Minister Colijn verdedigt zijn
monetaire koerswijziging.
De Tweede Kamer spreekt zich uit.
HEEFT UAL GRATIS RADION
BADHANDDOEKEN EN THEEDOEKEN?
De invloed der valuta-daling.
DONDERDAG 1 OCTOBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Nieuwe goudwaarde van den gulden voorloopig
niet vast te stellen.
Knip het op onderstaande afbeelding aangewezen stukje van de zijkant van het
Radion pak uit, waarop staat: „Radion .'n top-prestatie"; maar denk er om
alleen uitknipsels „top-prestatie" en beslist geen andere. Voor 8 dezer uitknip
sel» „top-prestatie" kunt U een prima, sterke badhanddoek bekomen en voor
5 „top-prestaties" 2 flinke theedoeken. Inzenden aan Lever's Zeep Mij. N.v.. Afd.
Spec. Cadeaux, Vlaardingen. Is in Uw woonplaats een Sunlight Geschenkendepot,
of een tijdelijk inwisseladres, dan kunt U de artikelen aldaar persoonlijk afhalen.
De bekende Radion geschenkenbons blijven bovendien hun waarde behouden,
zodat U behalve bovengenoemde verrassingen nog een keuze kunt maken uit
de geschenkenlijst. Een reden te meer om uitsluitend Radion te gebruiken. Alleen
het krachtige Radion sop geeft volmaakte helderheid aan al Uw wasgoed, zonder
Op het Nederlandsche bedrijfsleven.
VOORTGEZETTE BESPREKINGEN.
De Tweede Kamer heeft gisternamiddag
voortgezet de bespreking van de door de
regeering op 29 September 1936 aan de
Kamer gedane mededeeling betreffende de
monetaire politiek der regeering en de in
verband daarmede door haar getroffen en
te treffen maatregelen.
De heer Bierema (Lib.) constateert,
dat thans overal maatregelen van mone-
tairen aard zijn genomen. Thans moeten
wij kijken naar de toekomst. Naast maat
regelen tot stabilisatie in overleg met New
York, Londen en Parijs, dient te worden
gestreefd naar een vrij handelsverkeer.
Toen opzichte van de goudwaarde van
den gulden geeft spreker uiting aan de
vrees, dat deze een speelbal zal worden
voor speculanten.
(Minister C o 1 ij n interrumpeert: het
Egalisatiefonds
Voorts zal al het mogelijke dienen te
worden gedaan om opdrijving van produc
tiekosten te voorkomen en spreker hoopt,
dat de regeering geen gevolg zal geven
aan de influisteringen van den heer Al-
barda ten aanzien van de loonen.
De heer Schouten (A.R.) betuigt zijn
volledige instemming met de genomen
maatregelen en de door de regeering ge
volgde gedragslijn. Hij bestrijdt voorts de
opvatting van den heer Westerman, die
geen genoegen wil nemen met een zweven-
den gulden, doch wiens eigen positie in
deze Kamer in zeer sterke mate zwevende
is. (Gelach).
De heer Joekes (V.D.) verheugt zich
over de groote instemming met de maat
regelen der regeering, waarbij hier alleen
de communisten en aan de overzijde alleen
de N.S.B. uitzonderingen waren.
Spreker verwacht, dat de thans genomen
maatregelen zoowel hier te lande als in
Ned.-Indië tot ontspanning zullen leiden.
Internationaal overleg zal, met behulp
van het egalisatiefonds tot bespoediging van
resultaat kunnen leiden.
Wat de maatregelen tegen prijsopdrijving
betreft, dringt spreker er op aan, zooveel
mogelijk overleg tusschen regeering en
commercieele organisatie te plegen.
Hij acht het niet juist, het te doen voor
komen, gelijk enkele sprekers hebben ge
daan, alsof thans een streep kan worden ge
zet onder de landbouwcrisismaatregelen.
Spreker hoopt, dat de mededeeling en van
den minister-president ten aanzien van wij
ziging van den maatregel met betrekking
voor den huurbijslag voor de werkloozen
spoedig tot een goede oplossing mogen lei
den.
Over de goudclausule in de bestaande
contracten dient de regeering zich spoedig
uit te spreken.
(Opgenomen in een gedeelte onzer vorige
oplage).
De heer De Visser (Cpmm.) herinnert
aan de actie van zijn partij tegen de aanpas
singspolitiek, tegen devaluatie en voor de
vorming van een volksfront op de basis van
het volksfront. Ondanks depreciatie van
den gulden wil de regeering haar aanpas
singspolitiek thans voor de loontrekkenden
voortzetten. De rijken worden ontzien en
de armen worden getroffen. Noodzakelijk
acht spreker maatregelen tot loonsverhoo-
gin.g althans tot stopzetting van de loonda
ling.
