkeur wordt geschonken, reeds in de laatste dagen van December in te zenden. De overmatige belasting zou daardoor op bedoelde dagen wellicht zonder veel bezwaar kunnen worden vermeden, al thans tot meer bescheiden proporties kun nen worden teruggebracht, hetgeen in het belang van den goeden gang van zaken op het girokantoor en derhalve ook in dat van de rekeninghouders in het algemeen zou zijn. Ook voor de ambtenaren, van wie toch reeds meer dan gewone inspanning en uit houdingsvermogen moet worden gevergd, zou bovenbedoelde welwillendheid van de zijde van de rekeninghouders door hem ten zeerste op prijs worden gesteld. Baron van Wassenaer 80 jaar. Op Tweeden Kerstdag vierde mr. O. J. E. baron van Wassenaer van Catwyck, oud lid van de Eerste Kamer, zijn 80sten ver jaardag. Wegens een lichte ongesteldheid ontving baron van Wassenaer dien dag, op medisch advies, niet. Vele bloemstukken sierden zijn woning en talrijke schriftelij ke gelukwenschen, uit den kring van fami lie en vrienden bereikten hem ter gelegen heid van zijn verjaardag. ir In het mooie boek over Nieuw-Guinea, samengesteld door verscheidene deskundi gen, op last van het Molukken-Instituut, gedrukt en uitgegeven bij J. H. de Bussy, Amsterdam 1935, heeft de bekende Mis sionaris Pater Geurtjens, de geschiedenis der Katholieke Missie in dit gebied beschre ven. Hij heeft daarin een kaartje opgeno men waarop aangegeven staan de verschil lende R. K. Missieposten. En als we dan vergelijken het aardige getal posten in het EngeLsche gebied met de heel enkele pos ten in 't gebied aan de Franciscanen toe gewezen, dan is 't om eens hartgrondig te zuchten en te denken, daar is nog heel wat te doen. Men moet zich eens even goed indenken wat het beteekent met een paar man te moeten gaan werken in dit ontzaglijke ge bied, met zijn hopeloos slechte verbindin gen, met zijn slooperd klimaat met zijn babylonische spraakverwarring Daar zou den eigenlijk noodig zijn tientallen, hon derdtallen menschen met uitgebreide spraakkennis, met K.L.M.-vliegprestaties, met kennis van navigatie en machinerieën van groote booten. Toch kan dit alles ons niet ontmoedigen; want de echo van Christus' bevel: „Gaat en onderwijst alle volkeren klinkt in onze ooren, de geschiedenis, de wonderbare ge schiedenis van de uitvoering van dit bevel, is een machtige opwekking tot vertrouwen op Gods sterkende genade. Ongetwijfeld zullen de missionarissen doen wat zij kunnen. Als nu de geloovigen van Leiden en Om streken, die zoo juist met hun ALMA zoo'n uitstekend getuigenis van missieliefde ge geven hebben, ook blijven doen wat zij kunnen in steun aan gebed en aalmoes, dan zal ook binnen afzienbaren tijd de Kerst vrede gebracht worden aan onze Papoea's van Nieuw-Guinea. 't Bovenstaand kaartje geeft ons eenig begrip van de afstanden in het nieuwe missiegebied.Leggen we Morotai op Neder land, dan komt de meest Oostelijke kant van ons gebied in Nieuw-Guinea ongeveer achter in Roemenië. En nu moet u niet denken dat men die afstand wel eventjes baas kan door een bliksemtrein of vliegmachine. Zoover zijn we daar nog niet. Zelfs 't verkeer te water geschiedt slechts door middel van in de missie door eigen menschen vervaardigd motorbootje, 't Lijkt me anders een kolfje naar onze hand, van ons die hier in het land van zeilen en varen zitten, om aan den nieuwen Superior, een boot of een stuk van een boot of een motor in de boot, ca deau te doen. We zouden dat bijvoorbeeld kunnen doen: „Ik N.N. die zooveel varen kan op de „plassen en vaarten rondom Leiden, zui- ,.ver voor mijn pleizier, stort op Gironum- „mer 46316 (Franciscaansche Missiebond, „Biest 15. Weert, als bijdrage „voor een der verschillende motorbooten, „die de Paters in die missie noodig heb- „ben". We zyn zoo langzamerhand geweldig aan het bedelen geslagen, zou ik zeggen. En wij moeten toch eerst nog wat vertellen over 't vasteland van Nieuw-Guinea. 