No. 8561
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Allerzielen - op - Zee
Ernstige ontploffing bij Wilton-
Feyenoord te Rotterdam
28ste Jaargang
ZATERDAG 31 OCTOBER 1936
2)e £eid4efi£0oti/fcci/iit
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Lelden 19 cent pei week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzónderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
De zee is weer tot rust gekomen.
Huizenhoog werd het water opgezweept
door een gierende, bulderende Wester
storm. Schuimbekkend en sissend kolkten
en kookten de golven als in woedend ver
zet tegen de wilde, losgebroken luchten.
Toen heeft, temidden van die razernij
van scheurende wolken en donderende gol
ven een snerpende, menschelijke kreet
weerklonken, de schreeuw, van een mensch
in doodsgevaar: Héér, réd ons, want wij
vergaanDe storm loeide, de zee brul
de, geen kreten meer, geen antwoord.
Sedert dien onstuimigen nacht is van de
bemanning van zoo menig schip taal noch
teeken vernomen.
De storm is bedaard, de zee is tot rust
gekomen In de eindelooze deining van grij
ze golven deinen en wiegelen de lijken
mede, de doode oogen starend en starend,
opwaarts naar den hemel.
„Volgens den waan der dwazen schijnen
zij dood te zijn;
En hun uitgang uit ditleven een on
geluk;
Hun heengaan van ons werd voor onder
gang gehouden.
Maar z ij z ij n i n v re d e".
De lijken drijven op zee; sommige er
van zullen aanspoelen en, na herkend te
zijn, schielijk begraven worden; de overi
gen zullen onder den blooten hemel aan ont
binding worden prijsgegeven.
Dat is het einde.
Dat is het einde, ook van ons. Het zal
zoo lang met meer duren! Wij zijn toch al
len ter dood veroordeeld
Rustig en effen is de zee, welke ons le
vensschip bevaart, doch, vóór wij het ver
wachten, zal doodsgevaar dreigen; „Heer,
red ons, want wij vergaan!
Er zal geen redding komen, er zal geen
antwoord zijn.
Het leven zal zijn voorbijgegaan als
een schaduw als een gerucht, dat voorbij
ijlt,
„Als een schip, dat het golvende
'water doorklieft,
Zonder dat men een spoor van zijn
voorbijgaan ziet."
Ons leven zal worden afgesneden op
straat of op zee of in bed. Ons lichaam
ach, dat teeder-vertroetelde lichaam!
zal worden afgebroken en verwoest. Onze
dierbaren zullen treuren. Ons sterven zal
beschouwd worden als een ongeluk.
„Maar zij zijn in vrede".
Dat is het troostwoord uit het Godde
lijke Boek der Wijsheid, een troostwoord
en een juichkreet. Het is de groote, de
eenige troost voor de visschersbevolking,
die door de ramp op ne zoo ruw getroffen
werd; het is de groote troost, die als een
blijde glimlach de gedachtenis van Aller
zielen omstraalt.
„De zielen der gerechten zijn in Gods
hand
En geen foltering kan hen deren".
Gelouterd door een kortstondig lijden,
bij God vergelding vindend ook door ónze
offers en smeekingen, zullen de zielen jui
chend opstijgen in het Eeuwige Licht. Dan
zal de Heer Zijn belofte gestand doen; dan
zal Hij
„wegwisschen
al de tranen
uit hun oogen."
Jongeren en ouden.
Wij maakten Donderdag enkele opmer
kingen betreffende het z.g. positief en ne
gatief werk en onze conclusie was, dat wij
het volkomen eens zijn met mr. Marchant
(in diens voorwoord op zijn jongste werk,
tegen het nationaal-socialisme, dat dezer
dagen verschijnt), dat n.l. óók kan gezon
digd worden door een tekort aan het zoo
genaamde negatief werk.
Toen wij dit schreven, hadden wij juist
gelezen de „Limburger Koerier" van
Woensdag, waarin het nieuwe boek van
mr. Marchant wordt genoemd een teleur
stelling voor de jongere Katholieken, om
dat voor dezen negatief werk bekoring
mist.