Vertrouwen in het kabinet heeft spreker
niet. Dit kabinet dient spoedig te verdwij
nen en door een regeering berustende op
het volksfront te worden vervangen.
Spreker dient twee moties in: le tot in
trekking van de regeeringsmaatregelen van
13 September voor zoover deze nadeelig
waren voor de steuntrekkenden; 2e tot het
uitspreken van wantrouwen in het beleid
van de regeering ten aanzien van de mone
taire politiek.
De eerste motie wordt voldoende onder
steund, de tweede niet, zoodat alleen de
eerste motie in behandeling wordt geno
men.
De heer Van Houten (C.D.) betwijfelt
de gunstige verwachtingen, welke de Re
geering koestert van de door haar getroffen
maatregelen. Al vele jaren lang zuchten
de werkloozen onder den druk van hun
toestand. Met intrekking van den maatre
gel betreffende den huurbijslag kan niet
worden volstaan. Spreker vraagt verder of
nu de voorgenomen verlaging van de pen-
sioënen van de baan is. Zoo moeten een
groot aantal maatregelen tot eenzijdige aan
passing worden ingetrokken. De conse
quentie van de monetaire maatregelen
eischt dit.
De heer De Geer (C.H.) herinnert aan
de dagen van het begin der mobilisatie in
Augustus 1914, toen, evenals thans, onder
den indruk van het noodlot ,het parlement
met grooten spoed ingrijpende maatrege
len goedkeurde.
De onderhavige beslissing inzake de mo
netaire politiek is gevallen op een oogen-
blik, waarop onze goudvoorraad bij de Ne
derlandsche Bank nog een kleine 670 mil-
lioen bedroeg. Dit beteekent een gunstige
constellatie. Spreker verheugt zich erover,
dat de operatie is geschied in een rustige
sfeer, met de modernste hulpmiddelen door
den knapsten chirurg en buiten afwezig
heid van publiek, zooals spr. destijds
wenschte voor het toen onverhoopte geval
van een loslaten van den gouden standaard.
Bij de begrooting zal de financieele politiek
nader kunnen worden besproken.
Spr. onderschrijft volkomen de aanspo
ring van den minister-president tot kalmte.
Ook het Engelsche volk heeft den val van
het pond kalm opgevat.
Het staatscrediet zal niet lijden door de
genoemde maatregelen. Het tegendeel
blijkt. Met blijmoedigheid en opgewektheid
ga men thans aan den arbeid voor weder
opbouw voor de toekomst van ons volk.
De heer Kersten (S.G.P.) brengt in
herinnering, dat het loslaten van den gou
den standaard destijds door de regeering
als muntvervalsching zou zijn beschouwd.
Toch is deze loslating thans een feit gewor
den, tot nadeel van duizenden gezinnen.
Spr. is het geheel eens met de opvatting
van dr. Kortenhorst, die geschreven heeft,
dat de val van den gulden het echec van
het regeeringsbeleid accentueert.
Ook is spreker het eens met de mededee
ling van minister Colijn, dat wij thans zeer
vele moeilijkheden zullen ondervinden,
maar hij twijfelt, of deze zullen worden
overwonnen.
N Reeds bij den val van het pond hadden
maatregelen tot egalisatie van den gulden
moeten zijn genomen. Het feit, dat dit toen
niet is geschied, heeft aan talloos vele inge
zetenen schade gebracht.
De heer Arts (K.D.P.) erkent, dat het
besluit der regeering in den lande met vol
doening is begroet, hoewel men Zondagoch
tend een geheel andere monetaire politiek
moest vernemen dan enkele uren tevoren
nog was verzekerd. Spreker vraagt welk
standpunt de regeering nu zal innemen ten
opzichte van de contingenteeringen.
De heer Sneevliet (R.S.P.) betoogt,
dat de wonderdokter, dr. Colijn, aan het
werk is geweest en dat deze nog een aantal
recepten in voorraad heeft. Het vertrouwen
in het sociaal gevoel van dezen bewindsman
is bij spreker echter niet groot. Spreker
vraagt o.a. aan de Regeering, wat deze zal
doen om den werkloozen tegemoet te ko
men.
MINISTER COLIJN ANTWOORDT.
