DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
ZATERDAG 10 OCTOBER 1936
No. 8543
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toonritbetafing:
Voor Leiden 19 cent pei weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin bs-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V Een krachtig eenheidsfront
De oproep van het Hoogwaardig Epis
copaat aan de katholieken, om een kracht
dadige katholieke actie te voeren onder
het devies „Voor God" tegenover de god-
loozen-beweging en de verspreiding van
het nieuw-heidendom deze oproep zal
alle katholieken opwekken, opjagen,
zich aan een te sluiten tot een eenheids
front!
Want voor de bedoelde actie zal dan
alleen de noodzakelijke voor
waarde voor welslagen aanwezig zijn,
zij zal dan alleen zoo doeltref
fend mogelijk zijn, als de Katholieken
vormen een eenheidsfront een
eenheidsfront in het openbare leven! Een
eenheidsfront in de standsorganisaties, een
eenheidsfront in de politieke actie.
Wie zal nu nog doof blijven en gevoel
loos en lauw en traag nu de actie, waar
toe de Bisschoppen oproepen, zoo dringend
noodig is, nu we kunnen zien en hooren
aanrollen een vloedgolf van godloosheid
en modern heidendom. Het katholieke hart
moet opstuwen, om mede te helpen, tij
dig de dijken te slaan!
In den Brief van het Hoogwaardig Epis
copaat van j.l. Zondag wordt o.m. gezegd:
„Het door eenigen genomen initiatief om
zich te vereenigen en alle krachten van
ons rijke katholieke leven samen te trek
ken, eenerzijds om de eer van God in het
persoonlijk en openbaar leven te bevorde
ren en alle vormen van Godsonteering
met kracht te bestrijden, anderzijds om
hulp te brengen aan de slachtoffers van
de geloofsvervolging in verschillende lan
den en daardoor een blijvende instelling
in het leven te roepen, hebben wij dank
baar aanvaard en van harte gezegend.
Voor beide doeleinden, die zoo nauw met
elkander verband houden, zal den vol
genden Zondag (dus morgen. Red. L.
Crt.) buiten aan de kerk uw geldelijke
steun worden gevraagd. Wij mogen het
overbodig achten op uw milddadigheid aan
te dringen. Gods vijanden beschikken voor
hun verwoestend werk over millioenen:
iaat onze werkers dan niet met leege han
den machteloos staan".
Onze Bisschoppen zullen niet tevergeefs
een beroep doen op het katholieke volk!
De wereld
in vogelvlucht
Het belang van den Spaanschen burger
krijg is thans niet in de buurt van Madrid
te zoeken maar te Londen. In Spanje zelf is
nagenoeg niets te doen, maar in de non-in
terventie-commissie te Londen gaan de gol
ven hoog. Zoowel de Spaansche regeering
als de Sovjet-Unie hebben klachten inge
diend over schendingen van het non-inter-
ventie-accoord door Portugal. Italië en
Duitschland. De vertegenwoordigers van
deze landen wijzen de beschuldiging van
de hand en kaatsen deze terug op Sovjet-
Rusland zelf, dat zij op hun beurt beschul
digen, de neutraliteit niet in acht te ne
men.
In officieele Portugeesche kringen wordt
verklaard, dat de Sovjet-regeering tenein
de beter Madrid te kunnen helpen, een
ernstig internationaal incident tracht te
scheppen, om zoo de controle-commissie te
kunnen verlaten en te kunnen torpedeeren.
De kwestie is nog niet ten einde.
Te Genève is gisteren een commissie ter
bestudeering van de hervorming van den
Volkenbond ingesteld, in welke commis
sie niet minder dan 28 landen zitting heb
ben, o.a. ook Nederland.
De commisise zal tot taak hebben zoo
spoedig mogelijk in een rapport aan de
regeeringen de concrete bepalingen aan te
geven, wier aanneming zij aan de Vol
kenbondsvergadering aanbeveelt voor de
practische verwezenlijking van de wen-
schen der Volkenbondsvergadering van 4
Juli van dit jaar, tot het geven van groote-
re doeltreffendheid aan de beginselen van
het Volkenbondsverdrag. De commissie zal
de bijeenroeping van een buitengewone
Volkensbondsvergaderinj, kunnen voor
stellen, indien haar dit doeltreffend zal
vorkomen.
In Oostenrijk heeft de tweedracht in de
Heimatschutz ten slotte geleid tot een in
grijpen van bondskanselier Schuschnigg.