De „Limburger Koerier" schrijft in be
doeld artikel o.m:.
Het schijnt sommigen menschen, die
den leeftijd van mr, Marchant onge
veer hebben bereikt, te ontgaan, dat
Mussert niets beters vraagt, dan dat
men in de katholieke pers zooveel mo
gelijk tegen hem schrijft. Dat is ook
een middel om populair te worden.
Hitier heeft zijn populariteit voor een
niet gering deel te danken aan de
wijze, waarop zijn tegenstanders voor
hem. reclame hebben gemaakt.
Naar aanleiding van dit citaat willen wij
de opmerking maken, dat de schrijver van
het bedoelde artikel weinig waardeering
schijnt te hebben voor het oordeel en
het inzicht van menschen, die geestelijk
ën wetenschappelijk en zedelijk hoog
staan, maar.... niet jong meer zijn. Wij
zeggen: „schijnt", omdat hij zoo vanuit de
hoogte schrijft over „sommigen menschen,
die den leeftijd van mr. Marchant ongeveer
hebben bereikt", en wien het daarom
schijnt te ontgaan, enz.
Nu behoeft schrijver dezes niet voor zich
zelf op te komen: hij heeft nog lang niet
ongeveer den leeftijd van mr. Marchant
bereikt! Maar in het algemeen mag toch
wel 'ns de opmerking worden gemaakt,
dat die zekere minachting voor het oor
deel, het inzicht van menschen, wier eeni
getekortkoming is, dat zij niet jong
meer zijn, een gebrek is aan eigen inzicht
óf aan beschaving. Men treft die onrede
lijk beoordeeling tè vaak aan bij jongere
menschen! Zij zien blijkbaar niet in, welke
waarde heeft de ervaring, die het oordeel
rijpt, het inzicht verdiept. Of zij missen
de beschaving, welke noodig is, om onder
het uiterlijk van den ouderdom te zien de
schoonheid de stralende schoonheid van
een leven, rijk aan streven en werken, ge
lukkig óók vaak rijk aan verdiensten.
Het laag neerzien op, het uitschakelen
van hen, die nog jong zijn, werkt verlam
mend op de activiteit, op de vruchtbaar
heid der activiteit in het openbaar leven.
Maar het onredelijke gemis aan waardee
ring van het oordeel en het inzicht van hen,
die oud zijn, kan nóg funester zijn!
Wij achten ons gelukkig, van jongs-af
geleerd te hebben, om te waardeeren de
frissche energie van de jongeren en hoog
te achten de gerijpte levenswijsheid van
de oude menschen.
DE CHINEESCH-JAPANSCHE
SPANNING.
Sjansi weigert Japansche onderhandelaars
te ontvangen.
PEKING. 31 Oct. (A.N.P.) Van Chi-
neesche zijde wordt vernomen, dat de gou
verneur van Sjansi, Yen Si Tsjang, gewei
gerd heeft de Japanners te ontvangen, die
gekomen waren om het Japansch-Chinee-
sche incident te Ta Yuan Foe te bespre
ken. Yen gelastte alle Japanners, die niet
in het bezit waren van een paspoort, de
stad Ta Yuan Foe te verlaten.
Smokkelbureau gesloten.
PEKING, 31 Oct. (A.N.P.) Het „bu
reau van waarneming", dat kort geleden
te Tientsin was opgericht om den afzet
van Japansche gesmokkelde goederen te
vergemakkelijken, is door de Chineesche
autoriteiten gesloten.
Blijkbaar willen zij een standvastiger
houding aannemen ten aanzien van de
Japansche eischen.
Het Grieksche Stoomschip „Petrarkis Nomikos"
in vlammen
Hedenmorgen heeft op de scheepswerf van Wilton-Feijenoord te
Schiedam een ernstig ongeluk plaats gehad, zooals gelukkig
slechts zelden voorkomt.
