De Rex-betooging te Brussel
DE RING ROND MADRID
Dégrelle Zondag gearresteerd, doch
s nachts weer vrijgelaten
Nog slechts spoorwegverbinding
met Valencia
MAANDAG 26 OCTOBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Een vrij rumoerige dag
SPANNING IN DE HOOFDSTAD.
De morgen was rustig.
Er heerschte Zondagmorgen een ietwat
opgewonden stemming in de Belgische
hoofdstad. Politie-agenten en gendarmes
stonden op alle kruispunten opgesteld en
voornamelijk in de Karthuizerstraat, waar
het hoofdkwartier der Rexisten gevestigd
is, die de laatste maatregelen voor de be
tooging troffen.
Tot elf uur gebeurde er echter niets bij
zonders. Op dit tijdstip begon het défilé
van oud-strijders voor den koning, het tra-
ditioneele, jaarlij ksche défilé ter herden
king van den Yzerslag, dat de Rexisten
hadden aangegrepen als een inleiding voor
hun inmiddels verboden betooging.
Het défilé voor den koning.
Het défilé van oud-strijders ter herden
king van den slag aan den Yzer begon gis
termorgen. De stoet trok van het Paleis
plein tot aan den Congreszuil, onder stroo
menden regen voorbij den koning.
Tijdens het défilé deden zich nog steeds
geen incidenten van beteekenis voor, hoe
wel er nu en dan wel tusschen politieke
tegenstanders wel met allerlei leuzen over
en weer werd gedemonstreerd.
Na het défilé, dat een half uur duurde,
trokken de Rexisten naar de binnenstad,
onder het roepen van den kreet „Rex zal
overwinnen". Socialisten en communisten
hielden tegenbetoogingen en riepen hun
leuzen, doch het kwam niet tot handtaste
lijkheden. Het duel bleef geheel monde
ling.
De Rexisten waren niet in bijzonder
groot aantal, men schatte het op eenige
duizenden.
Dégrelle wordt gearresteerd.
Op het St. Goedele-plein verscheen
Dégrelle voor een venster en wilde z.ijn
aanhangers toespreken. Bij het verlaten
van dit huis werd hij gearresteerd. Met
een glimlach op de lippen liet Dégrelle
zich wegleiden.
Hij werd naar het hoofdbureau van po
litie gebracht.
Na zijn arrestatie had een betooging
plaats bij de beurs.
De politie dreef de betoogers uiteen en
arresteerde een veertigtal personen.
Graaf de Grunne en Knaèpen werden ge
arresteerd omdat zij weigerden gevolg te
geven aaon het bevel van de politie door
te loopen.
Onrustige middag.
Den geheelen middag was het in de
binnenstad onrustig, vooral in de omgeving
van de beurs en de groote boulevards.
Doorloopend verspreidde politie en gen
darmerie samenscholingen en velen wer
den gearresteerd omdat zij weigerden de
politie te gehoorzamen.
De openbare gebouwen werden door
militairen bewaakt.
Tijdens een vechtpartij in de omgeving
van het Volkshuis tusschen Rexisten en
politieke tegenstanders, werd een persoon
ioor een schot gewond.
Vechtpartijen in den avond.
Later op den middag en in den avond
werd het drukker op de boulevards tus
schen de beurs en het Brouckèreplein. De
Rexisten stonden langs den weg en floten
en riepen hun leuzen. Hun tegenstanders
deden hetzelfde en de politie verbood te
blijven staan. Bereden gendarmen dreven
hun rijdieren tot op het trottoir. De rexis
ten gingen uiteen, doch later kwamen zij
weer samen. Dit ging zoo eenige malen en
tenslotte ontstond hierdoor een nerveuse
stemming.
Omstreeks vier uur mengden zich poli
tieke tegenstanders onder de Rexisten en
de gebalde vuist werd opgestoken tegen
de gestrekte hand. Op de kreet „Rex zal
overwinnen", werd geantwoord: „Fascis
ten naar Berlijn". Eenige malen raakten
beide groepen slaags en de politie trad
steeds strenger op.
Zij kon echter niet verhinderen, dat de
vechtpartijen steeds talrijker werden en
ook in ernst toenamen.
