DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Onze Universiteiten en Hoogescholen 27ste Jaargang MAANDAG 21 SEPTEMBER 1936 No. 8527 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 F GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Heden werd aan de universiteiten en hoogescholen op plechtige wijze het recto raat overgedragen zooals telken jare ge bruikelijk is. Voor de overdracht van het rectoraat aan de Leidsche Universiteit verwijzen wij naar de rubriek Stadsnieuws. Van de gelegenheid der rectoraatsover dracht maken aftredende rectoren nog al 'ras gebruik, om persoonlijke verlangens uit te spreken of critische opmerkingen te ma ken, terwijl anderen zich louter houden aan een overzicht in cijfers van het afgeloopen studie-jaar en aan de behandeling van een of ander wetenschappelijk onderwerp. Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam. Bij de plechtige overdracht van het rec toraat aan de gemeentelijke universiteit van Amsterdam aan prof. Ernst Laqeuer heeft de recor magnificus prof. dr. W. P. C. Zee man o.m. de wenschelijkheid betoogd, dat studentenvereenigingen mêt een bepaald gericht wetenschappelijk, godsdienstig of politiek accent slechts de oudere studenten tot het lidmaatschap toelaten. Dit is een consequentie van de o.i. verouderde opvat ting, alsof een neutrale, godsdienstlooze omgeving het beste milieu zou zijn voor de vorming van zelfstandige karakters! Zinspelend op de voor vele hoogleeraren zeer nijpende financieele omstandigheden, wees de aftredende rector er nog op, dat geestelijk goed slechts gedijt, indien het wordt ontzien en ruimte heeft de sfeer te scheppen, die het behoeft. Bij deze gelegenheid heeft prof. J. K. Pos namens den senaat der Amsterdamsche Universiteit dr. J. D. Bierens de Haan be kleed met het doctoraat honoris causa in de wijsbegeerte. Rijksuniversiteit te Utrecht. Te Utrecht heeft prof. dr. C. H. Vollgraff zijn waardigheid van rector magnificus overgedragen aan prof. dr. W. E. Ringer. Hij herinnerde aan het op 23 Juni j.l. ge vierde stichtingsfeest naar aanleiding van het 300-jarig bestaan der Utrechtsche uni versiteit (niet aan zijn eigen, toen gehou den en terecht van katholieke en andere zijde op een bepaald punt becritiseerde en scherp afgekeurde, redevoering!). En hij sprak o.m. een hoopvolle verwachting uit op de toekomst: „Van het opkomende ge slacht verwachten wij veel, dat het vorige niet heeft kunnen geven". Moge deze ver wachting van den hoogleeraar niet be schaamd worden! Waarop hij haar gegrond heeft, vertelde hy ons niet. Rijksuniversiteit te Groningen. Bij de diës-herdenking aan de rijksuni versiteit te Groningen, welke op denzelfden dag geschiedt als de overdracht van het rectoraat, hield de rector-magnificus, prof. dr. L. Polak Daniels een rede over: „Ziek ten en ziektebeelden". Bij de overdracht van het rectoraat aan prof. dr. G. F. Rochat wees hij op een ver mindering van het aantal ingeschreven studenten (ook aan andere universiteiten is dit het geval). Hij noemde dit verschijnsel met het oog op de slechte vooruitzichten van academisch gevormden niet ongunstig. Hij sprak als zijn meening uit, dat men te goedgeefsch is met het beschikbaar stellen van studiebeurzen. „In het algemeen behoo- ren de beurzen eerst in latere jaren te wor den verleend, wanneer de faculteiten de overtuiging hebben verkregen, dat de be treffende studenten werkelijk een bijzon- deren aanleg voor het studievak hunner keuze bezitten". Hoe die studenten met een bijzondere aanleg dan de kosten van de eerste jaren moeten betalen, is een kwestie, waarmede de hoogleeraar zich blijkbaar niet inlaat. Technische hoogeschool te Delft. Prof. ir. G. Diehl is als rector-magnificus afgetreden en heeft zijn waardigheid over gedragen aan prof. jhr. dr. G. J. Elias. De aftredende rector-magnificus consta teerde een lofwaardig streven in de krin gen van de hoogeschool naar medewerking aan noodzakelijke bezuinigingen. Maar, zoo zeide hij, wij moeten er ons toch van be wust zijn, dat een normale gezonde bloei, om van groei maar niet te spreken, door de bezuiniging de pas is of dreigt te wor den afgesneden en het alle moeite kost, om met de beschkibaar gestelde middelen, de schijnbaar glad loopende machine draaien de te houden. Handelshoogeschool te Rotterdam. Prof. mr. T. de