Nieuwe ramp voor de K. L. M.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
K- L. M. vliegtuig bij Croydon brandend
neergestort
Het bleek na eenige onzekerheid de „Lijster" te zijn
28ste Jaargang
WOENSDAG 9 DECEMBER 1936
No. 8594
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij ToonritFet-Hng:
Voor Leiden 19 cent pel weekJ 2.50 per kwartaal
Bu onze Agenten 20 cent per week t 2.60 per kwartaal
Franco per post - f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnè's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
ffl GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Veertien personen om het leven gekomen.
EEN K. L. M. VLIEGTUIG IS HEDENMORGEN TE 10.30 UUR IN DE ONMID
DELLIJKE NABIJHEID VAN HET ENGELSCHE VLIEGVELD CROYDON
BRANDEND NEERGESTORT.
IN HET TOESTEL, DAT BESTUURD WERD DOOR DEN PILOOT L. HAUTZ-
MAYER, ZATEN 15 PASSAGIERS, ALSMEDE EEN BEMANNING VAN DRIE
KOPPEN. ZES PERSONEN KONDEN LEVEND UIT HET VLIEGTUIG KOMEN,
N.L. VIJF PASSAGIERS, DIE ERNSTIG GEWOND EN OVERDEKT MET BRAND
WONDEN NAAR HET HOSPITAAL MOESTEN WORDEN VERVOERD. TWEE
VAN HEN ZIJN LATER OVERLEDEN. VERDER WORDT GEMELD, DAT DE
STEWARDESS, MEJ. BONGERTMAN, EVENEENS GERED IS EN SLECHTS
LICHTE BRANDWONDEN OPLIEP.
De namen van de leden der bemanning
zijn: de bestuurder Hautzmayer, de radio
telegrafist van Bemmel, de mecanicien
Verkerk, en de reeds genoemde stewardess
mejuffrouw Bongertman.
Onder de passagiers bevond zich la Cier-
va, de bekende uitvinder van de auto-giro.
Men gelooft ook, dat de Zweedsche oud-
premier admiraal Lindmann een der pas
sagiers van het verongelukte vliegtuig was.
Het ongeluk heeft vermoedelijk als oor
zaak den dikken mist, welke boven het
vliegveld hing. Het vuur van het neerge
storte vliegtuig deelde zich aan de in de
nabijheid staande huizen mede.
Het aantal dooden
twaalf?
OFFICIEEL WORDT TE LONDEN VER
KLAARD, DAT BIJ HET ONGELUK OP
CROYDON TWAALF PERSONEN OM
HET LEVEN ZIJN GEKOMEN. TERWIJL
VIJF GEWONDEN IN HET ZIEKENHUIS
ZIJN OPGENOMEN.
VERMOEDELIJK ZULLEN DRIE VAN
HEN VAN DE OPGELOOPEN BRAND
WONDEN HERSTÉLLEN.
DE NAMEN DER GEREDDEN ZIJN NOG
NIET BEKEND.
Onder de passagiers bevonden zich o^,
Gelius, een Fin; la Cierva, Spanjaard; Lind-
raan, een Zweed; Hoene, een Pool; me
vrouw Hoene, een Duitsche, baron Hohen-
berg, Duitscher; Schuback, Duitscher, Mer
ger, Duitscher, Donkelaar, Nederlan
der; Dickson, een Zweed.
Op een leegstaand huis
gestort
flET VERHAAL VAN EEN OOGGETUIGE
Korten tijd na de ramp met het K.L.M.-
toestel had een vertegenwoordiger van het
A.N.P. te Londen een onderhoud met een
bewoner uit de omgeving van de plaats,
waar het toestel was neergestort.
Deze vertelde het volgende:
„Ik hoorde een slag en rende de straat
in. Ik zag, dat een vliegtuig neergestort
was op het dak van een leeg huis. Het toe
stel was in brand gevlogen en dientenge
volge geraakte ook het huis in brand. Het
huis brandde geheel af".
Een andere ooggetuige, mevr. Latham,
vertelde het volgende:
„Ik hoorde een vreeselijken slag en toen
ik in de richting keek, waar de slag ver
oorzaakt was, zag ik een brandend vlieg
tuig op een huis. Ook het huis vloog in
brand en ik holde verschrikt weg.
De hitte was zoo he\ig, dat men niet bij
het vliegtuig kon komen.
Het vliegtuig viel van het dak af, kan
telde en sloeg den top van een grooten
boom af.
De brand nam onmiddellijk een grooten
omvang aan, waarschijnlijk, doordat de
benzinetanks in brand vlogen en het vlieg
tuig bij het vertrek een groote lading ben
zine aan boord had.
