Monetaire moeilijkheden het buitenland in oa DONDERDAG 1 OCTOBER 1936 DE LEIDSCHE COURANi TWEEDE BLAD - PAG. 6 len thans op korten termijn kunnen wor den geliquideerd. In de kringen onzer or ganisaties leeft ook het verlangen, de re- geeringsbemoeiingen met onze bedrijven te doen ophouden, dooh alleen, indien de omstandigheden dit mogelijk maken. Onze organisaties meenen echter, onder verwij zing naar het voorgaande, in dit verband op de grootst mogelijke voorzichtigheid te moeten aandringen. INTREKKING VAN BEMOEIINGEN OP GROND DER LANDBOUWCRISIS- WET GEVRAAGD. De Nederlandsche vereeniging van fruit en groentenexporteurs heeft aan den raad van ministers een telegram gezonden van den volgenden inhoud: „Maken regeering beleefd opmerkzaam, dat monetaire maatregelen noodzaak me debrengen thans onverwijld aanvang te maken met geleidelijke intrekking van meerendeel der bemoeiingen op grond van landbouwcrisiswet. Aanpassing aan nieuw geschapen omstandigheden is onbereik baar, tenzij op korten termijn worde over gegaan tot opheffing van importmonopolie fruit en intrekking van alle voorschriften, welke bewegingsvrijheid van exporteurs belemmeren. Wij vertrouwen, dat regeering zal waken tegen eenzijdige voorlichting van agrariërs-organisaties en crisisadviescom- VISCHUITVOER NAAR FRANKRIJK STOPGEZET. Bij den vischhandel te IJmuiden is be richt ontvangen, dat van 1 October af door het consenten-bureau voorloopig geen con senten voor den uitvoer van visch naar Frankrijk zullen worden gegeven, zulks in verband met besluiten van de Fransche re geering om den invoer van alle artikelen en produkten waarvoor contingenteering is ingevoerd, stop te zetten. Als gevolg van dezen maatregel is een groote prijsdaling van sommige vischsoor- ten vooral van tong tyfc verwachten ten na- deele van het reedersbedrijf. OUDE PRIJZEN IN DE TEXTIEL INDUSTRIE. Vertegenwoordigers van de belangrijkste organisaties uit de Nederlandsche textiel industrie hebben, in overleg met de re geering, besloten, de oude contracten alle tot oude prijzen te leveren, evenals alle loopende orders. Voorts zijn in gemeen schappelijk overleg waarborgen geschapen om ongemotiveerde prijsverhooging te voorkomen. KAASPRODUCENTEN VRAGEN HOOGERE PRIJZEN. De bond van kaasproducenten te Gouda heeft heden aan den minister van landbouw en visscherij het volgende telegram ver- zonffèn: „Vernemen van comité van graanhandel, dat de regeering monopolieheffing niet ver laagt. Varkens-, kippen- en veehouders krijgen dus volle valutadaling te dragen. Bovendien wordt bij varkens en kaas prijs stijging door valutadaling eveneens door de maatregelen der regeering tegengehouden. Dit schept een onrecht tegenover deze groe pen, dringen met klem op directe wijziging aan". DE MONOPOLIEHEFFING OP GRANEN. In verband met de regeeringsmededee- ling, dat de monopolieheffing op buiten- landsche granen, niettegenstaande de stij ging van de marktprijzen, veroorzaakt door het verlaten van den gouden standaard, op hetzelfde peil gehandhaafd blijft (met uit zondering van rogge, waarvoor de heffing en denaturatiesteun met een gulden is ver laagd), heeft de Algemeene Nederlandsche Molenaarsbond telegrafisch bij den betrok ken minister geprotesteerd, aangezien zulks „wederom een aanslag op het bestaan van de vee- en pluimveehouderij is en als zoo danig zijn terugslag heeft op den graan handel". Bij den minister is aangedrongen de mo nopolieheffing te verlagen, ter compensatie van de genoemde prijsstijging. Tevens zal getracht worden, middels de „top"-organisaties (de Nederlandsche in dustrie- en handelsorganisaties) te geraken tot een massa-protest van alle daarbij aan gesloten belanghebbende organisaties. MONOPOLIEWINSTEN BIJ INVOER EN RESTITUTIES BIJ UITVOER. In aansluiting aan vorige berichten wordt nader