Een ultimatum voor San Sebastian. ZATERDAG 12 SEPTEMBER 193«> DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 Burgerbevolking krijgt 48 uur om de stad te verlaten. Madrid zou omsingeld zijn. ZONDAG WORDT AANVAL OP SAN SEBASTIAN VERWACHT Een der speciale correspondenten van Havas meldt: Gisterochtend hebben een drietal vlieg tuigen der nationalisten over San Sebas tian gevlogen en strooibiljetten omlaag geworpen, waarin de stad 48 uur wordt gegeven om zich over te geven. Deze ter mijn loopt dus Zondagochtend af. In de strooibiljetten worden de vreemdelingen en de burgerlijke bevolking uitgenoodigd de stad te verlaten. Op order van den Franschen ambassadeur werden het per soneel van het Fransche consulaat en de Fransche burgers uitgenoodigd Vrijdag middag San Sebastian te verlaten en aan boord van den uit Saint Jean de Luz aan gekomen torpedopjager te gaan. Een hon derdtal Franschen hebben echter gewei gerd de stad te verlaten. Een groot ge deelte der burgerbevolking treft voorberei dingen voor de vlucht. Vrachtauto's trek ken geregeld door de straten van San Se bastian en brengen een groot aantal perso nen naar Bilbao. Ook de in de haven ge ankerde schepen nemen elk oogenblik pas sagiers op. De winkels worden telkens weer bezocht door extremistische leden der Volksfront-militie. De handelaars zijn verplicht alle drie dagen het bedrag hun ner verkoopen op de bank te storten, die de aldus afgedragen gelden naar Bilbao overbrengt. Naar wordt medegedeeld, zijn alle voorraden munitie en een hoeveelheid petroleum, die zich in de haven van Pasa- jes bevonden naar Bilbao overgebracht. De anarchisten hervatten hun actie. Ont stemd over het feit, dat gouverneur Orteva de gijzelaars naar Bilbao heeft laten ver trekken, hebben zij uit een aantal huizen nieuwe gijzelaars gehaald en verklaard, dat indien ook deze zouden worden weg gezonden, er ernstige incidenten zouden plaatsvinden. Het plaatsje Herani is bijna geheel ont ruimd en de vrouwen en kinderen stroo men naar San Sebastian. Gisteren werd Herani opnieuw gebombardeerd, doch er is geen enkele granaat op San Sebastian gevallen. De troepen der nationalisten omringen San Sebastian geheel en naar het schijnt zal de stad hun niet meer kunnen ont gaan. De nationalisten vertragen slechts him actie op San Sebastian teneinde de burgerbevolking in staat te stellen naar Bilbao te vluchten, ofschoon de nationalis ten den weg van San Sebastian naar Bil bao onder vuur houden. DE TOESTAND TE BILBAO Volgens radio-Se villa zou de toestand te Bilbao wanhopig zijn, daar er gebrek aan levensmiddelen heerscht. De Basken zouden besloten hebben de stad over te geven. Een kapitein-commandant der mi litie is van San Sebastian naar Frankrijk gevlucht. Radio Coruna deelt mede, dat de opstan delingen oprukken in de richting van Ma drid. De „Diario Noticias" deelt mede, dat vliegtuigen van de opstandelingen met succes Valencia hebben gebombardeerd. Te Tanger zijn gisteren booten uit Ma laga aangekomen met vluchtende commu nisten uit Malaga. De vluchtelingen verklaarden, dat de toestand daar hopeloos is. SEMINARIE UITGEMOORD De zender La Coruna deelde gisteren- ochtend mede, dat te Santander 280 leer lingen van een katholiek seminarie door de Rood en zijn vermoord. MADRID DOOR DE WITTEN OMSINGELD Radio Sevilla deelde gisteravond het volgende mede: „De troepen van Franco hebben het dal van de Tietard bezet en een nieuwe ver binding met de aanvalslinie van Mola tot stand gebracht. De omsingeling van Ma