Weinig activiteit in Spanje. Ligt hulp gereed in Rusland DE DEVALUATIE EEN FEIT. BUITENLAND Van Zeeland tegen de Rexisten VRIJDAG 23 OCTOBER 1936 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Alle Russische schepen zullen aangehouden worden. Gaat het den goeden kant uit? Het is nog geen half jaar geleden, dat ondergeteekende, door de Redactie daartoe dn de gelegenheid gesteld, de noodzaak van devaluatie besprekende, ook voor ons land, in een 3-tal artikelen over „Kan de thans gevolgde deflatie-politiek tot het beoogde doel leiden" na aangetoond te hebben, dat deze moest vastloopen ein digde met deze woorden: „Zij, die gelooven haasten niet en de tijd zal 't leeren". Die vaste overtuiging berustte hierop, dat, als het bedrijfsleven lang genoeg zou zijn uitgemergeld, doordat kosten en prij zen niet met elkaar in overeenstemming te brengen waren, eenmaal de tijd moest ko men, dat de reserves waren opgeteerd en de weerslag van dit onrendabele bedrijfs leven op de volkshuishouding en op de staatshuishouding van niet meer te ont kennen beteekenis zou zijn, zoodat ook hier muntoorrectie niet meer af te wijzen was. De strijd om het bestaan van een volk wordt nu eenmaal voor een groot gedeelte uitgestreden aan de grenzen, d.w.z. be ïnvloed door de vraag of men door kosten en prijzen, voor zoo groot mogelijk deel aan den wereldhandel en het wereldver keer kan deelnemen op rendabele basis. En de doelmatigheid en het gemak van dat verkeer worden nu eenmaal niet be vorderd, als men zelf boven op den Dom blijft zitten, als men handel moet drijven met menschen, die op den beganen grond verkeeren. Men kan zich dan om zijn waardigheid verplicht achten daar boven te blijven zit ten; dan zullen echter, voor dat verkeer met de overige bewoonde wereld stellin gen moeten worden opgebouwd, fcoals we nu uitgebouwd gezien hebben in de Land- bouwcrisiswet, met accijnzen, heffingen, invoerrechten, exportpremies, etc. en voor de industrie een uitgebreid net van contin- genteeringen en ook invoerrechten; over bruggingsmaatregelen voor de scheepvaart (als de 8 millioen gulden aan de Benas). Het gevolg was, dat voor elk bedrijf, voor elk onderdeel van het bedrijf en voor elk product stellingen moesten worden ge bouwd om op te takelen en te laten zak ken. Dat dit juist was, is overtuigend geble ken doordat, nu wij nog slechts voor ruim de helft bij de wereldvaluta zijn aangepast, reeds een deel van deze stellingen kan worden afgebroken en toch dezelfde prijs wordt bereikt. Hoe langer deze stel lages moeten blijven, hoe grooter het ge vaar, dat deze niet deugdelijk meer zijn, dat zij min of meer vermolmd raken, dat met name willekeur en bevoorrechting op treden, al naar gelang dat betrokkenen be ter of slechter hierin thuis zijn (Zwa nenberg) Men behoeft slechts oplettend het Ver slag van de Al gemeen e Rekenkamer door te lezen om te zien, dat er hier en daar iets aan de stellingen mankeerde. Dat dit zoo uitgebreide stel van crisismaatregelen niet nooddg ware ge weest, blijkt wel duidelijk, als men even over de grens in België komt, waar dat niet bestaat. Het gaat er echter niet over wie er gelijk heeft of heeft gehad, maar veel meer, hoe de nu ingetreden toestand het beste voor het geheele volk gemaakt kan wor den. Men kan het betreuren, dat men zoolang aan een overeenkomst gehouden meen de te zijn, die door de wederpartij niet gehouden werd; nu zal alles in 't werk ge steld moeten worden, om de muntcorrectie ter verbetering van de economische weer kracht van het volk aan te wenden en deze niet alleen te zien als een technisch vraag stuk. En dan bekruipt iemand, die meent, dat het zoo en niet anders bezien moet wor den, de vrees, dat we weer halverwege zullen blijven staan en niet zullen aanpas sen bij