De nationalisten verderen in het Hoerden Irun's val weldra verwacht Het fort San Marcial stornnender hand veroverd Het bloedige drama in Spanje. BUITENLAND DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1936 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 DE STRIJD OM IRUN. De hoogte van San Marcial genomen. Om half acht gisteravond hebben de rechtsche troepen de hoogte van San Mar cial, die den toegang naar Irun beheerscht, stormenderhand ingenomen. De zwakke stukken geschut der regeeringtroepen vu ren uit Fontarrabie op de kerk, die op den top van de hoogte van San Marcial ligt. La Puncha gevallen. Het plaatsje La Puncha is in handen van de opstandelingen gevallen. Volgens officieele mededeelingen be vindt de voorhoede van de opstandelingen zich op 500 meter van Behobie. De bevol king van het Spaansche plaatsje verlaat liet land. De Spaansche autoriteiten heb ben de grenspost verdubbeld. Een vertegenwoordiger van Havas is er in geslaagd Irun binnen te komen. De stad biedt een troostelooze aanbilk. Op straat ziet men niets dan gewapende volksfron- ters. Steeds komen versterkingen uit San Sebastian, die onmiddellijk worden door gezonden naar het front, waar een bloe- digen slag gaande is. Ook de velden bij de grens bieden een schrikkelijk aanzien, de bewoners, die nog in Irun waren gebleven, vluchten hier heen. Overal zijn hier met gras gevulde matrassen gelegd en resten van maaltijden liggen verspreid. Te kwart over vijf stonden de opstande lingen voor de poorten van Spaansch-Be- hovie. In de straten knalden de schoten. Later wordt vernomen, dat de Marolc- kaansche troepen Behovie zijn binnenge rukt en in handgemeen zijn geraakt met de verdedigers in de straten. Voor de op standelingen de stad binnenrukten heb ben vrouwen, kinderen en gijsaards deze verlaten. Ook verscheidene manschappen van de regeeringsrtoepen hebben de Fran- sche grens overschreden. Fransche gendar mes zijn naar de grens gezonden, die de mannen, welke Fransch Behovie binnen komen, onmiddellijk moeten ontwapenen Hoe er gevochten werd. De speciale correspondent van het Duit- sche Nieuwsbureau .meldt van het Irun- front: Nadat gisteren de ochtend in vol komen rust was verstreken, openden de op standelingen volkomen plotseling om 1 uur des middags een krachtig infanterie-, machine-, geweer- en handgranatenvuur op de regeeringsstellingen, welke van het oude fort San Marcial omlaag naar de grensrivier Bidassca loopen. Ongeveer een half uur later vielen de nationalisten, uit het Zuiden komende, deze linie in stormloop aan. Om half drie kon men van den Franschen oever de rood- geel-roode kleuren, de vlag der Franco- troepen, van den top zien wapperen. Terwijl de te hulp geroepen versterkin gen der regeeringstroepen er den voor keur aan gaven halverwege terug te kee- ren, verplaatste de artillerie van Fonter- rabie het vuur belangrijk naar achteren. Zij bestookte met de stukken van mid delmatig kaliber de naar Irun leidende helling, teneinde een verder oprukken der opstandelingen te voorkomen. Deze schijnen van hun kant de verove ring der laatste bergposities door de verder Westelijk omtrekkend in het veld ge brachte overige troepen van Franco af te wachten, alvorens tot een nieuwen aanval over te gaan. Opvallend was h(et volkomen afwezig blijven van luchtstrijdkrachten aan beide zijden evenals de zuinigheid, waarmede aanvallers en verdedigers van hun muni tie gebruik maakten. Ook van de zeezijde heeft tot dusverre nog niemand in den strijd ingegrepen. Even over vier uur kwam een afdeeling opstandelingen te voorschijn. Met de rood-geel-roode vlag