De prijszetting i Aanpassing aan het binnenland nieuwen toestand De devaluatie i het buitenland Langzame omsingeling van Madrid. VRIJDAG 2 OCTOBER 1936 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 DE BOTERPRUS. Leeuwarder commissie-noteering met 13 cent gestegen. De officieele commissienoteering voor de boter is voor het tijdvak van 5 tot 10 Octo ber as. vastgesteld op 66 cent per K.G. De vorige week bedroeg deze noteering nog 53 cent, zoodat de devaluatie hier een prijsstij ging bracht van 13 cent. Daar tegenover staat een verlaging van de heffing op de boter, welke Dinsdag j.l. is afgekondigd en wel van 85 op 75 cent. HEFFINGEN OP ZETMEEL EN ZET- MEELPRODUCTEN. Bij beschikking van den minister van landbouw en visscherij van 30 Sept. is de tabel heffingen behoorende bij de crisiszet- meelbeschikking 1935 met ingang van 23 Sept. als volgt samengesteld: Aardappel meel ƒ2.50, graanzetmeel ƒ2.75, maizena 2.75, stijfsel 2.75, dextrine 2.85, massée 2.75, glucosestroop 2.75. TARWE-, MEEL- EN BROODPRIJZEN. Voorloopig nog slechts een noodregeling. Het „Hbld." heeft in kringen van meel- importeurs en meelhandel geïnformeerd naar de nieuw geschapen situatie. Hoewel het ingevoerde graan, uitgedrukt in guldens, pl.m. 20 pet. duurder is gewor den en de verplichte 35 pet. inlandsohe re- geerings-tarwe even duur is gebleven (ƒ15.70), hebben de binnenlandsche meel fabrikanten zich verplicht, om hun meel- prijzen gelijk aan die van de vorige week te houden (pl.m. ƒ15.25 franco bakkerij). Het nadeel, dat hierdoor voor de maalin- dustrie zal ontstaan, omdat de invoerhef fing op tarwe a 2, niet is verlaagd, zal de regeering hun vergoeden. Zij kan dat doen uit de opbrengst der heffingen, die immers gelijk zijn gebleven, hoewel er minder geld voor boeren-steun noodig zal zijn. De meel-importeurs, voor wié nog niet zulk een regeling is getroffen, kunnen op 't oogenblik vrijwel niet verkoopen, want hun prijs is door de gulden-ontwaarding plotseling van circa ƒ15 op ƒ18 gespron gen, zonder dat de invoerheffing ad 5.50 is verlaagd. Het moge oogenschjjnlijk logisch zijn, om direct het eenvoudige middel van hef fingsverlaging te gaan toepassen, doch de gevolgen daarvan zullen lang niet zoo een voudig zijn als b.v. var de verlaging der binnenlandsche heffing op een inlandsch product als boter. Door directe verlaging der heffingen op granen en meel zullen b.v. op in vreemde valuta gedekte vóórkoopen dubbele voor deden worden behaald. En zoo zijn er méér koop- en verkoopsituaties, die een bezwaar vormen, om maar direct tot heffingsverla ging over te gaan, hoe voor de hand lig gend deze ook op het eerste gezicht moge schijnen. Ook voor het bakkersbedrijf is een moei lijke situatie ontstaan. Weliswaar kunnen zij, in normale quanta, hun broodbloem thans tegen onveranderde prijzen ontvan gen, maar deze hadden reeds vóór de gul- den-depresiatie en dus onafhankelijk daar van, een aanzienlijke stijging ondergaan in den laatsten tijd. In vele gevallen echter v/as deze prijsstijging nog niet tot uiting gekomen in den broodprijs als gevolg der concurrentie. Thans ziet het bakkersbe drijf zich daartoe den pas afgesneden door de vrees, om voor „devaluatie-profitiënten" door het publiek te worden aangezien, met alle gevolgen daarvan. Uit het bovenstaande blijkt dus, dat ten aanzien van tarwe en meel door de regee ring, die de noodzakelijke rust in den brood prijs wil verzekeren, nog slechts een voor- loopige regeling ;s getroffen. Een telegram aan dr. H. Colijn. Het volgende telegram is gestuurd aan den voorzitter van den ministerraad, dr. H. Colijn: „De gezamenlijke bonden van bakkerspa troons en de Coöperatiebesturen !e Rotter dam vestigen de aandacht van uwe excel lentie op de scherpe stijging, welke de bloemprijzen de laatste maanden hebben