„Een Mimlipe Epidemie"
DONDERDAG 29 OCTOBER 1936
No. 8559
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Aanbieding van een Nationaal Huwe
lijksgeschenk aan H. K. H. Prinses Juliana
en Z.D.H. Prins Bernhard
van Lippe-Biesterfeld.
28ste Jaargang
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Lelden 19 cent pei week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Negatief werk.
Negatief werk is niet zoo mooi, niet zoo
vruchtbaar als positief werk.
Mooier, vruchtbaarder is positief
sociale politiek te voeren, dan socia
lisme en communisme te bestrijden. Dit wil
echter niet zeggen, dat dit laatste niet
noodig zou zijn.
Mooier, vruchtbaarder is 't, positief
krachtige staatkunde te voeren,
dan fascisme en nationaal-socialisme te be
strijden. Dit wil echter niet zeggen, dat dit
laatste niet noodig zou zijn.
Wij hebben herhaaldelijk betoogd, dat
positief werk voorop moet staan en nog
onlangs voor wat de actueele politiek be
treft onze meening in eenige voorbeelden
verduidelijkt, geconcretiseerd.
Maar wij mogen dan toch ook wel be
nadrukken, dat men negatief werk niet
mag verwaarloozen of minachten.
Dit laatste betoogt ook mr. Marchant in
zijn jongste boek, dat gericht is tegen het
fascisme en waarvan dezer dagen de inlei
ding is gepubliceerd.
Mr. Marchant motiveert de publicatie
van dit werk o.m. als volgt:
Er zijn er ook, die een scherpe cr.i-
tiek van het nationaal-socialisme af
keuren. Zij keuren elke maatregel te
gen „de beweging" af; zelfs het ver
weer van de Kerk. Het zijn de ridders
van de methode: neem hun de wind
uit de zeilen, toon wat gij zelf kunt. Zij
beweren, dat de critici „de mentaliteit
van de nationaal-socialisten niet ver
staan", enzoo voort.
Het is maar al te duidelijk gebleken,
dat dit het standpunt is van lieden, die,
zelf besmet, die critiek onaangenaam
vinden. Hun advies is al zeer zonder
ling, Indien er menschen opkomen, die
ons op volmaakt onhoudbare gronden
de zonderlingste verwijten maken en
ons uitnoodigen om him leiding te vol
gen, dan zouden wij ons moeten hou
den, alsof wij door de onzinnige be
weringen allen eerbied voor ons eigen
standpunt hebben verloren. Deze ge
dachten kunnen alleen rijzen in het
hoofd van hen, die liever niet de waar
deloosheid zien aangetoond van denk
beelden, waarmede zij zelf instemmen.
Dit zijn de dreigende gevaren van
de staatkundige epidemie, waarvan in
de volgende bladzijden de diagnose
wordt gesteld.
Wij zijn het volkomen eens met mr. Mar
chant, dat ook kan gezondigd worden door
een tekort aan het zoogenaamde negatief
werk.
HET FEEST. VAN
Z. D. H. MGR. M. P. J. MÖLLMANN.
Honderden kwamen den jubilaris
gelukwenschen.
Zeer velen hebben gisteren, bij gelegen
heid van het 25-jarig jubileum, dat Z.D.H.
Mgr. M. P. J. Möllmann, Protonotarius
Apostolicus en oud-Vicaris Generaal van het
Bisdom Haarlem, vierde als lid van het
Kathedrale Kapittel, doen blijken van hun
erkentelijkheid voor het vele goede, dat de
jubilaris bijna een kwart eeuw lang als
plaatsvervanger en eerste helper van den
Bisschop voor het Haarlemsche heeft ver
richt. Vooral de katholieken uit de bis
schopsstad hebben van deze gelegenheid
gebruik gemaakt om Mgr. Möllmann te
danken voor zijn belangstelling, die hij
steeds voor particulieren en organisaties
in zijn omgeving toonde. Want, al is de ju
bilaris ook geboren Amsterdammer en al
heeft de goedmoedigheid van den echten
hoofdstedeling hem nooit verlaten, in den
loop der jaren is hij toch een echte Haar
lemmer geworden, die alle belangen van de
stad door en door kent en zelf door ieder
zonder uitzondering gekend en gewaar
deerd wordt.
Na de plechtige H. Mis, die door den
feesteling 's morgens met pontificale as
sistentie van Z.H.E. den Bisschop in de
Kathedraal werd gecelebreerd, had Mgr.
