28ste Jaargang
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1936
No. 8578
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor LeideD 19 cent pei weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen.
Chemie en luchtbescherming
Helaas geen onderwerp voor we
tenschappelijke studie alléén! Maar óók
een onderwerp van actueele practische be-
teekenis.
Overheid en bevolking moeten er zich
voor interesseeren, omdat het zoo dringend
noodig kan zijn, dat de burgerij wordt be
schermd tegen een oorlog, waarbij chemi
sche strijdmiddelen in toepassing worden
gebracht.
In een wereld van menschen, die hadden
verloren hun gezond verstand, hun men*
schelijk gevoel van medelijden van men
schen, die waren ver-barbaarscht op ont
stellende wijze, in zulk een wereld zou
men niet op 'n ergerlijker wijze een oorlog
kunnen voorbereiden en kunnen voeren,
dan in onze moderne cultuur-wereld!
't Is bedroevend en angstwekkend: maar
de werkelijkheid is zoo.
En met de werkelijkheid moeten wij
rekening houden.
En daarom zal in veel breedere kringen,
dan zulks gewoonlijk het geval is, belang
stelling zijn voor het „congres", dat van
daag te Leiden is begonnen en waarop
het onderwerp van bespreking is: „Chemie
en luchtbescherming". Wij geven er daar
om een uitvoerig verslag van.
Wij moeten met de droeve en angst
wekkende werkelijheid rekening houden.
Wij behoeven deze niet te aanvaar
den, wij mogen deze niet aanvaarden
als een dood-gewoon feit, waaraan niets
te veranderen valt.
Ieder op zijn wjjze en ieder op zijn
plaats moet aankweeken een afschuw voor
die geestesgesteldheid, welke helaas in
verschillende landen moet worden gecon
stateerd, de geestesgestelheid, welke een
„modernen" oorlog in de uiterste geraffi
neerde.... gemeenheid koelbloedig wil
voorbereiden en koelbloedig wil gaan voe
ren.
God-zij-dank heerscht een dergelijke
geestesgesteldheid in ons land niet. Wij be
oogen met al onze militaire maatregelen
niets, maar dan ook werkelijk niets
a n d er s, dan de eventueele verdediging
van onze kostbaarste en dierbaarste goe
deren bij een oorlog, die geheel buiten
cnze schuld en geheel tegen onsen wil zou
uitbreken.
God geve, dat die verdediging nooit noo
dig zal zijn.
Maar wij mogen toch niet voor de mo
gelijkheid, dat zulk een verdediging nood
zakelijk kan worden, de oogen sluiten.
Wij blijven hopen, dat in geen land
ter wereld een oorlog zal worden ontke
tend wat de onbeschrijfelijke ramp van
een wer e 1 d-oor 1 o g kan, en onder de
huidige omstandigheden zeer waarschijnlijk
ook zou tengevolge hebben....
Vreeselijk ongeluk In Japan
STUWDAM DOORGEBROKEN.
Men vreest, dat 1000 personen
verdronken zijn.
Hedenochtend vroeg is een stuwdam
boven de Osaroesawa in het Japansche
district Akita gebroken. De watermassa
stortte omlaag en spoelde 300 huizen mee.
De 1200 bewoners werden in hun slaap
verrast.
Minstens 300 personen zijn om het leven
gekomen, nog velen worden vermist.
Nader wordt gemeld, dat gevreesd
wordt, dat te Osaroesawa meer dan 1000
personen om het leven zijn gekomen.
Tot nu toe zijn 250 lijken geborgen, ruim
1000 worden nog vermist. Onder de lijken,
welke geborgen werden, zijn ook die van
vrouwen, welké hun kinderen nog tegen
zich aandrukken.
18 personen werden gered, doch zij lij
den aan vergiftiging, aangezien het water
koperhoudend was.
WAT ANDERE BLADEN
SCH KIJVEN
BYZANTINISME.
De Volkskrant schrijft:
Het Nationale Dagblad heeft „Gods wil"
ontdekt in verband met twee data: de 18e
van Slachtmaand 1421 en d^ lie van Bloei
maand 1894.