drid is zoo volkomen geworden. De hoofdstad is beroofd van een harer belangrijkste toegangswegen, In het Noorden hebben de troepen van generaal Mola tegenover de besluiteloos heid van de verdedigers van San Sebastian hun aanvallen hervat en den berg Igueldo gebombardeerd. In het Zuiden zetten onze troepen de zuivering van de Sierra Muri- ao voort. De berichten van Madrid over omsingeling van Oviedo, Huesca en Teruel zijn onjuist. Niet alleen dreigen deze plaat sen niet in de macht der Rooden te vallen, maar zelfs voeren haar bezettingen menig vuldig tegenaanvallen uit, die den vijand demoraliseeren en hem dwingen tot vluch ten". COMMUNIQUE VAN RADIO CORUNA Het in handen der nationalisten zijnde radiostation La Coruna bevestigt, dat de luchtmacht der „nationalisten" gisteren Santander, Malaga en Cartagena heeft ge bombardeerd en aanzienlijke schade heeft aangericht. Opnieuw zijn boven Madrid strooibiljeten uitgeworpen, waarin de be volking wordt aangespoord, de regeering te dwingen, zich over te geven, daar de aanval op de stad niet lang meer op zich zal laten wachten. Sierra Gredos is geheel bezet, en de rechtsche troepen zijn in het gebied van Talavera 15 K.M. opgerukt. De uit Galicië vertrokken colonnes zetten den opmarsch voort. In het gebied van Jaca is een co lonne Catalanen teruggedrongen. De re publikeinen hebben in het Zuiden, nabij Campillo en Gerrimuriaco zware verliezen geleden. COMMUIQUE VAN MINISTERIE VAN OORLOG Om tien uur gisteravond heeft het mi nisterie van oorlog het volgende medege deeld: „In het gebied van Oviedo wordt de ac tie van onze artillerie en luchtmacht voort gezet. Te Oviedo is een typhus-epidemie uitgebroken, die het garnizoen in toene mende mate demoraliseert. Gisteren heb ben zich 70 sterfgevallen voorgedaan. Talrijke boeren en soldaten trachten naar onze linies te vluchten. Aan het front van Aragon zet een colonne, die uit Va lencia is vertrokken en naar Teroel op rukt, den opmarsch voort, zonder tegen stand te ontmoeten. In het Zuiden is de colonne, die in het gebied van Montoro opereert, 3 km. verder opgerukt, na de vijand zware verliezen te hebben toege bracht. In de Sierra Nevada zijn enkele be langrijke punten bezet. De actie rond Ta lavera del Tajo duurt voort. Onze vliegtui gen hebben het gebied heftig met bommen bestookt, als gevolg waarvan verscheidene branden zijn uitgebroken. De opstandelin gen hebben zich uit Peregrinos terug moe ten trekken en de Boqueron-pas is door hen ontruimd, waarbij een belangrijke hoeveelheid wapens en munitie achterlieten Voorts wordt medegedeeld, dat regeerings- vliegtuigen het in handen der opstande lingen zijnde gebied van Antequera ten Noorden van Malaga hebben gebombar deerd. DE COMMISSIE VOOR DE NIET- IN MEN GING MAANDAG BIJEEN Het staat thans vast, dat de commissie voor de niet-inmenging in den Spaan- schen burgeroorlog Maandagmiddag te vier uur opnieuw te Londen zal bijeenkomen. BUITENLAND VAN HET VATICAAN. REDE VAN DEN PAUS A.S. MAANDAG. Wordt per radio uitgezonden. Maandag 14 September as. zal Z. H. de Paus de Spaansche vluchtelingen op Gas tel Gandolfo in audiëntie ontvangen. De toespraak, welke Hij tot hen zal houden zal per radio worden uitgezonden. De uit zending zal te 11 uur (Romeinsche tijd) beginnen op golflengte 19.84 meter. De rede is dus bestemd voor een grooter gehoor dan de aanwezigen. VOLKENBOND. HET HOOGTEPUNT DER CRISIS WAS 1932. Rapport van den secretaris-generaal. De secretaris-generaal van den Volken bond, Avenol, heeft als