Droevig ongeluk
bij Oegstgeest
Mussolini's rede te Milaan.
Italië's buitenlandsche politiek
De Volkenbond krijgt ervan langs
28ste Jaargang
MAANDAG 2 NOVEMBER 1936
No. 8562
S)e £cid4eli£(Bau/fca/tit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pel week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit ALLERZIELEN
vier bladen.
Dat zijn niet de manieren
Wij waardeeren in den tegenstander wat
wij als goed kunnen erkennen. En in me-
nigen tegenstander is.... meer goed, dan
wij vaak in kortzichtige zelfingenomenheid
opmerken!
Maar met dit al kunnen wij toch vol
strekt niet waardeeren de manieren,
welke de N.S.B. gebruikt, om de Vrijden
kers-'Vereeniging „De Dageraad" te be
strijden!
Wij constateeren, voor onze lezers ten
overvloede, dat „De Dageraad" een ver
eeniging is, die de grondslagen, waarop
iedere samenleving moet rusten, wil zij aan
redelijke en zedelijke eischen kunnen be
antwoorden, direct aangrijpt en ondermijnt.
En wij waardeeren allen, die de actie dezer
vereeniging bestrijden, haar bestaansrecht
ontkennen.
Maar de manier, waarop moet rede
lijk zijn en moreel!
Afkeurenswaardig is, en in hoo-
ge mate ergerlijk, als dè N.S.B. aankondigt
een openbare protestvergadering tegen de
„Dageraad" te Amsterdam en daarbij an
nonceert, dat ds. G. van Duyl zal spreken
over:„Voor God, tegen Colijn". Zóó
ver-partijpolitiekt men den strijd tegen „De
Dageraad" al te erg en ergerlijk!
Ontoelaatbaar is in een land, waar
een wettige regeering aan het bewind is,
waar bovendien het volk op wettelijke
v/ijze zijn invloed kan uitoefenen op de
regeering, om „De Dageraad" te bestrijden,
door met geweld het houden van een bij
eenkomst onmogelijk te maken. Zooals ge
meld, is verleden week te Utrecht een ver
gadering van „De Dageraad" gestoord door
N.S.B.'ers door middel van een regen van
projectielen, eieren, tomaten en vuurwerk.
„Volk en Vaderland" vermeldt het verloop
dier vergadering aldus, en besluit haar ver
slag:
De vergadering is afgeloopen, de er
gerlijke godslastering gestaakt, dank zij
het optreden o.a. van vele N.S.B.'ers.
Buiten verzamelen zij. Fier klinken de
strijdliederen tegen de gevels van de
Oude Gracht.
Ziet dat kunnen en mogen niet zijn
manieren om „De Dageraad" te be
strijden. In zulk een strijd moet kracht
zich uiten in een, de passies in toom hou
dend». zelfbedwang!
Echtpaar op slag gedood
Gisterenmiddag omstreeks kwart voor
zes is op den rijksstraatweg tusschen de
„Drie witte palen" en de Haagsche Schouw,
bij de boerderij „De Slaagh" een ernstige
aanrijding gebeurd, welke een echtpaar het
leven heeft gekost.
De slachtoffers zijn de ongeveer 55-jarige
heer Nachtegaal en zijn echtgenoote, uit
Oegstgeest. Zij wilden den weg overste
ken juist op het oogenblik, dat een perso
nenauto, bestuurd door den heer A. P. uit
Overschie naderde.
Deze kon niet meer uitwijken met het
noodlottig gevolg, dat zij onder den wagen
kwamen en op slag werden gedood.
Het stoffelijk overschot van het echtpaar
is naar het lykenhuisje van de algemeene
begraafplaats te Oegstgeest vervoerd.
De heer Nachtegaal was als arbeider in
lossen dienst werkzaam bij de gemeente.