de wereld-valuta. Het gevolg is dan, dat slechts een zeer klein deel der maatregelen voor directe be ïnvloeding van prijzen kan worden af geschaft. Het gevolg is dan voor den landbouw, dat het geheele apparaat nagenoeg intact moet blijven, waardoor de kosten van alge meen beheer danig zullen stijgen per een heid, en de landbouw niet van de verhoo ging van de wereldprijzen profiteert. Verleden jaar was dit 2 y2 pet., nu reeds 4 pet. Bij terugbrengen van de Begrooting L. B. Cr. tot de helft, wordt dit dan reeds 3 pet. van het totaal aan kosten, waarvan nóch boer nóch tuinder iets in de hand krijgen en wat toch door de consumenten wordt opgebracht. Wat wil men nu eigenlijk? Naar mijn be scheiden meendng, heeft men eerst de zaak zóó voorgesteld, dat wij regelmatig een be drijfsleven konden hebben, dat met ver liezen werkte en al zijn reserves inteerde en dat dit toch niet een zoodanige weerslag op de Volkshuishouding zou hebben, dat de zaak radicaal moest vastloopen. Nu wordt de suggestie gegeven, dat we de voordeelen van devaluatie zullen krij gen. zonder prijsstijging. Ieder weldenkend mensch zal de maatre gelen tegen onredelijke prijsopdrijving van harte toejuichen. Maar dan moet toch ook wel sterk het accent gelegd worden op onredelijke prijsopdrijving. Wat b.v. te denken van de aankondiging aan de gemeentebesturen, dat de groenten niet in prijs verhoogd mogen worden? De bevolking is vaak elk begrip om trent redelijke prijzen kwijt. De tuinder ontvangt in de minimumprijs 20 a 25 pet. van de productiekosten en met de steun en alles en alles er bij misschien 50 pet. Moet men dan spreken van onredelijke prijsopdrijving als deze prijs verhoogd wordt, zoo zelfs, dat de producent een sober loonend bedrijf verkrijgt. Hoe moet er verbetering komen door devaluatie? Allereerst doordat een einde gemaakt wordt aan de politiek van prijs en loon- druk, die erger is dan de deflatie. Op de tweede plaats doordat de geldrente daalt. Deze kan dalen als het geldibeleggend publiek nu eindelijk eens verlost wordt uit den ban, dat geld eiken dag in waarde stijgt (in goederen gemeten), als men dit maar niet in de bedrijven steekt. Men moet dus weer vertrouwen krijgen in den economischen ondergrond der be drijven, en, als gevolg daarvan, in de volkshuishouding en bij richtig beheer ook in de staatshuishouding. Dat dit kan is na den val van het pond in Engeland bewezen, waar binnen een half jaar na den val van het pond een lee ning van 2100 millioen pond sterling gecon verteerd kon worden van 5 y. pet, tot 3 Y: pet. Daarom wees prof. Kaag in de laatste Radio-rede van den minister-president GEEN REGEERING VAN DE STRAAT. Minister-president van Zeeland heeft gisteravond een redevoering voor de radio uitgesproken. Hierin ontwikkelde hij de redenen, die er toe leidden, dat de regee ring het noodzakelijk achtte de Rexistische betooging, die voor Zondag was aangekon digd, te verbieden. Bij dit besluit heeft de regeering vooral rekening gehouden met de essentiëele overweging, dat de orde moet worden gehandhaafd. Daartoe had zij niet alleen het recht, maar ook de plicht. Orde heerscht in België en zal er blijven heer- schen. Vervolgens ging de eerste minister over tot bespreking van den binnenlandschen toestand in België. Daarbij zeide hij o.m., dat een politieke partij tegen de nationale regeering een heftige, hatelijke campagne voert van een zuiver negatieven destruc- tieven aard, door systematisch haar toe vlucht te nemen tot beleediging, leugen en laster. Wat doet nu de regeering? Zij werkt, zij schenkt geen aandacht aan dit optreden en wenscht het vrije spel der nationale-instellingen te doen eerbiedigen. Nooit zal België een regeering van de straat aanvaarden. De regeering der nationale concentratie, steunende