DONDERDAG 10 SEPTEMBER 193b DE LE1DSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 ZONNIG WEER. DE BILT SEINT: Zwakke tot matige Oostelijke tot Zui delijke wind, licht tot hall bewolkt, droog weer, iets warmer. Hoogste barometerst.: 768.0 te Karlstadt. Laagste barometerst.: 743.8 te Vestmanoer. De depressie in het Oosten trok verder weg en is thans uit ons waarnemingsge bied verdwenen. Die in het Westen komt niet nader, doch breidt zich zoowel Noord waarts als Zuidwaarts uit. Een secundaire bracht regen in de omgeving van het Ka naal. In Scandinavië kwam een krachtig gebied van hoogen luchtdruk tot ontwik keling, dat geleidelijk geheel centraal-Eu- ropa gaat omvatten. Onder invloed van deze verandering in de luchtdrukverdee- ling, is de wind in onze omgeving naar Zuid-Oost omgegaan en is de lucht geheel opgeklaard. In Oost-Duitschland is het nog betrokken en in de bergen koud. In de Zwitsersche Alpen kwam daarentegen op klaring en melden de topstations onbe- wolkten hemel en slechts lage vochtig heidspercentages. In Engeland en Ierland blijft het nog betrokken en regenachtig. Het weer is thans weer stabiel geworden en er is wederom zomerwarmte te wach ten. LUCHTTEMPERATUUR. 19.4 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e. a. Van Donderdagnamiddag 7.56 uur tot Vrijdagmorgen 5.59 uur. HOOGWATERSTAND. Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 11 Sept. nam. 12.43 uur. WATERTEMPERATUUR. Zweminrichting „De Zijl" 15.5 gr. C. Zweminrichting „Poelmeer" 17 gr. C. Toen de Prinses op het bordes ver scheen, barstte een donderend gejuich van het dicht opeengehoopte publiek los en slechts met de grootste moeite kon de politie het naar voren stormen de publiek op eenigen afstand houden. Na enkele oogenblikken was dit zelfs niet meer mogelijk en vormde een aan tal politie-agenten een cordon om te verhinderen, dat de Prinses en de Prins in het gedrang zouden geraken. De drukte was echter zoo groot, dat, ondanks alle maatregelen van de po litie, het niet gelukte, een weg voor de vorstelijke personen vrij te houden. Prinses Armgard en Prins Aschwin kwamen tusschen het juichende volk en konden eerst veel later het paleis Noordeinde bereiken. Intusschen hadden Prinses Juliana en Prins Benno zich, steeds omstuwd door een juichende menschenmenigte, over de Groenmarkt naar de Smalle Hal straat weten te begeven, welke door de politie werd afgezet, zoodat zij op een rustiger wijze dan Prinses Armgard en Prins Aschwin het Noordeinde konden bereiken. Toen zij bij het paleis aankwamen barstte ook daar weer een oorverdoovend hoera geroep en gejuich los, waarvoor de Prin ses en de Prins vriendelijk dankten. Zij betraden vervolgens het paleis, doch het publiek bleef wachten en hield niet op te juichen. Na enkele oogenblikken zag men een hoofdinspecteur van politie op een auto bus klimmen en hoorde men hem door een megafoon tot het volk zeggen: „Dames en heeren, de prinses dankt u allen zeer en hoopt, dat u thans rustig naar huis zult gaan, opdat de ingang van het paleis voor de genoodigden vrij zal komen. Het publiek ontving dit verzoek met ge juich en gaf er spoedig gevolg aan. Enkele honderden bleven evenals van ochtend vroeg, onder den kastanjeboom staan. VIERING OP HET LOO. Van welingelichte zijde vernemen wij: De feesten voor de verloving van Prinses Juliana met Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld zullen binnen kort op het paleis Het Loo worden ge vierd. De wederzijdsche familieleden van de jonge Vorsten zullen hiervoor als gasten op 't Loo worden genoodigd. De vertrekken van wijlen Z. K. H. Prins Hendrik, welke nog nagenoeg onveranderd zijn gebleven, zullen ter beschikking van den jongen Prins worden