A. L. M. A.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
VRIJDAG 23 OCTOBER 1936
No. 8554
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leideo 19 cent pei week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Het beroep van dienstbode
Het dienstboden-vraagstuk is al oud.
Ja, als men bedoelt, dat er al 'n dertig
jaar lang over gesproken wordt. Heel
veel ouder is 't echter niet. Vóór dien tijd
waren er wel ontevreden mevrouwen en
ontevreden dienstboden, maar er was geen
dienstboden-vraagstuk, zooals in latere ja
ren. Welk vraagstuk aldus kan worden
samengevat: hoe kunnen wij uit het groot
aantal meisjes, dat betrekkingen zoekt,
een voldoend aantal geschikte dienstboden
krijgen? En in de laatste jaren dringt dit
vraagstuk heel erg, nu het beroep van
dienstbode zoo in discrediet is geraakt, dat
reeds vele tienduizenden guldens over onze
grenzen zijn gegaan, terwijl honderden Ne-
derlandsche meisjes werkloozensteun moe
ten ontvangen.
Dat is een wan-toestand. De regeering
treedt dan ook daartegen op met loffelijke
energie. Het „Handelsblad" schrijft over
en naar aanleiding van de regeeringsbe-
moeiingen op dit terrein:
Het doorzettingsvermogen van den
minister van Sociale Zaken, waar het
gaat om de opleiding van Nederland-
sche meisjes tot dienstbode, verdient
waardeering. Hier ligt een nog lang
niet voldoend ontgonnen terrein waar
arbeidsgelegenheid kan worden benut,
die aan Nederlandsche meisjes tevens
kennis en ervaring kan bijbrengen, die
zij later in eigen gezin met vrucht,
zullen kunnen toepassen.
Het zou dwaas zijn, te willen bewe
ren, dat de opleidngscursussen voor
dienstboden tot dusverre een groot
succes zijn geweest. Men heeft in be
perkten kring hier en daar stellig re
sultaten bereikt, maar op het groote
tekort aan huishoudelijke hulp heeft
dit zoo goed als geen invloed gehad.
Nog altijd zijn er tienduizenden Duit-
sche en Oostenrijksche meisjes hier te
lande werkzaam, en het ziet er waar
lijk niet naar uit, dat wij haar in de
naaste toekomst kunnen missen. Laat
ons hopen, dat de aanhouder wint, en
dat de pogingen van het departement
van Sociale Zaken op den duur vol
ledig zullen slagen.
Wij zouden niet de buitenlandsche meis
jes morgen over de grens willen laten zet
ten zelfs al zouden er in-eens genoeg
geschikte Hollandsche krachten zijn.
Maar de toestand, zooals die nu is, mag
toch niet vooftduren, niet permanent
zijn!
Deze toestand iskern-ongezond!
De oorzaken van dat gemis aan animo
voor de betrekking van dienstbode ze zijn
bekend. Ze liggen o.m. zoowel in de gees
tesgesteldheid van de tegenwoordige meis
jes als in die van de tegenwoordige me
vrouwen. De ver-oppervlakking van het
leven heeft het plichtsbesef, om met toe
wijding arbeid te verrichten, bij vele
meisjes ontzenuwd. En de vermateriali-
seering van onzen tijd, het koude egoisme
heeft bij vele mevrouwen verslapt het
plichtsbesef, om met zorg en liefde
voor de rechtmatige belangen van de
dienstbode te waken en het dienstmeisje
te bejegenen als volwaardig mede-mensch.
Aan beide zijden ligt schuld. Dit is nu al
zoo dikwjils gezegd, dat er niet meer over
gepraat behoeft te worden. Tenminste niet
gepraat zonder meer. 't Moet nu 'ns ko
men tot daden van wederkeerige toena
dering. Een mooi arbeidsterrein ligt hier
open voor onzen Katholieken Vrouwen
bond!
SPOORBRUGGEN IN BRAND
GESTOKEN.