Vries heeft het rectoraat overgedragen aan prof. dr .P. E. Verkade. De aftredende rector kan constateeren, dat het aantal studenten zich in stijgende lijn beweegt. De kwantiteit geeft echter, aldus deze hoogleeraar geen aanleiding tot bezorgd heid, wel de kwaliteit. „Bij de oeconomische studie is de toe stand gunstiger, dan bij de meeste andere faculteiten. Ten deele is dit het geval, om dat we hier met een vrij jonge studierich ting te doen hebben, terwijl de veranderin gen in het bedrijfsleven en de uitbreiding van de overheidstaak de vraag naar oeco- nomisten doet toenemen. Daarbij komt, dat de meeste faciliteiten voorbereiden voor een loopbaan, die uitsluitend voor acade misch gevormden toegankelijk is. Doet zich daar een te groot aanbod voor, dan wreekt zich dit onmiddellijk in werkloosheid van academici. Hier staat het anders. De func ties in het bedrijfsleven en op ambtelijk gebied, welke door doctoren of doctorandi in de oeconomische wetenschappen worden begeerd, staan voor een ieder open en het aantal academisch geschoolden blijft een betrekkelijk klein percentage vormen van hen, die daar werkzaam zijn. Daarom geeft de kwantiteit studenten, aldus vervolgde de hoogleeraar, geen aanleiding tot be zorgdheid. Wel echter hun kwaliteit. De posities in het bedrijfsleven, waarvoor een oeconomische en juridische studie waarde heeft, zijn uiteraard de hoogere plaatsen. Slechts zij, die de intellectueele en persoon lijke eigenschappen bezitten om op den duur deze in te nemen, zullen dus van hun academische studie het volle profijt kunnen trekken, waarbij echter ook weer niet uit het oog mag worden verloren, dat de toenemende differentiatie in het bedrijfs- en ambtelijke leven medebrengt, dat er voor zeer uiteenloopende persoonlijkheden plaats is. Het voorafgaande blijkt tot velen nog niet te zijn doorgedrongen; nog steeds laat zich een te groot aantal studenten in schrijven, die omtrent het karakter der stu die in dwaling verkeeren en die aan de daarvoor te stellen eischen niet voldoen. Katholieke Universiteit te Nijmegen» De rector-magnificus prof. dr. T. A. W. van Welie is afgetreden als rector-magni ficus; diens opvolger is prof. dr. Th. Baa- der. Wij ontleenen aan de rede van prof. van Welie de volgende bijzonderheden. Het totaal 'aantal ingeschrevenen be droeg dit jaar 572, zoodat het recordcijfer van het vorig studiejaar nog met 13 werd overtroffen, gelijk gebruikelijk dus weder om een stijging van het aantal studenten; 122 werden voor de eerste maal ingeschre ven, tegen 111 het jaar tevoren. Bij vergelijking van het mannelijk en vrouwelijk element onder de studenten tellen we 458 mannelijke en 114 vrouwe lijke. Onder de studenten waren 23 saeculiere priesters. 70 mannelijke religieusen en 12 vrouwelijke. Naar de godsdienstige gezindheid ver deeld, studeerden hier dit jaar 529 Katho lieken en 43 niet-Katholieken, onder wie twee Joden. Aan de universiteit studeerden 16 bui tenlanders nl. 1 Oostenrijker (letteren), 1 Luxemburger (letteren), 1 Zweed (lette ren), 2 Belgen (1 godgeleerdheid, 1 lette ren), en 11 Duitschers (4 godgeleerdlheid, 3 rechten, 4 letteren). 383 Studenten waren ingeschreven uit het Zuiden (beneden de Waal) en 97 uit hit Noorden (boven de Waal), cijfers, die ons doen besluiten, dat het aantal studen ten uit het Noorden nog aanzienlijk groo- ter kan worden, aldus prof. van Welie. Spr. gaf verder o.m. een antwoord op de vraag: hoe gedragen zich de studenten. Het is maar jammer, aldus spr., dat onze studenten over het algemeen een slechte- ren naam hebben dan zij verdienen. Dit zal wel hièraan liggen, dat gewoonlijk een te booge maatstaf voor hen wordt aange legd, en dat er enkele zijn, die wat al te ver verwijderd blijven van het ideaal, dat aan een katholiek student kan gesteld worden, iets, wat dan maar al te gauw op „de" studenten wordt toegepast. Tegenover deze, wilde ik niet enkele, maar meerdere studenten stellen, die niet alleen een onberispelijk persoonlijk ziele- leven leiden, maar die dagelijks, met ze kerheid kan ik dit verklaren, als echte apostelen er op uit zijn, om door voor beeld en woord anderen aan te sporen een waar christelijk leven te leiden. De uit- zonder:ngen buiten beschouwing gelaten, kunnen we gerust zeggen, dat onze stu denten zich goed gedragen. Zeker het ka tholiek