Aan boord van het Grieksche s.s. „Petrarkis Nomikos" vond een
ontploffing plaats, waardoor brand ontstond, tengevolge waar
van verschillende slachtoffers zijn te betreuren.
Doordat een tweede ontploffing plaats vond, toen reeds red-
dingspersoneel en brandweer aan boord waren, werd het aantal
slachtoffers nog vergroot.
Hoevele dooden dit vreeselijk ongeluk zal eischen, valt nog niet
met benadering te zeggen.
Uit Rotterdam wordt ons gemeld: He
denmorgen omstreeks tien minuten voor
tien heeft op het Grieksche stoomschip
„Petrarkis Nomikos", dat voor het vier-
jaarlijksch survey bij de werf Feijenoord
lag, een zeer ernstige ontploffing plaats
gehad. De ontploffing had plaats in het
ketelruim.
Onmiddellijk na de ontploffing brak
aan boord van het schip brand uit. De
brandweeren van Schiedam en van Rot
terdam rukten direct na het eerste alarm
met groot materiaal uit. Ook de drijvende
stoomspuit van de Rotterdamsche brand
weer werd onmiddellijk naar de werf van
Wilton-Feijenoord gedirigeerd.
Mén vreest met reden, dat de ontplof
fing een groot aan4-»1 slachtoffers zal
eischen.
Intusschen zijn de geneeskundige dien
sten van de gemeenten Schiedam en Rot
terdam gealarmeerd en wordt veel mate
riaal naar de werf gezonden.
Van den Rotterdamschen geneeskundigen
dienst zijn vier wagens naar Schiedam
gegaan.
Onmiddellijk is men op de werf begon
nen met hulp te verleenen aan de arbei-#
ders, die op het brandende stoomschip in
gevaar verkeeren.
Het stoomschip „Petrarkis Nomikos" is
een tankschip, metende 7.020 ton. Het is
in 1914 gebouwd en is eigendom van de
reederij Petros M. Nomicos Ltd. te Pi
raeus.
Het schip was 21 October- van Le Havre
naar Rotterdam gekomen voor bovenge
noemd vierjaarlijksch survey.
Groote consternatie in Schiedam.
Nader wordt gemeld:
De ontploffing, welke hedenochtend aan
boord van het Grieksche tankschip „Pe
trarkis Nomikos" heeft plaats gehad, heeft
in Schiedam groote consternatie verwekt.
Tot ver in den omtrek werd de ontplof
fing gehoord en van alle kanten stroom
den de inwoners van Schiedam en vooral
zij, die bloedverwanten hebben, die in het
bedrijf van Wilton-Feijenoord werkzaam
zijn, naar den ingang van de werf. Voor
de hekken van de werf stonden spoedig
na het bekend worden van de ontploffing
duizenden menschen, onder wie velen, die
zich angstig afvroegen wat er met vaders,
zoons of broeders zou zijn gebeurd. Ook
op de werf zelf ontstond direct na de ont
ploffing een groote consternatie. Onmid
dellijk toen bekend werd, wat er gebeurd
was, werd het geheele personeel der werf
gerequireerd om zoo veel mogelijk hulp te
verleenen.
Aan boord van het Grieksche tankschip
bevonden zich op het oogenblik der ont
ploffing waarschijnlijk alle leden der be
manning en vermoedelijk tusschen de
twintig en dertig arbeiders van de werf.
Tegen elf uur konden wij nog niet ver
nemen, op welke wijze de ontploffing heeft
plaats gehad. Dat deze echter zeer ernstig
geweest moet zijn, blijkt wel uit het feit,
dat direct na de ontploffing aan alle kan
ten op het schip de vlammen uitsloegen.
Het schijnt, dat brandende olie zich over
het schip heeft verspreid.
In Schiedam is de hulp ingeroepen van
alle dokters en verplegend personeel, voor
zoover beschikbaar, die zich allen naar de
werf hebben begeven. Reeds is een aan
tal slachtoffers van boord gehaald, ver
moedelijk een vijftiental, onder wie twee
of drie dooden. Het grootste deel der
slachtoffers was bewusteloos. Zij worden
naar de ziekenhuizen overgebracht.
