DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Duitsche duikboot
gezonken
28ste Jaargang
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1936
No. 8579
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leideo 19 cent pei week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cenl per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
i
Laster en kwaadspreken.
Laster en kwaadspreken zijn zonden
ook in de politiek.
Een eenvoudige waarheid; de herinne
ring daaraan is echtei niet teneenenmale
overbodig!
Ten onzent heeft de ontaarding nog niet
zoo diep in den politieken strijd ingevreten,
als men dat elders kan waarnemen. In
Frankrijk heeft zich nu pas weer dat ver
schijnsel van laster en kwaadspreken op
allerdroevigste wijze gemanifesteerd. Men
heeft gelezen van den tragisehen dood van
Minister Roger Salengro, burgemeester van
Rijssel.
Nu heeft naar aan aanleiding van dezen
dood de Aartsbisschop van Rijssel, Kardi
naal Lienaart, een proclamatie uitgevaar
digd, waaraan wij hier het volgende ont
leen en:
„De tragische zelfmoord van Roger Sa
lengro heeft groote beroering teweegge
bracht in alle harten. Ook wij kunnen daar
bij niet onverschillig blijven. Wij gevoelen
de diepste smart om aeze daad, waardoor
een ziel, gedreven door moreel lijden, de
groote wet van God uit het oog verliest,
en zich vrijwillig in de eeuwigheid heeft
gestort. Wij betreuren het dat laaghartige
en hartstochtelijke aanvallen tot deze daad
hebben geleid.
Het is onze plicht om telkens weer
er aan te herinneren, dat in de politiek
niet alles geoorloofd is; dat laster en
kwaadspreken zonden Zijn, die door
God worden veroordeeld, en dat men
geenszins het recht heeft zich van alle
mogelijke middelen te bedienen, om
zijn doel te bereiken.
Een'soort pers die er een specialiteit van
maakt om steeds te lasteren, kan niet chris
telijk genoemd worden.
Wij verfoeien zooiets in naam van Hem,
die ons voorschrijft zelfs onze vijanden te
beminnen, en wel te doen aan die ons haten
of vervolgen.
De Katholieke Kerk kan zich niet ver
eenigen met dergelijke polemieken tegen
personen, in wie zij zielen ziet, die door
het bloed van Christus werden vrijgekocht.
Wij stellen ons boven de hartstochten, die
de edelste gevoelens der menschen dooden
en de geesten verblinden".
Aldus Zijne Eminentie Kardinaal Lienaart
Het verschijnsel van laster en kwaad
spreken in de politiek heeft, zooals wij reeds
opmerkten, in ons land niet zulke groote
afmetingen aangenomen, als elders er
is een groot verschil onder dit opzicht in
ons voordeel. (Wij mogen dat gerust con-
stateeren). Maar toch is er ook bij ons
reden voor ongerustheid op dit gebied. Er
móeten ook hier ergeilijke feiten van las
ter en kwaadspreken in de politiek worden
geconstateerd!
Wij wezen dezer dagen op een hoogst
ergerlijk feit weerzinwekkend voor ieder,
wiens fatsoens-begrip van politiek niet is
afgestompt! Over het hier bedoelde feit
laten wij ook hieronder een meening
hooren.
WAT ANDERE BLADEN
ZUIVERING.
De Avondpost schrijft:
„Wij hebben onlangs zonder er veel
uit te citeeren (wij hebben er ook zoo over
gedacht en ook heel weinig geciteerd. Red.
L. Crt.) gewag gemaakt van de brochu
re van zekeren heer Wessels tegen de
N.S.B.
Thans is er een contra-brochure versche
nen, geschreven door.... zijn gescheiden
vrouw.
Fraaie strijd!
Vooral wanneer men weet, dat die con-
De wereld
in vogelvlucht
De strijd in Spanje schijnt gisteren vrij
wel geheel tot stilstand te zijn gekomen,
't Is te koud om te vechten. Men zou juist
het tegenovergestelde verwachten, want
waar flink gevochten wordt, gaat het er
„heet" naar toe. De Spanjaarden kunnen
echter blijkbaar niet tegen de kou, alhoe
wel het toch in het hoog gelegen binnen
land 's winters vrij koud'kan zijn voor een
zoo Zuidelijk gelegen land.
