Naar de A.L.M.A. allemaal
A. L. M. A.
28ste Jaargang
DONDERDAG 22 OCTOBER 1936
No. 8553
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pei weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95j per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling vein 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, ko'op en verkoop: f 0.50
V Naar aanleiding van de Alma
Hulde! Aan wie?
Vandaag aan degenen, die zich hebben
uitgesloofd en zich nog iederen dag uit
sloven, om de Alma, om de Missie-ten
toonstelling in de Stadsgehoorzaal te
Leiden te doen slagen!
Zonder menschen, die voor zulk een
zaak veel over hebben, zonder menschen
met veel toewijding slaagt een
dergelijk ondernemen niet.
Wij zijn nog niet aan het einde, maar
wij mogen toch nu reeds zeggen, dat de
Alma geslaagd is.
En als wij dit constateeren, staan ons
voor den geest vele personen, maar vooral
enkelen, die van zichzelf zouden mogen
getuigen, dat het bereikte resultaat zijn
directe verklaring vindt in hun activiteit!
De verleiding, om namen te noemen, is
groot. Wij zullen er weerstand aan bie
den. Eerstens, omdat wij misschien niet
volledig zouden zijn, ieder gevend de eer,
die hem toekomt. En, vervolgens, omdat wij
het voorbeeld willen volgen van den voor
zitter der Alma bij de opening op jl. Zon
dag. Daar willen wij nog even wat van
zeggen.
De voorzitter van de Alma noemde geen
enkelen naam van hen, die aan de tot
standkoming van de Alma hadden gewerkt,
behalve den naam van een persoon, die
had zitting gehad in het dagelyksch be
stuur en overleden was. Dit was een sym
pathieke daad.... Met huldiging van le
venden zijn wij nog al 'ns royaal, doch de
dooden vergeten wij dikwijls maar al te
gauw. „Wij kunnen niet leven met de
dooden" is een ordinair gezegde in den
volksmond; en men werpt, tegelijk met
het zand over de .doodkist, ook zand over
de herinnering! Wij kunnen wèl leven met
de dooden. Wij gelooven immers in de
heerlijke leer van de Gemeenschap der
Heiligen.
't Is een ernstige fout, bezien in het licht
van de Christel ij ke cultuur, dat
er ook onder ons zoo weinig relatie met
de dooden wordt gezocht in het gebed....
zoo weinig over hen wordt gedacht en ge
sproken en hun nagedachtenis zoo weinig
wordt geëerd! Wij zijn even een zijweg
ingeslagen, en we keeren nu terug naar
de Alma, om te besluiten met een woord
van Mgr. Bekkers:
„Moge de A. L. M. A. het groote blij
vende succes bereiken, dat in alle paro
chies de ijver van directeuren, zelateurs,
zelatricen en geloovigen zóó geprikkeld
wordt, dat Leidens Katholieken in hun al
gemeenheid waarlijk een missionee-
rend volk worden en blijven".
Leide ns Katholieken èn de Katholie
ken van héél het gewest!
Het was geweldig druk Goud uit de bus
Het hereenigingswerk
Ongelukkie gebeurd, agent?
Neen', meneer.
Iets bizonders in de Gehoorzaal.
Ik geloof 't wel, meneer.
Wat is er aan 't handje?
Iets van de Kattelieken, meneer.
Mij niet gezien!
Uw laimpie is uit, meneer. Naam als
tublieft.
Terwijl dit kleine drama zich op de tre
den van de Stadsgehoorzaal afspeelde,
wrongen wij ons de trappen op, de controle
door, de zaal binnen.
Wat een heerlijke drukte onder de hoo-
ge witte koepel van nagemaakt suikergoed.
Alle dialecten van stad en dorp dwarrelden
dooreen, begeleid door een „hot jazz" uit
de luidsprekers. De tevredenheid blaakte
duimen-dik op de gezichten der organisa
toren. De paters praatten het honderd-uit.
Het publiek genóót.