't Is op meerdere plaatsen helaas niet
erg druk in onze Hollandsche stedeh
de gewoonte, om op Allerzielen-dag de
kerkhoven te bezoeken. En daar te verwij
len midden in de herinnering aan onze
dood en; en daar aan onze dooden te bren
gen bloemen, die verzinnebeelden de ge
negenheid onzer naar hen gerichte gedach
ten, maar ook en vooral méér dan die bloe
men der natuur, die slechts zinnebeelden
zijn: bloemen van gebed, „Kerkhofblom
men", zooals Guido Gezelle de „zielegebe-
den" noemde.
Op den avond van Allerzielen-dag in
den geest der Kerk en hare Liturgie zal
iedere dag de zielen der gestorvenen ge
denken! willen wij hier afdrukken een
dier juweeltjes van fijn gevoel, die Guido
Gezelle vrijgevig den menschen heeft ge
schonken in zijn „Kerkhofblommen":
Rust in vrede, rust in vrede,
Gij, die wandlend zijt van, hier,
Voorwaarts en voorbij getreden
Onder Christus' kruisbanier.
Die naar 't land zijt, het verdoken,
Waar de koninklijke staf
Ligt bij 't naamloos stof gebroken,
Van 't onedel werkmansgraf;
Waar geleerdheid niets kan baten,
Waar men Christi lessen niet,
Waar men geld en goed moet laten,
Waar geen schoonheid overschiet.
Rust gij. leer aar en geleerde,
Rust scholier en schoolregent,
Rust, dien elk-ende-een vereerde,
Rust, dien niemand heeft gekend.
Rust die 't zelfde bloed in d'aderen
Droegt misschien als ik; en gij,
Vrome zielen onzer vaderen
Rust, en dat u vrede zij!
Moge God u ruste geven,
Die begonnen, die volend
Of die, midden in het leven
Wakend hebt den dood gekend!
Rust in vrede, rust in vrede
Jonge en oude, groot en smal,
Rust en, in Gods zaligheden,
Rust gij, afgestorv'nen al.
Rust in vrede, rust in vrede
U nog eens vaarwel gezeid
Eer ik weg en thuiswaarts trede
Rust.... tot in de eeuwigheid.
De wereld
in vogelvlucht
Mussolini heeft gistermiddag te Milaan
een groote rede gehouden, waarin hij de
buitenlandsche politiek van Italië uiteen
zette. Deze redé was aangekondigd als
zeer belangrijk en werd over de heele we
reld ongeveer per radic uitgezonden. Mus
solini brulde en het Milaneesche volk loei
de van geestdrift op het groote Domplein,
maar veel nieuws heeft de Duce eigenlijk
niet gezegd. Over Spanje zweeg hij, over
de Duitsch—Italiaansche besprekingen zei-
de hij niets positiefs, behalve dan, dat op
de spil BerlijnRome alle staten van Eu
ropa, die van goeden wil zijn, kunnen mee
werken. Wat Rusland betreft, hield hij
zich op de vlakte. Alleen de Volkenbond
kreeg er geducht van langs, maar dat
Mussolini vooral na het Abessijnsche avon
tuur geen vriend van Genève is, wisten
we reeds. Aan ontwapening geloofde hij
niet, evenmin als aan de collectieve vei
ligheid of aan den ondeelbaren vrede.
Wanneer staatslieden als Mussolini zulk
een standpunt tegenover deze idealen
gaan innemen, dan verdwijnen ze inderdaad
in het nevelen-rijk der illusies. De Hon
garen zullen overigens wel blij zijn met
Mussolini's verklaring, dat aan Hongarije,
„de groote verminkte", recht gedaan moet
worden. Dat kan Mussolini gemakkelijk
zeggen, want hij heeft daar niets mee uit
te staan. Als hij hetzelfde eens gezegd had
van Oostenrijk, waarvan Italië Zuid-1'irol
heeft ingepikt....
Uit Spanje melden de berichten, dat het
tegenoffensief van Madrid weinig heeft
uitgehaald. De nationalisten blijven op
rukken in de 'richting van de hoofdstad.
Zij zijn thans in het Zuiden niet meer dan
19 km. van Madrid verwijderd. Het laat
zich aanzien, dat het lot van Madrid nu
spoedig beslist zal zijn.
VERDWENEN ILLUSIES.