NEW YORK, 23 Oct. (A. N. P.). Uit Fer-
riday in Louisiana wordt gemeld, dat in
Louisiana en Arkansas twee spoorbruggen
door brand zijn vernield, zoodat het trein
verkeer tusschen Jonesville, Ferriday en
Vidalia verbroken is. Men vermoedt, dat
de bruggen in brand gestoken zijn. Reeds
eerder zijn soortgelijke daden van vanda
lisme voorgekomen.
AVOND VOOR DE ZELATRICEN
Om ruim negen uur kwamen gisteravond
de zelatricen bijeen in de kleine Stadsge
hoorzaal, waar de weleerw. heer Mudde
een toespraak tot hen hield, om hen tot
nieuwen ijver aan te wakkeren, vooral
voor de drie aigemeene missiewerken.
Daarna vertoonde de zeereerw. Pater
Valens Wienk O.F.M., missionaris in
Britsch-Indië, een serie projectieplaatjes,
die een beeld gaven van het land en het
volk, waaronder onze Franciscaansche
Missionarissen in China hebben te werken.
Het was niet moeilijk voor den missiona
ris om wat leven te brengen in deze beel
den, daar éen bijna twaalfjarige ondervin
ding hem geheel vertrouwd had gemaakt
met de Chmeesche toestanden en gebruiken
Gretig werd er vooral geluisterd als er
zelfbeleefde geschiedenissen verteld wer
den uit dit vreemde land of de toehoor
ders op de vreemde Chineesche klanken
vergast werden.
EEN DRUKTE VAN BELANG.
Ook -gisteren was de stroom van binnen-
loopende bezoekers weei overweldigend als
een Niagara-waterval. Ondanks het feit,
dat de entree-prijs meer dan het dubbele
bedroeg van dien van Woensdag werd de
tentoonstelling bezocht door 1318 betalende
bezoekers. Drie honderd daarvan bezochten
tevens de Medische tentoonstelling en 815
woonden de filmvoorstellingen bij. Wat die
filmvoorstellingen betreft, geven wij de
bezoekers den raad mee, om vooral te zor
gen op tijd te zijn, anders loopen zij kans
dat er geen plaats meer is. De film begint
om 8 uur en half 10, en de voorstellingen
woTden tijdig aangekondigd.
Wij kunnen voorts nog mededeelen, dat
het aantal attracties op de tentoonstelling
is uitgebreid, 't Wordt er thans zóó gezel
lig, dat iemand, die er eenmaal geweest is,
niet meer te houden is als hij er geen tweede
of derde maal heen kan gaan.
DE GOUD-BUS.
De moderne „Wijzen uit het Westen"
gaan door met het voorbeeld te volgen van
de oude Wijzen uit het Oosten.
Telkens als de goud-bus op de Missie
tentoonstelling geopend wordt en de oogen
van het comité hoopvol gluren naar den
inhoud, glanst hun goud tegemoet.
Ook gisteren werden weer verschillende
gouden sieraden in dezen goudman ontdekt,
alsmede een gouden tientje. Een enkele
maal leek het niet alles goud, wat er blonk,
maar dit tientje was ongetwijfeld echt;
een gaaf, rond en blinkend tientje, zelf
voldaan en trotsch ondanks alle devaluatie.
Want dit is de bus, die geen devaluatie kent,
die spot met elke depreciatie van gulden,
franc, dollar of pond sterling. Wie goud
schenkt, geeft iets van blijvende waarde.
En hoevelen zijn er niet, die ergens in
een kastje weggestopt een oud oorringetje
of broche hebben liggen, waarin goud is
verwerkt. Dat goud is voor u in waarde
gedaald, niet met 20%, maar met 50%,
wellicht wel met 80% U draagt dat broche
niet meer, en wat de oor-ringetjes betreft:
welke moderne vrouw draagt nu nog oor
ringen. Toch bewaart u ze maar, vindt ze
telkens met de schoonmaak terug en u hebt
re niets aan. En als u ze verkoopen wilt,
haalt de goudsmit er zijn neus voor op.
Geeft ze aan de Missie.
En als u nog ergens een gouden tientje
vindt, zoo'n aardige kleine gele rijder....
Weest u eens eerlijk! Hebt u daar zooveel
aan? U geeft hem toch niet uit, is 't niet. U
bewaart hem maar en laat hem werkeloos
liggen. Laat hem rijden, dien gelen rijder,
in de bus van de Missie-tentoonstelling!
