DE ALMA GESLOTEN, De sluitingsplechtigheden in St. Petruskerk en Foyer. In tegenwoordigheid van den Pauselijken Internuntius. 28ste Jaargang MAANDAG 26 OCTOBER 1936 No. 8556 S)e dóeJieSou^o/nt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leideri 19 cent pei week2.50 per kwartaal By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen - *1* „Eenheid door Democratie". De vereeniging „Eenheid door Democra tie", die over heel het land actie en pro paganda voert, heeft een ons sympathiek doel. De doelstelling dezer vereeniging is: 1. Handhaving van den in de Grondwet verankerden, democratischen regeerings- vorm. 2. Handhaving der bij de Grondwet ver zekerde burgerlijke vrijheden. 3. Handhaving van den Nederlandschen Rechtsstaat. 4. Bevordering van een daadwerkelijke solidariteit der verschillende volksgroepen. 5. Versterking van den zin voor vrijheid en recht onder het Nederlandsche volk. 6. Versterking van een op de vaderland- sche traditie voortbouwend zedelijk volks bewustzijn boven partij-politieke groepee ring en met eerbiediging van elke gods dienstige overtuiging. 7. Bevordering van een internationale rechtsorde. Geen van deze punten is in strijd met het program der R. K. Staatspartij. In tegendeel, de R. K. Staatspartij wil in groote lijnen hetzelfde. Voor Katholieken bestaat er dan ook geen reden, om voor zichzelf het lidmaatschap van „Eenheid door Democra tie" te verlangen. Wat zij daarin zouden zoeken, vinden zij, overeenkomstig hunne beginselen geformuleerd, in de R. K. Staats partij. Wij willen in de R. K. Staatspartij wer ken en strijden om te behouden onze groote nationale v r ij heden. Omdat „Eenheid door Democratie" dat doel nastreeft en krachtdadig wil na streven heeft zij onze sympathie. R.K, Staatspartij WAT IN VEERTIG JAAR IS VERKREGEN KAN IN VEERTIG DAGEN VERLOREN WORDEN. In de Deventer-hallen is gisteren door de kring Overijsel der R.K. Staatspartij een landdag gehouden voor Salland (West Overijsel) en een deel van Gelderland, wel ke door 3500 personen werd bijgewoond. De leiding berustte bij den voorzitter van den kieskring, den heer G. J. A. ter Steege, wethouder te Almelo. Sprekers waren de heeren W. J. Andries- sen uit Utrecht, lid der Eerste Kamer, mr. J. Bach, Pastoor Hooyman en prof. mr. Aalberse. Prof. Aalberse verklaarde, dat hij, krach tens zijn tegenwoordige positie na den dood van.jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, geen politieke redevoering zou houden. Hij zou slechts een nationaal woord spreken, uit drukking gevende aan een nationale ge dachte: Voor het behoud van de katholieke eenheid in Nederland, gezien niet alleen als een katholiek belang, doch als een groot nationaal belang (applaus). Spr. verwees naar wijlen den staatsman mgr. Nolens, die er in slaagde, in moeilijke jaren de katho lieken van Nederland in e e n groote partij bijeen te houden. Dat is ook door andere dan de christelijke staatspartijen erkend als een groote weldaad voor het geheele Ne derlandsche volk, omdat er aldus een vaste kern is, waarbij anderen zich aansluiten. In dezen tijd van verwarring en nood op allerlei ^loied strijde men vereend tegen de fronten van communisme en nationaal- socialisme. De katholieken hebben veertig jaren zooveel verkregen op sociaal- en op onderwijsgebied, doch zij zouden in veertig dagen kunnen verliezen, wat zij door hun taaien strijd hebben verworven. Niettemin is er, aldus spr., op stoffelijk terrein veel, waarover verschillend kan worden gedacht, zoo b.v. over de devaluatie. Bij mogelijke verschillen en wat er ook gebeur e: het allereerst steune men het ge zag en de handhaving daarvan. Men hebbe vertrouwen in de leiding en beware, het geen in veertig jaren is verkregen, en, naar spr. hoopt, aan onze kinderen kan worden overgedragen. (Applaus). De tegenwoordige positie der pers. In een vergadering van de neutrale Nederlandsche Journalistenkring heeft de voorzitter, de heer D. Hans een rede gehouden over de beteekenis van de pers, waarin voorkomen eenige merkwaardige passages, waarmede de Katholieken, die overtuigd zijn van de noodzakelijkheid van een principieele katholieke pers, het volkomen eens kunnen zijn. De voorzitter hield een inleiding over het onderwerp: „De tegenwoordige positie der pers". Daaraan is het volgende ont leend: De pers is sinds eeuwen een der be langrijkste machten en organen in en van het publieke leven. Het is daardoor alleen reeds volkomen begrijpelijk, dat in een tijd, waarin alles wordt geschokt en be roerd, veel wordt hervormd en zelfs ont worteld, een tijd van „umwertung aller werte", ook de pers daarvan den invloed ondervindt. Over het ergste, dat zij elders ondervindt, namelijk de aantasting van haar vrijheid, zou spr. het thans niet heb ben. Nieuw is dit niet. De dictatuur, die ook niet nieuw is, heeft in alle tijden, waarin zij opkwam, getracht, andere mach ten naast zich te vernietigen. Al het ver gankelijke zei Goethe is slechts ge lijkenis. Wat wij elders zien, stemt des te dankbaarder, dat wij in ons vaderland nog leven in een sfeer van geestelijke vrij heid. En overigens was spr. rotsvast over tuigd, dat onderdrukking en vernietiging der persvrijheid nooit blijvend kan zijn. De geest is, in al zijn uitingen en verschij ningsvormen als een veer: men kan hem tijdelijk indrukken, straks springt hij on weerstaanbaar opnieuw naar boven. On uitroeibaar zit de vrijheidszin den mensch in het bloed geboren. Spr. bepaalde zich tot enkele punten met betrekking tot de positie en het beeld der pers in ons vaderland. En dan begon hij met de opmerking, dat het aangezicht der publiciteit in betrekkelijk korten tijd grondig is veranderd. Publiciteit is een ruimer begrip dan pers. De pers en de journalistiek is een der vormen van de publiciteit en zij heeft moeten ondervin den, dat in latere jaren andere vormen zijn opgekomen en zich op snelle en sen- sationeele wijze hebben ontwikkeld. Spr. noemt radio en film. Ook deze bereiken het publiek van dag tot dag, ja, van uur tot uur en daarbij heeft de radio dikwijls nog een voorsprong op de pers. Spr. werk te dit nader uit met voorbeelden van den laatsten tijd. Zoo heeft de pers nieuwe concurrenten gekregen. Beteekent dit nu een bedreiging onzer positie? Om drieër lei redenen: neen. In de eerste plaats be reiken radio en film slechts een deel van het publiek, in de tweede plaats bewijst de ervaring overvloedig, dat, wat de men- schen gezien en gehoord hebben, zij ook gaarne nog willen lezen, in de derde plaats hebben radio en film nu eenmaal een zeer bijzonder karakter. Zij zijn gebonden aan tijd, vorm, plaats. Het gesproken woord komt wel in huis, maar het vervluchtigt op hetzelfde oogenblik dat het gesproken is en het bereikt slechts de menschen, die er op dat oogenblik naar luisteren. Wil het anderen bereiken, dan moet het op mechanische wijze herhaald worden, later. En naar de film moet men heengaan, op bepaalde uren. De krant echter valt in de bus, behoeft niet herhaald te worden, is voor de kennisneming niet gebonden aan tijd, plaats en persoon. De krant heeft voordeelen welke radio en film nooit kun nen bereiken, haar positie blijft onge schokt. Bovendien is er nog een groot verschil en hiermee komt spr. in. het hart van de kwestie, zooals hij haar stellen wil. De krant geeft iets, dat bij radio en film nooit het centrale punt kan worden: Voorlich ting en als gevolg daarvan: leiding. Als zoodanig behoudt de pers, kan zij althans behouden, een beteekenis, waarvan de in vloed moeilijk kan worden onderschat en die door radio-cursus en radio-voordracht zelfs uit de verte niet kan worden bena derd. De voorlichting, de beschouwing. Het artikel, de periodieke, dagelijk- sche invloed: ziedaar, wat het geheel eigene blijft van onze pers. Zeker, een krant is nieuwsblad. Het publiek is daar op afgericht. Juist op dit punt spitst zich dan ook de concurrentie van radio en film toe: het nieuws, de reportage, het journaal. En ongetwij feld kan een krant zich een reputatie ten goede of ten kwade veroveren door haar betrouwbaarheid als nieuws- orgaan. Nationaal en internationaal kennen wij allen zegt' spreker de voorbeelden daarvan. Voorbeelden ook van oppervlakkige, ongefundeerde, fan tasierijke reportage. Maar het eigen lijke gezag van een krant, haar in vloed, haar cultureele plaats hangt veel meer af van de beschouwing, van het oordeel, van de voorlichting, dan van het nieuws en van haar technische vaardigheid en van haar