't Is nog al gelukkig, dat we die aalmoezen ook nog latei kunnen geven; dus dan nu maar over Nieuw-Guinea. Veronderstel, we zijn op een of andere manier in Manschwari, boven in de Vogel kop, aangeland, 't Ariak-gebergte is mooi, prachtig mooi als u wilt, maar heel moei lijk, zoo niet onmogelijk door te trekken. Als we dan naar 't Oostelijk vasteland van Nieuw-Guinea willen, dan is de beste ma nier varen over de Geelvinkbaai; en die Geelvinkbaai is nu heusch niet een inham met je, waar je over heen kijkt; die is in oppervlakte heel goec te vergelijken met de Noordzee, die zoo „vriendelijk kan bruisen"! Wij zijn echter van de stam van Tromp en de Ruyter, onze Leidsche boot is prima prima, dus we gaan 't ruime sop kiezen. Hier en daar gaan we aan land om kennis te maken met de bevolking. Papoea's, aan de kust meer forsch-gebouwde, in 't bin nenland meer dwergachtige menschen met 't bekende kroeshaar. En als we met deze menschen iets nader in contact zijn getre den, dan denken we aan de woorden van Dr. H. Bijlmer in het boek Nieuw-Guinea: „Oorspronkelijk en wild, ziehier twee „epitheta, volledig van toepassing op het „volk, dat thuishoort in de duistere oer wouden, de uitgestrekte moeraswildernis- „sen en de woeste berglanden van Nieuw- „Guinea, en daar een leven voert van voor „den cultuurmensch vaak huiveringwek kende geheimzinnigheid, een leven waar- „in koppensnellen en kannibalisme nog tot den goeden toon worden gerekend". In één woord: we zijn hier aan de rand van menschelijke beschaving. Gelukkig zijn er Missionarissen en Zen delingen, die ons vertellen kunnen over goede eigenschappen der Papoea's: Zij zijn heusch niet van een gezond verstand ver stoken; integendeel, wel zijn het menschen die voor heel snel wisselende gevoelens vat baar blijken. De weelderigheid der natuur slaat hem in 't bloed; op zedelijk gebied kennen zij maar weinig grenzen. Toch moet gezegd dat hun levensbeschouwing zeer zeker perioden kent van strenge afscheiding der seksen; van de andere kant brengt dit ook weer ander kwaad mede. Het zal de taak der missie zijn hier met wijze opvoe dingsmaatregelen, doch vooral met veel gebed en middelen van genade, de bevol king op te heffen uit een minderwaar digen toestand. De versieringen van neus en oorlellen, de soms nog minder dan poovere kleeding, 't gebruik van steenen bijlen, doet ons wel vermoeden dat voor de missionarissen een geheel nieuwe wereld opengaat en dat veel zelfverloochening geviaagd zal worden, om in deze wereld zich in te willen leven, en de oude te vergeten. Want de missie mag de Papoea's niet tot Europeanen willen maken; en zal met ve~l geduld en veel in zicht moeten komen tot een langzaam op bouwen eener eigen Papoea-cultuur op christelijken grondslag. Degene die denkt dat de Papoea alles maar doodt, dat in zijn bereik komt, zij gerust. Zelfs is er een ontdekkingsreiziger geweest die meende te kunnen zeggen, dat je geheel Nieuw-Guinea veilig kon door wandelen, zonder ander wapen als je wan delstok. Dit is in ieder geval waar dat een Papoea alleen, niet gevaarlijk is, niet strijd lustig is, Gevaarlijk zijn de „snel' -tochten, als men uittrekt om koppen te snellen (hier en daar reeds afgeschaft door het Neder landsche Bestuur), en ook de rooftochten moesten met kracht tegengegaan worden. Overigens ziet een Papoea er gevaarlijker uit, dan hij is, met zijn zware boog, zijn narpoen of speei om te visschen, zijn stee nen bijl enz. enz. Er is nog ontzettend veel te vertellen over dit land en dit volk. Doch laten wij hopen binnen niet al te langen tijd opgewekte brieven te ontvangen v«n de missionaris sen zelf, vanuit dit onherbergzame land, met zijn geweldige, ontzaglijke natuur en zijn nog ongevormde, ongeschaafde men schen. Morgen, in de Hartebrugskerk zullen wij bij hun afscheid aanwezig zijn; zullen wij Leidenaars, in groot aantal bijeen, het offer der H. Mis, ons offer, met den Priester-mis sionaris samen den Vader aanbieden, Hem dankend voor den Kerstvrede, ons geschon ken Hem smeekend om een Kerstvrede, daar te brengen Aller het Magnificat zin gend, om de uitverkiezing aan deze Pries ters van Apostel Christi te zijn, zullen wij bij de woorden „Esurientes implevit bonis": „Behoeftigen heeft Hij met goederen over laden" God smeeken, de rijkdom Zijner openbaring te schenken aan die nieuwe missiegebied, aan deze natuurmenschen, die zoo lang verstoken bleven van de blijde Boodschap, opdat ook bij hen door onze missionarissen het Licht van het ware Ge loof mooge ontstoken worden. P. G. Wij kunnen nog mededeelen, dat de zeer- eerw. heer