In den nacht van de eerste datum be
zweek bij Werkendam <fce Merwededijk
de befaamde St. Elisabethsvloed die een
heel landschap in de golven deed ver
dwijnen en Holland van Brabant (en
Vlaanderen) scheidde; op de tweede da
tum werd in hetzelfde kleine Werkendam
Mussert geboren.
Laten wij het Nationale Dagblad
„de duiding van Gods wil" zelf verhalen:
Werd Werkendam op de 18e van
Slachtmaand 1421 door de St. Elisa
bethsvloed op onze Dietse landschaps
bodem dus het merkteeken van Dietse
gespletenheid, op de lie van Bloei
maand 1894, bijna vijf eeuwen later,
aanschouwde in datzelfde kleine Wer
kendam de man het levenslicht, die
eenmaal de vlag van de volksche her
opstanding, van de volksche hereeni-
ging zou planten in alle Dietse gouwen.
Deze man is Mussert!
Waarlijk ligt hierin meer dan een
simpel toeval. Voor wie de zin van ons
volksverleden begrijpt, is dit een open
baring, die niet mag worden misver
staan.
Nederlanders en Vlamingen, gij weet het
nu: omdat Mussert in het jaar zooveel te
Werkendam werd geboren, eeuwen nadat
Werkendam „het merkteeken van Dietse
gespletenheid" was geworden, was hij door
„Gods wil" voorbestemd om „de vlag van
de volksche heropstanding, van de volk
sche hereeniging te planten in alle Dietse
gouwen".
Ware de heer Mussert niet te Werken
dam, maar te Tietjerksteradeel bijvoorbeeld
geboren, „Gods wil" met den Leider zou
zich niet hebben gemanifesteerd.
Wij hopen voor den heer Mussert, dat
hij zelf dit Byzantinisme te bar zal vin
den.
De wereld
in vogelvlucht
Het vlot nog steeds niet erg met de inna
me van Madrid. De nationale troepen ko
men geen stap vooruit, hoewel zij de stad
dagelijks bombardeeren. Het ziet er naar
uit, dat de heele Spaansche hoofdstad to
taal verwoest zal worden. Het hevigst
wordt op het oogen lik gestreden bij de
Universiteitswijk, waar de nationalisten
vasten voet hebben gekregen en de tegen
aanvallen der regeeringstroepen door
staan.
Officieel wordt medegedeeld, dat ruim
100 ton bommen en -ontplofbare stoffen in
de laatste 48 uur op Madrid zijn gewor
pen.
Geen wonder, dat er van verschillende
kanten stemmen opgaan om te trachten
dezen onmenschelijken burgeroorlog te
humaniseeren. Maar een oorlog laat zich nu
eenmaal moeilijk „menschelijk" maken;
het gaat op leven en dood Overigens heeft
het den schijn, dat Franco wil trachten de
aandacht wat van Madrid af te leiden door
Barcelona te gaan aanpakken. De haven
stad zou reeds beschoten zijn. Verder
wordt aangekondigd dat de havens van Bar
celona en Valencia geblokkeerd zullen
worden.
Volgens een berfcht in de „Telegraaf"
zou binnenkort een „gebaar" van Hitier
verwacht kunnen worden tot ontspanning
van den gespannen toestand tusschen Kerk
en Staat in Duitschland. De Katholieke
jeugd zou weer vrij mogen marcheeren en
aan andere ernstige bezwaren der Katho
lieken zou tegemoet worden gekomen. Dat
alles zou het gevolg zijn van het bezoek
van kardinaal Faulhaber aan Hitier. Voor-
loopig zullen wij het bericht maar voor
kennisgeving aanvaarden. De Duitsche Ka
tholieken zijn al meer blij gemaakt met
een doode musch.
Het zal wel niemand ontgaan, dat
zoo ooit dan'in onzen tijd het alge
meen welzijn het bestaan en den
krachtigen bloei vordert van katho
lieke Hoogescholen.
Benedictus XV aan het
Hoogw. Episcopaat van Nederland
BINNENLAND
VORSTELIJK HUWELIJK
De uitgifte van den sluitzegel
Het Haagsche comité, dat zich gevormd
heefc ter viering van het huwelijk van het
vorstelijk paar, is thans met de posterijen
tot overeenstemming gekomen, omtrent de
uitgifte van een sluitzegel, verkrijgbaar bij
ale postkantoren in hét geheele land. De
opbrengst van de verkoop komt aan ge
noemd comité ten goede. 10 Sluitzegels
worden ad ƒ0.25 verkrijgbaar gesteld. De
uitgifte kan in de laatste helft van de vol
gende week tegemoet worden gezien. De
zegel is een uitwerking van een lucht
foto van de K.L.M., voorstellende het pa
leis Soestdijk.