Het bleef intusschen bij plaatselijke klop
partijen, en door arrestaties wist de gewa
pende macht steeds de grootste lawaai
makers er uit te pikken.
Den heelen avond bleef het zeer woelig
te Brussel en er kwamen nog tal van
vechtpartijen voor.
Dégrelle c.s. in vrijheid gesteld.
Om één uur vannacht werden Dégrelle
de leider der Rexisten, en diens politieke
vrienden in vrijheid gesteld.
REDE VAN VANDERVELDE OP HET
SOCIALISTEN-CONGRES.
In een rede op het socialistisch congres
te Brussel verklaarde Vandervelde, dat de
regeering van Van Zeeland vastbesloten
is, het hoofd te bieden aan het Rexisme.
Ten aanzien van Spanje verklaarde spre
ker, dat de socialisten voort zullen gaan
hun sympathie te betuigen met hen, die in
Spanje strijden voor de democratie; welke
is gericht op de souvereiniteit van den ar-
LEON DéGRELLE,
de leider der Belgische Rexisten.
beid. De regeeringen moesten thans onder
zoeken, of de omstandigheden, welke voor
de Fransche regeering aanleiding waren
het non-interventie-verdrag voor te stel
len, nog bestaan.
Sprekende over de rede van den koning
zeide Vandervelde, dat volgens zijn mee
ning nooit een grooter waarheid omtrent
de noodzakelijkheid van de versterking
van het militair statuut werd gesproken.
Men kan niet ontkennen, dat de» Volken
bond een groot deel van zijn moreele auto
riteit heeft verloren. Toch blijven de so
cialisten gehecht aan den bond, er is geen
sprake van een nieuwe politiek.
De houding der Rexisten schreit ten he
mel om wraak, zoo vervolgde spreker, het
verbod was noodig om de orde te handha
ven. Tenslotte verklaarde Vandervelde,
dat men staat aan den vooravond van ern
stige gebeurtenissen, hardnekkige en moei
lijke strijd is in het vooruitzicht.
BUITENLAND
DUITSCHLAND.
GRAAF CIANO BIJ HITLER
Een hartelijke ontvangst
De Italiaansche minister van Buiten-
landsche Zaken, graaf Ciano, heeft Zater
dag te Berchtesgaden een onderhoud met
Hitier gehad, dat twee uren duurde.
Volgens welingelichte kringen was de
bespreking buitengewoon hartelijk. Daar
na werd het noenmaal gebruikt, waaraan
25 personen deel namen, o.m. Attolico, von
Hassell, von Neurath en von Ribbentrop.
Hitier heeft in hartelijke woorden af
scheid van zijn gast genomen.
Met opgeheven arm bleef hij op het bor
des van zijn villa staan, totdat de auto,
waarin Ciano had plaats genomen, den
laatsten bocht van den weg voorbij was.
Ciano werd daarop te München met bui
tengewoon vertoon ontvangen; 300 man
S.S. defileerden er voor hem, terwijl het
Odeon-plein feestelijk was verlicht. Man
schappen der S.S. fungeerden als fakkel
dragers.
Verklaring van Ciano voor de pers
Zondagochtend heeft de Italiaansche mi
nister van Buitenlandsche Zaken, graaf
Ciano een communiqué voorgelezen in een
vergadering van de pers.
Hierin zeide hij o.m. dat hij een harte
lijk onderhoud heeft gehad met den Fueh
rer te Berchtesgaden en met von Neurath
te Berlijn over den algemeenen politieken
toestand. Hieruit bleek, dat beide landen
een anti-communistische actie zullen ont
plooien ten gunste van den vrede.
Ook werd gesproken over de onderhan
delingen tot vervangen van Locarno-pact.
Beide landen verlangen een garantie-pact
voor West-Europa.
i Verder werd de Volkenbond besproken.
J Inzake de Donaulanden zullen beide lan
den de tot nu toe gevoerde politiek voort
zetten in vriendschappelijke samenwer
king.
Ten aanzien van de Spaansche kwestie
werd overeengekomen, dat de regeering
van generaal Franco door den vasten wil
van het Spaansche volk wodtr gesteund.