Ontelbare zwarthemden, gevolgd door
tallooze burgers trokken gisteren door de
rijk versierde straten van Milaan om zich
naar het plein voor den Dom te begeven,
waar zij vele uren wachtten tot de Duce zijn
groote rede zal houden.
Overal in de stad wappert de Italiaan
sche vlag en hangen poidretten van den
Duce, terwijl in groote letters opschriften
zijn aangebracht, waarin de Duce wordt
bedankt voor de stichting van het impe
rium.
Een stralende zon staat aan den hemel
en verhoogt nog het enthousiasme van dé
menigte op het plein voor den Dom, welke
den tijd kort met het zingen van fascisti
sche liederen.
Bij zijn aankomst wordt de Duce luide
toegejuicht en als hij het hooge spreekge
stoelte beklimt, dat voor den Dom is op
geslagen, duurt het gejubel van de menig
te enkele minuten.
In zijn rede verklaarde Mussolini, dat
hij de positie van. het fascistische Italië
uiteen wil zetten wat betreft de betrekkin-
ge tot de overige landen in dit zoo ver
warde oogenblik.
Ieder van zijn woonien is weloverwo
gen, zoo zeide hij. Op de eerste plaats moet
het internationaal tei\Êin woi-den gezuiverd
van iedere leugen en illusie van de ideolo
gie van Wilson.
Een van deze, de ontwapening, is reeds
verdwenen. Niemand wil ontwapenen en
een ontwapening van allen is onmogelijk.
Een andere illusie is de collectieve vei
ligheid, die nooit bestaat. Verder moet de
ondeelbare vrede worden afgewezen.
Ten aanzien van den Volkenbond zeide
de Duce, dat deze is gegrondvest op de be
lachelijke stelling van absolute juridische
gelijkheid van alle naties.
De Volkenbond mag steiwen.
De Bond moet vernieuwd worden, of
sterven. „Aangezien vernieuwing uiterst
moeilijk is, kan de bond, wat ons betreft
sterven. Wij zullen nooit de duivelsche eco
nomische blokkade vergeten, welke de
Volkenbond tegen Italië ontketende. Italië
toonde zich hierbij in staa' tot alle opoffe
ringen en verzette zich tegen de 52 staten,
welke aan deze blokkade deelnamen".
Sprekend over de betrekkingen met
Frankrijk zeide Mussolini, dat zoolang
Frankrijk een afwachtende houding aan
neemt, Italië niet ande^T kan handelen.
Hierna ging de Duce over op de verdra
gen met Oostenrijk en Hongarije, na te
hebben gewezen op de uitstekende verhou
ding met Zwitserland.
Hij noemde Hongarije „de groote ver
minkte", welke recht moet woiden gedaan
in het Donaugebied, opdat hier vrede heer-
sche. De betrekkingen tot Joego-Slavië, zijn
verbeterd en de grondslagen voor een
hechte vriendschap tusschen beide landen
zijn gelegd.
Ten aanzien van de betrekkingen tot
Duitschland verklaarde de Duce, dat dit
groote land de sympathie geniet van het
Italiaansche volk.
„Op de spil Berly'nRome kunnen alle
staten van Europa, die van goeden wil
zijn, mewerken. Het anti-bolsjewistisch
vaandel is de oude vaan van het fascisme.
Het bolsjewisme is niet-sanders meer dan
een wreed super-kapitalisme".
Er moet thans een einde worden gemaakt
aan de tegenstelling tusschen fascisme en
democratie.
Italië opent den weg tot de ware be
schaving door den arbeid. Italië is een
eiland in de Middellandsche Zee, verklaar
de de Duce verder, zich richtend tot de En-
gelschen, die hem hoorden. Deze Middel
landsche Zee, welke voor Engeland een
weg is om zijn overzeesche bezittingen te
bereiken.
Voor Italië is de Middellandsche Zee het
leven. Italië wil dezen weg noch bedrei
gen, noch onderbreken, doch het wil zyn
rechten geëerbiedigd zien. De Engelschen
moeten zien, dat dit een voldongen feit is,
waaraan niet valt te tornen.