medegedeeld, dat de monopoliewin sten bij invoer en de restituties bij uitvoer behoudens onderstaande wijzigingen op de zelfde hoogte zijn gehandhaafd. In verband met de verlaging van de zet- meelheffing met 1.per 100 K.G. zullen verschillende monopoliewinsten en restitu ties van zetmelen en daarvan geproduceer de artikelen met ingang van Maandag 2G September j.l. een overeenkomstige wijzi ging ondergaan. Voor leveringscontracten, waarvan ten genoegen van de betrokken centrale wordt aangetoond, dat zij zijn afgesloten vóór Zondag 27 September j.l., kan bij uitvoer restitutie op de oude basis worden verleend, indien een opgave van bedoelde contracten uiterlijk Vrijdag 2 October a.s. vóór 10 urn 's morgens aan de betrokken centrale is verstrekt. VERHOOGING VAN PAPIERPRIJZEN. Protest bij de Regeering. Maandagmorgen j.L heeft de federatie der werkgeversorganisaties in het boek- drukersbedrijf onmiddellijk een circulaire tot haar leden gericht met het advies, on veranderde prijzen te berekenen en de, op de basis van de goudgulden nog in Juni j.l. verlaagde tarieven, niet te verhoogen. Op dat oogenblik had de federatie ook den indruk, dat de papierhandelaren en pa pierfabrikanten, die over enorme voorra den beschikken, tegen de op dat moment geldende prijzen zouden afleveren en al leen de opdrachten, die een speculatief ka rakter droegen, zouden weigeren. Tot bevreemding van de Nederlandsche drukkerijen hebben de papiergroothande laren echter nadien een circulaire aan hun afnemers gezonden met de mededeeling, dat alle offertes waren ingetroken. Thans wordt door hen een nieuwe prijslijst rond gezonden, die een beduidende prijsverhoo ging voor vele artikelen van dagelijksch gebruik beteekent. Het betreft n.l. niet al leen het gewone drukwerk, maar ©ok het verpakkingsmateriaal, het zakenpapier, enz. Door deze verhooging wordt dus het budget van enken zakenman en worden ook de prijzen van verpakte artikelen on gunstig beïnvloed. Op grond van mededee- lingen door de regeering gedaan, dat der gelijke ongemotiveerde verhoogingen en winstneming uit bestaande voorraden zou den worden tegengegaan, heeft de federa tie zich tot de regeering gewend met het volgende telegram: „Heden aangekondigde en buiten verbruikers om ingevoerde papier- prijsverhoogingen over geheele linie, ook van de groote voorraden in ons land, maken positie drukkerijen en uitgevers van boeken, periodieken ezn., uiterst moeilijk en belemmeren hun voornemen om de detailprijzen van drukwerken, couranten enz., onver anderd te laten. Dringen ernstig bij regeering aan op onmiddellijk ingrij pen door toepasing van prijsopdrij- vingswet en intrekking contingentee ring." De Nederlandsche Bond van Steendruk kerijen en de Vereeniging Nederlandsche Periodieke Pers hebben soortgelijke tele grammen gezonden. DE HOUTPRIJZEN. De gisteren te Amsterdam gehouden alge meene vergadering van den Ned. Houtbond, ter bespreking van de maatregelen door den Nederlandschen houthandel te nemen, naar aanleiding van de genomen monetaire en andere besluiten van de regeering, heeft een motie aangenomen waarin zij onder on verkorte handhaving van alle loopende ver plichtingen elke onredelijke prijsverhoo ging afkeurt en verklaart daartoe niet over te gaan. Slechts kan worden goedgekeurd een prijsverhooging, welke de wijziging in de prijzen, ontstaan door de nieuwe mone taire verhoudingen opvangt en tevens ver dere achteruitgang van den bedrijfstak voorkomt. GIRO VERKEER MET ZWITSERLAND GESTAAKT. De directeur van den postcheque- en girodienst brengt ter kennis van belang hebbenden, dat op verzoek van de Zwit- sersohe postadministratie het internatio nale postgiroverkeer tusschen Nederland en Zwitserland tot nader bericht is ge staakt. Opdrachten tot het doen van overschrij vingen naar Zwitsersche postrekeningen