Zbo moet het ook hedenavond gaan, en
morgen.en overmorgen. Naar de Alma alle
maal. Het hoort tot de „bon ton" op de
Alma geweest te zijn. Wie <fe Alma niet
bezoekt, heeft een stuk van zijn opvoeding
gemist. Het dagelijksch leven is zoo piet-
Tutterig en bekrompen. Op de Alma voelt
men zich wereldburger, wereld-Christen;
tusschen de woelende menschenmenigte op
de Alma onder het gehoor van de apostelen
der heidenen welt er iets in ons op van
het begeesterend woord, dat St. Paulus tot
de stedelingen van Salonika meer uit
schreeuwde dan uit s c h r e e f„dat
het Woord des Heeren moge voortijlen''
de gansche aardbol om-en-om.
DE HEREEN1GING DER KERKEN.
„Griek met de Grieken".
De lezingen, welke tijdens de Alma ge
houden worden, verruimen onze kennis,
doch nog meer onze blik. Speciaal de lezing,
welke gisteravond werd gegeven, was als
geknipt om ons van iedere eigen-dunkelij-
ke en starre kerksheid te genezen. Pater
Borromaeus van de Orde der Capucijnen
sprak in de Kleine Zaal over het Hereeni
gingswerk, over de pogingen de Grieksch-
Katholieken te verzoenen met de Kerk van
Rome.
Er levëTi in het Oosten van Europa 175
millioen Katholieken, die de band met de
Stoel van Petrus hebben verbroken. Veel
te weinig aandacht wordt aan deze mil-
lioenen Schismatieken, die veel dichter bij
ens staan dan de Protestanten, besteed. On
ze houding ten opzichte van de Schismatie
ke Katholieken is, over het algemeen
aldus Pater Borromaeus te eng en te be
krompen. Wij gaan er gróót op, dat, waar
wij ter wereld ook zijn, wij de priesters de
PROGRAMMA VAN DONDERDAG.
7'A—10'A uur Tentoonstelling geopend. Entree 25 cent. Medische Mis
sietentoonstelling. Entree 10 cent.
8 uur (dus niet om SA uur) Bijeenkomst van alle zelatricen van de 3
pauselijke Missiegenootschappen. (Zie gerectificeerde mededee-
ling bij de berichten over de Alma).
8 en SA uur Missielilm „Bloed over Japan". Entree 35 cent. (Entree
bewijs is tevens toegangsbewijs voor de tentoonstelling).
PROGRAMMA VAN VRIJDAG.
1012 uur, IA$A uur en lAi10 A uur Tentoonstelling geopend.
Entree 10 cent. Medische Missietentoonstelling ('s morgens ge
sloten). Entree 10 cent.
8 en 934 uur Missiefilm. Entree 20 cent. (Entreebewijs is tevens toe
gangsbewijs voor de tentoonstelling).
834934 uur Lezing door den weleerw. pater M. Bentener S.C.J. over
het leven der zwarten in Belgisch Congo. Kosteloos toegankelijk
voor bezoekers van de tentoonstelling.
Zie voor programma van a.s. Zondag advertentie in dit nummer.
H. Mis zien opdragen in een-en-dezelfde
taal en volgens een-en-dezelfde ritus.
Maar die trots is misplaatst. Wij moesten I
er gróót op gaan, aan iedere volkeren-groep
zijn eigen vormen-dienst te kunnen geven
en deze vormen ook te. kunnen waardeeren.
Wij stellen ons graag het ideaal van de
Kerk voor als één in taal en gebruiken,
doch de Kerk moet niet zijn, en is boven
dien niet, één van ritus, maar veelvormig.
Als Moeder van alle volkeren moet de Kerk
erop uit zijn, aan iedere natie die eere-
dienst te geven, welke het meest geschikt
is om dat bepaalde volk tot God te voe
ren.
Wij zullen er nooit in slagen de Schisma
tieken voor de Kerk te herwinnen, indien
wij niet waardeeren de vormen-schoonheid
en diepzinnigheid van hun eigen eeredienst,
indien wij weigeren de Oostersche devoties
in de Westersche Kerk over te nemen, in
dien wij afwijzend blijven staan tegenover
him eigen kerkelijk recht.
Vijftien eeuwen reeds is het Oosten van
Europa van de Kerk gescheiden: in ge
loofspunten één, maar in het hart ver
vreemd.