Twee ontploffingen na elkaar.
Voor zoover op het oogenblik kan wor
den nagegaan, hebben twee ontploffingen
vlak na elkaar plaats gehad.
De eerste ontploffing geschiedde in een
oliebunker. Tengevolge hiervan is de bo
ven dezen bunker gelegen ketel door het
dek van het schip geslagen.
Tijdens de ontploffing waren ongeveer
dertig personen aan boord, van wie, zoo
als gemeld, tegen elf uur vijftien, allen
overdekt met ernstige brandwonden, van
Het schip waren afgebracht.
De hulpcolonne van de werf Wilton en
de Roode Kruis transportcolonne verleen
den de eerste hulp.
De brandweren van Schiedam en Rot
terdam, die korten tijd na de eerste ont
ploffing ter plaatse verschenen, stonden
tegenover de vuurzee aan boord vrijwel
machteloos.
Omstreeks tien uur volgde*een tweede
ontploffing, welke, naar het schijnt, nog
ernstiger is dan de eerste en ten gevolge
waarvan, voor zoover op het oogenblik
bekend is, verscheidene personen het le
ven hebben gelaten.
Van het brandweerpersoneel van Schie
dam zijn eenige leden gewond, onder wie
de brandmeester van de Schiedamsche
brandweer, de heer J. van der Plas. Deze
kreeg bij het blusschingswerk een ern
stige wonde aan het achterhoofd.
Omstreeks elf uur vreesde men, dat aan
boord van het als een fakkel brandende
schip een derde ontploffing zal volgen en
in verband hiermede kon de brandweer
niet aan boord blijven.
Dikke zwarte rookwolken stijgen uit het
schip op en verspreiden boven de werf
en omgeving een verstikkende rook.
Men vreest uitbreiding naar den wal.
Zooals gemeld, vreest men nog meer
ontploffingen aan boord van de „Petrar
kis Nomikos" en in verband hiermede is
te kwart voor elf hedenochtend bevel ge
geven de machinefabriek van Wilton-
Feijenoord, welke dicht bij het water staat,
te ontruimen.
Het is niet bekend hoeveel personen
zich nog precies aan boord van het bran
dende stoomschip bevonden. Onmiddellijk
na de eerste ontploffing snelde van alle
kanten hulp toe, en daardoor bevinden
zich aan boord van het schip niet alleen
nog leden van de bemanning en arbeiders
van Wilton-Feijenoord, die bij het plaats
hebben van de ontploffing aan boord wa
ren, doch ook waarschijnlijk nog brand
weerlieden en ander personeel van Wil
ton, die te hulp waren gesneld.
Wat het lot van al deze personen is, kan
nog niet worden nagegaan.
Na elf uur werd aan boord van de „Pe
trarkis Nomikos" geen mensch meer toe
gelaten in verband met het gevaar van
verdere ontploffingen.
Reeds drie dooden geborgen.
Er bestaat geen enkele zekerheid om
trent het aantal dooden, dat bij deze ramp
zal zijn te betreuren. Tot dusver zijn drie
dooden geborgen: de donkeyman, een vier
de machinist van de bemanning en een
man van het personeel van Wilton-Feijen
oord. Eenige tientallen gewonden zijn in
tusschen reeds naar het ziekenhuis over
gebracht.
Belangstelling van autoriteiten.
Een groot aantal autoriteiten uit Schie
dam en Rotterdam heeft zich naar de
werf Wilton-Feijenoord begeven. Onder
hen merkten wij op den burgemeetser van
Schiedam, mr. dr. F. L. J. van Haaren, den
subst.-officier van justitie, mr. Reumer,
en leden van het parket uit Rotterdam.
Twee schepen van de Rotterdamsche
Lloyd, die in de buurt van het brandende
schip lagen, zijn verhaald.