kunnen tot nader bericht derhalve niet worden behandeld. DE MEENING VAN SIR HENRY DETERDING. Wij zijn op den goeden weg. Een redacteur van het Algemeen Neder- landsch Persbureau kwam tengevolge van bijzondere omstandigheden in contact met sir Henry Deterding en heeft van deze gelegenheid gebruik gemaakt diens oor deel te vragen over de monetaire maatre gelen der regeering. „U behoeft mij eigenlijk niets te vra gen", aldus sir Henry. „De heer Colijn heeft duidelijk zijn meening gezegd en u kunt er zelf logische gevolgtrekkingen uit maken. Volkomen terecht heeft minister Colijn er den nadruk op gelegd, dat wij onmo gelijk alleen den strijd konden volhou den, nadat Zwitserland de sterkste van de twee overgeblevene, die nog het goud- blok vormden dit ook verlaten had. Ik juich dezen gang van zaken toe. Dat de gulden niet onmiddellijk gedevalueerd is, begrijp ik volkomen. Men kan niet ver wachten, dat dergelijke belangrijke be slissingen in enkele uren of dagen geno men worden. Laat men rustig de ontwik keling der dingen afwachten. Dit staat vast: Nederland is nu weer een land geworden, dat midden in de werkelijkheid staat. Natuurlijk zijn wij er nog niet, maar voor de toekomst van ons land zijn wij op den goeden weg". WAAR MEN IN BELGIë VAN NEDERLANDSCHE GULDENS LEEFDE. Teleurstelling en ongemak, nu Zon dag de inkomens verminderd zijn. Zeer merkwaardig en toch ook te be grijpen is het, dat de gevolgen van de ge wijzigde Nederlandsche monetaire poli tiek, zich aanstonds in het Belgische grens gebied veel sterker hebben doen gevoelen, dan zulks in Nederland het geval is, meldt de „N. R. Crt." In verschillende grensdorpen heeft het loslaten van den gouden standaard schrik en ontsteltenis gebracht en wel voorna- i melijk in die dorpen, waarvan een groot Conflict tusschen Kamer en Senaat in Frankrijk SENAAT WENSCHT GEEN SOCIALE MAATREGELEN. De Kamer sluit zich bij de Regeering aan. De debatten in het Fransche parlement over de monetaire maatregelen der regee ring vertoonen een geheel ander beeld dan die in de vergaderingen van de Nederland sche Staten-Generaal. Bij ons een nage noeg eensgezind steunen van de regeering in een moeilijk oogenblik, waarin partij- geschillen op den achtergrond moeten treden; in het Fransche parlement een ho- pelooze verwarring. De Kamer steunt in meerderheid het regeerings-ontwerp be treffende de monetaire situatie, terwijl de Senaat zich aansluit bij de meening van zijn financieele commissie. Deze commissie aanvaardt de devaluatie en alle technische maatregelen, die daarmee samenhangen, zooals de regeering die voorstelt, omdat zé wel inziet dat de muntverzwakking, nu ze eenmaal voorgesteld is, volstrekt onvermij delijk is geworden. Maar ze verwerpt en bloc alle maatregelen, die in de ontwerpen worden voorgesteld om de gevolgen van de devaluatie voor verschillende categorieën van het Fransche volk te verzachten en ge deeltelijk ongedaan te maken. Wanneer men, zoo is de redeneering aldus de correspondent van het „Hbld." reeds bij voorbaat besluit de gevolgen van de devaluatie weer gedeeltelijk te niet te doen, dan werkt men daarmee de prijsstij ging in de hand, die men juist zooveel mo gelijk moet zien te vermijden om de voor- deelen te trekken van den nieuwen koers. Daarom zijn alle sociale voorstellen, die de regeering aan het wetsontwerp verbon den had (ten bate van oud-strijders, gepen- sionneerden, van houders van staatsleenin- gen en schatkistbons, van inschrijvers op de laatste leeningen enz.) door de com missie uit het ontwerp gelicht. Dit is ook 't geval met den tekst, die bij wijze van com promis in de Kamer in de plaats gekomen was van het voorstel tot invoering van een „glijdende loonschaal" en volgens welken de regeering een vrijwel onbeperkte be voegdheid kreeg, decreten uitte vaardigen