aan het hoofd storm den zij de helling af naar stelling No. 1 der regeeringstroepen, welke iets boven Behovie ligt. Van uit San Marcial werden de aanvallers met een razend machinege weervuur bestookt, hetgeen hun stormloop echter niet stuitte. Enkele minuten later hadden zij stelling No 1 bereikt, die door de regeeringstroepen reeds was verlaten. Op hetzelfde oogenblik, waarop de vlag op de borstwering van den loopgraaf ge plant werd, sloegen vier granaten voor de stelling in, echter zonder schade aan te richten. Intusschen trokken zich op de uitgangs stelling verdere versterkingen samen, be nevens nieuwe stormafdeelingen, welke tot taak hadden de bergopwaarts op den zelfden keten liggende stellingen 3 en 4 aan te vallen. De artillerie der regeerings troepen vuurde onophoudelijk op de posi ties, die door de rechtschen genomen wa ren. De strijdkrachten der opstandelingen, die tot een omtrekkende beweging waren over gegaan, hebben vervolgens den heuvelrug bij San Marcial na een stormaanval geno men. Ook later op den dag hebben de op standelingen hun positie in dezen sector kun nen versterken. Om onnoodige offers te voorkomen, werden de goed verdedigde stellingen der regeeringsrtoepen niet be stormd. Door hun omtrekkende beweging hoop ten de opstandelingen evenwel goede mi trailleurnesten te kunnen inrichten, van waar uit zij de regeeringstroepen door flankvuur tot een geleidelijken terugtocht denken te dwingen. DE BEROEMDE SCHEIKUNDIGE PATER VITORIA VERMOORD. Het bericht, dat de bekende letterkundige Ramiro de Martzu, de gebroeders Alvarez Quintero, en de dramaturg Jacinto Bena- vento vermoord waren, heeft de veront waardiging gewekt van de geheele be schaafde wereld. Bovendien zijn er honderden klooster lingen en priesters vermoord, wier geeste lijk leven, wier verstand en wetenschap zoo enorm veel heeft bijgedragen tot de roem van het huidige Spanje. Bij deze lange lijst moeten thans de na- en gevoegd worden van zeven Jezuiten, die te Barcelona woonden, en waaronder zich ook de beroemde scheikundige bevond, Pater Eduard Vitoria S.J. die door de groot ste geleerden als een meester op het gebied van de chemie wordt beschouwd. DE KWESTIE DER NIET-INMENGING. Italiaansche waarschuwing tegen inbreuk. Met het oog op de nieuwe berichten over Fransche wapenleveranties aan de Madri- leensche regeering wordt in toonaangeven de Italiaansche kringen verklaard, dat te verwachten is, dat bij een systematische voortzetting dezer leveranties, welke een inbreuk op de nietinmengingsverplichting vormen, de in aanmerking komende regee ringen haar vrijheid van handelen zullen hernemen. Oostenrijk weert dienstneming. De Oostenrijksche politie heeft strenge instructies gekregen om te voorkomen, dat iemand dienst zal nemen bij een der strij dende partijen in Spanje of derwaarts zal vertrekken. Sinds 15 Augustus zijn zes jonge mannen verdwenen, van wie men vermoedt, dat zij naar Spanje zijn vertrokken. België weigert wapenuitvoer naar Spanje. De Belgische regeering heeft besloten uitvoervergunning te weigeren voor 800 mitrailleurs, bestemd voor de Spaansche regeering. Bovendien werd besloten speciale grens bewakingsmaatregelen te nemen om over tredingen in dit opzicht te voorkomen. HET „MENSCHELIJK" MAKEN VAN DEN BURGEROORLOG. De bijzondere correspondent van de „In- transigeant" te H end aye, heeft een onder houd gehad met den Argentijnschen am bassadeur Daniel Mantilla, die het initia tief heeft genomen tot het „meer mensche- lijk maken" van den burgeroorlog. Hij deelde mede, dat sedert gisteren contact bestaat tusschen Madrid en Burgos. De