Er is slechts één middel tot een alge-
heele oplossing. Indien men Italië in deze
zee tracht te verstikken, zal het geheele
Italiaansche volk zich verheffen.
De leidraad van het 15e jaar van het fas
cisme is vrede met allen, doch een gewa
pende vi-ede.
Ten slotte verklaarde de Duce, dat Italië
derhalve zijn bewapening ter zee, te land
erria de lucht, zal perfectionneeren.
De natjtonale "industrie zal bevorderd
worden. '®ch richtend tot het Milanee-
sche volk besloot de Duce, zijn rede met de
woorden: „Gij móet de voorhoede zijn om
het imperium -waardevol te maken om hier
van in zoo kort mogelijken tijd een ele
ment van welvaart en voorspoed te maken
tot glorie van het vaderland."
Deze rede van den Duce werd herhaalde
malen door luide toejuichingen onderbro
ken. Na zijn rede bleef de Duce nog wel
10 minuten staan kijken naar het imposan
te gezicht, dat het plein bood, vol men
schen, die zwaaiden met Italiaansche vlag
gen. Meermalen dankte de Duce hiervoor
door het brengen van den Romeinschen
groet.
Het aantal personen, dat op het plein ver
zameld was, wordt op 250.000 geschat.
Op de tribune van de autoriteiten van
staat en partij werden ook opgemerkt de
leden van de Duitsche delegatie, welke op
het oogenblik Italië bezoekt. Zij werden
door.de menigte toegejuicht.
Het Italiaansche .volk werd in de gele
genheid gesteld de rede van den Duce te
beluisteren door middel van luidsprekers,
welke op de pleinen van alle steden en
dorpen waren opgesteld. Het enthousiasme
was hier niet minder dan te Milaan.
FRANSCHE PERS CVER DE REDE VAN
MUSSOLINI.
PARIJS, 2 November. (Reuter A.N.P.).
De Fransche pers critiseert eenstemmig
de rede van Mussolini en men is veront
rust over de wijze, waarop de Duce de col
lectieve veiligheid, de ontwapening en den
Volkenbond beschouwt.
De „Oi-dre" schrijft, dat Mussolini te ver
staan heeft gegeven, dat voor alle volke
ren van Europa slechts één weg open
blijft, moreel en materieel bewapenen. De
„Echo de Paris" schrijft ten aanzien van
de woorden van Mussolini over de collec
tieve veiligheid, dat de Duce aanhanger is
van de Duitsche theorie van localiseeren
van de conflicten. Verder vraagt het blad,
waarom Mussolini den Volkenbond niet
verlaat, als deze toch wat hem betreft kan
sterven. De wooi-den van den Duce over de
regeling in de Middellandsche zee noemt
het blad bijna dreigend.
In de „Populaire" schrijft Lerroux, dat
Mussolini nog nooit zoo ver is gegaan in
zijn negatie van de interaationale wet en
in het afstand doen van de grondbeginselen,
welke vastgeworteld schenen in het wereld-
geweten en zonder weike Europa terugge-
stooten kan worden in het barbarisme en
den chaos. Deze rede maakt meer dan ooit
noodig, dat de collective vredes-organisatie
wordt geschapen,, het verheven doel van
alle volkeren, die een algemeene ruïne van
Europa willen voorkomen.
De „Petit Parsisien" schi'ijft, dat de spil
Beiiijn-Rome, waarom Mussolini de overige
landen zou willen verzamelen, de groote
mogendheden niet erg aanlokt. Zij zijn van
meening, zelf spil genoeg te zijn en voelen
geen lust rond een andere as te draaien.
De „Oeuvre" schrijft, dat de wijze, waar
op Mussolini den- vrede voorstelt aan de
wereld, herinnert aan die van Hitler, men
zou deze als volgt kunnen samenvatten:
„Geef mij alles wat ik vraag en ik zal u
met rust laten". Het oogenblik is thans voor
de democratische landen Engeland en
Frankrijk gekomen om nauw samen te gaan
en de kleinere staten door hun gemeen-
schappelijke, vastberaden houding het ver
trouwen te geven, dat men een weinig heeft
verloren in de vredesorganisatie van
Genève.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het tegenoffensief van Madrid heeft
weinig geholpen. De nationalisten nade
ren in het Zuiden de Spaansche hoofdstad.
