Wordt de val van Madrid vandaag
geforceerd?
Het Noorderstation reeds in handen
der rechtsen.
Het houctt U gezond
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1936
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
De strijd ging gisteren op en neer.
HET NOORDER-STATION BEZET.
Een afdeeling nationalisten, onder com
mando van Kolonel Caste jon, heeft hst
Noorder-station te Madrid bezet, na de
Manzanares te" zijn overgetrokken.
HEDEN KRACHTIGE AANVAL
OP MADRID?
16 bommenwerpers van de nationalisten
hebben tonnen springstof op de loopgra
ven van de regeeringstroepen langs de
Manzanares doen regenen.
In welingelichte kringen verluidt, dat dit
het voorspel is voor een aanval op de
stad hedenochtend vroeg.
De radioclub van Teneriffe meldt, dat
de opstandelingen gistermiddag de omge
ving van het Noorderstation hebben be
zet, alsmede de geheele Dombilla-wijk. De
regeeringstroepen zouden hier strijdgas
sen gebruikt hebben. De luchtmacht der
opstandelingen bombardeerde krachtig de
versterkingen van de regeeringstroepen
tusschen de Toledo- en Ssgovia-brugeen
en ook op het ministerie van oorlog wer
den bommen geworpen.
Later deelde de radioclub mede, dat de
anarchisten te Madrid pogingen doen om
het koninklijk paleis te vernielen.
Het scheen, dat zij hierin slaagden, want
vlammen en rook stegen uit het gebouw
op.
Een communiqué van het hoofdkwartier
der opstandelingen deelt mede, dat ten
Zuiden van Madrid de rechtsche troepen
oprukten. Op den linkervleugel deden de
regeeringstroepen een aanval, doch zij
werden met 50 dooden afgeslagen. De
rechtsche troepen maakten wederom een
tank van Russisch fabrikaat buit; dit is
de zestiende welke in hun handen valt.
Aan het Guadalajarafront trachtte de
vijand zijn stellingen bij Almudevar te
heroveren, doch de aanvallers werden met
zware verliezen afgeslagen. Van de an
dere fronten valt niets t» berichten.
GRANAAT OP PERSTRIBUNE VAN HET
CORTES-GEBOUW.
Gistermiddag vlogen toestellen der op
standelingen over Madrid, doch zij werden
door het afweergeschut en de vliegtuigen
der regeeringstroepen teruggedreven.
Om vijf uur werd de stad opnieuw ge
bombardeerd, thans door kanonnen van
groot kaliber. Een granaat viel op het dak
van het Cortes-gebouw en kwam via een
groote daklantaam op de perstribune te
recht. Daar zich op dat oogenblik niemand
in het gebouw bevond, maakte hij echter
geen slachtoffers.
WISSELENDE SUCCESSEN.
De speciale verslaggever van Havas te
Talavera de la Reina meldt, dat in de
laatste 48 uur aanvallen en tegenaanval
len elkander ten Noorden en ten Zuiden
van Madrid afwisselen met verschillenden
afloop.
De militaire operaties werden tot dicht
bjj de hoofdstad door de oDstandelingen
ten uitvoer gelegd. De nationalisten houden
slechts met militaire overwegingen reke
ning.
Overigens was het gisteren aan het front
bij Madrid betrekkelijk kalm, in zooverre
dat de rechtsche troeoen slechts bezig wa
ren met een „zuivering" van de in de
laatste dagen bezette stellingen: Caraban-
chel, Bajo. Barrio, Usera. Bariada. Fuente,
Toledo. Barriada, Carretera en Estrama-
dura.
BOMBARDEMENT OP MADRID
DINSDAG MINDER HEVIG.
Het bombardement op de hoofdstad door
de artillerie der nationalisten was Dins
dag minder hevig dan Zondag en Maan
dag.
De raad van verdediging heeft den be
woners der stad bevolen alle in hun bezit
zijnde vuurwapenen in te leveren, daar
zij anders als opstandelingen zullen wor
den beschouwd.
Van het middaguur af hebben vliegtui
gen der nationalisten Madrid met bommen
bestookt. De bevolking bleef evenwel rus
tig.