MISSIEFILM
Men verzoekt ons mede te deelen, dat
op veler verzoek het programma voor
Zaterdag nog wordt aangevuld met een
vertooning van de missiefilm om 4 uur.
Kaarten 20 cents (met inbegrip van toe
gangsbewijs voor de tentoonstelling).
Theologische gedachten
over het Missie
probleem
n.
Iedere mensch krijgt absoluut zeker vol
doende genade, waarmede hij zijn zaligheid
kan bewerken; geen mensch gaat verlo
ren zonder schuld. Als er geen schuld is,
dan zal God hem niet verdoemen (bijv.
kinderen); wel zal God hem kunnen wei
geren wat louter gave is, n.L de zaligma
kende aanschouwing; maar eeuwige ver
werping volgt niet, tenzij op eigen schuld.
Aldus is de wil Gods zooals men dat
noemt: antecedenter: d.w:z. veronderstel
lende, dat aan de genade wordt beant
woordt. Pas dit toe op de verlossing van
Christus; het is geloofspunt, dat de ver
lossing van Christus niet alleen beperkt
is tot hen, die de zaligheid zullen berei
ken. De Katholieke theologie (het volgende
is niet strikt tot dogma verklaard) houdt
zelfs, dat het geheele mensohelijke geslacht
door Christus verlost is, dus ook zij, die ver
loren gaan: antecedenter, d.w.z. voorafgaan
de aan, nog geen rekening houdende met
een tweede factor n.l. de menschelijke me
dewerking, moet men zeggen, dat de verlos
sing voor allen de zaligheid gewonnen
heeft.
Dit was het voorafgaande wilsbesluit
Gods. De voluntas consequens: het wilsbe
sluit dat volgt, d.w.z. dat rekening houdt
met de tweede factor, de menschelijke me
dewerking, houdt niet in, dat alle menschen
zalig worden; want het staat vast, dat er
zijn, die niet medewerken met de genade,
ofschoon die voldoende was om zich te red
den; en dan zouden zij dus zalig worden,
ondanks zich zeiven. Maar dit wordt kern-
adhtig verworpen door Sint Augustinus,
waar hij zegt.: „God, die u wel schiep zon-
„der uw medewerking, zal u niet zal'ig-
„maken zonder uw medewerking*
Pas dit weer toe op de Verlossing 4oor
Christus; consequenter d.w.z. volgende op.
PROGRAMMA VAN VRIJDAG.
7M—1034 Tentoonstelling geopend. Entree 10 cent. Medische Missie
tentoonstelling. Entree 10 cent.
8 en 934 uur Missïefilm. Entree 20 cent. (Entreebewijs is tevens toe
gangsbewijs voor de tentoonstelling).
(Toegangskaarten voor werkloozen gelden alléén voor de
tweede uitvoering).
834934 uur Lezing door den weleerw. pater M. Bentener S.C.J. over
het leven der zwarten in Belgisch Congo. Kosteloos toegankelijk
voor bezoekers van de tentoonstelling.
PROGRAMMA VAN ZATERDAG.
1012 uur, 2345J4 uur en 7341034 uur Tentoonstelling geopend.
Entree 10 cent. Medische Missietentoonstelling ('s morgens ge
sloten). Entree 10 cent.
8 en 934 uur Missietilm. Entree 20 cent. (Entreebewijs is tevens toegangs
bewijs voor de tentoonstelling).
4 uur Missiefilm. Entree 20 cent. (Entreebewijs is tevens toegang-
bewijs voor de film)
rekening houdende met de goede of slechte
medewerking met de genade door de men
schen gepresteerd, is zijn Verlossing niet
„efficax", resultaat-bewerkende in allen,
want, wederom, dan zou in sommigen, on
danks zich zelve, tegen hun wil in, de ver
lossing van Christus resultaat verkrijgen;
hetgeen onmogelijk is om dezelfde reden als
boven (S. Aug.).
Laten wij er buiten blijven hoe, en wan
neer dan die voldoende Genade aan alle
menschen geschonken wordt. Feit is dat,
conditionate, onder conditie van medewer
king, elke mensch kan zalig worden; zoodat
over geen enkelen mensch gewanhoopt be
hoeft te worden.