Overigens beginnen zich allerlei inter
nationale verwikkelingen voor te doen, o.a.
met de kwestie der blokkade. Franco wil
een paar havensteden blokkeeren, maar
komt daardoor in conflict met de buiten-
landsche mogendheden. Franco's regeering
is nog niet erkend door de meeste mogend
heden en derhalve heeft hij geen recht om
buitenlandsche schepen aan te houden.
Om een conflict evenwel te vermijden
zoekt men naar een uitweg, die gevonden
zou kunnen worden in de erkenning van de
nationalisten als oorlogvoerende partij.
Naar verluidt zou Engeland daartoe waar
schijnlijk overgaan.
Voorts heeft Italië reeds een duidelijke
waarschuwing gericht tegen Rusland om
geen roode basis te vestigen in Catalonië.
Weliswaar is de waarschuwing slechts ver
vat in een artikel van de Giornale d'Italia
en heeft men in „welingelichte" kringen te
Rome verzekerd, dat dit artikel geen of
ficieel karakter draagt, maar in een land als
Italië schrijft het bovengenoemde blad
geen artikelen zonder instemming van hoo-
ger hand.
Officieel zegt Italië niets, maar je hoort
hem brommen.
VAN DE BEMANNING KONDEN
TWAALF LEDEN GERED WORDEN.
Acht personen vermist.
Vrijdagmorgen is de Duitsche onderzee-
,er U. 18 van het duikbootflotille „Weddi-
gen", bij een oefening in het torpedoschieten
in de Luebecker Bocht tengevolge van een
aanvaring gezonken.
Van de uit twintig leden bestaande be
manning konden twaali gered worden. Geen
van allen verkeeren in levensgevaar. Acht
man worden vermist. Er bestaat geen hoop
meer hen te redden. Voor de berging van
het schip en de vermisten zijn de noodige
maatregelen genomen.
„GODSDIENST IS ONZE GROOTSTE
VIJAND".
Stalin's toespraak tot het Roode Leger.
Door de Sovjet-radio-zenders is een re
devoering uitgezonden, die Stalin voor het
Roode Leger heeft uitgesproken. Hierin
verklaarde de Sovjet-dictator:
„Wij beschouwen iederen godsdienst als
onzen grootsten vijand. De strijd tegen den
gosdienst moet onverminderd voortduren.
Er kan geen verdraagzaamheid tegenover
den Godsdienst bestaan, daar deze begin
selen lijnrecht in strijd zijn met de onzen".
tra-brochure (die met opzet, ook uiterlijk,
dus bedrieglijk, als een tweede brochure
van den heer Wessels wordt voorgesteld)
niets anders bevat dan een schets van het
particuliere leven van dien heer.
Wij mengen ons hier niet in, doch hoe
bedenkelijk is, in die kringen, het peil van
den openbaren strijd aan het dalen.
Wij weten niet, of de heer. Wessels in
alles wat hij schreef, gelijk heeft. Wij we
ten alleen, dat zijn brochure zakelijk niet
is weerlegd, en dat hij dus gelijk kan heb
ben, ook al zou die' tweede brochure geheel
en al juist zijn.
Overigens wensohen wij ons met dezen
onverkwikkelijken en cnsmakelyken strijd
niet te bemoeien. Maar of dit nu de zui
vering is van de politiek en van ons volks
leven?"
BINNENLAND
PRINSES JULIANA EN PRINS BERNARD
OP SOESTDIJK.
Gistermiddag omstreeks kwart voor drie
arriveerde Prinses Juliana, vergezeld van
freule de Brauw, geheel onverwachts per
auto van het Loo ten paleize Soestdijk.
Eenige minuten later arriveerde Prins
Bernhard eveneens per auto uit de rich
ting Amsterdam, vergezeld, van architect
ir. J. de Bie Leuvelink Tjeenk, aan wien
het maken van een plan voor in de naaste
toekomst in het paleis aan te brengen
veranderingen is opgedragen. Tijdens een
rondgang door het paleis wérden de ver
schillende plannen ter plaatse besproken.
Deze zullen aan de Koningin worden voor
gelegd.
Omstreeks kwart voor vier vertrokken
de Prinses en de Prins in den auto van
laatstgenoemde in de richting van het
Loo.
HET PRINSELIJKE PAAR TE ZEIST.