ondergaan, welke hooge prijzen, thans vijf tien gulden, het onmogelijk maken, de broodproductie zonder belangrijke verlie zen te onderhouden. Reeds vóór de monetaire maatregelen was een broodprijsverhooging noodzakelijk, thans is die verhooging onontkoombaar, waarom Uwe Excellentie wordt verzocht, maatregelen te nemen, opdat de bloemprij zen ten spoedigste worden verlaagd". BUITENLANDSCHE KOLEN. De importeurs van buitenlandsche kolen hebben thans gezamenlijk overleg gepleegd over de nieuwe situatie, die voor hen is ontstaan op de Nederlandsche markt. Voor loopig is besloten de loopende contracten uit te voeren tegen de afgesloten prijzen. Er zullen evenwel geen offertes worden verstrekt voor nieuwe levering. Nieuwe prijzen zijn nog niet vastgesteld. DE EIERPRIJZEN. De vereen iging van broederijen en pluim- veefokbedrijven in Nederland verzond gis- teren aan den minister van Landbouw en Visscherij het volgende telegram: „Vernemen uit gewoonlijk goed ingelich te bron, dat uw adviseurs voor pluimvee aangelegenheden de tegenwoordige eier- prijzen te hoog vinden, mede tegenover de exportmarkt. Hoewel wij deze uitspraak ongelooflijk vinden, wordt zij niettemin ge dekt door het uitvoerverbod voor eieren, waarvan het resultaat immers moet worden, dat de veilingen genoodzaakt zullen zijn, met haar eieren op de binnenlandsche markt te komen, waardoor deze ontwricht zal worden en er inderdaad een scherpe da ling in de eierprijzen zal plaats yinden. Wij zijn er van overtuigd, uit naam van alle pluimveehouders te spreken, wanneer wij tegen deze gedragslijn met groote kracht protesteeren. Werd 26 September 1935 op onze toon aangevende eiermarkt te Barneveld voor de witte eieren 3.904.10, voor de gemeng de 4.4.15 en voor de bruine 4.204.25 ge maakt, zoo bedroeegn deze prijzen 24 Sep tember jj. resp. 4.40, 4.45, 4.45, 4.50 en 4.50 4.60. Deze hoogere prijzen worden ech ter volkomen te niet gedaan door de stij ging der graanprijzen, welke tusschen bei de genoemde data, dus nog voor het treffen der monetaire maatregelen, plaats vonden. De druk. op de pluimveehouderij is ver geleken .bij 1935 dan ook niet verminderd, door de thans toegepaste maatregelen zelfs vermeerderd, terwijl de verdere daling van de eierprijzen de meest noodlottige gevol gen zal hebben, daar de kilogramprijzen voor het op te ruimen pluimvee, ondanks de sedert September 1935 gestegen graan prijzen, onveranderd zijn gebleven en wel voor de lichte rassen 25 cent, voor de mid delzware rassen 26 cent per K.G. levend ge wicht, zoodat bij een in meer of mindere mate toegepaste liquidatie van den pluim veestapel, hetgeen het onmiddellijk gevolg van den beoogden lageren eierprijs zal zijn, de verliezen voor de pluimveehouders ont stellend groot zullen worden. Doen dan ook een ernstig beroep op Uwe Excellentie den werkelijken toestand voor de pluimveehouderij scherp in het oog te houden en de noodlottige maatregelen af te wenden, daar het hier de levensbelangen van ettelijke duizenden menschen met smalle beurzen betreft". RESTITUTIE BIJ UITVOER VAN EIEREN. Nader wordt ons bericht: Ten gevolge van het verbod van den uitvoer van goud, is het voor de Nederlandsche exporteurs van eieren voordeeliger geworden, om naar Engeland te exporteeren, Het gevolg zou kunnen zijn, dat de prijs van het ei op de binnenlandsche markt tot een voor den verbruiker te hoog peil zou stijgen, vandaar dat het gewenscht is, het bedrag van de graanrechten, dat bij uitvoer wordt ge restitueerd te verlagen, evenwel met in achtneming van een volledige vergoeding aan den pluimveehouder, van het bedrag waarmede de buitenlandsche voederprij zen zijn gestegen. In verband met een en ander is de resti tutie die tot nu toe voor kippen- en een deneieren was vastgesteld resp. op 85 cent en 50 cent, bepaald op 60 cent