tot handhaving van de koopkracht. Men oordeelt in den Senaat dat een zoo onbe perkte bevoegdheid de regeering zelfs in Maat zou stellen bij decreet de loonen te verhoogen, en wetende hoezeer zij aan den leiband loopt van de arbeidersorganisaties, wil men haar die bevoegdheid niet geven, omdat men overtuigd is dat zij dan ge dwongen zou worden er gebruik van te maken. De Senaat heeft gisteren met 141 tegen 125 stemmen het wetsontwerp inzake de devalutatie aangenomen zooals dit ge amendeerd was door de Senaatscommissie voor de financiën. De Kamer heeft daarentegen het regee- ringsontwerp betreffende de monetaire si tuatie vannacht opnieuw goedgekeurd met 351 tegen 217 stemmen. Te half twaalf zal de zitting worden hervat. deel der bevolking in Nederland werk zaam is. Een typisch voorbeeld daarvan levert het Kempisohe dorpje Arendonk, waar van eenige honderden inwoners werk vin den in de Nederlandsche sigarenfabrieken in de Acht Zaligheden, rond Eindhoven. Deze sigarenmakers brachten meermalen een loon thuis, dat hen, herleid in Belg. francs, de rijken onder hun medeburgers deed zijn. Velen bouwden dan ook eigen huizen, waardoor vrijwel in geen enkel grensdorp zooveel gebouwd werd, als de laatste jaren te Arendonk het geval was. Rond het oude dorp is vrijwel een geheel nieuw gebouwd, terwijl de meeste nieuwe huizen royaal zijn opgezet, zoodat het dorp een uiterst welvarenden indruk maakt. Daarentegen is de geest onder de bevolking er allerellendigst, omdat zij, wien het geluk niet te beurt is gevallen van „te werken in Holland", met afgunst zien naar hun dorpsgenooten, die hun weekloon in guldens thuisbrachten. Thans echter zijn de rollen omgedraaid! Want toen Zaterdag j.l. weer eenige honderden Arendonkers met hun week loon in guldens in hun Belgische woon plaats kwamen, moesten zij tot hun schrik ervaren, dat omwisseling in francs niet mogelijk was, terwijl ook de winkels geen guldens in betaling wilden aannemen. En dat terwijl des Zondags de kermis begon! Géén geld en bovendien nog bespot door tal van hun dorpsgenooten, die hun leed vermaak niet onder stoelen of banken staken. Het kon dan ook vrijwel niet an ders of bij het opgewonden Vlaamsohe volkje kwam het van woorden tot daden, zoodat spoedig rake klappen vielen. Door een en ander werd echter de ker mis een mislukking: de „rijkste" dorpe lingen immers hadden geen geld, terwijl ook de rechte kermisstemming ontbrak. Ook de neringdoenden voelden reeds dadelijk den terugslag, aangezien zij door het feit, dat een groot deel der bevolking het weekloon in Nederlandsche guldens thuisbracht, vele artikelen voor meer koop- krachtigen in voorraad hebben, welke ar tikelen men in verder van de grens ge legen dorpen niet aantreft. Het spreekt vanzelf dat een en ander niet alleen voor Arendonk geldt, doch in meerdere of mindere mate voor vrijwel alle vlak aan de Nederlandsche grens ge legen Belgische dorpen. De houding van Duitschland VERKLARING VAN SCHACHT IN DEN RAAD VAN BEHEER VAN DE REICHSBANK. Duitschland wil niet devalueeren, doch is bereid tot samenwerking. In de zitting van de centrale commissie van de Duitsche Reichsbank heeft de presi dent van de bank, dr. Schacht een verkla ring afgelegd, waarin o.a. wordt gezegd, dat de Fransche regeering 27 dezer aan de rijksregeering de verklaring heeft toege zonden, welke tegelijkertijd in Parijs, Lon den en Washington werd gepubliceerd óver de devaluatie van den Franschen franc. In het bijzonder is de aandacht gewijd aan ar tikel 5 van deze verklaring, waarin de 'me dewerking van de overige mogendheden gewenscht wordt geacht, In verband hier mede moet ook de Duitsche meening ken baar worden gemaakt. De bedoeling van de drie mogendheden welke in deze verklaring kenbaar wordt ge maakt, n.l. het behoud van den vrede, het in het leven roepen