op groepeeringen, die vier vijfden der levende krachten der natie vertegenwoordigen, wenscht geen aan dacht te schenken aan den partijstrijd en zal niet afwijken van deze houding om zelf te treden op het terrein der partij polemie ken. Het is de taak van hen, die haar steu nen, om, zoo zij dit noodig achten, een tegen-aanvalshouding aan te nemen. De regeering echter moet het land haar werk doen kennen. Het oogenblik is niet geko men, aldus vervolgde van Zeeland, ons on derling te verscheuren. De resultaten van een lange en moeilijke inspanning van bijna twintig maanden zouden snel in gevaar kunnen worden gebracht, wanneer opwin ding zich van ons vaderland meester onaakte. Alle betoogingen verboden. In dezen geest heeft de regeering het be sluit genomen vanaf Dinsdag en zoolang de tegenwoordige spanning zal duren, alle betoogingen te verbieden, welke ook de op vatting zij van de organisatoren, wanneer •haar omvang de controle, die het openbaar gezag moet kunnen uitoefenen op de bewe gingen der massa, twijfelachtig zou maken. Allen, die de wettigheid zouden willen verlaten, zullen de zwaarte der wet voelen. Er is in België slechts één enkele regee ring: deze alleen regeert, deze alleen be veelt in het kader van de grondwettelijke bevoegdheid en is volledig gewapend om de orde te handhaven tegen wie dan ook en zij zal dit doen met rustige kracht. Vervolgens sprak minister-president van Zeeland over de vrees, welke vele burgers koesteren voor het communistische gevaar. Spreker bevestigt, dat de regeering gewa pend is tegen elke poging tot opstand of geweld van communistische zijde en in staat is, zich doeltreffend te terzetten tegen elke opwelling van een linksche dictatuur. Evenwel moeten in den strijd tegen het communisme niet de methodes worden ge volgd, welke sommigen willen. Het gebruik van geweld roept geweld op. Onwettigheid is op zichzelf een kwaad, het zou de groot ste vergissing zijn als men in den wil de orde te verdedigen, deze dreigt te verstdren door een politiek, welke door sommigen wordt gevoerd en waarvan het karakter geheel gekunsteld is. Drie problemen toch beheerschen op het oogenblik het open bare leven in België. Op de eerste plaats het probleem van de nationale verdedi ging; de regeering heeft een ontwerp ge steld tot regeling van het militair statuut voor langen tijd. Dan komt het probleem van de buiten- landsche politiek. Hier moeten opnieuw de ontzaglijke consequenties worden bepaald; ons internationaal statuut maakt dit noodig. Tenslotte worstelt België met economi sche moeilijkheden. aflevering van het maandschrift „Econo mie" er ook op, dat nu stimuleerend in die richting moest gewerkt, worden door dis contoverlaging en conversie. Dit is van groote beteekenis voor de staatshuishou ding en voor den particulieren schuldenaar. Maar dat komt niet als geen verbete ring optreedt tusschen kosten en prijzen. Als deze algemeene renteverlaging door een voldoende devaluatie wordt ver kregen, wat na korter of langer tijd in a 11 e devaluatie-landen zich heeft voorgedaan, is dit reeds een ontlasting der bedrijven. Komt er dan bovendien door eenige prijs stijging der producten ook een verbeter de rentabaliteit tot stand, dan is het ge volg: afname der werkloosheid en mindere uitgaven van de Overheid. Het zal dan zeker noodig zijn de steun voor de nog werkeloos geblevenen. te ver- hoogen en ook de te veel aangepaste loo- nen en salarissen. Daardoor komt dan meteen tot stand een nivelleering, die hoog noodig is, tusschen de belooning van den arbeid in de beschut te en in de onbeschutte bedrijven. M. P. v. d. WEIJDEN. (Wordt vervolgd). De crisis is overwonnen, doch de strijd is nog niet volbracht en het resultaat zou in het gedrang kunnen komen als de troepen, die