No. 8526
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
2.7 ste Jaargang
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1936
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pei weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Eenheidsfronters
Onder de werkloozen hier ter stede
en ook elders, natuurlijk wordt een cir
culaire verspreid, om hen op te wekken
een eenheidsfront te vormen.
Wij behoeven daarover niets te zeg
gen nu Spanje laat zien, hoe een een
heidsfront van „arbeiders" werkt! laat
zien, dat een eenheidsfront leidt naar een
communistische dictatuur, met alle ver
schrikkelijkheden!
Neen, geen enkele werklooze, hoe hard
zijn lot ook moge zijn, zal zich laten wy's
maken, dat hij zóó naar verbetering mag
streven. En nu laten we nog buiten be
schouwing, dat hy zóó ook geen werke
lijke stoffelijke verbetering verkrij-
gen zou!
Een kerk, die niet vlagt
't Is erg. Men heeft ontdekt, dat in één
gemeente in ons land op één katholieke
kerktoren in deze dagen van nationale
feestvreugde niet de vlag is geheschen.
Misschien zijn er wel meerdere geweest
onder de honderdtallen in ons land
maar van één is het geconstateerd. En die
kerk in Den Haag (de kerk in de Laan van
N. O. Indië) wordt in „Volk en Vader
land" gefotografeerd, met het bijschrift: is
er politiek in het spel?
Nu nemen wij aan, dat de photo juist
is, genomen op een der dagen van de na
tionale feestviering. Maar dan staat 't voor
ons vast, dat hier een verzuim is begaan
dat niet had mogen voorko
men! maar dat er van opzet geen spra
ke is. Nat uur 1 ij k niet! Ieder weet,
dat de Katholieken in Oranje-liefde niet
achterstaan bij anderen! Intusschen
grijpt „Volk en Vaderland" weer de gele
genheid aan, om tegen de Katholieken te
stoken door het plaatsen van bedoelde
photo. Als dat niet de bedoeling is wat
is dan de bedoeling? 't Is treurig!
„Gaat en onderwijst alle
Volkeren"
Om aan dit Goddelijk bevel te kunnen
voldoen, trekken de missionarissen naar
den vreemde, om vaak een leven te gaan
lijden van ontzaglijke offers, van armoede,
van vervolging. En wij.... wij blijven
achter.
Maar wij blijven n i et achter onver
schillig, daden-loos!
Zoo laf, zoo onchristelijk mogen en wil
len wij niet zijn.
Wij leven mee met de missonarissen met
onze belangstelling met ons gebed en
met onzen materieelen steun.
Zoo móet het zijn.
Dat is een plicht, die op ons, als Katho
lieken, rust.
Om in ons dezen plicht op te wekken
of te verlevendigen, om onze missie-liefde
te verwarmen en in vlammenden ijver op
te jagen daarvoor is georganiseerd de
ALMA
(Algemeene Leidsche Missie Actie)
van 1825 October.
Door een tentoonstelling, door lezingen,
door filmen zal de belangstelling voor de
missie worden getrokken.
De Alma moet slagen! Dat is de wensch,
de hartelijke wensch van ieder onzer.
Welnu laat ieder onzer, voor zooverre
daartoe in staat, daaraan mede werken.
KOOPT LOTEN.
Koopt het geïllustreerd programmaboek,
dat zoo juist verschenen is.
DE LABOUR PARTIJ EN HET
ENGELSCHE BEWAPENINGSPROGRAM.
LONDEN, 19 Sept. (A.N.P.) Het verluidt,
dat zich in de gisteren gehouden bijeen
komst der Labour-leiders een aanzienlij
ke meerderheid heeft uitgesproken vóór
steunverleening aan het bewapeningspro
gram der regeering.
De „Daily Telegraph" meldt, dat er ter
conferentie op is gewezen, dat het een
machtige versterking voor de fascistische
regeeringen zou zijn, indien de Engelsche
arbeiderspartij de bewapening van Enge
land in den weg zou staan.
Na het eerst ieder op een eigen fiets te hebben geprobeerd, hebben Prinses
Juliana en Prins Bernhard ook een tochtje per tandem gewaagd in de tuinen van
het Koninklijk Paleis te Den Haag. Zooals men op de foto kan zien eischte de stuur-
vrouwkunst van de Prinses groote inspanning! Fotobureau Schimmelpenningh
DE GEWEIGERDE
INTERPELIATIE-KUPERS.