Gistermiddag om kwart voor vijf heb
ben Prinses Juliana en Prins Bernard een
onverwacht bezoek gebracht aan Zeist,
teneinde een visite te maken bij de familie
van jhr. jnr. F. v. d. Poll, waar den laat-
sten tijd ook freule van de Poll verblijft,
die hofdame bij wijlen Koningin Emma is
geweest. Het nieuws ging spoedig door het
plaatsje, met het gevolg, dat weldra een
groote menigte was samengestroomd, die
het jonge paar geestdriftig heeft begroet.
De pogingen van de politie om wat ruimte
te maken voor Prins Bernhard's Ford wa
ren vrijwel vruchteloos.
DE VERSIERING VAN DEN HAAG
Bij het huwelijk van de Prinses
Het spreekt vanzelf, dat alle mogelijk
heden, die zich bij verlichting en versie
ring van Den Haag voordoen, vooral op
den weg dién de bruidstoet op 1 Januari
zal volgen, zullen benut worden. Het „open
gedeelte" van de Plaats, Vijverdam en
Buitenhof staat onder de zorgen van de
gemeente en het overige „gebied" (bijv.
de omgeving van. paleis, stadhuis en Groo
te Kerk) onder die van particulieren- Met
de versiering van het stadhuis is de heer
van Zeggeren belast. Daarentegen wordt
de Groote Kerk niet versierd, omdat dit in
strijd wordt geacht met het karakter van
het gebouw. Over een illuminatie van den
toren is nog geen beslissing genomen.
Bij alle plannen, welke thans voor de
versiering en verlichting van den weg dien
de bruidsstoet zal volgen, bestaan, is er ter
dege rekening mede gehouden, dat zoowel
het verkeer als het uitzicht niet dienen be
lemmerd te worden. Het oprichten van
eerebogen in de Heulstraat, om een voor
beeld te noemen, is niet mogelijk, zonder
een veilig verkeer te belemmeren. Daarom
zullen de huizen van deze straat aan weers
zijden van glazen transparanten voorzien
en met slingers van groen en bloemen ver
bonden worden. Op de plaats nu zal een
waaiervormige decoratie worden toegepast
met het standbeeld van Johan de Witt als
middenpunt. Wie het voorrecht heeft ge
had, dit plan op, teekening te hebben, moet
wel groote verwachtingen omtrent zijn ef
fect koesteren. Men weet, dat het vorste
lijk bruidspaar na de kerkelijke inzege
ning langs een omweg naar het paleis
Noordeinde zal terugkeeren. Versiering en
verlichting van den weg, welken voor dezen
rit is uitgekozen en bekend is, heeft dus
ook de bijzondere aandacht van het co
mité.
De versiering en verlichting van Plein
1813 (ook het monument wordt verlicht)
komt geheel voor rekening van de ge
meente. De gevels van de deftige patriciërs
huizen in de Alexanderstraat zullen met
combinaties van kleuren uit de familiewa
pens der bewoners worden gedecoreerd.
Aan de uitmondingen van deze straat (Ja-
vastraat en Parkstraat) en op Plein 1813
zullen ruw gevlochten teenen bloemen
manden ter breedte van anderhalve meter
en twee meter boven den grond van de
versiering deel uitmaken.
Tenslotte zij nog medegedeeld, dat de
overwegende kleuren van den bruidsweg
groen en goud zijn, gecombineerd met de
Oranje- en Lippische kleuren en het Nas-
sau-blauw.
Het beeld van het overige stads
gedeelte
Historische „kernpunten" van den Haag
zijn zonder twijfel de Vijverberg, de Vij-
verdam en het Lange Voorhout, al maken
zij op 7 Januari geen deel van den ko
ninklijken weg uit.
Op den Langen Vijverberg worden ver
sieringen van groen .en bloemen tusschen
de boomen, aan weerszijden van den ry-
weg, aagehracht. Aan- de zijde van den
Vijverdam worden, lichttorens geplaatst i
en naar alle waarschijnlijkheid, komt er
midden in den vijver een lichtfontein. De
parlementsgebouwen worden van Rijkst
wege verlicht. Op het Lange Voorhout zal
een illuminatie worden toegepast, welke
van de traditioneele en veel becritiseer-
de gekleurde ballonnetjes zal afwijken. Wat
dan wel? Er zal een dubbele haag van
hooge masten worden opgericht, welk een
diffuus licht (men zou van lichtkransen
kunnen spreken) zal verspreiden.
