De Spaansche
burgeroorlog
DINSDAG 22 'DECEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
DE STRIJD OM MADRID
Mededeelingen van regeeringszijde
Na een hevig gevecht hebben de regee-
ringstroepen zich gisteren meester ge
maakt van de stellingen bij Pozuelo en
Boadilla, welke de vorige week verloren
gingen. De aanval begon gisterochtend om
zeven uur onder leiding van enthousiaste
jonge officieren. Na zes uur strijd was het
gewenschte do.el bereikt. Van de overige
fronten voor Madrid valt niets bijzon
ders te melden.
HEVIGE GEVECHTEN IN ARAGON
De radioclub van Teneriffe deelt mede,
dat de verliezen der regeeringstroepen aan
het front van Aragon in de laatste dagen
zeer hevig zijn geweest met name bij de
bezetting van de hoogten van La Corona
door de rechtsche troepen.
Bij Burgos, dat zij wilden aanvallen,
werden zij op de vlucht gedreven. In den
Guadarama hebben de rechtsche troepen
den terugtocht afgesneden van een groep
militietroepen, die zij decimeerden.
Aan het front van Madrid 'is een geringe
activiteit te bespeuren bij Villa Verde.
GEEN RUSSISCHE SCHEPEN NAAR
SPAANSCHE WATEREN
Het telegraafagentschap der Sovjet-Unie
spreekt formeel tegen, dat Sovjet-Russi
sche oorlogsschepen bevel zouden hebben
ontvangen zich naar de Spaansche wateren
te begeven.
SPAANSCH SCHIP NAAR BRITSCHE
HAVEN GEVLUCHT
Het Spaansche schip „Cabisillerio" heeft
gisteren een toevlucht gezocht in de haven
\an Plymouth, nadat het schip ontsnapt
was aan het vuur van de kruisers en een
vliegtuig der opstandelingen aan de Spaan
sche kust. Het schip was op weg naar Bil
bao met 10 passagiers en een bemanning
van 38 personen, benevens een aanzien
lijke lading. Aangezien het niet mogelijk
was de haven van Bilbao binnen te loopen,
besloot de kapitein naar" de dichtst bij zijn
de Britsche haven te stoomen.
DE ONDERHANDELINGEN BETREF
FENDE DE UITWISSELING VAN
GIJZELAARS
De ministers van justitie en financiën
der Baskische regeering, de burgemester
van Bilbao -en andere Baskische gedele
geerden zijn aan boord van een Ameri-
kaanschen oorlogsbodem in Frankrijk aan
gekomen, waar zij een bespreking met af-
gevaardigen van het bewind te Burgos en
van het Roode Kruis zullen hebben over
de uitwisseling der gijzelaars. Men gelooft
dat die uitwisseling ter gelegenheid van
Kerstmis zal geschieden. Anderzijds wordt
beweerd, dat er onderhandelingen zouden
worden gevoerd tusschen de regeering te
Bilbao en de opstandelingen ter beëindi
ging van den strijd in Biskaje.
BUITENLAND
BUITSMUHD.
DE KERKENSTRIJD
Niemoller weigert met de nationaal-
socialisten samen te werken
Dominee Niemoller deelde gisteravond
de geloovigen van zijn parochie, Dahlem
in West-Berlijn, mede, dat hij categorisch
geweigerd heelt samen te werken met de
Evangelische Rijkskerk-commissie, welke
door de nationaal-socialisten wordt ge
steund. Hij zeidg verder, dat na de Synode
van Breslau vele dominees van de confes
sioneel kerk bereid waren vrede te sluiten
met deze commissie en den voorzitter hier
van, Zoellner, doch hij, Niemoller, weiger
de. Hij wil niet van den eens gekozen weg
afwijken. Velen in de confessioneele kerk
zijn thans van meening, dat, nu Niemoller
zijn standpunt uiteen heeft gezet, vele van
zijn vrienden onder de predikanten van
de confessioneele kerk hem zullen verla
ten en contact zullen zoeken met de rijks
commissie.