WAAROM DE KATHOLIEKE FRACTIE
TEGEN WAS.
Gelijk gisteren is gemeld, heeft de
Tweede Kamer gisteren geweigerd den heer
Kupers een interpellatie te laten houden
over de gewijzigde steunregeling. Onder de
tegenstemmers behoorde de Katholieke
fractie. Wijl het gewenscht is, dat over deze
houding onzer vertegenwoordigers geen
misverstand ontsta, de socialistische pers
van gisteravond heeft zich al tot taak ge
steld, zulk een misverstand te kweeken en
te prop ageer en laten we hier woorde
lijk de rede volgen van den voorzitter mr.
Goseling, waarin deze die houding duide
lijk motiveerde:
De heer Goseling (Kath.) zegt: Ons ge
acht medelid, de heer Kupers, heeft ver
zocht dat de Kamer hem zal toestaan, aan
den Minister vragen te stellen, naar aan
leiding van de wijzigingen, welke zijn aan
gebracht in de steunregeling voor werk
looze arbeiders. De formuleering van het
verzoek is niet zonder belang. Er blijkt uit,
dat de interpellatie wanneer zij wordt
gehouden dezelfde hoogst belangrijke
onderwerpen zal betreffen, welke op 10 en
11 September j.l. breedvoerig in de Eerste
Kamer zijn besproken. Het tijdsverloop van
acht dagen kan bezwaarlijk de gelegenheid
hebben geschapen, wezenlijk nieuwe ge
zichtspunten te ontwikkelen. Twijfel over
het standpunt van onze fractie behoeft niet
te bestaan Eenstemmig en ten volle onder
schrijven wij het oordeel, dat is uitgespro
ken in de door de Eerste Kamer aangeno
men motie van den heer De Bruyn c.s.
Wij zijn dus met de Eerste Kamer
van meening, dat de regeling van de
standaardloonen, behoudens de in de
motie-De Bruijn bedoelde beperking,
niet behoort te worden doorgevoerd en
dat de regeling met betrekking tot den
huurbijslag behoort te worden opge
schort, totdat door afdoende maatre
gelen de noodig geoordeelde hurenver-
laging bereikt is.
Inmiddels is er één belangrijk verschil,
vergeleken met den toestand op 10 en 11
September. Toen ging het er om gelijk
de geacht interpellant in de Eerste Kamer,
de heer De la Bella, het uitdrukte de
ramp van 13 September af te wenden. Nu
zijn de wijzigingen in werking getreden.
De Minister van Sociale Zaken meent over
voldoende compensaties te beschikken
tegenover de geldelijke nadeelige gevolgen
der wijzigingen. Die overtuiging kunnen
wij niet deelen. Maar er bestaat geen rede
lijk uitzicht, dat debatten in deze Kamer,
welke politieke strekking men daaraan
ook zou willen geven, op korten termijn
het doorzetten der wijzigingen kunnen voor
komen. Deze werkelijkheid moet men er
kennen.
Werkelijkheid voor de allernaaste toe
komst blijft slechts een mogelijk gewijzigd
inzicht van den Minister, op grond van een
werking der maatregelen anders dan Z. Exc.
blijkbaar thans verwacht.
Natuurlijk zal de Minister Z. Exc. zelf
heeft in de Eerste Kamer daarom gevraagd
daarover ter verantwoording worden ge
roepen, zoodra blijkt, dat de verwachtingen
van den Minister gelijk wij vreezen
niet in vervulling gaan. De debatten in de
Eerste Kamer hebben in dit opzicht in
ongewone volgorde voorbereid hetgeen
de Tweede Kamer in deze belangrijke zaak,
die helaas zonder medewerking van den
wetgever kan worden geregeld, eventueel
nog zal kunnen en moeten doen. Daartoe
zal de Kamer ongetwijfeld het juiste oogen-
blik weten te kiezen. In het volle bewust
zijn harer vera itwoordelijkheid zal onze
fractie in dit opzicht haar houding bepalen.
Maar wij kunnen niet inzien, dat het
waarachtig belang der werkloozen, van
de overigen, die bij de wijzigingen be
trokken zijn en van het geheele land,
gediend kan worden door een herhaling
van de besprekingen op dit oogen-
blik.
Wij laten ons daarbij ook leiden door de
overweging, dat in de situatie, zooals die
na de bespreking in de Eerste Kamer is
ontstaan en duidelijk uit de Handelingen
blijkt, de Minister gemakkelijker tot een
gewijzigd inzicht, mag ik zeggen tot een
bekeering zal komen, naarmate om die be
keering bij voorbaat minder gerucht wordt
gemaakt.