DE KX-M. IN ONZEKERHEID.
Hedenmiddag te ruim twaalf uur was
men er op het hoofdkantoor der K.L.M. te
den Haag nog niet zeker van, welke
machine op Croydon ioor de ramp was ge
troffen. Het stond vrijwel vast, dat het een
der Douglas DC 2-toestellen moest zijn en
wel de „Toekan" of de „Lijster". Doordat
een der machines gisteravond tengevolge
van den mist niet van Croydon kon ver
trekken waren er twee toestellen geduren
de de nacht te Londen gebleven.
Men was er vanmoigen niet zeker van,
welke machine het eerst naar Amsterdam
was gestart, omdat dit in overleg met den
Londenschen vertegenwoordiger der K.L.M.
wordt geregeld.
De officiëele passagiers
lijst.
Het volgende bericht is hedenmiddag tele
fonisch uit Croydon bij de directie der
K.L.M. binnengekomen:
Hedenmorgen vertrok op den dienst van
10 uur uit Croydon het Douglas-vlieg-tuig,
de DC 2 P.H.A.K.L. („Lijster") onder
commando van den bestuurder Hautzmeyer,
vergezeld van den marconist van Bemmel,
den werktuigkundige Verkerk en de ste
wardess mej. Bongertman.
De volgende passagiers bevonden zich
aan boord:
Mevr. Hoene (Poolsche), Mej. Lipsy
(Zuid-Afrika); de heeren: Hoene (Pool),
baron van Hoehenberg (Duitscher), Mer
ger (Duitscher), Schubach (Duitscher), ir.
A. van Donkelaar (Nederlander), Vigelius
'Fin), Dickson (Zweed), Lindmann
(Zweed), Pearson (Engelschman)La
Cierva (Spanjaard), en Stent (nationaliteit
onbekend).
DE PILOOT HAUTZMAYER.
DE TOEDRACHT VAN DE RAMP.
Volgens telefonische mededeeling aan
het hoofdkantoor der K. L. M. te den Haag
kan omtrent de toedracht van de ramp nog
het volgende worden medegedeeld:
Het zicht was gering, waarom het toe
stel met een tractor werd gebracht op de
witte lijn, waarlangs de vliegtuigen onder
zulke omstandigheden volgens voorschrift
moeten vertrekken-.
Kort na het vertrek van het vliegtuig
heeft dit blijkbaar, om nog onbekende re
denen, een scherpe bocht naar links ge
maakt, omstreeks 90 graden op den oor-
spronkelijken koers, en is daarbij in aan
raking gekomen met het dak van twee
huizen, waarna brand uitbrak.
Van de opvarenden is de stewardess,
mejuffrouw Bongertman, licht gekwetst,
terwijl de overige leden van bemanning
omgekomen zijn.
Van de 13 passagiers zijn er 8 omgeko
men en vijf naar het ziekenhuis vervoerd.
Van deze is de toestand van twee hope
loos. Helaas kan op dit oogenblik nog niet
worden medegedeeld, welke de namen der
5 overlevenden zijn, omdat tengevolge
van het ongeval de plaatselijke telefoon
verbinding verbroken is.
Capt. Leverton, de vertegenwoordiger
van de K. L. M. begaf zich onmiddellijk
met zijn personeel naar de plaats van de
ramp, waar reeds de brandweer aanwezig
was.
DE GEREDDE MARCONIST v. BEMMEL.
GROOTE VERSLAGENHEID OP
SCHIPHOL
Op Schiphol verkeerde men te ongeveer
één uur hedenmiddag nog in het onzekere,
omtrent de juiste toedracht van de ramp.
De „Toekan", die ongeveer te kwart over
twaalf had moeten binnenkomen, was nog
steeds niet geland, zoodat men nog niet
over de gegevens van ooggetuigen be
schikte. De verslagenheid is onder het
personeel van de luchthaven en onder de
collega's van de omgekomen bemanning
wel zeer groot.
De gegevens, waarover men op dat uur
op Schiphol beschikte, waren de volgende:
Het K.L.M.-toestel „Lijster", een Douglas
D. C. 2, dat de registratieletters P.H.—A.K.
L. draagt, dat gisteravond naar Londen
was vertrokken, was hedenmorgen te 10.30
Engelsche tijd van het vliegveld Croydon,
opgestegen. De bemaning bestond uit L.
Hautzmayer, piloot, den radiotelegrafist P.