gesteld. Bij de opening van de zitting der Staten-Generaal zal Prins Bernhard officieel aan de Staten-Generaal wor den voorgesteld. Deze plechtigheid, die in de laatste ja ren door rouw omgeven was, zal nu met hoopvollen luister worden omstraald. De paleizen van wijlen H. M. de Ko ningin-Moeder te 's-Gravenhage en te Soestdijk, waarvan de behuizing geheel intact is gebleven en het personeel nog ter beschikking is, zullen later door het jon ge vorstelijke paar in gebruik worden ge nomen. NAAR INDIë? Reeds gaan geruchten over een mogelijk bezoek van het toekomstige vorstelijke echtpaar aan Ned. Indië. DEPUTATIE UIT DJOCJA. Hulde van den Sultan aan het Vorstelijk Paar. De sultan van Djocjakarta heeft het voor nemen een deputatie naar Nederland te zenden tot huldiging van H. K. H. Prinses Juliana en Prins Bernhard von Lippe- Biesterfeld. Vermoedelijk zullen van deze deputatie deel uitmaken de oudste zoon van den sultan, Pangeran Hangabehi, de oudste dochter van den sultan en haar echtgenoot, Pangeran Pakoeningrat. BLOEMSTUK PER LUCHTPOST UIT BATAVIA. Het K. L. M.-vliegtuig „Djalak", dat gis teren om 10.15 van het vliegveld Tjililitan naar Nederland vertrok, nam a.m. mede een door den burgemeester van Batavia na mens de burgerij der hoofdstad aan het verloofde jaar aangeboden bloemstuk en een schilderij van de hand van den schil der Ernst Dezentjé. VRIJSTELLING VAN STRAF. Opheffing van schorsing bij de werkverschaffing. De minister van Sociale Zaken heeft aan de inspecties voor de werkverschaffing ge seind, dat arbeiders bij de werkverschaf fing, die de vorige of deze week, in ver band met wangedrag en dergelijke, moch ten zijn geschorst en voor wie de even- tueele uitsluitingsduur niet langer zal du ren dan 14 dagen, in verband met de ver loving van Prinses Juliana, htm schorsing zien opgeheven en herplaatst mogen wor den, zonder dat zij van de uitsluiting fi nancieel nadeel zullen ondervinden. FEESTELIJKHEDEN EN VUURWERK IN DEN HAAG. Bij het Haagsche Comité voor Volksfees ten bestaat het voornemen, in verband met de verloving van Prinses Juliana alle vereenigingen en corporaties, zoowel uit Den Haag als uit omliggende gemeenten, uit te noodigen tot een gezamenlijk hulde betoon met banieren en vaandels aan de Koninklijke familie. Dit huldebetoon zal as. Zaterdag om 5 uur plaats hebben voor het paleis Noord einde. De plaats van samenkomst is het Nassauplein. Aanmeldingen hiertoe, liefst schriftelijk kunnen worden gedaan aan het secreta riaat van het comité, Jacob van der Does straat 123, Den Haag, tel. 333604. Het is de bedoeling, dat elke vereeni- ging of corporatie door een afvaardiging wordt vertegenwoordigd met medebren- ging van banier, vaandel of vlag. Ter eere van de verloving van Prinses Juliana zal vanwege het Haagsch comité voor Volksfeesten Maandagavond a.s. op het Malieveld een groot vuurwerk wor den afgestoken. FEESTELIJKHEDEN IN HET GEHEELE LAND. In alle steden des lands behalve Rot terdam hebben gisteren feestelijkheden plaats gehad ter eere van de vorstelijke verloving. Te Amsterdam defileerden gisteravond tienduizenden langs het Paleis op den Dam. De burgemeester hield een rede. Hedenavond worden feestelijkheden ge organiseerd in het verlichte rosarium in het Vondelpark. OOK HEDEN GROOTE BELANG STELLING VOOR HET PALEIS. De rust was vanochtend vroeg reeds ver dwenen voor het paleis aan het Noord- einde. Honderden menschen stonden langs en op de trottoirs tegenover het paleis, in de hoop, dat de vorstelijke personen een rondrit zouden gaan maken. Om 10 uur betrad een deputaties van de Nederlandsche Padvinders en van het Ne- derlandsche Padvindersgilde, vertegen woordigd door kolonel Diemont en me vrouw van den Boschde Jong, het