De wapens van Oranje en Lippe en van
den Haag zijn in de afbeelding verwerkt,
alsook initialen van de vorstelijke verloof
den: J. B. De kleur van den zegel is Nas-
sau-blauw.
BOTER ALS „LIEBESGABE".
Uitvoer alleen met rijksbotermerk.
In verband met verleden jaar veelvuldig
voorgekomen teleurstellingen bij de ver
zending van boter als „Liebesgabe" naar
het buitenland, vestigt de Rijkszuivelinspec-
teur te 's Gravenhage er de aandacht van
belanghebbenden op, dat op grond van de
voorschriften der Landbouwuitvoerwet,
slechts is toegestaan de uitvoer uit Neder
land van boter, voorzien van het Rijksbo-
tereontrolemerk, bestaande uit een afbeel
ding van het Nederlandsche wapen, waar
boven het woord „Nederlandsche" en waar
onder de woorden „botercontrole" en „on
der rijkstoezicht".
Zendingen boter voor het buitenland, ge
dekt door het zgn. crisismerk voor boter,
bestaande uit de letters „N.Z.C." met er om
heen het randschrift „Landbouwcrisiswet
1933 L.C.W.", welk merk in tegenstelling
met het Rijksbotercontrolemerk geen en
kele waarborg geeft voor zuiverheid en
gehalte der daardoor gedekte waar,'staan
bloot aan inbeslagneming aan de grenzen
wegens poging tot verboden uitvoer.
UITVOER VAN MELKPRODUCTEN
NAAR ENGELAND
Engeland ziet van verhoogde
invoerrechten af
In vervolg op hetgeen ten
een gewijzigde regeling van den uitvoer van
gecondenseerde magere melk naar Enge
land reeds is bekend gemaakt, kan thans
het volgende worden medegedeeld.
Hoewel het „Import Duties Advisory
Committee" aan de Engelsche regeering
gunstig had geadviseerd ten aanzien van
een verzoek van de Engelsche belangheb
bende fabrikanten om de invoerrechten op
melkproducten met een zoodanig bedrag
te verhoogen, dat dit practisch prohibi
tief zou werken, heeft de Engelsche regee
ring bij besprekingen door haar met de
Nederlandsche regeering gevoerd, van deze
verhooging onder de volgende voorwaar
den afgezien:
1. De contingenten voor den invoer van
melkproducten uit de „Foreign Countries"
zouden in zekere mate moeten worden ver
laagd.
2. Met de Engelsche fabrikanten moet
betreffende de verkoopprijzen voor gecon
denseerde magere melk een regeling met
voldoende waarborgen, omvattend o.a. een
organisatie van de agenten in Engeland,
voor een juiste naleving worden getroffen.
Na overleg met het hierbij betrokken
bedrijfsleven heeft de Nederlandsche re
geering besloten langere doch in ieder
geval gunstiger dan door de Engelsche
regeering oorspronkelijk bepaalde con
tingenten en een scherpere controle op
den verkoop te prefereeren boven prohi
bitieve invoerrechten.
De onder 2 bedoelde regeling werd door
een commissie, waarin de beide producen
ten-organisaties zijn vertegenwoordigd,
voorbereid en kan zeer binnenkort in wer
king worden gesteld. De invoer van Ne
derlandsche gecondenseerde mager melk
in Engeland zal hierbij voorloopig uitslui
tend zijn toegestaan aan een beperkt aan
tal ondernemingen, die mede verantwoor
delijk zijn voor de plaatsing van het con
tingent en de naleving van de voor den
verkoop te stellen voorwaarden. De thans
bij den verkoop van Nederlandsche gecon
denseerde magere melk werkzaam zijnde
agenten zullen zooveel mogelijk met den
verkoop blijven belast.