aanhangsel van zijn algemeen rapport aan de komende Volkenbondsvergadering een nota gepu bliceerd over den eoonomischen wereld- toestand. Uit dit document moet blijken, dat de crisis, die zich in den herfst van het jaar 1929 het eerst deed gevoelen, haar hoogte punt bereikte in den zomer van 1932. Sedertdien heeft zich een beweging van voortdurend herstel geopenbaard, die, zij het ook op onregelmatige wijze, de neiging heeft zich te versnellen. Avenol erkent, dat de herleving niet overal gelijk, en wellicht van beperkten duur is en wijst erop, dat de regeling van bepaalde internationale vraagstukken on ontbeerlijk geacht moet worden voor den terugkeer van werkelijken en evenwich- tigen voorspoed. O.a. beveelt Avenol een stabilisatie „de facto" van het papiergeld aan. GEEN OVEREENSTEMMING MET ITALIë? Naar vernomen wordt heeft de secreta ris-generaal van den Volkenbond, Ave nol, het secretariaat reeds medegedeeld, dat hij er niet in is geslaagd een over eenstemming tot stand te brengen met de Italiaansche regeering, inzake de Abes- sijnsche kwestie. Italië verlangt, dat de huidige stand van zaken wordt erkend, terwijl de Volkenbond slechts een tege moetkomende houding wil aannemen, waarbij Abessynië wel geen vertegenwoor diger meer naar den Bond zal zenden, doch wel lid van den Bond zal blijven. Onder deze omstandigheden rekent men er dus op, dat Italië op de komende zit ting van Volkenbondsraad en vergade ring niet vertegenwoordigd zal zijn. De Abessijnsche legatie te Londen be vestigt thans, dat Abessynië te Genève vertegenwoordigd zal zijn. FRANKRIJK. NIEUWE STAKINGEN. Terwijl men erin geslaagd is een aan tal stakingen in Frankrijk bij te leggen, breken steeds weer nieuwe stakingen uit. Te Parijs is een staking uitgebroken van de schoenindustrie, een zoogenaamde „waarschuwings-staking", van 24 uur, waarbij de stakers de werkplaatsen bezet houden om de werkgevers te dwingen te voldoen aan hun wettelijke verplichtingen zooals doorbetalen van vacantie e.d. Verder zijn de arbeiders van de auto mobielfabriek La Licorna te Courbevoie in staking gegaan, evenals de werklieden van de telefoon- en kabelfabrieken te Clichy. In beide gevallen zijn de werk plaatsen bezet. Verder zijn de employé's van een maatschappij, welke de autobus- diensten in de departementen Seine et Oise onderhoudt, in staking gegaan. De stakers hebben de garages bezet. OOSTENRIJK. COMMUNISTISCHE AANSLAGEN. In verband met de communistische aan slagen in het Westbahnhof te Weenen en in den goederenwagen van den sneltrein WeenenGraz, hebben de autoriteiten uitgebreide voorzorgsmaatregelen geno men. De voornaamste stations worden door militairen bewaakt, evenals de via ducten, bruggen e.d. PORTUGAL. OPSTAND IN PORTUGAL? Naar te Londen uit Gibraltar wordt vernomen, zou Donderdag een nieuwe mui terij hebben plaats gehad op Portugeesche oorlogsbodems en zouden gewapende op standen zijn uitgebroken in verscheidene Portugeesche garnizoenen. De Portugee sche legatie te Londen ontkent, dat deze geruchten waarheid zouden bevatten. Ook uit Lissabon zelf wordt gemeld, dat alles rustig was vannacht. De oorsprong van deze geruchten ligt bij een niet ge ïdentificeerd radiostation te Barcelona, dat mededeelde, dat bloedige onlusten woedden in de straten van Barcelona. NOODWEER IN ZUID-SLAVIë. In verschillende deel en van het land woedt een heftig noodweer. Vooral het Noorden van Dalmatië heeft zeer te lij den. Verschillende vaartuigen zijn gezon- i ken. Bij het eiland Oeglian is