FRANKRIJK.
DE STAKINGSACTIE
Het ingrijpen van Blum in de stakingen
Minister-president Leon Blum heeft gis
teravond den prefect van het departement
du Nord een telegram gezonden, waarin
hij verklaart zijn telegram van 18 dezer
volledig te handhaven. Het aanvaarden
"an arbitrage moet "tot gevolg hebben,
dat de fabrieken worden ontruimd en de
arbeid hervat. Alle geschillen moeten aan
arbitrage worden onderworpen en in ver
band met de ernst der omstandigheden
voelt de minister-president zich verplicht
aan te dringen bij werkgevers en werkne
mers om hun goedkeuring te hechten aan
de voorstellen, welke hij 18 dezer heeft
gedaan.
Blum verzoekt den prefect de beide par-
"m uit te noodigen hun afgevaardigden
"mavond of Woensdagmiddag naar ho-
Matignon te zenden. De prefect mag
beslissen of hij hen zal vergezellen.
Dagorder van de stakende metaal
arbeiders
Een algemeene vergadering van de af
gevaardigden van de stakende metaal
arbeiders te Rijssel heeft een dagorder
aangenomen, waarin wordt medegedeeld,
dat de werkgevers een vijandige houding
aannemen tegen de werknemers in ver
band met de verklaring van den minister
president. De stakers verwerpen de be
schuldiging de vervaardiging van voor het
leger bestemde artikelen te hinderen en
besluiten de overige afdeelingen van de
arbeidersklasse te hulp te roepen.
Verder wordt gezegd, dat de stakers be
reid zijn in beslagname van de fabrieken
te verzoeken om een einde te maken aan
de manoeuvres van de werkgevers, die wei
geren het verplichte loon te betalen,
OOSTENRIJK.
STORMACHTIGE ZITTING VAN DEN
MINISTERRAAD
Onder voorzitterschap van den bonds
kanselier vergaderde gisteren de minister
raad ter bespreking van de eenigen tijd ge
lede uitgevaardigde wetten ter bestrijding
van de verboden partijen.
Een ministerieele commissie werd be
noemd om den toestand verder te bestu-
deeren. Voorzitter van deze commissie is
vice-kanselier Huelgerth. De commissie
moet haar arbeid einde Februari gereed
hebben.
Aangezien de verbodswetten 31 Decem
ber van dit jaar ten einde loopen, heeft de
regeering deze met een jaar verlengd, zon
der hierdoor evenwel de maatregelen van
de ministerieele commissie te beinvloeden.
In welingelichte kringen verneemt men,
dat deze zitting van den ministerraad
stormachtig is verloopen. Minister Glaise-
Horstenau moet met aftreden hebben ge
dreigd, indien de wetten tot bestrijding van
tie oppositioneele partijen, welke zich
hoofdzakelijk richten tegen de nationaal-
socialisten, met een jaar verlengd zouden
worden. Glaise Horstenau zou verder een
uitgebreide amnestie verlangd hebben, ter
wijl Schuschnigg slechts bereid was tot
een kleine amnestie. De besprekingen
hierover zijn nog niet beëindigd.
AFRIKA.
DE ERKENNING VAN ABESSYNIë
Bulgarije erkent de verovering de facto.
Bulgarije heeft de facto de bezetting van
Abessynië erkend. De Bulgaarsche diplo
matieke vertegenwoordiger te Rome, Po-
menof, heeft den minister van buitenland-
sche zaken, Ciano, doen weten, dat zijn
regeë.ring besloten heeft een consulaat in
Addis Abeba te openen.
Fransch en Britsch consulaat-generaal
in Addis Abeba
Officieel wordt gemeld, dat de Britsche
en Fransche regeeringen besloten hebben
hun legaties uit Addis-Abeba terug te
trekken en te vervangen door consulaten-
generaal.