Spaansche regeering heeft tot buitenge woon ambassadeur Americo Castro be noemd, die zich zonder verwijl naar Saint Jean de Luz zal begeven. Het contact met Burgos werd langs par ticulieren weg tot stand gebracht. FRANSCHE AMBASSADEUR DOOR SPAANSCHE VOLKSFRONTMILITIE BEDREIGD. De correspondent van de „Matin" meldt, dat de Fransche ambassadeur aan de Fransch-Spaansche grens door de regee- ringsmilitie is bedreigd. De auto van den ambassadeur werd door de grenswacht aan de Spaansche zijde van de internationale brug bij Hendaye aange houden. De grenswacht eischte, dat een Fransch onderdaan, wiens naam Caballero echter zijn Spaansche afkomst bewijst, zou uitstappen. Toen de ambassadeur dit wei gerde, werd hij met de revolver bedreigd. De Fransche grenstroepen, die het voor val van de andere zijde van de brug hadden gadegeslagen, hebben daarop met geweld vrij baan gemaakt voor de auto van den ambassadeur. RAMING VAN HET AANTAL SLACHTOFFERS VAN DEN BURGERKRIJG. De „Figaro" publiceert een bericht uit Lissabon, volgens hetwelk op grond van be richten uit welingelichte bron het aantal slachtoffers van den burgeroorlog in Span je aan de zijde der regeeringstroepen 34.000 dooden en 5.000 gewonden en aan de zijde der opstandelingen 40.000 dooden en 8.000 gewonden bedraagt. CATALAANSCHE COLONNE VERSLAGEN. Medegedeeld wordt, dat een Catalaan- sche colonne in de omgeving van Huesca door de opstandelingen is verslagen. Een duizendtal Catalanen werd gevangen geno men en naar Saragossa overgebracht. OPMARSCH DER OPSTANDELINGEN NAAR OVIEDO. Radio-Oviedo meldt, dat het dorp Gra- nida door de opstandelingen is bezet. MALAGA OPNIEUW GEBOMBARDEERD Uit Burgos wordt gemeld, dat de mili- teaire radiozender van Oviedo heeft mede gedeeld, dat de rechtsche troepen Woens- DE DOOD VAN 70 MARTE LAREN. Bisschop met bijna alle geeste lijken van zijn bisdom, na satanische martelingen vermoord. Nog dagelijks bereiken de K.W.P. ontstellende verhalen over de meest gruwelijke folteringen die de Spaansche Katholieken, priesters, zoowel als leeken te verduren hebben. Een Missionaris van de Congregatie van den Zaligen An- to* do Maria Claret, die door de Communisten in Barbastro werd vrijgelaten, omdat hij een buiten lander (Argentijn) was, schrijft ons een ontroerend relaas over den marteldood van veertig zijner me debroeders, die wij hier volledie laten volgen. Barbastro, een stadje in Arragon, da teert reeds uit de vroege middeleeuwen, het Spaansche heldentijdperk, toen het land, waar reeds zooveel duizenden marte laren him bloed hadden vergoten tijdens de heerschappij van de heidensche Romei nen en de Ariaansche Gothen, voet voor voet werd heroverd op de Mooren. Van af de twaalfde eeuw, toen deze vijanden van Christus teruggedrongen waren tot het Zuiden van het Schiereiland, tot in onze dagen is Barbastro evenals alle an dere steden van Arragon en Castilië trouw gebleven aan de H. Kerk en het Katholie ke Geloof. Maar helaas, enkele, hoewel zeer weinige, inwoners, hadden zich on danks de herhaalde waarschuwingen van de geestelijkheid, aangesloten bij de com munistische partij, die thans door een sa menloop van noodlottige omstandigheden, de macht in handen heeft weten te krij gen. Terwijl men nog altijd in den waan verkeerde, dat de revolutionaire geweld daden waarvan men nu en dan hoorde, al leen mogelijk waren in Barcelona, Astu- rië, en het rumoerige Zuiden, werden tal- looze rustige steden en dorpen op eens het tooneel van gruwelijke heiligschennissen, verwoestingen en moordpartijen. In Bar bastro werd de Bisschop en met deze bij na alle geestelijken van