en 40 cent per 100 stuks. Bij het beschouwen van den loop der eieren prijzen in de naaste toekomst, dient er rekening mede te worden gehouden, dat ten gevolge van de geringe productie in het najaar steeds een prijsverhooging pleegt in te treden. LEDERPRIJZEN. Woensdag 30 September ji. vergaderden te Tilburg onder leiding van het bestuur van de Federatie van Vereenigingen van Nederlandsche Lederfabrikanten, bijna alle fabrikanten van zooileder, overleder, en technisch leder, ter bespreking van den in vloed, welken de lederindustrie door de wijziging der monetaire varhoudingen on dergaat. In verband met verschillende tenden- tieuse berichten, welke in sommige dagbla den werden verspreid ten aanzien van de lederprijzen, heeft de vergadering besloten een commissie te benoemen, welke zich in verbinding zal stellen met de regeering, teneinde betreffende de verschillende prijs- noteeringen van voorlichting te dienen. TEGEN ONREDELIJKE WONING UITZETTING. Naar wij vernemen is de indiening van een wetsontwerp tegen onredelijke woning uitzetting, hetwelk reeds vrijwel gereed gekomen was, als gevolg van de gewijzigde omstandigheden op monetair gebied, op nieuw in overweging genomen. HERVATTING GELDVERKEER MET HET BUITENLAND. Met ingang van heden 2 October wordt het postwisselverkeer met België, Canada, Denemarken, Duitschland, Griekenland, Groot-Brittannië, Noorwegen, de Unie van Zuid-Afrika, de Ver. Staten van Amerika en Zweden hervat. De herleidingskoersen zijn voorloopig vastgesteld als volgt: Voor België Belga's 100 31. Canada dollars. 100 186. Denemarken kr. 100 41. DuitschlandR.mk. 100 75.— Griekenland dollars 100 186. Gr.-Brittanië pond 1 9.20 Noorwegen kr. 100 46. de Unie v. Z.-Afr. pond 1 9.20 de Ver. St. v. Am.dollars 100 186. Zweden kr. 100 „'47.— De diensten der quitantiezendingen, der met verrekening belaste aangeteekende stukken en brieven en doosjes met aange geven waarde der verrekenpakketten, als mede der vrij uit te rijken zendingen en pakketten, voor zoover zij tot 28 September li. in het verkeer met de genoemde landen bestonden, worden mede op heden 2 Octo ber hervat. NEDERLANDSCHE CLEARING- INSTITUUT. Het Nederlandsche clearinginstituut maakt bekend, dat met ingang van heden 2 October weder stortingen-in de clearing met Duitschland worden aangenomen. Omtrent stortingen in de clearing met Italië volgt zoo sx oedig mogelijk een nadere mededeeling. VISCHUITVOER NAAR FRANKRIJK WEER HERVAT. Het blijkt, dat de vischexporteurs in IJmuiden zich onnoodig ongerust hebben gemaakt over het feit, dat geen consenten voor den uitvoer van visch naar Frankrijk werden verstrekt. Het spreekt van zelf, dat men deze kwes tie in verband bracht met valuta-moeilijk heden. Dit schijnt echter niet het geval te zijn geweest, want inmiddels zijn de nieuwe contingenten in het „Journal Officiel" ge publiceerd. Dit was aanleiding, dat thans reeds weer consenten worden uitgegeven. Het contingent is vastgesteld op de basis van de oude regeling. Compromis tusschen Kamer en Senaat. EINDELIJK OVEREENSTEMMING. Na eindelooze beraadslagingen en voort durend heen en weer sturen van het wets ontwerp inzake de devaluatie van den Franschen franc tusschen Kamer en Se naat wij hebben gisteren van het con flict melding gemaakt is gisteravond een compromis gevonden. De Senaatscommissie voor de financiën had de volgende wijziging voorgesteld: „In geval van een aanmerkelijke stijging van de kosten van levensonderhoud in ver gelijking met de indexcijfers van 1 Octo ber 1936, zal de regeering na ingenomen advies van den Nationalen oeconomischen raad bij decreet een verplichte procedure van verzoening en arbitrage kunnen vast stellen ten aanzien van de regeling van arbeidsconflicten, ontstaan tengevolge van deze stijging en ten aanzien van redactie, uitvoering