van maatregelen, wel ke het best kunnen leiden tot herstel van orde in de internationale economische be trekkingen en het voeren van een politiek, welke gericht is op de ontwikkeling van den welstand der wereld en de verbete ring van den levensstandaard der volkeren, is in overeenstemming met het verlangen van den Fuehrer en Rijkskanselier, die dit herhaaldelijk heeft gezegd in zijn verschil lende "redevoeringen. Evenwel moet er op worden gewezen, dat het economisch evenwicht ernstig is ver stoord door de devaluatie van Engeland en de Vereenigde Staten. Dit zal evenwel de Duitsche regeering niet afhouden, harer zijds alle pogingen te ondersteunen, welke, overeenkomstig de verklaring van de drie mogendheden, ten doel hebben, meer en meer het huidige contingenteepngs- en valuta-controle-systeem te verminderen. Aan de onzekerheid van den internatio nalen valutatoestand is evenwel door de Fransche devaluatie nog geen einde ge maakt. Het goudblok, dat nog stabiliteit bood, is verdwenen en een vaste verhou ding is niet vastgesteld, noch tusschen de drie mogendheden, noch tusschen de oude leden van het goudblok. Behalve in Duitschland en nog drie of vier andere lan den, die vasthouden aan een principe, be staat geen vaste verhouding meer. Duitsch land wil evenwel niet de maatregelen, wel ke Frankrijk gemeend heeft te moeten ne men, critiseeren of storen, integendeel is het verheugd over de verklaring, dat ge poogd zal worden de internationale beta- lings-veiligheid te herstellen. Wat Duitsch land hiertoe bij kan dragen, zal worden gedaan. De Duitsche regeering wil evenwel het element van onzekerheid niet vergrooten, door devaluatie-maatregelen. Niet alleen het buitenland, doch ook de Duitsche ar beider en spaarder moet er van zeker zijn, dat de nationaal-socialistische regeering zijn koopkracht in volle waarde wil hand haven. Indien hij geval ook door Duitsche geïn teresseerden de wensch wordt kenbaar ge maakt de Rijksmark te devalueeren, dan wil Schacht natdrukkelijk zeggen, dat het deviezen-systeem door geen devalutatie uit den weg kan worden geruimd. De moei- lijkhedene welke zijn ontstaan door het Verdrag van Versailles en de moeilijkhe den om grondstoffen te verkrijgen dwin gen tot dit systeem. Duitschland is zich bewust, dat de huidige internationale va luta-toestand zware offers eischt van het land, doch geen druk zal de Rijksregeering er toe brengen iets te doen, wat tegen het belang is van het eigen volk. Daarentegen is de Rijksregeering steeds bereid deel te nemen aan internationale besprekingen om te komen tot een vrij internationaal eco nomisch- en betalingsverkeer. ITALIAANSCHE BEURZEN TOT NADER ORDER GESLOTEN. Officieel wordt medegedeeld, dat de Italiaansche beurzen, die vandaag weer geopend zouden worden, tot nader order zullen gesloten blijven. GEEN WAARDEVERMINDERING VAN DEN OOSTENRIJKSCHEN SCHILLING. Toonaangevende instanties van de Na tionale Bank te Weenen verklaren, dat, al thans voorloopig, riet aan een devaluatie van den Schilling gedacht wordt. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN DE „GODSVREDE" IN DE TWEEDE KAMER. Uit het Kameroverzicht van de N i e u w e Rott.Crt „Toen in Augustus 1914 de wereldoorlog van alle zijden rondom Nederland daverde, vonden de politieke partijen elkander en kwam het woord „Godsvrede" in zwang. Tcoelstra sprak de vaak-geciteerde woor den, dat de nationale gedachte de nationale geschillen overheerscht, en gedurende et telijke maanden vielen ook zij, die Cort van der Linden's politieke tegenstanders waren, den premier, „den man aan het roer", niet lastig. Is de geest van den Godsvrede na zoo vele jaren teruggekeerd, teruggekeerd al thans in de groote parlementaire fracties? Het ware wellicht voorbarig en al te op timistisch, op deze vraag een bevestigend antwoord