De Britsche regeering heeft hiertoe be
sloten nu de gebieden in Abessynië, waar
Britsche onderdanen belang hebben, door
Italië zijn bezet.
Verleden week deelde het Engelsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken in het
Lagerhuis mede, dat deze kwestie door
de regeering werd bestudeerd. Het ver
vangen van de legatie te Addis Abeba
door een consulaat-generaal houdt niet in,
dat Engeland deze bezetting van Abessynië
de jure erkent, doch is alleen een practi-
sche maatregel tot bescherming van de
Britsche belangen, nu er geen onafhanke
lijke regeering in Addis Abeba zetelt.
Welingelichte Britsche kringen verkla-
len verder, dat er geen verband bestaat
tusschen deze beslissing vai> de regee
ring en de onderhandelingen welke op het
ocgenblik gevoerd worden tusschen En
geland ne Italië ten aanzien van de Mió-
dellandsche Zee.
Ook de Vereenigde Staten zenden
een consul
Van gezaghebbende zijde wordt verno
men, dat de regeering der Vereenigde
Staten binnenkort een consul naar Addis
Abeba zal zenden. Dit houdt niet in, dat
Abessynië wordt erkend als een Italiaan-
sche kolonie. De nieuwe consul zal slechts
een gewoon visum ontvangen en zal niet
voorzien zijn van de noodige patent-brieven
om de exequatuur te verkrijgen.
CHINA.
DE GEBEURTENISSEN IN CHINA
Familie van Tsjang Kai Sjek te
Sian Foe.
Mevrouw Tsjang Kai Sjek, Soeng en
Donald hebben zich per vliegtuig naar
Sianfoe begeven. Intusschen zetten de troe
pen der centrale regeering hun opmarsen
naar Sianfoe voort. De luchtmacht bom
bardeert en bekogelt de opstandelingen.
DE AARDBEVING IN SAN SALVADOR.
400 Dooden geborgen.
Uit Tegecigalpa in Honduras wordt ge
meld, dat uit de puinen van San Vincente
reeds 400 dooden zijn geborgen.
Het epicentrum van de aardbeving is de
vulkaan Chichonpenpec, op welks hellin
gen San Vincente is gebouwd.
Uit het puin heeft men bijna 100 dooden
geborgen, terwijl meei dan 220 gewonden
naar het ziekenhuis van San Salvador zijn
overgebracht. De schade te San Vincente
wordt op 10 millioen dollars geschat.
In de afgeloopen 24 uur zijn meer dan
100 aardschokken geregistreerd. Men ver
wacht nog meer schokken. De bij den vul
kaan gelegen dorpen worden nog steeds
bedreigd.
San Vincente is gheeel ontruimd. Het
Rood Kruis werkt zonder onderbreking.
BRANDENDE MIJN WORDT
AFGESLOTEN.
208 personen omgekomen.
De mijn-autoriteiten te New Delni in
Britsch-Indië zijn van meening, dat nie
mand van de 208 personen, die zich in de
brandende mijn bevinden, meer in leven
kan zijn. Zij hebben derhalve opdracht ge
geven de mijn dicht te metselen, totdat vast
zal staan dat de brand, welke is ontstaan
door een ontploffing, is gedoofd.
VEERBOOT OP BAIKAL-MEER
VERGAAN.
7 Dooden.
Op het Baikal-meer heeft een ongeluk
met een veerboot plaats gehad. Tijdens de
overtocht o,Ter het meer, raakte dit vaar
tuig, dat zeven personen vervoerde, in de
mist verdwaald. 24 uui later dreef de wind
het aan land. Vier der opvarenden werden
dood in het vaartuig aangetroffen. De drie
anderen zijn verdronken.
STUWDAM VAN OSARUZAWA
OPNIEUW BEZWEKEN.
Opnieuw 8 dooden en 36 gewonden.
De stuwdam bij de kopermijn van Osa-
ruzawa (provincie Akita in Japan) is van
ochtend opnieuw bezweken. Acht arbeiders
kwamen om het leven, 36 werden gewond.