en herziening van de clausules van de collectieve overeenkomsten betref fende de loonen. Dezelfde bepalingen zijn van toepassing op de landbouwproducten, waarvoor richt prijzen vastgesteld zijn. De bovenstaande decreten zullen ver vallen, indien zij niet binnen zes maanden aan ratificatie of stemming door het par lement onderworpen zijn". Op dezen tekst is overeenstemming be reikt. De Kamer heeft het monetaire wetsont werp aangenomen met 354 tegen 217 stem men, terwijl daarna de Senaat het ont werp bij hand opsteken heeft aanvaard. Fransche Bank verlaagt disconto van 5 op 3 pet. Het secretariaat generaal van de Bank van Frankrijk deelt mede: „Met ingang van 1 October 1936 des avonds is het disconto verlaagd van 5 op 3 pet. Het disconto op beleeningen wordt verlaagd van 6 op 4 pet., dat van dertig- daagsche voorschotten van 5 op 3 pet. De Zwitsersche devaluatie DE NIEUWE ZWITSERSCHE FRANC. Een officieele uiteenzetting. De Zwitsersche Bondsraad heeft op Za terdag 26 September aldus wordt in een officieele uiteenzetting verklaard het principieele besluit genomen tot aanpas sing van de Zwitsersche valuta aan de lei dende wereldvaluta en heeft gedurende de daarop volgende dagen de kwestie van den omvang en van de technische uitvoe ring der devaluatie geregeld. Hoewel de Zwitsersche Nationale Bank werd ontslagen van haar verplichting tot inwisseling van de bankbiljetten tegen goud, zijn de dekkingsvoorschriften onaan getast gebleven en geldt, zooals tot voor de devaluatie, de bepaling, dat de bank biljetten van de nationale bank voor ten minste 40 pet. door goud gedekt moeten zijn. Tegelijkertijd heeft de Bondsraad voor de bankbiljetten van de Nationale Bank de wettelijke koers vastgesteld en daarmede een toestand wettelijk gesanc- tionneerd, zooals deze reeds gedurende de jaren 1914 tot 1930 heeft bestaan. KLACHTEN OVER PRIJS- VERHOOGENGEN TE AMSTERDAM. Tolitle is paraat. Elke prijsverhooging nog geen prijsopdrijving. In verband met het feit, dat het aanbren gen van gevallen betreffende eventueele onredelijke verhooging van prijzen door winkeliers en andere verkoopers in de hoofdstad door de politie gecentraliseerd is, zijp den heer P. Dijkstra, inspecteur van de recherche-administratie aan het hoofd bureau, bereids een paar honderd klachten op dit terrein ter kennis gebracht Het zijn klachten over in hoedanigheid en waarde zeer uiteenloopende artikelen, want zij be treffen om slechts enkele voorbeelden te noemen zoowel eieren, en bakkerij-ma chines, als kunstgebitten In verscheidene van deze gevallen heeft het onderzoek reeds uitgewezen, dat er ten aanzien van prijsverhoogingen van bepaal de artikelen steekhoudende argumenten waren en dat aan de vaststelling van de nieuwe prijzen factoren ten grondslag la gen, welke met een depreciatie van den gul den niets te maken hebben. Zoo valt er o.a. in dit jaargetijde steeds een stijging in den eierprijs te constateeren en zoolang deze geen abnormale afmetingen aanneemt, kan hiertegen uiteraard niet met eenig recht worden opgetreden. De gevallen, waarin bij de eerste bestu deering een grond van onredelijkheid aan wezig lijkt, worden met spoed onderzocht, opdat eventueel onmiddellijk maatregelen genomen kunnen wordeh. De lijsten, welke op de departementen van handel, nijverheid en scheepvaart en van landbouw en vis scherij worden samengesteld en waarop wordt aangegeven welke goederen in prijs verhoogd mogen worden en tot welk per centage, zoo ook de goederen, waarop geen prijsverhooging mag worden toegepast, zul len bij een en ander zoowel voor de win keliers als voor de controleerende polities een onmisbare leidraad zijn. Evenals voor de Fransche franc zijn ook voor de Zwitsersche franc limiten gesteld, die het minimum en het maximum der devaluatie bepalen. Overeenkomstig de