pa leis, om een bloemstuk aan het vorstelijk paar aan te bieden. Aan deze deputatie viel de eer te beurt, door Prinses Juliana en Prins Bernhard te worden ontvangen. HULDEBETOON VAN DEN HOOGEN RAAD. Voor den aanvang van de zitting van he den van den Hoogen Raad heeft de pre sident, jhr. mr. Feith, de volgende toe spraak gehouden. Alvorens tot zijn gewone bezigheden over te gaan, gevoelt de Hooge Raad der Nederlanden behoefte, ook zijnerzijds uiting te geven aan de gevoelens van vreugde, die de tijding der verloving van onze Prinses allerwege in den landt heeft ge wekt. Het Nederlandsche volk heeft altijd innig deelgenomen in de gebeurtenissen, die het Huis van Oranje van nabij betroffen. Het heeft gedeeld in de zware verliezen, die Hare Majesteit de Koningin en Hare Ko ninklijke Hoogheid de Prinses in de af- geloopen jaren hebben getroffen, en nu er weder vreugde heerscht in het vorstelijk gezin, leeft de geheele natie ook hierin mede en verheugt zich met de beide vor stelijke vrouwen in deze voor H. M. de Koningin en H. K. H. de Prinses zoo heu gelijke gebeurtenis. Daarbij komt, dat Prinses Juliana door haar lieftallig optre den en de vooral in de laatste jaren in bijzondere mate betoonde deelneming in de publieke zaak en de nooden van het volk zich in aller harten een warme plaats heeft veroverd. Het geluk, dat haar te beurt valt, is voor ons allen een reden tot groote vreugd en dankbaarheid en van ganscher harte uit daarom ook de Hooge Raad der Nederlan den de bede, dat de verbintenis, die Prin ses Juliana staat aan te gaan, haar en haar vorstelijke gemaal tot blij venden zegen moge strekken. De procureur-generaal mr. Besier sloot zich hierbij aan. Ten slotte sprak de deken van de orde van advocaten, jhr. im. E. C. H. van Doorn. TELEGRAMMEN EN BLOEMSTUKKEN BLIJVEN AANSTROOMEN. Overstelpend groot is het aantal tele grammen en bloemstukken, welke ten pa- leize zijn binnengekomen, ter gelegenheid van de verloving van Prinses Juliana. Onder de tallooze telegrammen zijn ge luk wenschen van letterlijk alle staatshoof den en vorstenhuizen. Het aantal buoem- stukken is nauwelijks te schatten, maar bedraagt op het oogenbilk stelling 400 a 500. AANBIEDING VAN EEN VERLOVINGS TAART! De leerlingen van ie huishoudschool aan de Laan van Meerdervoort hebben zich vanochtend in optocnt naar het Paleis Noordeinde bege\en, teneinde aan het jong-ver loofde vorstenpaar een verlo vingstaart aan te bieden. De leerlingen die deze taart droegen aan het hoofd van den stoet waren gekleed in blauwe werkklee- ding, met wit voorschoot en witten band om het hoofd. GAAT DE PRINS TERUG NAAR 'S GRAVENLAND? De „Tel" verneemt van zijn Gooischen correspondent, dat de 's Gravelandsche smid Neev eergisteren een autoschildje van den ANWB op den two-seater van Pr. Bernhard heeft aangebracht! Hem was ook opgedragen de Nederlandsche num merborden te leveren, die evenwel niet meer voor het vertrek aan de auto konden worden bevestigd. De platen met het num mer GZ 29023 staan thans gereed om na de terugkomst van den Prins, die, naar wij vernemen, voorloopig pp „Sperwerhof" zal logeeren, te worden aangebracht. DE MOEDER VAN PRINS BENNO. Het geslacht von Cramm, aldus lezen wij in de „Tel.", dat zijn naam ontleent aan de plaats Cramme in het Amt Saldern, behoort tot de oudste en verrfiogendste Duitsche adelsgeslachten; het bezit ook heden ten dage, nog tal van erfgoederen, welke uit de veertiende eeuw stammen. Aschwin Thedel Adalbert Freiherr van Sierstorpff-Cramm. geboren 29 Maart 1846, erfkamerheer van den hertog van Bruns- wijk, huwde op 24 September 1872 te Dri- burg met Hedwig Freiin Sierstorpff, waar na hij bij koninklijk Pruisisch besluit van 28 Maart 1881 den Freiherrentitel ver kreeg met daaraan verbonden het fidei- commis Driburg. Uit dit huwelijk stamt als jongste doch ter Armgard von Cramm, geboren 18 De cember 1883, de moeder van Prins Bern hard. VORST LEOPOLD VAN LIPPE VOOR DE MICROFOON. Het A.V.R.O.