Toen de dam het op 20 November j.l. be
gaf, kwamen 700 personen om het leven.
DIJK LANGS DE DIJLE OPNIEUW
BEZWEKEN.
Bij Mechelen is de dijk langs de Dijle
opnieuw bezweken. Honderden hectaren
grond en verscheidene wegen staan blank.
Ook vele huizen zijn overstroomd.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
HEVIG NOODWEER IN NOORWEGEN.
Een zware storm heerscht aan de Noor-
sche kustefi. Een Duitsch vrachtschip, de
„Afrika" is door een feilen bui gegrepen,
het water drong in de ruimen. Het Duit-
sche s.s. „Freuhlingshaus" heeft de beman
ning van de „Afrika" aan boord genomen.
Alleen den kapitein kon men niet vinden.
MEVROUW EINSTEIN OVERLEDEN.
Mevrouw Einstein, de echtgenoote van
den bekenden geleerde, is gisteren na lang
durige ziekte, te Princeton in Amerika over
leden.
DE VERDWENEN BABY VAN LEUVEN.
De vader aangehouden.
De Brusselsche correspondent van de
„Msb." meldt:
Men zal zich herinneren, dat elf maanden
geleden in geheel België groote opschud
ding werd veroorzaakt naar aanleiding van
de geheimzinnige en tot nog toe onopge
helderde verdwijning van de baby van het
echtpaar Ombelets uit de kraaminrichting
van de geneeskundige faculteit der hooge-
school van Leuven.
Weken lang heeft hei parket zich met het
onderzoek naar deze zaak beziggehouden
en daarbij verschillende sporen gevolgd,
die echter nog niet tot een resultaat heb
ben geleid De baby is in den nacht van
2 op 3 Februari verdwenen, enkele uren
voordat de moeder de kraaminrichting zou
verlaten, terwijl zij in den loop van den
avond nog het bezoek van haar man had
ontvangen.
Tal van veronderstellingen hebben zich
aan deze verdwijning vastgeknoopt, aan
gezien men veronderstelde, dat de ouders
meer van de verdwijning moesten afweten,
werden zij herhaaldelijk en langdurig on
dervraagd.
Inmiddels was de vader tegen de kraam
inrichting een proces begonnen om schade
vergoeding te bekomen.
Aan dit proces kon evenwel geen gevolg
worden gegeven, daar het onderzoek in de
zaak der verdwijning nog steeds wordt
voortgezet.
Inmiddels schijnt zich een nieuw feit te
hebben voorgedaan.
Naar verluidt zou een vrouw, wier naam
nog niet genoemd wordt, aan het gerecht
mededeelingen van zoodanigen aard heb
ben verstrekt, dat het hierin aanleiding
zag, den vader opnieuw aan een verhoor
te onderwerpen. Het gevolg hiervan is ge
weest, dat een bevel tot aanhouding tegen
hem werd uitgevaardigd en dat onmiddel
lijk daarna een grondige huiszoeking in
zijn woning plaats had.
Nadere details omtrent het optreden
het gerecht en de redenen, die aanleiding
zijn geweest om Ombelets aan te houden,
zijn vooralsnog niet verstrekt, doch men
vermoedt, dat het niet iang meer zal duren,
of men zal spoedig Je waarheid omtrent
deze geheimzinnige zaak vernemen.
LUCHTVAART
VLIEGEN OP GROOTE HOOGTE.
Hoogtevliegtuig voor 50 passagiers.
Een van de grootste Amerikaansche
luchtvaartmaatschappijen, de Transconti
nental Western Air, die reeds sedert
maanden hoogteproeven op 11.000 meter
neemt met een Northrop Gamma-vliegtuig,
heeft 1 millioen dollar gereserveerd voor
den bouw van een groot verkeersvliegtuig,
dat door de Douglas Aircraft Compagny
Inc. te Santa Monica zal worden gebouwd,
aldus meldt de „Telegraaf".