Waar deze regeering heerscht, wist zij de
orde te herstellen, terwijl daarvoor de
anarchie woedde. Beide landen verlangen,
dat Spanje zoo spoedig mogelijk weer zijn
plaats in de rij der volkeren inneemt.
Italië en Duitschland willen samenwer
ken voor de civilisatie van Europa en de
cultureele betrekkingen tusschen beide
landen zullen worden uitgebreid.
Ciano naar Rome teruggekeerd
De Italiaansche minister van Buiten
landsche Zaken, graaf Ciano, is gisteren
per vliegtuig uit München naar Rome te
ruggekeerd.
DE TENUITVOERLEGGING VAN HET
VIERJARENPLAN
Mobilisatie van den arbeidsdienst
Minister-president Goering heeft in het
kader van de tenuitvoerlegging van het
vierjarenplan in overleg met den rijks-
arbeidersleider Hierl de mobilisatie van
den geheelen rijksarbeidsdienst bevolen.
Dit bevel is noodzakelijk geworden door
het vroege intreden van het koude weer.
Men is reeds druk bezig met het binnen
halen van den vroegen oogst.
DE ERKENNING VAN HET
ABESSIJNSCHE KEIZERRIJK
DOOR DUITSCHLAND
De Duitsche erkenning van het Italiaan
sche keizerrijk Abessynië heeft te Parijs
geen verrassing gebracht. Het Duitsche
besluit, dat bij het vertrek van Ciano
naar Berlijn verwacht kon worden, wordt
te Parijs beschouwd als een logisch ge
volg van de welwillende houding, die
Duitschland van het begin van het Oost-
Afrikaansch conflict af jegens Italië heeft
aangenomen. Waar Duitschland geen lid
van den Volkenbond is, kan het het Itali
aansche keizerrijk erkennen, zonder dat
daartegen juridische of politieke bezwaren
kunnen worden ingebracnt.
FRANKRIJK.
REDE VAN BLUM TE NARBONNE
Maatregelen tegen smaad in de pers
De Fransche mini3ter-presiderft Blum
heeft Zondag te Narbonne een groot feest
maal van 2500 couverts gepresideerd.
Hij hield een rede, waarin hij o.a. zeide,
dat de regeering van het Volksfront een
diepgaande wijziging heeft gebracht in de
materieele en moreele condities van de
werklieden. De landbouw-economie werd
gewijzigd en de prijzen der landbouwarti-
kelen werden op hun essentieele hoogte
gebracht. Reeds is een economisch herstel
in het land merkbaar.
Wel is er nog critiek en Blüm wil hier
niet de grond van nagaan, doch dat groote
massa van het volk heeft de regeering be
grepen.
Spreker verklaarde verder, dat de da
tum van het begin van de zitting van het
parlement morgen in een ministerraad zal
worden vastgesteld.
De regeering wil een aantal wetsontwer
pen indienen, waardoor het minder moei
lijk wordt plaatselijke begrootingen te
regelen. Het crediet van drie milliard franc
van de Banque de France maakt het mo
gelijk, de renten van zekere hypothecaire
leeningen te verlagen en de gemeenten te
steunen, die groote leeningen moesten
sluiten om openbare werken uit te voeren,
Verder is de regeering voornemens, een
wet op de pers yoor Je stellen, waarin aan
particulieren mogelijk wordt gemaakt zich
te verdedigen tegen smaad.
Ook moet deze wet de openbare macht
mogelijk maken de machten na te gaan,
welker doel is invloed uit te oefenen op
de openbare meening, opdat men weet,
vanwaar zij hun middelen krijgen. De mo
gelijkheid wordt geopend hen te laten
bewijzen, dat zij onafhankelijk zijn.
Misschien kan de Kamer zich voor de
sluiting van de buitengewone zitting hier
mede bezig houden. Vervolgens zullen
voorstellen van wet worden ingediend in
zake nationale verzekering tegen rampen
in den landbouw, werkloosheidsverzeke
ring en ouderdomspensioen. De weken, die
daarop volgen, zullen vrijwel geheel ge
wijd zijn aan de begrooting 1937, deze
moet voor het einde van het jaar zijn aan
genomen.
De meest sombere geruchten doen de
ronde omtrent deze begrooting; een zoo
eerlijk minister als Vincent Auriol zal
evenwel niet spelen met cijfers of kunst
matige berekeningen; de begrooting zal
eerlijk zijn.