Deze gedachte: dat iedere mensch k&n
zalig worden, heeft er velen toe gebracht, te
zeggen (men hoort dit vaak): maar waar
om dam die menschen in hun goede trouw
verstoren; laat die menschen in hun over
tuiging blijven; want ze kunnen toch altijd
den hemel bereiken. En, als men er dan nog
bij haalt de nood in onze eigen steden en
dorpen van het reeds christelijk Europa, zijn
er ook veel katholieken, die hierin mee
gaan. Toch is dit volkomen onjuist. Juist
de ellende in onze groote steden op gods
dienstig gebied moest onze activiteit hier,
doch ook voor de Missie verdubbe
len. Want als hier de menschen mèt de
Godsopenbaring, voor hen verklaard in
boeken, uitgedrukt in kathedralen en ker
ken met liturgische diensten en de pracht
der eeuwenoude plechtigheden, nog niet in
staat zijn met de in ieder geval voldoende
genade blijvend mede te werken, hoe zal
men dit dan veronderstellen van hen, wier
verstand nog vollediger verduisterd is dan
't onze, daar wij 't licht der Genade in 't
geloof ontvingen en zij dat missen; wier
wil door veel minder motieven geprikkeld
wordt dan de onze, die in al die naar bui
ten spelende elementen aangespoord wqrdt
om te volharden. Als \vij met Biecht en
zelfs met H. Communie niet altijd in staat
zijn onze rechtvaardiging te beveiligen te
gen het groote kwaad, hoe zal men het dan
verwachten van deze menschen, die die
groote hulpmiddelen moeten missen?
Om de juiste bepaling te vinden van
de waarde, die de Verlossing van Jezus
Christus en de stichting Zijner Kerk voor
de menschheid heeft, moet men zich het
dringende bevel van Jezus Zelf voor oogen
stellen: „Gaat en onderwijst alle volkeren";
en ook de haast en de ijver waarmede de
Apostelen dit bevel onmiddellijk opgevolgd
hebben.
De missionarissen zijn dus niet absoluut
onmisbaar wat betreft 't heil van eiken on-
geloovige op zich genomen; maar wel moet
men zeggen dat ze moraliter onmisbaar zijn
om 't heil van de heidenen in 't algemeen
te bewerken.
Zooals Pere Lange terecht opmerkt, zou
iemand, die met deze weerlegging alleen
genoegen neemt, een onjuistheid begaan.
Ik zou willen voorstellen dit alles een
con firmator isch argument, 'n meer beves
tigend bewijs te noemen. Het eigenlijke be
wijs, waarom de Missie en de missionnaire
werkzaamheid een aangelegenheid van
wezenlijken aard is in onze Kerk, vindt
men in de natuur van de Kerk als lichaam
wat Christus gevoelde, toen Hij bij het af-
Christus", zooals Augustinus haar noemt.
Hierin verschilt onze opvatting funda
menteel van de Protestantsche. Voor hen
als voor ons geldt dat de Verlossing be
werkt is door Christus. Volgens de Prot.
leer worden de verdiensten van Christus,
eens gewonnen op het Kruis, als een man
tel om ons heen gehangen; de barmhartig
heid doet den Vader ons zien als omhan
gen met 't kleed van Christus verdiensten.
Voor ons is *t anders. Christus leven en
dood hebben 't heil voor allen verdiend
in deze zin, dat zij, zooals Père Lange zegt,
een oneindige verdienste hebben opgesta
peld, waaraan het te danken is, dat de erf-
smet van ieder onzer kan weggenomen
worden.
Maar die opstapeling is nog iets anders
als het toepassen van die verdiensten hier
en nu op dezen man, op die vrouw, op dat
kind. Deze toepassing geschiedt niet zooals
de Prot. zeggen, door Christus vanuit den
hemel, maar geschiedt door de Kerk, aan
wie Christus de uitdeeling der genade heeft
toevertrouwd. Dit is de zin van S. Paulus'
woord: De Kerk is 't complement, de vol
einding, de voortzetting door de eeuwen
heen van Christus, zooals het lichaam aan
vulling is van 't hoofd, zooals de ledematen
aanvulling zijn van 't organisme, 't Hoofd
kan niet zonder ledematen. Zoo ook is ons
Hoofd Christus incompleet zonder de acti
viteit der ledematen: Zijn Kerk; en is er
geen resultaat te verwachten, tenzij die ac
tiviteit der ledematen worden uitgescha
keld.