De Heimatschutz is ontbonden, doch de
ministers, die als afgevaardigden van deze
organisatie in het ministerie zitting heb
ben, zijn gehandhaafd. Zij hebben een eed
van trouw aan Schuschnigg persoonlijk af
gelegd, waarmede de bondskanselier prac-
tisch dictator in Oostenrijk is geworden.
Zal er thans een einde komen aan de on
derlinge twisten in de regeering?
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DURE DICTATUREN
De T ij d schrijft:
Wij hebben er tal van malen op gewe
zen, hoe, ook in den letterlijken zin des
woords, een dictatuur een volk duur te
staan komt. Zoowel Duitschland als Ita
lië bewijzen dat. In beide landen zit men
financieel volkomen aan den grond
Duitschland heeft al jarenlang zijn beta
lingen aan het buitenland gedeeltelijk
stopgezet en put zijn nationale economie
volkomen uit door half gedwongen lee
ningen, terwijl dr. Ley, leider van het Ar-
beitsfront, die .op den partijdag te Neu
renberg de hoog noodige algemeene loons-
verhooging zoo gaarne had afgekondigd,
door dr. Schacht kreeg voorgerekend, dat
dit een volstrekte onmogelijkheid was.
En Italië, dat zijn laatste schatten ver
gooide aan het voorloopig zeker niet ren
dabele Abessijnsche avontuur, zit even
eens zoo diep in den put, dat het binnen
niet te langen tijd wel op hulp van demo
cratische landen zal zijn aangewezen.
In dit verband schreef dezer dagen de
Times:
De devaluatie van de lire heeft hier
vooral de aandacht gevestigd op de
buitengewoon moeilijke economische
omstandigheden in de landen met dic
tatoriale regimes. Daar er geen goud
reserves en geen deviezen-reserves zijn,
kan de Italiaansche regeering geen va
luta-egalisatie fonds instellen, en kan
slechts de macht van den Staat over
het financieele en oeconomische leven
van de natie vergrooten, om te voor
komen, dat de valuta geheel ineen
stort.
Volgens de opvatting hier was Hitler's
philippica tegen de devaluatie ook al
leen het gevolg van het feit, dat ook
Duitschland niet kan devalueeren, of
tenminste geen „managed currency"
kan aannemen. Immers, ook de goud-
resrve en de deviezen-reserve van
Duitschland zijn zóó gering, dat elke
officieele zinspeling op aanpassing
der valuta een geweldigen druk op de
mark tengevolg zou hebben. Niet
zonder leedvermaak wijst men er hier
op, dat het eenige land dat de goud-
pariteit van zijn valuta heeft gehand
haafd ook het land is, dat vrijwel geen
goud bezit. Alleen een groote buiten-
landsche leening zou Schacht in staat
stellen een veilige devaluatie door te
zetten.
Een merkwaardige overeenstemming in
de financieele situatie van de landen der
dure dictaturen!
DE ONTBINDING DER PARAMILITAIRE
FORMATIES IN OOSTENRIJK.
WEENEN, 10 Oct. (A.N.P.) Uit Inns
bruck wordt gemeld, dat de ontbinding
der paramilitaire formaties zonder onge
noegen door de bevolking en kalm door
de paramilitaire formaties zelve is ont
vangen. Voor laatstgenoemden vormde
het besluit geen verrassing.
DE LUCHTDIENSTEN OVER DEN
STILLEN OCEAAN.
WASHINGTON, 10 Oct. (A.N.P.) Na
langdurige onderhandelingen hebben de
i Pan American Airways gisteren bekend
gemaakt, dat de luchtdiensten over den
Stillen Oceaan zullen worden uitgebreid
tot Hongkong, zoodat Amerikaansche fir
ma's in staat zullen zijn passagiers en post
1 over den Oceaan te verzenden.
BINNENLAND
HET AANSTAANDE HUWELIJK VAN
PRINSES JULIANA EN PRINS BERNARD
Plannen voor de feestviering in den Haag.
In de historische ridderzaal te 's-Gra-
venhage zijn gisteravond onder auspiciën
van het Haagsch comité voor volksfeesten
de vertegenwoordigers van een groot aan
tal vereenigingen, corporatiën, buurt- en
wijkcommissiën bijeengekomen ter be
spreking van plannen voor de Haagsche
feestviering bij het huwelijk van Prinses
Juliana met Prins Bernhard, dat waar
schijnlijk eind Januari of begin Februari
zal plaats hebben.
De burgemeester van de residentie, mr.