Uitdrukkelijk wordt er op gewezen, dat
deze regeling voorloopig is. Nagegaan zal
worden, welke wijzigingen zullen dienen te
worden aangebracht om de aan deze rege
ling klevende bezwaren te ondervangen,
zonder in conflict te komen met de af
spraken met de Engelsche regeering.
TOESLAGVERHOOGING OP DEN
MELKPRIJS TE GERING?
Verzoek van organisaties aan min. Deckers
In verband met den toeslag op de melk
en de verhoogde productiekosten hebben
de Alg. Ned. Zuivenlbond, de Chr. Boeren-
en uTindersbond in Nederland, de Kath.
Ned. Boeren- en Tuindersbond en het Kon.
Ned. Landbouwcomité zich met een uit
voerig schrijven gericht tot den minister
van Landbouw en Visscherij.
Daarin wordt o.a. gezegd:
„In het persbericht, waarin de toeslag-
verhooging per 1 November j.l. werd aan
gekondigd, werd te kennen gegeven, dat
deze bedoeld is om het verschil tusschen
zome- en winterprijs te accentueeren. Er
dient echter op gewezen te worden, dat in
deze toeslagverhooging nog geen enkele
vergoeding voor hoogere wintermelkpro-
ductiekosten aanwezig is, daar de gemid
delde melkrpijs thans nauwelijks hooger
-komt dan gedurende de zomermaanden,
terwijl de productiekosten ten gevolge van
de depreciatie gestegen zijn.
Ook in vergelijking met den vorigen
winter is er met een toeslag van 2.40 cent
per K.G. melk geen sprake van een hoo-
geren melkprijs. De prijzen der zuivel- en
melkproducten liggen thans in gedepre-
cieerde munt ongeveer even hoog als die
van verleden jaar omstreeks dezen tijd in
goud.
Wij weten naturlijk niet, hoe deze prij
zen zich gedurende de komende winter
maanden verder bewegen zullen, doch in
het algemeen kan niet gezegd worden, dat
de zuivelmarkt thans méér perspectief
biedt dan een paar geleden. De productie
kosten der melk zijn echter, vergeleken
met den vorigen winter, 0.45 cent per K.G.
melk gestegen, zoodat wij, rekening hou
dende met een gelijken basisprijs der melk
en gezien het feit, dat de toeslag van 29
September 1935 tot 16 Mei 1936 2.56 cent
per K.G. bedroeg, tot de conclusie moeten
komen, dat er, vergeleken bij den vorigen
winter, bij een toeslag van 2.40 cent per
K.G. melk voor den boer, op de inkomsten
der melk een achteruitgang te boeken valt
van 0.45 pl. 0.16 is rond 0.60 cent per
K.G. melk.
Alles bijeengenomen, moeten wij dan
nok zeer tot onze spijt constateeren, dat de
huidige toestand voor het veehoudersbe-
drijf zeer onbevredigend is en moeten wij
Uwe Excellentie dringend verzoeken, hierin
verbetering te brengen, door den toeslag
op de melk alsnog zoodanig te verhoogen,
dat de veehouder hierin voldoende compen
satie vindt voor de verhooging, welke de
productiekosten der melk sedert den vo
rigen winter ondergaan hebben. Een even
redige vergoeding voor de hoogere kosten
der wintermelkproductie kan daarin dan
echter nog niet gezien worden.
ACCIJNS OP BIER EN GEDISTILLEERD.
Wenschelijkheid en mogelijkheid van
verlaging in onderzoek.
De minister van Financiën deelt mede,
dat de regeering een commissie van eenige
hoofdambtenaren, ressorteerende onder de
departementen van Financiën, van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart en van So
ciale Zaken, heeft aangewezen, aan wie is
opgedragen een ondei'zoek in te stellen
omtrent de wenschelijkheid en de moge
lijkheid van verlaging van de accijnzen op
bier en gedistilleerd.
Crisis-heffing op vet.
In zijn vergadering van gistermiddag
heeft het bestuur der Eerste Ned. vereeni-
ging van banket-, biscuit- en wafelfabri
kanten besloten zich in een adres tot de
regeering te wenden in verband met de
steeds stijgende vetprijzen. Het bestuur
dringt er op aan de crisisheffing op de vet
ten te verlagen in dezelfde verhouding als
de stijging van de prijzen der laatste we
ken. Het ziet zich anders genoodzaakt de
prijzen der biscuits wederom te verhoogen.