Minister C o 1 ij n, de sprekers beantwoor
dende, acht het onvruchtbaar, thans in te
gaan op vragen inzake afschaffing van di
verse belastingen, die tezamen 80 millioen
per jaar opbrengen, of invoering van nieu
we uitgaven vorderende maatregelen.
Het wetsontwerp inzake verlenging van
de crisispachtwet zal tijdig worden inge
diend.
In bewerking is een wetsontwerp betref
fende de goudclausule in contracten.
Maatregelen tegen onredelijke prijsver-
hooging zijn ook in Indië reeds getroffen.
De Regeering zal haar volle aandacht
schenken aan de bestrijding of voorkoming
van dumping.
Met voldoening heeft spreker geconsta
teerd, dat de maatregelen der regeering
algeheele instemming hebben gevonden in
de volksvertegenwoordiging.
Aan den heer Westerman antwoordt spre
ker, dat geen enkel land vrijwillig den gou
den standaard heeft verlaten.
Na Zwitserland stonden wij practisch al
leen. Donderdag j.l. vernam spreker, dat
men iri Frankrijk voorbereidingen trof om
Vrijdag den gouden standaard te verlaten.
Zwitserland handhaafde toen den gouden
standaard nog. De maatregel van Frankrijk
gaf onze Regeering nog geen aanleiding,
het voorbeeld te volgen. Hieraan werd eerst
gedacht toen Zwitserland evenals Frank
rijk ging devalueeren.
Om afvloeiing op groote sohaal van goud
te voorkomen, heeft de Regeering toen het
gouduitvoerverbod afgekondigd.
De Regeering acht het volstrekt onmoge
lijk, thans reeds een nieuwe goudwaarde
voor den gulden vast te stellen. Het is spre
ker bekend, dat landen, die reeds gedeva
lueerd hebben, een nieuwe devaluatie over
wegen. Wilde men thans een goudwaarde
vaststellen, dan zou men zoo diep moeten
grijpen, dat werkelijk ernstige nadeelen
zouden worden toegebracht.
Het gaat niet aan, over een half jaar
weer te deprecieeren. De vraag, waarom wij
niet hebben gedaan als Zwitserland, zou
beter kunnen worden gericht tot den Zwit-
serschen Bondsraad, in dien zin, dat men
daar de vraag zou kunnen stellen waarom
'niet werd gehandeld gelijk in Nederland, is
geschied.
Het verloop van de koersen van den gul
den op de wisselmarkt wijst erop, dat het
egalisatiefonds belangrijke diensten zal
hebben te bewijzen en dat het rustpunt niet
lang op zich kan laten wachten.
Spreker zal gaaren medewerken aan
internationale stabilisatie.
Wat het economïsch-sociale element be
treft, het spreekt vanzelf, dat een groot
aantal nieuwe problemen zich voordoet.
Het is niet mogelijk daaromtrent thans
zijn houding definitief te bepalen. Het beste
antwoord, dat spreker geven kan, is wellicht
dit: dat eiken morgen om 9 uur 15 een
commissie aanwezig is, bestaande uit de
minister van Financiën Handel, Nijverheid
en Scheepvaart, Landbouw en Visscherij,
Sociale Zaken en spreker, om de problemen
van den dag na te gaan.
Wat de huurbijslagen voor werkloozen
betreft, deze zullen in de komende week
geheel worden ingetrokken, doch tegelij
kertijd worden vervangen door een maat
regel, waardoor de toestand van vóór 13
September practisch wordt hersteld.
Indien ten aanzien van loonen of
pensioenen zon blijken, dat deze nadeel
zouden ondervinden van den ontstanen
toestand, dan zal deze opnieuw onder
de oogen moeten worden gezien.
Eveneens is dit het geval met mogelijke
prijsvenhooging, als gevolg van invoer van
noodzakelijke grondstoffen of producten
uit het buitenland, die duurder mochten zijn
geworden. Zooveel mogelijk zal worden ge
let op het belang van de bedrijfsvrijheid.
Spreker acht de motie-De Visser volko
men overbodig, na hetgeen spr. reeds heeft
gezegd.
Hij eindigt met een woord van dank aan
het Nederlandsche volk voor de wijze,
waarop dit heeft gereageerd op sprekers
aansporing tot kalmte.
De motie-De Visser wordt met 69 tegen
6 stemmen verworpen .(vóór de communis
ten en de heer en Sneevliet, Arts en Van
Houten).
Te 5 uur wordt de vergadering ver
daagd, behoudens onvoorziene omstandig
heden, tot Dinsdag 20 October.