In de Sophialaan zal de illimunatie een
speciaal karakter dragen en wel door toe
passingen van gasvlammen op schalen.
Voorts ligt het in de bedoeling om ook
die gedeelten welke niet tot de binnenstad
gerekend kunnen worden, door buurt- en
wijkcommissies tedoen versieren en ver
lichten.
Zonder eenige aanspraak op volledigheid
te maken, moet voor het oogenblik met dit
overzicht van de plannen worden volstaan.
PARK BIJ PALEIS SOESTDIJK ZAL
MET BLOEMBOLLEN BEPLANT
WORDEN.
Door Hillegomsche arbeiders.
Door de Algemeent Vereeniging voor
Bloembollencultuur was door bemiddeling
van den burgemeestei van I-Iillegom het
aanbod gedaan om het park bij het paleis
Soestdijk met bloembollen te doen beplan
ten. Heden kwam bericht bij den burge
meester binnen, dat Prinses Juliana en
Z. D. H. Prins Bernhard dit aanbod in dank
aanvaarden In verband met den reeds ge
vorderden planttijd wordt onmiddellijk met
de werkzaamheden begonnen. Het hoofd
bestuur van de vereeniging is gisteren op
Soestdijk geweest ter bespreking van de
plannen. Het werk zal in hoofdzaak ge
schieden door Hillegomsche arbeiders; de
bollen worden voor het grootste deel door
Hillegomsche bloemisten geleverd. „Tel."
ROTTERDAM LEENT 23 MÏLLIOEN.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft
gisterenmiddag in een spoedeischende ver
gadering met algemeene stemmen het voor
stel van B. en W. goedgekeurd tot het aan
gaan van een onderhandsche leening ten
bedrage van 23 millioen gulden.
AMSTERDAM LEENT TIEN MILLIOEN.
Als resultaat van door B. en W. van Am
sterdam gevoerde onderhandelingen ont
ving het college van den directeur der Rijks
postspaarbank een aanbieding tot het, op
aannemelijke voorwaarden, op onderhand-
sche schulbekentenis verstrekken van een
geldleening, groot f 10.000.000, af te lossen
in 40 gelijke jaarlijksche termijnen.
Bij den aanvang van dé gisteren gehouden
raadszitting heeft de burgemeester een
voorstel om in den geest een besluit te
nemen, aan de orde gesteld. Zonder hoofde
lijke stemming heeft de raad de voordracht
aanvaard.
NEDERLANDSCH LUCHTVAART
INSTITUUT.
Opening door den Minister van
Waterstaat.
De Minister van Waterstaat, Z. Exc. jhr.
ir. O. C. A. van Lidth de Jeude heeft van
middag te drie uur het Nederlandsch
Luchtvaart Instituut officieel geopend.
Deze plechtigheid géschiedde in „Pays
Bas" te Utrecht, dat naast het vroegere
stedelijke gymnasium is gelegen, waarin
thans het Nederlandsche Luchtvaart Insti
tuut is ondergebracht.
Reeds in begin October was dit gebouw
feitelijk in gebruik genomen en waren de
lessen er begonnen. Men is in Utrecht dan
ook reeds eenige weken vertrouwd ge
raakt met een vlotte donkerblauwe uni
form en een platte pilotenpet, waarop de
letters N. L. I. verkondigen, dat de drager
hoopt binnen niet al te langen tijd een
loopbaan als vlieger in te zetten.
Het Nederlandsch Luchtvaart Instituut
is namelijk voor de luchtvaart, wat zee
vaartscholen zijn voor de scheepvaart.
Het instituut leidt op voor radio-telegra
fist, werktuigkundige en aanverwante
vakken, geeft cursussen over speciale on
derwerpen, terwijl sport- en zweefvliegers
er het eerste inzicht in de geheimen der
luchtvaart kunnen opdoen. Sommige, leer
lingen ontvangen een theoretische voor
opleiding voor de militaire luchtvaart, ge
combineerd met de opleiding voor het
rijksexamen voor navigator le of 2e klasse.
Na het einde van deze studie wordt de
leerling door het instituut voorgedragen
voor de opleiding te Soesterberg of De
Kooy.