door den Bondsraad vastgestelde marge zal de devaluatie ten minste 25.94 pet. en ten hoogste 34.55 pet. bedragen. Daar naast heeft de Bondsraad de Nationale Bank verzocht den koers van de Zwitser sche franc op een peil te houden, dat over eenkomt met een devaluatie van ongeveer 30 pet. De devaluatie is op dit percentage bepaald om hierdoor in staat te zijn het binnenlandsche kosten- en prijsniveau aan het buitenland aan te passen en in het bijzonder om den uitvoer op een nieu we basis te stellen, die een nieuwe ople ving mogelijk maakt. Een nieuwe onvoorwaardelijke koppe ling van de valuta aan het goud ligt met het oog op de onoverzichtelijkheid van de maatregelen op financieel en economisch gebied van de in de wereldeconomie toon aangevende landen niet in het voornemen. De devaluatie beteekent voor de Zwit sersche franc aanpassing aan de wereld valuta, waarbij echter de mogelijkheid blijft bestaan bij de regeling van den koers een zeker verband met het goud in aan merking te nemen. Ter vergemakkelijking van den over gang waren de Zwitsersche beurzen op de beide eerste dagen dezer week gesloten. De activiteit der banken werd echter op geen enkele wijze beperkt, terwijl ook het goud- en deviezenverkeer volkomen vrij bleef. Beperkende bepalingen op dit gebied behoefden in verband met de sterke po sitie, welke Zwitserland op het gebied der valutapolitiek ook nu nog inneemt, niet te worden genomen. De buitengewone groo te goudreserve van de Nationale Bank en de dank zij de gevoerde voorzichtige poli tiek steeds nog bevredigende financieele positie van den staat, zoowel als van de kantons en de gemeenten, waren voor den Bondsraad ongetwijfeld een gerechtvaar digde aanleiding tot zijn optimistische be oordeeling van de toekomstige economi sche ontwikkeling. Intusschen heeft de Bondsraad de noo- dige maatregelen genomen tegen onrede lijke verhooging van de kosten van le vensonderhoud. De bondsraad heeft zich in het bijzonder het recht voorbehouden de prijzen van goederen, tarieven, huren en pachten aan bijzondere voorschriften te onderwerpen. Het ligt verder in het voor nemen in overleg met de groote economi sche organisaties maatregelen te beramen ter bestrijding van de duurte-tendenzen. De regeling der prijzen zal niet geschieden door eenzijdige maatregelen van over heidswege, doch door overleg tusschen producenten en consumenten, werkgevers en arbeiders. GEEN DEVALUATIE VAN DEN OOSTENRIJKSCHEN SCHILLING. De bondsminister van financiën, dr. Draxler, en de president der Nationale Bank, dr. Kienboeck, hebben door het of ficieele persbureau de volgende verkla ring doen publiceeren: Na zorgvuldige bestudeering van de fi nancieele en economische positie van Oos tenrijk en de mogelijke gevolgen der in het buitenland op het gebied der valuta- politiek getroffen maatregelen voor .de binnenlandsche economische belangen, zijn wij tot de slotsom gekomen, dat het denkbeeld eener devaluatie van den Schil ling met beslistheid van de hand moet worden gewezen. DE STRIJD OM DE SPAANSCHE HOOFDSTAD De berichten, die ta Madrid van de ver schillende deelen van het front worden ontvangen, wekken den indruk, dat de nationalisten het plan hebben, Madrid volkomen te omsingelen. Van regeerings- zijde wordt echter gemeld, dat alle aan vallen, die vooral plaats hebben in den sector van Siguenza, worden afgeslagen. Op de linie Olias Bargas hebben de regee- ringstroepen him stellingen geconsolideerd en zelfs zijn zij iets opgerukt, hoewel de luchtmacht der opstandelingen actief is. In een gisteren vanwege het ministerie van Oorlog per radio medegedeeld com muniqué wordt verklaard, dat de situatie aan het front in het Noorden en Noord- Oosten onveranderd is. Ten Zuiden van Biscaye heeft de regee- ringsartillerie met gunstig resultaat troe penconcentraties