Drie geweldige toestellen hebben de
buurt van de Toledo-brug gebombaar-
deerd.
GUATEMALA ERKENT HET BEWIND
VAN FRANCO.
De regeering van Guatemala heeft het
bewind van Franco officieel erkend.
DE NON-INTERVENTIE.
Na de zitting van de sub-commissie
voor de non-interventie te Londen is een
officieel communiqué gepubliceerd, dat
als volgt luidt:
„De tiende bijeenkomst van de sub-com
missie voor de niet-in menging is om 11 uur
op het Britsche departement van buiten-
landsche zaken bijeengekomen.
De leden zetten de bestudeering voort
van het ontwerp tot instelling van een sys
teem van controle over de Spaansche ha
vens, met het doel het niet-inmengings-
accoord practisch te doen werken, zulks in
het licht van de verschillende commenta
ren en voorstellen, die van de regeeringen,
welke in de commissie vertegenwoordigd
zfjn, zijn ontvangen.
De commissie bestudeerde voorstellen,
die aan de partijen in Spanje moeten wor
den voorgelegd ter bereiking van dit doel.
Deze voorstellen zullen opnieuw door de
sub-commissie worden bestudeerd tijdens
een zitting, die zij Donderdag as 12 No
vember, zal houden en die onmiddellijk
gevolgd zal worden door een vergadering
van de niet-inmengingscommissie."
WIL BLUM HET WAPEN-EMBARGO
OPHEFFEN?
Zekere berichten, die Zondag door de
Londensche bladen werden ontvangen,
deelden mede, dat Leon Blum in de bijeen
komst van den Nationalen Raad der socia
listische party zou hebben verklaard, be
reid te zijn het embargo op wapenen, be
stemd voor Spanje, of te heffen zoo En
geland een soortgelijke beslissing nam.
Bevoegde kringen gelooven niet aan de
verwezenlijking van een dergelijk initia
tief en zien slechts in de woorden van
Blum, zoo deze tenminste juist werden
weergegeven, daar de bijeenkomst van
den Nationalen Raad niet openbaar is,
een bevestiging van den wensch van den
Franschen Ministerpresident op het ge
bied der buitenlandsche politiek slechts
in volledige overeenstemming met de
Britsche regeering te handelen.
BUITENLAND
BEL<?!E.
DE MIJNWEKERSSTAKING.
De stakers van Elouges, die geweigerd
hadden de mijngangen te verlaten, zijn
thans vrijwillig naar de oppervlakte geko
men. 168 arbeiders var de Alliance-mijn
hebben echter nog geweigerd uit de mijn te
komen.
DUÏTS^LAHD.
KARD. FAULHABER BIJ HITLER.
Wat bespraken zij samen?
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seinf:
Naar wij vernemen heeft kardinaal Faul-
haber dezer dagen aan den H. Vader recht
streeks een verslag gezonden over zijn on
derhoud met Hitier te Berchtesgaden.
Deze onderhandeling, die verscheidene
uren duurde, zou minder een onderhande
ling over bepaalde punten van geschil dan
wel een algemeene uiteenzetting geweest
zijn over de huidige verhoudingen.
Ofschoon alle optimisme zeker voorbarig
is geweest, zou toch een verbetering van
de kerkelijke toestanden het uitzicht zijn
geweest.
ENGELAND.
HONGERBETOOC-ERS IN HET
PARLFMENT.
Twee groepen van tweehonderd deelne
mers aan den „hongeroptocht", die naar
Londen gekomen waren om te protestee
ren tegen de nieuwe regeling der werkloo-
zenondersteuning, hebben gistermiddag ge
poogd naar het parlement te marcheeren,
teneinde contact te zoeken met hun verte
genwoordigers in het Lagerhuis. De politie
gelastte hun uiteen te gaan. Daarop bega
ven de werkloozen z;ch in kleine groepjes
naar het Lagerhuis, waar zij de wandel
gangen konden betreden op voorwaarde
geen te talrijke groepen te vormen.
DE HANDHAVING DER OPENBARE
ORDE.