tot nu toe overwonnen, nu de discipline zouden opzeggen. Dit zijn de drie kapitale aspecten van ons politiek leven, dit interesseert alle burgers. De demonstratie van Zondag a.s. werd niet georganiseerd om de wending van een deel van onze medeburgers ten aanzien van deze vitale problemen uit te drukken en dit toont duidelijk de ijdelheid ervan. In het slot van zijn rede verzoekt van Zeeland alle Belgen na te denken over de houding, welke het land moet aannemen ten aanzien van deze essentieele problemen, opdat het België van morgen sterker, ge lukkiger en voorspoediger zij. REXISTEN WILLEN TOCH HUN BETOOGING HOUDEN. Ondanks regeeringsverbod. In verband met het feit, dat een verbod is uitgevaardigd tot het houden van de aan gekondigde groote Rexistische betooging, deelt de Rexistische persafdeeling mede, dat de betooging ondanks dit verbod door gezet zal worden. De socialisten hebben aangekondigd, dat Zondag a.s. een algemeene staking van het spoorwegpersoneel zou worden gehouden, om het vertrek te voorkomen van de 60 extra treinen, waarmede men duizenden Rexisten uit alle deelen van België naar Brussel wilde voeren. De regeering heeft evenwel besloten aan de Belgische spoorwegmaatschappij te ver bieden, deze extra treinen te laten loopen. Brusselsche garnizoenen voor Zondag geconsigneerd. De troepen van het Brusselsche garnizoen zijn voor Zondag a.s. geconsigneerd. De Rexistische afgevaardigde heeft ver zocht den minister--president te mogen in- terpelleeren over de belemmeringen, die door de regeering in den weg gelegd zijn aan de uitoefening van het recht van ver gadering. Rumoer in Brussels binnenstad. De Rexistische partij had voor gister avond haar aanhangers bijeengeroepen voor het aanhooren van de radiorede van minis ter-president van Zeeland, hetgeen oorzaak was van groote drukte bij het lokaal der Rexisten, Er vormden zich samenscholin gen en hiei en daar hadden tegenbetoogin- gen plaats. Er werd geroepen „Leve het vrije vereenigde België". De politie en de gendarmerie kwamen tusschenbeide en maanden het publiek tot doorloopen aan. Een vijftigtal personen werd gearresteerd, daar zij hieraan geen gevolg wilden geven. „Wij zullen toch te Brussel zijn". In een gisteravond te Brugge gehouden rede zeide de leider der Rexisten, Degrelle, o.a.: Wij eischen eerbiediging van de volks vrijheden. Rex* had voor Zondag een bij- eenskomst georganiseerd. Hierin was niets ongrondwettigs, toch is zij verboden. Zondag zullen wij allen te Brussel zijn. De speciale treinen zullen niet rijden, doch Zaterdag zullen 50.000 Rexisten uit de pro vincie te Brussel zijn, waar zij onderdak en voeding zullen vinden bij de Brusselsche Rexisten. De koning zal ons Zondagmorgen hooren ter gelegenheid van het défilé der oudstrijders van den IJzer. Wij zullen 100.000 man sterk zijn om hem toe te juichen. LUCHTVAART VLIEGTUIGEN IN BOTSING. Bij de luchthaven Pensacola in Florida zijn twee militaire vliegtuigen met elkaar in botsing gekomen. Een der inzittenden werd gedood, een tweede ernstig gewond. Twee wisten zich te redden door gebruik te maken van hun valscherm. DE KRIJGS OPERATIES. Wat de Madrileensche regeering meldt. Aan het front van Naval Carnero, Illes- cas en Anover del Tajo blijven de opstan delingen druk uitoefenen, aldus meldt Ma drid. De loyalen bieden krachtig weer stand en hebben hen reeds gedwongen te rug te trekken tot in hun tweede linies. De opstandelingen uit de streek van To ledo trachten de spoorwegverbindingen tusschen Madrid en Ciadad Real af te snij den, evenals de verbindingen naar Anda- lusië en de Oostelijke provinciën. De regeeringstroepen hebben de opstan delingen gedwongen hun offensief te sta ken en terug te trekken met achterlating van veel wapenen en munitie. Uit voorzorg