ideaal is in hen nog geen volle werkelijkheid geworden, maar onder dat opzicht is de groote massa onzer studenten niet beter, maar ook niet slechter dan de doorsnee-mensch, die eerst na jaren er toe komt een reéds lang ingeziene waarheid in de praktijk des levens consequent door te vopren. Dat evenwel dit ideaal meer en meer verwezenlijkt worde, moet ons voortdu ren streven zijn. Wannere ik een paar middelen mag aan geven om dit ideaal gemakkelijker en kor ter 'te benaderen, dan roep ik de studen ten toe: weest voor alles diep godsdien stig, steunt uw zuiver godsdienstige ver- eenigingen, zorgt een middel toe te pas sen, dat ons Katholieken eigen is en dat bij uitstek geschikt is om dat doel te berei ken, dat wij met vele, ook nite-Katholie- ken, nastreven, Christus aan de wereld terug te geven: ontvangt dikwijls de H. Communie, liefst in vereeniging met den celebreerenden priester. Met vreugde hoor ik van de priesters in de zielzorg, dat vele onzer studenten dikwijls ter H. Tafel na deren. Onze studenten, zoo ging spr. verder, moeten zorgen menschen te zijn, die hun gewone plichten behoorlijk vervullen. Zij moeten goed studeeren en goed college loopen. Er schijnt een tijd geweest te zijn, dat speciaal de juristen den laatsten plicht verwaarloosden. Door hun gewone plich ten goed te doen en niet door buitengewo ne zaken na te streven, zullen zij zich vor men tot karaktermenschen, zullen zich niet om iedere reden van hun plicht laten af brengen. R. K. Handelshoogeschool te Tilburg. De scheidende rector-magnificus, prof. mag, dr. F. A. Weve, O.P., die zijn ambt overdroeg aan prof. mr. Gimbrère, consta teerde, dat het met de hoogeschool ook dit jaar weer onveranderd goed gegaan is. Opnieuw was het aantal inschrijvingen het afgeloopen jaar hooger dan het jaar daarvoor. Het bereikte ditmaal het on gekende cijfer van 69 volledig ingeschre ven eerste jaars studenten. Bij den opzet is gedacht aan een aantal van 15 a 20 nieuwkomelingen per jaar. De verwachtingen zijn door de realiteit dus wel verre overtroffen en ook blijkt uit deze cijfers, dat de hoogeschool in een geëele behoefte voorziet, hetgeen een ver blijdend verschijnsel voor de hoogeschool is. Intusschen moet geconstateerd worden, dat het katholieke Zuiden verreweg het grootste contingent der studenten levert, aldus ook deze spreker. Een bron van misverstand ligt, aldus spr., in den naam van de hoogeschool, die te weinig uitspreekt wat de school eigen lijk geeft. Daarom zal het naar sprekers inzicht gewenscht zijn deze benaming t.z.t. te herzien in den titel „Economische hoo geschool" uit te spreken, wat het onder wijs aan deze school eigenlijk biedt te we ten een all-round wetenschappelijke vor ming als economist in de breede beteeke- nis van het woord. Spr. richt zich met een bijzonder woord tot de studenten en constateert in het al gemeen een gebrek aan waren wetenschap- pelijken zin, aan begeestering voor het weten als zoodanig en hij wijst symptomen aan, die een en ander bewijzen en illus- treeren. Met kracht roept spr. de studen ten op om krachtens hun beginselen te streven naar verdieping hunner kennis, tot heil van zichzelf en tot heil der samen leving. EEN UITLATING VAN PRINS BERNHARD. Een bijzondere correspondent van de „Avondpost" bericht uit Parijs: „Zoo juist heb k twee eigenhandige brie ven niet getypt, maar met de hand ge schreven van Prins Bernhard, in handen gehad. Er blijkt uit deze missieven, dat de toekomstige Prins-Gemaal zijn oude vrien den niet heeft vergeten, maar sterker nog troffep me de woorden, waarin hij met enthousiasme praat over de spontane ont vangst door het Nederlandsche volk. Hij schrijft: „Ze zijn door het dolle heen.... ik ook.... waaraan heb ik dat verdiend? Een volk als dit kan ik niet anders dan liefhebben, dienen en trouw zijn!" PROF. J. v. <L HOEVE, de nieuwe rector-magnificus der Leidsche Universiteit. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS HET GESCHENK AAN HET VOR STELIJK PAAR, EN DE N. S. B. Men heeft dezer dagen het volgende kunnen lezen: „Wij zijn in staat mede te deelen, dat het aanbieden van een alge me e n huwe lijksgeschenk van het g a n s c h e Neder landsche Volk de volkomen instemming heeft verkregen van het Vorstelijk Paar". Over de voorgeschiedenis van dit bericht is ons aldus de Avondpost het een en ander bekend, en daarom vestigen wij er de aandacht op, dat de bedoeling er van is; het aanbieden van verschillende geschenken, door groepen des volks af zonderlijk, zooveel mogelijk te voor komen. Of dit g e h e e 1 te voorkomen zal zijn, is natuurlijk de vraag, want er kunnen na tuurlijk wel groepen zijn, die om zeer bij zondere redenen tot een afzonderlijk ge schenk komen, maar de bedoeling is, dat dit uitzondering zal blijven, en dat aan ons Bruidspaar één, d.w.z. een alge meen geschenk van het g a n s c h e volk zal worden aangeboden De N S. B. wil echter die eenheid ver breken. De heer Mussert heeft het consigne uit gegeven, dat zijn volgelingen verre dienen te blijven van de gevormde comité's, daar in geen zitting mogen nemen en ze niet mogen steunen. De Avondpost( Lib.) schrijft hier bij: Ziehier hoe de eenheid des volks te genover Oranje wordt gedemonstreerd: het Prinselijk Bruidspaar moet een na- tionaal-socialistisch geschenk ontvan gen. Stel u nu eens een oogenblik voor, dat de overige partijen en richtingen ook zoo handelden, dat onze staatkun dige of godsdienstige groepen met af zonderlijke cadeaux kwamen. Tegenover dit gedoe herhalen wij des te krachtiger ons advies, in den geest van het dezer dagen gepubliceerde be richt: dat er bij de aanbieding van een ge schenk naar zoo groot mogelijke een heid zal worden gestreefd, opdat het Bruidspaar een waarlijk-nationaal ca deau zal ontvangen. Uit het gepubliceerde bericht blijkt duidelijk, dat dit in overeenstemming is met den wensch van Bruid en Brui degom zélve. Moet hét ons volk niet een vreugde zijn, dien wensch te eer biedigen? De Katholieke Volkskrant uit ook haar afkeuring over dit optreden van den heer Mussert. Het blad schrijft o.m.: Hier heeft de heer Mussert, die naast waterbouwkundige een tacticus meent te zijn, een verkeerde greep ge daan. Hij rekent er op over zeer weinig ja ren de meerderheid achter zich te heb ben en dan langs legale weg de macht te kunnen overnemen. Maar het Nederlandsche volk zal BUITENLAND. Het Alcazar te Toledo nog steeds in han den der nationalisten. (2de blad). De aanval op Madrid in voorbereiding. (2de blad). Verkiezingen in Zweden leveren socia listische en communistische meerderheid op. (2de blad). Is er ook in Portugal een opstandige be weging gaande? (2de blad). Vertrek van den Nederlandsche gezant uit Madrid. (2de blad). De bekende vlieger Campbell Black ver ongelukt. (Luchtvaart, 4de blad). BINNENLAND. Geestdriftige ontvangst en huldiging van het Prinselijk paar te Apeldoorn. (2de blad). Ds overdacht van het rectoraat aan onze universiteiten en hoogescholen. (1ste blad). Het verkeer op den weg heeft Zaterdag en Zondag weer tal van slachtoffers ge- eischt. (Gem. Ber. 4de blad). Verschilleden boerderij- en andere bran den. (Gem. Ber. 4de blad). Te Rotterdam is een vrouw vermoord ge vonden. (Gem. Ber. 4de blad). Op het IJsselmeer is een tjalk overvaren en gezonken. (Gem. Ber. 4de blad). Uitgebreide diefstallen bij de fa. Stokvis te Arnhem aan het licht gekomen. (1ste blad). LEIDEN. Overdracht van het rectoraat der Leid sche Universiteit. (1ste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. ZEILEN: De wedstrijden om het natio naal 12 Voetsjollenkampioenschap brachten nog geen beslissing. (3de blad). ZWEMMEN: Nieuwe Ned. records bij de wedstrijden te Amsterdam gevestigd. (3de blad). Athletiek: Nieuw Ned. record kogelslin geren. De tienkamp van DOCOS. (3de blad). VOETBAL: De jaarvergadering der R.K. Federatie. Verrassingen in de K.N.V.B.- competitie. (3de blad). hem deze afzondering niet vergeven. Het zal er door tot het klare besef komen, dat de heer Mussert zelf een barrière opricht tusschen de zijnen en de over-, overgroote meerderheid van het volk. En het zal, voor zoover dit noodig is, inzien, dat het zijn lot in geen geval kan toevertrouwen aan een man, die het Nederlandsche volk in twee kam pen verdeelt ook en juist als een na tionale gebeurtenis de eenheid niet vraagt maar de eenheid brengt. Aan een man, die bij een nationale viering verdeeldheid schept en zich na drukkelijk van de volkseenheid los maakt. Zullen de volgelingen in dit geval klaarder inzicht toonen dan de leider of zullen zij, als tot dusver, zijn comman do's blindelings volgen'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1