een schip vergaan, waarbij 12 van de 16 opvarenden om het leven zijn gekomen. NOORWEGEN. DE ZAAK TROTZKY. Naar te Moskou medegedeeld wordt, heeft de Sovjet-Russische gezant in Noor wegen den Noorschen minister van bui- tenlandsche zaken met betrekking tot het aan Trotzky verleende asyirecht medege deeld, dat de Sovjet-regeering tot haar leedwezen het Noorsche antwoord niet als bevredigend kan beschouwen. Het ant woord is ook niet in overeenstemming met de vriendschappelijke betrekkingen, die tusschen de Sovjet-Unie en Noorwegen bestaan. Naar de meening der Sovjet-re- geering heeft de Noorsche regeering met haar antwoord alle verantwoordelijkheid op zich genomen voor het functionneeren der door haar getroffen maatregelen en voor de gevolgen, die uit een langer ver blijf van Trotzky in Noorwegen kunnen ontstaan. PALESTINA. t NIEUWE GEVECHTEN. Weer een Britsche soldaat gedood. Gisteravond is tijdens een gevecht met een groote bende Arabieren nabij een aan den voet van den berg Karmel, ten oosten van Haifa, gelegen dorp een ser geant van een Britsch regiment gedood. Aan de andere zijde werden vijf Arabie ren gedood. Het opperste Arabische comité zou he den, Zaterdag, een bijeenkomst hebben met den hoogen commissaris en zal daar na waarschijnlijk een verklaring afleg gen aangaande het afgelasten van de sta king of anderszins. AUTO DOOR TREIN GEGREPEN. Drie dooden. Uit Haernoesand wordt gemeld: Op een onbe waakten overweg is een auto door een sneltrein gegrepen en 150 meter meege sleurd. De chauffeur van de auto en twee jonge lieden van 20 jaar, die in de auto zaten, zijn om het leven gekomen. LOCOMOTIEF ONTPLOFT. Op het Homgaarsche station Magyarkurt is een locomotief ontploft, waardoor de machinist en de stoker om het leven zijn gekomen. BOEREN DOOR WOLVEN VERSCHEURD Bij Panevez zijn vier boeren door wol ven verscheurd. In andere steden hebben de dieren veel vee geroofd. SNEEUW IN TRANSVAAL. Uit Johannesburg wordt gemeld, dat het daar Donderdag voor het eerst sedert 32 jaar heeft gesneeuwd. De sneeuwval nam een dergelijken omvang aan, dat het tele graaf- en telefoonverkeer werd gestoord en de voorbereidingen voor de tentoon stellingen ernstig werden gehinderd. LUCHTVAART AMEIDE-DAG OP YPENBURG. Op Zaterdag 19 September a-s. wordt op het vliegveld Ypenibuxg een z.g. Ameide- dag gehouden, waaraan door diverse sport vliegers wordt deelgenomen. Om 1 uur vangt op Schiphol een behendigheidsvlucht aan. Langs de route zijn verschillende her- kenningsteekens aangegeven, die door den vlieger op een kaart moeten worden aan- geteekend. Gevlogen wordt via het dorp Ameide, waar 3 maal moet worden gecir keld boven de kom van het dorp, en ver volgens naar Ypenburg, waar een z.g. lap landing moet worden verricht. Na eenigen tijd keeren de vliegtuigen langs dezelfde route terug. Voor deze vlucht is door den burge meester van Ameide, den heer Luyendijk, een beker beschikbaar gesteld. GROOTE FABRIEKSBRAND. Een hevige fabrieksbrand te Halmstad (Zweden) heeft een miliioen kronen scha de veroorzaakt. Negen brandweerlieden liepen bij de blussching brandwonden op. NOODLANDING MILITAIR VLIEGTUIG. Geen persoonlijke ongelukken. Vrijdagmiddag omstreeks half vier be merkte de luitenant vlieger 2de klasse Hoekstra, die met zijn Fokker C 5, toestel no. 637 van Soesterberg boven den Helder cirkelde, dat zijn motor afsloeg. Na een vrij lange glijvlucht gemaakt te hebben, besloot de vlieger op het strand bij Huis duinen een noodlanding te maken. Het toestel kwam