heeft de regeering het spoorwegverkeer naar Aranjuez en Alca zar de San Juan opgeschort. Luchtstrijd krachten der opstandelingen hebben het station van Aranjuez gebombardeerd, dat lichte schade bekwam. Berichten uit het opstandelingenkamp. Over de radio van la Coruna is o.m. het volgende bekend gemaakt: Aan het front van Huesca hebben de loyale troepen een hevigen aanval ontketend. Zij werden met zware verliezen en met achterlating van 'n grooten oorlogsbuit afgeslagen. Aan het front van Avila hebben Nde opstandelin gen las Navas, del Marques bezet. De op- marsch in de richting van Madrid wordt voortgezet. In den sector Aranjuez-IUes- cas is een aanval der regeeringstroepen af geslagen. Aan het front van Guadalajara heeft de regeerings-strijdmacht talrijke dooden moeten achterlaten. In Andalusië hebben de rechtsche troepen afdeelingen regeeringsstrijdkrachten, die pogingen de den het dorp Castro del Rio te bezetten, verslagen. DE REGEERING NAAR BARCELONA? De Fransche „Paris Soir" bericht uit Madrid, dat de regeering gisteren na het innemen van Naval Carnero door de op standelingen besloten heeft, de zetel van de regeering over te brengen van Madrid naar Barcelona. HET NOORD-STATION VAN MADRID GEBOMBARDEERD Radio Sevilla heeft medegedeeld, dat het Noordstation van Madrid gebombardeerd is. Radio Jerez de la Frontera heeft mede gedeeld, dat de opstandelingen in den sec tor van Guadalajara Maquila en Pelegri- mo hebben bezet, welke plaats op 7 K.M. van Siguenza in de richting van Madrid is gelegen. Het vliegveld van Madrid Ge- tafe, werd gebombardeerd. Drie op den grond staande toestellen werden tijdens het bombardement vernield. Te Madrid heeft men, volgens radio Je rez de la Frontera gisteren elf personen BELGIE. HET BELGISCHE ANTWOORD OP DE VRAGEN INZAKE HET LOCARNOPACT Gisteravond werd de Belgische ambas sadeur te Londen uit Brussel terug ver wacht met het antwoord van de Belgische regeering op de vragen inzake het Locar- no-pact. Men-meent dat het antwoord van België duidelijk zal aantoonen, dat de rede van den koning bedoeld is als een richtsnoer voor toekomstige onderhande lingen en niet als het opzeggen van be staande verplichtingen. DUITSCHLAND. DE BESPREKINGEN MET CIANO. Volgens te Rome in omloop zijnde ge ruchten zouden de te Berlijn gevoerde be sprekingen met den Italiaanschen minis ter Ciano betrekking hebben op de vol gende punten: 1. Geen militair bondgenootschap noch verdrag van welken aard ook. 2. Berlijn en Rome zouden de regeering te Burgos erkennen. 3. Italië zou zijn steun geven aan een verzoek van Duitschland om een tweezij dig Fransch-Duitsch pact, gegarandeerd door Italië en Engeland. 4. Wederkeerige consolidatie voor alles wat het optreden der beide landen ten aanzien van den Volkenbond betreft. 5. Italiaansche ondersteuning van het Duitsche verzoek om uit het Locarnopact ieder accoord met betrekking tot Oost- Europa weg te laten en de Sovjet-Unie van dit pact uit te sluiten. 6. De beide landen zouden het eens zijn met betrekking tot de economische pene tratie in het Donaubekken. Er zou voor het oogenblik geen sprake zijn van een erkenning van het Italiaan sche keizerrijk Abessinië door Duitsch land. Het gerucht doet voorts de ronde, dat Ciano Zondag een rede zal houden, waar in hij zich tot de internationale openbare meening zou richten. doodgeschoten, die, geweigerd hadden deel te nemen aan de verdediging van de hoofdstad. Uit Avila meldt men, dat de opstandelin gen hun methodischen opmarsch voortzet ten in de richtng van het Escurial. ORDER TOT AANHOUDING VAN ALLE RUSSISCHE SCHEPEN De nationalisten hebben volgens een bericht van de „Liberté" uit Salamanca een van hun kruisers aangewezen om elk Sovjet-Russisch schip, dat zich in de Spaansche wateren