De K. L. M. heeft reeds belangstelling
voor deze luchtvaartschool getoond door
eenige van haar candidaat-verkeersvlie-
gers, opgeleid aan de zeevaartschool te
Amsterdam, specialisten-cursussen te
Utrecht te laten volgen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De strijd in Spanje ligt vrijwel stil wegens
slecht weer. (2de blad).
Volgens Duitsch standpunt treedt de oude
acte van Mannheim voor de Rijnvaart niet
weer in werking. (2de blad).
Wordt een Nederlander opvolger van
Lester als Volkenbcnds-commissaris over
Danzig. (2de blad).
Rusland vraagt opheldering te Tokio over
de DuitschJapansche overeenkomst. (2de
blad).
Duitsche duibkoot gezonken. Acht ver
misten. (1ste blad).
BINNENLAND.
Leeningen van Amsterdam en Rotterdam
(lste blad).
De versiering van Den Haag bij het vor
stelijk huwelijk, (lste blad).
ALG. VEREEN, v. BLOEMBOLLEN
CULTUUR.
Kort verslag vergadering hoofdbestuur
Bloembollencultuur. De vergadering was in
hoofdzaak gewijd aan de voorbereiding van
de eerstvolgende algemeene vergadering,
waarvan de datum werd bepaald op Maan
dag 21 December a.s. De beschrijvingsbrief
werd vastgesteld en daarop geplaatst het
voorstel der afdeeling Heemstede tot op
richting van een economische afdeeling. Als
begin van uitvoering van dit. door de 179e
algemeene vergadering aan het hoofdbe
stuur in onderzoek gegeven voorstel," wordt
thans voorgesteld over te gaan tot instel
ling van een boekhoudbureau; het praead-
vies, waarin de werkwijze van deze nieu
we instelling volledig is weergegeven,
wordt vastgesteld.
Ten einde uitvoering te geven aan het
voorstel om tegelijk met deze reorganisa
tie tot een verlaging van contributie over
te gaan voor de groepen leden die in de
laagste contributieklasse zijn ingedeeld,
worden de wijzigingen in de betreffende
artikelen van het huishoudelijk reglement
ontworpen, welke voorstellen een geheel
zullen vormen met een voorstel tot weder
instelling van een beursentree, uit de in
komsten waarvan de mindere ontvangsten,
die van de contributie-verlaging het ge
volg zouden zijn, worden gecompenseerd
en gelden beschikbaar komen voor noodza
kelijke onderhouds-werkzaamheden aan het
gebouw. Indien deze voorstellen worden
aangenomen, zal een aanwas van het le
denaantal kunnen worden verwacht en te
gelijk de finantieele positie der vereeniging
niet worden verzwakt.
De, in overeenstemming met deze voor
stellen, ontworpen begrooting 1937 wordt
daarna behandeld en met de toelichting
op de posten vastgesteld.
Besloten wordt om onmiddellijk na het
verschijnen van den beschrijvingsbrief een
bespreking te houden met de voorzitters
der afdeelingen teneinde hen voor te lich
ten over de bijzonderheden van de hier-
bovengenoemde voorstellen ter voorberei
ding van de behandeling ervan in de afdee
lingen.
Omtrent de overige behandelde punten
kan worden meegedeeld, dat goedgekeurd
werden eenige voorstellen van de sub-com
missie voor Gladiolus ten doel hebbend de
eischen te verzwaren waaraan inzendingen
van nieuwe variëteiten 'moeten voldoen die
beoordeeld worden voor de diverse getuig
schriften der vereeniging.
Instemming werd betuigd met de voorge
nomen uitzending van een deputatie naar
de conferentie te Washington ter verdedi
ging van de Nederlandsche belangen bij het
behoud van den onbelemmerden invoer van
onze producten in de Ver. Staten van
Noord-Amerika.
Besloten werd de medewerking der leden
in te roepen voor de uitvoering van het
denkbeeld om door het Centraal Bloembol
len Comité namens het bloembollenvak
aan te bieden een beplanting met bloem
bollen van de tuinen van het Paleis Soest
dijk, als huwelijksgeschenk aan H. K. H.
Prinses Juliana en Z. D. H. Prins Bernhard.
Na afdoening van allerlei zaken volgde slui
ting.