pastoor Vijverberg te Rotter dam verzocht is, bij de plechtigheden mor genochtend een afscheidswoord te spreken. Den aanwezigen zal gelegenheid worden gegegen de vertrekkende missionarissen ,een reispenning" te schenken; daarvoor zal gecollecteerd worden. SPORT HET SCHAAKTOURNOOI TE NOORDWIJK. De eendaagsche wedstrijd op 2en Kerst dag, uitgeschreven door de Noordwyksche Schaakvereeniging „D. Noteboom" en die gehouden werd in het Hotel-Café-Restau rant „Seinpost" van de H.H. van Beelen, kan als zeer goed geslaagd beschouwd worden. Het aantal deelnemers toch be droeg 44, verdeeld in 11 groepen van 4. Slechts één der spelers van de le groep was door ongesteldheid verhinderd op te komen, de anderen waren allen present om 10 uur, toen de wedstrijd een aanvang nam. De voorzitter dei schaakclub, de heer C. A. Leenheer, sprak een kort welkomstwoord u't, waarna de wedstrijd onder leiding van den heer J. Plug, secretaris der vereeniging, een aanvang nam. De eerste ronde werd ge speeld van 101, de tweede van 25 en de derde van 69. Het tempo bedroeg 36 zetten in 11/2 uur en de afgebroken par tijen werden door enkele der sterkste spe lers beslist. Aan het einde van den wed strijd reikte de heer Leenheer met eenige toepasselijke woorden de prijzen uit, waar na de heer G. Bosscha alhier, namens de spelers, hulde bracht aan het bestuur van „D. Noteboom" voor het organiseeren van dezen wedstrijd, en aan den heer J. Plug voor de leiding van dezen wedstrijd. De volledige uitslag laten wij hieronder volgen: Hoofdkl. A: le prijs een zilveren me daille aangeboden door het bestuur van den Schaakbond voor Leiden en Omstre ken I. Zitman te Leiden 11/2 p.; 2e prijs W. H. Bosscha te Baarn, 1 p.; M C. Goud- berg te* Waalwijk 1/2' p.; M. A. Kortekaas (n.o). Hoofdkl. B: le prijs J. Koet te Leiden 2 p.; 2e prys P. de Bruin te 's-Gravenhage met 11/2 p. na loting met W. J. Jungman eveneens te 's-Gravenhage met 1 1/2 p.; G. Bosscha te Leiden 1 p. le kl. A: le prijs N. L. Coene te 's-Gra venhage met 2 p. na loting met P. Bedijn te Noordwijk, evens met 2 p., die dus den 2en prijs verwierf; H. v. Calcar te Leiden 1 p.; J. v. Deventer, Zoeterwoude 1 p. le kl. B: le prijs J. Vogelenzang te Em merik met 21/2 p.; 2e prijs G. Oskamp te Bussum met 11/2 p.; A. Leenheer en Mr. K. Eriks, beiden te Noordwijk, elk 1 p. 2e kl. A: le prijs P. Herfkens te Leiden met 2 1/2 p.; 2e prijs I. van Daelen te Rot terdam met 11/2 p.; J. v. Nes te Noordwijk 1 p. en J. C. Leder, 's-Gravenhage 1 p. 2e kl. B: le prijs W. Göbbels te Rotter dam, 3 p.; 2e prijs B. Turk te Noordwijk 2 p.; P. Kuiper te Leiden 1 p.; L. v. Aalst te 's-Gravenhage 0 p. 2e kl. C. le prijs L. Bedijn te Noordwijk met 2 1/2 p.; 2e prijs J. Klein te Rotterdam met 2 p.; W. Pera te Leiden 11/2 p en J. Nievaart te Leiden 0 p. 2e kl. D: le prijs A. Blonk te Leiden met 2 p.; 2e prijs G. Marijt te Noordwijk met 1 1/2 p., na loting met A. H A. Vlasveld te Leiden, die eveneens 11/2 p. behaalde. W. Hoefnagels te Weert 1 p. 3e kl. A: le prijs B. Verhoog te Half weg met 2 1/2 p.; 2e prijs J. A. Scheepma ker te Noordwijk met 1 1/2 p., na loting met C. v. Veen Tzn. te Hazerswoude, die even eens 11/2 p. behaalde; W. F. Fetter te 's-Gravenhage 1/2 p. 3e kl. B.: le prijs M. Hoek te Noordwyk met 2 p., na loting met J. v. Kampen te Halfweg, die eveneens 2 p. behaalde en den tweeden prijs verwierf; J. G. Snel te Lisse 11/2 p.; D. Spendel te Leiden 1/2 p. 3e kl. C: le piijs P. Verhoog te Halfweg met 21/2 p.; 2e prijs J. Sleeboom te Noord wijk met 2 p.; B. de Groot, Breezand 1 p.; Th. Mooyekind te Norrdwijk 1/2 p. De prijzen bestonden uit medailles en kunstvoorwerpen, waarvan enkele welwil lend waren beschikbaar gesteld door de H.H. Gebrs van Beelen. De medaille uit geloofd voor de korste partij viel ten deel aan P. Verhoog te Halfweg, die zijn tegen stander in 9 zetten mat gaf. Een medaille uitgeloofd voor den speler, die het mooiste mat aankondigde, kon niet worden uitge reikt, omdat arbiters van oordeel waren, dat de hiervoor ingeleverde partijen niet met een medaille koi-den bekroond wor den. „Wat is hij dan?" „Een geletterd man!" M... en zy?" „Een typiste!" „Nu dan passen die twee reusachtig bij elkaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 7