-programma van heden avond wordt in verband met de nationale feestelijkheden als volgt gewijzigd: Van 7.408.00 n.m.: „Een middag aan het Noordeinde". Feestklanken om en in het Koninklijk Paleis te den Haag. Het concert van 7.007.50 wordt tien mi nuten verkort en de gramofoonmuziek van 7.508.00 vervalt hierdoor. Dan volgt om 8.10 een zeer speciale noot in het avondprogramma: vorst Leopold van Lippe Biesterfeld, die van 19051918 re geerde en die thans het oude stamslot te Detmold bewoont, spreekt voor de A.V.R. O.-microfoon een korte rede uit, ingeleid door den A.V.R.O.-verslaggever, die zich aldaar bevindt. Een korte reportage van het kasteel en zijn omgeving wordt hieraan verbonden. Dit programmagedeelte, dat tot 8.40 duurt, wordt besloten met flitsen van de groote zanghulde op den Dam te Amster dam. Het concert met Henri Temianka, oor spronkelijk van 8.109.30, vangt nu om 8.40 n.m. aan. GEEN FEEST IN ROTERDAM. De burgemeester van Rotterdam heeft vergunning geweigerd voor het organi- seeren van feestelijkheden ter gelegenheid van de verloving der Prinses. Dit zou ge schied zijn onder pressie van de soc. de mocratische wethouders. Aldus bericht de „Msbd." 't Lijkt ons heel onwaarschijn lijk, dat de burgemeester te Rotterdam zoo onder de terreur staat van de soc. democr. wethouders aldaar. Naar de „Tel." mededeelt, zou de bur gemeester niets geweigerd hebben, maar alleen hebben verklaard niet van boven te willen decreteeren! Naar het „Volk" mededeelt heeft de burgemeester wel geweigerd (zonder daar over de wethouders te hebben gesproken) omdat hij uit Den Haag de mededeeling had ontvangen, dat het organiseeren van feestelijkhededen niet gewenscht was! Wij wachten op een nadere opheldering in deze verwarde voorstellingen. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN HET VOLK OVER DE VORSTELIJKE VERLOVING. De Volkskrant schrijft: „In de opgetogenheid waarmee de tij ding van de verloving van prinses Juliana is vernomen, heeft het „Volk" een zon derling element gemengd. In de verloving van een vorstenkind twee kanten onderscheidend: een persoon lijke en een politieke, wenscht het blad, wat het eerste betreft, dat de prinses voor haar persoonlijk leven in haar voorgeno men huwelijk alle mogelijke voldoening moge vinden en een gelukkig gezin moge stichten. Wat de politieke kant betreft ziet ze de verbintenis met een Duitsch vorstenhuis zich niet zonder zekere ongerustheid vol trekken. Van de politieke inzichten van den prins van Lippe zegt het blad is ons niets bekend; wellicht is hij in politiek opzicht geheel „ongeïnteresseerd". En de mogelijkheid acht ze niet uitge sloten, dat hij zich niet, gelijk de meeste Duitsche vorsten, heeft gelijkgeschakeld. Welnu, ofschoon het „Volk" niets weet omtrent de politieke gezindheid van den prins en ze zich met eenig vertrouwen op het doorzicht van de koningin en van prin ses Juliana had kunnen verlaten, verzekert ze, dat de verloving in het buitenland „voor wat de fascistische landen betreft evenveel vreugde zal wekken als zij in de democra tische landen pijnlijke verwondering zal ontmoeten? Waarom? De Duitsche prins wordt Nederlander, een Nederlander bovendien, die als gemaal der toekomstige koningin tot de uiterste reserve ten aanzien van internationale ge schilpunten is gehouden, en daarmee is alles gezegd. Het „Volk" heeft verder de slechte smaak, bij voorbaat het niet deelen van haar be zwaren door de „burgerlijke" pers aan het „traditioneele