Christus kwam voor heel de menschheid
en de voortgezette Christus, d.i. de Kerk,
heeft dus geen andere taak dan Christus
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Minister van Zeeland tegen de Rex-be-
weging. Ondanks verbod wil de Rex Zon
dag a.s. toch demonstreeren. (2de blad).
Weinig activiteit aan de Spaansche fron
ten. De nationalisen zullen alle Russische
schepen in de Spaansche wateren aanhou
den. (2de blad).
De besprekingen met graaf Ciano te
Berlijn. (2de blad).
Schending van het Duitsch-Oostenrijk-
sche verdrag. (2de blad).
Ontijdige ontploffing doodt 21 mijnwer
kers. (Buitenl. Be., 2de blad).
BINNENLAND.
Een bijeenkomst van de Bedrijfsraden.
(lste blad).
De regeling van de Pacht in behandeling
bij de Tweede Kamer. (2de blad).
Zelf had: te zijn voor heel de wereld en
alle tijden: dus universeel.
En omdat Christus niet een onzichtbare
Kerk, maar een zichtbare heeft gesticht,
zóó zichtbaar zelfs, dat men er angstig on
der wordt: met een leergezag, met een
paus, met organisatie en alles wat dat
meebrengt, daarom moeten al die zicht
bare elementen op universeele wijze aan
heel het menschengeslacht meegedeeld
worden en voor het universeele menschen
geslacht geldend zijn.
In wezen universeel als zijnde de voort
gezette Christus
in wezen zichtbaar, als zijnde met deze
hoedanigheid door Christus gesticht.
Ziedaar de twee factoren, die verklaren,
waarom de Missie-actie niet iets is wat u
doen en laten kunt naar believen, maar
waaraan wij mee te werken hebben. Allen,
want allen zijn we ledematen van Christus;
allen moeten wij iets, een klein deeltje he
laas, maar toch iets in ons gevoelen van
wat Christus gevoelde, toen Hij bij 't af
scheid van de wereld zijn oog liet gaan
over landen en werelddeelen, over jaren
en eeuwen, over menschen en volkeren.
Iets van die ontzaglijke, nijpende nood
moet ons aangrijpen die Hem, Zoon van
God, ingaf ons te leeren bidden: Adveniat
regnum tuum: ons toekome uw Rijk.
Wij moeten ons naar boven wringen uit
het vaak heel, heel kleine kringetje van ons
eigen leventje uit, naar de vrije lucht van
Gods eeuwige raadsbesluiten. Wij moeten
ons meer gaan voelen als burgers van dat
aan den tijd onttrokken onvergankelijke
gebouw, opgetrokken op de basis der Apos
telen 20 eeuwen geleden, met als hoek
steen Christus, die gisteren, heden en in
de toekomst eeuwig dezelfde is.
Zóó moet 't zijn door voortdurend gebed:
Laat toekome uw Rijk.
De kleine activiteit, die wij kunnen ver
richten, naast onze drukke werkzaamheden
zullen wij toch trachten te bezielen met
een vurige liefde en edelmoedige zin door
te denken aan het critieke van dezen tijd
voor vele volkeren.
40 pet. van het missiewerk is aangepakt.
60 pet. ligt nog hraak: de grootste helft.
Van de 100 missionarissen werken 90 pet.
aan reeds bekeerden; 10 pet. aan nieuw te
bekeeren menschen.
God geve, dat deze A.L.M.A.-Missieweek
aan ons allen schenke een diep besef van
verantwoordelijkheid; een steeds drijvend,
nooit aflatend verlangen te helpen, mee te
helpen, al is 't op nog zoo'n bescheiden ma
nier, aan de uitbreiding van Christus rijk
op aarde.
G.