Blum besloot zijn rede met een betui
ging van trouw van de regeering aan het
Volksfront.
ITALIË.
GROOTE REDEVOERING VAN
MUSSOLINI TE BOLOGNA
Mussolini heeft te Bologna voor een ge
weldige menigte een toespraak gehouden,
waarin hij een overzicht gaf van de Tiisto-
rische geburtenissen gedurende de laatste
tien jaren. Hij constateerde, dat het fascis
tisch regiem in deze periode grootsche pro
blemen heeft opgelost.
De Duce zeide o.m.:
Wij hebben in zeven maanden tijds met
vijf veldslagen een keizerrijk ver woven.
Wij hebben het niet alleen strijdende te
gen de vijandelijke legers, die de verra
ders van de Europeesche beschaving van
kader hadden voorzien en gewapend, ver
overd, maar tegenover een geheele coali
tie, welke haar hoofdkwartier had opge
slagen aan het meer van Genève.
In zeven maanden hebben wij een kei
zerrijk. Er zal veel minder tijd voor noo
dig zijn om het te bezetten en te pacifi
ceer en. Terwijl ik tot u spreek, zijn onze
colonnes bezig op te rukken in de zeer
vruchtbare gebieden der groote meren in
het hartje van Afrika.
Een andere colonne rukt naar het Wes
ten op om te trachten de fantastische re
geering van Gore op te sporen.
Wanneer deze gebieden, welke zes maal
zoo groot zijn als het moederland gepacifi
ceerd zullen zijn, zal er plaats zijn voor
allen.
Op dit oogenblik, nu de Europeesche ho
rizon onzeker is en in i wanorde, biedt Ita
lië, aldus Mussolini, het bewonderenswaar
dige beeld van discipline. Vervolgens sprak
de duce over den olijftak, welke zich ver
heft „boven het bosch van 8 millioen ba-
STRIJD AAN TWEE FRONTEN.
Op twee fronten is gisteren in Spanje
revig gevochten.
lo. Rond Madrid, waar de nationalisten
hun opmarsch voorbij Navalcarnero voort
zetten en er tevens in geslaagd zijn de ver
binding tusschen de hoofdstad en Aran-
juez af te snijden, terwijl de regeerings-
troepen zich hardnekkig bij het Esecorial
verdeigen, om daar event, den ring rond
Madrid te verbreken. Een bericht van na
tionalistische zijde, dat het Escorial in hun
handen was gevallen, is nog niet beves
tigd.
2o. In Asturië, waar de nationalisten
trachten van Oviedo uit Bijjon Trubia en
Mieres te bezetten, terwijl de mijnwerkers
nieuwe aanvallen op Oviedo ondernemen.
Wat den strijd ten Zuiden van Madrid
betreft hebben de nationalisten vooral een
groot succes te boeken door de bezetting
van Borox en Esquivias, welke laatste
plaats op enkele kilometers ten Noorden
van Aranjuez is gelegen. De nationalisten
zijn daardoor in het bezit gekomen van
den laatsten spoorweg welke van de hoofd
stad naar het Zuiden leidt, zoodat de re
geering thans nog slechts de beschikking
heeft over den spoorweg naar de haven
stad Valencia.
Alvorens generaal Varela, die aan den
rechtervleugel van de nationalistische le
gers het bevel voert, tot den nieuwen op
marsch overging, had hij een onderhoud
met generaal Mola, die naar Olliscas was
gekomen, om de verdere militaire operaties
te bespreken. Door zijn bezetting van Illes-
cas, ten Noordwester van Aranjuez, had
generaal Varela reeds bewezen, dat hij vlug
weet te handelen en zijn opmarsch zou,
naar de Havasverslaggever te Illescas op
merkt, wel eens beslissend kunnen zijn voor
het lot van Madrid.
Geen aanval op Aranjuez.
Het merkwaardige van het offensief in
dezen sector is, dat niet tot een aanval op
Aranjuez is overgegaan. De stad ligt op een
500 meter hooge rots en zou goed verde
digd kunnen worden, zoodat een aanval
zeer veel menschenlevens zou hebben ge-
eischt.