gunstig neer tusschen de strandpalen 1 en 2 en taxiede uit in de rich ting Huisduinen. Het plan van den vlieger was het toestel op het strand te laten uit- loopen. Hierbij kwam een wiel echter met een strandpaal in botsing. Het wiel knapte af, waardoor het toestel omsloeg en met de neus in het zand terecht kwam. Het voorstel, de linkervleugel en het rechter- voorlicht werden daarbij ernstig bescha digd. De vlieger kwam er zonder letsel af. en zal het toestel bergen. AGENDA BEMANNING VAN DE „LOPP" GEVONDEN. De beide piloten van de Poolsche ballon „Lopp", kapitein Lanouch en luitenant Brenk, zijn gevonden nabij de oever van de Witte Zee. Zij zijn ongedeerd. BINNENLAND ERGERLIJKE AANVAL OP EEN PRIESTER. Na de aanvallen op Z. H. Exc. Mgr. Dr. G. Lemmens en op Mgr. Dr. Pools schijnt die N.S.B. een nieuw aanvalsplan te hebben uitgewerkt tegen een anderen priester zooals wij reeds in 't kort hebben gemeld. Het Kringkantoor der N.S.B. te IJmuiden heeft te Castricum huis aan huis een on gehoord pamflet verspreid, waarin de Zeer- eerwaarde Heer H. de Greeve op schande lijke wijze wordt aangevallen. Na een poging om den gewijden spreker als priester verdacht te maken, staat in het pamflet onder meer te lezen, dat Henri de Greeve de man is: „die zelfs de blijvende priesterlijke waardigheid en het geestelijke kleed niet „heilig" genoeg acht, om het als vlag te misbruiken voor betaalde rede voeringen vol leugens en bedrog over het nationaal-socialisme der N.S.B. die door zijn optreden in de kaart speelt van de marxistische Godlooche naars, de heele en halve communisten, die de moordenaars van Uw Priesters, de onteerders van Uw Kloosterzusters, de verwoesters van Uw Kerken in Span je, met duizenden guldens steunen; die U ophitst tegen Uw Volks- en Ge- loofsgenooten. Weest gewaarschuwd voor deze en dergelijke wolven in schaapswachtü! Weest gewaarschuwd voor die pries ters en levieten die slechts zich zelve zoeken en den gewonde aan den weg laten liggen!!!!" Al dit fraais wordt dan besloten met een opwekking tot de Katholieken om zich bij de N.S.B. aan te öluiten. DE N.S.B.-OVERVAL TE ABCOUDE. Onderzoek is reeds gaande. De Minister van Justitie heeft in antwoord op de vragen van het Tweede Kamerlid Al- barda in verband met een overval, welke in den nacht van 17 op 18 Juli 1936 nabij Ab coude door eenige leden van de N.S.B. op een groep weerlooze andersdenkenden zou zijn gedaan, nog medegedeeld, dat dit feit hem bekend is. Deswege is dan ook tegen •enige personen, aanhangers van de N.S.B., als verdachten een onderzoek ingesteld. Gezien het stadium, waarin dit onderzoek thans verkeert, is het nog niet mogelijk, omtrent de bijzonderheden, welke in de ge stelde vragen worden ter sprake gebracht, met eenige zekerheid mededeel in gen te doen. Vrijdag, R.K. Metaalibewerkeróbond, afd. Leiden, ledenvergadering R.K. Volksbond, 8 uur. De Zondagsdienst der hulsartsen te Lei den wordt waargenomen door de dokters: Lahr, De Graaff, De Jager, Renaud en Winkler. De Zondagsdienst der huisartsen te Oegstgeest wordt waargenomen door dok ter Varekamp, Tel. 1916. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken wordt van Maandag 7 tot en met Zondag 13 Sept. as. waarge nomen door de apotheken: P. du Croix, Rapenburg 9, tel. 807, E. B. de Metz, Ka- merlingh Onneslaan 28, tel. 3553 en J. Doedens» Wilhelminapark, Oegstgeest, tel. 274.. ARBEID IN BROODBAKKERIJEN. De minister van sociale zaken heeft toe gestaan dat in verband met de openings plechtigheid van de StateivGeneraal in broodbakkerijen in de gemeenten 's-Gra- venhage, Rijswijk, Voorburg en Wassenaar door hoofden of bestuurders en door bak kersgezellen op Dinsdag 15 September, in afwijking van het bepaalde bij de artikelen 35, tweede lid, en 36, derde lid, der Ar beidswet 1919, om 3 uur des voormiddag met den bakkersarbeid wordt aangevangen. Bovendien mag voor zoover betreft broodbakkerijen, aan welke een vergun ning, als bedoeld in artikel 37, eerste lid, der Arbeidswet 1919, is verleend op dien dag reeds te 1 uur des voormiddags met ar beid., bestaande in het gereedmaken van deeg en ovens, worden aangevangen. En voorts is aan hoofden of bestuurders van broodbakkerijen in deze gemeenten vergund, dat, in afwijking van het bepaalde bij artikel 35, zesde lid, der Arbeidswet 1919, op Dinsdag 15 September deeg of brood, dat na 8 uur des namiddags van den vorigen dag gebakken of opgewarmd is: lo. van 7 uur des voormiddags af uit het .gebouw met aanhoorigheden, waarin zich de broodbakkerij bevindt, wordt vervoerd; 2o. van 7 30 uur des voormiddags af wordt verkocht of afgeleverd. BEDRIJFSRAAD VOOR HET BLOEMBOLLENBEDRIJF. Bij Kon. besluit is ingesteld een bedrijfs- raad voor het bloembollenbedrijf. Het aan tal leden en plaatsvervangende leden zal 12 bedragen. NATIONAAL FONDS VOOR BIJZONDERE NOODEN. Het Nationaal fonds voor bijzondere nooden kan met groote erkentelijkheid ■mededeelen, dat eenige van zijn regelmatige contribuanten aan hun medeleven in de algemeene vreugde uiting hebben willen geven door hun bijdrage aan het fonds be langrijk te verhoogen. Buitendien kan ais bijzondere gift wor den vermeld een bedrag, dat als overschot van voor een bloemenhulde aan de Prinses door sqj^bolmeisjes spontaan bijeengebrach te gelden werd afgedragen aan het fonds, dat zoozeer de belangstelling van H. K. H. geniet. Het dagelij ksch bestuur hoopt, dat dat voorbeeld velen tot navolging moge opwek- ken- Afwikkeling achterstallige handelsvorde ringen op Duitsche debiteuren. In de week van 7 tot 11 September 1936 is door de Nederlandsche Bank in totaal een bedrag van omstreeks Rm. 600.000 van de op haar Sonderkonto bij de Deut sche Verrechnungskasse uitstaande vorde ringen met de begunstigden afgerekend. De nummers van deze posten liepen van 91443—91941. Het totale bedrag van de op het Son derkonto uitstaande posten die nog niet tot uitbetaling zijn gekomen, beloopt op het oogenblik omstreeks Rm. 6,1 miliioen. De Sonderkonto-posten waarvoor koeTs- fixeering is verkregen, zijn hieronder be grepen. Aan Treuhaenderkonto-posten is door de Nederlandsche Bank gedurende dezelf de periode in totaal een bedrag van on geveer Rm. 300.000 met de begunstigden afgerekend. Het hoogste afgerekende volg ordenummer was 29372. Het totale bedrag van de op het Treu- haenderkonto Niederlande uitstaande vor deringen die nog niet tot uitbetaling zijn gekomen, beloopt op het oogenblik om streeks Rm. 8,4 miliioen. De Treuhaen derkonto-posten waarvoor koersfixeering is verkregen, zijn hieronder begrepen. Staatsexamen. De commissie, in 1936 belast met het Staatsexamen ter toelating tot de universi teit, bedoeld in art. 12 der hooger-onder- wijswet, heeft besloten, aan de commissie van 1937 aan te bevelen, als uitgave ter schriftelijke vertaling uit het latijn niet meer een stuk uit Cicero te kiezen, zooals in de laatste jaren gebrpikelijk was, maar uit het proza (verhandelingen en brieven van den wijsgeer Seneca.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 5