S. J. R. de Monchy, woonde deze bijeen
komst bij. Vertegenwoordigd waren niet
minder dan 380 vereenigingen e.d. door
bijna 800 personen.
Generaal Wagner deelde de voorloopige
plannen mede: Wanneer de minister van
justitie zich naar het Koninklijk paleis zal
hebben begeven, omstreeks 11 uur in den
ochtend, voor de acte van aanteekening,
dan zullen carillonspelen, klokgelui en
artillerieschoten weerklinken.
Namens het comité zal aan Prinses en
Prins een penhouder worden aangeboden
versierd met de wapens van de beide vor
stenhuizen. Vervolgens zullen de ver
eenigingen in staat worden gesteld hand-
teekeningen te plaatsen in registers van
geschept papier.
Vereenigingen met banieren een 400
a 500 zullen den vaandelgroet brengen
en zij zullen met hun vaandels in de stad
een rondgang maken.
Er zal een collecte worden gehouden,
en er zullen feesten voor kinderen en
ouden van dagen worden gegeven. De
schooljeugd zal ten getale van 65.000 mee
doen. Muziek- en zanguitvoeringen zullen
worden gehouden. Niet minder dan 160
algemeene vereenigingen, 52 zang-, 23
muziek-, 35 gymnastiek- en sport-, 59 vak-
vereenigingen, 13 winkeliers-vereenigin-
gen en 18 buurtvereenigingen plus nog
een aantal bijzondere organisaties zullen
actief medewerken. Tooneel- en bioscoop
voorstellingen en een eereavond zullen
worden gehouden. De straatversiering zal
zoodanig moeten zijn, dat de residentie
een bloementuin zal gelijken. De illumi
natie zal des avonds een bijzonder cachet
geven aan onze historische gebouwen,
pleinen en lanen. Indien de weersomstan
digheden daarvoor gunstig zijn, dan zullen
ook ijsfeesten worden georganiseerd. Een
grootsch vuurwerk zal den feestdag be
sluiten.
Twaalf subcomité's zullen worden ge
vormd om de uitvoering dezer plannen te
regelen.
In antwoord op een desbetreffende vraag
van ds. Nomes deelde de voorzitter nog
mede, dat een rondschrijven zal worden
gezonden aan personen en instèllingen,
die bereid en in staat geacht kunnen wor
den, de uitvoering der plannen van het
comité te helpen financieren.
De bijeenkomst werd besloten met sa
menzang van twee coupletten van het
Wilhelmus.
COMMUNIQUE'S REGEERINGS-
PERSDIENST.
De Regeeringspersdienst meldt:
De Regeering deelt mede, dat communi-
qué's, verband houdende met de gewijzig
de monetaire omstandigheden, alleen dan
als officieele kunnen worden aange
merkt, wanneer zij de mededeeling bevat
ten, uitgegeven te zijn door den Regee
ringspersdienst.
Voor alle andere communiqué's, op deze
materie betrekking hebbende en niet af
komstig van den Regeeringspersdienst, kan
geen verantwoordelijkheid worden aan
vaard.
Als voorbeeld hiervoor kan worden ver
wezen naar de eerste verschenen mededee
ling betreffende prijsverhooging van het
bruinbrood, dat in sommige kringen als of
ficieel werd beschouwd, doch het geenszins
was.
VERLAGING TOESLAG GERST EN
ROGGE.
De Regeeringspersdienst meldt:
De Minister van Landbouw en«Vissche-
rij heeft besloten, in verband met de ten
gevolge van de depreciatie van den gulden
gestegen prijzen van de granen, de toeslag
regeling voor gerst met ingang van Maan
dag a.s. buiten werking te stellen.
Voor rogge ^al de denaturatietoeslag, en
dus ook de monopoliewinst op ongedena-
tureerde rogge, eveneens met ingang van
dien datum, verminderd worden met 0.50
per 100 K.G.
GEEN VERHOOGING VAN DEN TARWE-
RICHTPRIJS.