byzantinisme" toe te schrij ven. En ze veroorlooft zich te verzekeren, dat zij, de verbintenis met een Duitech vorsten huis met ongerustheid tegemoet ziende, de meening deelt „van de overgroote meerder heid van het Nederlandsche volk". Wij houden ons overtuigd, dat een refe rendum haar anders zou leer en. Te meer vergist zich wie het schrik beeld van een Duitschen prins de openbare meening meent te verontrusten, daar wij in ons koningshuis sedert een eeuw geen huwelijken dan met Duitsche prinsen en prinsessen hebben gekend en allen uitste kende Nederlanders zijn gebleken. Daarom is ook de veronderstelling zoo mal, dat bij dezen stand van zaken op nieuw in ons land de republikernsche ge dachte veld zou winnen, „waarbij interna tionale bezwaren van dezen aard zich niet kunnen voordoen". Mag men niet veeleer vaststellen, dat het monarchale stelsel ten deze meer veiligheid biedt, vanzelf grootere reserve oplegt dan de republikeinsche staatsvorm? Hoe het ook zij, ons volk geeft aan zijn voldoening over de verloving van zijn prin ses en het haar daarmee toegedachte geluk uiting zonder zich van de wijs te laten brengen door beduchtheden, waarvoor geen enkele redelijke grond aanwezig is". De wereld in vogelvlucht Er zijn thans drie brandpunten in Spanje. Het eerste bevindt zich te San Sebastian, waar de nationalisten de stad langzaam naderen en insluiten. Het twee de is bij Huesca gelegen, dat in de han den der nationalisten is, maar wordt aan gevallen door de roode militie uit Barce lona. En het derde bevindt zich te Tolodo rondom het beroemde Alcazar, het oude Morenpaleis, waar een handjevol nationa listen belegerd wordt en zich weken lang heeft staande gehouden. Vandaag meldt radio-Madrid, dat de bezetting het paleis zou hebben verlaten, zoodat de hulp van buiten af, die nog maar steeds niet verder naar Toledo heeft kunnen oprukken, te laat zal komen. Te Neurenberg, waar de nationaal-so- cialistische partijdag wordt gehouden, heeft Hitier een manifest doen voorlezen, waarin o.a. de Duitsche eisch tot teruggave der vroegere koloniën naar voren wordt gebracht. Duitschland heeft gebrek aan geld en daardoor gebrek aan grondstoffen, welke het niet in eigen land in voldoende mate kan voortbrengen. Ten einde in dit tekort te voorzien, meent het koloniën te moeten hebben. In zijn proclamatie verklaart Hitier verder, dat hij over vier jaar rekenschap zal afleggen aan het volk over den reu zenarbeid tot verzekering van zijn voe ding en daarmede van zijn leven en on afhankelijkheid. Die termijn van vier jaar is al meer ge noemd, o.a. toen Hitier pas aan het be wind kwam. Daarna is de termijn wijse lijk verlengd. Dat kan hier ook wel eens het geval zijn. rtfo U dacht Immers, dat u nog best vóór die andere auto het kruispunt CeJGb kon passeerenl Maar langs den weg moet u dat niet „den- ken", u moet 't leker wetenl V Een „onbeschrijflijke terreur' De klachten van onze mede-katholieken in Duitschland moeten doordringen tot iede- ren katholiek, die er niet opzettelijk z'n ooren voor sluit. Telkens en telkens klinken de klachten op van onderdrukking en knechting om des Geloofs wille! Wie ontkent, dat de practijk van het na- tionaal-socialisme in Duitschland lijnrecht ingaat tegen de katholieke beginselen die kent de katholieke beginselen niet of.... wil deze niet kennen Zondag 6 September j.l. is weer in alle kerken van het aartsbisdom Muenchen- Freising een herderlijk schrijven voorge lezen van Z. H. Em. kardinaal Faulhaber. Dit schrijven gaat over den nog steeds voortdurenden strijd tegen de bijzondere school. Wij ontleenen er hier enkele pas sages aan: „Wij zien ons opnieuw genoodzaakt, al dus vangt het herderlijk schrijven aan, om van den kansel