te geven. Een feit is het echter, dat minister Colijn ditmaal alleen bestookt is door de woordvoerders der kleine fracties en door de eenlingen, gelijk minister Oud Dinsdagavond alleen een aanval had te doorstaan van de kleinste club der Eerste Kamer, de nationaal-socialistische. Evenmin als de critiek van senator van Vessem vermocht die der critici in de Twee de Kamei, van welke mr. Westerman het dichtst bij bedoeld Eerste Kamerlid stond, de regeering. die in de gegeven omstandighe den den gouden standaard wel heeft moe ten verlaten, in het ongelijk te stellen. Veel sympathieker was, van veel meer door zicht en zucht tot begrijpen getuigde het woord gesproken door de woordvoerders der groote partijen. Niet slechts de heer en Bierma, Schouten, de Geer, en Joekes namen het voor het kabinet op, ook mr. Goseling, ja ook zelfs ir. Albarda zocht over eenkomstig den ernst van het oogenblik veel meer naar wat vereenigt dan naar wat scheidt. Wellicht zullen straks latente geschil punten weder aan den dag komen, mis schien zullen over eenigen tijd de meenin gen weder op elkander botsen, maar de goede wil was aanwezig, men was bereid, zooveel mogelijk samen te werken, een ster kend saamhorigheidsgevoel verbond heden regeering en overgroote meerderheid der Tweede Kamer» Stellig leeft dat saamho righeidsgevoel in deze dagen ook in ons volk, waaraan minister Colijn aan het slot zijner rede dank heeft betuigd voor de wijze, waarop het gehoor heeft gegeven aan zijn oproep, aan zijn radio-toespraak". De Kameroverzichtschrijver van de Maasbode schrijft om.: „Het is een uitnemende gedachte van pro fessor Aalberse geweest, om Kamer en Ka binet, die gisteren onder zijn krachtige leiding in recordsnelheid drie wetsontwer pen van gewicht moesten afwerken, reeds heden in de gelegenheid te stellen over den nieuwen toestand van. gedachten te wisse len. De lucht is -gezuiverd. En indien men ons vraagt, wat voor ons die zuivering het meest symboliseerde dan was het de spon tane daad van dr. Colijn, die met groote aandacht vlak onder het spreekgestoelte de constructieve rede van mr. Goseling be luisterde en onmiddellijk daarna naar den jongen voorzitter der katholieke fractie toe liep en hem lang en hartelijk de hand drukte. „Laat ons het verleden vergeten en daarover niet meer nakaarten", had mr. Goseling gezegd, wijzend naar een nieuwe toekomst. Het was een echo op dr. Oolijn's radio-rede, die het Nederlandsche volk in andere woorden hetzelfde had toegeroepen. Beide mannen keken elkaar een oogenblik recht in de oogen, wellicht ging er in dit moment in beiden veel om, maar de hand slag moge een teeken. zijn van verdere har telijke samenwerking". LUCHTVAART Ia OTr te"# oede remm ,t ein drie het OP gnfccfc&ctt om meftEChenleveiïig? TSJECHISCH MILITAIR VLIEGTUIG VERONGELUKT. Tijdens een oefenvlucht is een militair vliegtuig op het vliegveld bij Praag om- laaggestort. Daar de parachute weigerde is de bestuurder om het leven gekomen. DE LUCHT-RACE PORTSMOUTH- JOHANNESBURG. Halse licht gewond. Het toestel van Halse is bij Bombosha- wo op 30 km. van Salisbury slecht neer gekomen. Halse zelf is vrijwel ongedeerd, hoewel hij enkele lichte kwesturen aan het hoofd opgeloopen heeft, welke zijn over brenging naar het ziekenhuis te Salisbury noodig hebben gemaakt. DE AMEIDE-VLUCHT. De Ameide-vlucht, welke aanvankelijk op 19 September gehouden zou worden, doch wegens de slechte weersomstandigheden werd uitgesteld, zal nu op 3 October a.s. pleats vinden. SCOTT VOOR HET LAATSTE TRAJECT VERTROKKEN. Nog vier deelnemers aan de luchtrace PortsmouthJohannesburg zijn thans in den strijd. Scott, die de leiding heeft, is vanmorgen te 4.45 uur van Abercorn ver trokken. Hij hoopte te 12.45 in Johannes burg aan te komen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 6