Huurbijslag vervalt
Wordt vervangen door over
gangstoelage
De minister van Sociale Zaken deelt ter
nadere toelichting van hetgeen de minister
president gistermiddag in de Tweede Ka
mer heeft verklaard, het volgende mede:
De huurbijslag wordt met ingang van 4
October geheel afgeschaft. De betrokkenen
zullen, te rekenen van 4 October a.s. af, een
overgangstoelage op den steun ontvangen,
welke zal worden berekend naar den huur
prijs op 30 September volgens de regeling
van den huurtoeslag, welke voor 13 Sep
tember j.l. bestond, dus als regel naar 2/3
van de som, welke de huur meer is dan een
bepaald bedrag.
Wijzigingen in het huurbedrag naar boven
dan wel naar beneden zullen geen wijziging
brengen in deze toelage.
Deze toelage zal mede worden ontvangen
door hen, die later dan 1 October in onder
steuning komen, mits zij ook reeds gedu
rende eenigen tijd steun genoten hebben in
het tijdvak MaartOctober 1936.
Evenals zulks met den huurtoeslag het
geval was, zal de overgangstoelage begre
pen worden in de maximum-steunuitkee-
ring.
PLUIMVEEHOUDERS VRAGEN
MAATREGELEN.
Anders met ondergang bedreigd.
Door de vereeniging van boerderijen en
pluimveefokbedrijven in Nederland werd
gisteren het volgende telegram aan den mi
nister van landbouw verzonden:
„Vernemen dat de monopolie-winsten bij
invoer en de restitutie daarvan bij uitvoer
gehandhaafd zullen blijven op hetzelfde
peil als de vorige week. Van Januari j.l. tot
en met 21 September, loco Amsterdam
Rotterdam, liep de tarwe op 100 K.G. op
van 5.456.55, mais per 2.000 K.G. van
56.tot 84.50 en gerst van 63.50 tot
89.50. Mede door de geheel onvoldoende
werking der restitutieregeling was daar
door reeds vóór het treffen der monetaire
maatregelen de toestand voor de pluimvee
houderij zeer zorgelijk geworden. Door deze
monetaire maatregelen loopen de graan
prijzen nog meer op, blijft de monopolie
winst ongewijzigd, bestaat er weinig of
geen uitzicht, dat de restitutieregeling beter
zal werken dan het geval was, zoodat de
toestand onhoudbaar is geworden. Verzoeke
derhalve eerbiedig in.den. korst mogelijken
termijn maatregelen te willen treffen, welke
de pluimveehouderij voor een ondergang
zullen behoeden",
INTREKKING HERBEREKENING
ONDERWIJZERSPENSIOENEN
GEVRAAGD.
Door het Bestuur van het Katholieke On
derwijzers Verbond is het volgende tele
gram aan de Regeering verzonden:
Het Bestuur van het Katholieke Onder
wijzers Verbond in Nederland vestigt de
aandacht van de Regeering op het 30 Juli
1936 door het Vérbond ingediende adres In
zake Wetsontwerp tot Herberekening der
pensioenen, waarin op principieele gron
den verzocht werd, genoemd wetsontwerp
in te trekken. De gewijzigde monetaire po
litiek der Regeering zal vele gepension-
neerden reeds in groote moeilijkheden bren
gen en afgescheiden van principieele be
zwaren acht het Katholieke Onderwijzers
Verbond nu ook om sociale redenen door
voering van genoemden maatregel verwer
pelijk en dringt met des te meer klem aan
op intrekking van ontwerp tot herbereke
ning der pensioenen.
Een gelijkluidend telegrafisch verzoek
is ook gericht aan de Tweede Kamer.
TEGEN ONREDELIJKE WONING
UITZETTING.
In voorbereiding is een wetsontwerp om
het op onredelijke gronden uitzetten van
huurders uit woningen tegen te gaan.
Naar wij vernemen, is de voorbereiding
van dit wetsontwerp reeds zoover gevorderd
dat het het departement van Sociale Zaken
heeft verlaten en thans in nadere studie is
bij het departement van Justitie.
TEGEN PRIJSOPDRIJVING.
Rotterdam roept speciale politie-afdeeling
in 't leven.
In verband met het in werking treden
van de Wet tot het Tegengaan van Prijs
opdrijving, is door de Rotterdamsche politie
een speciale afdeeling in het leven geroe
pen, welke tot taak heeft de naleving van
de bepalingen van bedoelde Wet te verzek-
ren.
Deze afdeeling zal bestaan uit 2 inspec
teurs en een aantal rechercheurs en zal
ressorteeren onder de Centrale Recherche.