Naar aanleiding van de vragen van het
Tweede Kamer-lid Droessen betreffende
verhooging van den tarwe-richtprijs, heeft
de minister van Landbouw en Visscherij
geantwoord, dat deze vragen zijn ingezon
den voor de waardeverlaging van den
gulden had plaats gehad. Deze verlaging
en de daarop gevolgde regeeringsmaatrege-
len hebben ten gevolge gehad, dat in de
onderlinge verhouding der graanprijzen
wijziging is gekomen. Voor het gouduit
voerverbod was ingesteld en bij de toen
geldende prijsverhoudingen was er onge
twijfeld reden om, zooals de heer Droe-
sen stelde, te verwachten dat de uitzaai
van tarwe voor het oogstjaar 1937 aanzien
lijk zou afnemen. Daarbij moge niet wor
den vergeten, dat de prijzen van rogge
speciaal die van gerst toen vrij aanzien
lijk waren opgeloopen boven die, welke
de minister had gegarandeerd. Door de op
de depreciatie gevolgde maatregelen is
aan deze bijzondere aantrekkelijkheid van
den gerstprijs een einde gemaakt. De po
sitie van den havenverbouw is thans wel
iets guntiger geworden. Het prijsverloop
van dit gewas wordt zeer nauwlettend door
den minister gevolgd.
Ook in het jaar 1937 dienen de land
bouwers rekening te houden met de prij
zen, zooals de minister die voor den tijd
van drie jaar heeft gegarandeerd, en die
nen zij niet uit te gaan van de hoogere
prijzen voor gerst en rogge, die slechts kor
ten tijd hebben gegolden. Bij de tegenwoor
dige prijsverhoudingen op de wereldmarkt
is het zonder eenigen twijfel in het be
lang van het land, dat de tarweverbouw
niet wordt ingekrompen. Men dient even
wel te bedenken, dat deze prijsverhoudin
gen allerminst vastliggen, daar de moge
lijkheden van verschuivingen verre van
denkbeeldig zijn. Bij de voorde deprecia
tie van-den gulden geldende prijsverhou
dingen stelde de vervanging van tarwe door
andere granen inderdaad zwaardere eischen
aan het landbouwcrisisfonds. Door de thans
genomen maatregelen is dit sindsdien ge
wijzigd. Voor het oogstjaar 1937 durft de
minister geenerlei voorspelling te doen.
De minister vreest, zooals uit het boven
staande volgt, een omzetting van den uit
zaai niet. Hij vertrouwt, dat de landbou
wers voldoende rekening zullen houden
met het gegeven antwoord en niet tot een
overgang, als in de vragen wordt veron
dersteld, zullen besluiten.
In verband hiermede heeft de minister
niet het voornemen den tarwerichtprijs te
verhoogen. De onzekere toestand voor het
jaar 1937 maakt, dat hij tot zijn spijt nog
geen toezeggingen voor het jaar 1937 kan
doen. Wel ligt het niet in zijn voornemen,
belangrijke wijzigingen aan te brengen,
zoodra de toestand gestabiliseerd is, hoopt
hij nader zijn standpunt bekend te maken.
DE PLUIMVEEHANDEL EN DE NIEUWE
MONETAIRE TOESTAND.
Het landelijk comité van actie tegen den
nadeelingen invloed der graanrechten op de
pluimveehouderij heeft gisteren het vol
gende telegram aan den minister van land
bouw en visscherij gezonden:
Het landelijk comité van actie tegen den
nadeeligen invloed der graanrechten op de
pluimveehouderij heeft met groote be
zorgdheid den loop der gebeurtenissen ga
degeslagen. Zich baseerende op de vier fei
ten, dat ten eerste de buitenlandsche graan
prijzen als onvermijdelijk gevolg van het
verlaten van den gouden standaard aan
zienlijk gestegen zijn, dat ten tweede de
graandechten voor 30 pet. minder geresti
tueerd worden, omdat de exportbijslag van
85 tot 60 pet. verlaagd is, door welke drie
feiten de productiekosten van het ei be
langrijk gestegen zijn, terwijl, ten vierde de
eierprijzen door een desbetreffend ver
bod der regeering niet evenredig daarmede
kunnen stijgen, concludeert het comité, dat
bij verhoogde productiekosten en een
eierenprijs, welke op hetzelfde peil moet
blijven als voorheen, de pluimveehouders
gedupeerd worden door den nieuwen mo-
netairen toestand en verzoekt het Uwe
Excellentie de productiekosten in overeen
stemming te brengen met den voorgeschre
ven eierenprijs door de graanrechten over
eenkomstig de prijsstijging der granen te
verlagen, resp. de graanrechten op te hef
fen, dan wel een rechtstreeksche vergoe
ding aan de pluimveehouders te verlee-
nen.
Steenbergen krijgt een nieuw raadhuis.