Wij moeten dus thans de volle verant
woordelijkheid laten bij de Regeering, waar
bij wij nog eens uitdrukkelijk wenschen
uit te spreken, dat in de eerste plaats de
Regeering dient te bedenken, dat juist in
een zaak als de steunregeling voor de werk
loozen het nalaten van verontrustende wij
zigingen een eminent landsbelang is.
Op deze gronden, M. de V., zouden wij
onze stem niet kunnen uitbrengen vóór het
verleenen van het gevraagde verlof op dit
oogenblik. Wij zullen dus vóór het voor
stel- De Geer stemmen.
De wereld
in vogelvlucht
Zooals wij gisteren reeds konden melden,
is het Alcazar te Toledo gisterochtend door
de roode militie opgeblazen. Wij verwacht
ten in nadere berichten te zullen lezen, dat
de heele bezetting en de honderden vrou
wen en kinderen en andere non-combattan
ten den dood zouden hebben gevonden in
de puinen. Het aantal dood en zal inder
daad schrikwekkend hoog zijn, maar het
bleek hedenmorgen, dat alle tegenstand nog
geenszins gebroken was. Zoodra de ont
ploffing voorbij was, stormden de regee-
ringstroepen op de ruïnes af, maar de over
gebleven belegerden wisten zich terug te
trekken in het laatste gebouw, dat nog
overeind stond en opende het vuur op de
aanstormende militiemannen. Weliswaar
slaagden deze laats ten erin, de republi-
keinsche vlag te planten op de puinhoopen
van het totaal verwoeste paleis, maar zij
moesten tegen den avond terug trekken. De
nog staande resten worden nu opnieuw be
schoten. Hoeveel dooden men vinden zal
in de ingestorte kelders en onder de roo-
kende puinhoopen, is niet te schatten. Het
aantal menschen, dat zich in het Alcazar
bevond, wordt geschat op rond 1800. Men
is erin geslaagd, verscheidene kinderen nog
levend uit de puinen te redden. Deze gru
welijke verwoesting bewijst weer eens te
meer, met welke een verbittering er ge
streden wordt.
Zoolang menschen nog op deze wijze
kunnen vechten, lijkt het vredeswerk van
den Volkenbond hopeloos. De Volkenbond
is gisteravond bijeen gekomen. Avenol deed
verslag van zijn besprekingen te Rome,
over de weder-deelname van Italië aan de
Voljkenbondszitting. Italië weigert terug
te keeren als de delegatie van Abessinië
wordt toegelaten.
In Volkenbondskringen gelooft men over
het algemeen, dat de Volkenbondsvergade
ring de geloofsbrieven van de door den Ne
gus benoemde Abessinische delegatie niet
zal goedkeuren, ook al schijnt de Negus
eenige bewijsstukken te zullen overleggen,
dat hij in verbinding staat met de nieuwe
regeering van Abessinië in het nog niet
door Italië bezette deel, Goré.
LANDBOUW-CRISISFONDS.
UITKEERING VAN STEUNGELDEN.
De begrooting van het landbouwcrisis
fonds voor 1937 bedraagt 181.059.700 voor
den gewonen dienst en 19.550.000 voor den
In den algemeenen opzet der begrooting
is ten. aanzien van die voor 1936 een niet
onbelangrijke wijziging gekomen. Voor
1936 toch was voor eenige artikelen ge
raamd het bedrag, hetwelk in dat kalender
jaar voor steun zou worden uitgegeven,
ongeacht het oogstjaar, waarop de steun
betrekking had. Aangezien de steungel
den voor een bepaalden oogst echter veelal
ook nog in het kalenderjaar, volgend cp
dat, waarin het product geoogst wordt of
grootendeels gegroeid is, worden uitge
keerd, had dit stelsel ten gevolge, dat het
deel der steunbetalingen welke na 31 De
cember plaats vonden, ten laste van de be
grooting van het volgend jaar moest wor
den gebracht.
Ingevolge gedane toezegging is bij het
onderhavige ontwerp wederom geheel tot
het consequent doorgevoerde oogstbeginsel
teruggekeerd. Alle steunuitkeeringen welke
betrekking hebben op producten, die ge
rekend kunnen worden tot den oogst 1937
te behooren, zijn thans volledig in de ra
ming opgenomen.