Möllmann reeds de gelukwenschen mogen
ontvangen van de geestelijken, die bij het
H. Dankoffer waren tegenwoordig geweest.
Priesters uit stad en bisdom, die niet in
de gelegenheid waren geweest om in de
kathedraal tegenwoordig te zijn, kwamen
in den middag den jubilaris ten zijnen hui
ze gelukwenschen. Ook vele religieuzen en
leeken kwamen ter receptie. Van de tal-
loozen, die naar den Zijlweg kwamen, noe
men we slechts mr. J. N. J. E. Heerkens
Thijssen, lid van de Eerste Kamer der S La
ten Generaal en oud-wethouder van de ge
meente Haarlem, wethouder W. J. B. van
Liemt; den heer J. Beynes en dr. L. C.
Proot, die wel het laiigst en daarom ook
het best van de langdurige werkzaamheid
van Mgr. Möllmann als secretaris en Vica
ris-Generaal van het Bisdom zijn getuige
geweest. Verder kwamen er ojn. de Alge-
meene Overste en de Overste van het Haar
lemsche klóoster van de Zusters van de H.
Juliana van Falconerie, de Algemeene
Overste van de Vrouwen van Nazareth en
het Hoofdbestuur van De Graal, de alge
meene overste van het St. Luciagesticht,
Zusters Franciscanessen van de scholen in
de Koningstraat en de Mariastichting, Car
melitessen van den Zijlsingel en enkele re
ligieuzen van Bethanië, het bestuur van de
St. Cassianusvereeniging voor Hoofden van
Scholen in het Bisdom Haarlem, waarvan
de jubilaris eere-voorzitter is, de besturen
van den Haarlemschen R. K. Vrouwenbond,
van den Ned. R. K. Blindenbond, van de
R. K. Middenstandsvereeniging, van de St.
Marthavereeniging en een deputatie van
leerlingen van het R. K. Lyceum.
Reeds in den morgen was een groot aan
tal bloemstukken en cadeaux binnengeko
men. 0.m. ontving Monseigneur een prach
tig bloemstuk van de St. Cassianusvereeni
ging, die hem reeds jaren lang regelmatig
op haar vergaderingen mocht begroeten.
Den geheelen dag door bracht de post pak
ken met schriftelijke gelukwenschen aan,
telegrammen en brieven uit het geheele
land.
De katholieken uit stad en bisdom, de
talloozen, diie ooit het voorrecht hadden
Mgr. Möllmann te ontmoeten, hebben dezen
feestdag voor den oud-Vicaris-Generaal tot
een onvergetelijke gemaakt, hebben hem
bij zijn 25-jarig jubileum als lid van het
Haarlemsche Kapittel op spontane wijze ge
huldigd voor al het goede, dikwijls slechts
in zeer intiemen kring bekend, dat deze
priester gedurende lange jaren als Ordina
rius en voornaamste Raadsman van het
groote Diocees heeft verricht.
Z. D. H. MGR. M. P. J. MÖLLMANN VIERDE WOENSDAG ZIJN ZILVEREN JUBILEUM ALS. KANUNNIK VAN
HET HAARLEMSCH KATHEDRAAL KAPITTEL. - IN HET MIDDEN Z. H. EXC. MGR. J. P. HUIBERS; RECHTS
NAAST HEM MGR. MÖLLMANN; LINKS VAN MGR. HUIBERS MGR. STAM.
De aard van het geschenk.
De samenstelling der Comité's.
Oproep aan het Nederlandsche Volk.
Het Algemeen Comité richt zich hierbij tot het Nederlandsche Volk
voor het verkrijgen van de medewerking van allen aan het Nationaal
Geschenk, dat zal worden aangeboden ter gelegenheid van het huwe
lijk van Hare Koninklijke Hoogheid Juliana, Prinses der Nederlanden,
Prinses van Oranje-Nassau, Hertogin van Mecklenburg, en Zijne Door
luchtige Hoogheid Bernhard, Prins van LippeBiesterfeld.
In al zijn geledingen heeft het Nederlandsche volk eene overwel
digende en ontroerende vreugde getoond bij het vernemen van de
heugelijke tijding. De liefde ert trouw jegens het Huis van Oranje
traden opnieuw in een helder licht. Van tal van zijden klonk reeds
aanstonds, spontaan en hartelijk, de wensch óm deze gevoelens van
vreugde, liefde en trouw in een huwelijksgeschenk tot uitdrukking te
brengen. Dezen wensch te verwezenlijken, is het doel van het Comité.