De aan deze afdeeling verbonden ambte
naren zijn, overeenkomstig het bepaalde bij
art. 5 van bovengenoemde wet, door den
burgemeester aangewezen om de uitleve
ring te vorderen van de in bezit te nemen
goederen, terwijl zij tevens voorzien zyn
van een algemeenen schriftelijken last van
den burgemeester om ook tegen den wil
van den bewoner diens woning binnen te
treden.
De dalende gulden
en de landbouw
MOETEN DE LANDBOUWCRISIS
MAATREGELEN VERDWIJNEN?
De Katholieke Nederlandsche Boeren- en
Tuindersbond, het Koninklijke Neder-
landsch Landbouw Comité en de Christe
lijke Boeren- en Tuindersbond in Neder
land hebben een adres gezonden aan den
raad van ministers, inzake het besluit der
regeering om den gulden los te maken van
het goud.
Zij stellen voorop, dat zoo wordt in
het adres gezegd de georganiseerde land
bouw er ten volle van overtuigd is, dat ons
volk door het losmaken van den gulden
van het goud, voor nieuwe vraagstukken
is geplaatst.
Zooals vanzelf spreekt, is de landbouw
ten volle bereid om, voorzooveel dit in zijn
vermogen ligt, mede te werken aan een
zoo goed mogelijke oplossing dezer moei
lijkheden.
Intusschen dient niet uit het oog te wor
den verloren, dat er voor den boerenstand
een bestaansmogelijkheid behoort te blij
ven. c,
De drie centrale landbouworganisaties
verzoeken den raad van ministers dan óok
dringend, niet het oor te leenen aan dege
nen, die meenen, dat thans de moeilijkhe
den voor den boerenstand van de baan -
zijn en dat mitsdien de landbouwcrisis
maatregelen reeds onmiddellijk en geheel
zullen kunnen worden gemist.
De moeilijkheden, waarmede land- en
tuinbouw sinds tal van jaren hebben te
kampen, worden voor een groot gedeelte
veroorzaakt door de steeds toenemende be
lemmeringen, welke bij den afzet hunner
producten op de belangrijkste buitenland-
sche markten worden ondervonden, waar
door van een vrije prijsvorming op de we
reldmarkt voor vele producten nauwelijks
meer sprake is. Door het losmaken van den
gulden van het goud worden deze moei
lijkheden niet verminderd.
Voorzoover nog een vrije wereldmarkt
voor sommige producten van onzen land
en tuinbouw was overgebleven, waren de
prijzen, welke daar konden worden be
dongen, vóór dat de gulden van het goud
was losgemaakt, veelal zoodanig, dat het
verschil, dat moest worden overbrugd, om
de voortbrenging hier te lande in. stand te
houden soms meer dan 100 pet. van den
prijs op de wereldmarkt bedroeg. En zulks
niettegenstaande het prijspeil onzer land
bouwproducten in vergelijking met de
laatste jaren voor den oorlog allengs tot
70 a 75 pet. was gedaald, zoodat de aan
passing van de prijzen in den landbouw
veel verder was voortgeschreden dan in
vrijwel iedere andere bedrijfstak. Hoewel
de kans bestaat, dat door het losmaken van
den gulden van het goud de prijzen onzer
producten op de wereldmarkt, in guldens
uitgedrukt, een stijging zullen vertoonen,
valt toch voorshands niet aan te nemen,
dat hierdoor een verschil van 100 pet. en
meer van den wereldmarktprijs kan wor
den overbrugd.
Een derde omstandigheid waarmede moet
worden rekening gehouden is, dat als ge
volg van het genomen besluit tot het losma
ken van den gulden van het goud, een stij
ging van de bedrijfsonkosten van den land
en tuinbouw moet worden verwacht, waar
bij nog komt, dat in de veehouderij de prij
zen .der belangrijkste bedrijfsbenoodigd-
heden, de voederstoffen, ook in de laatste
voorafgaande maanden reeds circa 20 pet.
zijn gestegen.
Zal eenerzijds de veehouderij in staat'
worden gesteld zonder verhooging van de
prijzen hai-er producten het bedrijf voort
te zetten, dan zal de prijsstijging van de
voederartikelen moeten worden tegenge
gaan. Anderzijds doet zich dan de vraag
voor, in hoeverre dat mogelijk is zonder
het voortbestaan van den akkerbouw in ge
vaar te brengen.
Nu de regeering heeft bekend gemaakt,
dat een groot gedeelte van de landbouw
crisismaatregelen voorloopig wordt opge-
schort, zal wellicht in sommige kringen
worden verondersteld, dat deze maatregc-