Hier is geen sprake van de viermotorige
Douglas DC-4, welke binnenkort op bestel
ling van de vijf grootste Amerikaansche
luchtverkeersondernemingen gebouw zal
worden, doch van -een nog grooter „over-
weather"-vliegtuig, dat geheel op hoogte-
verkeer zal worden ingericht. Onder „over-
weather" verstaat men in Amerika de at-
mosfeerlaag, welke zich bevindt boven het
gebied, waar de weersverschijnselen zich
afspelen, dus op hoogten boven de 8500
meter.
Het Douglas-hoogtevliegtuig zal plaats
bieden aan 55 personen, waaronder 5 man
bemanning. De maximale snelheid op 9
K.M. hoogte zal ruim 430 K.M. per uur be
dragen, het vliegtuig zal daartoe voorzien
worden voor vier duizendpaards motoren.
De reisduur van gene naar deze zijde van
het Amerikaansche vasteland (Burbank
New York) zal op die wijze verkort worden
tot 8 1/2 uur, in omgekeerde richting tot
10 1/2 uur.
De romp zal een geheel gasdichte kajuit
krijgen, waarvan de wanden tevens tegen
lawaai en koude zijn geïsoleerd. De aan de
voorzijde van den romp aangezogen lucht
wordt via filters naai automatisch wer
kende compressoren geleid en treedt met
medicinale zuurstof vermengd de kajuit
binnen, de verbruikte lucht ontwijkt ver
volgens door ventilatieopeningen in den
vloer. Ook de door een gasdicht schot van
de kajuit geïsoleerde stuurhut staat onder
overdruk. Het passagiersverblijf wordt elec-
trisch verwarmd.
De bouw van deze hoogedruk-kajuiten
stelt zware eischen aan de vliegtuigbou
wers, omdat de luchtdruk buiten het vlieg
tuig practisch nihil is. Ten einde overbe
lasting van den inwendigen romp het hoofd
te kunnen bieden, moet de romphuid 25%
zwaarder worden uitgevoerd. Bij gebruik
making van stijve spanten zou de buiten
zijde van den romp een ongewenschte gol
ving vertoonen; veel meer blijkt men de
voorkeur te geven aan elastische spanten,
die op zeer korten afstand van elkaar zijn
aangebracht. Volgens berekeningen zal de
lengte van het hoogedruk-compartiment
ten gevolge van den inwendigen overdruk
op een hoogte van 9.000 meter ongeveer
5 c.m. uitzetten!
Bijzondere zorg moet daarom besteed
worden aan het dichten van de klinkver
bindingen, aangezien bij het uitzetten van
den romp de kans op lekken van de lucht
wordt vergroot. De uitvoering van de deu
ren geschiedt overeenkomstig den bouw
van mangaten in de gondels van stratosfeer
ballons, zijn moeten vanzelfsprekend lucht
dicht afsluiten.
Het Douglas-hoogtevliegtuig zal ongeveer
denzelfden uiterlijken vorm hebben als het
vliegtuig Ibis, de Douglas DC-3 van de
K.L.M., op welk type onze Indië-lijn in
Mei 1937 zal worden gestandaardiseerd. Uit
stabiliteitsoverwegingen krijgt de nieuwe
hoogtemachine echter dubbele richtings
roeren.
Dit hoogtetoestel opent weer nieuwe
I vooruitzichten ten aanzien van onzen dienst
op Oost-Indië; met dergelijke toestellen, die
j een kruissnelheid van 360 kilometer per uur
1 hebben, komt Batavia op een afstand van
minder dan 40 vlieguren van Nederlandsch
grondgebied te liggen, binnen twee dagen
kan de kloof tusschen moederland en over-
I zeesch gewest worden overbrugd.
UITBREIDING VAN HET CORPS
STEWARDESSEN BIJ DE K.L.M.