Voorraden geconserveerde Eenden
eierdooiers.
Naar het „Ned. weekblad voor kruide
nierswaren" verneemt, is het Kon. besluit
van 17 Maart 1936, waarbij is bepaald, dat
na 17 September 1936 men geen geconser
veerde eendeneierdooiers meer in voor
raad mocht hebben, opgeschort tot 1 Januari
1938.
Intusschen zal de regeer in g in overwe
ging nemen, aan bonafide firma's ook na
dien datum invoervergunningen te ver
strekken, indien dit geconserveerde eenden
eierdooiers geldt, afkomstig van goede, hy
giënisch werkende Europeesche fabrieken
in China.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Is Franco van plan de havens in handen
der regeering te blokkeeren? Barcelona zou
reeds beschoten zijn. (2de blad).
Een gebaar van Hitier verwacht ten
gunste van de vrijheid der Katholieken.
(2de blad).
Na den dood van minister Salengro. (2de
blad).
In Japan heeft een ernstige ramp ver
moedelijk 1000 slachtoffers geëischt.
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft gisteren de be
sprekingen over de begrootingen van jus
titie en van binnenlandsche zaken voort
gezet. (2de blad).
Verlaging van accijnzen op bier en ge
distilleerd in onderzoek. Geen verlaging
van suikeraccijns. (2de blad).
LEIDEN.
Het symposium over Chemie en Lucht
bescherming. (3de blad).
OMGEVING.
Uitvaart en begrafenis van kapelaan Ph.
Hoogervorst te Langeraar. (1ste blad).
DE BELASTINGEN.
Geen verlaging van Suiker-accijns.
Herziening Omzetbelasting- en Tabakswet
in ver gevorderden staat van
voorbereiding.
Vrijgezellenbelasting nog in onderzoek.
In de memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer op het voorloopig verslag
over de begrooting van financiën 1937
deelt de Minister mede, dat de bruto per
ceptiekosten van den belastingdienst over
1935 gemiddeld 4 pet. van alle ontvangsten
bedroegen.
De minister is van meening, dat een
rechtstreeksch staatstoezicht op het bank
wezen niet wenschelijk is. Zoodanig toe
zicht kan veel beter door tusschenkomst
van de Nederlandsche Bank worden uitge
oefend.
Naar de meening van den minister biedt
de wet op de personeele belasting den ge
meentebesturen voldoende gelegenheid, zoo
noodig den druk der belasting voor res
taurants en café's te verlichten.
Het vroeger reeds door den minister in
uitzicht gestelde ontwerp tot technische
herziening van de Omzetbelasting-wet is
thans, nadat de adviezen van verschillen
de instanties omtrent een voor-ontwerp
zijn ontvangen, in een vergaand stadium
van voorbereiding gekomen.
De minister is voornemens de intrekking
van het wetsontwerp tot heffing van een
reisbelasting te bevorderen.
Naar het oordeel van den minister kan
met het oog op den toestand van de geld
middelen van het rijk niet tot verlaging van
den suikeraccijns worden overgegaan.
Het vraagstuk van de belasting van on-
gehuwden is thans nog in onderzoek bij
een op 11 Juni 1936 door den minister in
gestelde commissie.
Met betrekking tot de ten aanzien van
de tabakswet kenbaar gemaakte wenschen
meent de minister te mogen volstaan met
de mededeeling, dat een ontwerp van wet,
houdende wijziging van de tabakswet, in
een vergevorderd stadium van voorberei
ding verkeert.
R.K. STAATSPARTIJ
Duizeuden nieuwe leden treden toe
De Centrale Propaganda Dienst der R.K.
Staatspartij deelt mede, dat voorzoover
door de plaatselijke afdeelingen gegevens
werden verstrekt in het tijdvak van 916
November eenige duizenden nieuwe leden
tot de partij zijn toegetreden. Na deze suc
cesvolle eerste week van de 100.000 nieuwe-
leden-actie zijn aan de afdeelingen nieuwe
opwekkingen verzonden, om deze groo'
scheepsche ledenwervingsactie krach'
voort te zetten.