Naar de „N. Rott. Crt." meldt, zal het on
langs door brand vernielde raadhuis te
Steenbergen niet worden gerestaureerd. De
nog overeind staande muren zullen worden
omvergehaald en op de plaacs van het oude
zal een geheel nieuw raadhuis worden ge
bouwd, dat ook meer dan tot dusver zal
beantwoorden aan de bestaande behoeften.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De non-interventie-commissie te Londen
heeft de klachten van Sovjet Rusland be
sproken. (2de blad).
Schuschnigg grijpt in. Practisch dictator
in Oostenrijk. (2de blad).
De Kerkvervolging in Mexico is nog niet
verminderd. (2de blad).
BINNENLAND.
De minister van Landbouw is niet voor
nemens den tarwe-richtprijs te verhoo
gen. (2de blad).
In een vergadering in de Ridderzaal zijn
gisteren de plannen besproken voor de
feestviering in de Residentie bij gelegen
heid van het huwelijk van Prinses Juliana
en Prins Bernhard. (1ste blad).
OMGEVING.
Tengevolge van een aanrijding is over
leden de heer Roger Veldhuijzen van Zan
ten te Hillegom. (2de blad).
DE MICA-1936 OFFICIEEL GEOPEND.
Rede van Minister Gelissen.
Gisteravond te 9 uur werd de midden
standscampagne, de Mica-1936, georgani
seerd door de 3 landelijke middenstands
bonden officieel geopend met een radio
rede van Z.Exc. Minister Gelissen.
Nadat het Mica-lied was gespeeld, leid
de de heer Ed. J. Schiimann, voorzitter
van de commissie van overleg der 3 mid
denstandsbonden, den minister in, waar
bij spr. er aan herinnerde hoe de midden
stand in Nederland steeds zijn taak naar
behooren heeft vervuld, ook tijdens de cri
sisjaren weike achter ons liggen. Spr. ver
trouwde, dat de middenstand, 1/7 van de
Nederlandsche bevolking uitmakend, ook
in de toekomst zijn oude fierheid en
veerkracht zal toonen. Na het programma
van de Mica-1936 (welke wordt gehouden
van 10 tot en met Zaterdag 24 October) te
hebben vermeld, werd het woord verleend
aan Z. Exc. Minister Gelissen. Z. Exc. ver
heugt zich er over, na het slagen van de
Mica-1935, dat het wakkere comité van
actie uit de drie Nederlandsche midden
standsbonden ook dit jaar weer het Neder
landsche publiek extra wil gaan wijzen op
de groote beteekenis, welke de midden
stand voor de samenleving heeft.
In den detailhandel, waaronder midden
stand, warenhuis, coöperatie, filiaalbedrijf
enz. kunnen worden begrepen, heeft het
middenstandsbedrijf een taak, welke hem
nooit kan worden ontnomen. Wie prijs stelt
op een meer persoonlijke behandeling, kiest
den middenstandswinkel.
Doch ook uit maatschappelijk oogpunt is
het bestaan van een gezonden middenstand
voor ons land van zulk een groote beteeke
nis. Koopen bij den middenstand werkt een
goede verdeeling van de koopkracht in de
hand, stimuleert de bedrijvigheid. En als
men nu weet, dat bij het middenstandsbe
drijf rechtstreeks een half millioen per
sonen betrokken zijn, spreekt het wel van
zelf, dat een campagne om het publiek nog
eens extra op dit middenstandsbedrijf te
wijzen, zeer nuttig is.
Psychologisch is het houden van een win
kelweek in deze dagen bijzonder gunstig.
Iipmers bij een depreciatie van de munt is
immer de kooplust van het publiek grooter.
Gelukkig heeft spr. kunnen vaststellen,
dat er van onrust onder het publiek in de
voorbije dagen geen sprake is geweest en
over het algemeen kan gezegd worden, dat
in deze dagen ook de middenstand in Ne
derland een zeer waardige houding heeft
aangenomen.
Na te hebben uitgeweid over rechtvaar
dige prijsverhoogingen welke kunnen plaats
vinden, heeft spr. zijn vertrouwen uitge
sproken voor de toekomst, waarbij spr. er
nogmaals op wees, dat in het algemeen
de middenstand tegen oude prijzen is blij
ven verkoopen, wat wel minder winst ten
gevolge had, doch wat tevens een juist mid
del is gewetst om het publiek meer aan
den middenstand te „binden".
Met de woorden „moge de middenstand,
mede door de Mica-1936 oude banden met
het koopend publiek versterken, mogen
nieuwen banden ontstaan" verklaarde Z.
Exc. de Mica voor geopend.