De tekst van het wetsontwerp tot hand
having van de openbare orde, welke gister
avond bekend werd gemaakt, voorziet in
de vervolging van ieder persoon, die in
het openbaar een uniform draagt, waaruit
zijn verbondenheid met een politieke or
ganisatie blijkt of in verband staande met
een politiek doel. Verder voorziet de wet
in vervolging van personen, die organisa
ties vormen, welke hen in staat moetn
stellen de diensten van politie of gewapen
de macht aan zich te trekken, of voor het
ten toon spreiden van kracht tot onder
steuning van een politiek doel de z.g.
halfmilitaire organisaties.
Ook voorziet de wet in een nauwkeurige
omschrijving van de bevoegdheden der po
litie bij het regelen van optochten en het
eventueel verbieden daarvan, zelfs in het
voor een bepaalden tijd verbieden van el-
ken optocht of demonstratie.
Het dragen van wapenen tijdens een
openbare bijeenkomst of langs den weg
van een optocht zal als een misdrijf wor
den beschouwd.
In bevoegde kringen hoopt men, dat deze
wet voor het einde van dit jaar in werking
HET TEN HOEVE'5 ROGGEBROOD
MET Z'N HOOGE VOEDINGSWAARDE
EN Z'N LICHTE VERTEERBAARHEID
VRAAGT UW BAKKER.'
GEBR. TEN HOEVE
DEN HAAG ROTTERDAM
TEL.333298 TEL.53949
zal kunnen treden en wijst men op de soe
pelheid van het ontwerp, dat geen defini
tie geeft van politieke uniformen. Het zal
dus aan de justitie worden overgelaten uit
te maken wat een uniform van politieken
aard is. In de wet ziet men tevens den
vasten wil van de regeering in Engeland
zich geen halfmilitaire organisaties te la
ten vormen, al heeft men dan ook niet den
indruk, dat deze zich hier reeds zouden
hebben gevormd.
HOHËARIJE.
DE KWESTIE DER HERBEWAPENING.
De Kleine Entente zon retorsiemaatregelen
overwegen.
In verantwoordelijke kringen der Kleine
Entente ziet men de mogelijkheid onder het
oog, dat de kwestie der herbewapening van
Hongarije op de a.s. Driemogendheden-con-
ferentie te Weenen opnieuw ter sprake zal
worden gebracht.
De reactie in Hongarije na de jongste
door Mussolini te Milaan uitgesproken rede
voering, zou deze veronderstelling recht
vaardigen.
Men meent te weten, dat de hoofdsteden
der Kleine Entente langs diplomatieken weg
overleg plegen omtrent retorsiemaatregelen,
welke genomen zouden kunnen worden, in
geval Hongarije de militaire bepalingen
van het Verdrag van Trianon zou schen
den. Deze maatregelen zouden met name
van financieelen aard zijn.
ROEMENIE.
JOODSCHE WINKELS GEPLUNDERD.
Te Pascani nabij Jassy hebben een aantal
deelnemers aan het congres der christelijke
nationale partij bij hun terugkomst uit Boe
karest verschillende Joodsche winkels ge
plunderd en enkele personen lastig geval
len. Er werden verschillende arrestaties
verricht In een tweetal andere plaatsjes
hadden soortgelijke voorvallen plaats.
POLEN.
DE BENOEMING VAN RYDZ SMIGLY
TOT MAARSCHALK VAN POLEN.
De benoeming van generaal Rydz Smigly
(wiens naam in het vervolg Smigly Rydz
zal luiden) tot maarschalk, is in overeen
stemming met de aaneensluiting, die thans
verwezenlijkt wordt in Polen onder de
leuze „nationale verdediging".
Het is nog moeilijk te zeggen of deze aan
eensluiting een uitgesproken politieken
vorm zal aannemen.
In politieke kringen meent men te weten,
dat zulks niet in het voornemen van den
nieuwen maarschalk ligt, die zou verkiezen
niet de bruggen tusschen hem en de ele
menten der oppositie te verbreken, welke
nog mogelijkheid hebben zich rondom het
leger aaneen te sluiten. Wel kan gezegd
worden, dat Smigly Rydz geroepen is steeds
meer den rol van arbiter in het Poolsche
volk te spelen.