Het Prinselijk Paar heeft zich uitgesproken voor één nationaal ge
schenk. Aan deze uitspraak zij hier herinnerd.
Onder goedkeuring van Prinses en Prins bestaat het voornemen een
jacht voor het bevaren van de binnenwateren aan te bieden. Daaren
boven ligt het in de bedoeling het noodige te verrichten voor moderni
seering en inrichting van het Paleis, dat het Prinselijk Paar zal gaan
bewonen, dan wel voor bouw en inrichting van een passend landhuis.
Een beslissing omtrent dit tweede geschenk kon niet aanstonds worden
genomen.
De gelegenheid tot het storten van bijdragen is opengesteld bij ver
schillende dagbladen. Daarnaast bestaat die gelegenheid bij de pen
ningmeesters van de Provinciale Comité's, van de Comité's in Amster
dam, Rotterdam en 's-Gravenhage en van de plaatselijke Comité's, die
onder de auspiciën van de Provinciale Comité's zijn of zullen worden
opgericht.
UITVOEREND COMITé
Tot Voorzitter van het Uitvoerend Co
mité is aangewezen Mr. L. J. A. Trip, Pre
sident van de Nederlandsche Bank.
WERK-COMITé
In het Werk-Comité hebben zitting:
Mr. A. J. A. A. baron van Heemstra,
Voorzitter.
Mr. W. U. Hazelhoff Roelfzema, Secre
taris.
Mr. E. de Visser, Secretaris.
Mr. D. Crena de Iongh, Algemeen Pen
ningmeester.
Ph. Mees, Lid
Mr. H. Waller, Lid.
Het Secretariaat is gevestigd te Arnhem,
Velperbinnensingel 5, Telefoon 21300.
COMITÉ PROVINCIE ZUID-HOLLAND
Het Provinciaal Comité voor Zuid-Hol
land is als volgt samengesteld:
Jhr. Mr. Dr. H. A. van Karnebeek, Mi
nister van Staat, Commisaris der Ko
ningin in de Provincie Zuid-Holland, Eere
voorzitter.
Jhr. J. H. Röell, Luitenant-Generaal b.d.,
Eerste Ondervoorzitter van de Vereeni-
ging „Het Nederlandsche Roode Kruis", te
's Gravenhage, Voorzitter.
Mr. P. Polvliet, oud-President van het
Gerechtshof te 's Gravenhage, wonende al
daar, Onder-voorzitter.
Jhr. Mr. Dr. O. Reuchlin, Agent van de
Nederlandsche Bank te 's Gravenhage, wo
nende aldaar, Penningmeester.
Mevrouw Mr. C. C. Bakkervan Bosse,
Lid van de Provinciale Staten van Zuid-
Holland, te 's Gravenhage.
H. J. Borghols, oud-Lid van Gedeputeer
de Staten van Zuid-Holland, te 's Graven
hage.
L. Hoejenbos, Directeur van den Gemeen
telijken Dienst voor Maatschappelijk Hulp
betoon te 's Gravenhage, wonende aldaar.
Mr. Abr. van der Hoeven, Lid van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal, te
Rotterdam.
Prof. Dr. J. Huizinga, Hoogleeraar, te
L e i de n.
H. G. J. de Monchy, lid van de firma
Pakhuismeesteren, te Rotterdam.
H. Nijgh, Directeur der Nieuwe Rotter-
damsche Courant, te Rotterdam.
J. H. Reinhardt, oud-wethouder der ge
meente Dordecht, wonende aldaar.
H. A. Schreuder, Voorzitter van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken voor
Gouda en omstreken, te Schoonhoven.
G. Slob. Dijkgraaf van het Hoogheem
raadschap De Alblasserwaard; burgemees
ter der gementen Meerkerk, Leerbroek en
Nieuwland, te Meerkerk.
EERE-COMITé
In het Eere-Comité" hebben zitting ge
nomen de Ministers, de Commissarissen
der Koningin, de Rectores Magnifici van
alle Universiteiten en Hoogescholen, de
Aartsbisschop van Utrecht en andere ver
tegenwoordigers van Kerkgenootschappen,
de burgemeesters van Amsterdam, Rotter
dam, Den Haag en enkele andere digni
tarissen.