bevindt, aan te hou den en op wapenen en munitie te door zoeken. Indien zulk een schip oorlogs tuig aan boord blijkt te hebben, moet het in den grond worden geboord. Deze order zal ter kennis van de mogendheden wor den gebracht. De aanleiding van deze instructie is het vermoeden, dat een Sovjet-Russisch schip te Santander getracht heeft, wapenen en munitie voor de regeeringstroepen aan land te zetten. INCIDENT BIJ HENDAYE Een betreurenswaardig incident heeft zich aan de FranschSpaansche grens bij Hendaye voorgedaan. In den nacht zijn drie leden van de Spaansche phalanx, die van San Sebastian kwamen, verdwaald en in Hendaye terechtgekomen. Zij werden ontwapend, waarna zij zich weer op weg naar het Spaansche grondgebied bega ven, toen drie personen, die de internatio nale brug waren gepasseerd, den dienst- doenden gendarme vroegen hun de pha- lanxisten uit te leveren. De gendarme wei gerde dit, waarop de individuen hem aan vielen en tegen den grond wierpen. Een der aanvallers werd door toegesnelde dou ane-beambten en leden der mobiele garde gearresteerd. De twee andere wisten te ontkomen. De militaire autoriteiten te Irun hebben haarexcuses aangeboden. DE UITWISSELING VAN GEVANGENEN EN GIJZELAARS Volgens door Britsche officieele krin gen uit Spanje ontvangen berichten, be vinden zich op het oogenblik 10.000 ge vangenen en gijzelaars, onder wie 1500 vrouwen te Madrid. Dr. Junod van het internationale roode kruis, is met hulp van de Britsche autoriteiten actief doende met de uitwisseling van gijzelaars. Tusschen 11 en 17 October zijn 114 vrouwen van Burgos naar St. Jean de Luz gebracht, verder 41 kinderen en 5 vrouwen van Sebastian naar Burgos, terwijl tenslotte dr. Junod met een honderdtal uitgeweke nen uit Bilbao is vertrokken. Alle voorzorgsmaatregelen zijn genomen met het oog op luchtbombardementen. Zoo zijn de Engelsche kleuren geheschen op het dak van de ambassade en zijn En gelsche vlaggen uitgespreid rondom de Britsche centra. GOERING BENOEMT KRUPP TOT MEDEWERKER. In het Fransche blad „Oeuvre" meldt mevrouw Tabouis, dat Goering Krupp heeft aangewezen hem bij te staan in het bekende economische vierjarenplan. In werkelijkheid is het Krupp, die door den kleinen landen hun geheele bewapeningen te leveren met Schacht de groote overwin ning in de Balkanlanden heeft behaald, waarvan thans de financieele en econo mische accoorden en de wapenleveringen aan Ankara een voornaam deel zullen uit maken. OOSTENRIJK. SCHENDING VAN HET DUITSCH- OOSTENRIJKSCHE VERDRAG. Voor het eerst sedert het sluiten van het Duitsch-Oostenrijksche verdrag op 11 Juli 1936 constateert Oostenrijk in een of ficieel communiqué, dat het verdrag door Duitschland is geschonden. De grieven van Oostenrijk worden als volgt geformuleerd: Het blad „Der S.A.-Mann" van 17 Octo ber en de „Angriff" van 21 October vallen op een niet te omschrijven wijze den per soon van den sportleider in Oostenrijk, prins Starhemberg, aan. Het communiqué vervolgt dan, dat om redenen van goeden smaak, men niet nader op deze zaken wil ingaan en constateert, dat de gepubliceer de artikelen een schending beteekenen van het verdrag van 11 Juli, waartegen met kracht wordt geprotesteerd. FRANKRIJK. BELASTINGBETALERS DIENEN AAN KLACHT TEGEN BLUM EN AURIOL IN. Het dagblad „La Liberté" publiceert een bericht, waarin o.m. gemeld wordt, dat de voorzitter van de nationale federa tie van belastingbetalers, Dubreuil, een aanklacht heeft ingediend tegen Leon Blum en Vincent Auriol. De aanklacht heeft betrekking op de openbare uitgifte van staatspapier onder frauduleuze voor waarden. Bedoeld is hier de plaatsing van schatkistbiljetten in den loop van dit jaar. Ondanks verbod wil Degrelle toch demonstreeren

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 6