RUSLAND
FASCISTISCH COMPLOT ONTDEKT.
Vreemdelingen gearresteerd.
Van officieele zijde wordt bevestigd, dat
een groot aantal personen, o.m. Duitschers,
Oostenry kers, Zweden en Polen, zyn ge
arresteerd in verband met een groot com
plot, dat ten doel had in Sovjet Rusland het
fascisme te organiseeren.
CHINA.
MONGOOLSCHE INVAL IN SUIYUAN.
Een gecombineerde Mandsjoekwo-Mon-
goolsche strijdmacht ter sterkte van 30.000
man met vliegtuigen, pantserwagens en
tanks, is vanuit Tsjahar de provincie Suiy-
uan binnengevallen en heeft een aanval
gedaan op het Chineesche leger.
De gevechten moeten zeer hevig zijn en
naar verluidt trekken de aanvallers met
verliezen terug.
De vertegenwoordigers van de vreemde
mogendheden te Nanking hebben van de
Chineesche regeering den raad gekregen
alle buitenlanders uit binnen-Mongolië te
doen vertrekken.
JAPAN.
FELLE AANVAL OP HET FASCISME.
De vroeger president van de Minseito-
party heeft bij gelegenheid van een herden
kingsplechtigheid voor Yoeko Hamagoechi,
wijlen den voorzitter van dezelfde partij,
een redevoering uitgesproken, waarin hij
een feilen aanval richtte op het fascisme.
Baron Wakatsceki zeide in deze redevoering
o m. dat het fascisme het volk geen zegen
brengt, maar integendeel de nationale ont
wikkeling remt. Wanneer derhalve eeniger-
lei agitatie gevoerd wordt ten gunste van
het fascisme, moeten wy daartegen met
alle kracht strijden, teneinde de consti
tutionele regeering te beveiligen.
Ter verdediging van de constitutie.
De niet in het parlement zitting hebben
de leiders van de partijen Minseito en
Seyoekai zyn in een gemengde conferentie
bijeengekomen, teneinde te beraadslagen
over het nemen van maatregelen tot ver
dediging van de constitutie, die zij in ge
vaar gebracht achten door de activiteit van
het leger, wel kas ontwerp tot hervorming
van den staat levendige ongerustheid ver
wekt heeft in politieke Japansche kringen.
Zij hebben besloten:
1. Zich te verzetten tegen iedere actie,
strekkende tot beperking van de bevoegd
heden van het parlement;
2. Zich te verzetten tegen inmenging van
het leger in de politiek;
3. Weerstand te bieden aan misbruik van
macht en aan intriges van bureaucratische
ambtenaren; en
4. Z;ch te weer te stellen tegen iedere
schending van de grondwet.
EEN VLIEGTUIGSCHROEF IN DE
STRATEN VAN MOSKOU.
Drie dooden, acht gewonden.
Tijdens een luchtvaart-parade boven
Moskou zijn de schroef en verschillende
motoronderdeelen van een der zware vlieg
tuigen. die boven de stad vlogen, losgeraakt
en in een straat terechtgekomen.
Drie voorbijgangers werdsn daarbij ge
dood en acht i:cht gewond Het toestel kon
de vlucht op de drie overige motoren voort
zetten en landde op de gewone wijze op het
vliegveld.
MILITAIRE AUTO VERONGELUKT.
Uit Metz wordt gemeld:
Nabij Woippy is een militaire transport
auto tengevolge van de gladheid van den
weg geslipt en tegen een boom gereden.
De vier inzittenden werden zeer ernstig
gewond.
HET VERGAAN VAN DE
„POURQUOI PAS"?
Nog zeven lijken op IJsland aangespoeld.
Havas meldt uit Parijs:
De „Excelsior" verneemt uit Reykjavik,
aat het stoffelijk overschot van nog zeven
opvarenden van de „Pouiquoi Pas?" is aan
gespoeld op de IJslandsche kust.
De begrafenis zou gisteren plaats hebben.
INGEZONDEN STUKKEN
„Schip in nood"de reddingboot
gaat uit!