prachtige en vlugge illustratie. Kranten kunnen in het laatste uitblinken en toch geen of weinig gezag hebben. Spr. betoogde uitvoerig, dat de pers er naar moet streven, den natuurlijken voor sprong, welke zij door haar voorlichtende, beschouwende en leidende taak op radio en film heeft, te handhaven. Dit te meer, waar in deze bewogen tijden de pers een nieuwe taak te vervullen krijgt. Er zijn journalisten noodig, die „leven uit den geest", zooals de heer Lievegoed het heeft gezegd, „veranderde journalisten", gelijk I Stephen Wood het uitdrukte, j Als Huizihga betoogt, en hij niet alleen, I maar tal van andere cultuur-historici met I hem, dat er of geen nieuw cultuur zal ko men, of een cultuur, die geestelijk, meta- physisch gericht is, denkt gij dan, vraagt spr. dat de perse, dat wij, journalisten buiten die cultupr om kunnen gaan? Dat wij een anderen weg kunnen bewandelen, een neutralen weg, of den weg der onver schilligheid, of den weg der politieke of economische tenzijdigheid, waarop wij die groote zaken onbesproken kunnen laten? Spr. zette uiteen, dat er in onze da gen groote en algemeene waarden te verdedigen zijn op het gebied van waarheid, zedelijkheid en gerechtig heid, waaromtrent een blad zich niet mag beroepen op het beginsel der neutraliteit. Zulke waarden gaan bo ven elke partijdigheid uit. En nu meent spr., dat de voorlichtende en leidende taak der pers tegenwoordig niet ten volle tot haar recht komt. Dit moet veranderen. Spr. hield vervolgens uitvoerige be schouwingen over de centralisatie der nieuwsvoorziening, waaraan, naar zijn meening, economische nadeelen voor de journalisten en ideëele nadeelen voor de journalistiek verbonden zijn. Er moet gees telijke variatie blijven in de journalistiek, ook op dit terrein. De rede van den voorzitter werd met applaus begroet. Besloten werd, de inleiding van den voorzitter in het orgaan der vereeniging af te drukken en dan binnenkort in een speciale algemeene vergadering het debat er over te houden. Dit voorstel werd met groote meerderheid aangenomen, zoodat de kring spoedig weer in algemeene ver gadering bijeenkomt. Jubileum brigadier van den Bosch. Op Donderdag 29 October a.s. zal bri gadier van den Bosch zijn 25-jarig ambts jubileum vieren. Des morgens te omstreeks 10.30 uur zal het Leidsch Politie-Muziek- Gezelschap hem aan zijn woning aan de Maredijk een aubade brengen. Des namiddags om 2.45 uur zal de hul diging namens het corps plaats hebben in de theoriezaal van het politie-bureau. DE NON-INTERVENTIE. VOORNAAMSTE NIEUWS Officieus Britsch-Fransch voorstel door Rusland verworpen. LONDEN, 26 Oct. (A. N. P.). Een of- ficieuse voorstel van Engeland en Frank rijk om een commissie van onafhankelij ke waarnemers naar de Spaansche kusten te zenden, is, naar heden vernomen wordt, door den Sovjet-Russischen vertegenwoor diger verworpen. De non-interventie-commissie, zal even wel dit voorstel nog verder bespreken. PONTIFICAAL LOF. De Missie-week, verleden week geopend met pontificale H. Missen, is gisteravond te 7 uur gesloten met een pontificaal Lof, gehouden door den Pauselijken Internun tius te den Haag, Z. H. Exc. Mgr. Paolo Giobbe, in de St. Petruskerk. Als troondiakens fungeerden de wel eer w. heeren Father Schoemaker, van de Congregatie van Mill Hill en pater Rich ters, vam de Congregatie der Priesters van het H. Hart. Als Diaken assisteerde de wel- eerw. pater Versteegen, van de Congregatie der Afrikaansche Missiën, als sub-diaken 1 de weleerw. pater Vaessen, van de Mont- j fortanen. De lagere assistenties werden eveneens waargenomen door missionaris- i sen. Als ceremoniarius fungeerde Kapelaan Leenders. De beteekenis van dit plechtig Lof cul- j rnineerde in het grootsche kerkelijke dan-k- lied, het „Te Deum laudamus", dat in den indrukwekkenden eenvoud va nhet Grego- riaansch werd uitgezongen, als lof en dank aan God, voor het welslagen der Missie- i week. DE OFFICIEELE PLECHTIGHEID IN DEN FOYER. De officieele sluitingsplechtigheid had gisteravond om half 9 in den Foyer van de Gehooi-zaal plaats in tegenwoordigheid van den pauselijken internurftius. Z. H. Excell. Mgr. Paolo Giobbe die met het hoofd comité van de Missietentoonstelling de I heeren rector