Toen generaal Varela dan ook gister
morgen aan de artillerie, tanks en cavale
rie, welke laatste onder bevel staat van
kolonel Monasterio, bevel gaf op te ruk
ken, lieten de afdeelingen Aranjuez rechts
liggen. Een hevig gevecht ontwikkelde
zich, doch de artillerie en de vliegtuigen
wisten opnieuw den doorslag te geven; re-
geeringsvliegtuigen werden niet gezien.
Ondanks de hevige beschieting door de
regeeringartillerie konden de nationalisten
in de laagvlakte vlug oprukkgn. Kolonel
Monateria slaagde er in de rivier de Ja-
rama ten Noorden van Aranjuez te berei
ken, zoodat thans Aranjuez volkomen van
Madrid is afgesneden.
Men kan deze operatie, aldus Havas, als
een van de laatste, zoo niet de laatste in
de directe omgeving van Madrid beschou
wen. Een beslissende aanval op Madrid zal
nu niet lang meer op zich laten wachten.
Naar de nationalistische generaal Queipo
de Llano voor de radio mededeelde, is ten
Noorden van Aranjuez een aantal meisjes
gevangen genomen, die verklaarden door
de anarchisten gedwongen te zijn naar het
jonetten" en hij besloot: Deze geest, welke
achter de bajonetten en de kanonnen staat,
is de geest, welke heiligheid en heroisme
geeft en den geest, welke ons overwinning
en roem zal geven.,
AMERIKA.
EEN BRITSCHE „STROOVERKIEZING"
Roosevelt zal vermoedelijk gekozen
worden
De eerste van Engelsche zijde georgani
seerde strooverkiezing bij de a.s. presi
dentsverkiezingen in de Ver. Staten heeft
tot resultaat gehad, dat president Roose-
veld in 32 van de 48 staten een meerder
heid heeft boven zijn tegencandidaat Lan-
don. Deze strooverkiezing is uitgevoerd
door de verschillende Amerikaansche cor
respondenten van Reuter en geeft aan, dat
de Staten, waar Roosevelt een meerderheid
kan verwachten, hem 314 stemmen verze
keren in het electorale college, terwijl hij
er slechts 266 noodig zal hebben om geko
zen te worden. Landon zal slechts over
217 stemmen beschikken.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
VREESELIJK SPOORWEGONGELUK
IN CHINA
Zestig dooden.
Op een helling van den spoorweg tus
schen Kanton en Hankou zijn Donderdag
j.l. twee treinen tegen elkaar gebotst. Hier
bij zijn een zestigtal personen omgekomen,
waarvan 53 soldaten.
Het ongeluk had Donderdag j.l. plaats
nabij Teng Tsjia Tang in Zuid-Hunan,
doch eerst nu werd het ongeluk bekend.
front te vertrekken en die zich onder be
scherming der nationalisten plaatsten.
In de omgeving van het Escorial wordt
de zuivering voortgezet en de nationalisten
verwachten, dat zij de plaats spoedig zul
len kunnen bezetten. Talrijke kunstschat
ten zijn reeds naar Madrid overgebracht.
Ook bij Navalcarnero boekten de nationa
listen terreinwinst.
Oneenigheid te Madrid.
Naar de regeering mededeelt, is de on
derstaatsecretaris van Financiën Saucheda
uit Madrid te Barcelona aangekomen. Vol
gens de nationalisten bereiden de in Ma
drid achtergebleven ministers eveneens
hun vertrek voor. In verband hiermede
meldt het D.N.B. uit Madrid, dat in het
ministerie van Buitenlandsche Zaken al
daar een stormachtige bijeenkomst van het
roode comité is gehouden. Minister del
Vayog gaf, wegens de groeiende ontevre
denheid onder de roode militie, aan de lei
ders daarvan een uiteenzetting van de mo
tieven voor een verplaatsing van den zetel
der regeering naar een havenstd aan de
Middellandsche Zee. De vertegenwoordi
gers der enarchisten eischten den terug
keer van president Azana. Bij de discussies
zouden de aanwezigen elkaar zelfs met re
volvers bedreigd hebben. Ten slotte moest
de minister zijn voorstel tot overplaatsing
der regeering intrekken. De anarchistische
vakvereenigingen C.N.T. en P.A.I. hebben
haar vertegenwoordigers uit alle ministe
ries teruggetrokken, daar zij ontevreden
zijn over het beleid van den premier.