het Bisdom op gruwelijke wijze ter dood gebracht. Bij het uitbreken der troebelen in Bar celona nam het regiment Jagers dat in Barbastro gelegerd is, een afwachtende dagavond de op 35 km. ten Westen van Oviedo gelegen stad Salas hebben inge nomen. Verder heeft het radiostation van Bur gos medegedeeld, dat de stad Malaga en de in de haven liggende oorlogsschepen der regeering opnieuw gebombardeerd werden. Hetzelfde station heeft verder het be richt tegengesproken, afkomstig van de radiozender te Madrid, dat de regeerings troepen Huesca zouden hebben ingenomen. MADRID MELDT SUCCESSEN OP ALLE FRONTEN. Het ministerie van oorlog te Madrid heeft medegedeeld, dat de toestand op alle fronten gunstig voor de regeering is. De luchtmacht heeft Sevilla, Cordoba, Gra nada en Cadix gebombardeerd. In Estre- madura en Guadarrama hadden gevechten plaats, die steeds in het voordeel der re geeringstroepen verliepen. In den sector- Irun weerstaan de regeeringstroepen het offensief der opstandelingen en kunnen zij hun stellingen bezet houden. GENERAAL FRANCO OPPERBEVEL HEBBER DER TROEPENMACHT VAN DE OPSTANDELINGEN. Een der leiders te Burgos, die gistermid dag Hendaye is gepasseerd, vertelde, dat door de benoeming van generaal Franco tot opperbevelhebber der geheele troepen macht van de opstandelingen eenheid is gekomen in de actie dezer beweging. Er is geen sprake van persoonlijke rivaliteit en geharrewar, aldus de zegsman. WREEDE WRAAKTOONEELEN IN ALBACETE. De verhalen zijn niet overdreven? De „Petit Parisien" publiceert van de hand van een specialen correspondent ooggetuigeverslagen van vreeselijke too- neelen, die zich te Albacete, naar aanlei ding van een plaatselijken militairen op stand hebben afgespeeld. Deze verslagen, aldus de correspondent, zijn afkomstig van een overtuigd lid van het Volksfront, die in de gelederen van de Volksfrontmilitie aanwezig was bij de inneming van Alba cete. De soldaten zouden hem hebben ver teld: „Diegenen, die op ons geschoten had den en die wij met de wapens in de hand aantroffen, werden ter dood veroordeeld. Een proces was daartoe niet noodig. Wij plaatsten ze tegen de muren der huizen en schoten ze neer. Het betrof ongeveer hon derd man. De gewapende menigte, die dik wijls uit de ergste gebieden kwam, stortte zich op de gedooden en sneed de lijken met lange messen in stukken Telkens, wanneer een afdeeling gevangenen voor bijkwam, werden dezen aan de begeleiden de manschappen ontrukt en ter plaatse neergestoken. Ruim 100 lijken zijn drie dagen lang in de gloeiende hitte op straat blijven liggen. Deze razernij was zelfs op een deel van de militiemanschappen over geslagen. Zij schoten onophoudelijk alles neer, wat de uniform van de guardia civil droeg of min of meer goed burgerlijk ge kleed was. Het was een ongelooflijke slachtpartij.." houding aan. Toen evenwel enkele dagen later de militaire opstand in Seu d'Urgell, Lerida en in alle overige centra van Ca- talonië was onderdrukt, stelde de com mandant zijn troepen ter beschikking van de Sovjet, die onder leiding van een com munist uit de hoofdstad in Barbastro het stadhuis had bezet. Deze Sovjet werd gevormd door Socia listen en Communisten uit de stad en hare omgeving; zij stonden als zeer gematigd bekend, en beloofden de geestelijkheid, dat zij voor de veiligheid van alle priesters en kloosterlingen persoonlijk zouden instaan. Weldra zou echter blijken, dat zy slechts marionetten waren, die in blinde gehoor zaamheid de commando's moesten uitvoe ren van de Centrale Sovjet in de hoofd stad. Reeds den tweeden dag ontstond er voor ons College een oploop