R. Reijnen, voorzitter, H. Simons, vice-voorzitter A. v. d. Horst, se cretaris, G. Kluytmans. penningmeester en diens eere-voorzitter deken A. H. M. J. Ho- mulle aan de bestuurstafel had plaats ge nomen in tegenwoordigheid van een groot aantal geestelijken uit stad en om geving, onder wie mgr. Th. Bekkers, en de pastoors der stad, in tegenwoordigheid van de missionarissen, die op de tentoon stelling de gave hunner welsprekendheid en de kracht van hun longen en van hun overtuiging hadden geschonken en voorts in tegenwoordigheid van leden der sub- comité's en vele belangstellenden. De Internuntius was vergezeld van zijn secretaris. i Nadat mgr. Giobbe had plaats genomen, verzocht de voorzitter van het hoofdcomité, BUITENLAND. De Rex-betooging te Brussel verhinderd. Dégrelle gearresteerd doch 's nachts weer vrijgelaten. (2de blad). De ring rond Madrid wordt langzaam toegehaald. (2de blad). Graaf Ciano's bezoek aan Hitier. (2de blad). Groote rede van Mussolini te Bologna. (2de blad). Bij een spoorwegongeluk in China zijn 60 personen gedood. (Buitenl. Ber., 2de blad). BINNENLAND. Toeslag verwerkte melk. (4de blad). Verhooging benzine-prijs. (4de blad). Smokkeldrama aan de Belgische grens, waarbij een doode viel. (Gem. Ber. 3de blad). De branden te Hedel brengen licht in duistere zaken. (Gem. Ber. 3de blad). Het aantal rijwieldiefstallen in den lande schijnt onrustbarend te zijn. (Gem. Ber. 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Voetbal: Voor den I.V.C.B. versloeg Teylingen de leiders G.V.O., terwijl V.V.L. het R'damsche Aeolus kraakte. In den K.N.V.B. werden o.m. Haarlem, BI. Wit, G.V.A.V. en B.V.V. geklopt; U.V.S. en A.S.C. speelden gelijk, Lugdunum won. Het Noorsche elftal tegen Nederland samen gesteld. (2de blad). Zwemmen: Nieuw wereldrecord van Nida Senff te Düsseldorf; fraaie Ned. suc cessen ook te Antwerpen. (2de blad). rector R. Reijnen, den eere-voorzitter, deken A. H. M. J. Homulle, de bijeenkomst met gebed te willen openen, waaraan deze voldeed met het voorbidden van het Missie gebed. Vervolgens voerde het zangkoor, dat ook de openingsplechtigheid zoo treffend met zijn kerkelijken zang had opgeluisterd, on der de artistieke leiding van den heer W. Mizée wederom uit de „Cantate Domino" van Pitoni en het „Ave Maria" van Arca- delt, en opnieuw bewees dit voortreffelijke zangkoortje, dat voor deze gelegenheid is gevormd, doch waard is gecontinueerd te worden, welk een wijding er van dezen koorzang kan uitgaan. Rector R. Reijnen, de voorzitter, sprak nu zijn dankwoord uit aan allen, die tot het welslagen van deze Missietentoonstelling hadden bijgedragen. De Rector vergat daarbij niemand! En wij stellen er prijs op, dit dankwoord in zijn geheel onder het klankbord van de krant te laten hooren. Morgen komen wij er daarom op terug. Tenslotte richtte rector Reijnen zich in het Fransch tot den pauselijken internun tius, om hem nog eens bijzonder dank te zeggen vooi zijn tegenwoordigheid en hem te verzoeken, aan Z. H. den Paus te willen melden, hoezeer de Katholieken van Leiden en omgeving in kinderlijke gehoorzaamheid aan de richtlijnen, welke de H. Vader voor het Missiewerk heeft aangegeven, zich be ijverd hebben om dit werk te doen slagen. De Internuntius spreekt. De internuntius, Z. H. Exc. Mgr. Paolo Giobbe was zoo welwillend, om daarna in het Fransch eenige woorden tot de aanwe zigen te richten. Hij zeide, dat hij de uit- noodiging, om de Leidsche Missieweek te komen sluiten, met graagte had aanvaard, omdat uit deze Missietentoonstelling geble ken is, hoe groot de missie-ijver van Lei- dens Katholieken is. Z. H. Excellentie meende, dat het niet meer noodig was, om den Katholieken van Nederland liefde voor den missie-arbeid in te prenten, daar het te Rome maar al te zeer bekend is, hoeveel het kleine Holland voor de Missie doet. In naam van den H. Vader feliciteerde hij Ka tholiek Holland met dien heerlijken missie ijver en bracht hij hun den dank van den Paus daarvoor over. Dat de missie-geest in Holland zoo leven dig is, schreef mgr. Giobbe toe aan twee oorzaken. Ten eerste aan het feit, dat de Hollandsche Katholieken het H. Geloof zoo trouw hadden bewaard en vervolgens, dat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1