Illustreerend met lichtbeelden, verhaal
de Pater Borromaeus de historie van het
Schisma en van de wreede vervolgingen,
waaraan degenen, die aan de ééne Kerk
trouw bleven, bloot stonden. Er zijn.onge
veer 6 millioen Grieksch-Katholieken, die
met de Kerk van Rome vereenigd bleven,
hoofdzakelijk levende in Galicië, doch ve
len ook in Amerika. Deze Geüunieerde
Grieksch-Katholieken in Galicië (tegen
woordig Zuid-Polen) vormen de basis voor
het Hereenigings-werk. Dit werk gaat ech
ter met bizonder groote moeilijkheden ge
paard. Daarom is dringend noodig een
hartelijk medeleven in gebed en offer van
de Nederlandsche Katholieken, opdat het
ideaal der Hereeniging, wat de groote
wensch is van den Paus, toch eenmaal be
reikt moge worden.
Rector Reynen, die een inleidend woord
had gesproken, heeft, aan het einde namens
de vrij talrijke belangstellenden Pater Bor
romaeus dank gezegd voor zijn voordracht.
OUD-GOUD.
„En toen ze het huis waren binnengetre
den vonden ze het Kind met zijn moeder
Maria; zij vielen ter aarde neer en aan
baden Het. Zij openden hun schatten en
boden Hem geschenken aan: goud, wierook
en myrrhe".
Aan deze beschrijving van het bezoek
der drie Wijzen uit het Oosten, zooals Sint
Mattheus dat geeft in zijn Evangelie, moest
ik denken, toen gisteravond de bus „Oud-
Goud" op de tentoonstelling der ALMA
gelicht werd en daar een zware gouden
ketting, gouden ringen, gouden snuisterijen
te voorschijn kwamen.
En ik hoop dat de milde gevers en geef
sters zelf ook gedacht hebben aan de 3 Ko
ningen. Want zooals 20 eeuwen geleden de
Wijzen neerknielden met goud, wierook en
myrrhe voor het Kind, zoo hebben zij ge
offerd met hun goud óók hun wierook van
gebed, waarmede deze gave omgeurd werd,
en óók hun myrrhe van zelfverloochening
om een misschien wel. dierbaar souvenir af
te staan om de glorie van het Kind.
Wat er in het stalletje van Bethlehem
niet noodig was, was in de kamer van het
ALMA-bestuur wèl noodig; want het
ALMA-hestuur wordt gevormd door louter
zwakke menschen, die daarenboven hun
oogen niet konden gelooven. Zou 't....
ja.... zou 't echt zijn?!! Het was echt,
het was werkelijk een gift van goud aan
het Kind. Want in een ommezien van tijd
was een kenner en taxateur aanwezig en
hij heeft ons zijn deskundige verzekering
gegeven!
Ja, gisteren was het een dag, zooals er
nog meer moeten komen. Een dag met meer
dan 1600 bezoekers, met gezelligheid en
vroolijkheid op de tentoonstelling; een dag
van gulle milddadigheid; een dag vooral
van besef en inzicht, dat Missiewerk een
algemeen christelijk werk is, waaraan allen
moeten medewerken naar vermogen. Ik
weet niet of het zwarte of blanke handen
geweest zijn, die te Bethlehem het Kind de
gave van het goud aanboden.
In ieder geval hoop ik dat hier in Leiden
fijne en grove handen, schrijf- en werk
handen, stads-handen en sterke boeren
handen het offer van hun goud aan het
Kind komen aanbieden, opdat Zijn Naam
gekend worde van 't eene einde der aarde
tot aan het andere. En waar het goud ont
breekt in de hand van den kiemen, een-
voudigen bezoeker, zal de aalmoes naar
vermogen door het Kind beschouwd wor
den als een gave van zuiver goud, omdat
Het ziet dat de wierook van het gebed en
de myrrhe van offerzin ook daar aanwezig
zijn. G.
DE ZELATRICEN.