ALGEMEEN COMITé
In het Algemeen Comité hebben de ver
tegenwoordigers van vele organisaties zit
ting, o.a.:
T. J. André de la Porte, Praeses van de
Algemeene Senatenvergadering, Leiden.
Mevrouw C. Eerdmansde Holl, Voor
zitster van de Nederlandsche Vereeniging
van Huisvrouwen, Leiden.
Ir. F. H. E. Guljé, Voorzitter van de Al
gemeene R.K. Werkgeversvereniging,
Leiden.
J. W. Henny, Voorzitter van de Vereeni
ging „De Nederlandsche Dagbladpers".
Phs. van Ommeren, Jr., Wassenaar.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Franco's troepen schuiven langzaam
voorwaarts. Een communiqué van de non-
interventie-commissie (2de blad).
De Belgische Kamer over de bekende
rede van den koning. (2de blad).
Goering voor het vier-jaren-plan. (2de
blad).
Vijftig opvarenden van een bij Alexan-
drië vergaan Egyptisch stoomschip ver
mist. )Buitenl. Ber., 2de blad).
BINNENLAND.
Algemeene beschouwingen van de Twee
de Kamer in het Voorloopig Verslag over
de Rijksbegrooting 1937. (2de blad).
Vrceselijk familiedrama te Venlo, waar
bij vijf dooden vielen. (Gem. Ber. 3de
blad).
Jhr. Mr. J. C. Stoop, oud-Directeur van
het Kantoor Dordrecht der Twentsche
Bank, te 's Gravenhage.
Mr. L. Trouw, Lid van de Provinciale
Staten van Zuid-Holland, te Brielle.
W. C. J. J. Baron van Voorst tot Voorst,
Dijkgraaf van het Hoogheemraadschap
Delfland, te 's Gravenhage.
W. Warnaar, Wethouder der gemeente
Sassenheim, wonende aldaar.
Jhr. Mr. H'. C. van der Wyck, te 's Gra
venhage,
terwijl Jhr. Mr. R. Sandberg van Boe
lens, Chef van het Kabinet van de-n Com
missaris voornoemd, als secretaris aan dit
Comité is toegevoegd.
(Een ziektebeeld van het Dietsche
Nationaal Socialisme in Nederland)
door Mr H. P. MARCHANT
ingen. 12.40 geb. f 2.90
Dit werk zal binnen enkele weken ver
schijnen. De voorloopige aankondiging heeft
reeds bewezen, dat voor dit boek overwel
digende belangstelling bestaat. Bestel dit
werk reeds nu, het wordt U dan bij ver
schijnen onmiddellijk bezorgd.
ZANDVLIET's Boekhandel
Haarl.str. 117, Teief, 2042
De wereld
in vogelvlucht
Wanneer wij vandaag een paar-minuten-
race om de wereld maken, valt er weinig
bijzonders in vogelvlucht te aanschouwen.
Hoe hóoger men stijgt en om in enkele
oogenblikken de heele wereld te overzien,
moet men zeer hoog stijgen des te klei
ner en onbeduidender worden de aardsche
dingen. Slechts gebeurtenissen van groot
formaat springen dan in het oog en deze
vallen vandaag niet waar te nnemen.
Wenden wij het oog naar Spanje, dan
zien wij de pionnen van Franco op het
bloedige Spaansche schaakbord iets naar
voren geschoven in de richting van Madrid,
omdat generaal Varela het plaatsje Torre-
jon de la Cazada heeft bezet; en verder
zien wij eenige stofwolkjes boven Madrid,
wat wijst op bombardementen. Wij zien
verder de gedelegeerden te Londen bijeen
zitten in de niet-inmengingscommissie. De
heeren verwerken ellen-lange nota's, debat-
teeren wat met elkander, beschuldigen ei
kanders regeerin.gen en geven commum-
qué's uit. Verder geen nieuws.
In Berlijn zet Göring het vierjarenplan
uiteen en zegt, dat hij 20 pond is afgeval
len, omdat hij geen vet meer eet, terwijl
in Praag de heeren der Kleine Entente aan
een copieuzen feestmaaltijd bijeenzitten en
hartroerende toespraken houden.
Op de wereldzeeën zien wij tenslotte een
paar wrakken drijven, als slachtoffers van
den jongsten storm.
Dat is alles.