Voorts is men ontevreden er over, dat de
Sovjet-gezant Rosenberg zich in de bin-
I nenlandsche aangelegenheden van Spanje
I mengt. Minister del Vayo deelde ten slotte
mede, dat zes Sovjet-schepen met munitie
op weg naar Spanje zijn.
Des middags zijn weer vliegtuigen boven
de hoofdstad verschenen, die door machi
negeweren en lucht af weer kanonnen wer
den beschoten. De hemel was bewolkt en
men zag slechts twee der toestellen. Vol
gens bewoners der voorsteden zou een es
cadrille reeds des morgens boven de stad
hebben gevlogen. Om 5 uur keerde de rust
weer.
GROOTE OVERWINNING DER
ASTURISCHE MIJNWERKERS.
Om negen uur gisteravond heeft de ra
diozender van het Spaansche vakverbond
medegedeeld, dat de mijnwerkerscolonnes,
welke in den sector van Oviedo strijden,
een sterke afdeeling legionarissen, welke
de stad verdedigde, hebben vernietigd.
Meer dan 700 man werden gedood.
DE NON-INTERVENTIE.
Antwoord van Portugal- aan de
non-interventie-commissie.
Het antwoord van Portugal aan de non
interventie-commissie, dat binnenkomt door
deze commissie zal worden bestudeerd, is
een lang document, onderverdeeld in twee
gedeelten.
In het eerste deel wordt de beschuldi
ging van de Sovjet-Russische delegatie
ontkend, in het tweede deel wordt de Sov
jet Unie zelf beschuldigd de neutraliteit in
Spanje niet in acht te hebben genomen.
De Portugeesche regeering merkt op, dat
zij alleen antwoordt op de Russische be
schuldigingen „uit hoogachting voor de in
ternationale commissie". De ontkenning
gaat punt voor punt de beschuldigingen na
en is vergezeld van een lijst van buiten
landsche firma's, welke Portugal mitrail
leurs leverden. Dez« wapens hebben het
land niet meer verlaten.
Vervolgens zegt de Portugeesche regee
ring, dat de burgeroorlog in Spanje het ge
volg is van den invloed der Sovjet-Unie in
de binnenlandsche kwesties van het land.
Het document maakt melding van een ver
gadering van de derde internationale te
Moskou in Februari j.l., waarin een plan
tot Sovjetiseering van het Iberisch schier
eiland tot in bijzonderheden werd uitge
werkt.
Dan wordt geconstateerd, dat in Maart
1936 Sovjet-Russische agitatoren te Barce
lona zijn aangekomen, terwijl groote hoe
veelheden wapenen en munitie aan boord
van Sovjet-schepen werden aangevoerd
Hierna wordt de Sovjet-Russische ambas
sadeur te Madrid, Rosenberg, beschuldigd
de regeering volkomen te overheerschen.
Zelfs zou hij zitting hebben in den minis
terraad. De Sovjets zouden ook de opper
ste leiding hebben in de militaire opera
ties, terwijl in September p.l. 5 Sovjet-of
ficieren te Barcelona zouden zijn aange
komen. Ten slotte wordt nog verklaard, dat
momenteel het Russische schip „Heba" en
het Mexicaansche schip „Jalisco" te Ali
cante groote hoeveelheden Russisch oor-
logsmaterieel ontschepen.
BETOOGING VAN ELZAESSER
KATHOLIEKEN.
De Katholieke Liga voor den Elzas, heeft
gistermiddag een betooging belegd te Mühl-
hausen, waaraan ongeveer 40.000 personen
deelnamen onder leiding van den bisschop
van Straatsburg, Ruch, en in tegenwoordig
heid van een twaalftal parlementsleden der
departementen Boven- en Beneden-Rijn.
Aan het einde der betooging namen de
deelnemers een resolutie aan, waarin zij
een broedergroet overbrachten aan de Ka
tholieken in Spanpe en „hunnen volstrekten
en prlncipieelen tegenstand jegens Marxis
me en communisme" herhalen.