Het is onze taak de kust te voorzien van
uitstekende reddingmiddelen en te zorgen,
dat dit materieel, bemand door geoefend
personeel, steeds gereed is om diensten te
verleenen aan in nood verkeerende schepen.
Sedert de oprichting der N.Z.H.R M. wer
den 5925 schipbreukelingen met hare mid
delen gered.
Doch ook strekt onze zorg zich uit tot
het ondersteunen van behoeftige oud-red
ders, die zich t.o.v. hei Reddingwezen ver
dienstelijk hebben gemaakt. Voor een en
ander is veel geld noodig en wel± 150.000
per jaar.
De noodzakelijke modernisatie van ons
reddingmateriaal, zooals het geleidelijk
vervangen der roeireddingbooten door mo-
torstrandreddingbooten stelt echter hooge
eischen aan onze kas terwijl ook het bedrag
dat wij aan pensioenen en ondersteuningen
van oud-redders en hunne weduwen uit
betalen (thans reeds f 30.000 per jaar)
jaarlijks stijgt.
Daartegenover staat, dat onze inkomsten,
die sedert de oprichting der N.Z.H.R.M. in
1824 uitsluitend uit vrijwillige bijdragen
bestaan, geringer worden. Niet alleen is
het bedrag, dat wij aan jaarlijksche contri
buties ontvangen gedaald, doch door de ver
laging van de rentevoet zyn ook de in
komsten uit ons kapitaal belangrijk achter
uit gegaan.
Wij doen daarom op onzen jaarlykschen
herinneringsdag, thans de dag waarop de
N.Z.H.R.M. 112 jaar bestaat, een ernstig be
roep op uw steun. Als er een schip in nood
is op onze kust gaat de reddingboot uit.
Daar kan op gerekena worden. Vrijwillig
wagen de bemanningen van onze reddir.g-
booien hun leven. Mogen wij rekenen op
uw vrijwillige bijdrage voor het redding-
werk op onze kust? De minimum contribu
tie is 2 50 per jaar; giften ineen zijn even
eens zeei welkom.
Amsterdam, 11 November 1936.
Noord- en Zuid-Hollandsche
Redding-Maatschappij.
P. E. Tegelberg, voorzitter.
H. Th. de Booy, secretaris.
Telefoon 52516.
Postgiro N.Z.H R.M. 26363.
Gemeentegiro N 289
Adres: Mauritskade 63
Amsterdam O.
Missie verkeers
middelen-actie.
DE EERSTE RONDE.
De M.I.V^A.-actie is begonnen. Van alle
zijde bereiken zoowel den M.I.V.A.-pen-
ningmeester al? het M.I.V.A.-secretariaat
blijken van belangstelling.
Onder grooten dank ontving de M.I.V.A.
van velen geldelijken steun. Op geen
stukker na echter is hetgeen ontvangen
werd voldoende om ook maar een klein
deel van den verkeersnood in de missies
te 1' nigen.
Nog korteling geleden ontvingen wij
ontstellende berichten over dien nood in
Nieuw-Guinea.
Pater Morschauwer en Pater van Baai-
waren onderweg naar Alébcishaven, om
daar Kerstmis te vieren. De tocht duurt
ongeveer 25 dagen. Zij moesten daarbij 16
rivieren oversteken. Bij den overtocht
van een van deze rivieren, de Ramurivier,
gaat men gedurende een twintigtal uren
tot aan de borst door het water. Op deze
expeditie werden beide Paters overvallen
door de Kanaken, een volk van Kanniba
len. Pater Morsehhauwer bekwam een
schot ir het hart en een door den hals
slagader; hij was op slag dood. Pater van
Baai kreeg een pijl in de borst.
Eenige dagen nadien vernam Broeder
Eugen, die op ongeveer 16 uur afstands
van de plaats, waar de Paters waren over
vallen, een hulpstatie heeft, van den over
val.
Hij spoedde zich met vier helpers naar
de onheilsplek, om zoo mogelijk den ge
wonden Pater van Baar te kunnen helpen.