Intusschen duurde bij het afzenden van
dit bericht het vervoer van gewonden met
brancards, ziekenauto's en tot ziekenauto's
geïmproviseerde vrachtauto's nar het zie
kenhuis voort.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het tegen-offensief der regeerings-troe-
pen bij Madrid. Bombardement op Madrid
eischt tal van slachtoffers (2de blad).
Men verwacht Zondag een belangrijke
rede van Mussolini te Milaan (2de blad).
Een militaire staatsgreep in Perzië (2e
blad).
Om het Amerikaansche presidentschap
(2de blad).
BINNENLAND.
Een ernstige ontploffing in een Grieksch
stoomschip op de werf Wilton-Feijenoord
te Schiedam eischt vele slachtoffers.
(lste blad).
Begrooting 1937 Provincie Zuid-Holland.
(lste blad).
Het standpunt der Regeering inzake de
uitkeering in-eens aan de Schoolbesturen.
(2de blad).
Zes dooden geborgen,
de werf ontruimd
De toestand op de werf Wilton Feyen-
oord bleef zich tot de middaguren voort
durend ernstiger ontwikkelen. In verband
met het groote gevaar voor nieuwe ont
ploffingen en ook genoodzaakt door de
groote hitte, die het brandende schip uit
straalt, moesten de brandweer en de hulp
colonnes zich tot op ongeveer 150 meter
afstand van het brandende schip terug
trekken. Het schip is thans voorloopig aan
zijn lot overgelaten. De brand woedt in
alle felheid voort.
Om half twaalf heeft het geheele per
soneel van Wilton, zoowel de arbeiders als
het kantoorpersoneel, voor zoover zij geen
deel uitmaken van de hulpcolonnes, bevel
gekregen de werf te ontruimen.
Op dat uur waren zes dooden geteld. Be
halve de drie reeds genoemden zijn ten
gevolge van deze ramp nog om het leven
gekomen de heer Hoek, hoofdagent van
politie te Schiedam, en de heer Nieuwen-
huis, die deel uitmaakte van een der hulp
colonnes. De indentiteit van 't zesde slacht
offer is nog niet vastgesteld.
Voortdurend stroomen nieuwsgierigen in
de richting van de werf Wilton Feyenoord
te Schiedam. In verband hiermede heeft
de politie uitgebreide maatregelen geno
men, waarbij assistentie wordt verleend
door padvinders. Het publiek is terugge
drongen aan de eene zijde tot den hoek van
de Burg. Knappertlaan, en aan de andere
zijde tot de vijf sluizen. Dit is aan beide
zijden tot op ongeveer 200 meter afstand
van den ingang van de werf.
Het voetgangersverkeer over den Vlaar-
dingerdijk tusschen Schiedam en Vlaar-
dingen is voor een groot gedeelte gestremd.
Het rijverkeer wordt gaande gehouden on
der toezicht en leiding der politie.
ZIE VOOR NADERE BIJZONDERHE
DEN „LAATSTE BERICHTEN" OP
PAG. 3.
BINNENGEKOMEN SCHEPEN.
Verschillende schepen zijn nog weer de
Scheveningsche haven binnengekomen, Alle
hebben het stormweer meegemaakt.
Op zee zijn nu nog omstreeks 25 Scheve
ningsche booten, die een worsteling met den
storm moeten hebben doorgemaakt. Eenige
zijn er onder, waarvan men nog niets ver
nomen heeft.
VISSCHERSVAARTUIG AANGEVAREN
EN ERNSTIG BESCHADIGD.
Hedenmorgen is op de Westerse helde te
Vlissingen het visschersvaartuig VI. 28 aan
gevaren door een uitgaand Duitsch stoom
schip, dat tijdens het oversteken naar de
Wielingen vermoedelijk tengevolge van de
eb tegen de visschersboot is gedreven.
Persoonlijke ongevallen hadden niet
plaats, doch de VI. 28 werd aan de voor
zijde zeer ernstig beschadigd.