Bij de staking van de K.L.M.-diensten ge
durende den winter op de lange trajecten
als AmsterdamStockholm, Amsterdam
Milaan en AmsterdamBoedapest zijn de
stewardessen der K.L.M.die in de vlieg
tuigen op deze routers werkzaam waren,
tijdens de wintermaanden overgeplaatst in
de vliegtuigen op de kortere trajecten als
die naar Londen, Parijs, Berlijn, enz.
De charmante lucht-gastvrouwen worden
echter ook op deze kortere trajecten door
het vliegend publiek zoodanig gewaardeerd,
dat de K.L.M. er noode toe zou kunnen
uvergaan, bij de hei-opening der eerstge
noemde luchtlijnen in het komende voor
jaar, de stewardessen op de kortere trajec
ten weer uit den dienst te nemen. Het is
.gebleken, dat ook op de korte vluchten naar
de nabijgelegen Europeesche - hoofdsteden
het publiek de hulp, de inlichtingen, de
practische wenken en de charmante gast
vrijheid der jongedames niet gaarne meer
zou willen missen. Slechts in Amerika heb
ben sommige maatschappijen in al hun
vliegtuigen jongedames, die als air-
hostess" een zelfde functie vervullen als de
stewardessen der K.L.M., doch in Europa
heeft slechts Zwitserland het Nederland-
sche voorbeeld met enkele stewardessen
nagevolgd.
Herhaaldelijk wijden buitenlandsche
luchtvaarttijdschriften waardeerende arti
kelen aan het instituut der stewardessen,
zooals de K.L.M. dat neeft ingesteld, in het
algemeen en aan onze vliegende Holland-
sche meisjes in het bijzonder.
Teneinde nu in het komende voorjaar op
alle Europeesche lijnen over steward essen
te kunnen beschikken, heeft de K.L.M. be
sloten het corps stewardessen uit te brei
den, zoodat men in het voorjaar over een
twintigtal zal kunnen beschikken.
In het begin van Februari, als de sollici
tatie zal zijn gesloten en de selectie is ge
schied, zal de derde opleidingscursus be
ginnen, die ongeveer een maand duurt en
gevolgd wordt door een practische oplei
dingsperiode aan boord van de vliegtuigen.
Zoo men weet, komen voor deze functie
slechts in aanmerking jongedames die een
gymnasium of H.B.S. nebben doorloopen.of
ten daarmee gelijkstaande opleiding heb
ben gehad Zij moeten minstens de moderne
talen vloeiend spreken, zeer goed algemeen
ontwikkeld zijn en liefst over reiservaring
beschikken. Kennis der verpleging of van
eerste hulp-verleening strekt tot aanbeve
ling. Tijdens de cursus, die zij bij de K.L.M.
volgen leeren zij alles, wat een passagier
haar van het vliegtuig of van de route kan
vragen, veel omtrent steden, waarop ge
vlogen wordt, opdat zij aanstonds den pas
sagier inlichtingen kunnen geven omtrent
hotelaccomodatie, vermakelijkheden, aan
sluitingen, enz. Maar aaarnaast leeren zij,
hoe op groote hoogte den zuurstoftoevoer te
regelen hoe de temperatuur in het vlieg
tuig op peil te houden, aan welke psycholo
gische invloeden de luchtreiziger onderhe
vig kan zijn, en vele andere noodzakelijke
dingen.
Ongetwijfeld kan het voor het werkende
Nederlandsche meisje niet anders dan ver
heugend zijn, dat de K.L.M. voornemens
blijkt, dooi te gaan met de uitbreiding van
het corps stewardessen, dat reeds thans
hard op weg is, een keurcorps te worden.
ZWARE MIST BOVEN PARIJS.
Tengevolge van den mist, die boven Pa
rijs en een deel van Noord-Frankrijk hangt
zijn gisteren slechts enkele vliegtuigen naar
het Noorden en Zuiden vertrokken. Daar
entegen is gisteren geen enkel toestel op le
Bourget aangekomen, hetgeen sinds twee
jaar niet meer was voorgekomen.