van ruwe ke rels en wijven, die onder het uiten van de vreeselijkste godslasteringen dreigden het klooster in brand te zullen steken, wan neer wij ons niet vrijwillig aan hen over gaven. De plaatselijke Sovjet wilde ons niet overleveren aan deze bende, maar durfde deze evenmin te verdrijven en ging toen met de raddraaiers onderhandelen. Wij moesten het klooster ontruimen en zouden „voor eigen veiligheid" opgesloten worden in het klooster der Paters Scolopi. Hier heen werd ook de Bisschop der stad over gebracht, zoogenaamd om den Prelaat te gen de volkswoede te beschermen. Deze dagen, die voor de meesten van ons de laatste van ons leven zouden zijn, brachten wij door in gebed en met het le zen van de levens der martelaren. Den tweeden Augustus werd de Pater Superior met twee andere Paters van onze Congregatie en een Missionaris van Scolo pi gefusilleerd. Den negenden Augustus werd de Bis schop na het ondergaan van urenlange sa tanische martelingen ter dood gebracht. Tegelijk met den Kerkvorst werden 13 studenten gemarteld en gedood. De laatste groep van twintig priesters werd den veertienden Augustus ter dood gebracht. Toen zij door de straten der stad naar de plaats der terechtstellingen werden ge leid zongen zij met luider stem het lied: „Christus, de Koning der eeuwen". Een kapitein van de Guardia Civil, die hun heldhaftig gedrag bewonderde, hield het executie-peleton staande, zeggende: „Deze menschen zijn onschuldig, waarom wilt ge hen fusilleeren? Leve Christus- Koning!" Op last van de Sovjet werd hij op staanden voet doodgeschoten. Ook een onbekend gebleven jongeman riep luid keels: „Leve Christus Koning!" „Laat mij maar met deze Paters sterven!" Hij werd onmiddellijk neergeslagen en met bajonetsteken afgemaakt. De overgroote meerderheid van de in woners der stad bleven evenwel veilig in hunne huizen en waagden het niet een woord van protest te laten hooren. Toen de martelaars buiten de bebouwde kom waren gekomen, rukten de beulen hen het habijt van de schouders, schreeu wende: „Hierom wordt je doodgeschoten!" „Hierom, antwoorden de Paters, „zul len wij in blijdschap sterven". Ook in Barcelona, Salient, Ciudad Real en elders zijn Missionarissen van de Con gregatie van den Zaligen Claret ter dood gebracht, voor zoover thans is na te gaan tezamen ongeveer zeventig. „Het bloed van zooveel martelaren (al dus besluit het schrijven) verzoene de Goddelijke toorn en roepe de zegen des hemels af over de H. Kerk, de geheele we reld en in het bijzonder over Spanje en de Congregatie van den Zaligen Claret. BUITENLANDSCHE BERICHTEN DORPSBRAND IN EGYPTE. Een felle frand is uitgebroken in het Egyptische plaatsje Tamma, waar 15 hui zen in de asch werden gelegd. Tal van personen werden gewond, de schade is zeer groot. De minister van binnenland- sche zaken heeft den slachtoffers hulp doen toekomen. MOSKOU ZONDER GAS. Beperking van electriclteitsverbrulk voorgeschreven. Het gemeentebestuur van Moskou heeft allen verbruikers van electrischen stroom verzocht het verbruik met 15 pet. te ver minderen. Indien aan dit verzoek geen ge volg wordt gegeven zal de stroom wor den afgesneden. Ofschoon geen reden voor dezen maatregel wordt opgegeven, is dit waarschijnlijk een gevolg van onvoldoen de productie. De stad zit verder reeds vier dagen zonder gas. BETER EEN UUR LA TER, - OM TWAALF UUR - THUIS VAN HETJfATIGAAN. HET VATIC A AN EN PATER COUGHLIN. De „Osservatore Romano" wijdt een arti kel aan de bewering, die in zekere Ameri- kaansche dagbladen is gepubliceerd, vol gens welke de bisschop van Detroit, mgr Vallagher tijdens zijn verblijf