De zelatricen, die hun krachten gaven
aan de voorbereiding van de ALMA, wor
den verwacht hedenavond om 8 uur in de
eerste filmvoorstelling. Daarna begeven zij
zich naar de kleine zaal alwaar zij zullen
worden toegesproken door den Weleerw.
Heer Kapelaan G. Mudde. Vervolgens zal
de Z.E. Pater Valem Wienk O.F.M., oud
missionaris van China en tegenwoordig
missionaris van Karachi, (Sindh), een
lezing met lichtbeelden geven.
MASSAAL BEZOEK.
Het bezoek is gisteren overweldigend ge
weest. Er kwamen 1627 betalende bezoe
kers binnen, van wie 400 tevens een kijkje
namen op de Medische Tentoonstelling em
732 de mooie film „Bloed over Japan" bij
woonden.
Totaal hebben gedurende de vier eerste
dagen van de tentoonstelling 3434 betalen-
den de Alma bezocht, van wie 1760 belang
stelling toonden voor de film, en ongeveer
1200 voor de Medische tentoonstelling.
Theologische gedachten
over het Missie
probleem
In verband met de Missie week is het dub
bel gewensciht onze gedachten te laten gaan
over een der meest wezenlijke aangelegen
heden der Kerk Gods: het werk in en voor
de Missies. Wij willen dit doen aan de
hand van een voor zeer velen onder ons
toegankelijk br och uurtje: „Le Problème
Theologique des Missions" par René Lange
S.J. Xaveriana. N.3 (Série Générale). Met
opzet willen wij ons grootendeels houden
aan de bewijsvoering en gedachtengang
daar gegeven, in de hoop, dat men zich er
toe zal zetten, deze keurige, duidelijke
brodhure nog eens te herlezen en zich gees
telijk eigen te maken.
Na eenige uitweidingen over de hoop
volle teekenen eener meer intensieve be
langstelling voor de Missie (geldt dit ook
voor ons??), hier en daar waar te nemen,
behandelt Père Lange de reeds lang be
kende moeilijkheid tegen de aanspraak der
Katholieke Kerk, dat zij de alleenzaligma
kende Kerk zijn zou. Zouden dan alle bui
ten de Katholieke Kerk verloren gaan?
Aangezien 't niet uitgesloten is, dat onze
apologetische kennis, wat betreft dit punt,
eenige aanvulling kan gebruiken, moge
hier herinnerd worden aan de drie prin
ciepen, waarvan het eerste luidt: d e
Katholieke Kerk is de alleenza-
ligmakende, d.i. wie wetens en wil
lens zijn overtuiging, dat de Kath. Kerk de
ware is, zonder meer negeert of deze lang
zaam verstikt en daarna opgeeft of aan een
ernstig vermoeden, dat de Kath. Kerk de
v/are Kerk is niet wil gehoor geven, om
welke motieven dit dan ook allemaal ge-
beure, 't is alles een zware schuld met zich
meebrengende, daar het de ongelooflijke
vrijpostigheid in zich sluit van een zich uit
liefde openbarende God voorbij te gaan, als
of Hij Zich niet liet kennen.
Hierdoor (door deze schuld) worden niet
getroffen de gewetens van hen, die een an
dere overtuiging als de Katholieke in eer
lijkheid aanhangen. Zooals Paus Pius IX
schreef: Men moet als geloofspunt aanvaar
den, dat niemand zalig kan worden buiten
de Roomsche, Apostolische Kerk.... Van
den anderen kant moet men evenzeer aan
vaarden dat zij, die buiten hun schuld
onwetend zijn ten opzichte van de ware
godsdienst, geen enkele fout loopen in de
oogen van onzen Zaligmaker. Hetgeen, zoo
als Père Lange opmerkt, niets anders is als
een aanknoopen aan de eeuwenoude Ka
tholieke traditie, die spreekt over: 't behoo-
ren tot de ziel van de Kerk, van allen die
te goeder trouw dwalen. Zij behooren tot de
ziel van de Kerk d.w.z. de genaden, die
hun toestroomen óm hun goed gedrag en
eerlijke pogingen, komen uit de genade
schat, die Christus aan Zijn Kerk heeft toe
vertrouwd. Deze menschen hebben het ver
langen alles te doen wat noodig is om hun
eeuwig heil te bewerken; zij ontvangen
daarom Gods steun en welbehagen, ook al
zien zij niet in wat dit „alles ter zaligheid
Dit Rummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De voor a.s. Zondag aangekondigde Rex-
opmarsch naar Brussel verboden. (2de blad)
De regeeringsverklaring van den nieu
wen Hongaarschen premier. (2de blad).