Kort voor de plek werden zij door een
bende van 500 Kanaken overvallen. Drie
helpers sloegen onmiddellijk op de vlucht
De Broeder en de eenig overgebleven hel
per verdedigden zich zoo goed en zoo
kwaad als het ging doch moesten tenslot
te voor de overmacht wijken. Vier uren
lang werden zij achtervolgd, totdat bij
het overtrekken van een rivier Broeder
Eugen, reeds getroffen door vier pijlen,
niet verder kon. De Kanaken trokken hem
overeind, schoten, hem nog vier pijlen in
het lichaam en lieten den broeder ver
der aan zijn lot over.
Na een viertal dagen trof een tweede
hulpexpeditie de beide gewonden in deer-
niswekkenden toestand aan. Geheel van
hun k,leederen beroofd wemelden de ver
wonde lichamen van ongedierte. In aller
ijl werden beiden vervoerd, doch reeds
twee dagen daarna stierven zij.
Acht dagen later werd Pater Herzett
bij het overtrekken van de Ramurivier
door een krokodil gegrepen en naar de
diepte getrokken.
In eenige weken tijds vijf dooden....
Katholieken van Nederland, gij begrijpt,
hier moeten verkeersmiddelen komen.
Wanneer allen nu eens een kleinigheid of
feren voor het prachtige M.I.V-A.-werk,
dan kunnen waarmede duizenden zielen ge
red worden. Want alle tyd en moeite door
het langdurige trekken, onttrokken aan
het eigenlijke bekeeringswerk, kunnen dan
besteed worden aan het redden van zie
len.
Een kort berichtje aan den M.I.V.A.-
penningmeester te Utrecht (gironummer
27.22.49), waarin gij meldt hoe groot uw
jaarlijksche bijdrage zal zijn,
Maakt propaganda voor ons werk.
Schrijft even aan het M.I.V.A.-secretariaat,
Hcerengracht 114, Amsterdam, dat gij als
vertegenwoordiger wilt medewerken.
Dingt mede in onze slagzinprijsvraag,
waarvan gy de bijzonderheden kunt vin
den in den KRO-gids van 31 October j.l.
en waarmee gij prachtige prijzen kunt
verdienen o.a. een achtdaagsche reis naar
LourdfcS, een rijwiel, een vliegtocht enz.
FINANCIëN EN ECONOMIE
DE DUITSCH-NEDERLANDSCHE
HANDELSBETREKKINGEN.
Het orgaan van de Nederrijnsch-Westfaal-
sche Kamer van Koophandel „Rhein und
Ruhr" schrijft het volgende over de ontwik
keling van de Duitsch-Nederlandsche han
delsbetrekkingen:
Ongetwijfeld kon de Duitsche invoer naar
Nederland nog beter zyn, indien de bestaan
de moeilijkheden, die niet alleen door de
beide landen uit den weg geruimd kunnen
worden, geen ernstige hinderpaal vorm
den.
Het lager prijsniveau vooral van de Oost
en Zuidoost-Europeesche landbouwstaten is
niet zeer bevorderlijk voor een levendiger
handelsverkeer tusschen Duitschland en
Nederland.
Aan den anderen kant klaagt Nederland
over de prijzen der Duitsche industrie-pro
ducten, daar de koopkracht van de Neder
landsche landbouwers geringer is geworden.
Bovendien spreken by de Nederlandsche
koopers politieke en gevoels-overwegingen
hier en daar wellicht een woordje mede.
Men vraagt zich af, welke terugslag de
waardevermindering van den gulden op
de Duitsch-Nederlandsche handelsbetrek
kingen zal hebben. Doordat de ontwikkeling
van het Nederlandsche prijspeil nog onzeker
is, kan deze vraag natuurlijk nog niet di
rect beantwoord worden. Het is echter mo
gelijk, dat de handelsbetrekkingen tusschen
beide landen beter zullen worden, wanneer
de Nederlandsche concurrentie er in zal
slagen, zich meer op de wereldmarkt te doen
gelden en daardoor de koopkracht voor
Duitsche industrieproducten te verhoogen.
Aan den anderen kant is het ook moge
lijk, dat Duitschland ter aanvulling van zijn
eigen lever.smiddelenvoorraad goedkooper
geworden Nederlandsche landbouwproduc
ten zal invoeren.