te Rome ver klaard zou hebben, dat de H. Stoel geheel het optreden van den „radio-priester" Coughlin goedkeurde. De „Osservatore Ro mano" schrijft, dat dit niet in overeen stemming is met de waarheid. De H. Stoel wil alle vrijheden eerbiedigen, maar te zelfdertijd alles wat behoorlijk is. Nu is het zeer bekend, dat de redenaar in zijn uitvallen tegen personen, die de hoogste sociale autoriteit vertegenwoordigen, met het klaarblijkelijke gevaar bij de massa het respect, dat verschuldigd is aan deze auto riteiten, aan het wankelen te brengen, in gebreke blijft ten aanzien van elementair behoorlijk is, te meer daar het hier om een priester gaat. FRANKRIJK. AFSCHAFFING VAN HET BAGNO? Het agentschap Stefani verneemt, dat de ministers van koloniën en justitie een wets ontwerp hebben aangekondigd tot afschaf fing van het Bagno. Het transport van dwangarbeiders naar Guiana is inmiddels reeds opgeschort. ENGELAND. EDEN LIJDENDE AAN WATERPOKKEN. De Engelsehe minister Eden is lijdende aan een licht aanval van waterpokken'. Hij zal zich eenigen tijd uit het ministerie van buitenlandsche zaken terug moeten trek ken. Hij hoopt hersteld te zijn voor de bij eenkomst voor de Volkenbondsvergadering. OOSTENRIJK. PADVINDERSORGANISATIE ONTBONDEN. De bondskanselarij heeft de vereeniging der wereldvrede-padvinders in Oostenrijk ontbonden, omdat het een verkapte socialis tische organisatie was. ITAUE. DE KONING VAN BULGARIJE BIJ MUSSOLINI. De koning van Bulgarije heeft gisteren een partioulier bezoek gebracht aan Mus solini. GEEN ITALIAANSCHE VOORSTELLEN INZAKE VOLKENBONDSHERVORMING. Te bevoegder plaatse verluidt, dat de Italiaansche regeering te Genève geen en kel voorstel heeft laten overhandigen in zake een eventueele hervorming van den Volkenbond. Ook is geen plan in voorbereiding. DAN REEDS OM ELF UUR IN EEN ZIEKEN- HUISI NOORWEGEN. TROTSKI'S VERBLIJF. Trotski en zijn vrouw zijn van Hoemofoss vertrokken naar hun nieuwe verblijfplaats te Sundby, op 36 K.M. ten Zuiden van Oslo. Zij werden begeleid door zes politieauto's en een transportauto. De advocaat van Trotski deelt mede, dat Trotski voornemens zou zijn een aanklacht in te dienen tegen de Noorsche oommunis- ten en de nationale unie (een fascistische partij), ten einde eerherstel te krijgen in zake de aanklachten, welke tegen hem zijn ingebracht. ROEMENIE. ROEMENIë HANDHAAFT ZIJN BUITENLANDSCHE POLITIEK. Mededeeling van Victor Antonesco aan de pers. De nieuwe minister van buitenlandsche zaken, Victor Antonesco, heeft gisteravond zyn aangekondigde verklaring aan de pers inzake de buitenlandsche politiek van Roe menië na de regeerings wisseling, afgelegd. Hij verklaarde, dat Roemenië zijn buiten landsche politiek niet zal wijzigen en trouw zal blijven aan den Volkenbond. De vredesverdragen hebben aan al onze gerechtvaardigde aanspraken voldaan en een einde gemaakt aan de moeilijke ethi sche verhoudingen, die de ontwikkeling van ons volk belemmerden. Wij hebben thans niet anders te doen dan binnen het kader dezer onveranderlijke grenzen te trachten ons volk tot ontwikkeling te bren gen". Hij wees er verder op, dat het verbond met Frankrijk zal worden gehandhaafd. Men kan van een man, die in 1917 in Fran sche uniform in een Fransch vliegtuig over de vijandelijke linies vloog om een bood schap over te brengen van Frankrijk naar Roemenië, niet anders verwachten. In verband biermede wees hij ook op de vriendschap, welke hem verbond met ver scheidene Fransche persoonlijkheden, zoo als Poincaré, Briand, Clemenceau, Barthou en zoovele anderen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 6