Zooals uit de ontwerp-begrooting blijkt,
neemt de minister het standpunt in, dat een
steunverleening aan den land- en tuin
bouw, van een omvang als in dit ontwerp
tot uiting komt, niet gemist kan worden.
Hij grondt deze meening op het feit, dat
de prijzen der landbouwproducten nog im
mer op een dusdanig laag niveau liggen,
dat, hoezeer het streven van de beoefena
ren van den land- en tuinbouw ook op ver
laging van de bedrijfsuitgaven gericht is.
van een loonende productie geen sprake
kan zijn. Hieruit vloeit voort, dat de maat
regelen getroffen tot steun aan den land
bouw, welke geen ander oogmerk hebben,
dan om op de voor de producenten cata-
strophale prijsdaling der landbouwproduc
ten een correctie aan te brengen, teneinde
het landbouwbedrijf in stand te houden,
nog niet beëindigd kunnen worden.
Dat de minister zoowel door, waar mo
gelijk, de richtprijzen te verlangen, als
door vermindering van de verwerkings
kosten, bij zijn landbouw-crisisbeleid er
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De belegerden handhaven zich nog in
het verwoeste Alcazar. (2de blad).
De zitting van den Volkenbondsraad
geopend. (2de blad).
Een Chineesch-Japansch incident bij
Fengtai. (2de blad).
De orkaan aan de Amerikaansche kust.
(Buitenl. Ber., 2de blad).
BINNENLAND.
De eerste dag van de oefeningen van de
lichte brigade in Noord-Brabant (1ste blad).
In de begrooting van het Landbouwcrisis
fonds worden eenige mededeelingen gedaan
betreffende de steunverleening. (1ste blad).
Poging tot moord te Bussum. (Gem.
Berichten, 4de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Twee nieuwe records van Tini Wagner.
(4de blad).
naar streeft, de lasten, welke uit de steun
maatregelen ten behoeve van den land
bouw voortvloeien, zoo gering mogelijk te
doen zijn, is gebleken. Er worde hier
slechts herinnerd aan de verlaging van de
richtprijzen door tarwe van 10 op 9, en
aan de vermindering van de verwerkings
kosten in de suikerindustrie en de kosten
van de baconbereiding. Deze maatregelen
hebben er mede toe geleid, dat het aan
vankelijk geraamde tekort op den dienst
1936 in de jaren 1936 en 1937 grootendeels
zal kunnen worden ingehaald.
DE PERSPECTIEVEN VOOR DEN
TUINBOUW.
Hoewel op dit oogeniblik moeilijk te voor
spellen is, hoe de toestand van den tuin
bouw zal zijn in 1937, mag nog niet wor
den aangenomen, dat het jaar 1937 gunsti
ger zal zijn dan de voorafgaande jaren.
De perspectieven voor den export zijn
nog steeds ongunstig en ondanks de scher
pe teeltbeperking, die in het jaar 193435
is toegepast, kan de totale productie niet
geheel in eigen land worden geplaatst.
De veilingomzet 1935 bedroeg 57.000.000,
derhalve 4.000.000 meer dan in 1934. Dit
moet worden toegeschreven aan het feit,
dat de factoren die in 1934 den aanvoer be-
invloeden en een achteruitgang in de to
tale hoeveelheden ten gevolge hadden, in
1935 over het algemeen minder sterk heb
ben gewerkt.
Het tekort van 1935 werd tot de opnieuw
vastgestelde richtprijzen geheel aangevuld,
terwijl voorts aan de door misoogst betrof
fen tuinders een extra steun werd uitge
keerd.
Het ligt in de bedoeling, de steunuitkee-
ring aan de verbouwers van fruit en war-
moezerijgewassen zooveel mogelijk te doen
geschieden aan de producten van goede
kwaliteit, waarvoor de controle op het pro
duct zal warden uitgebreid.
Het ligt voorts in de bedoeling, indien dit
bij een of meer producten mogelijk zou
zijn, de gedachte „steun naar kwaliteit' nog
scherper tot uitdrukking te doen komen.
Een en ander geeft aanleiding, voor de
groenten en fruitcentrale het tekort voor
1937, op het oogenblik niet lager te ra
men dan voor 1936 en de steunverleening
en te begrooten op hetzelfde bedrag, n.l.
12.000.000.—.
De prijsregeling voor vroege aardappelen
heeft in 1934'35 goed voldaan, zoodat ook
voor 1937 een dergelijk plan in overweg:
wordt genomen.