der opstandelingen ge bombardeerd. Te Almudena zijn volgens hetzelfde com muniqué 400 opstandelingen overgeloopen naar de zijde der regeeringstroepen. In den sector van Siguenza hebben de opstandelingen de vooruitgeschoven stel lingen der regeeringstroepen aangevallen. Zij werden evenwel door regeeringsartil- lerie en -vliegtuigen tot den terugtocht ge dwongen, waarbij zij groote verliezen le den. Aan het Zuidelijk front had de activi teit geen beteekenis. In den sector van Olias Bargas (provin cie Toledo) heeft de luchtmacht der op standelingen de regeeringstroepen langen tijd gebombardeerd. BIJEENKOMST VAN DE CORTES De regeering Largo Caballerio heeft zich gistermiddag aan de Cortes voorgesteld. Er waren in en bij het Cortesgebouw uitgebreide voorzorgsmaatregelen genomen. Op strategische punten en op de in de buurt gelegen gebouwen waren verschei den mitrailleurs in stelling gebracht. Het aantal aanwezige afgevaardigden bedroeg minder dan 100. Het waren de af gevaardigden der meerderheidspartijen: de republikeinsche linkerzijde, republi- keinsche Unie, Catalaansche linkerzijde, socialisten, communisten en Baskische na tionalisten. De minister-president sprak een korte redevoering uit, waarin hij betreurde, dat de vertegenwoordigers van de C.N.T. niet aan zijn regeering deelnemen. Hij wees erop, dat het gemeenschappe lijk doel de strijd tegen het fascisme is. De Cortes juichte Caballero hartelijk toe en sprak bij acclamatie het vertrouwen uit in de regeering, die enthousiast werd toegejuicht. HET BASKENLAND AUTONOOM De Cortes heeft met algemeene stem men het autonoom statuut voor het Bas kenland goedgekeurd. BURGOS PROTESTEERT TEGEN GOUD UITVOER Naar vernomen wordt, heeft de junta van Burgos, de voorloopige regeering van de nationalisten, de volgende verklaring gepubliceerd: „De zoogenaamde regeering te Madrid heeft gedurende eenigen tijd groote som men goud uitgevoerd, welke zij gestolen heeft uit den voorraad van de Spaansche bank. De nationale junta heeft reeds te gen dezen uitvoer geprotesteerd bij de landen, waarheen dit goud werd uitge voerd en verklaard, dat deze uitvoer en de crediet-operaties, welke op grond hier van zijn uitgevoerd, ongeldig zijn. Nu is evenwel het masker gevallen. De anarchis tische regeering te Madrid en de misdadige maffia hebben op het oogenblik, dat de nationalistische bevrijders voor de poorten van Madrid staan, besloten de schatkel ders van de bank van Spanje geheel te leegen en de resteerende vier milliard goud naar Alicante en Cartagena te zen den, om deze van hieruit met de „Air France" naar het buitenland te brengen. De jonge Spaansche staat brengt dit ter kennis van de wereld en wil hierbij ver klaren, dat hij zich in principe verzet te gen iedere operatie op basis van dit gesto len goud en eventueel zullen die landen, waarheen dit goud wordt gebracht, ver antwoordelijk gesteld worden voor de schade". VIJFTIG ROODEN HOUDEN NOG STAND TE TOLEDO Volgens berichten uit betrouwbare bron bieden vijftig regeeringsaanhangers, die zich verschanst hebben in een seminarium te Toledo, reeds vier dagen weerstand aan de nationalistische troepen, die de stad be zet houden. DE SLACHTOFFERS VAN DE ZEESLAG Het Fransche stoomschip „Koutoubia" is niet veertig schipbreukelingen van den Spaanschen torpedojager, de „Almirante Juan Fernandiz" die op 29 Sept. voor kaap Spartel door de nationalisten in den grond werd geboord in de haven van Marseille aangekomen. De Spaansche consul, die zich onmiddel lijk na aankomst aan boord begaf, heeft van de geredden vernomen, dat de beman ning van den torpedojager, op het oogen blik dat het schip in de golven verdween, uit 165 man bestond, zoodat er 125 man I bij dezen zeeslag het leven verloren heb- ben.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 5