Nieuwe arrestaties in Rusland. (2de blad)
Algemeene aanval op Madrid begonnen.
De regeering maakt toebereidselen om op
Barcelona terug te trekken. (2de blad).
Na de ramp van de „Van der Wijck".
(Ned. O.-Indië, 2de blad).
BINNENLAND.
Het a.s. huwelijk van Prinses Juliana
en Prins Bernhard. (2de blad).
Landelijke vergaderingen van slagers.
(2de blad).
Verschillende verkeersongelukken. (Qem.
Ber., 3de blad).
Danszaal te Venlo door brand ver
woest; tweemaal brand in een woning te
Duivendrecht. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het voorloopig Ned. elftal versloeg Don-
castor Rovers met 72. (3de blad).
De samenstelling van het Ned. elftal
tegen Noonvegen. (3de blad).
de Katholieke Kerk hier geen onmogelijke
eisch en sluit zij zich daarmede niet aan bij
noodige" omvat. Buiten de Kerk geen za
ligheid wordt door een Fransch theoloog
aldus omschreven: „dat wil volledig ver
klaard dit zeggen: buiten de Gemeenschap
„der rechtvaardigen, buiten de eerlijke
„overtuiging, die trouw is aan de genade,
„buiten het zoeken naar waarheid met een
zuiver oprecht hart, geen zaligheid".
He t 2e princiep: de noodzakelijkheid
des Doopsels, wordt aldus toegelicht door
het Concilie van Trente: Na de verkondi
ging van 't Evangelie kan de overgang van
de staat der erfzonde naar de staat der ge
nade niet voltrokken worden, tenzij door
het doopsel, of ten minste de begeerte naar
het Doopsel.
Praktisch kan men dus van alle veront
waardigde aanvallen die geschieden tegen
deze twee zgn. onverdraagzame princiepen
der R.K. Kerk zeggen, dat zij opgezet wor
den door menschen die hoogstwaarschijnlijk
niet 't minste idee hebben van de mildheid
en welwillendheid waarmede deze princie
pen in de Katholieke Kerk ten allen tijde
zijn verklaard.
Ernstige moeilijkheden zou men kunnen
maken tegen de absoluutheid van inter
pretatie die bij ons gehouden wordt t.a.v.
het 3e beginsel: zonder bovennatuur
lijk geloof, geen zaligheid.
Dat aan dit princiep heel sterk wordt
vastgehouden in categorische zin, blijkt
wel hieruit, dat de Katholieke theologie de
strenge verklaring doet gelden, zelfs ten
overstaan van ongedoopte kinderen, die
uitsluitend en alleen door nalatigheid van
anderen, vaak verbonden met een onge
lukkige samenloop van physieke oorzaken,
uitgesloten blijven van de bovennatuur;
daarmede is ook voor hen immers het bo
vennatuurlijk geluk des hemels onbereik
baar; hetgeen op allen, die daar eenigszins
mede te maken hebben: dokters, ouders,
vroedvrouwen, verpleegsters, enz., enz., een
ontzaglijke verantwoordelijkheid oplegt,
aangezien het van hen kan afhangen of aan
een ziel in eeuwigheid een bovennatuurlijk
geluk: n.l. de zaligmakende aanschouwing
Gods, of slechts een louter natuurlijk ge
luk gegeven wordt.
Is het geval met de ongedoopte kinderen
wel 't moeilijkste, dat uitgedacht kan wor
den, een zeer groote moeilijkheid schuilt
eveneens in het geval van ongedoopte vol
wassenen. Van hen immers wordt ook ge-
eischt het bovennatuurlijke geloof: het ge
loof dat God is en dat Hij vergelder is.
(St. Paulus). Is dat dan wel mogelijk? Stelt