C. V. van Bemmel, en den werktuigkundi
ge Verkerk. Stewardes was mej. H. Bon
gertman. Er waren 13 passagiers geboekt,
Voor zoover men op Schiphol kon nagaan,
waren alle passagiers z.g. transito-passa
giers, met een verder liggende reisbestem-
ming dan Amsterdam. Vermoedelijk zijn
er dus buiten de bemanning geen Neder-
landsche slachtoffers te betreuren. Er loopt
hier een onbevestigd gerucht, dat de be
kende graaf de la Cierva, de constructeur
van de eerste auto-gyro, zich onder de
passagiers heeft bevonden.
Bij het vertrek van het toestel waren
de weersomstandigheden zeer slecht. Er
hing over het vliegveld een dikke mist-
laag, zoodat het vliegtuig moest starten
langs den mastpeil, een tegelbaan bedoeld
om houvast te geven bij den aanloop. En
kele minuten na den start, men weet niet
zeker of het drie of zes minuten was, is
het vliegtuig zijwaarts van de startrich
ting in den tuin van een huis terecht ge
komen. Na de botsing brak er brand uit.
De gezagvoerder Hautzmayer, de radio-te
legrafist van Bemmel, en de werktuigkun
dige Verkerk, benevens acht passagiers zijn
daarbij om het leven gekomen. Vijf passa
giers zijn naar het ziekenhuis vervoerd,
met ernstige brandwonden, evenals mej.
Bongertman, die licht werd gewond.
De grootste ramp op één na.
Het ontstellend bericht dat de Douglas-
vogel „Lijster", vanmorgen bij het ver
trek van Croydon in brand gevlogen en
verwoest, heeft, zooals te begrijpen valt,
op Schiphol groote verslagenheid teweeg
gebracht. De bijzonderheden over de ramp
DE LA CIERVA.
kwamen uiteraard druppelsgewijs binnen,
doch spoedig was ook hier bekend, dat,
uitgezonderd de ramp van de „Gaai"t die
op 20 Juli 1935 nabij St. Bernardino in
Zwitserland te pletter is gevlogen, deze
nieuwe ramp, wat het aantal der slacht
offers betreft, wel de grootste is geweest,
welke de K. L. M. ooit heeft getroffen.
Zoowel piloten als grondpersoneel bespra
ken, in groepjes bijeen staande, dit nieuwe
ernstige offer, dat de luchtvaart geeischt
heeft, waarbij hun deelneming uiteraard
vooral uitging naar de bemanning van het
verongelukte vliegtuig, van wie de gezag
voerder Hautzmayer eerst op 1 April j.L
in dienst der maatschappij was getreden.
Het bericht dat de stewardess mej. Bon
gertman tot de geredden behoort, en niet
ernstig gekwetst is, werd vooral onder de
énkele collega's, die op de luchthaven aan
wezig waren, met blijdschap ontvangen.
Overigens ging de dienst uiteraard zijn
gewonen gang, kort na elkander vertrok
ken twee Douglasvogels met passagiers
naar hun bestemming. Na den start over
het besneeuwde, in een 'modderpoel her
schapen grasveld, waren zij spoedig in den
grijzen' nevel, welke over het vliegveld
hing, aan het oog onttrokken.
Te ongeveer kwart voor één werd op
het stationsgebouw de vlag halfstok gehe-
schen en kort daarna was het droeve
nieuws van de jongste ramp bij allen op
Schiphol bekend en werd, ook in het res
taurant, waar verscheidene passagiers op
het vertrekuur van de vliegtuigen waarin
zij hun plaatsen besproken hadden, wacht
ten, over niets anders gesproken.
NADERE MEDEDEELINGEN VAN DEN
HEER PLESMAN.
Er blijven nog onzekerheden.
Hedenmiddag om 1.15 uur heeft de heer
A. Plesman, directeur van de K. L. M., die
zeer onder den indruk van den ramp was,
en-kele aanvullende mededeelingen gedaan,
welke betrekking hebben op het commu
niqué, dat de K. L. M. enkele oogenblik-
ken tevoren had uitgegeven. De heer Ples
man deelde mede, dat hij om kwart voor
elf vernam, dat een K. L. M.-toestel in de
nabijheid van het vliegveld Croydon zou
zijn neergestort. Hij heeft toen onmiddel
lijk kapitein Leverton, vertegenwoordiger
van de K. L. M. op Croydon opgebeld.
Deze was reeds met zijn staf naar de plaats
des onheils vertrokken.
Na eenigen tijd heeft kapitein Leverton
de Haagsche directie opgebeld en medege
deeld, dat het zicht in Croydon hedenmor
gen zeer gering was. Het vliegtuig is dan
HET VERONGELUKTE K. L. M.-VLIEG TUIG „LUSTER'
MEJ. MONGERTMAN DE STEWARDES.