(4de blad>.
Groote rede van Mussolini te Milaan,
(lste blad).
Poolsch incident te Dantzig. (4de blad).
Het resultaat der Praagsche besprekin
gen. (4de blad).
De staatsgreep te Bagdad (4de blad).
Vliegongeluk in Thuringen eischt 10
slachtoffers. (Luchtv., 2de blad).
Groote overstroomingen in Polen.
(Buitenl. Ber., 4de blad).
BINNENLAND.
Volgens opgave hedenmorgen bedroeg
het aantal dooden bij de ontploffingsramp
te Schiedam dertien, terwijl nog één per
soon werd vermist. (2de blad).
Te Heiligerlee werd een truck met aan
hangwagen door een trein gegrepen, waar
bij twee personen om het leven kwamen.
(Gem. Ber., 3de blad).
LEIDEN.
Overleden is het gemeenteY.
Kuipers, (lste blad).
OMGEVING.
Een echtpaar te Oegstgeest door auto
overreden en gedood, (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Voetbal: NederlandNoorwegen ein
digde in gelijk spel (33). Het Bonds-
elftal voor den wedstrijd om den Gouden
Onafhankelijkheidsbeker. (2de blad).
Zwemmen: Interessante wedstrijden
tc Amsterdam en Haarlem, waarbij twee
Ned. records werden verbeterd. (2de blad).
Motorsport: De motorwedstrijden
op Duinrell te Wassenaar-(2de blad).
BINNENLAND
DE MONOPOLIEHEFFING OP GRANEN.
Vooralsnog geen verlaging.
Van velschillende zijden is de verwach
ting uitgesproken, dat binnen zeer korten
tijd de monopolieheffing op granen zal wor
den verlaagd.
De monopoLieheffingen zijn, als onderdeel
van de landbouwcrisiswetten, een tijdelijke
maatregel en er kunnen zich omstandig
heden voordoen, waardoor zij worden ver
minderd of afgeschaft. In de wijzigingen
der graanprijzen, mede tengevolge van de
monetaire veranderingen, heeft de regeering
geen aanleiding gevonden tot verlaging "te
besluiten.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
bestaat bij de regeering niet het voornemen,
vooralsnog tot verlaging van deze monopo
lierechten over te gaan.
De Vereeniging van Boerderijen en
Pluim veefokbedrij ven heeft het volgende
telegram aan den Minister van Landbouw
en Visscherij gezonden:
„Namen met diepe teleurstelling van de
pers-mededeeling kennis, dat bij de regee
ring niet het voornemen bestaat, vooralsnog
tot verlaging der monopolie-rechten- over
te gaan.
Tegelijk namen wij kennis van de veran-
dering der restitutie, welke bij den eier-
uitvoer wordt gegeven, waardoor het peil
van vóór de munt-depreciatie wordt be
reikt. Maken er Uwe Exxcellentie met na
druk op attent, dat in verband met de hui
dige positie op de Engelsche en onze bin-
nenlandsche markt, de export-toeslag voor
de pluimveehoudei-s geen volledige resti
tutie der graanrechten beteekent, zulks in
tegenstelling met de in deze ontvangen toe
zegging, zoodat de pluimveehouders onder
de graanrechten gebukt b 1 ij v e n gaan.
Moge deze getroffen maatregel voor be
paalde export-coöperaties aangenaam zijn,
zoo is die allerminst in het belang van on
zen binnenlandschen afzet.
Bovendien wordt door dezen vorm van
restitutie het prijspeil kunstmatig verhoogd,
hetgeen niet in overeenstemming met het
in deze door de regeering uitgestippelde
regeeringsbeleid is.
Het in de getroffen regeling schuilend
dualisme komt dan ook scherp naar voren.
Herinneren aan het onderhoud, dat wij
reeds op 19 November 1935 met Uwe Ex-