af tot de katholieken, maar vooral tot de katholieke opvoeders een woord te spreken over de bijzondere katho lieke school, aangezien het ons nog steeds wordt belet buiten de kerk welke beslissing ook te nemen over dit gewetensvraagstuk. De dagbladen hebben de laatste dagen de besluiten gepubliceerd van den directeur van het onderwijs te Muenchen, waarin ge decreteerd werd om, met goedvinden der regeering, 44 confessioneele scholen te Muenchen om te zetten in neutrale scholen, ondanks het krachtig protest van de gees telijkheid van het geheele bisdom". En verder: „Duizenden ouders is het eenvoudig on mogelijk gemaakt, hun kinderen op de con fessioneele school te laten inschrijven, tegen alle recht en wetten in, en door middel van een onbeschrijflijke terreur. De schoolbe sturen hebben bevel ontvangen van den directeur van het onderwijs te Muenchen, om de aangifte eenvoudig te verhinderen. Alle onderwijzers van leerlingen voor de confessioneele school werden officieel door de autoriteiten belast met het maken van propaganda voor de neutrale school. Alle propaganda-middelen van de partij, de dag bladpers, duizenden vlugschriften en ma nifesten, honderden vergaderingen tot zelfs de federatie van de verdediging tegen lucht aanvallen en de officieele radio kregen tot taak de confessioneele school te bestem pelen als een nadeel voor de volksgemeen schap, terwijl de voorstanders van het con fessioneele onderwijs als staatsvijanden werden gekenschetst. Werklieden en ambtenaren werden be dreigd met economische nadeelen, met het verlies van him werk en hun brood, opdat zij hun kinderen niet voor de confessio neele school, doch voor de neutrale school zouden laten inschrijven. Behoeftige ouders zouden geen steun meer ontvangen van de winterhulp, wanneer zijn hun aangifte van kinderen voor de katholieke school niet wil den intrekken". „Overal waar men nog het recht en de rechtvaardigheid eerbiedigt en de vrije be slissing in gewetensvraagstukken toestaat, moet een resultaat, als bij de jongste aan gifte van leerlingen werd verkregen, als nietig worden beschouwd. Als ondanks dit alles in Muenchen toch 44 bijzondere scho len opgeheven blijven, waarbij men zich dan beroept op den uitslag van de aangifte der leerlingen, dan worden het recht, de rechtvaardigheid en de gewetensvrijheid der ouders met voeten getreden. Maar de rechtvaardigheid en de gewetensvrijheid zijn en blijven het hoogste goed van een volk. Wie dit veracht, benadeelt het volk ten zeerste". Aldus Kardinaal Faulhaber. Zóó is de practijk van het nationaal- socialisme in Duitschland. Er wordt een onbeschrijflijke terreur uit geoefend op de katholieken, die wenschen het onderwijs, waarop him door het Con cordaat recht is gegeven! Katholieken in Nederland, is het niet zonneklaar, dat onze Bisschoppen gelijk hebben, als zij in het nationaal-socialisme een groot gevaar zien voor de vrijheden en rechten der Katholieke Kerk? Ja, maar óók onder een regeering die krachtens het democratisch parlementair stelsel, dat wij kennen, aan het bewind is gekomen, kan zulk een terreur worden uitgeoefend. Volkomen juist! En moet daarom dit stelsel worden veroordeeld? Geenszins! Maar degene, die deze, alles zins verklaarbare, opwerping maakt, veer- geet er een zeer belangrijke omstandig heid bij te noemen Onder het democrati sch parlementair stelsel is het veel ge makkelijker om tegen wantoestanden te strijden, met practisch gevolg; heeft men het recht'er tegen te strijden en wordt men niet belemmerd in de uitoefening van dat recht door „een onbeschrijflijke terreur". Dit overwege men ernstig en trekke daaruit de voor de hand liggende conclusie!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 2